Post on 06-Aug-2020
NVP onderzoekPrivate Equity en Venture Capital
Marktcijfers 2018
April 2019
Vertrouwelijk
PwC Corporate Finance
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
PwC NVP onderzoek team 3
Investeringen en desinvesteringen 5
Investeringen 7
Desinvesteringen 15
Fondsenwerving 19
Geografische splits 22
Trends en samenvatting 25
Contents
2
NVP onderzoek
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
PwC NVP onderzoek team
3
NVP onderzoek
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
PwC Corporate Finance team dat in samenwerking met de NVP analyses heeft opgesteld over de huidige Private Equity en Venture Capital markt in Nederland
4
NVP onderzoek
Joris van de KerkhofPartner
+31 (0) 88 792 76 22 +31 (0) 6 26 14 09 48 joris.van.de.kerkhof@nl.pwc.com
Amber WillemsenConsultant
+31 (0) 88 792 0020 +31 (0) 6 83 14 04 31 amber.willemsen@pwc.com
Joost StormsSenior Consultant
+31 (0) 88 792 64 23 +31 (0) 6 20 85 45 37 joost.storms@pwc.com
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
5
NVP onderzoek
Investeringen en desinvesteringen
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
Het totaal geïnvesteerde bedrag in Nederlandse ondernemingen is voor het zesde jaar op rij gestegen en op het hoogste punt van de afgelopen 10 jaar, het gedesinvesteerde bedrag is erg laag, al stijgt het wel weer t.o.v. 2017
6
NVP onderzoek
Markt analyse - Private Equity investeringen in Nederlandse ondernemingen
PE & VC investeringen en desinvesteringen¹ in Nederlandse ondernemingen 2008 – 2018
in € miljarden
Noot: In de gehele presentatie zijn de gerapporteerde desinvesteringen opgenomen tegen kostprijs
2.8
1.0
2.0
3.3
1.6
2.4
3.1
3.4
4.0
4.5
6.0
1.2
0.8 0.7
3.0
2.3 2.22.5
3.13.4
1.82.0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Investeringen
Desinvesteringen
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
7
NVP onderzoek
Investeringen
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
Zowel het aantal investeringen als het geheel geïnvesteerde bedrag zijn significant gegroeid. Ook wordt er voor grotere bedragen geïnvesteerd
8
NVP onderzoek
Investeringen door PE & VC in Nederlandse ondernemingen uitgesplitst in geïnvesteerd bedrag en aantal ondernemingen 2008 – 2018
bedrag in € miljarden
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (x €1 mln)
10,5 3,2 6,6 10,3 4,9 7,0 8,1 9,0 10,3 10,4 12,8Gemiddeld geïnvesteerd bedrag per
onderneming
2.8
1.02.0
3.3
1.62.4
3.1 3.44.0
4.5
6.0
268 302 309 322 322
341 376 378 390
436 466
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Geïnvesteerd bedrag
Aantal ondernemingen
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
27 4 5 15 7 13 24 28 33
53 71
79 116 114 100 120
142 146 149 147
149
196
41
64 48
33
40
48 41
40 40
42
31
36
65
60 91 76
66 75
75 78
90
72
16
20
28 11 14
15
17 12 10
9
13
6
15 19 18 12
12
8 8 8
2
2
71
30 43 61 60
53
75 72 88
103
94
268
302 309 322 322
341
376 378
390
436
466
-
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totaal
Buyout
Rescue/Turnaround
Replacement capital
Growth capital
Later Stage Venture
Start-up
Seed
Het aantal investeringen in early stage & seed is enorm gegroeid in vergelijking met voorgaande jaren
9
NVP onderzoek
Totale investeringen door PE & VC in Nederlandse ondernemingen uitgesplitst in investeringstype
Totale investeringen – in aantallen 2008 – 2018
Noot: Het totale aantal investeringen zoals opgenomen komt niet overeen met de som van de afzonderlijke getallen. Dit komt doordat er soms in één bedrijf meerdere investeringen zijn gedaan en dat het bedrijf zich ten tijde van de investeringen in verschillende investeringsfases bevond.
