"Vroegtijdig opsporen van darmkanker"
-
Upload
luc-colemont -
Category
Health & Medicine
-
view
284 -
download
3
description
Transcript of "Vroegtijdig opsporen van darmkanker"
OPSPORING van DARMKANKER
Dr. Luc ColemontGZA Sint-Vincentiusziekenhuis
Antwerpen
Waarom opsporen ?
Wanneer opsporen ?
Bij wie opsporen ?
Hoe opsporen ?
@LucColemont
Dikkedarm
Endeldarm
Colon
Rectum
@LucColemont
Waarom opsporen ?
Wanneer opsporen ?
Bij wie opsporen ?
Hoe opsporen ?
@LucColemont
N° 2 qua aantal overlijdens
@LucColemont
LONG 6487
DARM 2930
BORST 2329
VERKEER 847 Belgian Cancer Registry 2008@LucColemont
13
5
Nieuwe gevallen
overlijdens
IEDERE DAG@LucColemont
Darmkanker
“ideale ziekte om vroegtijdig op te sporen”
• Frekwente aandoening
• Zowel mannen als vrouwen
• Voorloper (poliep) die kan opgespoord worden
• Trage evolutie van poliep naar kanker
• Verschillende testen voor vroegtijdige opsporing
• Maar….
– Aanvankelijk geen klachten
– Nog te weinig vroegtijdige opsporing (screening)
Risico om darmkanker te krijgen...
5 %
@LucColemont
19/20 om géén darmkanker te krijgen !
Risico om darmkanker te krijgen...
Risico om van darmkanker te sterven
Stadium I : 95 % om na 5 jaar nog te leven
Stadium IV : 10 % om na 5 jaar nog te leven
“Hoe vroeger, hoe beter …”
“Gelukkig zijn er poliepen”
5 %
@LucColemont
Poliep
goedaardig gezwel
@LucColemont
Colon poliepen
Sessiele (platte) poliepGesteelde poliep
@LucColemont
Kanker
kwaadaardig gezwel
@LucColemont
1000
poliepen
100> 1cm
25 kanker
Dr. Marc Polus
CHU Sart Tilman Luik@LucColemont
@LucColemont
VAN POLIEP TOT KANKER
@LucColemont
VAN POLIEP TOT KANKER
0 jaar 8 à 10 jaar
@LucColemont
LC 18.11.08
“Poliep tot kanker” - evolutie
2014 2024
poliep kanker
verwijderen poliep vroege opsporing
Minder darmkankers Minder sterfgevallen
Screening redt levens!
Mandel JS et al. N Engl J Med 1993 328:1365-71.
33%
reductie}
Waarom opsporen ?
Wanneer opsporen ?
Wie opsporen ?
Hoe opsporen ?
@LucColemont
LC 25.09.08
0
100
200
300
400
500
600
30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85+
Age Group
Rate
per 1
00,0
00
Incidentie Mannen
Incidentie Vrouwen
Mortaliteit Vrouwen
Mortaliteit Mannen
Wanneer ?
Source: SEER Cancer Statistics Review, 1973-1999
Colon en rectum kanker
LC 25.09.08
Life begins at 40
Screening starts at 50 …
and never ends !
Waarom opsporen ?
Wanneer opsporen ?
Bij wie opsporen ?
Hoe opsporen ?
@LucColemont
LC 16.03.10
Wie ?
Drie eenvoudige vragen :
1. Is er in je familie iemand met darmkanker ?
- zo ja, is het een eerste- of tweedegraadsverwante,
op welke leeftijd, en hoeveel ?
2. Heb jij zelf een voorgeschiedenis van
ziekte van Crohn of colitis ulcerosa ?
3. Heb jij zelf vroeger ooit poliepen gehad ?
Als driemaal NEEN, en je bent 50 jaar of ouder, dan
heb je “gemiddeld” risico van 5 %
en is SCREENING aangewezen !
LC 18.11.08
“Gemiddeld Risico”
Iedereen vanaf 50 jaar en ouder
Wie ?
Borst Prostaat
Dikkedarm !
Waarom opsporen ?
Wanneer opsporen ?
Bij wie opsporen ?
Hoe opsporen ?
@LucColemont
Hoe vroegtijdig darmkanker opsporen ?
