TA L E N T O N T W I K K E L I N G VA N D O C E N T E N

K ATA LY S AT O R V O O R K R A C H T G E R I C H T E B E G E L E I D I N G VA N S T U D E N T E N

M B O O N D E R Z O E K S D A G 2 0 1 5

M I E K E H AV E R K O R T

W E L K O M

• Aanleiding & probleemstelling

• Theoretisch kader

• Intermezzo

• Opzet en methode onderzoek

• Opbrengsten

• Waarde voor werkveld

• Vragen?

A A N L E I D I N G

• Voorbereiden jongeren op leven en werken in 21e eeuw

• Nieuwe onderwijsvisie & strategisch beleidsplan

• Speerpunt: professionalisering in pedagogisch-didactisch handelen

• Pedagogische Tact (docenten): (1) kwaliteit van pedagogische relatie (2) je bent je eigen instrument

W E N S W E R K E L I J K H E I DP R O B L E E M S T E L L I N G

O N V O L D O E N D E K N O W - H O W

O N T W I K K E L I N G S G E R I C H T B E G E L E I D E N E N B E O O R D E L E N

VA N S T U D E N T E N

T H E O R E T I S C H O N D E R Z O E K

C O M P E T E N T I E G E R I C H T O N D E R W I J S : H E T M E T E N VA N D E O N T W I K K E L I N G B I N N E N B E R O E P S P R O F I E L

T H E O R E T I S C H K A D E R

FA C T O R M O T I VAT I E I S VA N O N D E R G E S C H I K T B E L A N G

T H E O R E T I S C H K A D E R

I N T R I N S I E K E M O T I VAT I E I S VA N B E L A N G V O O R D U U R Z A M E O N T W I K K E L I N G VA N M E N S E N

T H E O R E T I S C H K A D E R

K R A C H T G E R I C H T E P E R S P E C T I E F V O R M T W A A R D E V O L L E A A N V U L L I N G O P T E K O R T G E R I C H T E P E R S P E C T I E F

T H E O R E T I S C H K A D E R

K R A C H T G E R I C H T E P E R S P E C T I E F : S T E R K E P U N T E N , TA L E N T E N , K W A L I T E I T E N , S U C C E S S E N

T H E O R E T I S C H K A D E R

K R A C H T G E R I C H T E B E N A D E R I N G V I N D T Z I J N O O R S P R O N G I N P O S I T I E V E P S Y C H O L O G I E & A P P R E C I AT I V E I N Q U I R Y

T H E O R E T I S C H K A D E R

H E T W O R D T G E K E N M E R K T D O O R E E N H O L I S T I S C H E K I J K E N B R E D E D E F I N I T I E VA N TA L E N T

T H E O R E T I S C H K A D E R

O N D E R W I J S O R G A N I S AT I E : P R O C E S G E R I C H T, O N D E R Z O E K E N D E H O U D I N G , V E R T R O U W E N I N L E R E N D E V E R M O G E N VA N I E D E R

T H E O R E T I S C H K A D E R

D E K R A C H T G E R I C H T E B E N A D E R I N G I N H E T O N D E R W I J S : 5 P R I N C I P E S

T H E O R E T I S C H K A D E R

( 1 ) H E T O N T D E K K E N VA N TA L E N T E NT H E O R E T I S C H K A D E R

( 2 ) H E T B E W U S T O N T W I K K E L E N VA N TA L E N T E NT H E O R E T I S C H K A D E R

( 3 ) H E T G E B R U I K E N VA N TA L E N T E NT H E O R E T I S C H K A D E R

( 4 ) M A AT W E R K L E V E R E N A A N S T U D E N T E NT H E O R E T I S C H K A D E R

( 5 ) H E T B E T R E K K E N VA N S O C I A L E O M G E V I N G & N E T W E R K E N B I J O N D E R W I J S

T H E O R E T I S C H K A D E R

TA L E N T I S A L L E S D AT J E G R A A G & G O E D D O E T: J E K R I J G T E R E N E R G I E VA N & H E T G A AT J E VA N N AT U R E G O E D A F.

T H E O R E T I S C H K A D E R

TA L E N T- I N - A C T I E = TA L E N T + G E D R A G + C O N T E X T

T H E O R E T I S C H K A D E R

K R A C H T G E R I C H T E B E N A D E R I N G Z O R G T V O O R V E R V U L L I N G VA N P S Y C H O L O G I S C H E B A S I S B E H O E F T E N

T H E O R E T I S C H K A D E R

V E R V U L L I N G VA N D E Z E B E H O E F T E N - R E L AT I E , C O M P E T E N T I E , A U T O N O M I E - V E R S T E R K E N I N T R I N S I E K E M O T I VAT I E

T H E O R E T I S C H K A D E R

I N T E R A C T I E T U S S E N D O C E N T E N E N S T U D E N T E N I S E E N K R I T I S C H E S U C C E S FA C T O R I N L E E R - E N O N T W I K K E L I N G S P R O C E S

T H E O R E T I S C H K A D E R

V O O R E F F E C T I E V E P E D A G O G I S C H E R E L AT I E I S Z E L F K E N N I S VA N D O C E N T VA N B E L A N G ( P R O F E S S I O N E L E I D E N T I T E I T )

T H E O R E T I S C H K A D E R

K E R N R E F L E C T I E I S E E N M E T H O D I E K D I E A A N S L U I T B I J D E K R A C H T G E R I C H T E B E N A D E R I N G

T H E O R E T I S C H K A D E R

R E F E R E N T I E S

B U C K I N G H A M , M . , & C L I F T O N , D . ( 2 0 1 0 ) . O N T D E K J E S T E R K E P U N T E N . H O U T E N -A N T W E R P E N : U I T G E V E R I J U N I E B O E K , H E T S P E C T R U M B V.

