Netwerkbijeenkomst Innovatie nieuwe ketens/nieuwe markten ... · 1 . Netwerkbijeenkomst Innovatie...
38
1 Netwerkbijeenkomst Innovatie nieuwe ketens/nieuwe markten in EU-perspectief Donderdag 11 oktober van 9.00 tot 16:30 uur De Schakel, Oranjelaan 10, 3862CX Nijkerk
Transcript of Netwerkbijeenkomst Innovatie nieuwe ketens/nieuwe markten ... · 1 . Netwerkbijeenkomst Innovatie...
1
Netwerkbijeenkomst Innovatie nieuwe ketens/nieuwe markten in
EU-perspectief
Donderdag 11 oktober van 9.00 tot 16:30 uur
De Schakel, Oranjelaan 10, 3862CX Nijkerk
2
VERSTERKING BESTAANDE (KORTE) KETENS ONLINE MARKTPLAATS-TOOL FOOD VALUE ........................................................................ 4
COLLEGIALE KETENS ............................................................................................................ 5
PROEFTUIN VOOR EEN DEMOCRATISCHE LANDBOUW ....................................................... 6
WAARDEN VERWAARDEN .................................................................................................... 7
GELDERLAND ........................................................................................................................ 7
BIOKWALITEIT ..................................................................................................................... 8
DUURZAAM BOKJESVLEES ................................................................................................... 9
VALLEIVARKEN................................................................................................................... 10
GELDERS FOODVALLEY PIG ............................................................................................... 11
SMAAKVOL VARKENSVLEES ............................................................................................... 12
TASKFORCE KORTE KETEN ................................................................................................. 13
THEMATIC NETWORK SMARTCHAIN .................................................................................. 14
NIEUWE KETENS KWALITEITSPRODUCTEN IN EEN KWALITEITSLANDSCHAP ............................................. 15
LOKALE GRAANKETENS: VELUWSE BOEREN VOOR VELUWSE BAKKERS, BROUWERS EN BURGERS ............................................................................................................................ 16
HEIDEBOERDERIJ EN ZUILESHOEVE ................................................................................. 17
BIO-ECONOMIE DRENTSCHE AA ........................................................................................ 18
DUBBEL GEDIEND DOEL ..................................................................................................... 19
FYSIEKE INVESTERING AMSTELGOED NATUURZUIVEL .................................................... 20
KORTE VOEDSELKETENS IN BRUMMEN ............................................................................. 21
JUNI 2018 T/M MEI 2019 .................................................................................................. 21
VOEDSELREGIO RIJN IJSSEL LINGE VOOR EEN (H)EERLIJK REGIONAAL PRODUCT ....... 22
FOCUS GROUP SHORT FOOD SUPPLY CHAIN .................................................................... 23
THEMATIC NETWORK SKIN ............................................................................................... 24
ALGEMEEN THEMATIC NETWORK PLAID EN AGRIDEMO F2F .............................................................. 25
CLIMATE KIC EN DE CLIMATE SMART AGRICULTURE BOOSTER ....................................... 26
AGROFORESTRY VIER BUSINESS-CASES VOOR AGRO-ECOLOGISCHE BOSBOUW ....................................... 27
PROEFTUIN AGROFORESTRY ............................................................................................. 28
BOERBOS ............................................................................................................................ 29
LEADER-PROJECT VOEDSELBOS DIEPENHEIM .................................................................. 30
FOCUS GROUP AGROFORESTRY ......................................................................................... 31
3
NIEUWE PRODUCTEN NOTEN4GELDERLAND ........................................................................................................ 32
BIOLOGISCH LEER ............................................................................................................. 33
BOOIJ & BRANDWIJK KAASONTWIKKELING .................................................................... 34
BUSINESSMODEL MELKVEEHOUDERIJ IN HET GROENE HART ......................................... 35
VERWERKING PRODUCTEN / WAARDE RESTSTROMEN HOEVE HET HOOGHUIS ...................................................................................................... 36
PROEFTUIN INNOVATIE STREEKPRODUCTEN BRABANT, DE LAARHOEVE ........................ 37
VALORISATIE VAN RESTROMEN VAN GROENTE EN FRUIT. .............................................. 38
4
Online marktplaats-tool Food Value Gelderland
01-01-2017 - 31-01-2018
https://foodvalue.nl/ Beschrijving project
Boeren willen ecologischer telen, lokaler leveren, met zo min mogelijke tussenschakels aan zoveel mogelijk klanten. Hoe krijg je dat voor elkaar? Klanten, of het nu consumenten of horeca is, willen dolgraag lokaler gezonder en ecologischer eten, maar wel last minute kunnen bestellen en van levering verzekerd zijn. Ook overheden moeten opereren binnen gevestigde gewoontes, bestaande regelingen en stapels belangen en dat maakt het ontwikkelen van een lokale voedselketen tot een transitie opgave van Formaat.
Aanpak
De kernvraag was dus: hoe krijgen we een succesvolle korte voedselketen waarin aandacht is voor alle aspecten van People, Planet en voor iedereen gezonde Profit en hoe kan een online tool hier een ondersteunende of zelfs versterkende rol in spelen.
In het project is een Proof of concept ontwikkeld. De eerste versie van de tool is met een groep boeren, transporteurs, productverrijkers en winkels besproken en er is onderzocht of het werkt.
Food Value is een online marktplaatstool waarmee lokale voedselketens zichzelf kunnen organiseren.
Resultaat
- Een online marktplaats waar primaire producenten, hun helpers, verrijkers, transporteurs, en klanten samen een community vormen. Hierin maken zij afspraken over product, prijs en nieuwe ideeën.
- De software maakt de verkoop gemakkelijk, administratie en betalingen zijn geautomatiseerd en communicatie tussen de leden van de groep is gefaciliteerd.
- Voedselcommunities van professionals binnen de ecologische voedselketen zijn gefaciliteerd en hebben op grotere schaal en meer vertrouwen in elkaar ontwikkeld.
Projectleider:
Marieke Karssen - The Plant
Andere partners
- Stichting van Akker naar Bos, - Gemeente Arnhem - Hogeschool van Hall Larenstein - Stichting Ortus
Contactgegevens: Marieke Karssen | The Plant T: 06-54905309 | [email protected]
5
Collegiale Ketens Gelderland Beschrijving project
Probleem
In de voedselketen spelen vooral economische waarden een rol, de sociale en ecologische waarden blijven daarbij achter. De schakels in de keten (boer, handel, winkel, consument) kennen elkaar tegenwoordig niet echt meer. Zij zijn gericht op optimalisering binnen het eigen bedrijf en niet zo zeer op de gehele keten.
Aanpak
Samen met boeren, distributie/handelshuizen, winkels en consumenten wordt een nieuwe aanpak ontwikkeld om in de voedselketen naast economische waarden ook sociale en ecologische waarden te laten meespelen. In Collegiale Ketengroepen gaan alle schakels in de (regionale) keten samenwerken. Allereerst bepalen de deelnemers tezamen de gemeenschappelijke waarden, een wensbeeld voor de voedselketen van de toekomst. Middels bezoeken van elkaars bedrijf maken we kennis met ieders drijfveren en werkwijzen. Via een stapsgewijze methodiek komt in beeld wat de kansen en risico’s van elke schakel zijn en waar we ook voor schakels voor- en achter onszelf kunnen zorgen. Op elk bedrijf maken we onderling afspraken wie welke verantwoordelijkheden hierin gaat dragen én uitvoeren. Een jaar later komen we tezamen op elk bedrijf weer terug om dit te evalueren en nieuwe ontwikkelingsstappen te maken.
