Post on 18-Jul-2015
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 1/24
Vermaatschappelijking
van de academie
Bart Meijman, huisarts en voorzitter
van de huisartsenkring Amsterdam
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 2/24
Het is mij een genoegen maar meer nog een eer dat ik hier mag spreken op het afscheidssymposium van Bert
Schade.
Het onderwerp waarvoor ik gevraagd ben iets over te zeggen ligt me na aan het hart en ik vind het bemoedigend dat
de academie zelf met de vraag komt betreffende haar rol voor de maatschappij.
Bezinning op deze rol is zeker in het huidige tijdsgewricht van groot belang.
Tijdens mijn betoog zal ik af en toe kritisch zijn over de maatschappelijke rol die de academie speelt. Uiteraard doe ik
dat om debat te stimuleren en altijd met in mijn achterhoofd respect voor wat de academie voor de
geneeskunde en dus voor patiënten betekent.
Dankzij mijn opleiding voel ik mij academicus en heb ik baat dat ik analytisch heb leren denken.
En ik realiseer mij ook terdege dat wij als praktiserend huisartsen zulk goed werk kunnen verrichten voor patiënten
en respect genieten van hen, mede dankzij al het gedegen wetenschappelijke onderzoek dat door afdelingen
huisartsgeneeskunde aan de verscheidene universiteiten in samenwerking met het Nederlands HuisartsenGenootschap is verricht.
Er is nog een andere verdienste van de academie aan de orde. Dat wij gerespecteerde gesprekspartners zijn voor
andere medische specialisten is mede terug te voeren op de wetenschappelijke onderbouwing van veel van het
handelen van huisartsen en andere eerstelijnszorgverleners.
De maatschappij heeft belang bij wetenschappelijk gefundeerde zorg maar ik vind dat de maatschappelijke rol van
de huisartsgeneeskundige academie groter en meer zichtbaar voor de maatschappij kan en moet zijn. En hier
wil ik het dus over hebben.
Juist de laatste jaren gebeurt er veel in de zorg en neemt de politiek belangrijke besluiten over de verdeling van het
geld voor de zorg. Logischerwijs moeten er keuzes gemaakt worden. En juist nu is het belangrijk dat zoveel als
mogelijk wetenschappelijk ondersteunde inzichten gehoord worden. Daarbij spelen huisartsen een cruciale rol.
29 februari 2012 Bart Meijman 2
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 3/24
29 februari 2012 3Bart Meijman
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 4/24
Juist de huisarts heeft feitelijk met iedereen in de samenleving contact en beschouwt zich als de spin
in het gezondheidszorgweb. Het web waar wij mee te maken hebben is echter niet zo fraai en
logisch opgebouwd als de spin het zou maken en ook de omgeving is iets minder liefelijk dan op
dit plaatje.
Toch kunnen wij, huisartsen, samen met patiënten de regie nemen over de individuele zorg en hebben
wij de mogelijkheid om gevolgen van politieke keuzes in te schatten. Wij kunnen op dit vlak de
ogen en oren van de bevolking zijn en we moeten in mijn optiek ook wat meer de mond voor hen
zijn.
Als praktiserende huisartsen ervaringen en inzichten over gezondheid en zorg vanuit de bevolking
aandragen dan kan de huisartsgeneeskundige academie hier een publieke rol in spelen door te
participeren in dit debat.
Zoals ik al zei dient die inbreng van de academie zoveel als mogelijk gebaseerd te zijn op
onderzoeksbevindingen maar in ieder geval op getraind logisch en analytisch denken. Daarom wil
ik de academie stimuleren om zich veel duidelijker te presenteren en met name hoogleraren
huisartsgeneeskunde wil ik uitdagen zich meer in dit maatschappelijk debat te mengen. Hun
mening als wetenschapper, wordt als redelijk onafhankelijk gezien; veel meer dan bijvoorbeeld de
voorzitter van een huisartsenvereniging, waar al gauw een zweem van belangenverstrengelingomheen zweeft.
Met het oog op de inbreng van de academische huisartsgeneeskunde op het publieke toneel had ik in
het afgelopen jaar graag dit beeld gezien:
29 februari 2012 Bart Meijman 4
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 5/24
29 februari 2012 Bart Meijman 5
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 6/24
Hier maakt een hoogleraar huisartsgeneeskunde duidelijk dat het onacceptabel is dat patiënten met
psychiatrische problematiek een forse eigen bijdrage moeten betalen voor de behandeling van
hun klacht terwijl patiënten met somatische klachten niet hoeven bij te betalen.
