Post on 08-Apr-2016
description
BUDGETHANDBOEK2015KErNcijfErs HuisHOuDfiNANciëN
tweeëndertigste editie
2
Inho
ud
VOORWOORD
INLEIDING
DEEL 1 - INKOMSTEN EN UITGAVEN
1. OPSTELLEN VAN DE HUISHOUDBEGROTING 1.1 Doel van de huishoudbegroting 1.1.1 Uitgavenposten 1.1.2 Budgetadvisering
1.1.3 Opstellenvaneensluitendebegroting
2. INKOMSTEN 2.1 inkomstenbelasting
2.1.1 Hetbruto-nettotraject
2.1.2 Aangifteenaanslagbelastingen
2.2 inkomsten uit arbeid
2.3 sociale zekerheid
2.3.1 Socialeverzekeringen
2.3.2 Socialevoorzieningen
3. UITGAVEN 3.1 Vaste lasten
3.1.1 Huur/Hypotheek
3.1.2 Gas,elektriciteitenwater
3.1.3 Lokalelasten
3.1.4 Telefoon,televisieeninternet
3.1.5 Verzekeringen
3.1.6 School-enstudiekosten
3.1.7 Kinderopvang
3.1.8 Contributiesenabonnementen
3.1.9 Vervoer
3.2 reserveringsuitgaven
3.2.1 Kledingenschoenen
3.2.2 Inventaris
3.2.3 Onderhoudhuisentuin
3.2.4 Niet-vergoedeziektekosten
3.2.5 Vrijetijdsuitgaven(recreatie,uitgaan,vakantieenhobby’s)
3.3 Huishoudelijke uitgaven
3.3.1 Voeding
3.3.2 Overigehuishoudelijkeuitgaven
3.3.3 Was-enschoonmaakmiddelen
3.3.4 Persoonlijkeverzorging
3.3.5 Tarievenhuishoudelijkedienstverlening
3.3.6 Kostenhuisdieren
3.3.7 Roken
3.4 sociale participatie
3
8
11
12
13
14
14
16
18
19
20
28
32
34
35
42
48
49
49
51
59
62
65
72
73
73
74
76
76
78
80
82
83
85
85
88
88
88
88
89
89
90
Inhoud
3
4. VOORBEELDBEGROTINGEN & REFERENTIEBUDGETTEN 4.1 serie huishoudens met een minimuminkomen
4.2 serie huishoudens met een inkomen vanaf het minimum
tot en met € 6.000
4.3 referentiebudgetten
DEEL 2 - BUDGETTHEMA’S
5. BUDGETTHEMA - KOSTEN VAN KINDEREN 5.1 Kindgebonden budget
5.2 Kinderbijslag
5.3 Kinderopvangtoeslag
5.4 Pleegvergoeding
5.5 De totale gemiddelde kosten van kinderen
5.6 Berekening kosten van kinderen
5.7 Kostgeld
6. BUDGETTHEMA - SCHOLIEREN EN STUDENTEN 6.1 Tegemoetkoming schoolkosten
6.1.1 Tegemoetkomingvooroudersvanscholierentot18jaar
6.1.2 Tegemoetkomingvoorscholierenvan18tot30jaar
6.2 Wet op de studiefinanciering (Wsf)
6.2.1 Prestatiebeurs
6.2.2 Maandbudgetten
6.2.3 Basisbeursentoeslagen
6.2.4 Studentenov-chipkaart
6.2.5 Aanvullendebeurs
6.2.6 Rentedragendelening
6.2.7 Collegegeldkrediet
6.2.8 Overigeinkomsten
6.2.9 Inkomstenvanpartner
6.2.10 Aflossenstudieschuld
6.3 school- en studiekosten
6.3.1 Onderwijsbijdrage
6.3.2 Cursusgeldvooravondonderwijsenandereopleidingen
6.3.3 Ouderbijdragen
6.3.4 Kostenperschooltype
6.4 scholierenbudget
6.4.1 Inkomstenpermaandnaarleeftijdengeslacht
6.4.2 Inkomstenpermaand,naargeslacht
6.4.3 Uitgavenpermaandnaarleeftijdengeslacht
6.4.4 Uitgavenpostenpermaand
6.5 studentenbudget
92
93
99
136
149
150
151
152
154
157
157
158
164
168
169
169
170
171
173
173
174
175
175
177
178
178
179
179
180
180
180
181
181
183
183
183
183
185
185
4
Inho
ud
7. BUDGETTHEMA - ECHTSCHEIDING 7.1 Alimentatie
7.1.1 Indexeringalimentatie
7.1.2 Alimentatievoorkinderen
7.1.3 Berekeningvandedraagkracht
7.1.4 Vergelijkingvandebehoefteendraagkrachtvoorkinderalimentatie