H I E M S T R A , D . , & B O H L M E I J E R , E . ( 2 0 1 3 ) . D E S T E R K E K A N T E N B E N A D E R I N G . I N E . B O H L M E I J E R , L . B O L I E R , J . A . WA L B U R G & G . W E S T E R H O F ( E D S . ) , H A N D B O E K P O S I T I E V E P S Y C H O L O G I E ( P P. 1 2 3 - 1 3 5 ) . A M S T E R D A M : U I T G E V E R I J B O O M .

P O N T E , P. ( 2 0 1 2 ) . O N D E R W I J S E N O N D E R Z O E K VA N E I G E N M A K E L I J . D E N H A A G : B O O M L E M M A U I T G E V E R S .

S E L I G M A N , M . E . P. , & C S I K S Z E N T M I H A LY I , M . ( 2 0 0 0 ) . P O S I T I V E P S Y C H O L O G Y: A N I N T R O D U C T I O N . A M E R I C A N P S Y C H O L O G I S T, 5 5 ( 1 ) , 5 - 1 4 . D O I : 1 0 . 1 0 3 7 / / 0 0 0 3 - 0 6 6 X .5 5 . 1 . 5 .

T J E P K E M A , S . , & V E R H E I J E N , L . ( 2 0 0 9 ) . VA N K I E M T O T K R A C H T . H O U T E N : S P R I N G E R U I T G E V E R I J B V.

I N T E R M E Z Z O

T E R U G N A A R P R O B L E E M S T E L L I N G …

W E N S W E R K E L I J K H E I DP R O B L E E M S T E L L I N G

O N V O L D O E N D E K N O W - H O W

M E E R K R A C H T G E R I C H T B E G E L E I D E N VA N S T U D E N T E N

A C T I E O N D E R Z O E K

• overbruggen van een kloof

• bestuderen van een situatie waar je zelf deel van uitmaakt (dus ook jezelf)

• participatief karakter

• procesgericht

• vraagt veel lef van de onderzoeker

O P Z E T A C T I E O N D E R Z O E K

• Docenten doorliepen zelf proces van (eigen) talentontwikkeling

• Samen kennis construeren over hoe talentontwikkeling een plaats kan krijgen binnen de dagelijkse onderwijspraktijk

A C T I E O N D E R Z O E K A L S P R O F E S S I O N A L I S E R I N G S S T R AT E G I E

D O E L VA N H E T O N D E R Z O E K

• Docenten inspireren om studenten met meer aandacht voor talenten en kwaliteiten (krachtgericht) te begeleiden

O N D E R Z O E K S -V R A A G

Op welke wijze inspireert het bewust bezig zijn met hun eigen talentontwikkeling de docenten om studenten meer krachtgericht te begeleiden?

* inspiratie = gedachten/gevoelens over hoe iets gedaan kan worden

* bewust bezig zijn = subjectieve reflectie van docenten op eigen psychische processen als gevolg van onderzoeksproces

D E E LV R A G E N

1. Welke leeropbrengsten beschrijven docenten?

2. Welke mogelijkheden noemen docenten om studenten meer krachtgericht te begeleiden?

K E N N I S G E B I E D E N

• technologisch: wat en hoe iets gedaan zou kunnen worden

• ideologisch: inzicht in wat ik wil bereiken

• empirisch: inzicht in wat ik feitelijk doe op een bepaald moment en wat het feitelijke effect is

W AT H I E L D H E T A C T I E O N D E R Z O E K I N ?

P R A K T I J K -I N T E R V E N T I E

1. bewustwording wel/niet ervaren van positieve emoties

2. het ontdekken van talenten (test)

3. het ontdekken en benoemen van talenten bij anderen

4. een samenhangend beeld (‘gestalt’) maken van talenten

5. oefenen met geven van kernfeedback

Focusgroepdiscussie

PA R T I C I PA N T E N

• 14 docenten van 1 onderwijsteam

• 6 mannen, 8 vrouwen

• leeftijd: 27 - 64 jaar

• onderwijservaring: 4 - 41 jaren

I N S T R U M E N T E N

• logboek onderzoeker

• reflectieformulier

• focusgroepdiscussie

D ATA A N A LY S E

• tussentijds en achteraf

• meerdere rondes

• inductief en deductief

• transcripties verwerkt met software: MaxQDA

• peer debriefing (2 externen)

O P B R E N G S T E N

D E E LV R A A G 1 : L E E R O P B R E N G S T I N T E R V E N T I E

• Ontdekken van talenten: zelfkennis en zelfwaardering zijn van belang

• Voor ontwikkelen van talenten was tijdspanne van onderzoek te kort

• Gebruiken van talenten: er bestaat een spanningsveld tussen het gebruiken van eigen talenten en de context

D E E LV R A A G 2 : M O G E L I J K H E D E N V O O R B E G E L E I D I N G

• Mogelijkheden voor studenten om talenten optimaal te ontwikkelen moet bij docenten beginnen

• Ander perspectief gekregen

• Benadering van docenten is verschoven van probleemgericht naar meer krachtgericht

C O N C L U S I E

• Groter bewustzijn van eigen talenten (en van talenten van collega’s)

• Kernreflectie: ontwikkelpunten om talenten anders of meer te gaan gebruiken

• Kennis over proces van talentontwikkeling

• Kennis over werkvormen

W A A R D E V O O R H E T W E R K V E L D

• Doorlopen van actieonderzoek levert zelfkennis op, maar ook kennis over werkvormen en hoe om te (willen) gaan met studenten.

• Veel data over de individuele talenten van docenten -> POP

V R A G E N ?

B E D A N K T V O O R J E K O M S T

Mieke Haverkort

Twitter: @miekehaverkort

E-mail: mieke@kreatiekracht.nu