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
8 5 3 6 2 9 11 12 13 28 44 142 99 100 74 81 121 120 126 126 192 290 127
59 48 88 92 71 52 33 86 129
54 414
364 141
445 242 198
499 617 502
581 481 91
123
224
67
47 39
50 57 294
543
111 11
26 59
31
65 104
30 27
134
1
2
2,013
285
1,474
2,612
1,061
1,856
2,289
2,523
2,861
3,068
4,986
2,805
961
2,049
3,323
1,590
2,397
3,050
3,395
4,017
4,543
5,967
-
1,000
2,000
3,000
4,000
5,000
6,000
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Buyout
Rescue/Turnaround
Replacement capital
Growth capital
Later Stage Venture
Start-up
Seed
Er is in 2018 aanzienlijk minder geïnvesteerd in replacement capital & rescue/turnaround en meer in start-ups t.o.v. 2017. Zoals altijd gaat de grootste hoeveelheid van de investeringen naar buyouts
10
NVP onderzoek
Totale investeringen door PE & VC in Nederlandse ondernemingen uitgesplitst in investeringstype
Totale investeringen – in € duizenden 2008 – 2018
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
Early stage investeringen worden relatief meer door ROF’s en CVC’sondernomen. Daarnaast wordt door hen ook meer geïnvesteerd in later stage venture t.o.v. de jaren vóór 2015
11
NVP onderzoek
Investeringen door PE & VC in Nederland uitgesplitst naar investeringstype en type investeringsmaatschappij gemiddelde 2015 – 2018
Gemiddeld geïnvesteerd bedrag(’15-’18 in € miljoenen)
Gemiddeld aantal ondernemingen (’15-’18)
52%
70%
75%
63%
99%
93%
100%
40%
18%
11%
0%
1%
5%
0%
8%
12%
14%
37%
0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Seed
Start-up
Later Stage Venture
Growth
Rescue/ Turnaround
Replacement Capital
Buyout
39%
34%
43%
93%
80%
71%
98%
51%
60%
39%
5%
20%
27%
2%
10%
6%
18%
2%
0%
2%
1%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Seed
Start-up
Later Stage Venture
Growth
Rescue/ Turnaround
Replacement Capital
Buyout
Private Equity en Venture Capital Regionale Ontwikkelingsfondsen Corporate Venture Capital
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
Toename investeringen in ondernemingen vooral zichtbaar in het €0 - €5m segment
12
NVP onderzoek
Noot: Het totale aantal investeringen zoals opgenomen komt niet overeen met de som van de afzonderlijke getallen. Dit komt doordat er soms in één bedrijf meerdere investeringen zijn gedaan en dat het bedrijf zich ten tijde van de investeringen in verschillende investeringsfases bevond.
Aantal ondernemingen
Aantal Nederlandse ondernemingen waarin PE & VC heeft geïnvesteerd naar omvang 2011 – 2018
2008 % 2009 % 2010 % 2011 % 2012 % 2013 % 2014 % 2015 % 2016 % 2017 % 2018 %
0-1 mil EUR 135 46% 208 64% 207 61% 189 55% 214 62% 230 61% 236 59% 231 58% 224 53% 232 46% 254 51%
1-5 mil EUR 78 27% 81 25% 76 23% 87 25% 75 22% 93 25% 101 25% 91 23% 90 21% 114 23% 136 27%
5-10 mil EUR 36 12% 18 6% 19 6% 24 7% 26 8% 21 6% 21 5% 30 8% 41 10% 40 8% 40 8%
