DarmkankerPresentatie voor Marikenhuis

Franka Alofs, verpleegkundig specialist oncologie

Linda Geurts, verpleegkundig specialist heelkunde

26 mei 2016

Inhoud

• Darmkanker

• Symptomen

• Diagnose

• Behandeling rectumcarcinoom

• Behandeling coloncarcinoom

• HIPEC/levermetastasen

• Follow up

• Wat als genezen niet meer mogelijk is?

• Bevolkingsonderzoek

• Erfelijkheid

Darm

Darmkanker

2015: 15.549 nieuwe patiënten

2014: 4.906 sterfgevallen

Toename!

5-jaarsoverleving 61-65%

Groei

Poliep Darmkanker

Oorzaken & risicofactoren

• Leeftijd

• Erfelijkheid

• Terugkeer

• Chronische darmontstekingen

• Leefstijlgewoontes

₋ Overgewicht

₋ Beweging

₋ Voeding

₋ Roken/alcohol

Symptomen

• Veranderd ontlastingspatroon

• Vermoeidheid

• Bloed- of slijmverlies bij ontlasting

• Loze aandrang

• Winderigheid

• Buikpijn

• Voelbare zwelling

• Onbedoeld gewichtsverlies

• Gebrek aan eetlust

Diagnose

Darmkanker en dan…

Binnen 1 à 2 dagen PA uitslag

Direct verwijzing GIO-polikliniek

GIO-polikliniek CWZ

Gastrointestinale oncologie

• Gespecialiseerde

verpleegkundigen

• Casemanager

• Planning

onderzoeken/afspraken

• Psychosociale opvang

• Aanspreekpunt!

Stadiering

Aanvullend onderzoek:

• Echo lever

• Longfoto

• CEA

Op indicatie:

• MRI kleine bekken

• CT-colon

• CT-scan

Multidisciplinair overleg

Wekelijks

Nieuwe patiënten & postoperatieve patiënten

Meerdere disciplines

Doel:

- Stadiëringsonderzoeken bespreken

- Behandelplan voorstellen

- Curatief

- Adjuvant

- Palliatief

Rectumcarcinoom

Behandelingen:

• Chirurgie

• Neo-adjuvante

radiotherapie

• Neo-adjuvante

chemoradiotherapie

Keuze behandeling

- Locatie tumor

- Grootte tumor

- Lymfeklieren

Neo-adjuvante radiotherapie

Radboudumc

5 bestralingen

Week voor operatie

Doel:

Kans op lokaal recidief verkleinen

Neo-adjuvante chemoradiotherapie

Radiotherapie in Radboudumc

25 bestralingen

5 keer per week, 5 weken lang

Doel:

- Verkleinen tumor

- Kans op lokaal recidief verkleinen

Chemotherapie bij rectumcarcinoom

Capecitabine/Xeloda tabletten

Bijwerkingen Capecitabine

misselijkheid

braken

vermoeidheid

Bijwerkingen capecitabine

diarree

bijwerkingen capecitabine

Hand/voet reactie

bijwerkingen capecitabinemucositis

Chirugie: Transanale endoscopische

microchirurgieLokale procedure

Poliepen of T1 tumor

Ongeveer 10-15cm ab ano

Chirurgie: Low Anterior Resectie

Tumor 5-15cm ab ano

Ontlastend ileostoma

Dag voor operatie opname

Prehydreren & laveren

Chirurgie: Abdominoperineale

rectumextirpatie

Tumor 0-5cm ab ano

Definitief colostoma

Wond perianaal

Na operatie

• Opname 5 tot 7 dagen

• Dieet langzaam opbouwen

• Koolsoorten, ui, pittig en gekruid eten vermijden

• Veranderde ontlasting

• Stomazorg aanleren

• 6 weken niet tillen/bukken

• Vermoeidheid

• Problemen met zitten

Complicaties

• Naadlekkage

• Wondinfecties

• Longontsteking

• Trombose

• Nabloeding

• Impotentie

• Incontinentie

Stoma

Colostoma

Ileostoma

Coloncarcinoom

Behandelingen:

• Chirurgie

• Adjuvante

chemotherapie

Chirurgie: Hemicolectomie rechts

Chirurgie: Transversumresectie

Chirurgie: Hemicolectomie links

Chirurgie: Sigmoidresectie

Operatietechnieken

Laparoscopie DaVinci robot operatie

Na operatie

• Opname 5 tot 7 dagen

• Dieet langzaam opbouwen

• Koolsoorten, ui, pittig en gekruid eten vermijden

• Veranderde ontlasting

• Evt. stomazorg aanleren

• 6 weken niet tillen/bukken

• Vermoeidheid

Complicaties

• Naadlekkage

• Wondinfecties

• Longontsteking

• Trombose

• Nabloeding

Pathologie uitslag

TNM-stadiering

Tumor: tumorgrootte

Nodes: lymfekliermetastasen

Metastasen: elders

Indien N+ → Adjuvante chemotherapie

Adjuvante chemotherapie

Bij alle patiënten met een N+ (stadium III)

