TSS Jaarverslag 2012

JAARVERSLAG2012

TSS / Total Specific Solutions realiseert met 1800 ervaren, gespecialiseerde medewerkers succesvolle business- en software oplossingen voor typisch Nederlandse, kennisintensieve vraagstukken. Oplossingen voor nu, maar vooral voor straks. Oftewel: Anticipating Solutions.

Omzet per deelgebied in %

26,1Software gerelateerdedienstverlening

51,3Software

18,4ICT Services

4,2Consulting

Omzet in %

Non-recurringRecurring

44,155,9

Kengetallen winst- en verliesrekening (x € 1.000)

Omzet per sector in %

ICT en communicatieConsumentenmarktFinanciële dienstverleningOverheidGezondheidszorgIndustrie

Professionals & Staf in %

StafProfessionals

Financiële kengetallen

Totale activa (x € 1.000)

199.690Netto-omzet (x € 1.000)

201.110

EBITAE (x € 1.000)

22.417

Totaal aantal medewerkers

2012 2011 2010 2009 2008

Netto-omzet 201.110 196.684 161.714 154.213 66.528

EBITDAE 37.060 31.105 25.052 23.388 11.469

% 18,4% 15,8% 15,5% 15,2% 17,2%

EBITAE 22.417 19.756 16.826 17.198 9.903

% 11,1% 10,0% 10,4% 11,2% 14,9%

2012 2011 2010 2009 2008

Netto-omzet 201.110 196.684 161.714 154.213 66.528

EBITDAE 37.060 31.105 25.052 23.388 11.469

% 18,4% 15,8% 15,5% 15,2% 17,2%

EBITAE 22.417 19.756 16.826 17.198 9.903

% 11,1% 10,0% 10,4% 11,2% 14,9%

Netto-omzet en EBITAE (x € 1.000) Totaal aantal medewerkers (fte)

Kengetallen balans (x € 1.000) 31-12-12 31-12-11 31-12-10

Totale activa 199.690 200.450 162.430

Groepsvermogen 57.309 44.732 34.663

Materiële vaste activa 8.679 9.472 7.019

Immateriële vaste activa 111.840 118.156 89.295

Netto-omzetEBITAE

200866.528

2009154.213

17.198

2010161.714

16.826

2011196.684

19.756

2012201.110

22.417

Aantal fte per 31-12-2011Aantal fte per 31-12-2012

instroomuitstroom

Instroom / uitstroom medewerkers (fte)

Omzet per deelgebied in %

26,1Software gerelateerdedienstverlening

51,3Software

18,4ICT Services

4,2Consulting

Omzet in %

Non-recurringRecurring

44,155,9

Kengetallen winst- en verliesrekening (x € 1.000)

Omzet per sector in %

ICT en communicatieConsumentenmarktFinanciële dienstverleningOverheidGezondheidszorgIndustrie

Professionals & Staf in %

StafProfessionals

Financiële kengetallen

Totale activa (x € 1.000)

199.690Netto-omzet (x € 1.000)

201.110

EBITAE (x € 1.000)

22.417

Totaal aantal medewerkers

2012 2011 2010 2009 2008

Netto-omzet 201.110 196.684 161.714 154.213 66.528

EBITDAE 37.060 31.105 25.052 23.388 11.469

% 18,4% 15,8% 15,5% 15,2% 17,2%

EBITAE 22.417 19.756 16.826 17.198 9.903

% 11,1% 10,0% 10,4% 11,2% 14,9%

2012 2011 2010 2009 2008

Netto-omzet 201.110 196.684 161.714 154.213 66.528

EBITDAE 37.060 31.105 25.052 23.388 11.469

% 18,4% 15,8% 15,5% 15,2% 17,2%

EBITAE 22.417 19.756 16.826 17.198 9.903

% 11,1% 10,0% 10,4% 11,2% 14,9%

Netto-omzet en EBITAE (x € 1.000) Totaal aantal medewerkers (fte)

Kengetallen balans (x € 1.000) 31-12-12 31-12-11 31-12-10

Totale activa 199.690 200.450 162.430

Groepsvermogen 57.309 44.732 34.663

Materiële vaste activa 8.679 9.472 7.019

Immateriële vaste activa 111.840 118.156 89.295

Netto-omzetEBITAE

200866.528

2009154.213

17.198

2010161.714

16.826

2011196.684

19.756

2012201.110

22.417

Aantal fte per 31-12-2011Aantal fte per 31-12-2012

instroomuitstroom

Instroom / uitstroom medewerkers (fte)

Inhoud

5 VOORWOORD

6 VERSLAG RAAD VAN BESTUUR

12 MAATSchAppELIjk VERANTWOORD ONDERNEMEN

14 ORGANISATIE EN MEDEWERkERS

16 cORpORATE GOVERNANcE

18 VERSLAG RAAD VAN cOMMISSARISSEN

20 jAARREkENING 22 GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2012 23 GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN HET TOTAALRESULTAAT OVER 2012 24 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 26 GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT EIGEN VERMOGEN 27 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT OVER 2012 28 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING

60 ENKELVOUDIGE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2012 60 ENKELVOUDIG OVERZICHT VAN HET TOTAALRESULTAAT OVER 2012 61 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 62 ENKELVOUDIG MUTATIEOVERZICHT EIGEN VERMOGEN 63 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING

66 OVERIGE INfORMATIE67 OVERIGE GEGEVENS

Een uitgave van Total Specific Solutions (TSS) B.V., UtrechtConcept conflictamsterdam.comRealisatie overburen.nl / pantheondrukkers.nl

Het is een vraag die in deze tijd bij veel bedrijven speelt: wat te doen als er bezuinigd moet worden? Investeringen in IT zijn een makkelijke prooi voor wie zoekt naar kostenbesparingen, terwijl bezuinigen juist zo veel makkelijker gaat met behulp van IT. Anders gezegd: bezuinigen op IT is een managementkeuze die gericht is op de korte termijn, terwijl bezuinigen met IT een keuze is voor de lange termijn. Dit laatste is wat de mensen van TSS dagelijks doen: innovatieve en stabiele software creëren die bedrijfsprocessen efficiënter en effectiever maakt.

Toegewijd, ondernemend en vooruitstrevend zorgen de medewerkers van TSS ervoor dat TSS in deze tijden van economische tegenwind nog steeds groeit en goede bedrijfsresultaten laat zien. We spreken met onze klanten niet alleen over onze softwareproducten, maar juist ook over hun markt: wat hebben zij nodig om op hun markt onderscheidend en succesvol te opereren? TSS kijkt steeds net wat verder vooruit en formuleert nu vast een antwoord op de klantvraag van morgen om als partner voor de lange termijn daadwerkelijk toegevoegde waarde te kunnen creëren. Dat vergt diepgaande sectorspecifieke kennis, die de afzonderlijke TSS-bedrijven in ruime mate bezitten. Daar investeren we in: niet voor niets is anticipating solutions, waarbij de behoeften van de eindgebruiker centraal worden gesteld, ons onderscheidende kenmerk.

Het gaat goed met TSS. Ondanks de moeilijke markt is in 2012 een omzet van meer dan € 201 miljoen gerealiseerd. De verwachting voor 2013 is, gezien de economische context waarin onze klanten opereren, consolidatie van deze resulta-ten. De interne processen – van productieproces tot leveringsketen – zijn goed onder controle, wat alle ruimte biedt om met onze anticiperende productontwikkeling verder door te groeien. Intussen nemen we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid door, juist in deze tijden, bij te dragen aan het beter en efficiënter laten functioneren van onder andere de gezondheids-zorg, de overheid en de financiële sector.

We zijn optimistisch over de ontwikkelingen die voor ons liggen. Onze gezamenlijke strategie en onze positie als grootste vertical market software-onderneming in de Benelux vormen een stevige basis voor de toenemende samenwerking tussen de TSS-bedrijven. Ze getuigen van de meerwaarde die we als TSS bieden aan onze klanten, de klanten van onze klanten (burgers, patiënten en consumenten) en aan de maatschappij als geheel.

Robin van poelje – cEOMatthieu van Amerongen – cFOAbdeluheb choho – cMO

Voorwoord

klaar voor de toekomst

7Jaarverslag 2012 | Total Specific Solutions

Robin van Poelje (CEO) en Matthieu van Amerongen (CfO) vormen de Raad van Bestuur van TSS.

Robin van poelje (40)Robin van Poelje werd in januari 2010 lid van de Raad van Bestuur van TSS en is sinds mei 2010 Chief Executive Officer. Van Poelje is afkomstig van Strikwerda Investments, de investeringsmaatschappij achter TSS. In die functie was Van Poelje betrokken bij de oprichting van TSS. Daarvoor werkte hij onder andere voor Royal Numico.

Matthieu van Amerongen (44)Matthieu van Amerongen is vanaf begin 2007 Chief financial Officer van TSS. Voor deze periode deed hij brede ervaring op in finance, consultancy en operationeel management. Van Amerongen vervulde eerder managementfuncties bij Accenture en Arthur Andersen.

Verslag Raad van Bestuur

Strategie

TSS is als specialist in vertical market software de grootste in de Benelux. Dat is voor een groot deel te danken aan de toewijding van TSS aan de business van de klant: met welke softwareoplos-singen kunnen we onze klant toekomstbestendig maken? Daarvoor is diepgaande kennis van de specifieke markten nodig: waar gaat die sector heen? Met welke technische toepassingen kunnen die klanten de uitdagingen van de toekomst aan?

TSS richt zich op sectoren die een grote maat-schappelijke relevantie hebben: de gezondheidszorg, de centrale en lokale overheid en de financiële sector. En of het binnen deze focusdomeinen nu om cliënten, patiënten of burgers gaat: men wil efficiënt draaien tegen lagere kosten en daarbij het persoonlijke contact met de klant verder versterken. Want in deze tijd gaat het er vooral om klanten erbij te betrekken, via co- creatie bijvoorbeeld of door klanten meer zelf ‘aan de knoppen te laten zitten’. TSS is gespecialiseerd in het ontwerpen, bouwen en implementeren van software die dergelijke mass customization - de paradox van kosten-efficiënte grootschaligheid in combinatie met maatwerk op individueel niveau - mogelijk maakt. Bij luchtvaartmaatschappijen is het al gebruikelijk om klanten zelf allerlei handelingen te laten verrichten; dankzij slimme softwaretoepassingen kunnen persoonlijke voorkeuren, zoals de plek in het vliegtuig, generiek worden afgehandeld. Op dezelfde manier kan TSS bijvoorbeeld gemeenten in staat stellen burgers beter van dienst te zijn. Dat geldt voor de overheid, maar

net zo goed voor zorg of finance. Verstand van de specifieke sector is dan wel van belang; wat zijn daar de eisen, wat is de cultuur, de dynamiek? TSS investeert dan ook veel tijd en energie in het verwerven van kennis van de domeinen zorg, overheid en finance. De reden ligt voor de hand: inzicht in de vraagstukken die daar leven, is van eminent belang om de business van de klant verder te brengen. Het verbinden van die businessvraagstukken aan softwaremogelijkheden is immers de meerwaarde van TSS. Vandaar de focus op vertical market software: dankzij al die sectorspecifieke kennis bedient TSS niet alleen de klant, maar ook de klant van de klant. Het is deze focus, met de bijbehorende expertise, die de TSS-bedrijven in staat stelt om nieuwe werken verdienmodellen te ontwikkelen. Voorbeelden zijn er binnen TSS genoeg. Een oplossing als mijngezondheid.net geeft een patiënt het beheer over zijn eigen zorgdossier en stelt hem in staat zelf afspraken te maken en herhaalrecepten aan te vragen. Zo is de patiënt tevredener en bespa-ren huisarts en apotheek tegelijkertijd kosten.

financiële resultaten en acquisities

Voor TSS was 2012 een goed jaar. Gezien de economisch moeilijke tijden in alle zakelijke markten, ook die van software en IT, heeft TSS een goed bedrijfsresultaat behaald. Waar vele bedrijven menen dat IT-investeringen uitgesteld kunnen worden om kosten te reduceren, maken de TSS-bedrijven hun klanten juist duidelijk dat die besparingen sneller te realiseren zijn met

2012 was voor TSS een goed jaar

behulp van slimme en efficiënte IT-toepassingen. Dat die boodschap overkomt, blijkt uit het feit dat de omzet van € 201,1 miljoen zelfs is gegroeid ten opzichte van 2011. TSS heeft dan ook niet stil gezeten in 2012. Intern zijn diverse kwaliteitsslagen gemaakt door investeringen in productontwik-keling, in HR-beleid en talentontwikkeling, in de aanscherping van de interne bedrijfsvoering en in zaken als dataveiligheid. Intussen blijft de blik naar buiten gericht. Zo heeft PinkRoccade Healthcare, de grootste softwareleverancier in de zorg, aan het einde van 2012 de klanten en intellectuele eigendomsrechten overgenomen van Magister. Daarmee heeft PinkRoccade Healthcare haar positie als marktleider verder uitgebouwd met software voor voedings- en dieetmanage-ment binnen zorginstellingen. Door steeds open te staan voor dergelijke versterkende of verbredende acquisities, ontwikkelt TSS zich tot een intrinsiek goed en stabiel bedrijf, dat ook in de toekomst steeds meer een prominente positie in de Europese softwaremarkt zal innemen.

Kwaliteit

Kwaliteit en dataveiligheid staan centraal bij TSS. Niet alleen in de manier waarop onze software ontwikkeld wordt, ook in de kwaliteitsbewaking van zowel proces als product. Daartoe worden het hele jaar door diverse kwaliteitscontroles uitgevoerd. Dat gebeurt door KZA, de specialist in kwaliteitsmonitoring binnen TSS, maar ook door onafhankelijke externe auditors. Op deze wijze scherpen we als bedrijf de borging van kwaliteit procesmatig steeds verder aan. Kwaliteitsmana-gers zorgen verder voor kwaliteitstrainingen en er

is geregeld overleg om ervaringen uit te wisselen. In 2012 werden meerdere kwaliteitsoefeningen gehouden om de stabiliteit en werkwijze van de systemen te testen. Niet voor niets hebben de individuele TSS-bedrijven zich ingespannen om alle relevante kwaliteitscertificaten te halen, van ISO 9001 en ISO 27001 tot zelfs CMMI-level 3. Dit laatste keurmerk geeft aan dat de professio-naliteit en voorspelbaarheid van de softwareont-wikkelingsprocessen een niveau heeft bereikt dat slechts een handvol bedrijven in Nederland kan evenaren. Bovendien zijn dankzij alle veiligheids- en back-upprotocollen de continuïteit, kwaliteit en dataveiligheid bij de TSS-bedrijven geborgd.

TSS is een merk in ontwikkeling. Kernwaarden zijn toegewijd, ondernemend en vooruitstrevend. In lijn hiermee loopt een reputatieprogramma, dat via in- en extern onderzoek de kwaliteit van de onderneming in kaart brengt aan de hand van zeven reputatiedrivers:

• Producten en diensten• Innovatie• Arbeidsklimaat• Governance• Citizenship• Leiderschap• financiële prestatie

TSS heeft in 2012 nadrukkelijker haar positie in de IT- en softwaremarkt geclaimd. Die positie wordt ook gezien en erkend in de branche; in november 2012 kwam TSS als nieuwkomer

het grootste vertical market

software bedrijf in de

Benelux

binnen op nummer 47 in de Europese Truffle 100, het overzicht van de 100 grootste Europese softwarefirma’s. Daarnaast zette investerings-maatschappij Main TSS op nummer 1 van haar Main Software-lijst van belangrijkste Nederlandse softwarebedrijven. TSS neemt die vooraanstaande rol graag op zich, ook door publiekelijk vooruit te kijken en zakelijke perspectieven te schetsen. Het belangrijkste voorbeeld hiervan was de groot-schalige najaarscampagne over de tablet revolutie, die als doel had de zakelijke mogelijkheden van tabletcomputers en smartphones onder de aan-dacht te brengen. Om dit perspectief te schetsen, zijn artikelen geschreven, is een bijeenkomst met klanten georganiseerd en is in samenwerking met de fD Mediagroep een fD Outlook Special gepubliceerd rond dit thema.

TSS kiest ervoor leidend te zijn in het denken over de kansen en mogelijkheden voor IT. In 2012 heeft TSS een eerste white paper gepubliceerd: ‘De ontplooiingsperiode; een nieuw ICT-tijdperk’, met een nieuw en optimistisch perspectief voor de toekomst van ICT. Via www.totalspecificsolutions.nl is deze whitepaper te downloaden. Ook in 2013 wordt door middel van diverse marketingacties verder gebouwd aan het merk en de positionering van TSS. Centraal daarbij staat de boodschap dat TSS het grootste vertical market software-bedrijf is van de Benelux.

