presentatie Marikenhuis Darmkanker, 26-5-2016
Transcript of presentatie Marikenhuis Darmkanker, 26-5-2016
DarmkankerPresentatie voor Marikenhuis
Franka Alofs, verpleegkundig specialist oncologie
Linda Geurts, verpleegkundig specialist heelkunde
26 mei 2016
Inhoud
• Darmkanker
• Symptomen
• Diagnose
• Behandeling rectumcarcinoom
• Behandeling coloncarcinoom
• HIPEC/levermetastasen
• Follow up
• Wat als genezen niet meer mogelijk is?
• Bevolkingsonderzoek
• Erfelijkheid
Darm
Darmkanker
2015: 15.549 nieuwe patiënten
2014: 4.906 sterfgevallen
Toename!
5-jaarsoverleving 61-65%
Groei
Poliep Darmkanker
Oorzaken & risicofactoren
• Leeftijd
• Erfelijkheid
• Terugkeer
• Chronische darmontstekingen
• Leefstijlgewoontes
₋ Overgewicht
₋ Beweging
₋ Voeding
₋ Roken/alcohol
Symptomen
• Veranderd ontlastingspatroon
• Vermoeidheid
• Bloed- of slijmverlies bij ontlasting
• Loze aandrang
• Winderigheid
• Buikpijn
• Voelbare zwelling
• Onbedoeld gewichtsverlies
• Gebrek aan eetlust
Diagnose
Darmkanker en dan…
Binnen 1 à 2 dagen PA uitslag
Direct verwijzing GIO-polikliniek
GIO-polikliniek CWZ
Gastrointestinale oncologie
• Gespecialiseerde
verpleegkundigen
• Casemanager
• Planning
onderzoeken/afspraken
• Psychosociale opvang
• Aanspreekpunt!
Stadiering
Aanvullend onderzoek:
• Echo lever
• Longfoto
• CEA
Op indicatie:
• MRI kleine bekken
• CT-colon
• CT-scan
Multidisciplinair overleg
Wekelijks
Nieuwe patiënten & postoperatieve patiënten
Meerdere disciplines
Doel:
- Stadiëringsonderzoeken bespreken
- Behandelplan voorstellen
- Curatief
- Adjuvant
- Palliatief
Rectumcarcinoom
Behandelingen:
• Chirurgie
• Neo-adjuvante
radiotherapie
• Neo-adjuvante
chemoradiotherapie
Keuze behandeling
- Locatie tumor
- Grootte tumor
- Lymfeklieren
Neo-adjuvante radiotherapie
Radboudumc
5 bestralingen
Week voor operatie
Doel:
Kans op lokaal recidief verkleinen
Neo-adjuvante chemoradiotherapie
Radiotherapie in Radboudumc
25 bestralingen
5 keer per week, 5 weken lang
Doel:
- Verkleinen tumor
- Kans op lokaal recidief verkleinen
Chemotherapie bij rectumcarcinoom
Capecitabine/Xeloda tabletten
Bijwerkingen Capecitabine
misselijkheid
braken
vermoeidheid
Bijwerkingen capecitabine
diarree
bijwerkingen capecitabine
Hand/voet reactie
bijwerkingen capecitabinemucositis
Chirugie: Transanale endoscopische
microchirurgieLokale procedure
Poliepen of T1 tumor
Ongeveer 10-15cm ab ano
Chirurgie: Low Anterior Resectie
Tumor 5-15cm ab ano
Ontlastend ileostoma
Dag voor operatie opname
Prehydreren & laveren
Chirurgie: Abdominoperineale
rectumextirpatie
Tumor 0-5cm ab ano
Definitief colostoma
Wond perianaal
Na operatie
• Opname 5 tot 7 dagen
• Dieet langzaam opbouwen
• Koolsoorten, ui, pittig en gekruid eten vermijden
• Veranderde ontlasting
• Stomazorg aanleren
• 6 weken niet tillen/bukken
• Vermoeidheid
• Problemen met zitten
Complicaties
• Naadlekkage
• Wondinfecties
• Longontsteking
• Trombose
• Nabloeding
• Impotentie
• Incontinentie
Stoma
Colostoma
Ileostoma
Coloncarcinoom
Behandelingen:
• Chirurgie
• Adjuvante
chemotherapie
Chirurgie: Hemicolectomie rechts
Chirurgie: Transversumresectie
Chirurgie: Hemicolectomie links
Chirurgie: Sigmoidresectie
Operatietechnieken
Laparoscopie DaVinci robot operatie
Na operatie
• Opname 5 tot 7 dagen
• Dieet langzaam opbouwen
• Koolsoorten, ui, pittig en gekruid eten vermijden
• Veranderde ontlasting
• Evt. stomazorg aanleren
• 6 weken niet tillen/bukken
• Vermoeidheid
