Resultaten Pilots Omgevingsvisie

Inhoud

1. Korte introductie

2. Kerninstrument ‘omgevingsvisie’

3. Ervaringen Pilots Omgevingsvisie

4. Ervaringen Zomerimpuls – Pilot Hillegom

5. Enkele wenken tot slot

Gerwin Gabry

• Sociaal-geograaf/planoloog

• Visievorming leefomgeving

• Binnen- en buitenland

• Cursussen Omgevingswet

• Werkgroepen Cie mer

• Pilotcoach Groningen

KUIPERCOMPAGNONS …. AL 100 JAAR!

De Omgevingswet

of

Kuipercompagnons

Zes instrumenten centraal

1. Omgevingsvisie

2. Programma

3. Omgevingsplan

4. Omgevingsvergunning

5. Algemene Regels

6. Projectbesluit

Omgevingsvisie

• Integrale visie

• Lange termijn-keuzes leefomgeving

• Beleidsmatige basis

• Vervangt 5 sectorale plannen– structuurvisie (ruimtelijke ordening)– het waterplan– het milieubeleidsplan– het verkeers- en vervoerplan– de ruimtelijke aspecten van de natuurvisie uit de

voorziene Wet natuurbescherming

• Verplicht voor rijk, provincie ..en gemeente

Auteurs BNSP: GeiskeBouma, Mike Duijn, Marty van de Klundert

1e ring

2e ring

Ervaringen Pilots

• Cultuurverandering

• Participatie

• Integraliteit en samenhang

• Digitalisering

• Planvormingsproces

• Gerichtheid

• Actuele thema’s

Sturen op zo min mogelijk sturing

Aanbevelingen cultuurverandering

• Gebruik de omgevingsvisie als katalysator voor cultuurverandering;

• Wees helder over intenties en duidelijk over acties van de overheid en acties van anderen;

• Leef de cultuur, met bestuurlijk commitment en rugdekking vanuit het management;

• Leer door te doen en doe het stapsgewijs;• Geef ruimte aan anderen en deel doelen;• Doorbreek patronen en doe eens iets anders;• Neem de tijd en vier successen waar het goed gaat;• Geef vertrouwen en neem verantwoordelijkheid!

Van sectoraal naar integrerend werken

Aanbevelingen integraal werken

• Breng intern en extern inhoudelijke domeinen, sectoren en disciplines samen om integraliteit en samenhang te waarborgen;

• Maak integraal werken tot een succes door organisatorische aansturing en stimulansen hierop te laten aansluiten;

• Benoem aan de voorkant de opgaven en werk met integrerende thema’s, dit blijkt een succesvol startpunt;

• Stel doelen, gebiedsgericht werken en het benoemen van gemeenschappelijke kernwaarden centraal, dit draagt bij aan het synchroniseren van beleid;

• Slecht (ook) tijdens de ontwikkeling van een omgevingsvisie barrières, integraliteit en samenhang is er niet vanzelf;

• Werk vanuit kwaliteitsdoelen en niet (meer) vanuit functies.

Visievorming: Identiteit en kernkwaliteiten

Identiteit(en)

Kernkwaliteiten

Beleidsdoelstellingen

Initiatieven

Visievorming

dynamiek

Vergrijzing

Ontgroening

Sociale cohesie

Maatschappelijke betrokkenheid

Leefbaarheid

Participatie

Emancipatie

Vrijwilligerswerk

Mantelzorg

WonenWerken

Landschap

Infrastructuur

VoorzieningenCultuurhistorie

Recreatie

Water

Energie

Fysieke domein

Sociale domein

…een zoektocht naar samenhang en synergie!

Van participatie naar co-creatie

Aanbevelingen participatie• Neem de tijd voor participatie,

• Stel spelregels en verwachtingen van tevoren vast;

• Zie participatie als communiceren in meerdere richtingen;

• Toegankelijkheid van het participatieproces voor doelgroepen;

• Organiseer ook tegenstanders c.q. dwarsdenkers vanaf het begin van een proces;

• Verschillende middelen voor verschillende doelgroepen;

• Voorkom participatie-moeheid en denk na over timing;

• Organiseer participatie langs kernwaarden en identiteit;

• Ga op zoek naar de urgentie in de samenleving;

• Kennis van het collectief, zoals gebiedskennis en expertkennis;

• Open houding om de ‘energie in het gebied’ te benutten.