10-25 mil EUR 31 11% 10 3% 17 5% 19 6% 14 4% 21 6% 28 7% 25 6% 37 9% 52 10% 30 6%
25-50 mil EUR 4 1% 5 2% 9 3% 9 3% 10 3% 5 1% 9 2% 10 3% 9 2% 23 5% 20 4%
50-100 mil EUR 5 2% 3 1% 5 1% 9 3% 2 1% 2 1% 3 1% 1 0% 8 2% 5 1% 8 2%
100 - 500 mil EUR 5 2% - 0% 4 1% 7 2% 2 1% 3 1% 3 1% 9 2% 11 3% 4 1% 10 2%
>500 mil EUR -
0% - 0% - 0% - 0% - 0% 1 0% 1 0% - 0% - 0% 1 0% 1 0%
Totaal 268 100% 302 100% 309 100% 322 100% 322 100% 341 100% 376 100% 378 100% 390 100% 436 100% 466 100%
189
87
24 19 9 9 7 -
214
75
26 14 10
2 2 -
230
93
21 21 5 2 3 1
236
101
21 28
9 3 3 1
231
91
30 25 10
1 9
-
224
90
41 37
9 8 11 -
232
114
40 52
23
5 4 1
254
136
40 30
20 8 10
1
0-1 mil EUR 1-5 mil EUR 5-10 mil EUR 10-25 mil EUR 25-50 mil EUR 50-100 mil EUR 100 - 500 mil EUR >500 mil EUR
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
ICT blijft een belangrijk investeringsgebied gemeten naar aantallen
13
NVP onderzoek
Investeringen door PE & VC in Nederlandse ondernemingen naar bedrijfssectoren in aantallen 2008 – 2018
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018Verdeling (%) van investering in aantal
ondernemingen
2,6% 4,3% 5,5% 4,0% 4,7% 3,8% 3,7% 5,3% 2,1% 4,4% 4,9% Chemische producten en agrarische sector
23,5% 25,5% 19,7% 18,6% 16,1% 15,2% 16,5% 20,4% 19,5% 20,4% 18,2% Zakelijke en industriële producten en diensten
13,4% 11,6% 15,9% 16,1% 15,8% 16,1% 12,2% 13,0% 14,9% 17,0% 14,4% Consumenten goederen, diensten en retail
6,3% 6,3% 4,2% 6,8% 8,1% 8,5% 8,2% 8,5% 7,7% 6,0% 7,3% Energie en milieu
2,6% 2,0% 2,6% 2,2% 2,8% 0,6% 1,9% 1,6% 1,5% 1,1% 2,6% Financiële diensten (incl, vastgoed)
28,7% 29,1% 28,5% 26,1% 26,1% 31,4% 30,6% 30,2% 35,6% 28,2% 27,3% ICT
18,3% 17,5% 19,1% 22,4% 22,4% 22,3% 23,9% 18,8% 14,9% 17,7% 19,3% Gezondheidszorg en biotechnologie
4,5% 3,6% 4,5% 3,7% 4,0% 2,1% 2,9% 2,4% 3,8% 5,3% 6,0% Overige
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Totaal
Aantal ondernemingen
12 11 14 12 13 7 11 9 15 23 28
49 53 59 72 72 7690
71 5877
90
7788
8884 84
107
115
114 139123
127
76
8 7 92
7
66
5
12
1719
1322 26
29
31
3230
26
34
3635
4952 51
55
46
49
5874
67
63
7761
60 52
52
6277
76
89
85
7
13 1713 15
13
14 208
19
23
268
302 309322 322
341
376 378390
436466
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Chemische producten en agrarische sector
Zakelijke en industriële producten endiensten
Consumenten goederen, diensten en retail
Energie en milieu
Financiële diensten (incl. vastgoed)
ICT
Gezondheidszorg en biotechnologie
Overige
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
Noot: Het totale aantal investeringen zoals opgenomen komt niet overeen met de som van de afzonderlijke getallen. Dit komt doordat er soms in één bedrijf meerdere investeringen zijn gedaan en dat het bedrijf zich ten tijde van de investeringen in verschillende investeringsfases bevond.