Complicaties
• Naadlekkage
• Wondinfecties
• Longontsteking
• Trombose
• Nabloeding
Pathologie uitslag
TNM-stadiering
Tumor: tumorgrootte
Nodes: lymfekliermetastasen
Metastasen: elders
Indien N+ → Adjuvante chemotherapie
Adjuvante chemotherapie
Bij alle patiënten met een N+ (stadium III)
Bij patiënten met een hoog risico stadium II
Adjuvante chemotherapie
Combinatie van twee soorten:
Oxaliplatin (infuus)
Capecitabine (tabletten)
Bijwerkingen adjuvante chemotherapie
Oxaliplatin:
misselijkheid
braken
diarree
mucositis/stomatitis
Bijwerkingen adjuvante chemotherapie
Oxaliplatin:
neurologische bijwerkingen:
acute gevoelsstoornissen (acute perifere sensorische
neuropathie)
Bijwerkingen adjuvante chemotherapie
Oxaliplatin:
neurologische bijwerkingen:
chronische gevoelsstoornissen (chronische perifere
sensorische neuropathie)
HIPEC
Hypertherme intraperitonela chemotherapie
Levermetastasen
I. Leverchirurgie in Radboudumc
Maximaal 80% (5 segmenten)
Voorbehandeling:
- Chemotherapie
- Vena porta embolisatie
II. Stereotactische radiotherapie
Follow-up
1.Begeleiding bij en behandeling van de gevolgen van de
ziekte en de toegepaste therapie (lichamelijk, psychisch
en sociaal)
2.Vroege opsporing van nieuwe manifestaties van
kanker: metastasen en nieuwe tumoren
3.Evaluatie van het medisch handelen
Follow-up na chirurgie en chemo
half jaarlijkse controles:
bloedcontrole (CEA)
echo van de lever
controle bij verpleegkundig specialist
coloscopie na 1 jaar, vervolgens a 3 jaar
Follow up na chirurgie
Coloncarcinoom:
½ jaar
1 jaar 1 ½ jaar
2 jaar 2 ½ jaar
3 jaar 3 ½ jaar
4 jaar 4 ½ jaar
5 jaar
CEA x x x x x x x x x x
Echo lever x x x x x x x
Coloscopie x x
Poli bezoek x x x x x x x x x x
Follow up na chirurgie
Rectumcarcinoom:
½ jaar
1 jaar 1 ½ jaar
2 jaar 2 ½ jaar
3 jaar 3 ½ jaar
4 jaar 4 ½ jaar
5 jaar
CEA x x x x x x x x x x
Echo lever x x x x x x x
X-thorax x x x x x
Coloscopie x x
Poli bezoek x x x x x x x x x x
Psychosociale zorg
• Lastmeter
• Verwijzingen:
- Maatschappelijk werk
- Geestelijke verzorging
- Medisch psychologie
- Oncologische revalidatie
- Marikenhuis
- Helen Downing instituut
Wat als genezen niet meer mogelijk is?
ook dan nog keuzemogelijkheden:
niets doen
levensverlengende therapie:
Palliatieve chemotherapie
chirurgie
RFA
Wat als genezen niet meer mogelijk is?
Palliatieve chemotherapie
Wat als genezen niet meer mogelijk is?
Chirurgie bij klachten:
• Ileusklachten
• Ernstige anemie
Resectie (grote kans op stoma) of alleen aanleg stoma
Wat als genezen niet meer mogelijk is?
RFA: radiofrequente ablatie
Bevolkingsonderzoek
Doel: vroege ontdekking darmkanker
Start 2014, gefaseerde invoering
In 2019 iedereen eenmaal uitgenodigd
Iedere twee jaar uitnodiging
Mannen en vrouwen, 55 tot 75 jaar
iFOBT
immunologische Fecaal Occulte Bloed Test
Mogelijke uitslagen
1. Er is geen bloed gevonden
2. Er is bloed gevonden
� verwijzing voor coloscopie
Erfelijkheid
Lynch (voorheen HNPCC): ongeveer 5% van alle
dikkedarmkankergevallen in Nederland
Diagnose: DNA onderzoek
Behandeling:
2 jaarlijkse coloscopie vanaf 25 levensjaar
preventieve colectomie
Erfelijkheid
Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP)
Diagnose: DNA onderzoek
Behandeling:
2 jaarlijkse coloscopie vanaf het 10e levensjaar
preventieve totale colectomie
Meer weten?
www.cwz.nl
www.kanker.nl
www.mlds.nl
www.stomavereniging.nl
www.darmkankernederland.nl (SPKS)
www.bevolkingsonderzoekoost.nl/darmkanker