Doorstroom naar hbo

Dr. José Mulder

• NRO-subsidie om te kijken hoe overgang mbo-hbo verbeterd kan worden

– Fase 1: wat is er reeds bekend?

– Fase 2: monitoren doorstroomtrajecten bij scholen

– Fase 3: lessen trekken. Gepland in 2018.

Onderzoek doorstroom

• Cijfers over doorstroom– Wat gebeurt er het eerste jaar op het hbo?– Wat betekent eerste jaar voor kans op diploma?

• Wat zijn redenen voor moeizame doorstroom?• Wat kunnen we er aan doen?

Wat vertel ik vandaag?

Instroom studenten bachelor vt

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 20140.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

Mbo4 Mbo N4 Havo Vwo Wo

• Studenten kunnen1. Zelfde studie blijven volgen2. Na/tijdens jaar 1 geheel stoppen met studeren3. Geheel stoppen en later weer ho-studie oppakken4. Op- of afstromen (mbo/wo)5. Switchen

• Van studie• Van instelling• Van studie en instelling

Keuzes in/na eerste jaar..

Uitval, eerste jaar

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

mbo4 havo

Switch van studie

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

mbo4 havo

Switch instelling

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

mbo4 havo

Percentage studenten dat beweegt

Mbo4 Havo0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

35.0%

40.0%

45.0%

50.0%

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Beweging per groep

Mbo4 Aut Mbo4 NW Havo Aut Havo NW0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Uitval

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

MBO NL Aut MBO NL NW Havo NL AUT Havo NL NW

Switch studie

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

MBO NL Aut MBO NL NW Havo NL AUT Havo NL NW

Switch instelling

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130%

5%

10%

15%

20%

25%

Mbo4 Aut Havo Aut Mbo4 NW Havo NW

• In relatief rustige cohorten 2005-2008 is de kans op diploma na 5 jaar– 68% is als studenten zelfde studie blijven volgen– 32% is als studenten van studie switchen– 30% is als studenten van instelling switchen– En natuurlijk 0 bij uitval

• Door vele bewegingen in het eerste jaar zal rendement van de cohorten 2008-2013 (nog) verder zal dalen!

Steeds meer beweging, steeds minder rendement…

Diplomapercentage, 7 jaar na instroom

2005 2006 20070%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Havo Au M Havo NW M Havo Au V Havo NW VMbo Au M Mbo NW M Mbo Au V Mbo NW V

• Internationale literatuur– Studenten hebben vaak moeite met overgang ene

onderwijssoort naar andere, overal ter wereld.– Veelheid aan verklaringen– Geen concrete aanwijzingen voor NL’se situatie

• Geluiden uit het veld– Mbo-student mist kennis (wiskunde, taal, natuurkunde, etc)– Mbo-student mist hbo-vaardigheden (onderzoekende

houding, zelfstandigeheid, studievaardigheden etc)– Havist mist inhoudelijke aansluiting– Studenten, mbo én havo, kiezen niet bewust genoeg

Waarom gaat overgang niet goed? I

• Studenten zelf– Geen problemen met inhoud of vaardigheden– Wel lijken stoppers en switchers van het mbo én de

havo zich minder thuis te voelen dan studenten die doorgaan

Waarom gaat overgang niet goed? I

Studieproblemen?

Nederlandse

taal

Engelse ta

al

Wiskunde

Een portfolio

make

n

Zelfstandig w

erken

Samenwerken

Kritisch

denken

Studievaardigheden

Presenteren

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Mbo Gestopt Mbo Geswitcht Mbo Door Havo Gestopt Havo Geswitcht Havo Door

Thuisvoelen

Je instelling Je opleiding Je medestudenten Je docenten0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Mbo Gestopt Mbo Geswitcht Mbo Door Havo Gestopt Havo Geswitcht Havo Door

• Informatie-uitwisseling• Warme overdracht• Maar…

– Hogescholen hebben vaak 40 toeleverende roc’s en minstens zo veel toeleverende middelbare scholen.

– Als je rekening houdt met verschillende profielen en subsectoren, dan is er een veelvoud aan gesprekspartners

– Geldt voor roc’s en middelbare scholen omgekeerd ook: hun studenten waaieren uit over vele hogescholen en opleidingen aldaar

Wat wordt er gedaan om doorstroom te verbeteren?

• Minder trajecten dan gedacht.

• Trajecten bestaan meestal uit volgen van lessen op hbo ipv stage mbo 4.

• Invulling lessen verschillend. – Van strikt inhoudelijk tot projecten om studenten,

docenten en gebouw te leren kennen.– Focus veelal op inhoud en studievaardigheden.

Doorstroomtrajecten mbo-hbo, I

• Aantal studenten per jaar beperkt. – Gemiddeld zo’n 20-30 studenten per jaar.

• Studenten afkomstig van klein aantal roc’s• Inhoud veranderlijk• Status van traject veranderlijk

– Financiële prioriteiten– Samenwerking mbo-hbo

• Effecten onduidelijk

Doorstroomtrajecten II

• Landelijk zijn problemen helder• Op de werkvloer ook?

– Hoe herkenbaar is probleem daar?• Wie is probleemeigenaar?

– Voorbereidend onderwijs?– Hbo?

• Waar ligt de oplossing?– In de klas?– In de school?– Is er een inhoudelijke oplossing? Of een culturele?

Hoe doorstroom naar hbo verbeteren?

• Doorstroom is een hbo-probleem• Er moeten ook doorstroomtrajecten voor havisten

komen• Doorstroomproblemen liggen niet bij inhoud, maar

bij idee van thuisvoelen• Doorstroom moet in de klas verbeterd worden• Hbo-docenten zijn géén afspiegeling van de

diversiteit aan instromende studenten• Nieuwe leenstelsel lost doorstroomproblemen op

omdat het mindere goden afremt naar hbo te gaan

Stellingen