7.1.5 Berekeningvandedraagkrachtvoorpartneralimentatie
7.2 co-ouderschap
7.2.1 Toelichtingbijderekenschema’sco-ouderschap
7.2.2 Eigenkosten
7.2.3 Teverdelenkosten
8. BUDGETTHEMA - HUURTOESLAG 8.1 rekenhuur
8.1.1 Zelfstandigewoning
8.1.2 Vaststellenrekenhuur
8.1.3 Onderverhuur
8.2 inkomen en vermogen
8.2.1 Toetsingsinkomen
8.2.2 Inkomensdalingof-stijging
8.2.3 Vermogen
8.3 Vaststellen basishuur
8.4 Berekening aftoppingsgrens
8.5 Aanvragen en ontvangen
8.5.1 Bijzonderesituaties
9. BUDGETTHEMA - ZORG 9.1 Zorgtoeslag
9.2 Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
9.2.1 Eigenbijdrage
9.2.2 PersoonsgebondenBudget
9.3 Wet langdurige zorg (Wlz)
9.3.1 Eigenbijdragevoorzorgzonderverblijf
9.3.2 EigenbijdragevooreenverblijfineenAWBZ-instelling
9.4 Belastingaftrek en Tegemoetkoming specifieke zorgkosten (TsZ)
9.5 Dieetkosten
188
189
189
190
193
195
196
199
199
199
199
202
203
203
203
204
204
204
205
205
205
206
207
207
208
208
210
211
211
211
212
212
215
217
5
10. BUDGETTHEMA - SPAREN, LENEN EN KREDIETEN10.1 Levensloopregeling en spaarloon
10.1.1 Levensloopregeling
10.1.2 Spaarloon
10.2 financieringslastnormen voor hypotheekverstrekkers
10.2.1 Uitgangspuntvandefinancieringslastnormen
10.3 Afbetalingen/krediet
10.3.1 Jaarlijkskostenpercentage
10.3.2 Wettelijkerente
10.3.3 Leennormen
11. BUDGETTHEMA - SCHULDREGELEN 11.1 Loonbeslag
11.2 Berekening vrij te laten bedrag in het minnelijk en wettelijk traject
11.2.1 Hetinkomen
11.2.2 Hetvrijtelatenbedrag
DEEL 3 - BIJLAGEN
BEGROTINGSfORMULIER
AfKORTINGEN
REGISTER
OVERHETNIBUD
220
221
221
222
222
225
225
225
226
226
228
229
230
230
231
235
236
242
243
246
Opstellenvandehuishoud-begroting
1
7
1.
1.1
Opstellenvandehuishoudbegrotingin dit hoofdstuk lichten we kort de Nibud-methode van budgetteren toe. We
gaan ook in op de opbouw van de inkomsten- en uitgavencategorieën als
het gaat om hoofd- en subposten. Deze opbouw vindt u terug in bijvoorbeeld
de voorbeeldbegrotingen en referentiebudgetten in hoofdstuk 4, en in het
begrotingsformulier in bijlage 1.
in het Budgethandboek houden we voor de hoofdstukken en paragrafen
met betrekking tot de inkomsten en uitgaven dezelfde indeling in dezelfde
volgorde aan. Hierdoor kunt u systematisch op onderwerp concrete informatie
opzoeken. uiteraard kunt u ook het register achter in het boek raadplegen.
DOEL VAN DE HUISHOUDBEGROTINGHetopstellenvaneenhuishoudbegrotingmaaktonderdeeluitvandeNibud-
competenties,eniséénvandevierstappenrichting‘gripopgeld’.Debegroting
isookeenbelangrijkhulpmiddelinhetprocesvanbudgetadvisering.Het
uitgangspuntbijhetbegrotenishetbesteedbaarinkomen.Ditishettotaalvan
allejaarlijkseinkomsten,inclusiefvakantiegeld,kinderbijslag,teruggave
belastingen,alletoeslagenendergelijke.AandeuitgavenkantmaakthetNibud
onderscheidtussenvastelasten,reserveringsuitgavenenhuishoudelijke
uitgaven.Eenanderbelangrijkonderscheidisdietussendeonvermijdbare
uitgavenendeuitgavenmeteenmeervrijekeuze.