De boer op

Extern maar ook intern!

Elke dag vers

Aanbevelingen digitalisering

• Zet digitalisering in als middel en niet als doel op zich;

• Geef gebruikers inzicht in de huidige situatie en toekomstige mogelijkheden door middel van digitalisering van de omgevingsvisie;

• Houd informatie van en in de omgevingsvisie up-to-date door digitale instrumenten in te zetten;

• Zorg voor herijking van informatie (en dus de omgevingsvisie) door de toepassing van digitalisering te benutten, dit brengt versnelling en flexibiliteit in het proces;

• Zoek in digitalisering de balans tussen standaarden en maatwerk, digitalisering kent verschillende verschijningsvormen.

De weg naar de toekomst

Aanbevelingen planvormingsproces

• Zorg dat flexibiliteit en adaptiviteit in het proces mogelijk is;

• Denk aan het begin goed na over uitgangspunten, te zetten stappen en samenwerkingspartners;

• Begin met ophalen van wat men belangrijk vindt; voorkom een te lang intern gerichte analyse;

• Neem bestuur mee in proces (rollen en verantwoordelijkheden);

• Zorg voor communicatie over voortgang van het proces;

• Stem af tussen schaalniveaus;

• Doordenk vooraf hoe de omgevingsvisie afgestemd wordt op sectorale beleidsplannen en gebiedsvisies die nog (enige tijd) geldig zijn.

Democratische legitimiteit

Aanbevelingen actualiteit en gerichtheid

• Speel in op de actualiteit en sluit daarmee aan bij de dynamiek in de samenleving;

• Breng trends en ontwikkelingen voor de lange termijn in beeld;

• Denk in de omgevingsvisie vanuit ambities na over opbouw langs lijnen van thema’s, gebieden, doelgroepen of trends;

• Leg de nadruk van de omgevingsvisie op hoofdlijnen, richtingaanwijzers en de lange termijn;

• Benut programma’s onder een omgevingsvisie om invulling te geven aan een integrale en geïntegreerde kijk op vraagstukken en doelen.

Gezondheid

Ontwikkeling centra

Recreatieve trekkers

Koesteren van het landschap

Verdienvermogen ondernemers

Bijzondere woonmilieus

Klimaatadaptatie

Energie uit de samenleving

Hoe houden we het bereikbaar?

Hoe gaan we om met vergrijzing?

Hoe gaan we om met de cultuurhistorie?

Hoe houden we het leefbaar?

Duurzaamheid, alternatieve energie?

Oplossen leegstand winkels

Verdichting

Schaalvergroting

Benutten ligging

Herstructurering bestaande wijken? Ruimte bieden aan nieuwe initiatieven

Vitaliteit economieMeerwaarde voor de regio

Dronten

Voorbereid zijn op de toekomst….

> Dronten

PM

Zomerimpuls – Pilot Hillegom

Die kant moeten

we op!

Mag ik nu mijn

vergunning?

Auteurs BNSP: Gerwin Gabry, Geiske Bouma, Derk-Jan Verhaak, Twan Jütte, Dirk van de RijdtAuteur Programma Aan de slag met de Omgevingswet: Marco Rams

Ervaringen • Een integraal afwegingskader in de omgevingsvisie is

een belangrijk hulpmiddel om de gewenste normen in het omgevingsplan te kunnen formuleren.

• Mengpaneel, dat de nodige flexibiliteit geeft, maar ook garanties voor de leefomgeving

• Zorg dat tijdens het proces van visie tot plan de opvatting over de rol van de gemeente kan veranderen.

• Ruimte laten aan de samenleving vraagt vooral sterke procesregels in het omgevingsplan. Zorg daarbij als gemeente wel voor rechtszekerheid door 80% van de gevallen bij recht te regelen in het omgevingsplan.

Omgevingsplan

Integraal afwegingskader

Mengpaneel

Inspiratie …

…. en verleiding

De omgevingsvisie is idealiter

integrale visie elke dag vers

inspiratiebron en stimulans

integraal afwegingskader

opmaat plan en programma

digitaal raadpleegbaar

Hartelijk dank voor uw aandacht!

www.omgevingswetloket.nl