Sociaal en coöperatief ondernemen in de Social Profit: kansen en knelpunten

@WimVanOpstal (@CESOC_KHLeuven)4 maart 2013

2

Menu

• Sociaal ondernemen• Concept• Ervaringen• Kansen en knelpunten

• Coöperatief ondernemen• Concept• Ervaringen• Kansen en knelpunten

3

Sociaal ondernemen

Concept • Kort samengevat• maatschappelijke meerwaardecreatie• door productie van goederen en diensten

• Geografische verschillen• VS: ondernemen t.b.v. stichtingen, non-profit, kerken, …• Europa: – kruispunt tussen markt, beleid en burger– met/door maatschappelijk middenveld– met/voor doelgroep

4

Sociaal ondernemen

Concept (2)• Economische criteria• productie/verkoop van goederen/diensten• autonome en vrijwillige burgerinitiatieven• economisch risico• betaalde tewerkstelling (naast eventuele vrijwilligers)

• Sociale criteria• burgerinitiatief t.b.v noden van een gemeenschap/groep• loskoppeling beslissingsrecht kapitaalsinbreng• gebruikersparticipatie• beperking of verbod op winstuitkering• ten bate van de gemeenschap

5

Sociaal ondernemen

Ervaringen•Maatwerkbedrijven• historische houding marktontwikkelingen 21ste eeuw• innovaties door samenwerking• professionalisering & corporate governance • traditioneel VZW-landschap VSO-statuut

•Woonzorg voor PH• wachtlijsten budgettaire ruimte• vraaggestuurd werken• innovaties: coöperatieve woon/zorg?

6

Sociaal ondernemen

Ervaringen (2)• Sociocultureel volwassenenwerk• inkrimping budgetten• nieuwe markten verkennen• nieuwe partnerschappen

• Kinderopvang• mix profit / non-profit / publiek• stijgende vraag budgettaire ruimte• innovaties: bv. verkenning oudercrèches

• Jeugdzorg• hertekening werkveld• koudwatervrees voor sociaal ondernemen

7

Sociaal ondernemen

Kansen en knelpunten• Kansen• vraaggestuurd werken• marktgericht denken• professionalisering bestuur / management• impact op organisatieprocessen

• Knelpunten• toegankelijkheid en betaalbaarheid?• verdringing missie/visie?• verdringing budgetten?• traditionele denken overstijgen

8

Coöperatief ondernemen

9

Coöperatief ondernemen

Concept • Kort samengevat• focus op onderlinge meerwaardecreatie• gebruiker = eigenaar• controle en zeggenschap door gebruiker

• Specifieke (juridische) kenmerken• veranderlijk aantal vennoten met veranderlijke inbreng• loskoppeling kapitaalsinbreng zeggenschap mogelijk• verschillende aandelencategorieën mogelijk

•Waarom?• marktvacuüm• schaalvoordelen• lokale verankering

10

Coöperatief ondernemen

Ervaringen• Klassieke sectoren• Land- en tuinbouw• Verdeling geneesmiddelen• Financiële sector

•Daarnaast…• Groot- en kleinhandel• Vrije beroepen• Nutsbedrijven en sociale huisvesting

• Social profit?

11

Coöperatief ondernemen

Social profit?• Kansen• Mensen en middelen mobiliseren• Schaalgrootte en schaalbreedte• Vraaggestuurd werken• Vermaatschappelijking en inclusie• Economische activiteiten

12

Coöperatief ondernemen

Social profit?• Knelpunten• Beleidsmatig kader niet (altijd) klaar• Financiering werking infrastructuur• Betaalbaarheid en toegankelijkheid• Prijs van risicokapitaal• Rolverwarring en rolafbakening• Tradities doorbreken

13

Kansen en knelpunten

Corporate Governance

Operations Management

H.R.M. Financieel beheer

Marketing

Ondernemen

Kansen en knelpunten

Corporate Governance

Operations Management

H.R.M. Financieel beheer

Marketing

Sociaal en Coöperatief

ondernemen