Hier schetst een hoogleraar op basis van directe contacten met de dagelijkse zorg de gevolgen die de
eigen bijdrage voor deze patiënten zal hebben.
Maar deze hoogleraar zal ook op grond van onderzoek hier en in het buitenland aangeven dat een
selectieve eigen bijdrage gevolgen voor de huisartsenpraktijk zal hebben want uiteraard moeten
de getroffen mensen wel geholpen worden en dus zal de druk deels bij de huisarts komen te
liggen.
Voorts zal de hoogleraar op de televisie toelichten hoe oneerlijk het is dat gehandicapten die thuis
zelfstandig kunnen blijven wonen en maatschappelijk kunnen blijven functioneren dankzij een
Persoons Gebonden Budget deze steun vanuit de samenleving nu vanwege bezuinigingen moeteninleveren.
Zij zullen weer afhankelijk worden van een systeem van thuiszorg via grootschalige organisaties. Wij
huisartsen weten hoe moeizaam deze thuiszorgorganisaties functioneren en in ieder geval weten
wij dat het onmogelijk zal zijn dit voor 700 miljoen goedkoper te doen met betere kwaliteit zoals
de Staatssecretaris met droge ogen beweert. En wij weten dat omdat de huisartsgeneeskunde ook
onderzoek gedaan heeft naar de gevolgen van een slecht functionerende thuiszorg op het welzijnvan onze patiënten.
Als de huisartsgeneeskundige academie een sterkere rol zou spelen in de publieke arena dan hadden
we misschien dit op de tv gezien
29 februari 2012 Bart Meijman 6
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 7/24
29 februari 2012 Bart Meijman 7
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 8/24
Hier legt een hoogleraar huisartsgeneeskunde uit dat het ridicuul is dat deMinister de vergoeding voor ondersteuning bij Stoppen Met Rokenweer uit het zorgpakket haalt; roken in kleine cafés weer toestaat; dediëtiste uit de basiszorg haalt en dat terwijl beleidmakers ons ermeeom de oren slaan dat het in de zorg zou moeten draaien om preventie,het voorkomen van ziekte.
Fijntjes merkt de hoogleraar op dat hij wat moeite heeft met de keuze vande Minister om de obesitaspolikliniek van het Slotervaartziekenhuistriomfantelijk te openen waar zeker zeer deskundig maagverkleinendeoperaties worden uitgevoerd, geheel vergoed vanuit het basispakket,
maar tegelijkertijd dietiek uit het pakket gehaald wordt. En hij doet ditomdat wetenschappelijk onderbouwd is dat ondersteuning van dediëtist een significant effect heeft op blijvende gewichtsreductie vanmensen of stabilisatie van een gezond gewicht. Zou onderzoek dit nietaantonen dan kan men inderdaad twijfelen aan het nut van vergoedingvan de diëtist in de basisverzekering.
Als de huisartsgeneeskundige academie een sterkere rol zou spelen in hetpubliek debat hadden we misschien dit op de tv gezien.
29 februari 2012 Bart Meijman 8
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 9/24
29 februari 2012 Bart Meijman 9
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 10/24
Drie medisch specialisten, waaronder onze latere spreker Marcel Levi, bespreken in het
televisieprogramma Buitenhof het delicate onderwerp van overbehandeling in de zorg.
Een onderwerp dat veel meer aandacht behoeft omdat overdiagnostiek en overbehandeling de
kwaliteit van leven van patiënten en gezonde burgers schaden en tegelijkertijd de kosten
opdrijven.
Overbehandeling belemmert dan ook andere noodzakelijke behandelingen denk maar even aan de
behandeling van psychiatrische patiënten.
De huisarts heeft, naast de specialist, hier veel over te zeggen en het zou mooi zijn als aangetoond
wordt vanuit huisartsgeneeskundig perspectief hoe het staat met de praktijk van overbehandeling.
Huisartsgeneeskundige analyses van knelpunten kunnen intelligente suggesties opleveren hoe we
overbehandeling kunnen verminderen en hoe de rol van de huisarts hier duidelijker in gemaakt
kan worden. Denkt u bijvoorbeeld aan de rol van huisartsen bij het duidelijk bespreekbaar maken
bij oudere patiënten wat men nog wil in het leven. Hoe kunnen we het resultaat van deze
gesprekken goed op diverse en opeenvolgende plaatsen vastleggen zodat talloze overbodige
presentaties van preterminale, levensmoede mensen ed voorkomen worden?