Bij patiënten met een hoog risico stadium II

Adjuvante chemotherapie

Combinatie van twee soorten:

Oxaliplatin (infuus)

Capecitabine (tabletten)

Bijwerkingen adjuvante chemotherapie

Oxaliplatin:

misselijkheid

braken

diarree

mucositis/stomatitis

Bijwerkingen adjuvante chemotherapie

Oxaliplatin:

neurologische bijwerkingen:

acute gevoelsstoornissen (acute perifere sensorische

neuropathie)

Bijwerkingen adjuvante chemotherapie

Oxaliplatin:

neurologische bijwerkingen:

chronische gevoelsstoornissen (chronische perifere

sensorische neuropathie)

HIPEC

Hypertherme intraperitonela chemotherapie

Levermetastasen

I. Leverchirurgie in Radboudumc

Maximaal 80% (5 segmenten)

Voorbehandeling:

- Chemotherapie

- Vena porta embolisatie

II. Stereotactische radiotherapie

Follow-up

1.Begeleiding bij en behandeling van de gevolgen van de

ziekte en de toegepaste therapie (lichamelijk, psychisch

en sociaal)

2.Vroege opsporing van nieuwe manifestaties van

kanker: metastasen en nieuwe tumoren

3.Evaluatie van het medisch handelen

Follow-up na chirurgie en chemo

half jaarlijkse controles:

bloedcontrole (CEA)

echo van de lever

controle bij verpleegkundig specialist

coloscopie na 1 jaar, vervolgens a 3 jaar

Follow up na chirurgie

Coloncarcinoom:

½ jaar

1 jaar 1 ½ jaar

2 jaar 2 ½ jaar

3 jaar 3 ½ jaar

4 jaar 4 ½ jaar

5 jaar

CEA x x x x x x x x x x

Echo lever x x x x x x x

Coloscopie x x

Poli bezoek x x x x x x x x x x

Follow up na chirurgie

Rectumcarcinoom:

½ jaar

1 jaar 1 ½ jaar

2 jaar 2 ½ jaar

3 jaar 3 ½ jaar

4 jaar 4 ½ jaar

5 jaar

CEA x x x x x x x x x x

Echo lever x x x x x x x

X-thorax x x x x x

Coloscopie x x

Poli bezoek x x x x x x x x x x

Psychosociale zorg

• Lastmeter

• Verwijzingen:

- Maatschappelijk werk

- Geestelijke verzorging

- Medisch psychologie

- Oncologische revalidatie

- Marikenhuis

- Helen Downing instituut

Wat als genezen niet meer mogelijk is?

ook dan nog keuzemogelijkheden:

niets doen

levensverlengende therapie:

Palliatieve chemotherapie

chirurgie

RFA

Wat als genezen niet meer mogelijk is?

Palliatieve chemotherapie

Wat als genezen niet meer mogelijk is?

Chirurgie bij klachten:

• Ileusklachten

• Ernstige anemie

Resectie (grote kans op stoma) of alleen aanleg stoma

Wat als genezen niet meer mogelijk is?

RFA: radiofrequente ablatie

Bevolkingsonderzoek

Doel: vroege ontdekking darmkanker

Start 2014, gefaseerde invoering

In 2019 iedereen eenmaal uitgenodigd

Iedere twee jaar uitnodiging

Mannen en vrouwen, 55 tot 75 jaar

iFOBT

immunologische Fecaal Occulte Bloed Test

Mogelijke uitslagen

1. Er is geen bloed gevonden

2. Er is bloed gevonden

� verwijzing voor coloscopie

Erfelijkheid

Lynch (voorheen HNPCC): ongeveer 5% van alle

dikkedarmkankergevallen in Nederland

Diagnose: DNA onderzoek

Behandeling:

2 jaarlijkse coloscopie vanaf 25 levensjaar

preventieve colectomie

Erfelijkheid

Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP)

Diagnose: DNA onderzoek

Behandeling:

2 jaarlijkse coloscopie vanaf het 10e levensjaar

preventieve totale colectomie

Meer weten?

www.cwz.nl

www.kanker.nl

www.mlds.nl

www.stomavereniging.nl

www.darmkankernederland.nl (SPKS)

www.bevolkingsonderzoekoost.nl/darmkanker