Verwacht resultaat
Het resultaat is een structurele verandering van de nu losse individueel gerichte schakels naar een gemeenschap. Een keten van samenwerkende sectoren en schakels waarin ieder vanuit eigen initiatief werkelijk de verantwoordelijkheid neemt voor deze sociale en ecologische waarden. Hierdoor ontstaan nieuwe ketenverbanden, nieuwe producten en makers, nieuwe vormen van financiering en nieuwe voedselketens. Een keten om trots op te zijn en graag bij te horen.
Projectleider:
Marion Schoenmakers – Klankrijk ~luisteren naar het land
Andere partners
- Maria van Boxtel – Land&Co - Biologische Producentenvereniging Achterhoek
Contactgegevens: Marion Schoenmakers | Klankrijk ~luisteren naar het land
T: 06-83212332 | [email protected]
6
Proeftuin voor een democratische landbouw Een nieuwe benadering voor de waardering van duurzaamheid in de regionale voedselketen in Zuid-Holland
01-05-2017 - 30-04-2019
Website: Beschrijving project
Probleem
Het bio-keurmerk is een van de bekendste keurmerken in Nederland. De consumenten hebben er vertrouwen in. Volgens de initiatiefnemer van het project (Freek van Leeuwen) passen de richtlijnen van het keurmerk niet meer bij de maatschappelijke wensen van deze tijd. Op het gebied van energieproductie, agrarisch natuurbeheer of aanleg van groenstroken om vlinders te trekken, gaat hij verder. Probleem is dat hij die extra maatregelen niet kan vermarkten.
Aanpak
Onderzocht wordt of regionale maatschappelijke organisaties zich willen committeren aan verduurzaming van de bedrijfsvoering van een agrariër, die in ruil daarvoor op hun steun kan rekenen bij de vermarkting van zijn product. Vertegenwoordigers van die maatschappelijke organisaties gaan in gesprek met de melkveehouder over de bedrijfsvoering van het bedrijf. Ze doen voorstellen voor bepaalde natuur- en milieumaatregelen, die de boer al dan niet kan uitvoeren. Op basis daarvan worden afspraken gemaakt over vorm en inhoud van hun steun.
Verwacht resultaat
Een nieuwe benadering en strategie zijn ontwikkeld voor de waardering van duurzaamheid in de (regionale) voedselketen. Hierdoor is een meerwaardestrategie en een verdienmodel ontwikkeld voor de regionale vermarkting van agrarische producten.
Projectleider: Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland, Fleur Norbruis
Andere partners
Freek van Leeuwen – melkveehouder in Zoeterwoude Theo Vogelzang - Wageningen Economic Research
Rina van der Stok - Ekoplaza Leiden
Contactgegevens: Fleur Norbruis | Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland
T: 06-42343208 | [email protected]
7
Waarden verwaarden Gelderland 01-01-2017 - 31-12-2018 Beschrijving project
Probleem
Maatschappelijke waarden zoals biodiversiteit, natuur, landschap en duurzaamheid komen nog onvoldoende tot uiting in het aankoopgedrag van de consument.
Aanpak
Door verbreding (diversificatie) en regionalisatie van het rassenaanbod, kunnen we de consument een gevarieerder voedingspakket aanbieden.
- door genetische variatie en diversiteit van tarwe voor brood en groenterassen te combineren robuustheid en smaak.
- Door onafhankelijke rastoetsing en rasinformatie voor onze toeleverende telers verschaffen
Dit alles is echter specialistisch werk en vraagt experimenteerruimte en kennisontwikkeling. Deze innovatieve conceptontwikkeling wordt diversiteit en robuustheid van groente- en tarwerassen en biodiversiteit vertaald in aankoopgedrag van consumenten.
Verwacht resultaat
Een innovatief concept is ontwikkeld waarmee maatschappelijke waarden t.a.v. een biodiverse landbouw op de agenda van de consument komt. Duurzaamheid wordt ondersteund via aankoopgedrag.
Projectleider:
Merle Koomans – Odin – Foodcoop. Geldermalsen
Andere partners
- Lazuur – Food community - Wageningen - De Nieuwe Ronde – Zelfpluktuin – Wageningen - Het Volle Pond – Retail - Doetinchem - Youth Food Movement YFM afdeling Arnhem - Veld en Beek – Melkvee & groenten – Doorwerth - Doornik natuurakkers – Graanteelt – Bemmel - Louis Bolk Instituut – Kennisinstelling - Driebergen
Contactgegevens: Merle Koomans | Estafette Odin BV
T: 0345-577133 | [email protected]
8
Biokwaliteit Gelderland
01-01-2018 - 31-12-2019
Website: www.louisbolk.org
Beschrijving project
Probleem
De tendens is om steeds meer nadruk te leggen op hogere productie (opbrengst), zwaardere bemesting en lange bewaarbaarheid van groenten. Dit gaat ten koste van bodemkwaliteit en voedingskwaliteit (inhoudsstoffen en smaak). Om onderscheidend te blijven in de biologische sector is inhoudelijke doorontwikkeling van productkwaliteit noodzakelijk.
Aanpak
In dit project wordt een instrument (kwaliteitsborgingsysteem) ontwikkeld, waarmee zowel de uiterlijke kwaliteit (uniformiteit in vorm en kleur) als de innerlijke kwaliteit (smaak en inhoudsstoffen) van groenten beoordeeld worden. Dit biedt praktische handvatten om kwaliteitsaspecten structureel te verbeteren. Na afstemming is er gekozen voor de gewassen pompoen en rode biet. Afgelopen jaar zijn verschillende rassen geteeld op meerdere locaties. Na de oogst worden de varianten vergeleken op smaak, uiterlijk en inhoudsstoffen.
Verwacht resultaat
Het ontwikkelen en in de praktijk uittesten van een nieuw integraal borgingssysteem voor productkwaliteit gericht op smaak en inhoudsstoffen voor de biologische sector.
Projectleider:
Floor van Malland en Leen Janmaat - Louis Bolk Instituut
Andere partners Agrarisch bedrijf Veld en Beek (Doorwerth), Natuurwinkel Chili en Spruit (Malden), De Bioakker (Almen), Biologische Tuinderij De Elzenkamp (Voorthuizen), De Horsterhof (Duiven), Ekoboerderij De Lingehof (Randwijk), Restaurant het Koetshuis (Bennekom), De Kardoen natuurvoeding (Bennekom) Contactgegevens: Floor van Malland | Louis Bolk Instituut T: +31 343-523860 | [email protected]
9
Duurzaam bokjesvlees Flevoland
01-02-2018 - 31-12-2019
Website:
Beschrijving project
Probleem
Het probleem is dat er in Nederland niet of nauwelijks bokjesvlees wordt gegeten en dat er (door een exportverbod) geen of maar een zeer beperkt afzetkanaal mogelijk is voor de bokjes. De overtollige bokjes kan de geitensector daarom niet of moeilijk afzetten – geen opbrengst - versus de kosten voor de huisvesting, verzorging en transport van de bokjes die drukken op het rendement van de sector.