Innovatie

TSS investeert voortdurend in het up-to-date hou-den van de eigen softwareproducten. Daarnaast

zijn de individuele TSS-bedrijven steeds op zoek naar nieuwe marktkansen, waarbij de behoeften van de eindgebruiker centraal worden gesteld: anticipating solutions. Een mooi voorbeeld hiervan is het nieuwe product iBurgerzaken van PinkRoccade Local Government. Naast dergelijke individuele innovaties en productontwikkeling wordt ook steeds meer samengewerkt tussen de TSS-bedrijven. Om aansluiting te houden bij wat er op technologisch gebied aan innovaties op de markt komt en hoe deze innovaties toe te passen zijn voor de TSS-bedrijven, is er een TSS-innovatiecommunity opgezet. Deze komt regelmatig bij elkaar om inzichten, ervaringen en ontwikkelingen structureel te delen en zo de onderlinge samenwerking te bevorderen en te verdiepen. Voor dit doel worden ook geregeld seminars georganiseerd.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

TSS hecht eraan maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Dat wordt duidelijk zichtbaar in de focus van de TSS-bedrijven op maatschappelijk relevante sectoren als de gezondheidszorg en de overheid. Zo zijn PharmaPartners en PinkRoccade Healthcare marktleiders in het ontzorgen van de gezondheidszorg met slimme, klantgerichte softwareoplossingen. Dit betekent dat de gezondheidszorg met behulp van de software van deze TSS-bedrijven klantvriendelijker, efficiënter en uiteindelijk goedkoper zal kunnen functione-ren. PinkRoccade Local Government richt zich op de lokale overheid en helpt de publieke dienst-verlening ook buiten kantooruren te ontsluiten

voor de burger. De activiteiten van TSS bewegen zich nadrukkelijk op die markten waar consumen-ten en burgers direct profiteren van verbeterde dienstverlening, grotere afhandelingsnelheid en meer keuzevrijheid.

Andere activiteiten waarmee TSS zijn betrokken-heid bij de Nederlandse en internationale samen-leving toont, komen terug in het aparte hoofdstuk Maatschappelijk verantwoord ondernemen, verderop in dit jaarverslag.

Medewerkers

De directieraad van TSS heeft in 2012 de intentie uitgesproken gedurende 2013 en 2014 People Performance Management in te voeren. Hierbij wordt de blik gericht op het ontwikkel-potentieel van de medewerkers; meer tijd en aandacht zal worden besteed aan het ontdekken en verder ontwikkelen van het talent voor de toekomst. Nu beschikt TSS al over een professio-neel personeelsbestand met een gemiddeld hoge opleidingsgraad: 95% van de medewerkers heeft een universitaire graad of een hogere beroeps-opleiding gevolgd. Met het verder differentiëren van het HR-beleid beoogt TSS talentvolle en ambitieuze mensen meer mogelijkheden te bieden binnen het bedrijf. Belangrijk zijn daarbij de kernwaarden van TSS: toegewijd, ondernemend, vooruitstrevend. TSS investeert graag in de ontwikkeling van zijn mensen, maar verwacht er wel iets voor terug; de inzet om met TSS de slag naar de toekomst te maken.

TSS is nog niet tevreden met de man-vrouw-verhouding in de directie- en bestuurslagen bij de TSS-bedrijven en TSS. Bij het invullen van vacatures spant TSS zich extra in om geschikte vrouwelijke kandidaten te vinden. De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van TSS hebben nog geen vrouw in hun midden. Om deze samenstelling op termijn tot een evenwichtige man-vrouwverdeling te brengen, zal ook hier bij het invullen van toekomstige vacatures extra aandacht aan besteed worden.

TSS en Co-maker

TSS heeft met de positionering als grootste ver-tical market software-onderneming in de Benelux een strategische heroriëntatie uitgevoerd. Daarbij is de potentie geanalyseerd van elke ver-ticale markt waar TSS actief is. Uit deze analyse kwam naar voren dat de automotive leasemarkt een te beperkt potentieel heeft om aan te sluiten bij de gewenste ambities en positie van TSS in elke markt. Dit onder andere doordat de auto-motive leasemarkt consolideert en internationaler wordt. Co-maker, die actief is in deze markt, is daarnaast een verliesgevende onderneming. TSS heeft daarom gezamenlijk met Co-maker besloten de activiteiten in de automotive leasemarkt af te bouwen. Zowel de markt zelf als de ondernomen marktactiviteiten komen om deze reden beperkt terug in dit jaarverslag.

TSS kernwaarden:

Toegewijd, Onder

nemend en Vooruit

strevend

De anticipating softwareproducten van TSS

Binnen TSS is maatschappelijke verantwoordelijk-heid een onlosmakelijk deel van de bedrijfsfilosofie. De mens is immers het belangrijkste voor een softwareonderneming als TSS: die ontwerpt de innovaties waar klanten op zitten te wachten. Dat betekent zorgvuldig omgaan met mede-werkers en hen veel kansen bieden zich verder te ontwikkelen via opleidingen, cursussen of trainingstrajecten. Dat verklaart ook het lage ziekteverzuim bij TSS (2,4 procent); het werk blijft boeiend en uitdagend.

Betere samenleving

TSS heeft ervoor gekozen zich te richten op drie sectoren die van groot belang zijn voor Nederland: de gezondheidszorg, de overheid en de financiële sector. De intelligente software van PharmaPartners en PinkRoccade Healthcare levert een duidelijk herkenbare bijdrage aan de gezondheidszorg. Processen worden sneller, goedkoper, efficiënter, inzichtelijker en betrouw-baarder. Betere organisatie van de zorg en meer multidisciplinaire samenwerking leidt tot een betaalbare en adequate zorg. Meer interactie en dialoog met de zorggebruiker verhoogt boven-dien de positieve beleving van de ontvangen zorg. Yonder, dat zijn werk voor klanten vooral in Roemenië verricht, heeft daar pro bono gewerkt aan het ontwikkelen van software die meehelpt om de corruptie in de Romeense gezondheids-zorg tegen te gaan. Zo dient het werk van Yonder twee doelen tegelijk: een betere gezondheids-zorg en een betere samenleving.

Ook op het gebied van bestuurlijke inrichting wordt door TSS ontworpen software gebruikt om bijvoorbeeld kennisintensieve processen als subsidieaanvragen te stroomlijnen. Een efficiënte overheid is van cruciaal belang voor de Nederlandse samenleving. PinkRoccade Local Government zet zich in voor een betere dienstverlening aan burgers en meer eigen regie. Via slimme software-innovaties wachttijden, fouten en kosten reduceren, is de bijdrage van het bedrijf aan de BV Nederland.

Minimale belasting

Zorg voor het milieu is een belangrijk aspect van maatschappelijk verantwoord ondernemen. De belangrijkste milieubelasting door TSS is - naast autogebruik - het elektriciteitsverbruik door alle computers. Met groene datacenters en maatregelen als automatische lichtschakeling wordt dat waar mogelijk tot een minimum gereduceerd. De mobiliteit binnen Yonder wordt beperkt door veelvuldig gebruik te maken van videoconferencing in het contact met mensen in de Roemeense vestiging. Verder worden lease-rijders binnen de TSS-bedrijven gestimuleerd te kiezen voor compacte en zuinige leaseauto’s. Everest doet dat zelfs met een verkiezing van de zuinigste leaserijder. Voor de leasemarkt als geheel heeft TSS-bedrijf TASS met uCan een vinding gedaan waarmee leaserijders tot duurzamer rijden kunnen worden aangezet. Het apparaat registreert alle voertuigdata, waarmee het mogelijk is om het rijgedrag van bestuurders in kaart te brengen en te vergelijken

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Via slimme software

innovaties bijdragen

aan de BV Nederland

met dat van andere automobilisten. Ook kan met uCan worden geanalyseerd met welke rijtechnieken de slijtage van auto-onderdelen en het brand-stofverbruik kunnen worden teruggebracht. Zo zorgt TSS er zowel direct als indirect voor dat leaserijders het milieu minder belasten.

Succes delen

TSS is een succesvolle softwareonderneming, die graag iets teruggeeft aan de maatschappij die dat succes mogelijk maakt. In Roemenië, waar Yonder één van de grotere IT-werkgevers is, kiest het bedrijf elk jaar een of twee onderwerpen om extra steun aan te verlenen. Ook worden medewerkers gestimuleerd mee te doen aan zogenaamde challenges of op andere manieren iets te doen voor het maatschappelijk belang. De inzet van Yonder is doorgaans gerelateerd aan het eigen specialisme, de IT. Zo heeft Yonder de organisatie van een TEDx-evenement onder-steund. Ook andere TSS-bedrijven zijn actief als sponsor van sportevenementen of andere goede doelen. Everest ondersteunt bijvoorbeeld een aantal organisaties die zich richten op gehandicapten, kinderen of de bestrijding van kanker. Twee hardloopteams van PinkRoccade Local Government lieten de ziekte MS tijdens de Zevenheuvelenloop in Nijmegen hun hielen zien. De medewerkers zamelden daarmee op eigen initiatief geld in voor de Stichting MS Research en de ontwikkeling van een online patiënten-portaal. KZA heeft gekozen voor een structureel partnerschap met Sherpa, een zorginstelling uit de regio voor mensen met een verstandelijke of

lichamelijke beperking. Medewerkers van KZA zetten zich daar als vrijwilliger in met het doen van klussen of in gezamenlijke activiteiten met de cliënten. Het contact tussen mensen met en zonder beperking staat ook centraal door workshops en personeelsmeetings te houden op één van de locaties van de zorgorganisatie. PinkRoccade Healthcare richt zich eveneens op ontmoeting, met bijvoorbeeld het organiseren van high tea’s voor de klanten van opdrachtgevers. Ook op het terrein van sport en sponsoring gebeurt veel: de medewerkers kiezen jaarlijks twee organisaties om te ondersteunen. De TSS-onderneming werkt aan het behalen van het internationaal erkende MVO Prestatieladder-certificaat voor het totaal aan mvo-activiteiten, zowel voor mens als milieu.

Als belangrijkste industrie van de toekomst is informatietechnologie in zichzelf een maatschap-pelijk verantwoorde activiteit, met een relatief geringe milieubelasting. Door samenwerking tussen de TSS-organisaties – van het overnemen van elkaars best practices tot gezamenlijke inkoop – wordt die voetafdruk nog verder verkleind.

Sportief goede doelen ondersteunen

Professionaliteit

TSS richt zich op de kernactiviteiten van de klant. Elk TSS-bedrijf werkt aan slimme, kosten-besparende en kwaliteitverhogende software-oplossingen die meer business genereren door in te spelen op de toekomstige behoeften van de eindgebruiker. Dat vraagt om talentvolle en ambitieuze medewerkers die de vertaling kunnen maken van business naar technologische mogelijk heden. Niet voor niets zijn de kern-waarden van TSS: toegewijd, ondernemend en vooruitstrevend. Het kennisniveau bij TSS is hoog: 95% van de medewerkers heeft een universitaire graad of een hogere beroeps-opleiding gevolgd.

Nieuwe medewerkers

Op de arbeidsmarkt is de strijd om jong ICT- talent volop gaande. TSS betreedt die markt met een aantrekkelijke propositie. Hoewel TSS een groot bedrijf is, voert de menselijke maat de boventoon. Iets minder dan 1.800 medewerkers opereren binnen zelfstandige eenheden en over-zichtelijke units, waar collega’s nauw met elkaar samenwerken. Binnen TSS staat de werknemer dichtbij de klant en dichtbij zijn collega’s. Een bijkomend voordeel van TSS is dat het verrichte werk een voelbare impact heeft op de markt. Om een voorbeeld te noemen: wie zich wil inzetten voor een betere en efficiëntere gezondheidszorg, kan bij TSS aan het werk voor de grootste softwareleverancier voor de zorg in Nederland. Ook binnen de overheid en de finan-ciële sector spelen TSS-bedrijven een cruciale rol – voor vele talentrijke en gemotiveerde ICT’ers een reden voor TSS te kiezen. De arbeidsvoor-waarden zijn decentraal geregeld: elk TSS-bedrijf voert daarin een eigen beleid. Gezien het geringe verloop binnen het personeelsbestand, zijn die arbeidsvoorwaarden marktconform.

Persoonlijke ontwikkeling

De TSS-bedrijven zijn organisaties die de atmos-feer van hun markt ademen. Elke markt heeft een eigen dynamiek. De nauwe verwevenheid van IT en sectorspecifieke kennis zorgen voor een karakteristiek werkklimaat dat inspireert en uitdaagt. Daarbinnen krijgen medewerkers de ruimte om zich te ontwikkelen en aan hun persoonlijke ambities te werken, in lijn met de organisatiedoelstellingen. TSS hecht veel waarde aan persoonlijke ontwikkeling. Het stelt de onderneming in staat om te blijven innoveren en excelleren. Daarom is ook de intentie uitgesproken in 2013 en 2014 People Performance Management in te voeren, gericht op het ontwikkelpotentieel van de medewerkers.

Overleg

Vanwege het specifieke karakter van elk TSS- bedrijf is er geen centrale ondernemingsraad, maar heeft elk bedrijf, afgezien van Yonder en Co-maker, een eigen ondernemingsraad. Met de ondernemingsraden wordt uitgebreid gesproken over een diversiteit aan onderwerpen die de bedrijven raken.

Stand van zaken in 2012

Eind 2012 telde TSS 1.792 medewerkers (1.689 fte): 1.397 mannen en 395 vrouwen (78% om 22%). Van de medewerkers was 86,5 procent professional en 13,5 procent staf. Ten opzichte van 2011 is het personeelsbestand met 3,7 procent gegroeid. Het gemiddelde ziekteverzuim bedroeg in 2012 2,4 procent (2011: 2,6 procent). De gemiddelde leeftijd van de medewerkers was 38,7 jaar. Uit het medewerkeronderzoek blijkt een waardering van 7,2 voor de werkomgeving.

Organisatie en medewerkers

Dichtbij de klant

en dichtbij collega’s

De organisatiestructuur van TSS

Ton hafkampalgemeen directeur PinkRoccade HealthcareHafkamp is sinds 1992 actief binnen (de rechts-voorgangers van) PinkRoccade, vanaf 2004 in de directie.

carlos hagenaarsalgemeen directeur Co-makerHiervoor was Hagenaars bij diverse marktleidende internationale softwarebedrijven verantwoordelijk voor productinitiatieven en developmentteams.

Ronald kasteelalgemeen directeur KZAKasteel vervulde hiervoor diverse directiefuncties bij Ordina, waaronder die van CEO.

han knoorenalgemeen directeur PinkRoccade Local GovernmentHiervoor was Knooren mede-eigenaar en algemeen directeur van Yuki en bekleedde hij diverse directiefuncties bij McKesson.

Edwin Mantenalgemeen directeur TASSManten was hiervoor directeur van Imtech Tech-nical Systems en business unit manager bij Ordina Technical Automation en High Tech Automation.

Robi Nederlofalgemeen directeur PharmaPartnersSinds 1989 directeur van PharmaPartners. Hij behaalde zijn MBA en Master of Business Informatics, onder andere aan de Erasmus Universiteit.

Ramon Zandersalgemeen directeur YonderZanders heeft een sterke achtergrond in dienst-verlening en outsourcing en was voorheen managing director bij SAP outsourcing partner Perfect for People.

TSS is een vennootschap met een ‘two-tier board’, samengesteld uit een Raad van Commissarissen en een Raad van Bestuur.

Raad van Bestuur

De Raad van Bestuur wordt benoemd door de algemene vergadering van aandeelhouders. Die bepaalt ook de bezoldiging en de verdere arbeidsvoorwaarden van de directeuren. De Raad van Bestuur vertegenwoordigt de vennootschap en is bevoegd functionarissen met vertegenwoor-digingsbevoegdheid aan te stellen. De directeuren binnen de Raad van Bestuur hebben een collectieve taak, waarbinnen elk van hen een eigen portefeuille beheert.

Directieraad

In 2010 heeft TSS een Directieraad ingesteld. Deze raad bestaat uit de leden van de Raad van Bestuur en de algemeen directeuren van alle TSS-bedrijven. Hoewel de Directieraad geen statutair orgaan is, is er een reglement opgesteld waarin doel, werkwijze en besluitvorming zijn vastgelegd. De Directieraad geeft vorm aan de strategie van TSS. De Directieraad bestond in 2012 uit:

Robin van poelje, cEOMatthieu van Amerongen, cFOAbdeluheb choho, cMO

kees Buismanalgemeen directeur EverestBuisman was tien jaar in diverse functies werk-zaam bij Bolesian, waaronder als operationeel directeur en algemeen directeur. Buisman is oprichter van Everest.

corporate governance

De directieraad geeft

vorm aan strategie TSS

Interne risicobeheersing

Marktrisico’sTSS is actief binnen complexe en kennisinten-sieve markten, waar de klanten groot in aantal en sterk verschillend in grootte zijn. Door deze diversiteit aan klanten en opdrachten weet TSS de marktrisico’s – de invloed van marktbewegin-gen op bedrijfsresultaat en kapitaalbeslag – te beperken, ook doordat sommige markten contrair kunnen bewegen. Tegelijk levert TSS diensten die ook in een economische laagconjunctuur steeds nodig zijn; meer dan de helft van de omzet van TSS bestaat uit recurring business.