Eenhuishoudbegrotingkanvoorveleverschillendedoelennodigzijn,
bijvoorbeeld:
– ominkomstenenuitgavendoortelichten,nategaanofiemandkan
rondkomen,enopwelkepuntenhetandersofbeterkan;
– ominteschattenofeengroteuitgaveverantwoordisenomnategaanwelke
effectendezeuitgaveheeftophetbestedingspatroon;
– omtekijkenhoedeuitgavenkunnenwordenaangepast,alsgevolgvaneen
dalingvandeinkomsten;
– omvasttestellenofenhoebetalingsachterstandenenschuldenopeenvoor
allepartijenbevredigendewijzekunnenwordengeregeld.
Specifiekevragenovereenbepaaldonderdeelvandehuishoudfinanciënzullen
nietaltijdgekoppeldhoeventewordenaaneentotalebegroting.Ookhoevenze
nietaltijdbetrekkingtehebbenophetgehelehuishouden.Zekunnenbetrekking
hebbenopeenpersoon(bijvoorbeeldkostgeld,kostenvoorvoeding)ofopde
kostenvaneenhandelingofgebruikvaneenapparaat(bijvoorbeeld
stroomverbruik).
inkomsten&uitgaven
op
stel
len
van
de
huis
hou
db
egro
tin
g
8
Voorbeeld-begrotingen&Referentie-budgetten
4
9
Bedragen per maand Alleenstaande Twee personen
WWB WWB
iNKOMEN Minimuminkomen 913 1304Vakantietoeslag 48 69Zorgtoeslag 78 149Huurtoeslag 0 (189) 0 (189)TOTAAL INKOMSTEN 1039 1522 UITGAVEN huur 230 (427) 230 (427)gas 58 58elektriciteit 27 50water 9 13lokalelasten * (43) * (52)telefoon,televisie,internet 53 62verzekeringen 151 294onderwijs * *contributiesenabonnementen 2 2vervoer 14 28VASTE LASTEN 544 736 kledingenschoenen 54 108inventaris 76 93onderhoudhuisentuin 26 26niet-vergoedeziektekosten 43 (30) 87 (59)vrijetijdsuitgaven * *RESERVERINGSUITGAVEN 199 314 voeding 204 372was-enschoonmaakartikelen 7 10persoonlijkeverzorging 23 46huishoudelijkedienstverlening * *huisdieren * *roken * *diversen 18 21HUISHOUDELIJKE UITGAVEN 252 448 SOCIALE PARTICIPATIE * (92) * (149) Voordemet*gemerkteposten 44 24 TOTAAL INKOMSTEN/UITGAVEN 1039 1522
MiNiMuMVOOrBEELDBEGrOTiNG (jANuAri 2015)
Zorg9
11
9.
9.1
BudgetthemaZorgin dit hoofdstuk gaan we in op de hoogte en voorwaarden van de verschillende
tegemoetkomingen en regelingen met betrekking tot zorg, zoals de zorgtoe-
slag, Wmo en Wlz. Ook komen in dit hoofdstuk de meerkosten van een dieet
aan bod.
ZORGTOESLAGOmdezorgverzekeringvooriedereenbetaalbaartehouden,iserdezorgtoeslag.
Dehoogtevandezorgtoeslagwordtvastgesteldopbasisvanhetinkomenende
vermogenssituatievanhethuishouden.Dezorgtoeslagvooreenhuishoudenis
hetverschiltussendestandaardpremieendenormpremie.
DestandaardpremiewordtvastgestelddoorhetministerievanVWS.De
standaardpremiebedraagt€1.408perpersoon.
Denormpremievooreenhuishoudenisafhankelijkvanhetgezamenlijk
toetsingsinkomenin2015.Vooralleenstaandenisdenormpremie2,395%van
hetdrempelinkomenvan€19.463plus13,4%vanhetmeerdere.Voorparenis
denormpremie5,265%van€19.463plus13,4%vanhetmeerdere.
scHEMA 9.1
Berekeningzorgtoeslagalleenstaande €
standaardpremie 1.408 (A)
normpremiedrempelinkomen(2,395%x€19.463) 466 (B)
normpremiehogerinkomen(13,4%vanhettoetsingsinkomen
boven€19.463) (C)
zorgtoeslagperjaar (=A–B–C)
scHEMA 9.2
Berekeningzorgtoeslagpaar €
standaardpremie 2.816 (A)
normpremiedrempelinkomen(5,265%x€19.463) 1025 (B)
normpremiehogerinkomen(13,4%vanhettoetsingsinkomen
boven€19.463) (C)
zorgtoeslagperjaar (=A–B–C)
12
bud
getthe
maz
org
9.2
Bedragenonderde€24perjaarwordennietuitgekeerd.Bedragentussende
€24en€60perjaarwordeninéénkeeruitbetaald.