Aanpak
De volgende stappen worden ondernomen:
- Welke aspecten dragen bij aan een product met constante kwaliteit dat aansluit bij de marktwensen (optimale leeftijd van de bok voor slacht en bewerking, welke delen voor welk marksegment etc.)
- Op welke wijze kan het bokjesvlees het beste worden geprofileerd in de verschillende marksegmenten)
- Het in kaart brengen en de haalbaarheid bepalen van de verzorgingsaspecten en het soort voeding bij het afmesten van de bokken
- Ontwerpen van een rendabele business-case voor de sector
Verwacht resultaat
Een kleinschalige, rendabele en duurzame keten voor de afzet van bokjesvlees in Flevoland. Deze pilot kan als voorbeeld gaan dienen voor verdere groei en ontwikkeling van de keten in heel Nederland.
Projectleider:
Karin Senf - Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland B.V.
Andere partners
- Stichting Aeres Groep (Hogeschool, vestiging Dronten)
- Nice2Meat BV (vleesverwerker) - Van de Raa Meat & More (vleesverwerker) - C. Pronk (geitenhouderij) - Maatschap Smit (geitenhouderij) - Instral BV
Contactgegevens: Karin Senf | Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland
T: 06- 20209613 | [email protected]
10
Valleivarken Gelderland
01-04-2018 - 01-07-2020
https://valleivarken.nl/de-varkenshouder/
Beschrijving project
Probleem
De ketenpartijen in de varkenshouderij werken onvoldoende samen, waardoor kansen in de markt niet worden benut. Door data meer en beter te gebruiken kan dit worden verbeterd.
Aanpak
Verschillende verbetermaatregelen worden getest. Met behulp van een te ontwikkelen informatiesysteem met chips (dieridentificatie) worden verschillende data verzameld. Dat levert kennis op om het productieproces van Valleivarken te verbeteren op het vlak van selectiecriteria voor zeugen en biggen, criteria voor overlegbeleid, inzicht in de invloed op slacht- en karkaskwaliteit, de kostprijs, kraamstalmanagement, management van gespeende biggen en vleesvarkens, effecten van voerrantsoen, invloed van transport en slachtproces en verklaren van verschillen in weekgroepen.
Verwacht resultaat
De hele keten van varkenshouder tot consument werkt samen aan het ontwikkelen en het in stand houden van een optimale varkenshouderij en een optimaal stuk varkensvlees. Optimaal qua duurzaamheid, welzijn en gezondheid. Maar ook op het gebied van prijs, kwaliteit, smaak, gesloten kringlopen, transport, medicijngebruik en houdbaarheid.
Projectleider:
Gerald Deetman – Varkenshouder
Deetman VOF
Andere partners Boni Vers Ambacht B.V. en Nauwxs B.V; Animal Care (dierenarts), MS Schippers (Passion for farming), Agrovision (livestock precision farming), LeeO, Agrifirm Feed, Posthouwer-Boerkamp, Exportslachterij Gosschalk en Zn BV. Contactgegevens: Gerald Deetman | Valleivarken
T: 06-51291813 | [email protected]
11
Gelders FoodValley Pig
Gelderland
11-10-2018
Beschrijving project
Probleem
De varkenshouderij is in Gelderland kleinschaliger dan in andere provincies. De kostprijs is (mede vanwege mestafzetkosten) hoger dan in overige delen van Nederland. Uitbreidingsmogelijkheden van de intensieve veehouderij wordt beperkt.
Bedrijven die op kostprijs niet kunnen concurreren moeten naar een ander verdien model. In het project FoodValley Pig is ervoor gekozen dat het toegankelijk moet zijn voor het “doornsee” bedrijf zonder dat deze grote investeringen behoeft voor huisvesting.
Meerwaarde wordt gecreëerd door verkoop aan keurslagers en een optimalisatie in vierkantsverwaarding. Dit gaat doorgaans maar om enkele varkens per week, hoe is dit volume te vergroten.
Aanpak
FoodValley Pig is uniek door de samenwerking tussen de partijen. De samenwerkende partijen hebben gezamenlijk één doel. De expertise over de gehele breedte van de productiekolom wordt benut.
Het product richt zich op smaak. Middels (consumenten) wordt bepaald aan welke smaak- en kwaliteitseisen het product moet voldoen. Middels keuze in genetica en voeding wordt hier invulling aangegeven. In overeenstemming met varkenshouder wordt de beste keuze gemaakt en kunnen ook proeven gedaan worden om verschillen inzichtelijk te krijgen. Op basis van proeven wordt uiteindelijk de beste combinatie bepaald. Een stukje vlees dat uniek is in smaak en kwaliteit en herkenbaar is voor de regio.
Verwacht resultaat
Een ketenconcept waarbij de gehele keten (boer – erfbetreders – slachterij – consument/retail) is betrokken. Het concept is duurzaam toe te passen op gezinsbedrijven, waarbij de varkenshouder geen grote investeringen hoeft te doen, waarbij het varken volledig wordt benut, en wat een product oplevert dat zich kenmerkt door een unieke Gelderse smaak en beleving. Kortom: echt vlees
Projectleider:
Tom Ploeger – DLV Advies
Andere partners
- P. Bos Mengvoeder- en Kunstmesthandel B.V. te Ederveen - Slachterij Visser - Maatschap E.L. van de Fliert en D.G. van de Fliert-van de Glind - Connecting Agri & Food
Contactgegevens: Tom Ploeger | DLV Advies
T: 06-51586132 | [email protected]
12
Smaakvol varkensvlees Uit een keten waar dierenwelzijn, gezondheid, aandacht voor dier, mens en zijn milieu zichtbaar en controleerbaar zijn.
Noord-Brabant
01-05-2017 - 30-04-2020 Beschrijving project
Probleem
Kansen in de markt voor de afzet van smakelijk, diervriendelijk en duurzaam geproduceerd varkensvlees worden onvoldoende benut.
Aanpak
Vanuit de markt (zowel van consumenten als retail) komt steeds meer vraag naar kwalitatief hoogwaardig varkensvlees. De kwaliteit van het varkensvlees moet hierbij naar voren komen in:
- kleur, geur en smaak van het vlees; - betere (dier)gezondheid; - betere leefomgeving voor mens en dier; - minimale belasting van het milieu.
Verwacht resultaat
- Als gevolg van het project wordt hoogwaardig varkensvlees voor retail en food service geproduceerd. Dit speelt in op de huidige vraag vanuit de markt (zowel van consumenten als retail) naar kwalitatief hoogwaardig varkensvlees
- Een nieuwe duurzame en transparante keten is ontwikkeld, die gericht is op de productie van hoogwaardig en smaakvol varkensvlees. De nieuwe keten heeft een duurzaam karakter.
Projectleider:
Ad Kemps - Coppens Diervoeding BV
Andere partners Een unieke samenwerking tussen fokkerij, diergezondheid en voer
- Elite Varkens B.V. - Dr. F. Dirven B.V.