Financiële risico’sVoor een groot en innovatief bedrijf als TSS is het van groot belang de financiële risico’s tot een werkbaar minimum te beperken. TSS voert daarom een zeer actief debiteurenbeleid; de allereerste stap om kredietrisico’s te reduceren. Het kredietrisico blijft verder beperkt doordat TSS actief is op meerdere markten en daar klanten van verschillende omvang bedient.

TSS beschikt over voldoende financieringsbron-nen, dankzij gecommitteerde kredietfaciliteiten. De ver wachting is dat dit in de toekomst ook zo zal zijn. De strategie van TSS is er niettemin op gericht de net debt to EBITDA ratio lager dan 3 te houden.

Gedetailleerde rapportages stellen TSS in staat krachtig projectbeheer te voeren. Zo worden de operationele risico’s van TSS voortdurend geëvalueerd via heldere verslaglegging en uniforme kwaliteitsstandaarden, waaronder een genormeerde Balanced Scorecard. De evaluatie van de operationele risico’s wordt daarnaast ook ondersteund door onafhankelijk extern onderzoek.

Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen wordt benoemd door de aandeelhoudersvergadering en houdt toezicht op het directiebeleid en de algemene gang van zaken bij TSS en de TSS-bedrijven. Daarnaast staat dit orgaan de Raad van Bestuur met advies terzijde. De Raad van Commissarissen komt – naast de reguliere vergaderingen – bijeen wanneer een commissaris of de Raad van Bestuur dat nodig acht. Alle besluiten van de Raad van Commissarissen worden genomen bij meerderheid van de uitgebrachte stemmen.

financiële verslaglegging

De Raad van Bestuur rapporteert de financiële resultaten aan zowel de Raad van Commissarissen als aan de aandeelhouders.

Voor de jaarlijkse financiële verslaglegging hanteert TSS de International financial Reporting Standards, de internationale eisen die aan elke beursgenoteerde onderneming gesteld worden. Dat is een bewuste keuze: hoewel zelf niet beursgenoteerd, wil TSS onderscheidend zijn in de markt en de hoogste kwaliteit bieden. De Raad van Bestuur stelt de jaarrekening op en laat die door een accountant controleren. Deze accountant voldoet aan alle professionele en wettelijke eisen van deskundigheid en onaf-hankelijkheid. Binnen vijf maanden na afloop van het boekjaar wordt de jaarrekening door de Raad van Bestuur openbaar gemaakt. De algemene aandeelhoudersvergadering stelt de jaarrekening uiteindelijk vast.

Meer dan 50% van de omzet is recurring business

Verslag Raad van commissarissen

Voor de Raad van Commissarissen (RvC) van Total Specific Solutions was 2012 een verdiepingsjaar, waarin de in 2010 en 2011 ingeslagen koers op voortgang is gemonitord. Met verhoogde belangstelling zijn de strategische ontwikkelingen van de onderneming gevolgd. Specifiek aandacht was er voor KZA en Co-Maker. Verder zijn TASS, PinkRoccade Local Government en Yonder in de gelegenheid geweest hun strategie voor de komende jaren te presenteren en daarover met de RvC in gesprek te gaan. Ook is de ontwikkelde strategie voor de zorgmarkt door PinkRoccade Healthcare en PharmaPartners besproken. Tot slot is stilgestaan bij de strategische positio-nering van TSS als grootste softwareonderneming voor verticale markten in de Benelux. Naast deze strategische oriëntatie heeft de RvC zich laten informeren over de markten financiële ont-wikkelingen voor TSS in het algemeen en over specifieke markten en producten in het bijzonder.

De RvC constateert dat de gekozen bestuurs-structuur onder leiding van de Raad van Bestuur (RvB) goed functioneert. Er vindt steeds meer samenwerking plaats en de leden van de Directie-raad richten zich mede op het belang van het gehele concern. Daarmee wordt de onderneming van binnenuit verder versterkt. Juist in deze economische tijden betekent dit dat opdracht-gevers de samenwerking met een TSS-bedrijf als stabiel en kwalitatief er varen. De geschetste hechte onderlinge samen werking en de zeer goed gekwalificeerde medewerkers zijn daarvoor een solide basis. Inzake het bepaalde in artikel 2:276 BW (man-vrouwverhoudingen) wordt verwezen naar pagina 10.

In 2012 is regelmatig contact geweest met de RvB, zowel in vergaderingen als anderszins. Tijdens bijeenkomsten met de RvB kwamen aan de orde:

• de ontwikkelingen in de markt• de strategie en organisatie• het strategisch personeelsbeleid• het acquisitiebeleid• de financieringsstructuur• de corporate governance en de ontwikkeling

van de wetgeving• de budgetten voor 2013-2017• de jaarrekening

De Raad van Commissarissen bedankt alle medewerkers voor hun inzet het afgelopen jaar. De werkzaamheden die zij verrichten, maken het succes van TSS.

De Raad van Commissarissen bestaat uit drie leden en heeft in 2012 vier keer vergaderd. De vergaderingen vonden plaats bij KZA, TASS, Co-Maker en op het hoofdkantoor van de Rabobank in Utrecht. De RvC is voltallig aanwezig geweest bij elke vergadering. Ook de Raad van Bestuur van Total Specific Solutions woonde deze vergaderingen bij. De accountant nam deel aan de vergadering waarin de jaarrekening van 2011 en bijbehorende stukken zijn besproken. De algemene vergadering van aandeelhouders vond plaats in april 2012.

Steeds meer samen

werking tussen TSS

bedrijven

prof. em. dr. L. koopmans (voorzitter)De heer Koopmans is een ervaren bestuurder bij zowel publieke als private organi-saties. Hij is onder andere voorzitter van de Raad van Commissarissen van Rabobank Nederland, Arriva Nederland en de Siers Groep, en bestuurs-voorzitter van de Stichting TBI, de houdster van de aandelen van TBI Holdings. Tevens is hij lid van de Raad van Toezicht van Universitair Medisch Cen-trum Groningen en bestuurslid van Unilever Trust Office. In het verleden was de heer Koop-mans president-directeur van TBI Holdings, commissaris van NUON en TNO en bestuurder van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds. Vanuit zijn werkzaamheden bij Rabobank en TBI heeft hij veel ervaring met het decentrale bestuursmo-del dat TSS hanteert.

Drs. p.p.j.j.M. van BesouwDe heer Van Besouw heeft ruime ervaring in de financiële sector en bekleedt functies in verschillende maatschappelijke sectoren. Hij is onder andere bestuurslid van de stichting Cordeans, extern adviseur van de bestuurscommissie Balansmanagement bij het pensioensfonds SPW en lid van de Raad van Commissarissen van Optiver. Tot mei 2003 was de heer van Besouw voorzitter van de Raad van Bestuur van de Bank Nederlandse Gemeenten.

G. OosterhofDe heer Oosterhof was tot mei 2010 CEO van TSS. Aansluitend hierop is hij benoemd tot lid van de Raad van Commissaris-sen. Oosterhof heeft jarenlange ervaring in ICT en finance bij overheidsinstellingen en bedrijven in de sectoren waarin TSS actief is; hij was onder andere verantwoordelijk voor de reorganisatie van het ICT Centrum van de Belasting-dienst. Daarvoor was hij in verschillende functies werkzaam bij PinkRoccade en Getronics PinkRoccade, laatstelijk als Chief Operating Officer. Vóór zijn werkzaamheden bij PinkRoccade was Oosterhof werkzaam bij Cadans – een van de voorlopers van het UWV – als lid van de Raad van Bestuur, waar hij verantwoordelijk was voor sales, marketing en ICT.

jaarrekening

In duizenden Euro’s 2012 2011

6 Omzet 201.110 196.684

Kostprijs van de omzet -28.454 -27.377

Brutomarge 172.656 169.307

7 Lonen en salarissen -102.814 -103.597

Afschrijvingen, amortisatie en

bijzondere waardeverminderingen -19.877 -18.125

8 Overige bedrijfskosten -33.009 -36.726

Operationeel resultaat 16.956 10.859

financiële baten 1.006 990

financiële lasten -2.942 -3.965

Resultaat voor belastingen 15.020 7.884

9 Belastingen -2.508 -2.110

Resultaat na belastingen 12.512 5.774

Geconsolideerde winstenverliesrekening over 2012

Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat over 2012

28 Actuarieel resultaat als gevolg

van toegezegd pensioenregeling - 1.102

Koersresultaten als gevolg van

omrekening buitenlandse deelnemingen -25 -17

15, 24 Kasstroomhedge 52 243

29 Belastingeffect -13 -291

Totaalresultaat 12.526 6.811

Resultaat na belastingen toe te wijzen aan: Aandeelhouders van de vennootschap 9.826 4.132

Aandeel derden 2.686 1.642

12.512 5.774

Totaalresultaat toe te wijzen aan: Aandeelhouders van de vennootschap 9.868 4.931

Aandeel derden 2.658 1.880

12.526 6.811

Geconsolideerde balans per 31 december 2012

AcTIVA

10,13 Materiële vaste activa 8.679 9.472

11,12,13 Immateriële vaste activa 111.840 118.156

29 Actieve belastinglatenties 8.513 9.188

15 Derivaten - 3

16 Leningen u/g 1.180 1.176

Totaal vaste activa 130.212 137.995

11,13 Vaste activa bestemd voor verkoop 1.550 -

17 Handelsdebiteuren 29.641 21.653

18 Vooruitbetaalde bedragen 10.226 8.124

17 Overige vorderingen 2.920 2.538

19 Liquide middelen 25.141 30.140

Totaal vlottende activa 67.928 62.455

Totaal activa 199.690 200.450

EIGEN VERMOGEN

20 Aandelenkapitaal 18 18

22 Agioreserve 20.231 19.847

23 Wettelijke reserve 18.761 19.166

24 Kasstroomhedge reserve -466 -529

25 Overige reserves 3.295 -937

51.665 41.697 Aandeel derden 5.644 3.035

Totaal eigen vermogen 57.309 44.732

SchULDEN

26 Leningen o/g 37.538 50.387

27 Personeelsbeloningen 319 348

15 Derivaten 652 903

29 Passieve belastinglatenties 18.077 19.024

Overlopende omzet 3.753 5.154

Overige schulden 3.630 5.152

Totaal langlopende schulden 63.969 80.968

26 Leningen o/g 14.399 12.228

30 Handelscrediteuren 11.905 12.743

30 Vennootschapsbelasting 1.651 860

31 Schulden aan gelieerde ondernemingen 121 -

30 Overlopende omzet 17.008 16.913

30 Overige schulden 33.328 32.006

Totaal kortlopende schulden 78.412 74.750

Totaal schulden 142.381 155.718

Totaal eigen vermogen en schulden 199.690 200.450

Geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen

In duizenden Euro’s Aandelen kapitaal

Agio reserve

Wettelijke reserve

kasstroom

hedge reserve

Overige reserves

Resultaat na belas

tingen

Totaal

Saldo per 1 januari 2011 18 16.171 18.359 -757 -8.049 6.711 32.453

Mutatie wettelijke reserve - -824 824 - - - -

Resultaat voorgaand jaar - - - - 6.711 -6.711 -

Resultaat na belastingen - - - - - 4.132 4.132

Toevoeging - 4.500 - - - - 4.500

Koersresultaten - - -17 - - - -17

Wijziging in deelnemingsbelangen - - - - -187 - -187

Actuarieel resultaat - - - - 826 - 826

Kasstroomhedge - - - 228 -238 - -10

Saldo per 31 december 2011 18 19.847 19.166 -529 -937 4.132 41.697

Saldo per 1 januari 2012 18 19.847 19.166 -529 -937 4.132 41.697

Mutatie wettelijke reserve - 384 -384 - - - -

Wijziging in deelnemingsbelangen - - - - 96 - 96

Kasstroomhedge - - - 63 4 - 67

Saldo per 31 december 2012 18 20.231 18.761 466 3.295 9.826 51.665

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2012

kasstroom uit operationele activiteiten

Resultaat voor belastingen 15.020 7.884Aanpassingen voor:

Afschrijvingen, amortisatie en bijzondere waardeverminderingen 19.877 18.125

Mutaties in personeelsbeloningen -29 131

financiële baten -1.006 -990

financiële lasten 2.942 3.965

36.804 29.115Toe/afname handels- en overige vorderingen -10.432 2.966

Afname handels- en overige schulden -6.235 -2.172

20.137 29.909Ontvangen interest 906 990

Betaalde interest -2.037 -2.334

Betaalde vennootschapsbelasting -2.002 -2.122

Netto kasstroom uit operationele activiteiten 17.004 26.443

kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen immateriële vaste activa -9.470 -8.645

Investeringen materiële vaste activa -4.092 -5.711

Desinvesteringen immateriële vaste activa 22 -

Desinvesteringen materiële vaste activa 83 65

Acquisitie van deelnemingen - -28.000

Koopprijs activa/passiva transactie -900 -

Toe/afname leningen u/g 25 101

Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten 14.332 42.190

kasstroom uit financieringsactiviteiten

Agioreserve - 4.500

Saldo van opname en terugbetaling van leningen o/g -7.714 363

Wijziging in belangen deelnemingen 43 -1.216

Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten 7.671 3.647

Netto afname liquide middelen 4.999 -12.100

Liquide middelen per 1 januari 30.140 25.676

Liquide middelen van nieuwe consolidaties - 16.564

Mutatie in het jaar -4.999 -12.100

Liquide middelen per 31 december 25.141 30.140

1 Algemeen

Total Specific Solutions (TSS) B.V. (‘de onderneming’) is een onderneming gevestigd in Nederland en opgericht op 4 november 2008. De moeder van de groep is Strikwerda Investments B.V. De statutaire vestigingsplaats van de onderneming is Blaricum. De geconsolideerde jaarrekening van de onderneming over het jaar eindigend op 31 december 2012 bevat de financiële gegevens van de onderneming en haar groepsmaatschappijen (hierna de ‘groep’). De cijfers voor 2011 zijn indien nodig gerubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2012 mogelijk te maken.

GroepsactiviteitenDe groep wordt aangemerkt als een IT-onderneming. De activiteiten van de groep bestaan uit het adviseren in en ontwikkelen van softwareoplossingen met betrekking tot informatiesystemen en voorziet in manage-mentadvies en training op dit gebied.

2 Grondslagen

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

AlgemeenDe geformuleerde grondslagen, toegepast bij het opstellen van de jaarrekening, worden hierna uiteengezet. Voor zover niet anders aangegeven, zijn deze grondslagen consistent toegepast op alle gepresenteerde jaren.

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de International financial Reporting Standards (IfRS), International Accounting Standards and Interpretations (collectively IfRSs), uitgebracht door de International Accounting Standards Board (IASB), zoals aanvaard binnen de Europese Unie (“adopted IfRSs”).

De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met IfRS vereist dat de directie oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De posten waarbij significante veronderstellingen en schattingen zijn gemaakt bij het opstellen van de jaarrekening en het effect hiervan op de desbetreffende posten, zijn toegelicht onder verwijzing 3.

De jaarrekening is op 11 maart 2013 opgesteld door de Raad van Bestuur.

Nieuwe verslaggevingsstandaarden De invoering van de volgende nieuwe of gewijzigde normen en interpretaties vanaf 1 januari 2012 had geen invloed op de grondslagen van de financiële verslaggeving, de financiële positie en de prestaties van de groep:• IfRS 13 fair Value Measurement;• IfRIC Interpretation 20 Stripping Costs in the Production Phase of a Surface Mine

Wijzigingen van de onderstaande standaarden voortkomende uit verbeteringen hadden geen materieel effect op de grondslagen van de financiële verslaggeving, de financiële positie en de prestaties van de groep:• IfRS 7 financial Instruments: Disclosures • IAS 32 financial Instruments: Presentation • IfRS 1 first-time Adoption of International financial Reporting Standards • IAS 12 Income Taxes • IAS 1 Presentation of Items of Other Comprehensive Income

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

De wijziging in IAS 19, Employee Benefits, is van toepassing voor boekjaren welke starten op of na 1 januari 2013. De impact van deze gewijzigde richtlijn is nihil voor de groep aangezien de toegezegde pensioenregeling welke PharmaPartners had voor haar personeel is beëindigd in 2012. Wij verwijzen naar verwijzing 28 voor een verdere toelichting hieromtrent.

Op het ogenblik van de goedkeuring van de jaarrekening waren de volgende standaarden en interpretaties wel gepubliceerd, maar nog niet van kracht: • IfRS 10 Consolidated financial Statements• IfRS 11 Joint Arrangements• IfRS 12 Disclosure of Interests in Other Entities• IfRS 13 fair Value• Herziening IAS 1 financial Statement Presentation• Herziening IAS 27 Separate financial Statements• Herziening IAS 28 Investments in Associates and Joint Ventures

De groep verwacht dat de toepassing van deze aanpassing van standaarden en IfRIC-interpretaties in toekomstige boekjaren geen materiële gevolgen zal hebben voor de geconsolideerde jaarrekening.

Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn de financiële gegevens opgenomen van de onderneming en van groepsmaatschappijen waarin zij direct of indirect meer dan de helft van het stemgerechtigde kapitaal houdt of waarin de onderneming op grond van aanvullende regelingen beschikt over de beslissende zeggenschap ter zake van het bestuur en het financiële beleid, en derhalve ‘control’ heeft over de entiteit. De activa, passiva, resultaten en kasstromen van deze groepsmaatschappijen zijn in de consolidatie betrokken. Hierbij zijn de grondslagen van de desbetreffende groepsmaatschappijen omgerekend naar de grondslagen van de onderne-ming. Bij verkrijging van het aandeel in de desbetreffende groepsmaatschappijen zijn de activa en passiva van deze groepsmaatschappijen initieel omgerekend tegen reële waarde.

Geëlimineerde transacties bij consolidatie Onderlinge vorderingen en schulden, onderlinge transacties en niet-gerealiseerde resultaten uit onderlinge transacties binnen de groep worden bij de opstellen van de geconsolideerde jaarrekening geëlimineerd.

Vreemde valutaTransacties aangegaan door groepsmaatschappijen in een valuta anders dan de valuta van de primaire econo-mische omgeving waarbinnen zij opereert (hun ‘functionele valuta’) worden verantwoord tegen de wisselkoers op transactiedatum.

Monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers per balansdatum. Winsten en verliezen als gevolg van omrekening van niet-afgewikkelde monetaire activa en passiva, worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening.

De resultaten van buitenlandse entiteiten worden naar Euro omgerekend tegen de benaderde wisselkoersen op het moment van de transactie. Alle activa en passiva van buitenlandse entiteiten, inclusief goodwill ontstaan bij de verkrijging van de desbetreffende entiteiten, worden omgerekend tegen de wisselkoers per balansdatum. Omrekeningsverschillen die ontstaan bij de omrekening van de beginsaldi van de balansposten van deze entiteiten tegen de wisselkoers geldend bij openingsdatum en de omrekening van de resultaten van de desbetreffende entiteit tegen de werkelijke wisselkoers, worden verantwoord in de niet-gerealiseerde resultaten en toegevoegd aan de wettelijke reserve omrekeningsverschillen.

Winsten en verliezen als gevolg van omrekening van langlopende monetaire posten, verantwoord in de afzonderlijke jaarrekeningen van de desbetreffende groepsmaatschappijen, die een deel uitmaken van de deelname in de buitenlandse entiteit door de groep, worden verantwoord in de niet-gerealiseerde resultaten en toegevoegd aan de wettelijke reserve omrekeningsverschillen.

Immateriële vaste activa goodwillGoodwill betreft het meerdere van de verkrijgingsprijs van een deelneming en het aandeel van de groep in de reële waarde van de individuele identificeerbare activa, passiva en voorwaardelijke verplichtingen.

Voor alle deelnemingen bestaan de kosten uit de reële waarde van activa, verplichtingen en uitgegeven vermogensinstrumenten, vermeerderd met het bedrag van het deel van het aandeel derden en, in het geval dat de verkrijging in fasen wordt gerealiseerd, de reële waarde van het tot op dat moment gerealiseerde aandeel in het vermogen in de deelneming. Voorwaardelijke elementen worden geactiveerd tegen de reële waarde op verkrijgingsdatum. In het geval dat de voorwaardelijke elementen worden gekwalificeerd als een schuld, worden resultaten als gevolg van herwaarderingen ten bate of ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht. Directe kosten met betrekking tot verkrijging van deelnemingen worden direct als kosten verantwoord.

Goodwill wordt geactiveerd als een immaterieel vast actief. Eventuele bijzondere waardeverminderingen op de boekwaarde worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening. Indien de reële waarde van de identifi-ceerbare activa, passiva en voorwaardelijke verplichtingen de reële waarde van de verkrijgingsprijs overstijgt, wordt het meerdere gecrediteerd in de winst-en-verliesrekening.

Extern verkregen immateriële vaste activaExtern verkregen immateriële vaste activa worden bij verkrijgen gewaardeerd op kostprijs en vervolgens lineair afgeschreven op basis van de verwachte gebruiksduur.

Immaterieel vast actief Gebruiksduur Bepaling gebruiksduurLicenties en handelsnamen 10 jaar Veelvoud van geschatte omzet en batenKlantportefeuilles 10 – 22 jaar Geschatte verdisconteerde kasstroomIntellectuele eigendomsrechten 5 – 10 jaar Veelvoud van geschatte omzet en baten

Intern gegenereerde immateriële vaste activa (ontwikkelkosten)Kosten van intern ontwikkelde producten zijn geactiveerd als kan worden aangetoond dat:• het technisch haalbaar is om het product te ontwikkelen voor verkoop;• er voldoende middelen beschikbaar zijn om de ontwikkeling af te ronden;• er een intentie is om het product af te ronden en te verkopen;• de groep in staat is het product te verkopen;• verkoop van het product zal leiden tot toekomstige economische voordelen; en• dat kosten van het project betrouwbaar kunnen worden bepaald.

Geactiveerde ontwikkelkosten worden afgeschreven over de periode waarover de groep verwacht de ontwik-kelde producten te kunnen verkopen. Over het algemeen bedraagt deze periode 7 jaar.

Geactiveerde ontwikkelkosten welke niet voldoen aan bovenstaande criteria, evenals uitgaven voor de onderzoeksfase van interne projecten, zijn opgenomen in de winst-en-verliesrekening zodra dit bekend is.

Materiële vaste activa

Verwerking en waarderingMateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen.

In de kostprijs zijn inbegrepen de kosten die direct toerekenbaar zijn aan de verkrijging van het materieel vast actief. Aangekochte software die essentieel is voor de functionaliteit van de daarbij behorende bedrijfsmiddelen wordt geactiveerd als onderdeel van het desbetreffende bedrijfsmiddel.

Winsten en verliezen als gevolg van de verkoop van een materieel vast actief worden bepaald door de opbrengst van verkoop te vergelijken met de boekwaarde van het desbetreffende materieel vast actief en worden verantwoord in de ‘afschrijvingen’ in de winst-en-verliesrekening.

kosten na verkrijgingKosten gemaakt na eerste verwerking in de jaarrekening zijn inbegrepen in de boekwaarde van het actief danwel een afzonderlijk actief indien het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen met betrekking tot het actief naar de groep zullen vloeien en de kosten van het actief op betrouwbare wijzen kunnen worden bepaald. Onderhoudskosten worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening in de periode waarin zij zich voordoen.

AfschrijvingAfschrijvingskosten worden lineair ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht op basis van de geschatte gebruiksduur van een actief. Over grond wordt niet afgeschreven. Over activa in ontwikkeling (vooruitbetalingen) wordt niet afgeschreven tot op het moment dat de ontwikkeling ervan is afgerond en in gebruik kan worden genomen. Van alle overige materiële vaste activa wordt de boekwaarde afgeschreven over de geschatte economische gebruiksduur. Deze gebruiksduur is als volgt:• Bedrijfsgebouwen en -terreinen 11,43-11,67% per jaar• Machines en installaties 20-33,33% per jaar• Andere vaste bedrijfsmiddelen 20-33,33% per jaar

De afschrijvingsmethodiek, gebruiksduur en restwaarden worden jaarlijks per balansdatum beoordeeld en aangepast indien noodzakelijk.

Bijzondere waardevermindering van nietfinanciële activa (exclusief actieve belastinglatentie)Een immaterieel actief met een onbepaalde gebruiksduur wordt niet afgeschreven maar jaarlijks beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen. Alle overige niet financiële activa worden afschreven en beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen telkens indien er een indicatie is dat de boekwaarde afwijkt van de realiseerbare waarde. Een bijzondere waardevermindering wordt bepaald op het bedrag dat de boekwaarde de realiseerbare waarde (hoogste waarde van de reële waarde minus vervreemdingskosten en de bedrijfswaarde) overschrijdt.

In het geval dat het niet mogelijk is om de realiseerbare waarde betrouwbaar in te schatten van een actief, wordt de test of een bijzondere waardevermindering aan de orde is uitgevoerd op de kleinste groep van activa, waarop deze betrekking heeft en waarbij afzonderlijke kasstromen identificeerbaar zijn; de kasstroom-genererende eenheid (KGE). Goodwill is toegewezen bij eerste verwerking aan de verschillende kasstroom-genererende eenheden van de groep, waarbij de verwachting is dat deze profiteren van de synergie van de combinatie die aanleiding geeft tot het vormen van de goodwill.

Kosten van afwaardering worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening. Kosten welke eerder als baten zijn verantwoord in de overige niet-gerealiseerde resultaten, zijn hiervan uitgezonderd. Een bijzondere waardevermindering met betrekking tot goodwill wordt nimmer teruggenomen.

Financiële activaDe groep categoriseert haar financiële activa in de categorie leningen en vorderingen, als gevolg van het doel waarvoor het actief is verkregen. De groep heeft geen financiële activa welke verwerkt dienen te worden als zijnde financiële activa tot het einde van de looptijd aangehouden.

Voor financiële activa anders dan activa waarop hedge-accounting van toepassing is, hanteert de groep de volgende grondslagen:

Leningen en vorderingenDeze activa betreffen de financiële activa die niet als derivaten kunnen worden geclassificeerd. Deze financiële activa hebben vaste of vastgestelde aflossingen en zijn niet genoteerd in een actieve markt. Ze ontstaan in principe door het leveren van goederen en diensten aan afnemers (bijvoorbeeld handelsdebiteuren), maar bevatten ook andere contractuele monetaire activa. Bij eerste verwerking worden deze gewaardeerd tegen reële waarde vermeerderd met transactiekosten die direct zijn toe te wijzen aan de verkrijging of uitgifte van het desbetreffende actief en worden vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij gebruik wordt gemaakt van de effectieve rentemethode, minus een eventuele voorziening voor bijzondere waardevermindering. Een voorziening voor bijzondere waardeverminderingen wordt getroffen wanneer er per balansdatum een objectief bewijs is dat de betreffende vennootschap niet in staat zal zijn de te vorderen bedragen te innen volgens de oorspronkelijke voorwaarden van de vorderingen. Het bedrag van de voorziening is het verschil tussen de boekwaarde van de vordering en de huidige waarde van de geschatte toekomstige kasstromen. Voor debiteuren welke netto worden gepresenteerd, worden zulk soort voorzieningen afzonderlijk verantwoord als voorziening dubieuze debiteuren, waarbij het verlies wordt verantwoord onder de overige bedrijfskosten in de winst-en-verliesrekening. Bij bevestiging dat de vordering oninbaar is, wordt het bedrag van de vorderingen ten laste gebracht van de desbetreffende voorziening.

De vlottende activa van de groep bevatten handelsdebiteuren, overige vorderingen en liquide middelen in de geconsolideerde balans.

Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en overige zeer liquide beleggingen, waarvan de looptijd korter is dan drie maanden en, ten behoeve van het kasstroomoverzicht, rekeningcourantkredieten. Rekeningcourantkredieten worden gepresenteerd onder de schulden aan kredietinstellingen onder de kortlopende schulden in de geconsolideerde balans.

Financiële verplichtingenDe groep classificeert haar financiële schulden onder de categorie overige financiële verplichtingen, afhan-kelijk van het doel waarvoor de schuld is aangegaan. Voor financiële verplichtingen anders dan verplichting waarop hedge-accounting van toepassing is, hanteert de groep de volgende grondslagen:

Schulden aan kredietinstellingen worden bij eerste verwerking verantwoord tegen de ontvangen bedragen na aftrek van transactiekosten die direct zijn toe te wijzen aan de uitgifte van het instrument. Vervolgens worden deze gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs gebruik makend van de effectieve rentemethode. Dit zorgt ervoor dat interestkosten over de periode tot aflossing een constant percentage kent ten aanzien van de schuldpositie verantwoord op de balans. Interestkosten bevatten in deze context initiële transactiekosten en te betalen premies ten aanzien van aflossing, als ook te betalen interest, totdat de schuld is afgelost.

Overige financiële instrumenten, niet zijnde derivaten, worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, gebruikmakend van de effectieve rente methode, minus eventuele voorzieningen voor bijzondere waarde-verminderingen.

hedgeaccountingHedge-accounting wordt alleen toegepast op financiële activa en passiva die voldoen aan de volgende criteria:• Hedgedocumentatie: bij het afsluiten van de afdekkingstransactie wordt de afdekkingsrelatie formeel

aangewezen en gedocumenteerd, evenals de doelstelling van de onderneming ten aanzien van risicobeheer en haar strategie bij het aangaan van de afdekkingstransactie;

• Mutaties in toekomstige kasstromen worden zeer waarschijnlijk afgedekt door middel van de kasstroomhedges;• De cumulatieve verandering in de boekwaarde van het hedge-instrument is naar verwachting 80-125% van

de cumulatieve verandering in de reële waarde van de kasstromen van het onderdeel waarop de hedge betrekking heeft (de hedge wordt verwacht effectief te zijn);

• De effectiviteit van de hedge kan betrouwbaar worden gemeten;• De hedge blijft effectief op elk moment dat deze wordt getest. De groep heeft ervoor gekozen de effectiviteit

jaarlijks te testen.

kasstroomhedgesEffectieve winsten en verliezen van derivaten die als doel hebben het afdekken van renterisico’s op kasstromen (bijvoorbeeld variabele naar vaste rente swaps), worden direct verantwoord in het overzicht van niet-gereali-seerde resultaten en verwerkt in de kasstroomhedge reserve. Echter, wanneer een kasstroomhedge voortijdig wordt verbroken, dan zal het cumulatieve resultaat dat verantwoord is in de kasstroomhedge reserve, worden gerubriceerd naar het totaalresultaat, gebruikmakend van de effectieve rentemethode. Het ineffectieve deel van enig winst of verlies wordt direct ten gunste dan wel ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht en gepresenteerd onder de renteopbrengsten respectievelijk de rentelasten.

IFRS 7 Reële waarde hiërarchieOm de informatie te verschaffen die op grond van IfRS 7 vereist is, moet een entiteit waarderingen tegen reële waarde classificeren volgens een reële waarde hiërarchie die het belang van de bij de waarderingen gebruikte basisgegevens weerspiegelt. De reële waarde hiërarchie heeft de volgende niveaus:

a. Genoteerde prijzen op actieve markten voor identieke activa of verplichtingen (niveau 1);b. Andere basisgegevens dan de in niveau 1 ondergebrachte genoteerde prijzen die voor het actief of de

verplichting waarneembaar zijn, het direct (d.w.z. als prijzen) hetzij indirect (d.w.z. afgeleid van prijzen) (niveau 2);

c. Basisgegevens voor het actief of de verplichting die niet gebaseerd zijn op waarneembare marktgegevens (niet-waarneembare basisgegevens) (niveau 3).

Het niveau in de reële waarde hiërarchie waarbinnen de waardering tegen reële waarde in haar geheel wordt gecategoriseerd, moet worden bepaald op basis van de input van het laagste niveau dat van belang is voor de waardering tegen reële waarde. financiële activa en passiva worden in hun geheel gecategoriseerd in slechts één van de drie niveaus.

Aandelenkapitaalfinanciële instrumenten uitgegeven door de groep worden geclassificeerd als vermogen in het geval dat deze niet voldoen aan de eigenschappen van een financieel passief of financieel actief. De normale aandelen van de groep worden geclassificeerd als zijnde vermogensinstrumenten.

pensioenen: Toegezegde bijdrageregelingenBijdragen aan pensioenregelingen gebaseerd op een toegezegde bijdrageregeling worden in het jaar waarin zij verschuldigd zijn ten laste gebracht van de winst-en-verliesrekening.

pensioenen: Toegezegde pensioenregelingenPharmaPartners heeft aan haar werknemers een pensioen toezegging gedaan. Deze pensioen toezegging betrof tot 31 december 2012 een zogenaamde toegezegde pensioenregeling. Vanaf 31 december 2012 is de pensioen toezegging veranderd naar een toegezegde bijdrage regeling. Per 31 december 2012 zijn door de onderneming alle pensioen aanspraken tot aan dat moment afgekocht en gefixeerd. Vanaf 31 december 2012 heeft de onderneming een regeling afgesloten waarbij zij een vast bedrag aan premie ter beschikking stelt voor de opbouw van de pensioen aanspraken. Uit hoofde van deze nieuwe regeling heeft zij geen verplichtingen inzake actuariële of beleggingsrisico’s.

De pensioenlasten van de toegezegde pensioenregeling in het boekjaar bestaan uit het deel van de mutatie in de contante waarde van de toegekende pensioenaanspraken per balansdatum, de toe te rekenen interest, de verwachte opbrengst uit fondsbeleggingen alsmede rechten op vergoeding, de toe te rekenen actuariële resultaten en de toe te rekenen lasten over verstreken diensttijd.

Als gevolg van de beëindiging van de toegezegde pensioenregeling is dit jaar resultaat verantwoord uit hoofde van de beëindiging van deze regeling.

De pensioenlasten terzake van toegezegde pensioenregelingen zijn op actuariële berekeningen (‘projected unit credit’-methode) gebaseerd. Voor de berekening worden actuariële veronderstellingen gehanteerd met betrekking tot demografische variabelen (bijvoorbeeld personeelsverloop en sterftecijfers) en financiële variabelen (bijvoorbeeld toekomstige indexatie en disconteringsvoet). Voor de contante waarde berekening wordt gebruik gemaakt van een disconteringsvoet die is gebaseerd op rentetarieven van hoogwaardige bedrijfsobligaties waarvan de looptijd ongeveer overeenkomt met de looptijd van de pensioenverplichting.