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
PE en VC hebben in 2018 over de gehele breedte van de markt geïnvesteerd met uitschieters naar Consumenten, goederen, diensten en retail en Chemische Producten en Agrarische Sector
14
NVP onderzoek
Investeringen door PE & VC in Nederlandse ondernemingen naar bedrijfssectoren in bedragen 2008 – 2018in € miljarden
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Verdeling (in %) van investeringen in bedragen
2,2% 5,7% 10,0% 10,2% 4,6% 2,2% 0,7% 14,7% 1,2% 1,1% 16,9% Chemische producten en agrarische sector
40,1% 31,1% 19,5% 22,6% 32,2% 22,9% 16,2% 23,0% 26,1% 30,0% 25,8% Zakelijke en industriële producten en diensten
34,8% 12,7% 38,1% 35,6% 15,0% 34,5% 11,3% 18,8% 34,3% 23,8% 36,5% Consumenten goederen, diensten en retail
4,8% 7,7% 4,7% 3,0% 6,8% 1,4% 4,3% 2,9% 3,0% 4,0% 0,6% Energie en milieu
1,5% 0,8% 6,0% 1,3% 2,7% 0,7% 2,0% 4,9% 9,1% 0,3% 1,4% Financiële diensten (incl. vastgoed)
8,2% 26,3% 16,4% 21,4% 19,3% 7,9% 54,0% 30,0% 14,4% 21,8% 11,0% ICT
7,0% 13,9% 4,2% 5,6% 17,3% 27,1% 11,3% 5,1% 8,3% 14,7% 5,9% Gezondheidszorg en biotechnologie
1,3% 1,8% 1,1% 0,4% 1,9% 3,5% 0,3% 0,6% 3,6% 4,4% 1,8% Overige
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Totaal
0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 0.0 0.0 0.1 0.2 0.10.2 0.1 0.1 0.2 0.3
0.6
0.3 0.20.3
0.7
0.40.20.2 0.3
0.7 0.3
0.2
1.6
1.0 0.6
1.0
0.7
0.00.0
0.1
0.0
0.0
0.0
0.1
0.2 0.4
0.0
0.10.1
0.1
0.1
0.1
0.0
0.1
0.1 0.1
0.2
0.01.0
0.1
0.8
1.1
0.2
0.8
0.3
0.6
1.4
1.1
2.21.1
0.3
0.4
0.7
0.5
0.5
0.5
0.8
1.0
1.4
1.5
0.1
0.0
0.2
0.3
0.1
0.1
0.00.5
0.0
0.0
1.0
2.8
0.9
2.0
3.2
1.6
2.4
3.0
3.4
4.0
4.5
6.0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Chemische producten en agrarische sector
Zakelijke en industriële producten en diensten
Consumenten goederen, diensten en retail
Energie en milieu
Financiële diensten (incl. vastgoed)
ICT
Gezondheidszorg en biotechnologie
Overige
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
15
NVP onderzoek
Desinvesteringen
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
De desinvesteringen zijn gestegen in 2018 ten opzichte van voorgaande jaren, maar het gemiddeld gedesinvesteerd bedrag per onderneming is lichtelijk gedaald
16
NVP onderzoek
Desinvesteringen door PE & VC in Nederlandse ondernemingen uitgesplitst in gedesinvesteerd bedrag en aantal ondernemingen 2008 – 2018
Noot: In de gehele presentatie zijn de gerapporteerde desinvesteringen opgenomen tegen kostprijs
bedrag in € miljarden
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (x € 1.000.000) 7,7 6,3 5,6 23,3 11,2 14,9 12,8 15,3 16,2 9,9 9,7 Gemiddeld gedesinvesteerd bedrag per
onderneming
1.2
0.8 0.7
3.0
2.3 2.22.5
3.13.4
1.82.0
153
129 133 128
204
149
194201
207
183
209
Gedesinvesteerd bedrag
Aantal ondernemingen
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
De verkoop aan strategische partijen is qua aantallen afgenomen maar qua bedragen redelijk gestegen t.o.v. 2017. Daarnaast is de verkoop aan PE’s in totale waarde enorm gedaald
17
NVP onderzoek
Methoden van desinvesteringen door PE & VC van Nederlandse ondernemingen in aantallen 2008 – 2018
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018Methode van desinvesteringen (aantal
ondernemingen) 54 32 28 35 28 23 36 57 37 40 32 Verkoop aan derden*