1. Microscopisch bloedverlies of “occult bloed” in de stoelgang opsporen afkomstig van poliepen of kanker
guaiac FOBT
2. Darmonderzoek “coloscopie” om poliepen op te sporen
Maar…
- Minstens 3 maal
- Opletten met voeding
- Opletten met medicatie
- Vaak vals positief
@LucColemont
@LucColemont
“Mascara” test i-FOB test
@LucColemont
4 februari 2012@LucColemont
DE “WINNENDE” NUMMERS
2014
68
58 60
66 70
56
72 74
62 64
@LucColemont
JUST DO IT !
°1950
20.11.14
48,7 %deelname
2013
iFOB-test bij 50-plusser
95 % negatief
5 % positief Darmonderzoek
Coloscopie
Herhalen na 2 jaar
@LucColemont
• Moeilijk
• Pijnlijk
• Ingrijpend
Colonoscopie
@LucColemont
• Moeilijk
• Pijnlijk
• Ingrijpend
• Niet moeilijk
• Niet pijnlijk
• Niet ingrijpend
Colonoscopie
@LucColemont
@LucColemont
@LucColemont
@LucColemont
63,7 %
9,6 %
26,7 %
Januari – Juni 2014
@LucColemont
Als coloscopie normaal…. minstens 5 jaar,
wellicht 7 à 8 jaar ok !@LucColemont
LC 03.02.11
“Remember, there is a patient
attached to every polyp…”
Colonoscopy Complications
• Perforation 1/ 1000 procedures
• Bleeding 3/ 1000 procedures
• Mortality 1/ 50,000 procedures
@LucColemont
De vroegtijdige
waarschuwingstekens
van darmkankerJe voelt je
primaJe hebt een
goede eetlustJe bent nog maar 50
• aanwezigheid van bloed in de ontlasting
• aanslepende buikpijn of krampen
• onverklaarbare en blijvende verandering van het stoelgangpatroon
@LucColemont
• aanwezigheid van bloed in de ontlasting
• aanslepende buikpijn of krampen
• onverklaarbare en blijvende verandering van het stoelgangpatroon
• vermagering zonder duidelijke oorzaak
• gevoel om naar het toilet te gaan, terwijl er niets komt (valse stoelgangsnood)
• een ijzertekort of bloedarmoede (met aanslepende vermoeidheid)
@LucColemont
Raadpleeg je huisarts !
• aanwezigheid van bloed in de ontlasting
• aanslepende buikpijn of krampen
• onverklaarbare en blijvende verandering van het stoelgangpatroon
• vermagering zonder duidelijke oorzaak
• gevoel om naar het toilet te gaan, terwijl er niets komt (valse stoelgangsnood)
• een ijzertekort of bloedarmoede (met aanslepende vermoeidheid)
@LucColemont
Welk type screening anno 2014 ?
Coloscopie ColoscopieGenetisch advies
> 50 jaar
Familiaal belast
FAP - HNPCC
@LucColemont
@LucColemont
@LucColemont
@LucColemont
M T W T F S S
7 nieuwe gevallen per maand ...
FEBRUARI 2010
Ons budget = 0,000 Euro
WERK
GROEP
ACTIE
GROEP
International
CRC
Awareness Month
MAART
International
CRC
Awareness Month
gelukkige
burgerangstige
patiënt
@LucColemont
www.stopdarmkanker.be
En wat hebben we vandaag geleerd ?
1. Darmkanker is een frekwent probleem
2. Het risico op darmkanker bedraagt 1 op 20
3. Van poliep tot kanker = heel traag proces
4. Een iFOB-test kan heel wat ellende voorkomen
5. Een coloscopie is helemaal niet pijnlijk en moeilijk !
@LucColemont
LC 18.11.08
Praat erover met uw huisarts !
Screenen voor
darmkanker redt levens
Ja, dat begrijp ik …
Waarom darmkanker vroegtijdig opsporen ?
@LucColemont
Waarom darmkanker vroegtijdig opsporen ?
1. Minder sterfte door darmkanker
@LucColemont
Waarom darmkanker vroegtijdig opsporen ?
1. Minder sterfte door darmkanker
2. Minder leed door darmkanker
@LucColemont
Waarom darmkanker vroegtijdig opsporen ?
1. Minder sterfte door darmkanker
2. Minder leed door darmkanker
3. Minder kosten door darmkanker
@LucColemont
Waarom darmkanker vroegtijdig opsporen?
1. Minder sterfte door darmkanker
2. Minder leed door darmkanker
3. Minder kosten door darmkanker
WIN – WIN - WIN@LucColemont