Actuariële winsten en verliezen worden direct verwerkt in het overzicht van niet-gerealiseerde resultaten, zoals toegestaan onder IAS 19 paragraaf 98.

Pensioenkosten van verstreken diensttijd worden direct als kosten genomen, tenzij de wijzigingen in de pensioen-regeling afhangen van het voor een bepaalde tijd in dienst blijven (opbouwperiode) van de medewerkers. In dat geval worden de pensioenkosten van verstreken diensttijd lineair afgeschreven gedurende de opbouwperiode.Winsten of verliezen als gevolg van het korten of beëindigen van een toegezegde pensioenregeling worden verwerkt op de datum van het korten of beëindigen.

Beëindigingsvergoedingen Beëindigingsvergoedingen worden uitgekeerd wanneer het dienstverband wordt beëindigd vóór de normale pensioendatum, of wanneer een werknemer vrijwillig ontslag aanvaardt in ruil voor de voordelen. Het bedrijf neemt beëindigingsvergoedingen op wanneer het bedrijf zich aantoonbaar heeft verbonden tot het beëin-digen van het dienstverband van huidige werknemers volgens een gedetailleerd formeel plan zonder de mogelijkheid van intrekking, of de betaling van beëindigingsvergoedingen als gevolg van een aanbod gedaan om vrijwillig ontslag te stimuleren. Vergoedingen die vervallen meer dan 12 maanden na de balansdatum worden verdisconteerd tegen contante waarde.

Overige lange termijn verplichtingenBetreffen verplichtingen voor jubilea, langdurige arbeidsongeschiktheid en, indien deze niet volledig betaalbaar zijn binnen 12 maanden na het einde van de periode, bonussen en uitgestelde vergoedingen. De verwachte kosten worden toegerekend over de loopbaan van de medewerkers met behulp van een boekhoudmethode vergelijkbaar met die voor toegezegde pensioenregelingen, behalve actuariële winsten en verliezen en pensioen-kosten van verstreken diensttijd, welke onmiddellijk worden verantwoord.

VoorzieningenVoor verplichtingen waarvan de datum en omvang van de uiteindelijke uitstroom van middelen niet zeker is, heeft de groep een voorziening opgenomen. De voorziening wordt bepaald op basis van de best mogelijke inschatting van de kosten nodig om te voldoen aan de uiteindelijke verplichting per balansdatum, verdiscon-teerd tegen de disconteringsvoet voor belastingen, rekening houdend met de huidige marktbeoordelingen voor de tijdswaarde van geld en de risico’s die inherent zijn aan de verplichting.

OmzetDe omzet betreft de reële waarde van de vergoeding die is ontvangen of waarop recht is verkregen ten aan-zien van de verkoop van goederen en diensten die binnen de normale bedrijfsactiviteiten van de onderneming vallen. De omzet wordt exclusief over de omzet geheven belastingen of toegestane kortingen gepresenteerd.

LicentiesDe onderneming verantwoordt omzet met betrekking tot softwarelicenties en producten wanneer overtuigend bewijs van een overeenkomst bestaat (de beschikkingsmacht over het softwareproduct is overgedragen), er geen significante onzekerheden bestaan omtrent acceptatie van het product, de vergoedingen vast liggen en betrouwbaar zijn te bepalen en inning uitvoerbaar is. De onderneming hanteert de ‘residual method’ voor de bepaling van de omzet in het geval dat contracten één of meerdere elementen bevat die in de toekomst gele-verd worden. Als er elementen zijn opgenomen in de afspraken met afnemers met een levering in de toekomst, wordt de omzet gereserveerd op basis van de reële waarde van het nog niet geleverde element, zoals bepaald op basis van leverancier specifiek objectief bewijs. Zodra op basis van het bewijs is vastgesteld dat aan alle verplichtingen is voldaan of als alle goederen of diensten zijn geleverd, wordt de omzet verantwoord. ServicesOmzet met betrekking tot ondersteuning van klanten bestaat uit omzet afgeleid van contracten inzake tech-nische bijstand aan licentiehouders. Deze omzet wordt naar tijdsgelang van het contract genomen. Omzet met betrekking tot netwerken bestaat uit omzet aan afnemers die onder een ‘application service provider (ASP) model’ vallen. Binnen dit model betalen afnemers een maandelijks bedrag dat recht geeft op het gebruik van de software van de onderneming op een beveiligde, gehoste server van derden. Deze omzet wordt genomen (maandelijks) op het moment dat de diensten worden verleend, naar tijdsgelang van het contract.

hardwareOmzet op hardware wordt verantwoord zodra alle rechten en verplichtingen zijn overgedragen.

OverheidssubsidiesOverheidssubsidies die zijn ontvangen ten behoeve van investeringen worden over het algemeen in mindering gebracht op de boekwaarde van de ontwikkelingskosten op het moment dat deze zich voordoen. Subsidies voor kosten van de omzet worden in aftrek genomen op de kosten die zich binnen de groep voordoen. Indien het behoud van een overheidssubsidie afhankelijk is van bepaalde criteria waar de groep aan moet voldoen, wordt deze gereserveerd. Wanneer aan de criteria is voldaan valt de desbetreffende reservering vrij in de winst-en-verliesrekening of wordt gesaldeerd met het gekochte actief.

Financiële baten en lastenfinanciële baten omvatten de rentebaten op beleggingen en vorderingen op gelieerde partijen. Rentebaten worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening, gebruikmakend van de effectieve rentemethode.

financiële lasten omvatten de rentelasten op leningen en schulden met betrekking tot gelieerde partijen. Alle financieringskosten worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening volgens de effectieve rentemethode.

BelastingenBelastingen over het resultaat van het boekjaar bestaan uit acute en latente belastingen. De belastingen worden geboekt in de winst-en-verliesrekening tenzij ze betrekking hebben op elementen die onmiddellijk in het eigen vermogen worden geboekt, dan wel betrekking hebben op niet-gerealiseerde resultaten. In dat geval worden de belastingen rechtstreeks in het eigen vermogen dan wel in niet-gerealiseerde resultaten verwerkt.

Acute belastingen omvatten de verwachte belastingschuld op het belastbaar inkomen van het jaar, waarbij belastingtarieven gehanteerd worden die wettelijk bepaald zijn per balansdatum, plus eventuele aanpassingen van belastingschulden van vorige jaren.

Latente belastingen worden gevormd voor de belastingeffecten op tijdelijke verschillen tussen boekwaarden van activa en verplichtingen voor financiële rapportagedoeleinden en de bedragen gebruikt voor belasting-doeleinden. Voor de volgende tijdelijke verschillen worden geen latente belastingen getroffen:• fiscaal (niet) aftrekbare goodwill;• initiële boeking van activa of verplichtingen die geen invloed hebben op de boekhoudkundige en

belastbare winst;• verschillen met betrekking tot investeringen in dochterondernemingen in de mate dat een terugboeking in

de nabije toekomst onwaarschijnlijk is.

Voor de berekening worden belastingtarieven gehanteerd die op balansdatum wettelijk zijn vastgesteld, danwel waartoe materieel reeds op balansdatum is besloten. Latente belastingvorderingen en –verplichtingen worden gesaldeerd indien er een wettelijk afdwingbaar recht bestaat om kortlopende belastingverplich-tingen en –vorderingen te compenseren en ze betrekking hebben op belastingen geheven door dezelfde belasting autoriteit op dezelfde belastbare entiteit, of op verschillende fiscale entiteiten die voornemens zijn kort lopende belastingschulden en –vorderingen af te wikkelen tegen nominale waarde of waarbij belasting-schulden en –vorderingen gelijktijdig worden gerealiseerd.

Grondslagen voor het kasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een gemiddelde koers. Koers- en omrekeningsverschillen op liquide middelen worden afzonderlijk gepresenteerd. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen kasstromen uit operationele activiteiten, investerings- en financieringsactiviteiten.

3 Kritische schattingen en veronderstellingen

De groep maakt bepaalde schattingen en veronderstellingen met betrekking tot de toekomst. Schattingen en beoordelingen worden voortdurend geëvalueerd op basis van ervaringen uit het verleden en factoren zoals verwachtingen van toekomstige gebeurtenissen waarvan wordt aangenomen dat ze redelijk zijn in het licht van de omstandigheden. In de toekomst kunnen de feitelijke ervaringen afwijken van deze schattingen en veron-derstellingen. De schattingen en veronderstellingen die een significant risico bevatten dat deze een materiële aanpassing tot gevolg hebben op de boekwaarde van activa en passiva in het volgende financiële jaar, worden hieronder besproken.

Beoordelingen, schattingen en veronderstellingen

(a) Bijzondere waardevermindering van goodwill De groep is verplicht om jaarlijks te testen of de goodwill een bijzondere waardevermindering heeft onder-

gaan. De realiseerbare waarde wordt bepaald op basis van berekeningen van de bedrijfswaarde, waarbij een schatting van toekomstige kasstromen en de keuze van een disconteringsvoet om de netto contante waarde van de kasstromen te kunnen berekenen, vereist zijn. De werkelijke uitkomsten kunnen verschillen van de verwachtingen. Meer informatie inclusief boekwaarden, is opgenomen onder verwijzingen 12 en 13.

(b) Bijzondere waardevermindering van immateriële vaste activa De groep is verplicht om jaarlijks te testen of de immateriële vaste activa een bijzondere waardever-

mindering heeft ondergaan. De realiseerbare waarde wordt bepaald op basis van berekeningen van de bedrijfswaarde, waarbij een schatting vereist is van de toekomstige uitstroom van kasmiddelen die verwacht wordt voordat het actief klaar is voor gebruik of klaar is voor verkoop. Daarnaast wordt een keuze gemaakt van een disconteringsvoet ten behoeve van de berekening van de netto contante waarde van de kasstromen. De werkelijke uitkomsten kunnen verschillen van de verwachtingen. Meer informatie, inclusief boekwaarden, is opgenomen onder verwijzingen 11, 12 en 13.

(c) Aannames met betrekking tot pensioenen De kosten, activa en passiva met betrekking tot de toegezegde pensioenregelingen van de groep, worden

bepaald op basis van methodes die uitgaan van actuariële schattingen en veronderstellingen. Details met betrekking tot de belangrijkste veronderstellingen worden uiteengezet onder verwijzing 28. De groep maakt gebruik van adviezen van onafhankelijke actuarissen ten aanzien van de geschiktheid van deze veronderstellingen. Veranderingen in de gebruikte aannames kunnen een effect hebben op het overzicht van het totaalresultaat en op de balans.

(d) Aannames met betrekking tot de voorziening voor jubilea De kosten voor jubilea worden bepaald met behulp van methodes die uitgaan van veronderstellingen,

zoals vermeld in verwijzing 27. Veranderingen in de gebruikte aannames kunnen een effect hebben op de winst-en-verliesrekening en op de balans.

(e) Bepaling van de reële waarden van immateriële vaste activa verkregen in bedrijfscombinaties De reële waarde van immateriële vaste activa is gebaseerd op de netto contante waarde van kasstromen die

zullen toevloeien naar de onderneming als gevolg van het gebruik en eventueel de verkoop van het actief.

(f) Aannames met betrekking tot de voorziening voor oninbare debiteuren De kosten voor mogelijke oninbaarheid van vorderingen worden bepaald op grond van veronderstel-

lingen. Bijzondere waardeverminderingen worden opgenomen wanneer er objectieve aanwijzingen zijn (zoals grote financiële problemen bij de klant of bij verzuim van of grote vertraging in betalingen) dat de groep niet in staat zal zijn om alle bedragen te innen, zoals vastgesteld in de voorwaarden voor debiteuren. De omvang van een dergelijke voorziening is het verschil tussen de netto boekwaarde en de contante waarde van de toekomstige kasstromen in verband met de oninbare vordering.

4 Bepaling van reële waarden

Een aantal van de waarderingsgrondslagen en toelichtingen van de groep vereist bepaling van de reële waarde voor zowel financiële en niet-financiële activa en passiva. Reële waarden zijn vastgesteld ten behoeve van prestatiemeting en informatievoorziening en zijn gebaseerd op de volgende methodes. Verdere informatie met betrekking tot aannames gemaakt in de bepaling van de reële waarden is opgenomen in de toelichting van de desbetreffende post.

Debiteuren en overige vorderingenDe reële waarde van debiteuren en overige vorderingen wordt geschat op de contante waarde van toekomstige kasstromen, verdisconteerd tegen marktrente op de balansdatum.

Financiële instrumentenDe groep bepaalt de reële waarde van niet genoteerde financiële instrumenten, zoals renteswaps en -caps, met gebruikmaking van waarderingstechnieken. De aangegeven marktwaarde van renteswaps is afgeleid van de schatting van de bank van de gemiddelde koers op de datum vermeld. Voor het maken van deze inschatting maakt de bank gebruik van ‘close of business’ marktgegevens. Deze technieken worden significant beïnvloed door de gehanteerde veronderstellingen. In dit kader kan de bepaalde inschatting van de reële waarde niet altijd worden onderbouwd door vergelijking met onafhankelijke markten. In veel gevallen zal dit bedrag niet ineens worden gerealiseerd.

5 financiële instrumenten – Risico management

De financiële instrumenten van de groep, anders dan derivaten, betreffen leningen u/g en o/g, liquide middelen en diverse items als handelsdebiteuren en schulden die rechtstreeks verband houden met de dagelijkse operationele activiteiten.

De groep heeft te maken met risico’s die voortvloeien uit het gebruik van financiële instrumenten. Deze toe-lichting beschrijft de doelstellingen van de onderneming, haar beleid en de processen om de impact van deze risico’s te meten. Verdere kwantitatieve informatie met betrekking tot deze risico’s wordt gepresenteerd in de jaarrekening.

Er zijn geen substantiële veranderingen geweest in de mate waarin de groep wordt blootgesteld aan risico’s voortvloeiend uit het gebruik van financiële instrumenten of in de doelstellingen van de onderneming, haar beleid en de processen die gebruikt worden om de impact van deze risico’s te meten, tenzij anders vermeld in de toelichting.

Financiële activaIn duizenden Euro’s 2012 2011

Boekwaarde Maximale exposure

Leningen u/g 1.180 1.180 1.176 1.176

Derivaten - - 3 3

Debiteuren 29.641 29.641 21.653 21.653

Vooruitbetaalde bedragen 10.226 10.226 8.124 8.124

Overige vorderingen 2.920 2.920 2.538 2.538

Liquide middelen 25.141 25.141 30.140 30.140

Totaal financiële activa 69.108 69.108 63.634 63.634

BankenDe groep houdt een significant bedrag aan bij de volgende bancaire instellingen:

Rating per 31 december 2012

Rating per 31 december 2011

ABN AMRO Bank N.V. A A+

Rabobank AA- AA

Het management bewaakt het gebruik van de kredietlimieten regelmatig en verwacht geen verliezen ten aanzien van slechte prestaties van de tegenpartijen per balansdatum.

Risico’sDe belangrijkste risico’s voor de onderneming zijn:• Renterisico met betrekking tot leningen met een variabele rente;• Kredietrisico met betrekking tot uitstaande posities met banken en debiteuren;• Liquiditeitsrisico met betrekking tot de mogelijkheden om leningen en kredieten af te lossen.

RenterisicoDe onderneming heeft een renterisico onderkend met betrekking tot haar leningen en kredieten. Het merendeel van de leningen heeft een variabel renterisico. Het is het beleid van de onderneming om een interestrisico tussen de 75% en 100% af te dekken. Hiervoor heeft de onderneming een beperkt risico op renteschommelingen.

kredietrisicoDe groep heeft geen derivaten ter dekking van kredietrisico’s, echter in bepaalde gevallen zal risicobeheersing op deze wijze plaatsvinden, indien het risico in grote mate is geconcentreerd. De onderneming heeft een risico onderkend dat banken en debiteuren niet in staat zijn om de schulden aan de onderneming af te lossen. Voor banktegoeden heeft men enkel banken geselecteerd met minimaal een A-rating. Ten aanzien van overige vorderingen bewaakt de onderneming actief haar openstaande vorderingen.

Kwantitatieve toelichting van het kredietrisico in relatie tot financiële activa zijn hieronder weergegeven. Verdere toelichting met betrekking tot handelsdebiteuren en overige vorderingen welk niet zijn vervallen of afgewaardeerd, is opgenomen in verwijzing 17.

LiquiditeitsrisicoLiquiditeitsrisico’s ontstaan bij het managen van het werkkapitaal en de kosten van financiering en aflossing van deze financieringen door de groep. Het betreft het risico dat de groep op problemen stuit bij het voldoen aan haar financiële verplichting op het moment dat zij deze verschuldigd is.

Het beleid van de groep is continu voldoende liquide middelen te bezitten om schulden af te lossen wanneer deze verschuldigd zijn. De onderneming bereikt deze doelstelling door haar Net debt to EBITDA ratio lager te houden dan 3.