4 7 2 3 4 4 8 9 9 5 9 Verhandeling via effectenmarkt** 21 9 16 25 20 12 24 25 32 38 41 Verkoop aan andere beleggers*** 67 52 64 53 94 78 68 66 75 64 87 (Terug) verkoop aandeelhouders (incl. aflossing leningen) 15 36 26 16 50 29 45 44 48 33 33 Faillissement / voorzieningen 5 7 2 2 13 7 16 6 11 11 20 Overige/Niet gespecificeerd
153 129 133 128 204 149 194 201 207 183 209 Totaal****
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Methode van desinvesteringen (x € miljoenen) 513 356 363 1.363 544 381 471 1.336 760 836 954 Verkoop aan derden*
3 42 1 144 730 756 404 258 300 27 356 Verhandeling via effectenmarkt** 327 85 244 1.101 177 559 1.182 775 1.182 647 377 Verkoop aan andere beleggers*** 243 56 101 352 86 448 290 399 163 174 284 (Terug) verkoop aandeelhouders (incl. aflossing leningen)
59 254 32 21 736 75 125 294 193 25 17 Faillissement / voorzieningen
25 16 6 3 10 7 8 7 763 105 37 Overige / niet gespecificeerd
1.171 810 746 2.983 2.282 2.225 2.480 3.068 3.361 1.815 2.024 Totaal
-
50
100
150
200
250
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Verkoop aan derden*
Verhandeling via effectenmarkt**
Verkoop aan andere beleggers***
(Terug) verkoop aandeelhouders (incl. aflossing leningen)
Faillissement / voorzieningen
Overige/Niet gespecificeerd
* Doorgaans verkoop aan strategische partijen** Zowel beursintroductie als verhandeling van stukken na beursintroductie
*** Zowel verkoop aan andere participatiemaatschappijen als aan een financiële instelling**** De som van het aantal desinvesteringen wijkt af het genoemde totaal doordat er meerdere
desinvesteringen kunnen zijn in één onderneming
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
Noot: Het totale aantal desinvesteringen zoals opgenomen komt niet overeen met de som van de afzonderlijke getallen. Dit komt doordat er soms in één bedrijf meerdere desinvesteringen zijn gedaan en dat het bedrijf zich ten tijde van de investeringen in verschillende investeringsfases bevond.
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
De exit routes verkoop aan derden of andere beleggers en beursgang maakten iets minder dan de helft (40%) uit van het totale aantal desinvesteringen in Nederland. Dit percentage was 54% in 2017
18
NVP onderzoek
Methoden van desinvesteringen door PE & VC van Nederlandse ondernemingen op basis van aantallen 2018 vs. 2017
* Doorgaans verkoop aan strategische partijen** Zowel beursintroductie als verhandeling van stukken na beursintroductie*** Zowel verkoop aan andere participatiemaatschappijen als aan een financiële instelling**** De som van het aantal desinvesteringen wijkt af het genoemde totaal doordat er meerdere desinvesteringen kunnen zijn in één onderneming
2018 # desinvesteringen in # ondernemingen Procentueel # desinvesteringen ProcentueelVerkoop aan derden* 32 15,3% 41 16,9%
Verhandeling via effectenmarkt** 9 4,3% 18 7,4%
Verkoop aan andere beleggers*** 35 16,7% 37 15,2%
(Terug) verkoop aandeelhouders (incl, aflossing leningen) 80 38,3% 88 36,2%
Faillissement / voorzieningen 33 15,8% 39 16,0%
Overige/Niet gespecificeerd 20 9,6% 20 8,2%
Totaal**** 209 100% 243 100%
22%
10%
22%
31%
12%
3%17%
8%
15%
36%
16%
8%Verkoop aan derden*
Verhandeling via effectenmarkt**
Verkoop aan andere beleggers***
(Terug) verkoop aandeelhouders(incl. aflossing leningen)
Faillissement / voorzieningen
Overige/Niet gespecificeerd
2017 2018
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
19
NVP onderzoek
Fondsenwerving
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
2,091
963
1,367
