Een antropologische kijk op spelenEen antropologische kijk op spelen

Johan MeireOnderzoekscentrum Kind & Samenleving

VVJ vormingsdriedaagse, Oostmalle, 7 maart 2012

Antropologie? Antropologie?

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Antropologie? Antropologie?

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Antropologische kijk op spelenAntropologische kijk op spelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Spelen als manier om je te verbinden met je leefwereld◦ meer dan alleen ‘plezier’◦ meer dan alleen ‘leren’ en ‘ontwikkelen’◦ ‘iets wat je doet’ (een spel, een activiteit)

maar vooral spelen/speelsheid: een vorm van betekenisgeving (cultuur) een manier om ‘in de wereld te staan’

En we zingen op de wijs van En we zingen op de wijs van K3... K3...

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Van Afrika tot in de cinemalopen meisjes rond in hun blote kontkont op kont, mond op mondalle meisjes zijn gemaakt van stront

En we zingen op de wijs van En we zingen op de wijs van K3... K3...

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Van Afrika tot in de cinema daar lopen kleuters rond in hun blote kont

Schiet ze neer, bombardeerFormidabel doe dat nog een keerAlle kleuters vliegen op en neer

Peer culturesPeer cultures

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Het LotHet Lot

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

‘Onika Bonika’, Sheffield, 2010

Het LotHet Lot

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

‘‘Dirty play’Dirty play’

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

‘‘Dirty play’Dirty play’

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Jongens & meisjesJongens & meisjes

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Jongens & meisjesJongens & meisjes

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Jongens & meisjesJongens & meisjes

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Lagere schoolleeftijd: Speelrepertoires verschillen Speelstijlen verschillen Grotere aanwezigheid jongens in de

publieke sfeerLeidt tot apart spelen jongens//meisjesSpel verandert bij gemengde deelnemers

Gendergrenzen bevestigen/afzwakken

SpelenSpelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

• Zelfgekozen en zelf gestuurd • Inclusief vrijheid om te stoppen

SpelenSpelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

• Zelfgekozen en zelf gestuurd • Inclusief vrijheid om te stoppen

• Proces is meer van belang van doel• Voortzetten spel primeert op winnen

SpelenSpelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

• Zelfgekozen en zelf gestuurd • Inclusief vrijheid om te stoppen

• Proces is meer van belang van doel• Voortzetten spel primeert op winnen

• Alert maar zonder stress of echte angst

SpelenSpelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

• Zelfgekozen en zelf gestuurd • Inclusief vrijheid om te stoppen

• Proces is meer van belang van doel• Voortzetten spel primeert op winnen

• Alert maar zonder stress of echte angst• Er zijn regels en grenzen• Vooral zelfgekozen, onderhandeld, gedeeld

SpelenSpelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

SpelenSpelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

• Zelfgekozen en zelf gestuurd • Inclusief vrijheid om te stoppen

• Proces is meer van belang van doel• Voortzetten spel primeert op winnen

• Alert maar zonder stress of echte angst• Er zijn regels en grenzen• Vooral zelfgekozen, onderhandeld, gedeeld

• Onderscheid spelcontext en reële wereld• Time in/time out

SpelenSpelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

SpelenSpelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

• Zelfgekozen en zelf gestuurd • Inclusief vrijheid om te stoppen

• Proces is meer van belang van doel• Voortzetten spel primeert op winnen

• Alert maar zonder stress of echte angst• Er zijn regels en grenzen• Vooral zelfgekozen, onderhandeld, gedeeld

• Onderscheid spelcontext en reële wereld• Time in/time out

ControleControle Gezinstijd ‘ ‘

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

DelenDelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

LichamelijkheidLichamelijkheid

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Controle & delen – inclusie & Controle & delen – inclusie & exclusieexclusie

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Controle & delen – inclusie & Controle & delen – inclusie & exclusieexclusie

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Controle & delen – inclusie & Controle & delen – inclusie & exclusieexclusie

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Bouwen van en spelen in kampenBouwen van en spelen in kampen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Bouwen van en spelen in kampenBouwen van en spelen in kampenHet georganiseerde speelpleinHet georganiseerde speelplein

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Bouwen van en spelen in kampenBouwen van en spelen in kampenHet georganiseerde speelpleinHet georganiseerde speelplein

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Bouwen van en spelen in kampenBouwen van en spelen in kampenHet georganiseerde speelpleinHet georganiseerde speelplein

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Bouwen van en spelen in kampenBouwen van en spelen in kampenHet georganiseerde speelpleinHet georganiseerde speelplein

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Bouwen van en spelen in kampenBouwen van en spelen in kampenHet georganiseerde speelpleinHet georganiseerde speelplein

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Een speelplek makenEen speelplek maken

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Het kamp beschermenHet kamp beschermen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Militaire inspiratieMilitaire inspiratie

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Spelen in kampen als geritualiseerde Spelen in kampen als geritualiseerde inclusie en exclusieinclusie en exclusie

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Bij een kamp horen Exclusie Interne rivaliteit

Spelen in kampen als geritualiseerde Spelen in kampen als geritualiseerde inclusie en exclusieinclusie en exclusie

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Kam pe n bouwe n

Bij een kamp horen Exclusie Interne rivaliteit Rivaliteit tussen kampen

Bewaken Stelen, sabotage Gevoel voor proportie Een echte aanval?

Geritualiseerd - gedeeld, gestileerd, ingeperkt

Spelen in kampen als geritualiseerde Spelen in kampen als geritualiseerde inclusie en exclusieinclusie en exclusie

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Rivaliteit tussen kampen Externe vijand

B.v. tieners

Spelen in kampen als geritualiseerde Spelen in kampen als geritualiseerde inclusie en exclusieinclusie en exclusie

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Rivaliteit tussen kampen Externe vijand

B.v. tieners Wapens

Symbolisch belang

SpelenSpelen

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Spelen helpt om wat ‘gegeven’ is, te herdefiniëren. ◦ Kunnen improviseren, omgaan met het

onverwachte◦ Risico’s nemen zonder desastreuze gevolgen

Omgaan met onzekerheid en risicoOmgaan met onzekerheid en risico

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Omgaan met onzekerheid en risicoOmgaan met onzekerheid en risico

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Avontuur:Een roekeloze onderneming, ingegeven door onderzoeksdrang of overmoed, met levensbedreigende aspecten, onberekenbare gevaren en een vaak fatale afloop.

(Walter Moers, De stad van de dromende boeken)

Spelen en actorschapSpelen en actorschap

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

‘In de wereld zijn’

Spelen en actorschapSpelen en actorschap

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

‘In de wereld zijn’

‘Alsof’- karakter van spel

Game overGame over

Een antropologische kijk op spelen – 7 maart 2012

Johan Meire jmeire@k-s.be – Kind & Samenleving www.k-s.be