Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Update schouderpathologie 2013

Symposium orthopedieSint-Truiden – 30 november 2013

Vanessa VleugelsKinesitherapeut- revalidatie

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Pathologie RC

• RC is kwetsbaar voor peesletsels:

a) overbelasting of overuse

b) impingement

c) kalkafzetting in de RC‐pezen

d) partiële of volledige scheur

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Gevolgen RC pathologie

Belangrijk functieverlies en stoornis van de schouder

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

K.O.

• Na verwijzing en diagnose arts: kinesitherapeutische diagnose (kinetische keten) = uitdaging, maar nodig voor een optimale revalidatie

Kennis van:- Anatomie- Fysiologie- Biomechanica: complex, 3D-anatomie

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Oefentherapie impingement dominante klachten

Doel

- vergroten subacromiale ruimte

- bevorderen opwaartse rotatie en posterieure tilt scapula

- herstellen van de kinematica (afh. type dyskinesie)

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Oefentherapie impingement dominante klachten

Middel

- optrainen RC en latissimus dorsi

- translatiemobilisaties: humeruskop naar caudaalbewegen

- stretching verkorte structuren

- scapulaire spiertraining: musculaire evenwicht herstellen

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Oefentherapie RC

Doel

- vergroting subacromiale ruimte

- als behandeling RC-pathologie waarbij ↑collageensynthese (tendinopathieën door microtraumata→ macrotraumata bij herhaalde overbelasting → chronische tendinopathieën met ↓collageenvezels)

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Oefentherapie RC

Middel

- excentrische oefentherapie

- laag gedoseerde concentrische oefeningen

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Oefentherapie RC

Middel

- ritmische stabilisatie: RC triggeren om gewricht te stabiliseren via positieverstoringen

- deltoïdtraining bij afunctionaliteit SS (vnl abductie)

- stretching

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Oefentherapie na chirurgie

Strikt te volgen voorgeschreven therapie, restricties en tijdspad!

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Globale therapie

1. ALGEMEEN

relatieve rust, ijs, NSAID’s, anti-inflammatoire kiné(comfort pt en pijnreductie alvorens starten oefentherapie)

2. ADVIES/TIPS

ergonomie, houding, belastingsaanpassing

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Globale therapie

3. HOUDINGSCORRECTIE

aanleren correct alignement volledige keten

verbeteren lichaamsbesef (gewrichtsgevoel, spiergevoel, ruimtelijke oriëntatie en houdingsbesef)

scapulasetting: depressie en retractie (protractie en/of anterieure tilt ↓ subacromiale ruimte)

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Globale therapie

3. HOUDINGSCORRECTIE

positie CWZ: verbeteren hoogcervicale flexie

positie TWZ: kyfose geeft anterieure tilt en endorotatie scapula: te vermijden

positie LWZ: stimuleren natuurlijke lordose

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Globale therapie

4. STABILISATIE SCAPULA

verstoring glijoppervlak humeruskop en scapula →dyskinesie scapula met verstoorde GH-functie

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Globale therapie

5. MOBILISATIE

optelsom!Aandeel in het GH gewricht, hoe beter de articulairebewegingen, hoe minder GH nodig

glenohumeraal (translatiemobilisaties)acromioclaviculairsternoclaviculairscapulathoracaalWKribben

door MT/ oefentherapie

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Globale therapie

6. STRETCHING

verkorte structuren en musculatuur: vergroten subacromiale ruimte

Trapezius: ! differentiaal diagnose: verkorting of hypertonie

kapsel* inferieur kapsel* post kapsel

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Globale therapie

6. STRETCHING

posterieure cuff (bevorderen opwaartse posterieure tilt scapula)pectoralis minor (bij verkorting trekt deze de scapulanaar anterieure tilt en verkleint daardoor de subacromialeruimte)scaleniilevator scapulaelatissimus dorsietc.

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Globale therapie

7. SPIERVERSTERKENDE OEFENINGEN

isometrisch: doseren ontwikkelde kracht: 10 x 5 à 10’’→ 1’

excentrisch (3 x 15)

concentrisch (progressief): stijgende dosering = stijgende weerstand en dalend aantal herhalingen60% 1RM, 3x25/30 herh. → 80% 1 RM 3x 8/10 herh.

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

isometrisch

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Globale therapie

7. SPIERVERSTERKENDE OEFENINGEN

open keten: los in de ruimte

semi-gesloten: toch nog enige beweging in de ruimte. De activiteit van SS/ IS is zeer licht.

gesloten keten: hand gefixeerd in de ruimte: * articulaire approximatie ter bevordering

proprioceptie* stimuleert peri- articulaire mechanoreceptoren* vermindert F op humeruskop

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Globale therapie

7. SPIERVERSTERKENDE OEFENINGEN

Gradatie in oefentherapie– progressief mechanische weerstand toevoegen en opdrijven (MTT,

weerstandsbanden)

– snelheid opdrijven (neuromotorische coördinatie)

– verschillende uitgangshoudingen

– verschil in feedback: visueel, tactiel, auditief, zonder feedback

– stabiliteit verminderen (ondergrond, ogen sluiten, coördinatieveoefeningen)

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Golden Rules

• gedifferentieerde aanpak

• leeftijd/geslacht/ beroep/ sport/ persoonlijke motivatie: doelstellingen bespreken

• “let the tissue heal” (drie fases van bindweefselherstel: ‘Van Wingerden BAM, 1997’)

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Golden Rules

• revalidatie altijd < pijngrens: initieel korte hefboommobilisaties

• altijd “veilige zone”: voorgeschreven restricties altijd strikt volgen. Pt begeleiden en adviseren.

• oefeningen vaak herhalen ter bevordering lichaamsbesef

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Golden Rules

• een schema = een voorstel en leidraad, géénpasklaar antwoord. Het is aangepast aan de individuele pathologie, geneeswijze en evolutie van de patiënt

• problemen en/of bemerkingen: communiceer met de behandelende arts

• chirurgie en revalidatie gaan samen

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Een grote dank

• Timen Frans• Veerle Finoulst

Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013

Dank u voor uw aandacht!