Milieu performance van vervoerswijzen en logistieke ketens’Invloed opdrachtgevers op schonere binnenvaart’ 16 juni 2010, Zoetermeer

Eelco den Boer

2Eelco den Boer

CE Delft

• onafhankelijk, not-for-profit consultancy, opgericht in 1978

• Kantoor in Delft• Transport, Energie, Economie• 15+ jaar ervaring in milieubeleid in

transport o.a. binnenvaart• Klantenkring: Europese Commissie,

nationale overheden, industrie, NGOs

3Eelco den Boer

Inhoud

• Introductie • Milieu- en goederenvervoer• Scheepvaart, luchtkwaliteit en klimaat• Vergelijking van modaliteiten

• Per brandstof• Per hoeveelheid energie (kWh)• Per eenheid van transport (ton-kilometer)• Effecten van het IOD programma

• Conclusies

4Eelco den Boer

Milieuproblemen: luchtkwaliteit (weg)

NO2 wegbijdrage (2010)

0

5

10

15

20

25

Overs

chie

(A13

)

Rotterd

am (A

16)

Utrech

t (A12

)

Eindho

ven (A

2)

Beunin

gen

(A50

)

Zwolle (A

28)

Leider

dorp

(A4)

Breda (

A16)

Amste

rdam

-wes

t (A10

)

µg

/m3 Zwaar

Licht

5Eelco den Boer

Milieuproblemen: luchtkwaliteit (scheepvaart)

Bijdrage scheepvaart in Rijnmondgebied (2005)

6Eelco den Boer

Milieuproblemen: klimaat (CO2)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007*

Mto

n

Wegverkeer Binnenvaart

Visserij Spoorwegen

Luchtvaart Zeevaart

Mobiele werktuigen in de landbouw Overige mobiele werktuigen

7Eelco den Boer

Doel van de studie STREAM

• STREAM = Studie naar TRansportEmissies Alle Modaliteiten• Emissiegegevens van alle modaliteiten verzamelen

• Vergelijken van modaliteiten op milieugrondslag nog altijd in de aandacht

• Dat zal ook zo blijven• Vraag naar emissiekentallen voor bepalen milieuschade in

planstudies voor concrete projecten in de huidige praktijk• Zie www.ce.nl voor meer info over logistieke emissietool

• Veel veranderd in de afgelopen jaren:• Euro 5/6 wetgeving

• EU wetgeving CO2 personenauto’s

• Mobiele werktuigen richtlijn (o.a. binnenvaart)• “Schoon en Zuinig programma”

8Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (methodiek)

Hoe vergelijken we een binnenschip en een vrachtauto?• Well-to-wheel analyse• Parkgemiddelden of specifieke techniek?• Bestaat er concurrentie? Definieer markten

• Bestelauto’s en diepzee schepen niet meegenomen• Bulk/non-bulk, korte afstand/lange afstand

• Hoe omgaan met variatie in ketens?

• Omrijfactoren variëren tussen 0- 20%

Worst case Best case Wel voor-en natransport Geen voor- en natransport Maximaal omrijden Minimaal omrijden 15% lagere belading dan gemiddeld 15% hogere belading dan gemiddeld

9Eelco den Boer

Concurreren modaliteiten?

10Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (NOx emissie-eis)

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18

rail (EU 2008)

rail (EU 2012)

inland barges (2007, SV small)

inland barges (2008, SV low)

Euro-III (truck, 2000)

Euro-IV (truck, 2005)

Euro-V (truck, 2008)

Euro-VI (truck, 2013)

IMO Tier I (2000, 100 rpm)

IMO Tier I (2000, 500 rpm)

IMO Tier II (2011, 100 rpm)

IMO Tier II (2011, 500 rpm)

IMO Tier III (2016, 100 rpm)

IMO Tier III (2016, 500 rpm)

NOX emission value (g/kWh)

11Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (brandstoffen)

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

roaddiesel/inland

shipping

gas oil atberth

HFO ECA HFO average HFO ECA2010

HFO 2020

Su

lph

ur

con

ten

t (%

)

12Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (CO2 per tonkm)

CO2 (g/ton-km); bulk; 2010

0

20

40

60

80

100

120

140

13Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (NOX per tonkm)

NOx (g/ton-km); bulk; lange afstand; 2010

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

14Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (PM10 per tonkm)

PM10 (g/ton-km); bulk; lange afstand; 2010

0,000,02

0,040,06

0,080,10

15Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (SO2 per tonkm)

SO2 (g/ton-km); bulk; lange afstand; 2010

0,00,10,20,30,40,50,6

16Eelco den Boer

IOD programma (SCR+Roetfilter) NOx

NOx (g/ton-km); bulk; lange afstand; 2010

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

17Eelco den Boer

IOD programma (SCR+Roetfilter) PM10

PM10 (g/ton-km); bulk; lange afstand; 2010

0,00

0,02

0,04

0,06

0,08

0,10

18Eelco den Boer

Conclusies

• De schoonste modaliteit/logistieke keten is niet zomaar aan te wijzen• Er zijn niet altijd alternatieven• Logistieke factoren (schaalgrootte en bezetting) spelen een

grote rol• De emissietechnologie maakt ook veel uit

• Binnenvaart goede uitgangspositie op gebied van klimaat• 80-90% CO2 reductie in 2050 wordt als noodzaak gezien• Europa zet in op zuinige vrachtauto’s• Behoud de sterke positie!

• Op luchtkwaliteit is binnenvaart gemiddeld niet schoner dan weg en spoor• Aanscherping Richtlijn voorzien in 2016• Vroegtijdig anticipatie hierop noodzakelijk

• Het IOD project levert een grote winst op ten opzichte van gemiddelden en zet binnenvaart op een goede uitgangspositie

19Eelco den Boer

Dank voor uw aandacht!

Eelco den BoerBoer@ce.nl