2,293
1,319 940
1,709
3,523
2,991
4,870
2,067
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Overige Sovereign Wealth Fund (SWF) Academische instellingen Niet-financiële instellingen
Publieke sector Fonds in fonds Verzekeringsmaatschappijen Familie fondsen / ondernemers
Kapitaalmarkt Pensioenfondsen Banken
Vergeleken met 2017 is er een stuk minder opgehaald met fondsenwerving. Er is meer dan €2 miljard aan nieuwe fondsen geworven, waarbij familie fondsen/privé personen een opvallend belangrijke rol hebben gespeeld
20
NVP onderzoek
Herkomst verworven fondsen van PE & VC 2008 – 2018 Herkomst verworven fondsen 2018
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018Verdeling (%) van herkomst van verworven
fondsen
1% 18% 2% 12% 2% 2% 10% 2% 1% 5% 7% Banken
20% 5% 33% 20% 9% 5% 11% 20% 3% 24% 2% Pensioenfondsen
0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 0% Kapitaalmarkt
3% 14% 5% 4% 7% 3% 4% 14% 5% 6% 5% Verzekeringsmaatschappijen
6% 10% 1% 6% 5% 8% 3% 3% 9% 6% 5% Niet-financiële instellingen
27% 10% 17% 19% 20% 19% 6% 19% 3% 30% 4% Fonds in fonds
11% 5% 7% 6% 28% 14% 25% 6% 9% 5% 21% Publieke sector
20% 32% 24% 18% 28% 36% 28% 17% 36% 17% 44% Familie fondsen en privé personen
0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% Academische instellingen
0% 0% 10% 10% 0% 2% 0% 7% 0% 4% 1% Sovereign Wealth Fund (SWF)
11% 8% 1% 6% 2% 10% 12% 10% 34% 4% 11% Overige
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Totaal
in € mln
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
Netherlands; 50.26%
Europe; 30.28%
North America; 7.28%
Rest of the World; 0.87%
Unclassified; 11.30%
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
De publieke sector en de familie fondsen en privé personen focussen zich met name op venture- en groeikapitaal
21
NVP onderzoek
in € mln
Herkomst verworven fondsen (venture- en groeikapitaal) 2008 – 2018
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018Verdeling (%) van herkomst van verworven
fondsen
16% 8% 0% 2% 7% 1% 5% 2% 2% 3% 11% Banken
1% 11% 17% 51% 9% 0% 1% 14% 0% 2% 3% Pensioenfondsen
0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Kapitaalmarkt
0% 1% 0% 0% 0% 26% 0% 4% 5% 1% 5% Verzekeringsmaatschappijen
11% 12% 32% 5% 15% 24% 17% 6% 4% 22% 7% Niet-financiële instellingen
25% 17% 17% 14% 16% 0% 25% 2% 6% 2% 7% Fonds in fonds
4% 11% 10% 18% 26% 29% 24% 42% 31% 20% 27% Publieke sector
7% 20% 11% 10% 20% 16% 14% 14% 16% 26% 34% Familie fondsen en privé personen
2% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Academische instellingen
0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 0% 1% Sovereign Wealth Fund (SWF)
35% 19% 14% 0% 7% 4% 15% 16% 36% 24% 7% Overige
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Totaal
344253 262
450
247
445
789
535
1,231
746
1,416
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Banken
Pensioenfondsen
Kapitaalmarkt
Verzekeringsmaatschappijen
Niet-financiële instellingen
Fonds in fonds
Publieke sector
Familie fondsen / ondernemers
Academische instellingen
Sovereign Wealth Fund (SWF)
Overige
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
22
NVP onderzoek
Geografische splits
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
Het aantal investeringen is toegenomen voor binnenlandse PE’s en VC’s en afgenomen voor buitenlandse. Maar, de investeringen die gemaakt zijn, zijn wel veel hoger in waarde voor buitenlandse PE’s en VC’s.