Contactgegevens: Harold Veens | Coppens Diervoeding
T: 06-55230699 | [email protected]
13
Taskforce Korte Keten Uitdaging
De huidige dominante ketenstrategie, grote volumes tegen zo laag mogelijke kosten, is niet langer houdbaar. Een mogelijke oplossingsrichting is de organisatie van korte ketens waar verbinding gelegd wordt tussen burgers en boeren door middel van nieuwe IT-technologie, communityvorming, sociaal ondernemerschap en burgerparticipatie. Korte ketens zijn instrumenteel in het vergroten van de betrokkenheid van burgers bij het voedselvraagstuk.
Er zijn concrete en actieve korte keten projecten waarbij plaatselijk sprake is van een kennisnetwerk en samenwerking. Echter, tussen partijen en kennisnetwerken is weinig verbinding en afstemming. Veelal lopen zij tegen dezelfde vraagstukken aan, maar wordt kennisdeling niet gefaciliteerd. Als gevolg gaat veel momentum en energie verloren en vinden initiatieven en ondernemers het wiel steeds opnieuw uit. Publieke middelen verdampen, zonder een resultaat dat lijkt op ketenverbinding. Kortom, er is behoefte aan context, richting en kennis. Het is noodzakelijk om de kennis, inzichten, data en ervaring van deze partijen te bundelen om het momentum te borgen en de transitie te versnellen.
Doel
De Taskforce Korte Keten stelt zich tot doel in de komende vier jaren de belangrijkste obstakels weg te nemen, waardoor de macht in de voedselketen meer wordt verdeeld. Dit stelt initiatieven in staat op te schalen en gezamenlijk meer impact te bewerkstelligen. Resultaten
Na vier jaar staan korte ketens als krachtig ontwikkelperspectief voor de agrifood sector op de kaart. Er is wetenschappelijke kennis ontwikkeld en ontsloten voor ondernemers en stakeholders in de ‘korte keten’ sector. Het Nederlandse publiek is op de hoogte van de kracht van de Nederlandse ‘korte keten’ sector en de marktmacht van grote ketenpartijen is afgenomen ten gunste van kleinere, regionale spelers. Door deze groei staan boer en burger dichterbij elkaar en is een beter verdienmodel voor de boer ontwikkeld. Naast voedselproductie zijn boeren een belangrijke speler in de samenleving met antwoorden voor uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, gezondheid, en de (voedsel)transitie. Daardoor is de agrarische sector weerbaarder en worden kringlopen meer gesloten. De Taskforce Korte Keten wordt na vier jaar gezien als het nationale kennisplatform voor korte ketens en het gezamenlijke aansluitpunt voor de ontwikkeling van beleid binnen Europa. Aanpak
Met de verbinding van initiatieven, organisaties, kennisinstellingen en ondernemers genereert de taskforce kennis en data. Vervolgens dient dit als basis voor opleidingen, een omschakelservice voor ondernemers, input voor onderzoek en verdere kennisontwikkeling. Daarbij streven wij naar een circulair investeringssysteem: de les van de koploper is het product voor de volger, innovatie wordt in gezamenlijkheid gedaan. Initiatiefnemers: Bart Kraaijvanger – ZLTO (kwartiermaker) Drees Peter van den Bosch – Beebox Jan Willem van der Schans – LEI Mark Frederiks – Amped/Local2Local Joris Lohman – Food Hub Mike Venekamp – Atlantis Handelshuis Willem Treep – Foodshed/The Food Line-up Contactgegevens: Bart Kraaijvanger | ZLTO 06-21517485 | [email protected]
14
Thematic Network SMARTCHAIN Beschrijving project
Doel
SMARTCHAIN is een Europees Horizon 2020 Thematic Network dat de samenwerking tussen Short Food Supply Chains (SFSC) en de verbinding tussen producent en consument wil versterken. Acties worden in gang gezet die leiden tot nieuwe bedrijfsmodellen en sociale innovaties gericht op verbeteren van de concurrentiekracht en de duurzaamheid van de landbouw.
Manier van werken
Wat gaat SMARTCHAIN doen:
- Verbetering van de dialoog, wederzijds begrip en samenwerking tussen belanghebbenden
- Oplossingen bieden voor organisatorische, technische en financiële belemmeringen van de korte voedselketens
- Een conceptueel kader ontwikkelen voor het meten van sociale innovatie - Aanbevelingen doen over beleid en regelgeving die van invloed zijn op de duurzame
productie en consumptie van voedsel - Inzicht krijgen in de waardering van consumenten van korte voedselketens en de
triggers voor gedragsverandering - Nieuwe processen ontwerpen die leiden tot nieuwe kansen voor boer en tuinder - Partnerschappen tussen de belanghebbenden versterken door gunstige voorwaarden te
creëren voor samenwerking, co-creatie en innovatie
Projectleider:
University of Hohenheim (Coördinatie)
Partners in NL:
Amped (Local2Local) - Mark Frederiks Utrecht University - Wageningen University and Research (WUR) - Nederlands Bakkerij Centrum -
Contactgegevens: Mark Frederiks | Amped
T: 06-11375921 | [email protected]
15
Kwaliteitsproducten in een kwaliteitslandschap Gelderland
01-11-2016 - 28-02-2019 Beschrijving project
Probleem
De kwaliteit van het landschap staat onder druk ten gevolge van schaalvergroting en intensivering van de landbouw. Hoe zorgen we dat het cultuurlandschap aantrekkelijk blijft als USP voor streekproducten?
Aanpak
Lokale producenten gaan met bewoners en andere stakeholders aan de slag met de ontwikkeling van een gezamenlijk beeld van kwaliteitsproducten in een kwaliteitslandschap. Hoe ziet de agrarische (streekeigen) productie van de toekomst er uit en hoe past dit in het beeld dat we van het landschap hebben? Dit gebeurt op 3 plaatsen op de Veluwe. Waar mogelijk wordt dit omgezet in concrete actie. Dit draagt bij aan het behoud en de versterking van biodiversiteit en omgevingskwaliteit.
Verwacht resultaat
Concrete aanknopingspunten om landschap en streekproducten te versterken en vertalen in afzetstrategieën en een ketenaanpak voor streekproducenten op de Veluwe, gericht op de lokale (toeristische) markt.
Projectleider:
René de Bruin, Stichting Streekeigen Producten Nederland
Andere partners
- Stichting Landschapsbeheer Gelderland, - Stichting Erkend Veluws Streekproduct, - Hogeschool van Hall Larenstein, - Van der Valk Hotel De Cantharel - Geitenboerderij De Groote Stroe.
Contactgegevens: René de Bruin | SPN
T: 0317-420224 | [email protected]
16
Lokale graanketens: Veluwse boeren voor Veluwse Bakkers, Brouwers en Burgers Gelderland
01-01-2018 - 01-04-2019 Beschrijving project
Probleem
Er is in toenemende mate vraag naar lokale grondstoffen voor de productie van streekproducten. Vraag en aanbod van graan (baktarwe) en brouwgerst op de Veluwe zijn slecht op elkaar afgestemd. Daarnaast is er geen mogelijkheid om in de streek zelf brouwgerst te verwerken tot mout.
Aanpak
Ontwikkeling van een regionale graanketen door het maken van ketenafspraken tussen telers, bakkers, brouwers en in een later stadium veehouders die Veluwse streekproducten produceren. Onderdeel van het project is een onderzoek naar de haalbaarheid van een kleinschalige regionale mouterij ten behoeve van de op en rond de Veluwe aanwezige brouwerijen.
