УНИВЕРЗИТЕТ СВ.КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ-БИТОЛАТЕХНОЛОШКО-ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ-ВЕЛЕС

Наков Ѓоре,101

Витамини во овошје и зеленчук

ИСТОРИЈАТ ПРОНАОЃАЊЕ НА ВИТАМИНИТЕГодина на откривање Витамин

1909 Vitamin A (Etinol)

1912 Vitamin B1 (Thiamin)

1912 Vitamin C (Ascorbic acid)

1918 Vitamin D (Calciferol)

1920 Vitamin B2 (Riboflavin)

1922 Vitamin E (Tocopherol)

1926 Vitamin B12 (Cyanocobalamin)

1929 Vitamin K (Phylloquinone)

1931 Vitamin B5(Pantoyhenic acid))

1931 Vitamin B7 (Biotin)

1934 Vitamin B6 (Pyridoxine)

1936 Vitamin B3 (Niacin)

1941 Vitamin B9 (Folic acid)

Името витамин "вита" -живот. За нас од животно значење се 14 витамини, а нашиот организам не може да ги произведува ни еден од нив освен витаминот Д.

Од технолошки аспект е важно дека витамините во заедница со белковините или некои други супстанции образуваат ензими кои учествуваат во процесите на метаболизмот, односно ги катализираат основните хемиски реакции.

Дневните потреби од витамини кај човекот се многу мали и нивната количина се мери во милиграми.Иако толку мали овие количини на витамини имаат голема и значајна функција и улога во работата, размножувањето и другите функции на човековиот организам.

СПОРЕД СВОЈАТА РАСТВОРЛИВОСТ ВИТАМИНИТЕ СЕ ДЕЛАТ ВО ДВЕ ГОЛЕМИ ГРУПИ И ТОА:

ВИТАМИНИ КОИ СЕ РАСТВОРААТ ВО ВОДА (ХИДРО СОЛУБИЛНИ) -C,PP,B1,B2,B3,B6,B12

ВИТАМИНИ КОИ СЕ РАСТВОРААТ ВО МАСТИТЕ И МАСЛАТА (ЛИПОСОЛУБИЛНИ)- A,D,E,K,H

Недостатокот или недоволно присуство на витамините восекојдневната исхрана на човекот доведува до одредени пореметувања во нормалниот метаболизам на човекот кое е познато под името “авитаминоза “ т.е недостаток на витамини во човековиот организам, кој предизвикува низа непожелни болести.

ВИТАМИН А

Нутриенти -Дневена потребната сума

Информации Овошје извори

Зеленчук Извори

Vitamin A10.000 IU / ден (растенија потекнува) за возрасни мажи. 8.000 за возрасни женки - 12.000, за бремени жени,4.000 деца на возраст од 1-3 год.5.000 деца на возраст од 4-6 год.7.000 деца на возраст од 7-10 год.

Витаминот А помага во репродукцијата на ќелиите. Исто така го стимулира инунитетот и потребен е за создавање на некои хормони. Витаминот А му помага на видот и го поттикнува растењето на коските, развивањето на забите и помага да битат здрави кожата,косата и слузницата.

Грејпфрут Гуава Манго Папаја Лубеница

Брокола , Моркови ,Кинеска Брокола ,Кинеска Зелка Праз Грашок Тиква Спанаќ Блитва

ВИТАМИН БВо составот на витамини од Б-групата влегуваат повеќе витамини :•Vitamin B1(Tiamin)•Vitamin B2(Riboflavin)•Vitamin B3(Niacin)•Vitamin B5(Pantothenik acid)•Vitamin B6(pyridoxine)•Vitamin B9(folate/folic acid)•Vitamin B12(Кобаламин)

ВИТАМИН Б1

Нутриенти -Дневена потребната сума

Информации Овошје извори

Зеленчук Извори

Vitamin B1(Tiamin)1,2 mg за возрасни мажи, за жени 1,1mg - 1,5 mg (за трудници). Деца,6-,9 на B1/thiamine mg на ден.

Витамнинот Б1/tiamin представува важен производ за енергија. Им помага на клетките во телото да ги претвораат јаглехидратите во енергија. Исто така од суштинско значење е за функционирањето на срцето, мускулите и нервниот систем. При недоволно добивање на тиамин се јавува жед и организмот слабее.

Авокадо Грозје Грејпфрут Гуава Манго Ананас Лубеница

Аспарагус Пченка Француски грав, Бамја Грашок Компири

ВИТАМИН Б2

Нутриенти -Дневена потребната сума

Информации Овошје извори

Зеленчук Извори

Vitamin B2(Riboflavin)1,3 mg за возрасни мажи, за жени 1,1 mg - 1,5 mgтрудници  Децата треба да внесуваат 6-,9mg на B2/riboflavin на ден.

Витаминот B2 или рибофлавин е важен за раст и развој на телото. Тoj исто така помага во ослободување на енергија од јаглехидратите.

Авокадо Банана Грозје Манго Диви круши

Аспарагус Кинески броколи Француски грав Печурки Грашок Тиква Блитва

ВИТАМИН Б3

Нутриенти -Дневена потребната сума

Информации Овошје Извори

Зеленчук Извори

Vitamin B3(Niacin)16 mg за возрасни мажи и 14mg жени 17-18 mg (трудници). Деца9-16 mg на ден ниацин.

Ниацинот помага во функционирањето на дигестивниот систем, кожата и нервниот систем. Исто така е важно за претворање на храната во енергија.

