VERTELEDUCATIE EN TRAINING I TIPS EN TRICKS VAN DE VERTELACADEMIE (16)

TIPS EN TRICKS

De vertelleren zijn liedTekst: Helga HuisjesIllustratie: Thomas van Oostrom

Liederen zingen is als het ware verhalen vertellen met jezangstem. Niet zoveel anders dan vertellen met je spreek-stem. Toch houdt menig verteller het liever bij het laatste.

- Dit kan natuurlijk zijn vanuit een puristische gedachte;vertellen is een vak op zich dat niet gemengd hoeft teworden met andere kunstvormen. Alle respect. Dezeaflevering richt zich op de verteller die wel houdt van eenuitstapje. -

Sommigen laten het zingen achterwege vanuit de blok-kerende gedachte dat er een - negatief - oordeel aan hetzingen gegeven zal worden. Andere vertellers onthoudenzich van zingen door de verwachte ongemakkelijkheidbij het toepassen van andere werkvormen voor publiek.Ook de onbekendheid met liedmateriaal kan de vertellerparten spelen.

Deze tips en tricks zijn geschreven om je uit te nodigenliedmateriaal uit te proberen in vertellingen. Waarom?

16 I ~und ..• 12011 INR. 3

Een lied kan soms een beeld, sfeer of ontwikkeling beterduidelijk maken dan een - langere - verhalende tekst.Daarnaast wordt de spanningsboog van de luisteraar (ze-

ker bij jonge kinderen) positief beïnvloed door de afwisse-ling in luisterhouding. En... zingen is leuk!

Ervaar daarom zelf het verschil tussen vertellen met enzonder muziek.

TIP: ExperimenteerThuis ...Zing een lied voor de spiegel. Vertel ook een kort frag-ment voor de spiegel. Zoek de verschillen. En de over-eenkomsten. Je gebruikt bij beide mimiek, articulatie, jelichaamshouding e.d. en toch voelt het anders. Let vooralop de overgangen tussen beide. Ziet het er ook andersuit?

... en op de planken'Begin een vertelling eens met een lied. Zet in voor je eenwoord hebt gesproken, zing een lied middenin een voor-stelling of sluit ermee af. Neem iemand mee en vraag naafloop gerichte feedback naar aanleiding van een aantalvooraf gestelde vragen. Je kan diegene ook vragen eenfilm- of geluidsopname te maken en dit achteraf bespre-ken.

TIP: Maak je het zingen eigen"Zingen i6 geen kun6tje dat 60mmigen tué! en anderen nietbeheersen, maar een natuurfijk fenomeen - even natuur{ijkoi« ademiiaien en nog natuuriiieer dan 6preken. Je hoeftdU6niet je be6t te doen om zo goed mogefijk te zingen. Jekunt zingen wat er in jou reeft, moeiieicos?- StembevrijderJan J{ortie

ya 6taan in een ruimte waar je vrij kunt zingen. 'Denk aaneen favoriet fragment in eenueriiaoi en a660cieer hierbij: bedenk woorden die uoigen«jou pa66en bij de 6feer, de tek6t, de per60nage6. Zing deze~oorden: doe eenvoudigweg je mond open en geef krankaan wat je in gedachten hebt. 'Maak daama korte zinnenmet deze woorden. 'Probeer melodieën uit.

De volgende Tips en Tricks van de Vertelacademie zalgaan over Vertelspelen.

TIP: Creëer vaste thema'sBedenk in een verhaal met terugkerende personages bijeen paar van deze karakters een vast geluid, geneurieddeuntje of een gezongen liedfragmentje. Net als in pro-grammamuziek (bijv. Peter en de wolf) laat je deze frag-menten steeds klinken als het bijbehorende personage tersprake komt.

TIP: MemoriseerOm liedteksten te onthouden kun je de volgende oefeningdoen:

Kies een lied en lees de tekst of beluister het lied. Teroriëntatie stel je de 5 w's voor van de liedtekst: wie, wat,waar, waarom, wanneer. Geef op je eigen manier eenkorte gesproken samenvatting over de context (de 5 w's).

Spreek nu de bestaande liedtekst uit, in een metrum,cadans. Zing het lied vanaf een tekstblad. Dek steeds eenregel af en vul deze zelf in.

TIP: Zoek en vindEr is geen lied te bedenken of in elk geval de tekst ervanis te googten. 'liedjes + [het door jou gezochte thema]'.Moeilijker is het vinden van de muziek erbij. De zoekterm'liedjes met luisterfragmenten' levert al redelijk wat mu-zikaal materiaal op (meestal ingespeeld zonder gezongentekst). En natuurlijk is er YouTube. Voor de muzikaal on-derlegde vertellers geven de zoektermen '[titel] + blad-muziek' kans op een leuke begeleidingspartij.