Verwacht resultaat
• Lokale graanketens – onderlinge afspraken tussen telers, bakkers en brouwers op de Veluwe • Communicatie- en promotieplan voor Veluws Graan • Afspraken met veehouders en veevoerleveranciers • Een haalbaarheidsonderzoek en
businesscase voor een lokale mouterij
Projectleider:
- Stichting Erkend Veluws Streekproduct
Andere partners
- Boerderij De Kolke - graanteler te Voorst
- Stadsbrouwerij Wageningen - Bakkerij Tom van Otterloo, Arnhem, De
Steeg - Bakkers, brouwers en telers op de
Veluwe
Contactgegevens:
René de Bruin | 06 51286088 | [email protected]
17
Heideboerderij en Zuileshoeve Gelderland en Zuid-Holland
www.heideboerderij.nl
Beschrijving project
Probleem Er kan een grotere bijdrage geleverd kan worden aan zowel biodiversiteit als duurzame voedselproductie wanneer de bodem als basis genomen wordt, wanneer er op landschapsniveau naar het beheer en de exploitatie wordt gekeken, en wanneer samenwerking wordt georganiseerd over sectorale en disciplinaire grenzen van natuur en landbouw heen.
In de praktijk betekent dat: • verduurzaming van voedselproductie door het hanteren van geheel andere dan conventionele teelt- en
houderijsystemen; • het verbinden van consument en maatschappij met (duurzame) voedselproductie; het verweven van
landschap, natuur en voedselproductie; • het sluiten van kringlopen op landschapsniveau; • het bieden van een langdurig perspectief voor landbouw en voedselproductie in Nederland.
De wetenschapswinkel van Wageningen Universiteit heeft een onderzoek gedaan naar de business case van de Heideboerderij: https://www.wur.nl/nl/project/Naar-een-financieringsmodel-voor-Heideboerderijen-in-Nederland.htm
Aanpak
Het concept van de Heideboererij is gericht op het herstel van de kringlopen van nutriënten, economie en cultuur tussen natuur- en landbouwgebieden, via gescheperde schaapskuddes die potstalmest leveren voor extensieve akkers. Via de POP3 werken we aan twee projecten:
• In Gelderland inventariseren we op 5 locaties de kringlopen en ontwikkelen we via ontwerpworkshops op 2 locaties een business case voor een samenwerking die is gericht op het gezamenlijk beheer van natuur, landbouw en landschap;
• In Zuid-Holland begonnen we met de voormalige boerderij de Zuileshoeve als centrum voor een 'Getijdenboerderij' en hebben we met het Nationaal Park De Biesbosch, een schaapherder en drie akkerbouwers een plan ontwikkeld voor een gebiedscoöperatie die zich richt op beheer van kringlopen op het Eiland van Dordrecht, een praktijkcentrum voor kringlooplandbouw, nieuwe, klimaat-slimme teelten en samenwerking tussen natuur en landbouw.
Verwacht resultaat
Herstel van een economisch‐ecologisch vitaal cultuurlandschap met revitalisering van ecologische en economische kringlopen tussen natuur- en landbouwgebieden.
Projectleider:
Biesbosch: Martin Woestenburg (Stichting Heideboerderij Nederland) Gelderland: Marcel van Silfhout (Stichting Heideboerderij Nederland) Andere partners
- Stichting Zeldzame Huisdierrassen, - WUR-PAGV - Marcel Vijn - WUR-WEnS - Raymond Schrijver - WINK: Waardevolle Informatie Natuurgedreven Kwaliteit (www.natuurgedreven.nl) - Gelderland: Natuurmonumenten, landgoederen, boeren, schaapskudde - Zuid-Holland: Gemeente Dordrecht, Parkschap NP De Biesbosch, boeren, schaapskudde
Contactgegevens: Martin Woestenburg |
T: 06-52381841 | [email protected]
18
Bio-economie Drentsche Aa Drenthe
01-02-2017 - 01-03-2021 Beschrijving project
Probleem
In het Nationale beek- en esdorpenlandschap van de Drentsche Aa is de landbouw nadrukkelijk aanwezig naast de natuur. De vraag die keer op keer wordt gesteld, is hoe duurzame verdienmodellen voor de landbouw hier kunnen worden gerealiseerd die aansluiten bij de functie van het landschap voor natuur, recreatie en het welzijn van zijn inwoners.
Aanpak
- Het bouwen van ketens voor maaibare gewassen als (brood)granen, eiwithoudende peulvruchten, en andere, gekoppeld aan het Dubbel Drents label, die zijn gericht op samenwerking met lokale en regionale verwerkers en producenten als een molenaar en bakkers, distillateurs, bierbrouwerijen, voerleveranciers, en horeca.
- Het onderzoeken en beschrijven van cases voor samenwerkingsmogelijkheden van respectievelijk vleesveehouders, melkveehouders en imkers in het gebied om als categorie een meerwaarde te creëren voor hun producten onder één label.
- Een educatie- en voorlichtingsprogramma met een demoveld over natuurinclusieve landbouw voor boeren, agrarische en andere scholen, voor inwoners en recreanten als consumenten van de lokaal geproduceerde producten.
Verwacht resultaat
- In het gebied van de Drentsche Aa wordt de rentabiliteit van landbouwbedrijven in stand gehouden door het creëren van een hogere toegevoegde waarde per hectare
- Bio-economie in het gebied draagt zichtbaar bij aan behoud en versterking van de identiteit van het karakteristieke landschap van de Drentsche Aa.
- De omschakeling naar een duurzame, natuurinclusieve landbouw is onderweg.
Projectleider / voorzitter EIP-OG :
Sikke Meerman - Meerman Agro&Sust.Consultancy
Andere partners in de EIP-OG:
Jan Reinder Smeenge (De Zeegster Hoeve, landbouwer /aanvrager) Marleen Lamain (De Weister Klap, uitvoerder), Prolander (mede-aanvrager, financieel beheer), Staatsbosbeheer, Waterschap Hunze en Aa, Hilbrandslaboratorium (uitvoerder demoveld), RUG Contactgegevens: Sikke Meerman | Meerman Agro&Sust.Consultancy
T: 06-24726727 | [email protected]
19
Dubbel Gediend Doel Zuid-Holland
01-01-2018 - 31-10-2018
Website: www.ltonoord.nl (pagina dubbel gediend doel)
Beschrijving project
Probleem
In allerlei regio’s worden initiatieven rondom het houden van dubbel doel dieren gestart. Het bundelen van kennis en verbinden van initiatieven levert verdienvermogen voor het initiatief zelf en de omliggende bedrijven die aan willen/kunnen sluiten.
Aanpak
- Bruikbare en gemeenschappelijke bouwstenen creëren tussen pionierbedrijven, ketenpartijen en agrarische ondernemers voor het opzetten van samenwerkingsverband voor het opzetten van een regionaal samenwerkingsverband rondom producten van dubbel doel dierenbetrekken van producent-verwerker-consument bij het onderwerp dubbel doel dieren
- ondernemers bruikbare kennis geven en laten delen om strategische samenwerkingsverbanden op te kunnen zetten.
Resultaat
Per deelnemer een eigen business plan gemaakt hebben dat gebruikt kan worden om een eigen initiatief te vormen of deel te nemen door middel van verbreding van bestaande samenwerkingsverbanden.
