Darmkanker: hoe zinvol is preventieve screening?

dr. Clara Thienpont

dienst maag- en darmziekten

ZNA Stuivenberg

ZNA Sint-Erasmus

Dagje Gezond

23 september 2012

Inleiding

1. Wat is darmkanker?

2. Wat betekent screening?

3. Wat is een colonoscopie of dikke darmonderzoek?

1. Wat betekent “kanker”

“kwaadaardig”

mogelijk levensbedreigend

vaak volledig te genezen

maar soms is kanker te ver gevorderd voor genezing

hoe vroeger ontdekt, des te groter de kans op genezing!

Ontstaan van dikke darmkanker

tijdsverloop: gemiddeld 10 jaar

Waarom krijgen wij darmkanker?

“hoe ouder, hoe waarschijnlijker”

(vanaf 50 jaar)

“het zit in de familie” (tot 20%)

“gewoon pech”:

sporadische kanker (roken, eetgewoontes, luchtvervuiling ,…)

Lokalisatie coloncarcinoom

2. Wat betekent “screening”

= zo vroeg mogelijk opsporen: indien mogelijk zelfs een

hele bevolking (bv. van Vlaanderen) “screenen” of nakijken

screenen:

mag niet duur zijn

mag niet pijnlijk/schadelijk zijn

moet nauwkeurig zijn

de ziekte moet geneesbaar zijn

Voorbeelden bevolkingsonderzoek

borstkanker:

nationaal screeningsprogramma: mammografie bij vrouwen van 50 tot 69 jaar, alle 2 jaar

baarmoederhalskanker:

door de gynaecoloog of huisarts: uitstrijkje bij vrouwen van 30 tot 60 jaar, alle 5 jaar

prostaatkanker:

“screening” door de huisarts aanbevolen

Doel screening

vroegtijdig opsporen van darmkanker en

verwijderen van goedaardige poliepen

wanneer poliep verwijderd is, kan ze niet meer

ontaarden en dus geen kanker meer veroorzaken

Nut van screening naar dikke darmkanker:

5-jaarsoverleving bij vroegtijdig stadium: > 90%

5-jaarsoverleving bij uitzaaiingen: < 10%

Wanneer screenen?

vanaf 50 jaar:

de “poliepen” beginnen te groeien,

maar de kans op evolutie naar kanker is nog laag

indien kanker in de familie:

soms sneller “screenen”

Maar hoe screenen?

Maar hoe screenen?

verschillende mogelijkheden:

best met de huisarts overleggen

twee “bewezen mogelijkheden”:

ofwel jaarlijks stoelgangonderzoek: bloed?

ofwel darmonderzoek = “colonoscopie”

Vlaams screeningsprogramma

start in 2014 in heel Vlaanderen

reeds proefproject in Borgerhout geweest

kan sterftecijfer in heel Vlaanderen doen dalen met 20%

400 minder sterfgevallen per jaar tgv dikke darmkanker

elke Vlaming tussen 50 en 74 jaar krijgt vanaf 2014 een oproepbrief in de bus, samen met een stoelgangstester, die je moet terugsturen in de bijgevoegde enveloppe

na 10 dagen: resultaat

zo verborgen bloed: colonoscopie

3. Wat is een dikke darmonderzoek of colonoscopie?

Wat is een darmonderzoek of colonoscopie?

via dagkliniek

darmen worden gereinigd

niet pijnlijk want onder verdoving (patiënt “slaapt”)

als er poliepjes zijn, worden die in één keer mee verwijderd

“Awel, wat hebben wij vandaag geleerd”

1. darmkanker kan je genezen

2. darmkanker kan je voorkomen (“screenen”)

3. op tijd onderzoek om “poliepen” te verwijderen

4. best naar de huisarts of specialist vanaf 50 jaar (of eerder indien het “in de familie zit”)

5. darmonderzoek is niet pijnlijk en heeft zeer weinig risico’s

Contactgegevens

dr. Clara Thienpont

ZNA Stuivenberg

tel. 03 217 70 10

ZNA Sint-Erasmus

tel. 03 270 82 00

21