Авокадо Гуава Манго Праска

Печурки Бамја Грашок Компири Тиква

ВИТАМИН Б5Нутриенти -Дневена потребната сума

Информации Овошје Извори

Зеленчук Извори

Vitamin B5(Pantothenik acid)5 mg за возрасни и 6-7 мг за жените кои се бремени. Децата треба да внесуваат 2-4 mg на ден ниацин.

Киселина Pantothenic е од суштинско значење за метаболизмот на храната, како и во формирањето на хормони и (добар) холестерол.

Авокадо Црна рибизла Грејпфрут Гуава Малини Лубеница

Броколи Француски грав Печурки Бамја Компири Тиква

ВИТАМИН Б6

Нутриенти -Дневена потребната сума

Информации Овошје извори

Зеленчук Извори

Vitamin B6(pyridoxine)1,3-1,7 мг за возрасни - 2 mg на бремени жени. Децата треба да внесуваат оклолу 1,3-6mg.

Б6 игра улога во создавање на антитела во имунолошкиот систем. Помага нервниот систем да функционира нормално и да помага во создавањето на црвените крвни зрнца. Исто така потребн е за хемиска реакција на протеините. Колку поголемо е консумирањето на протеини, толку поголема е потребата од витаминот Б6.

Авокадо Банана Грозје Гуава Манго Ананас Лубеница

Броколи Француски грав Пиперка зелена Бамја Грашок Компири

ВИТАМИН Б9Нутриенти -Дневена потребната сума

Информации Овошје Извори

Зеленчук Извори

Vitamin B9(folate/folic acid)Најмалку 400 mcgs за повеќето возрасни - бремени жени 600 mcgs  Децата треба меѓу 150-300 mcgs дневно

Фолат и фолна киселина се двете форми на Б9. Фолат природно се појавува во свежа храна, додека фолна киселина во синтетички форма. Телото има потреба од фолат за производство на црвени крвни клетки, како и компоненти на нервниот систем. Таа помага во создавањето и креирањето на ДНК и одржување на нормалната функција на мозокот, и е критичен дел од 'рбетната течност.

Авокадо Капини Гуава Манго Папаја Ананас Малини Јагоди

Аспарагус Цвекло Броколи Кинеска Зелка Француски грав Бамја Пастернак Грашок Компири Спанаќ

ВИТАМИН Ц

Нутриенти -Дневена потребната сума

Информации Овошје извори

Зеленчук Извори

Vitamin C60 mg за возрасни - 70 mg на жените кои се бремени. Децата треба помеѓу 45 и 50mg.

Витаминот Ц е еден од најважните витамини.Тој игра значајна улога како антиоксидант што значи дека го штити ткивото од оштета од оксидација. Антиоксидантите ги штитат клетките од ефектот на слободни радикали што ги оштетуваат нуспроизводите од метаболизмот на организмот. Слободните радикали можат да предизвикаат оштетување на клетките што може да се доведе до кардиоваскуларни болести и рак.

Црни рибизли Грејпфрут Гуава Киви Манго Портокал Папаја Ананас Јагоди

Амарант Броколи Пиперка зелена Блитва

ВИТАМИНОТ Б12 ГО НЕМА ВО ОВОШЈЕТО И ЗЕЛЕНЧУКОТ

ВИТАМИНОТ Д(ВИТАМИН НА СОНЦЕТО) ВО ОВОШЈЕ-НЕМА, ЗЕЛЕНЧУК-ПЕЧУРКИ

ВИТАМИН Е

Нутриенти -Дневена потребната сума

Информации Овошје извори

Зеленчук Извори

Vitamin E30 IU за повеќето возрасни. Децата треба помеѓу 6-11 mg / ден. (1 IU е еднаква на околу ,75 mg)

Како и витамин Ц, витаминот Е игра значајна улога како антиоксиданс, за заштита од оштетување на ткивото од оксидација. Важно е во формирање на црвени крвни клетки и употребата на витамин К. Многу жени, исто така, го користат да им помогне на минимизирање на појавата на брчки.

Авокадо Капини Црни рибизли Боровинки Боровинки Гуава Киви Манго Папаја Праска Малини

Пастернак Компири Тиква Блитва

ВИТАМИН КНутриенти -Дневена потребната сума

Информации Овошје Извори

Зеленчук Извори

Vitamin K70-80 микрограма / дневно за возрасни мажи, 60-65 микрограма дневно за возрасни жени.  Деца во зависност од возраста.

Витаминот К е растворлив во масти и игра клучна улога во згрутчување на крвта. Тој ги регулира крвниот притисок, нивото на калциум и активира барем 3 протеини кои се вклучени во здравјето на коските.

Авокадо Капини Боровинки Круша Боровинки Грозје Киви Манго Круша Слива Малини

Луцерка Зелка Моркови Карфиол Целер Броколи Краставица Праз Бамја Грашок Спанаќ Блитва

ВНЕСЕНИТЕ ХРАНЛИВИ ВИТАМИНИ НЕ ПРАВАТ ПОУБАВИ ОД НАДВОР!!!

•ВИТАМИНОТ Б ЗА СЈАЈНА КОСА •ЕДНО КИВИ ПРОТИВ СИТЕ БРЧКИ•ПРАСКИТЕ СЕ БОРАТ СО ИЗГОРЕНИЦИТЕ ОД СОНЦЕ •ЈАБОЛКИ ЗА БЕЛИ ЗАБИ