Projectleider:
Erwin Haveman, LTO Noord - Andries Middag, LTO Noord
Andere partners
- Goedegebuur Vlees B.V. - Hogere Agrarische School (HAS) Den Bosch - Van Hall Larenstein - MeatNL - LTO Vakgroep vleesvee; - Delflandse Vleesmeesters, e.a.
Contactgegevens: Erwin Haveman | LTO Noord
T: 06-53736017 | [email protected]
20
Fysieke investering Amstelgoed NatuurZuivel Noord-Holland
Periode uitvoering
https://www.collectiefnhz.nl/nhz// Beschrijving project
Probleem
Agrarische bedrijven worden, mede door de sterk stijgende grondprijzen, gedrongen naar een bedrijfsvoering die gericht is op een maximale productie per hectare en per koe. Dit legt een druk op de duurzaamheid van het bedrijf.
Aanpak
Deelnemers van de coöperatie in oprichting Amstelgoed NatuurZuivel willen een deel van hun melkproductie verwerken in een eigen zuivelfabriekje. Doel hiervan is het ontwikkelen van streekproducten die in de directe omgeving (groot Amsterdam) worden afgezet en extra middelen genereren voor de deelnemers en voor het verduurzamen van het weidevogelbeheer in Amstelland. De consument krijgt de gelegenheid direct de kwaliteit van de eigen leefomgeving te ondersteunen en van die extra kwaliteit te profiteren.
Verwacht resultaat
De coöperatie heeft als (een van de) eerste een nieuw en zeer efficiënt systeem opgezet voor kleinschalige verwerking van zuivel. Dit is een belangrijke pilot waarvan een wereldwijde spin-off wordt verwacht.
Projectleider:
Mark Kuiper - Agrarisch Collectief Noord-Holland Zuid
Andere partners Contactgegevens: Mark Kuiper | Agrarisch Collectief Noord-Holland Zuid
T: 06-29523020 | [email protected]
21
Korte Voedselketens in Brummen
Gelderland
juni 2018 t/m mei 2019 Beschrijving project Probleem
Gemeente Brummen, Landschapsnetwerk Brummen en Boerderij Groot Zuidwijk huren een voedselcoördinator in, met als doel het oprichten van een voedselnetwerk gericht op het realiseren van een korte keten tussen lokale voedselproducenten en zorginstellingen, dit verder te ontwikkelen, te versnellen en uit te breiden met horeca, retail, bedrijven en consumenten.
Deze nieuwe vorm van samenwerking draagt bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen - en van die duurzaamheidsdoelstelling in het bijzonder gezondheid en vitaliteit - van de betrokken partijen, versterken van de lokale economie en toename van de landschappelijke kwaliteit t.b.v. de omgeving van Brummen.
Aanpak
- Verkenning markt en krachtenveld - Stimuleren korte ketens en samenwerkingsverbanden tussen lokale voedselproducenten
en zorginstellingen, maar ook horeca, retail, bedrijven en consumenten
Resultaten
Het resultaat van de aanpak is een samenwerkingsverband (voedselnetwerk) voor de professionalisering van korte voorzieningsketens in Brummen. Het concrete product dat het voedselnetwerk onderschrijft is een ondertekende samenwerkingsovereenkomst met een concrete doelstelling en procesafspraken. Projectleider:
Happyland
Andere partners POP3 coördinator: Pieter Rijzebol – provincie Gelderland Penvoerder: Sander Bosman – Gemeente Brummen Projectteam: Paul Opdam – Landschapsnetwerk Brummen, Majella Schoonman – Groot Zuidwijk Contactgegevens: Marijn Struik | Happyland
06-15282828 | [email protected]
22
Voedselregio Rijn IJssel Linge voor een (h)eerlijk regionaal product Gelderland
Juni 2017 t/m april 2018
Beschrijving project
Probleem
Het project heeft als doel de markt van lokaal voedsel een stevige stimulans te geven door het oprichten van één of meer samenwerkingsverbanden die (de zakelijke) vraag en aanbod duurzaam verbinden. Dat, in combinatie met ondersteunend beleid van de betrokken gemeenten en de betrokken ondernemers zelf, moet leiden tot een substantiële groei van de bekendheid met en de vraag naar lokaal voedsel. Aanpak
- Verkenning markt en krachtenveld - Enquête regionaal voedsel - Stimuleren korte ketens en samenwerkingsverbanden - Regionaal Voedselevent 12-4-2018
Resultaten
- Nieuwe korte voedselketens: o Graanketen Doornik Natuurakkers en Bakkerij Tom van Otterloo o Graanketen Zuivelboerderij IJsseloord en Bakkerij Tom van Otterloo o Frisdrank van aardappel- en appelschillen o Lokale producten bij de Albert Heijn in Elst en Arnhem Zuid
- Samenwerkingsverbanden voor korte ketens: o Streekzegel o Keten Zeldzame Rassen o Fresh Market o Welkomstpakketten o Lokale producten in
bedrijfsrestaurants o Voedselregio Rijn IJssel Linge 2.0
Projectleider:
Happyland
Andere partners POP3 coördinator: Pieter Rijzebol – provincie Gelderland Penvoerder: Henk Wentink – Gemeente Arnhem Projectteam: Gemeenten Renkum, Rheden, Overbetuwe en Lingewaard, De Horsterhof, Zuivelboerderij IJsseloord, Kweekland, Stichting Erkend Veluws Streekproduct Contactgegevens: Marie Baartmans | Happyland
06-31270683 | [email protected]
23
Focus Group Short Food Supply Chain https://ec.europa.eu/eip/agriculture/en/focus-groups/innovative-short-food-supply-chain-management Uitdaging
• De uitdaging is het stimuleren van de groei van korte ketens in Europa, zowel in termen van het aantal producenten dat mee doet als in termen van de omzet per producent.
Aanpak
• 20 Europese experts vanuit het onderzoek, de overheden en het bedrijfsleven analyseerden de grote variëteit aan korte keten modellen die voorkomt in Europa. De focus lag vooral op die modellen die het inkomen voor boeren substantieel zouden kunnen vergroten, alsmede het aantal boeren dat aan de korter keten deel kan nemen. In het rapport staan ook een aantal aansprekende voorbeelden (zoals voor Nederland de Landwinkels en diverse Voedselcooperaties zoals Rechtstreex).
Resultaten
• De groep concludeerde dat er momenteel geen duidelijk korte keten model is dat in elke situatie het meest geschikt is om het boeren inkomen te verhogen. Evenwel de potentie werd het hoogdt gezien voor die modellen die gebaseerd zijn op samenwerking, tussen producenten onderling en met latere (of eerdere) schakels in de keten. Een aantal praktijken verhoogd de kans op succes, zoals het verbeteren van het product assortiment voor eindgebruikers, het onderling delen van hulpbronnen (logistiek, processing, klantencontacten), het inzetten op behoud van lokale infrastructuur (verwerking, distributie), het opbouwen van onderhandelingsmacht, en het vermijden van onderlinge concurrentie.