Het liquiditeitsrisico van elke deelneming wordt decentraal gemanaged op basis van een eigen budget. De budgetten zijn in overleg met de raad van bestuur vooraf geaccordeerd. Hierdoor kan op groepsniveau op de doelstellingen geanticipeerd worden. In het geval dat een verruiming van het budget nodig is, dient er afstemming plaats te vinden met de financiële directeur van de groep. Bij een bepaalde omvang dient tevens het akkoord van de raad van bestuur verkregen te worden.

Verdere details zijn uiteengezet in de volgende toelichtingen:• Handelscrediteuren en overige schulden – Verwijzing 30• Leningen en kredieten – Verwijzing 26• financiële passiva (derivaten) – Verwijzing 15

Toelichting financieringDe onderneming heeft kapitaalvereisten opgelegd gekregen van banken en overige aanbieders van leningen. Deze vereisten zijn gebaseerd op de Net debt to EBITDA ratio en de zogenaamde Debt Service Coverage Ratio (DSCR). De eerstgenoemde mag niet meer bedragen dan 3. De DSCR moet hoger zijn dan 1,1.

6 Omzet

Services 189.560 182.530

Licenties 10.355 13.099

Hardware 1.195 1.055

Omzet 201.110 196.684

7 Lonen en salarissen

Het gemiddeld aantal werknemers op basis van een volledig dienstverband gedurende 2012 inclusief directie bedroeg 1.669 (2011: 1.654).

In de lonen en salarissen is voor een bedrag van € 13.020.000 (2011: € 11.614.000) aan sociale lasten begrepen en voor een bedrag van € 6.274.000 (2011: € 7.611.000) aan pensioenlasten.

8 Overige bedrijfskosten

AccountantskostenDe fee voor de controle van de geconsolideerde jaarrekening 2012 door BDO Audit & Assurance B.V. bedroeg circa € 192.000 (2011: € 280.000).

9 Vennootschapsbelasting

Het belastingbedrag over 2012 sluit als volgt aan op het resultaat volgens de winst-en-verliesrekening:

Resultaat voor belastingen 15.020 7.884

Belastingen tegen nominaal tarief van 25% (2011: 25%) 3.755 1.971

Opstaptarief -40 -40

Aanpassing voor goodwill -1.166 -1.147

Beperkt aftrekbare kosten 117 136

Niet-aftrekbare kosten 2 53

Niet-aftrekbare interest 140 114

Investeringsaftrek -6 -6

Belastingvoordeel als gevolg van innovatiebox -265 -184

Beschikbare compensabele verliezen 3 732

Renteswap - 46

Afwijkende buitenlandse belastingtarieven 15 -29

Belastingen voorgaande jaren -47 464

Belastinglast 2.508 2.110

In bovenstaand overzicht is het in Nederland geldende nominale tarief van 25% gehanteerd (2011: 25%). De effectieve belastingdruk bedraagt in 2012 16,7% (2011: 26,8%). De afwijking in de belastingdruk ten opzichte van voorgaand jaar wordt voornamelijk veroorzaakt door een afwaardering in 2011 van de actieve latentie voor compensabele verliezen en door in 2011 verwerkte correcties op belastingposities uit eerdere jaren.

10 Materiële vaste activa

In duizenden Euro’s Gebouwen en

terreinen

Machines en

installaties

Overige vaste activa

Vooruitbetaling

op activa

Totaal

Aanschafwaarden

Saldo per 1 januari 2011 2.056 120 23.181 15 25.372

Investeringen 322 29 5.360 - 5.711

Nieuwe consolidaties - - 4.139 - 4.139

Desinvesteringen -12 - -321 -15 -348

Saldo per 31 december 2011 2.366 149 32.359 - 34.874

Saldo per 1 januari 2012 2.366 149 32.359 - 34.874

Investeringen 162 38 3.892 - 4.092

Activa/passivatransactie - - 20 - 20

Desinvesteringen -171 -4 -532 - -707

Bestemd voor verkoop - - -843 - -843

Saldo per 31 december 2012 2.357 183 34.896 37.436

Afschrijvingen

Saldo per 1 januari 2011 -1.057 -97 -17.199 - -18.353

Afschrijvingen -331 -14 -4.426 - -4.771

Nieuwe consolidaties - - -2.564 - -2.564

Desinvesteringen 7 - 279 - 286

Saldo per 31 december 2011 -1.381 -111 -23.910 - -25.402

Saldo per 1 januari 2012 -1.381 -111 -23.910 - -25.402

Afschrijvingen -310 -22 -4.460 - -4.792

Bijzondere waardeverminderingen - - -30 - -30

Desinvesteringen 169 3 452 - 624

Bestemd voor verkoop - - 843 - 843

Saldo per 31 december 2012 1.522 130 27.105 28.757

BoekwaardenPer 1 januari 2011 999 23 5.982 15 7.019

Per 31 december 2011 985 38 8.449 - 9.472

Per 31 december 2012 835 53 7.791 - 8.679

Ten behoeve van de bankleningen zijn de materiële vaste activa van de groep verpand.

11 Immateriële vaste activa

In duizenden Euro’s Goodwill Ontwikkelkosten

IE rechten en han

delsnamen

klant porte

feuilles

Totaal

Aanschafwaarden

Saldo per 1 januari 2011 23.827 36.088 4.263 53.090 117.268

Investeringen 12.802 8.562 83 - 21.447

Nieuwe consolidaties - - 11.128 10.518 21.646

Desinvesteringen - -730 - - -730

Saldo per 31 december 2011 36.629 43.920 15.474 63.608 159.631

Saldo per 1 januari 2012 36.629 43.920 15.474 63.608 159.631

Investeringen - 8.570 900 - 9.470

Activa/passivatransactie - - - 840 840

Desinvesteringen - -8.580 -44 - -8.624

Bestemd voor verkoop - -4.784 -2.500 - -7.284

Saldo per 31 december 2012 36.629 39.126 13.830 64.448 154.033

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

Saldo per 1 januari 2011 - -17.728 -1.979 -8.266 -27.973

Afschrijvingen - -4.646 -1.956 -3.659 -10.261

Nieuwe consolidaties - - -878 - -878

Desinvesteringen - 730 - - 730

Bijzondere waardeverminderingen - -3.093 - - -3.093

Saldo per 31 december 2011 - -24.737 -4.813 -11.925 -41.475

Saldo per 1 januari 2012 - -24.737 -4.813 -11.925 -41.475

Afschrijvingen - -5.155 -2.291 -3.784 -11.230

Desinvesteringen - 8.559 44 - 8.603

Bijzondere waardeverminderingen - -3.825 - - -3.825

Bestemd voor verkoop - 3.948 1.786 - 5.734

Saldo per 31 december 2012 21.210 5.274 15.709 42.193

BoekwaardenPer 1 januari 2011 23.827 18.360 2.284 44.824 89.295

Per 31 december 2011 36.629 19.183 10.661 51.683 118.156

Per 31 december 2012 36.629 17.916 8.556 48.739 111.840

De inschatting van de economische levensduur van de immateriële vaste activa is als volgt:

Goodwill Onbepaald

Ontwikkelkosten 7 jaar

Intellectueel eigendom en handelsnamen 5 - 10 jaar

Klantportefeuilles 10 - 22 jaar

12 Goodwill

De boekwaarde van de goodwill is toegerekend aan de volgende kasstroomgenererende eenheden:

PinkRoccade Local Government 12.951 12.951

PharmaPartners 9.556 9.556

PinkRoccade Healthcare 8.409 8.409

Everest 3.971 3.971

TASS 1.066 1.066

Yonder 676 676

36.629 36.629

13 Bijzondere waardeverminderingen

GoodwillDe realiseerbare waarde van een kasstroomgenererende eenheid wordt jaarlijks getoetst aan de hand van bedrijfswaardeberekeningen, waarbij de vijfjarenbegroting van iedere kasstroomgenererende eenheid als basis wordt gehanteerd. De bedrijfswaarde wordt geschat aan de hand van de discounted cashflow methode, waarbij een WACC wordt gehanteerd van 13,6% (2011: 13,6%). Op basis van de uitgevoerde tests zijn bijzondere waardeverminderingen niet nodig gebleken.

Overige immateriële vaste activaTen aanzien van de geactiveerde ontwikkelkosten is een bijzondere waardevermindering nodig gebleken. In 2012 is gebleken dat een aantal projecten gebaseerd was op verouderde technologie, derhalve is een waardevermin-dering verwerkt.

Materiële vaste activaOp de overige vaste activa is voor € 30.000 een waardevermindering verwerkt in verband met de voorgenomen verkoop van deze activa voor € 3.000.

14 Deelnemingen

Total Specific Solutions (TSS) B.V. heeft ultimo 2012 de volgende deelnemingen, welke eveneens zijn opgenomen in deze geconsolideerde jaarrekening:

Belang per 31 december

Vennootschap 2012 2011

KZA Holding B.V., Blaricum 70,49% 70,49%

Kwaliteitszorg in de Automatisering (KZA) B.V., Baarn 70,49% (indirect) 70,49% (indirect)

Top Talent Consultancy B.V., Baarn 95,01% 95,01%

Co-Maker Holding B.V., ‘s-Gravenhage 100% 100%

Rorema Beheer B.V., ‘s-Gravenhage 100% (indirect) 100% (indirect)

Co-Maker B.V., ‘s-Gravenhage 100% (indirect) 100% (indirect)

TASS Holding B.V., Eindhoven 91,21% 92%

TASS B.V., Eindhoven 91,21% (indirect) 92% (indirect)

TASS Belgium N.V., Leuven, België 91,21% (indirect) 92% (indirect)

Yonder Holding B.V., Blaricum 85% 85%

Yonder Nederland B.V., Blaricum 85% (indirect) 85% (indirect)

Yonder SRL, Cluj Napoca, Roemenië 85% (indirect) 85% (indirect)

Everest Holding B.V., Blaricum 51,02% 51,02%

Everest B.V., ‘s-Hertogenbosch 51,02% (indirect) 51,02% (indirect)

PharmaPartners B.V., Oosterhout 75% 75%

H.I. Systems B.V., Breda 75% (indirect) 75% (indirect)

TSS TH 6 B.V., Apeldoorn 100% 100%

TSS TH 5 B.V., Apeldoorn 92,82% 92,19%

TSS TH 4 B.V., Apeldoorn 92,82% (indirect) 92,19% (indirect)

PinkRoccade Local Government B.V., Eindhoven 97,5% (indirect) 96,25% (indirect)

PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken B.V., Breda n.v.t. 96,25% (indirect)

PinkRoccade Healthcare B.V., Apeldoorn 88% (indirect) 88% (indirect)

PinkRoccade Gezondheidszorg B.V., Apeldoorn 88% (indirect) 88% (indirect)

Tenzij anders vermeld, zijn bovengenoemde vennootschappen gevestigd in Nederland.

Op 29 augustus 2011 heeft PinkRoccade Local Government B.V. een 100% belang verkregen in PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken B.V. (voorheen Planconsult B.V.). Op 31 augustus 2012 zijn PinkRoccade Local Government B.V. en PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken B.V. gefuseerd.

Door middel van een notariële akte d.d. 31 december 2012 worden de activiteiten met betrekking tot de business unit Aquima juridisch gescheiden van Everest B.V. en opgenomen in een nieuwe entiteit genaamd Aquima B.V. De effectieve splitsing is per 1 januari 2013. De waarde van de te splitsen activa volgens het voorstel van de splitsing bedraagt € 1.220.000, berekend op basis van het tussentijds financieel verslag d.d. 30 september 2012. De waarde is gebaseerd op de Nederlandse grondslagen.

Op 23 januari 2013 heeft Total Specific Solutions (TSS) B.V. 1,62% van haar belang in TASS Holding B.V. verkocht voor een bedrag van circa € 131.000.

In verwijzing 25 wordt een nadere toelichting op de mutaties in de deelnemingen en de verwerkingswijze gegeven.

15 Derivaten

De derivaten worden aangemerkt als hedge-instrumenten.

kasstroom renteswaps en capsDe groep beheerst haar renterisico door gebruik te maken van renteswaps en –caps. De groep sluit in zijn algemeenheid langlopende leningen af tegen variabele rente en ruilt deze naar vaste tarieven.

Het originele bedrag van de leningen waarvoor renteswaps overeenkomsten als hedge-instrument worden gebruikt, bedraagt per 31 december 2012 € 27.137.500 (2011: € 25.262.500). De reële waarde bedraagt per 31 december 2012 € 651.708 (2011: € 706.761). Daarnaast is een renteswap afgesloten, welke sinds boekjaar 2011 niet meer voldoet aan de eisen van hedge-accounting. De reële waarde van deze renteswap bedraagt per 31 december 2012 € 126.544 (2011: € 195.769). Vanwege de met de bank afgesproken afwikkeling van deze renteswap voor nihil, is deze renteswap niet gewaardeerd ultimo 2012.

Het originele bedrag van de leningen waarvoor rentecap overeenkomsten als hedge-instrument worden gebruikt, bedraagt per 31 december 2012 € 13.650.000 (2011: € 13.650.000). De reële waarde bedraagt per 31 december 2012 nihil (2011: € 3.075).

De belangrijkste rentes die zijn geruild bedroegen 1-maands EURIBOR en 3-maands EURIBOR. Winsten en verliezen, verantwoord in de kasstroomhedge reserve in het vermogen (verwijzing 24) op renteswap- en rentecap contracten per 31 december 2012, zullen via het geconsolideerde overzicht totaalresultaat worden verwerkt. Toelichting op de looptijden van de leningen is opgenomen onder verwijzing 26.

16 Leningen u/g

De leningen u/g betreffen leningen verstrekt aan aandeelhouders van de groepsmaatschappijen. Rente wordt be-rekend op basis van 3-maands EURIBOR plus 200 punten. Er zijn geen vaste aflossingsschema’s overeengekomen.

17 Handelsdebiteuren en overige vorderingen

Handelsdebiteuren 29.641 21.653

Overige vorderingen 2.920 2.538

32.561 24.191

De boekwaarde van de handelsdebiteuren en overige vorderingen benadert hun reële waarde, welke is geba-seerd op een schatting van de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde wordt bepaald door berekening van de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen. De handelsdebiteuren zijn verpand aan de ABN AMRO Bank N.V. ten behoeve van de rollover leningsfaciliteiten en de rekening-courant faciliteiten.

Per 31 december 2012 waren handelsvorderingen voor een bedrag van € 10.100.000 (2011: € 6.247.000) vervallen maar niet afgewaardeerd. Deze hebben betrekking op de klanten welke geen historie hebben qua oninbaarheid. De ouderdom van deze vorderingen is als volgt:

Tot 30 dagen 5.460 4.301

30 tot 60 dagen 1.045 1.466

60 tot 90 dagen 1.443 317

Meer dan 90 dagen 2.152 163

10.100 6.247

Het bedrag van de per 31 december 2012 vervallen en afgewaardeerde vorderingen bedroeg € 370.000 (2011: € 417.000). De voorziening bedroeg per 31 december 2012 € 311.000 (2011: € 350.000).

De mutatie in de voorziening dubieuze debiteuren van de groep is als volgt:

Begin van het jaar 350 372

Nieuwe consolidaties - 92

Voorzien in het boekjaar 165 -22

Afgeschreven vorderingen - 17

Posten waarvan voorziening niet nodig is gebleken -204 -109

311 350

De mutatie in de voorziening voor oninbare debiteuren is verwerkt op de regel overige bedrijfskosten in de geconsolideerde winst-en-verliesrekening. De overige financiële activa opgenomen onder de handelsvorderingen en overige vorderingen bevatten geen activa met bijzondere waardeverminderingen.

18 Overlopende activa

De overlopende activa bestaan overwegend uit uitgaven welke betrekking hebben op bedrijfskosten van het volgende financiële jaar.

19 Liquide middelen

ABN AMRO Bank N.V. 17.866 22.836

Rabobank 6.490 6.858

Overigen 785 446

25.141 30.140

Een bedrag van € 64.000 staat niet ter vrije beschikking van de groep (2011: € 216.000). De groep heeft ultimo 2012 een creditstand ter grootte van circa € 3.692.000 bij bovengenoemde kredietinstellingen (verwijzing 26).

20 Aandelenkapitaal

Per 31 december 2012 bestond het nominaal Aandelenkapitaal uit 9.000.000 normale aandelen met een waarde van € 0,01. Uitgegeven en volgestort zijn 1.800.000 aandelen.

Reserve Omschrijving en doelAgioreserve Bedrag dat meer is betaald voor aandelenkapitaal dan de

nominale waarde van de aandelen.

Wettelijke reserve Gevormd voor het bedrag van de geactiveerde ontwikkelkosten. Dit bedrag kan niet worden uitgekeerd.

Kasstroomhedge reserve Gevormd voor waardeveranderingen van financiële instrumenten die kwalificeren als kasstroomhedge.

Reserve omrekenverschillen Resultaten als gevolg van omrekenverschillen ontstaan door omrekening van activiteiten in vreemde valuta naar Euro’s.