Uitdezeberekeningvloeitvoortdateenalleenstaandebijeeninkomenvan
€26.316ofhogernietmeerinaanmerkingvoorzorgtoeslag;voorparengeldtdit
bijeengezamenlijkinkomenvanmeerdan€32.655.
ToeslagpartnerGehuwdenofgeregistreerdepartnerszijnautomatischtoeslagpartnervanelkaar.
Personendiemeerdaneenhalfjaarmeteenanderpersoonophetzelfdeadres
wonen,kunnenookelkaarstoeslagpartnerzijn.Inwonendekinderenvan18jaar
enouderzijnverplichtomzelfeenzorgverzekeringaftesluiten.Zijkunnenzelfde
zorgtoeslagaanvragen.
VermogenHetheffingsvrijevermogeninbox3is€21.330vooreenalleenstaande;
€42.660voorfiscalepartners,eninindienvantoepassingverhoogdmeteen
ouderentoeslag.Heeftiemandmeervermogendanhetheffingsvrijevermogenin
box3plus€82.093,danvervalthetrechtopzorgtoeslag.Hierbijwordtgekeken
naarhetvermogenvaneenhuishoudenop1januarivanhetbetreffendejaar.
AanvragenvandezorgtoeslaggaatviadeDienstToeslagenvande
Belastingdienst.
WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING (WMO)DeWetmaatschappelijkondersteuning(Wmo)zorgtervoordatmensenmeteen
handicap,chronischziekenofoudereneenzonormaalmogelijkdagelijksleven
kunnenleiden.DegemeentenvoerendeWmouit.Zijhebbenveelbeleidsvrijheid
omdeuitvoeringzelfvormtegevenwaardoordeuitvoeringpergemeentekan
verschillen.Naastalgemenetaken,zoalshetvergrotenvandeleefbaarheidinde
gemeente,kentdeWmodevolgendetaken.
– ondersteuningvanmantelzorgersenvrijwilligers,bijvoorbeelddoortrainingen,
ofondersteuningingevaldemantelzorgerziekis;
– ondersteuningvanmensenmeteenlichamelijke,psychischeofverstandelijke
beperking,zodatzijmeekunnendoenaandesamenleving;
– voorzieningenvoormensenmeteenbeperking.Denkaanwoningaanpassing,
vervoer,eenrolstoelofhulpindehuishouding.
in 2015 vallen de functies begeleiding, dagbesteding, vervoer en
kortdurend verblijf in een instelling, die eerder onder de AWBZ vielen, onder
de Wmo. Voor alle soorten zorg en voorzieningen is een indicatie nodig.
Een indicatie is een beslissing over welke hulp of voorziening nodig is en
in welke mate deze verstrekt wordt. De gemeente kan dat zelf beslissen of
bijvoorbeeld het centrum indicatiestelling Zorg (ciZ) inschakelen.
Het Budgethandboek is het naslagwerk voor inkomsten, uitgaven en regelingen voor diverse typen particuliere huishoudens. De voorbeeldbegrotingen en referentiebudgetten zijn een onmisbare bron voor professionals die zich bezighouden met de advisering over en beoordeling van de financiën van consumenten.
in het boek vindt u informatie over inkomsten, uitgaven, bestedingspatronen en kosten van levensonderhoud per thema zoals zorg, alimentatie, huur en schulden. jaarlijks actualiseren de experts van het Nibud het boek op basis van de nieuwe wet- en regelgeving. Zo baseert u uw advies altijd op de meest recente cijfers.
Het Nibud (Nationaal instituut voor Budgetvoorlichting) is een onafhankelijke stichting die sinds 1979 onderzoek doet naar en voorlichting geeft over de financiën van particuliere huishoudens. Het doel van de stichting is om consumenten – direct of via tussenkomst van professionals – (meer) grip te geven op hun financiën.
www.nibud.nl