Aanbevelingen
• Het rapport doet tal van aanbevelingen om korte ketens te versterken, zoals het creëren van toegang tot (risicodragend) kapitaal, technologische innovatie richting schaalverkleining in plaats van schaalvergroting, het vergroten van de herkenbaarheid van het lokale product, het opzetten van regionale (fysieke en virtuele) hubs, waar goederen stromen samen komen en zakelijke en particuliere klanten in één keer toegang krijgen tot een breed scala aan producten.
• Meer kennis is nodig met betrekking tot toegang tot land nabij steden, ook voor mensen die geen verwantschapsband met zittende boeren hebben (nieuwkomers). Meer kennis is nodig rond methodes en tools om de impact van korte ketens te kunnen meten (economisch, ecologisch en sociaal). Meer kennis is nodig hoe korte ketens gezond en duurzaam voedsel kunnen leveren juist aan de meest kwetsbare doelgroepen in de maatschappij (lage inkomens, alleenstaanden, ouderen).
Deelnemers NL: Anneke Faes van Hecke, Marjon Krol, Jan Willem van der Schans Contactgegevens: Jan Willem van der Schans |WUR
06-12895892 | [email protected]
24
This project has received funding from the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme under grant agreement N° 728055
Thematic Network SKIN Short Supply Chain Knowledge and Innovation Network Doel
SKIN is een Europees Horizon 2020 Thematic Network dat de twee uiteinden van de voedselvoorzieningsketen opnieuw met elkaar wil verbinden: producenten en burgers. Het project wil het wederzijdse vertrouwen stimuleren en de ontwikkeling van de korte voedselvoorzieningsketen ondersteunen. Gebaseerd op gemeenschappelijke waarden voor voedsel, de herkomst en de productiemethode.
Aanpak
SKIN richt een community op van stakeholders, met de strategische doelstelling om aan het einde van het project een Europese associatie opgebouwd te hebben, die permanent werkt aan de verbetering van SFSC (short food supply chains) ten behoeve van de stakeholders en groei in de sector. Volg SKIN op www.shortfoodchain.eu De community wordt o.a. worden opgericht vanuit: - De identificatie van ‘good practices’ in
SFSCs vanuit heel Europa. Er zijn 100 ‘good practices’ toegankelijk gemaakt voor stakeholders via de website.
- Er worden ‘regional nodes’ opgesteld, om bestaande kennis in de praktijk mogelijk te maken.
- 6 Innovation Challenge Workshops (partners, community en stakeholders van partners worden genodigd), welke het thema hebben gekregen die als belangrijkste kwesties rond SFSCs zijn geïdentificeerd vanuit de good practices. De thema’s zijn:
o Fresh – 24/25 april 2018 – Nederland & België o Technologies – 25/26 september 2018 - Hongarije o Regulations – 6/8 november 2018 - Polen o New Skills and the role of AKIS and extension services – januari 2019 – Ierland o Consumers and society – februari 2019 – Frankrijk o Distribution and industries – april 2019 – Italië
Projectleider:
Prof. Francesco Contò - University of Foggia
Partners:
Contactgegevens: Mariska van Koulil | ZLTO
T: 06-29520263 | [email protected]
1. ZLTO – Nederland 8. Youris.com – België 15. Cassovia Life Science – Slowakije
2. University of Foggia - Italië 9. Actie – Frankrijk 16. Collison & Associates – Engeland
3. Confagricoltura – Italië 10. Agrar Projekt Verein – Oostenrijk 17. Europe For Business – Engeland
4. Tinada – Italië 11. Agri-food Cooperatives – Spanje 18. European Qualification Alliance – Polen
5. Innovatiesteunpunt – België 12. Biosense – Servië 19. Seges – Denemarken
6. Ghent University - België 13. Campden BRI – Hongarije 20. Teagasc – Ierland
7. CKA – België 14. Cerhas – Hongarije 21. Wirelessinfo – Tsjechië
25
Thematic Network PLAID en Agridemo F2F Peer-to-Peer learning: accessing innovation through demonstration
Beschrijving project
Doel
De samenwerkende Thematic Networks richten zich op het verbeteren van de innovativiteit en duurzaamheid van de land- en tuinbouw door het versterken van de kwaliteit van peer-to-peer learning in de landbouw (boeren leren van boeren, hier in het bijzonder in demonstraties).
Demonstraties op landbouwbedrijven zijn er op gericht om het leren te versterken. Er is echter weinig bekend over de beste aanpak en de effectiviteit van demonstraties. Een belangrijk resultaat van PLAID en Agridemo F2F is het beschrijven van een aanpak waarmee boeren zelf demonstraties kunnen vormgeven op hun eigen bedrijf.
Nederlandse bijdrage
• Conceptual framework voor de beschrijving en analyse van demo-activiteiten. • Inventarisatie van alle demo-activiteiten op praktijkbedrijven over de verschillende
sectoren, in de laatste 2 à 3 jaar, en presentatie in de Farmdemo website. • Aanbod aan de demonstrerende bedrijven om mee te doen aan een kennisnetwerk,
(georganiseerd in het project Nefertiti)
Nederland is coördinator voor het werkpakket dat alle 24 case studies coördineert. In de case studies gaat het om het identificeren en doorgronden van succesvolle demonstraties.
Projectleider:
Frank Wijnands – WUR
ANDERE PARTNERS
Peter Paree - ZLTO Contactgegevens: Frank Wijnands | WUR Plant Research
T: +31 320 291 621 | [email protected] Ivonne de Bruijn | ZLTO T: +316-21232617 | [email protected]
+ + =
26
Climate KIC en de Climate Smart Agriculture Booster www.climate-kic.org/
http://csabooster.climate-kic.org/
Beschrijving
Probleem
De agrifood sector staat voor een klimaatuitdaging. Het klimaatakkoord vraagt dat de landbouwsector minder broeikasgassen uitstoot en de rol opneemt om broeikasgassen vast te leggen via slimmer landgebruik. De nationale adaptatiestrategie geeft richting aan de landsbouwsector om zich aan te passen aan de veranderende weersomstandigheden. Er wordt in toenemende mate gezocht naar nieuwe praktijken.
Aanpak
De Climate Smart Agriculture Booster is vanuit CLIMATE-KIC opgezet om de agrarische sector, de agrofoodketen, adviseurs en belangenbehartigers, en regionale netwerken van bedrijven, overheden en kennisinstellingen in Europa te helpen bij innovatie voor klimaatbestendige en klimaatneutrale landbouw. CSA Booster heeft regionale hubs opgezet in Frankrijk, Italië, de Nordics en in Nederland. CSA Booster ontwikkelt services om te helpen bij deze innovatie. Die zijn gericht op: klimaatimpact kennen; (innovatieve) oplossingen kiezen; kansen benutten en belemmeringen in de uitvoering aanpakken:
1: Klimaatimpact kennen: weten wat klimaatverandering concreet betekent voor een bedrijf, een sector, een keten of een regio.
Hulp: met CSA Booster tools berekenen hoeveel broeikasgassen worden uitgestoten en of het bedrijf kwetsbaar is voor weersextremen.
2: Innovatieve oplossingen verkennen
Hulp: solution finder/ zoeken van geschikte maatregelen, door verschillende oplossingen met elkaar te vergelijken
3: Uitvoeren: testen, valideren en opschalen van oplossingen;
- Fragmentatie van beleid en initiatieven: via integrale en gebiedsgerichte programma’s zorgen voor meer coherentie en continuïteit voor de langere termijn.