Overige reserves Alle overige winsten en verliezen, alsmede transacties met aandeelhouders die niet elders verantwoord zijn, als dividenduitkeringen.

21 Analyse van bedragen verantwoord in het overzicht totaalresultaat

In duizenden Euro’s kasstroom hedge reserve

Reserve omreken

verschillen

Overige reserves

Stand per 31 december 2011Resultaten op hedge instrumenten 243 - -

Koersresultaten als gevolg van activiteiten in vreemde valuta - -17 -

Actuariële resultaten als gevolg van toegezegde pensioenregeling - - 1.102

Belastingen -15 - -276

228 -17 826

Stand per 31 december 2012Resultaten op hedge instrumenten 295 - -

Koersresultaten als gevolg van activiteiten in vreemde valuta - -42 -

Actuariële resultaten als gevolg van toegezegde pensioenregeling - - 1.102

Belastingen -28 - -276

267 42 826

22 Agioreserve

Deze reserve is vrij uitkeerbaar.

Per 1 januari 19.847 16.171

Toevoegingen - 4.500

Onttrekking van / Toevoeging aan wettelijke reserve 384 -824

per 31 december 20.231 19.847

23 Wettelijke reserve

De wettelijke reserve betreft reserves door de groepsmaatschappijen gevormd ter hoogte van de geactiveerde ontwikkelkosten en omrekenverschillen.

Per 1 januari 19.166 18.359

Mutatie naar overige reserves -21 -17

Toevoeging aan / Onttrekking van agioreserve -384 824

per 31 december 18.761 19.166

De wettelijke reserve wordt als volgt gespecificeerd:

Reserve geactiveerde ontwikkelkosten 18.799 19.183

Reserve omrekenverschillen -38 -17

per 31 december 18.761 19.166

24 Kasstroomhedge reserve

Per 1 januari -529 -757

Resultaten op hedge-instrumenten 63 228

per 31 december 466 -529

25 Overige reserves

Per 1 januari -937 -8.049

Resultaat bestemming 4.132 6.711

Actuariële resultaten - 826

Wijziging in belangen 96 -187

Resultaten op hedge-instrumenten 4 -238

per 31 december 3.295 -937

De wijzigingen in het eigendomsbelang in dochterondernemingen in 2011, ter grootte van circa € 187.000, betrof de volgende mutaties:Verkoop van 25%-belang van PharmaPartners B.V.;Overname van 15%-belang in Yonder Holding B.V.;Overname van 2,53%-belang in TSS TH5 B.V.;Overname van 3,33%-belang in TASS Holding B.V.

De wijzigingen in het eigendomsbelang in dochterondernemingen in 2012, ter grootte van circa € 96.000, betrof de volgende mutaties:Overname van 1,13%-belang in TSS TH5 B.V.;Verkoop van 0,49%-belang in TSS TH5 B.V.;Verkoop van 0,79%-belang in TASS Holding B.V.

Aangezien deze mutaties niet geresulteerd hebben in een wijziging in overwegende zeggenschap, zijn deze transacties verwerkt als vermogensmutaties.

26 Leningen o/g

LanglopendKredietinstellingen 18.408 30.503

Overige leningen 19.130 19.884

37.538 50.387

kortlopendAflossingsverplichtingen 10.707 9.642

Kredietinstellingen 3.692 2.586

14.399 12.228

Totaal leningen o/g 51.937 62.615

kredietinstellingenAan de dochterondernemingen zijn rollover leningen door ABN AMRO Bank N.V. verstrekt. De leningen welke per jaareinde niet volledig waren afgelost, hadden een hoofdsom van circa € 66.000.000. De aflossings-verplichting voor 2013 bedraagt circa € 9.900.000.

Naast de rollover leningen hebben ABN AMRO Bank N.V. en Rabobank kredieten in rekening-courant ter hoogte van circa € 10.570.000 verleend. De zekerheden betreffen:• pandrecht op aandelen van groepsmaatschappijen;• pandrecht op rechten uit hoofde van aan- en verkoopovereenkomsten;• pandrecht op handelsvorderingen;• pandrecht op voorraden;• pandrecht op overige vaste activa.

Overige leningen De overige leningen betreffen drie leningen (2011: vier leningen), waarvan de rente varieert, evenals in 2011, tussen 3-maands EURIBOR en 9%. Er is geen aflossingsschema overeengekomen. De aflossingsverplichting ultimo 2012 bedraagt derhalve nihil. Ultimo 2012 is één lening (2011: twee leningen) met een bedrag van € 3.288.000 (2011: € 4.490.000) achtergesteld ten opzichte van de leningen verstrekt door ABN AMRO Bank N.V.

27 Personeelsbeloningen

De verplichtingen uit hoofde van personeelsbeloningen betreffen:

Voorziening voor pensioenen 40 40

Jubileumvoorziening 279 308

319 348

Voorzieningen In duizenden Euro’s jubileum pensioenen Totaal

Per 1 januari 2012 308 40 348

Ten laste van winst-en-verliesrekening 13 - 13

Uitbetaling gedurende het jaar -42 - -42

per 31 december 2012 279 40 319

jubileumDe jubileumvoorziening heeft een langlopend karakter. Op balansdatum wordt de verplichting opgenomen tegen de beste schatting van de contante waarde van de bedragen die nodig zijn in de toekomst. De hoogte van de verplichting is afhankelijk van de duur van het dienstverband van de medewerkers en weerspiegelen de waarschijnlijkheid dat betaling vereist zal zijn. De netto-verplichting van het jubileum is het toekomstige voordeel door werknemers opgebouwd voor hun dienstverband.

pensioenDe voorziening is opgenomen voor het ingeschatte bedrag dat in de toekomst betaald moet worden voor vervroegd pensioen van voormalig werknemers.

28 Pensioenregelingen

AlgemeenHet bedrijf biedt pensioenregelingen voor haar medewerkers. De pensioenuitkeringen zijn gebaseerd op de verwachte gemiddelde salarisstijgingen. De financiering van deze pensioenregeling is toegewezen aan verzekeringsmaatschappijen en een pensioenfonds. De jaarlijkse bijdragen worden opgenomen als kosten. De aansprakelijkheid omvat alle aanvullende bijdragen voor de indexering van verstreken diensttijden over de verslagperiode verleend op de balansdatum. Voor de afdrachten die nog niet betaald zijn op balansdatum, wordt een verplichting opgenomen. Bedragen die afkomstig zijn uit winstdeling, worden afgetrokken van de pensioenlasten en verantwoord als vorderingen, voor zover de vennootschap deze rechten kan opeisen. Aangezien dit vorderingen en verplichtingen op korte termijn betreft, zijn deze gewaardeerd tegen nominale waarde.

De risico’s van loonstijgingen, prijscompensatie en wijzigingen in het rendement van de beleggingen kan leiden tot toekomstige veranderingen in de jaarlijkse bijdrage. Met deze risico’s is geen rekening gehouden bij het bepalen van de aansprakelijkheid ten opzichte van een verzekeringsmaatschappij of een pensioenfonds op de balansdatum. In het geval van een tekort in de pensioenregeling, is de entiteit niet verplicht om het tekort aan te vullen met extra afstortingen, anders dan hogere toekomstige uitkeringen.

pharmapartners PharmaPartners had een toegezegde pensioenregeling getroffen voor haar werknemers. Aangezien de pensioen regeling per 31 december 2012 is beëindigd zijn er per balansdatum geen fondsbeleggingen of verplichtingen meer.

De pensioenlasten bedroegen in 2012 € 2.290.000.

Details van de door PharmaPartners getroffen toegezegde pensioenregeling luiden als volgt:

Aansluiting naar de jaarrekeningReële waarde van de fondsbeleggingen - 22.256

Contante waarde toegezegde pensioenaanspraken - -15.655

Totaal 6.601

Beperking door “asset ceiling” - -6.601

Niet verwerkte actuariële resultaten - -

Netto activa/(schulden) -

Samenvatting fondsbeleggingenStand begin boekjaar 22.256 -

Geacquireerd door middel van bedrijfscombinaties - 17.462

Verwachte opbrengsten 1.259 922

Bijdragen door de werkgever 2.313 1.658

Betaalde pensioenen -482 -468

Settlements - 196

Actuariële resultaten 571 2.486

Beëindiging regeling -25.917 -

Stand einde jaar 22.256

Samenstelling fondsbeleggingenAandelen - 6.470

Obligaties - 13.335

Vastgoed - 1.395

Liquide middelen - 1.056

22.256

Samenvatting verplichtingenSaldo aanvang boekjaar 15.655 -

Geacquireerd door middel van bedrijfscombinaties - 18.564

Verwachte opbrengsten 859 962

Settlements 3.303 -4.784

Bijdragen deelnemers 23 -

Beëindiging regeling -20.597 -

Actuarieel resultaat 15.655

cumulatief actuarieel resultaat verantwoord in het overzicht niet gerealiseerde resultatenBeginstand 1.102 -

Gedurende het jaar verantwoord - 1.102

Eindstand 1.102 1.102

Opgenomen in de administratieve lasten

757 913

Actuariële uitgangspunten

2012in %

2011in %

Disconteringsvoet verplichtingen 4,50 5,20

Verwacht rendement op fondsbeleggingen 4,50 5,50

Verwachte salarisstijgingen 2,00 2,00

Verwachte indexering inactieven 2,00 2,00

Inflatie 2,00 2,00

Het verwachte rendement op fondsbeleggingen is gelijk aan het gewogen gemiddelde rendement van de verschillende fondsbeleggingen, op basis van overleg met de actuaris.

Veronderstellingen aangaande toekomstige sterftetafels zijn gebaseerd op gangbare statistieken en verwachtingen.

De levensverwachting in jaren van gepensioneerden met een leeftijd op 31 december 2012 van 65 is bepaald op basis van “AG Prognoses table 2012-2062 with adjustment table HM” (2011: 2010-2060).

29 Belastinglatenties

De belastinglatenties zijn verantwoord voor tijdelijke verschillen en tegen een tarief van 25% (2011: 25%). De mutaties zijn als volgt:

Per 1 januari -9.836 -5.578

Opgenomen als gevolg van purchase price allocation - -4.281

Verantwoord via winstenverliesrekeningBelastinglast 285 314

Verantwoord via overzicht niet gerealiseerde resultatenResultaat op hedge-instrumenten in Kasstroomhedges -13 -15

Actuarieel resultaat op toegezegd pensioenregeling - -276

per 31 december 9.564 -9.836

Belastinglatenties zijn verantwoord voor verrekenbare verliezen en andere tijdelijke verschillen, waarvan het management verondersteld dat deze kunnen worden gecompenseerd of gerealiseerd.

Mutaties in actieve en passieve latenties (vóór saldering wanneer dit is toegestaan volgens IAS 12) worden hierna weergegeven. In onderstaand overzicht worden de details van de verwerkingswijze vermeld (winst-en-verliesrekening of overzicht niet gerealiseerde resultaten):

In duizenden Euro’s Actief2011

passief2011

Netto2011

Uit ppA 2011

(T.l.v.) /T.g.v.

V&W 2011

(T.l.v.) / T.g.v.

OTR 2011

Materiële vaste activa (afschrijvingsverschillen) 455 -828 -373 - -157 -

Immateriële vaste activa (ontwikkel-

kosten fiscaal niet geactiveerd) - -3.684 -3.684 - -764 -

Immateriële vaste activa (a.g.v. PPA) 5.653 -14.740 -9.087 -4.281 416 -276

Verrekenbare verliezen 3.083 - 3.083 - 831 -

Derivaten 226 -1 225 - -12 -15

Actieve/(passieve) latenties 9.417 19.253 9.836 4.281 314 291Saldering -229 229 - - - -

Netto belastinglatentie 9.188 -19.024 -9.836 -4.281 314 -291

In duizenden Euro’s Actief2012

passief2012

Netto2012

(T.l.v.)/T.g.v.

V&W 2012

(T.l.v.) / T.g.v.

OTR 2012

Materiële vaste activa (afschrijvingsverschillen) 303 -381 -78 295 -

Immateriële vaste activa

(ontwikkelkosten fiscaal niet geactiveerd) 318 -4.038 -3.720 -36 -

Immateriële vaste activa (a.g.v. PPA) 4.851 -13.929 -9.078 9 -

Verrekenbare verliezen 3.117 - 3.117 34 -

Derivaten 195 - 195 -17 -13

Actieve/(passieve) latenties 8.784 18.348 9.564 285 13Saldering -271 271 - - -

Netto belastinglatentie 8.513 18.077 9.564 285 13

Voor de volgende zaken is geen actieve belastinglatentie verantwoord:

Verrekenbare verliezen 8.978 2.637

8.978 2.637

Voor de verrekenbare verliezen wordt alleen een actieve latentie gevormd indien op basis van de meerjaren-begrotingen wordt verwacht dat de verliezen verrekend zullen worden met toekomstige belastbare winsten.

30 Handelscrediteuren en overige schulden

Handelscrediteuren 11.905 12.743

Vennootschapsbelasting 1.651 860

Overige belastingen en sociale premies 8.683 8.645

Overlopende omzet 17.008 16.913

Overige schulden 24.645 23.361

63.892 62.522

Handelscrediteuren en overige schulden welke als financiële verplichtingen worden geclassificeerd zijn verantwoord tegen geamortiseerde kostprijs. De geamortiseerde kostprijs benadert de reële waarde, welke een schatting is van de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is bepaald door berekening van de waarde van de toekomstige kasstromen.

In 2012 heeft Co-Maker besloten IE rechten te verkopen, met het zeer waarschijnlijke gevolg dat de bedrijfs-activiteiten zullen worden beëindigd. Begin 2013 is deze verkoop geëffectueerd. Op balansdatum kwalificeerde derhalve de te verkopen IE rechten als “Activa bestemd voor verkoop” en derhalve wordt dit als zodanig gepresenteerd voor de waarde waartegen de verkoop heeft plaatsgevonden. Aangezien de afwikkeling van de bankfinanciering in Co-Maker relevant is in samenhang met de vermelde verkoop, zijn de financiering en bijbehorende renteswap in de balans eveneens opgenomen tegen de waarde waartegen deze naar waarschijn-lijkheid zullen worden afgewikkeld. De met de beëindiging samenhangende kosten bestaan uit het saldo van de afwaarderingen tot de liquidatiewaarde van de activa en passiva van Co-Maker. Aangezien deze kosten niet redelijkerwijs kunnen worden ingeschat, worden de resultaten van de verkooptransactie en de afwikkeling van de bankschuld op grond van IAS18 paragraaf 14 vooralsnog niet erkend. Hiertoe is een overlopende post opgenomen onder de overige schulden.

31 Schulden aan gelieerde ondernemingen

In 2012 betreft deze post een kortlopende schuld aan een aandeelhouder van Total Specific Solutions (TSS) B.V. Over de schuld wordt geen rente berekend.

32 Acquisities in het boekjaar

Op 23 november 2012 heeft PinkRoccade Healthcare B.V. door middel van een activa/passiva transactie activa verkregen van Magister Nederland B.V. De koopsom bedroeg € 900.000.

In het volgende overzicht zijn de details van de geïdentificeerde activa en passiva weergegeven:

Magister Nederland B.V.:

In duizenden Euro’s Boekwaarde Aanpassing Reële waarde

Materiële vaste activa 20 - 20

Klantportfolio - 840 840

Vorderingen 40 - 40

Totaal 60 840 900

33 Verbonden partijen

Transacties met verbonden partijenEr is geen sprake geweest van materiële transacties met verbonden partijen.

Vorderingen op en schulden aan verbonden partijenZie verwijzing 16 en verwijzing 31.

Bezoldiging bestuurders en commissarissenDe bezoldiging bestuurders bedroeg over 2012 € 396.000 (2011: € 354.000). De commissarisbeloningen bedroegen € 105.000 (2011: € 105.000).

34 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen

huur en leaseverplichtingenDe groep heeft huur- en leaseverplichtingen ter grootte van € 31.802.000 (2011: € 35.962.000):• € 9.898.000 vervalt binnen één jaar (2011: € 10.315.000);• € 19.215.000 vervalt tussen twee en vijf jaar (2011: € 21.195.000);• € 2.689.000 vervalt na vijf jaar (2011: € 4.452.000).

Bankgaranties De bank heeft garanties verstrekt voor een bedrag van circa € 916.000 (2011: € 443.000).

Fiscale eenheden Co-maker Holding B.V. en haar deelnemingen Rorema Beheer B.V. en Co-maker B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschaps- en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn Co-maker Holding B.V. en haar deelnemingen zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de betreffende fiscale eenheid als geheel.

KZA Holding B.V. en haar deelneming Kwaliteitszorg in de Automatisering (KZA) B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschaps- en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn KZA Holding B.V. en haar deel-neming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de betreffende fiscale eenheid als geheel.

TASS Holding B.V. en haar deelneming TASS B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschaps- en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn TASS Holding B.V. en haar deelneming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de betreffende fiscale eenheid als geheel.

Yonder Holding B.V. en haar deelneming Yonder Nederland B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennoot-schaps- en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn Yonder Holding B.V. en haar deelneming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de betreffende fiscale eenheid als geheel.