23
NVP onderzoek
Investeringen door Nederlandse en buitenlandse PE & VC in Nederland 2008-2018
Investeringen – in € miljoenen
Investeringen – in aantal ondernemingen
Noot: Het totaal zoals eerder is opgenomen, is lager dan de op deze pagina vermelde aantallen. De verklaring hiervoor is dat in de bovenstaande getallen de NL PE investeringen in het buitenland zijn opgenomen
1,290 1,515 722
239
1,157 892
1,892 1,431
1,022 567
915 1,482 1,376 1,674 1,455
1,940 1,906 2,111
3,183
1,360
2,753 3,213
Binnenlandse PE & VC Buitenlandse PE & VC
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
228
52
268
49
269
54
284
49
290
43
295
61
326
67
330
58
319
82
380
69
422
58
Binnenlandse PE & VC Buitenlandse PE & VC
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
De meeste regionale ontwikkelingsmaatschappijen hebben meer geïnvesteerd in 2018 t.o.v. 2017. Naast Noord Holland en Zuid Holland is Gelderland dit jaar ook meer en in grotere getalen gaan investeren
24
NVP onderzoek
Regionale split van venture capital investeringen in Nederlandse ondernemingen op basis van aantallen en waarde
Aantal investeringen 2017 – 2018 Waarde in € miljoen investeringen 2017 – 2018
1
9
3
40
6
23
34
63
28
64
16
5
1
5
6
5
15
13
17
33
53
16
51
19
3
3
- 10 20 30 40 50 60 70
Drenthe
Flevoland
Friesland
Gelderland
Groningen
Limburg
Noord Brabant
Noord Holland
Overijssel
Zuid Holland
Utrecht
Zeeland
Onbekend
2017 2018
1.2
0.8
2.6
53.9
2.0
15.3
36.6
157.1
27.3
74.4
13.0
1.8
1.3
2.4
0.4
2.1
16.5
6.1
13.9
32.9
181.3
10.8
57.1
17.3
5.3
3.4
- 50 100 150 200
Drenthe
Flevoland
Friesland
Gelderland
Groningen
Limburg
Noord Brabant
Noord Holland
Overijssel
Zuid Holland
Utrecht
Zeeland
Onbekend
2017 2018
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
PwC
April 2019Strikt persoonlijk en vertrouwelijk
Trends en samenvatting
27
NVP onderzoek
Trends en samenvattingGeografische splitsFondsenwervingDesinvesteringenInvesteringen
Investeringen en desinvesteringenPwC NVP onderzoek teamContents
Investeringen
Totaal geïnvesteerde bedrag in Nederlandse ondernemingen is voor het zesde jaar op rij gestegen, en op het hoogste punt van afgelopen 10 jaar
Groei early stage investeringen in volume en bedragen in 2018, belangrijke rol voor CVC’s en groeikapitaal
Meeste activiteit in consumenten goederen, zakelijke en industriële producten, chemie, ICT
Onderwerp Bevindingen
Desinvesteringen
Meer desinvesteringen en een hoger totaal gedesinvesteerd bedrag in 2018 t.o.v. 2017
Gedesinvesteerde bedrag is wel aanmerkelijk lager dan geïnvesteerde bedrag, reden hiervoor zijn relatief lage investeringen (volumes en bedrag) 5-7 jaar geleden die nu ge-exit worden
Minder aan strategische partijen verkocht, maar wel voor hogere bedragen
Verkoop aan PE’s in bedragen is aanzienlijk gedaald t.o.v. 2017
Fondsenwerving CVC’s en groeikapitaal hebben relatief groot deel van fondsen geworven
Herkomst van verworden fondsen komt relatief vaak van families en/of privé personen
Geographischesplits
Voor lager bedrag geïnvesteerd door Nederlandse PE en VC’s t.o.v. vorig jaar, maar in meer ondernemingen
Voor meer geïnvesteerd door buitenlandse PE en VC’s in Nederland, maar in minder ondernemingen
Groei in aantal investeringen door regionale ontwikkelingsmaatschappijen, voornamelijk in Gelderland
25
28
Reesink N.V.
Important notice
This report contains information obtained or derived from a variety of sources. PwC has not sought to establish the reliability of those sources or verified the information soprovided. Accordingly no representation or warranty of any kind (whether express or implied) is given by PwC to any person as to the accuracy or completeness of the report.Moreover the report is not intended to form the basis of any investment decisions and does not absolve any third party from conducting its own due diligence in order to verifyits contents. PwC accepts no duty of care to any person for the preparation of the report. Accordingly, regardless of the form of action, whether in contract, tort or otherwise, andto the extent permitted by applicable law, PwC accepts no liability of any kind and disclaims all responsibility for the consequences of any person acting or refraining to act inreliance on the report or for any decisions made or not made which are based upon such report.
© 2019 PwC. All rights reserved. Not for further distribution without the permission of PwC.
‘PwC’ is the brand under which member firms of PricewaterhouseCoopers International Limited (PwCIL) operate and provide services. Together these firms form the PwCnetwork. Each firm in the network is a separate legal entity and does not act as agent of PwCIL or any other member firm. PwCIL does not provide any services to clients.PwCIL is not responsible or liable for acts or omissions of any of its member firms nor can it control the exercise of their professional judgment or bind them in any way.