De hoogleraar zal op grond van onderzoeksresultaten duidelijk maken dat huisartsen die
documentatie en communicatie verantwoord kunnen coördineren.
In een ander debat dat mij voor ogen staat, worden de gevaren van het consumentisme in de
gezondheidszorg besproken
29 februari 2012 Bart Meijman 10
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 11/24
29 februari 2012 Bart Meijman 11
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 12/24
Hierbij maakt iemand vanuit de huisartsgeneeskundige academie duidelijk dat in een verzekeringssysteem
gebaseerd op solidariteit medische noodzaak moet blijven bepalen of een huisbezoek gemaakt moet worden.
Tegelijkertijd is er onderzoek bekend hoe vaak ten onrechte geen huisbezoeken werden gedaan, hoe de
consequenties daarvan uitpakken en hoe de praktijkvoering ook in dat opzicht verbeterd kan worden. Overigens
toont collega Smalhout hier treffend dat er altijd werk beschikbaar blijft voor een emeritus hoogleraar.
Dames en heren, Doordat deze hoogleraren deze onderwerpen in het publieke domein bespreken neemt de
bevolking er kennis van en kunnen anderen participeren in dit debat. Want uiteindelijk gaat het om ons
gezamenlijk stelsel van gezondheidszorg. Dat stelsel is gebaseerd op solidariteit en kan alleen succesvol blijven
bestaan als ieder hierin zijn verantwoordelijk neemt: politiek, burgers en medici. Allen door hun gedrag en de
keuzes die ze maken,
Maar er speelt nog een ander punt.De maatschappij heeft er veel belang bij dat de huisartsenzorg goed blijft functioneren en dat de kernwaarden van
de huisartsgeneeskunde overeind blijven. Deze kernwaarden zijn zeker niet ieder bekend in Nederland en helaas
ook niet bij veel beleidsmakers en beslissers zoals onze huidige minister van volksgezondheid. Vanwege die
onbekendheid met de kernwaarden van de huisartsgeneeskunde is het goed om te kijken hoe de academie
wetenschappelijk onderbouwt dat deze kernwaarden van de huisartsgeneeskunde van grote waarde zijn.
In een clipje van ruim een minuut heb ik met studenten van de filmacademie geprobeerd een aantal van deze
kernwaarden te visualiseren. Velen van u kennen deze clip al maar zoals mijn broer Frans Meijman zei:resultaten van wetenschappelijke onderzoeken worden ook tot vervelens toe gepresenteerd dus laat jij je clipje
ook maar weer zien. Kijkt u naar dit clipje en daarna wil ik graag enkele kernwaarden met u bespreken en
potentiële bedreigingen benoemen
29 februari 2012 Bart Meijman 12
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 13/24
29 februari 2012 Bart Meijman 13
http://www.youtube.com/watch?v=rzeOG9b-nyc
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 14/24
29 februari 2012 14Bart Meijman
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 15/24
Dit mannetje wil dat de huisartsenzorg makkelijk toegankelijk blijft als eriets mis is. Bovendien wil hij dat binnen die huisartsenzorg veel, zeerdiverse, klachten behandeld worden.
Het blijft van groot belang dat dit aangetoond wordt want adviesorganen
van de overheid zoals de Raad voor Volksgezondheid en Zorg pleittenog in april 2010 voor het organiseren van inloopcentra voor kleineklachten bemand door verpleegkundigen. Parallelle structuren dusnaast de huisartsenzorg. Ook de huidige minister onderzoekt medevanuit haar ideologie geheel gericht op marktwerking nog steedsfinancieringswijzen waarop verschillende aanbieders van zorg delen van
de huisartsgeneeskunde in de markt zouden kunnen zetten.Het blijft dus van groot belang dat de academie de waarde van het
generalisme van de huisarts voor de maatschappij blijft aantonen.
Tegelijkertijd moet de beroepsgroep wel duidelijk maken waar de grensligt van de problematiek die bij de huisarts besproken kan worden.