Everest Holding B.V. en haar deelneming Everest B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschaps- en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn Everest Holding B.V. en haar deelneming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de betreffende fiscale eenheid als geheel.

TSS TH 5 B.V., TSS TH 4 B.V., PinkRoccade Local Government B.V., PinkRoccade Healthcare B.V. en PinkRoccade Gezondheidszorg B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschaps- en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn TSS TH 5 B.V. en haar deelneming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de betreffende fiscale eenheid als geheel.

PharmaPartners B.V. en haar deelneming H.I. Systems B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschaps- en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn PharmaPartners B.V. en haar deelneming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de betreffende fiscale eenheid als geheel.

Investeringsverplichtingen De groep is investeringsverplichtingen aangegaan voor een bedrag van € 104.000 inzake verbouwingskosten van een nieuw bedrijfspand.

coMaker holding B.V.Co-Maker heeft in 2013 IE rechten verkocht, met het zeer waarschijnlijke gevolg dat de bedrijfs activiteiten worden beëindigd. De mogelijk met dit besluit samenhangende kosten ter afwikkeling van de activiteiten en mogelijke verplichtingen ter nakoming van aangegane overeenkomsten kunnen niet op betrouwbare wijze worden ingeschat en zijn derhalve niet gewaardeerd. In dit kader wordt verwezen naar de toelichting in verwijzing 30.

35 Gebeurtenissen na balansdatum

Niet van toepassing.

Resultaat na belastingen 148 461

Resultaat deelnemingen 9.678 3.671

Nettoresultaat na belastingen 9.826 4.132

42 Actuarieel resultaat als gevolg van toegezegd pensioenregeling - 826

42 Koersresultaten als gevolg van omrekening buitenlandse deelnemingen -21 -17

42 Kasstroomhedge 84 202

Belastingen -21 -212

Totaalresultaat 9.868 4.931

Enkelvoudig overzicht van het totaalresultaat over 2012

Enkelvoudige winstenverliesrekening over 2012

AcTIVA

Materiële vaste activa 29 4

37 Deelnemingen 61.244 50.433

38 Leningen u/g 1.155 1.124

Totaal vaste activa 62.428 51.561

39 Vorderingen op groepsmaatschappijen en gelieerde ondernemingen 214 931

40 Overige vorderingen 166 100

41 Liquide middelen 648 509

Totaal vlottende activa 1.028 1.540

Totaal activa 63.456 53.101

42 EIGEN VERMOGEN

Aandelenkapitaal 18 18

Agioreserve 20.231 19.847

Wettelijke reserve 18.761 19.166

Kasstroomhedge reserve -466 -529

Overige reserves 3.295 -937

Totaal eigen vermogen 51.665 41.697

SchULDEN

37 Voorziening deelnemingen 8.026 7.185

43 Schulden aan groepsmaatschappijen 752 3.494

Totaal langlopende schulden 8.778 10.679

44 Handelscrediteuren 347 323

45 Schulden aan groepsmaatschappijen en gelieerde ondernemingen 2.264 -

44 Vennootschapsbelasting 34 -

44 Overige schulden 368 402

Totaal kortlopende schulden 3.013 725

Totaal schulden 11.791 11.404

Totaal eigen vermogen en schulden 63.456 53.101

Enkelvoudige balans per 31 december 2012

In duizenden Euro’s Aandelenkapitaal

Agioreserve

Wettelijke reserve

kasstroom

hedge reserve

Overige reserves

Nettoresultaat na belas

tingen

Totaal

Saldo per 1 januari 2011 18 16.171 18.359 -757 -8.049 6.711 32.453

Mutatie wettelijke reserve - -824 824 - - - -

Toevoeging - 4.500 - - - - 4.500

Wijziging in deelnemingsbelangen - - - - -187 - -187

Actuarieel resultaat - - - - 826 - 826

Kasstroomhedge - - - 228 -238 - -10

Saldo per 31 december 2011 18 19.847 19.166 -529 -937 4.132 41.697

Saldo per 1 januari 2012 18 19.847 19.166 -529 -937 4.132 41.697

Mutatie wettelijke reserve - 384 -384 - - - -

Wijziging in deelnemingsbelangen - - - - 96 - 96

Kasstroomhedge - - - 63 4 - 67

Saldo per 31 december 2012 18 20.231 18.761 466 3.295 9.826 51.665

Enkelvoudig mutatieoverzicht eigen vermogen

36 Grondslagen

AlgemeenVoor de grondslagen wordt verwezen naar de grondslagen bij de geconsolideerde jaarrekening.

Belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggevingDe algemene grondslagen, die zijn toegepast bij het opstellen van de jaarrekening, worden onderstaand uiteengezet. De waarderingsgrondslagen zijn consequent toegepast op alle gepresenteerde jaren, tenzij anders vermeld.

De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het Nederlands Burgerlijk Wetboek. Op grond van artikel 2:362 van het Nederlands Burgerlijk Wetboek is het mogelijk dat ondernemingen, die IfRS zoals aangenomen door de Europese Unie toepassen in de geconsolideerde jaarrekening, bij het opmaken van hun enkelvoudige jaarrekening gebruik maken van dezelfde grondslagen in hun enkelvoudige jaarrekening. De onderneming heeft bij het opstellen van haar enkelvoudige jaarrekening gebruik gemaakt van deze bepaling. Deelnemingen worden in de enkelvoudige jaarrekening gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde.

Toepassing van artikel 2:402 BWDe financiële gegevens van Total Specific Solutions (TSS) B.V. zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt de enkelvoudige winst-en-verliesrekening van Total Specific Solutions (TSS) B.V. conform artikel 2:402 BW slechts het aandeel in het resultaat na belasting van ondernemingen waarin wordt deelgenomen en het overige resultaat na belastingen.

37 Deelnemingen

Voor een overzicht van de deelnemingen van Total Specific Solutions (TSS) B.V. wordt verwezen naar verwijzing 14 in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

Twee deelnemingen hebben een negatieve waarde. Op deze negatieve waarde zijn de vorderingen op deze groepsmaatschappijen in mindering gebracht. Voor het restant is een voorziening gevormd ad. € 8.026.000 (2011: € 7.185.000). Het interestpercentage over deze vorderingen op groepsmaatschap-pijen varieert tussen 3-maands EURIBOR plus 200 punten en 3-maands EURIBOR plus 500 punten. Er is geen aflossingsplan overeen gekomen.

Het verloop van de deelnemingen is als volgt:

Stand begin boekjaar 36.664 31.056

Mutaties in het boekjaarResultaat deelnemingen

Mutaties in het totaalresultaat

Wijzigingen in belangen 53 608

Terugbetalingen kapitaal -2.619 -

Agio terugbetalingen en stortingen - 530

Omrekeningsverschillen -21 -17

Stand eind boekjaar 43.853 36.664

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

38 Leningen u/g

De leningen u/g betreffen leningen verstrekt aan aandeelhouders van de groepsmaatschappijen. Het interest-percentage bedraagt 3-maands EURIBOR plus 200 punten. Er is geen aflossingsschema overeengekomen.

39 Vorderingen op groepsmaatschappijen en gelieerde ondernemingen

De vorderingen hebben een looptijd van maximaal één jaar. Over de vorderingen is geen rente berekend.

40 Overige vorderingen

Overige vorderingen 166 100

De boekwaarde van de overige vorderingen benadert hun reële waarde, welke is gebaseerd op een schatting van de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde wordt bepaald door berekening van de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen.

De overige vorderingen bevatten geen vorderingen met bijzondere waardeverminderingen.

41 Liquide middelen

kas en bank 648 509

De liquide middelen zijn vrij beschikbaar.

42 Eigen vermogen

Voor de toelichting op het eigen vermogen verwijzen wij naar verwijzing 20 – 25 in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

43 Schulden aan groepsmaatschappijen

De schulden aan groepsmaatschappijen betreft:• een lening van Top Talent Consultancy B.V. ad € 752.000 (2011: € 710.000). Het interestpercentage bedraagt

3-maands EURIBOR plus 500 punten;• een lening van TASS Holding B.V. ad € 2.122.000 (2011: € 2.784.000). Het interestpercentage bedraagt

3-maands EURIBOR plus 295 punten. Het saldo ultimo 2012 is kortlopend gepresenteerd onder de ‘schulden aan groepsmaatschappijen en gelieerde ondernemingen’.

44 Handelscrediteuren en overige schulden

Handelscrediteuren 347 323

Belastingen en sociale premies 66 101

Overige schulden 336 301

749 725

De boekwaarde van de handelscrediteuren en overige schulden welke als financiële verplichtingen worden geclassificeerd zijn verantwoord tegen geamortiseerde kostprijs. De geamortiseerde kostprijs benadert de reële waarde, welke een schatting is van de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde is bepaald door berekening van de contante waarde van de toekomstige kasstromen.

45 Schulden aan groepsmaatschappijen en gelieerde ondernemingen

De schulden aan groepsmaatschappijen en gelieerde ondernemingen betreft:• een lening van TASS Holding B.V. ad € 2.122.000 (verwijzing 43);• een lening van Everest Holding B.V. ad € 21.000 (2011: nihil). Dit betreft het restant van de in 2012 aangegane

leningsovereenkomst. Het interestpercentage bedraagt 12%.

46 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen

huur en leaseverplichtingenDe vennootschap heeft huur- en leaseverplichtingen ter grootte van € 351.000 (2011: € 428.000):• € 121.000 vervalt binnen één jaar (2011: € 127.000);• € 230.000 vervalt tussen twee en vijf jaar (2011: € 301.000).

AansprakelijkheidsstellingIngevolge toepassing van artikel 403 Boek 2 Titel 9, is Total Specific Solutions (TSS) B.V. aansprakelijk voor haar Nederlandse groepsmaatschappijen, afgezien van PharmaPartners B.V. en H.I. Systems B.V. Per 28 januari 2013 is de aansprakelijkheidsverklaring ingetrokken voor Co-Maker Holding B.V., Rorema Beheer B.V. en Co-Maker B.V. Total Specific Solutions (TSS) B.V. is voornemens ook voor haar andere Nederlandse groeps-maatschappijen de aansprakelijkheidsverklaring in te trekken, afgezien van TASS Holding B.V., TASS B.V., KZA Holding B.V. en Kwaliteitszorg in de Automatisering (KZA) B.V.

Gemiddeld aantal werknemersGedurende het jaar 2012 waren gemiddeld zes werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2011: vier).

Utrecht, 11 maart 2013

Raad van Bestuur

R. van PoeljeM.R. van Amerongen

Raad van Commissarissen

L. KoopmansG. Oosterhof P.P.J.J.M. van Besouw

Overige informatie

Statutaire regeling inzake de winstbestemmingIn de statuten is bepaald dat uit de winst allereerst het dividend op preferente aandelen wordt uitgekeerd. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders bepaalt welk gedeelte van de resterende winst wordt toege-voegd aan de reserves.

Voorstel resultaatbestemmingTijdens de Algemene Vergadering waarop de jaarrekening zal worden vastgesteld, zal worden voorgesteld het nettoresultaat 2012 toe te voegen aan de overige reserves.

Aan: de Algemene Vergadering en de directie van Total Specific Solutions (TSS) B.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening

Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van Total Specific Solutions (TSS) B.V. te Blaricum gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2012, het geconsolideerde en enkelvoudige overzicht van het totaalresultaat, mutatie overzicht eigen vermogen en kasstroomoverzicht over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuurHet bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW), alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountantOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedra-gen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzet-ten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onder-bouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekeningNaar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstel-ling van het vermogen van Total Specific Solutions (TSS) B.V. per 31 december 2012 en van het resultaat en de kasstromen over 2012 in overeenstemming met International financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW.

controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekeningNaar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Total Specific Solutions (TSS) B.V. per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen

Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Amstelveen, 11 maart 2013

BDO Audit & Assurance B.V.namens deze,

J.A. de Rooij RA

TSS ontwikkeltoplossingen metde klant van deklant voor ogen,om daarmee teanticiperen opde marktvraag.

Overige kengetallen

In duizenden euro’s 2012 2011 2010

Solvabiliteit

Eigen vermogen 57.309 44.732 34.663Quasi eigen vermogen 15.818 15.464 14.745Totaal eigen vermogen 73.127 60.196 49.408 Balanstotaal 199.690 200.450 162.430

Solvabiliteit 37% 30% 30%

Current Ratio

Vlottende activa 42.157 32.315 30.112Liquide middelen 25.141 30.140 25.676Totaal 67.298 62.455 55.788 Kortlopende schulden 78.412 74.750 61.837 Current Ratio 0,9 0,8 0,9

Netto-schuld/EBITDAE

Liquide middelen -25.141 -30.140 -25.676Langlopende leningen 37.538 50.387 47.575Quasi eigen vermogen -15.818 -15.464 -14.745Schulden aan kredietinstellingen 14.399 12.228 12.865 Schulden aan gelieerde ondernemingen 121 - 3.006 Totale netto-schuld 11.099 17.011 23.025

Bedrijfsresultaat 16.956 10.859 12.627Afschrijvingen 19.877 18.125 11.786Exceptionals 227 2.108 639EBITDAE 37.060 31.092 25.052

Netto-schuld/EBITDAE 0,3 0,5 0,9

Quasi eigen vermogen heeft betrekking op een verplichting waarbij geen rentebetalingen en/of aflossingverplichtingen gelden.Deze verplichting is ook achtergesteld aan de gerelateerde schulden aan kredietinstellingen.

De ‘E’ in EBITDAE en EBITAE betekent ‘Exceptional’. De exceptionele kosten zijn eenmalige kosten die verband houden met overnames. Deze kosten mogen door TSS-bedrijven slechts separaat verantwoord worden gedurende het eerste jaar na overname. Na dit eerste jaar is het niet meer toegestaan exceptionele kosten separaat te verantwoorden.

EverestReitscheweg 555232 BX ’s-Hertogenbosch+31 (0)73-645 04 60www.everest.nl

Total Specific SolutionsPapendorpseweg 753528 BJ Utrecht+31 (0)88-660 33 33www.totalspecificsolutions.nl

KZATolweg 53741 LK Baarn+31 (0)35-543 10 00www.kza.nl

PharmapartnersWilhelminakanaal Zuid 110a4900 AA Oosterhout+31 (0)88-688 88 88www.pharmapartners.nl

PinkRoccade Local GovernmentMeerendonkweg 355216 TZ ‘s-Hertogenbosch+31 (0)88-661 00 40www.pinkroccadelocalgovernment.nl

Yonder NederlandPapendorpseweg 753528 BJ Utrecht+31 (0)85-273 32 18www.tss-yonder.com

PinkRoccade Healthcarefauststraat 37323 BA Apeldoorn+31 (0)55-599 92 00www.pinkroccade-healthcare.nl

TASS Larixplein 65616 VB Eindhoven+31 (0)40-250 32 00www.tass.nl

Yonder RoemeniëCalea Dorobantilor nr. 18-20 en 3-5Cluj Napoca, RoemeniëRO 4906881+40 264 599 351www.tss-yonder.com

TASS BelgiumGaston Geenslaan 9B-3001 Leuven+32 16 24 16 80www.tass.be

Total Specific Solutions (TSS) B.V.Papendorpseweg 753528 BJ Utrecht

T 088 660 33 33f 088 660 33 40E info@totalspecificsolutions.nl totalspecificsolutions.nl

TSS Jaarverslag 2012

Documents

Transcript of TSS Jaarverslag 2012

Jaarverslag 2012 OCMW

Jaarverslag 2012 Jaarverslag 2013

VSC_ 2012 jaarverslag

HKU jaarverslag 2012

Jaarverslag 2012 Huisartsenpraktijk Mozaiek. Jaarverslag 2012, huisartspraktijk Mozaiek 2 Samenvatting Jaarverslag Huisartsenpraktijk Mozaiek De ontwikkeling.

Ovo jaarverslag 2012

Jaarverslag 2012 - Magazine Media Associatiemma.nl/.../2016/05/NUV-jaarverslag-2012-web-versie.pdf · 2016. 5. 24. · Jaarverslag 2012. Jaarverslag 2012 NUV arJa Verslag 2012. 02oord

AZRR Jaarverslag 2012

Jaarverslag 2011-2012 Openbare Basisschool Rubenshof · 2012-10-02 · Jaarverslag ouderraad 2011-2012 Presentatie nieuwe ouderraadleden Financieel jaarverslag ouderraad 2011-2012

TSS Jaarboek 2012

Onzichtbare verbindingen in prefab-betonnen aansluitingen · TSS Trap-/bordesopleggingen 10 Onzichtbare opleggingen Het TSS-systeem is een standaard ontwikkelde voorziening tussen

Jaarverslag Wooncompagnie 2012

2012 jaarverslag G3W

TG jaarverslag 2012

Jaarverslag 2012

Terbeke Jaarverslag 2012

SCHOOLJAAR 2012-2013 Jaarverslag MR 1 Jaarverslag MR schooljaar 2012-2013.

Proefdierkundig Jaarverslag 2012

Jaarverslag 2012 en Jaarrekening 2012

Attero jaarverslag 2012