29 februari 2012 Bart Meijman 15
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 16/24
29 februari 2012 Bart Meijman 16
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 17/24
29 februari 2012 Bart Meijman 17
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 18/24
Bij dit fragment denk ik vooral aan hoe belangrijk
het is dat er persoonlijke relatie tussen
specialisten en huisartsen bestaan. Dataangetoond wordt dat dit waardevoller voor de
kwaliteit van zorg is dan de zogenaamde
kwaliteitslijsten die zorgverzekeraars trachten te
maken van specialistengroepen in ziekenhuizen.
Dat verwijzen ook maatwerk is en geen
confectie.
29 februari 2012 Bart Meijman 18
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 19/24
29 februari 2012 Bart Meijman 19
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 20/24
Bij dit fragment gaat het vooral om vertrouwen. Vertrouwen krijg je niet zomaar, vertrouwen moet je opbouwen. Het is belangrijk dat keer op keerwetenschappelijk bewezen wordt van welk een belang het vertrouwenvan patiënten in de huisdokter is voor het succesvol behandelen van
een klacht. En het is van belang dat wordt uitgezocht hoe onzorgvuldigegebruik van een Electronisch Patiënten Dossier dit essentiëlevertrouwen kan schaden.
Of dat wordt uitgezocht in welke situaties louter op verrichtingenbasisgefinancierde huisartsenzorg de patiënt kan doen twijfelen aan dewerkelijke reden voor een ingreep en bij wie en in welke mate het
vertrouwen wordt geschaad.En nog actueler: wat het effect is op het vertrouwen van patiënten in de
medische stand wanneer de Raad van Bestuur van een academischeziekenhuis ten behoeve van de PR van haar eigen ziekenhuis, onder het
29 februari 2012 Bart Meijman 20
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 21/24
29 februari 2012 Bart Meijman 21
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 22/24
Bij dit fragment gaat het om de chronische zieken in de huisartsenpraktijkte kunnen blijven behandelen. Medisch inhoudelijk hebben we dathuisartsgeneeskundig al redelijk afgedekt maar organisatorisch dreigenconstant grote problemen vooral door de drang van beleidsmakers om
separate ziektebeelden integraal te willen benaderen/financieren.Die integrale bekostiging leidt tot de problematiek van bureaucratiseringen het overdreven belang hechten aan data. Daarbij komt nog eens hetgebrek aan tijd of het ongeduld bij de beslissers om op gedegenonderzoek te wachten. Al met al loopt de zorg voor chronisch zieken inde huisartspraktijk bij het beleid van de huidige minister regelrecht
gevaar.
De kernwaarden moet steeds maar weer met harde en actueleonderzoeksgegevens voor het voetlicht worden gebracht. Huisartsen enandere zorgverleners in de eerstelijn zorgen voor de praktijk,wetenschappers brengen die praktijk en de resultaten ervan in kaart.
29 februari 2012 Bart Meijman 22
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 23/24
Dames en heren, ik zou nog tientallen voorbeelden kunnen geven om het belangvan de maatschappelijke rol van de academie in de huidige problematiek vande gezondheidszorg te onderstrepen. Duidelijk is dat het van groot belang isdat de academie sterk betrokken is bij deze problematiek en actuele vragenbenadert met op wetenschap gebaseerde antwoorden. Voor sommige
antwoorden is veel tijd nodig. Hier is goed vooruitzien naar de werkelijke vraagover enkele jaren noodzakelijk. Soms is deze tijd er niet en zal er dus op eenandere manier gewerkt moeten worden. Ik denk aan snelle interventieswaarbij in korte tijd voldoende materiaal verzameld wordt om depraktijkmensen te ondersteunen in hun gesprekken/onderhandelingen met debeleidsmakers. Dit alles vraagt aanpassing van de academie. Dit is beslistnoodzakelijk maar heeft tegelijk het voordeel dat het (beroeps)onderwijsbetrokken raakt bij de maatschappelijke relevantie van de academie en dat deaankomende beroepsbeoefenaren participeren in deze discussies.
Ik wens ons allen toe dat het academisch onderzoek en onderwijs invoortdurende wisselwerking met de achterban in het veld in de openbaarheidblijven hameren op de noden en mogelijke verbeteringen in de dagelijkse zorg.
Dank voor uw aandacht
29 februari 2012 Bart Meijman 23
5/16/2018 Presentatie Bart 29022012 AfscheidSchade PDF-2 - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/presentatie-bart-29022012-afscheidschade-pdf-2 24/24
29 februari 2012 24Bart Meijman