- Kiemen planten die in de volgende POP-cyclus kunnen leiden tot projectinitiatieven - Beperkte toegang tot kennis: organisatie van kennisuitwisseling en kennisontwikkeling,
aanpak voor betere verbinding van de agrofoodsector met kennis- en onderwijsinstellingen; bespreken en toepassen van nieuwe inzichten uit het kennisdomein
Lastige toegang tot fondsen: optimaal benutten van kennis- en innovatiefondsen bij het nemen van maatregelen - helpen om toegang te krijgen tot Europese middelen, waaronder Climate KIC.
Projectleider: WageningenResearch
Andere Europese partners:
INRA, Danone, Universiteit Kopenhagen, Reading, Agricircle, Cool Farm Alliance etc
Contactgegevens: Remco Kranendonk T: 0317481938 | [email protected] Ingrid Coninx T: 0317488360 | [email protected]
27
Vier business-cases voor agro-ecologische bosbouw Gelderland
21-01-2018 - 30-11-2018
Voedsel uit het bos
Beschrijving project
Probleem
Boeren worden zich steeds meer bewust van hun rol in de ecologie van het platteland. Overal zijn projecten gaande waarin boeren nieuwe manieren ontwikkelen om èn te produceren èn voor de natuurlijke gezondheid van het gebied te zorgen. Denk aan akkerranden, of voedselrijke hagen tot zelfs voedselbossen toe. Voor bosbouwers speelt dezelfde soort problematiek, maar dan vanuit de natuur geredeneerd. Deze discussie wordt nog nauwelijks gevoerd. De meeste mensen hebben de overtuiging dat in Nederland de natuur ongemoeid en ongerept moet worden gelaten. In werkelijkheid leveren de meeste bossen gewoon wat op in de vorm van houtproductie, recreatie en jacht.
Visie
Wij stellen dat het huidige bos te vaak te weinig ecologische waarde levert. Onze visie is dat wij met voedselproductie een gezond ecosysteem voor de bossen kunnen opbouwen. Ook stellen we dat hierdoor dezelfde grond economisch veel meer kan opleveren dan deze nu doet. Dit komt ten goede aan het huidige beheer dat naar duurzame economische dragers zoekt.
Aanpak
Het project betreft de ontwikkeling van vier businessmodellen voor agro-ecologische bosbouw. De vier thema’s of concepten worden tot in detail uitgewerkt voor landgoed Welna en in veel algemenere vorm online aangeboden, zodat ook andere bosbeheerders eens kunnen spelen met het globale kosten/batenplaatje van deze concepten in hun specifieke situatie.
Beoogd resultaat
Voor Landgoed Welna liggen er straks vier goed onderbouwde businesscases waarmee besluitvorming en eventueel financiering kan plaatsvinden. Voor The Plant en de wijde wereld is er straks een online vragenlijst/tool die voor het eigen land kan worden toegepast en daar kan functioneren als gespreksstarter richting eigen achterban. De resultaten zullen op 25 oktober 2018 bekend worden gemaakt tijdens het symposium Toekomst voor de Bosbouw? op Hogeschool van Hall Larenstein. Toegang gratis, aanmelden gewenst op https://voedseluithetbos.nl
Projectleider:
Marieke Karssen - The Plant
Andere partners
- Landgoed Welna, mede aanvrager - Stichting Voedselbosbouw Nederland - Bosgroepen Nederland - Hogeschool Van Hall Larenstein
Contactgegevens: Marieke Karssen | The Plant
T: 06-54905309 | [email protected]
28
Proeftuin Agroforestry Noord-Holland
01-09-2018 - 01-12-2020
https://www.natuurinclusief-landbouwinitiatief.nl/ Beschrijving project
Probleem De huidige landbouw loopt aan tegen problemen op het gebied van biodiversiteit, gebruik van chemische middelen, teruggang van de bodemvruchtbaarheid en negatieve effecten op het milieu. Het concept agroforestry kan hier een oplossing voor zijn. Aanpak De contouren en randvoorwaarden voor agroforestry worden geïnventariseerd zodat een levensvatbaar landbouwsysteem ontwikkeld kan worden via de volgende stappen:
1. In kaart brengen concrete praktijkkansen voor bestaande agroforestrysystemen. Wetenschappelijke kennis en praktijkervaringen worden hieraan gekoppeld
2. Een uitvoerbaar stappenplan met praktische handvatten en concrete ontwerpen wordt ontwikkeld voor de toepassing van agroforestry op het landbouwbedrijf
3. Op 3 proeftuinen voor agroforestry wordt het stappenplan toegepast. In een later stadium dienen deze proeftuinen als voorbeelden voor andere ondernemers. Kennis en praktijkervaringen worden hier gedeeld.
Verwacht resultaat - Een integraal plan van aanpak ontwikkeld om de inpassing van agroforestry op het
landbouwbedrijf te stimuleren. Er zijn praktische handvatten voor landbouwers en andere belanghebbenden gemaakt.
- Door agroforestry in diverse vormen en op verschillende schaalniveaus toe te passen kan een veerkrachtig en duurzaam landbouwsysteem ontwikkeld worden dat productierisico’s minimaliseert, ecologische meerwaarde heeft op het vlak van meer biodiversiteit en zorg draagt voor een gevarieerder landschap.
- Agroforestry maakt efficiënter gebruik van nutriënten en water, verbetert de organische stofopbouw, maakt minder gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen en maakt optimaler gebruik van de ruim
Projectleider:
Erna Krommendijk - Milieufederatie Noord-Holland
Andere partners
Clusius College, Kalom Farm, J. Koeman, Fruittuin van West, ’s Heerenloo, Louis Bolk Instituut en Foodscape Landscape
Contactgegevens: Erna Krommendijk | Milieufederatie Noord-Holland
T: 075-6351598 | [email protected]
29
bOERbos Fryslân
01-07-2017 - 31-12-2020
https://www.boereninhetbos.nl/ Beschrijving project
Probleem
Boerbossen zijn bestaande houtproductiebossen die omgevormd worden naar bossen waarin naast hout, ook voedsel geproduceerd wordt. Het is landbouwinclusieve natuur, de nadruk ligt op een natuurlijk systeem, dat ook voedsel levert voor mens en dier. De projecttitel is bOERbos, omdat we geïnspireerd zijn door de oerbossen van vroegere tijden.
Aanpak
Uitvoering en monitoring van de omvorming van bestaand bos naar een bOERbos. Ecologen helpen bij de plantkeuze en er wordt advies ingewonnen van adviseurs op het gebied van natuurlijke landbouw. De eerste plantronde is gepland in het voorjaar van 2018. Ook wordt de wet- en regelgeving die bij de Boerbossen komt kijken wordt onderzocht.
De methode om de houtproductiebossen om te vormen naar voedselproductie met hogere biodiversiteit is gebaseerd op de methode van Mark Shepard, de auteur van het boek Herstellende landbouw. Stappenplan voor omvorming houtproductiebos naar voedselbos:
Stap 1. Verwijderen van uitheemse, ongewenste en/of invasieve soorten in de bodemlaag met hulp van varkens
Stap 2. Herstel van inheemse plantengemeenschappen
Stap 3. Geen verstoring, alleen groei
Stap 4. Herintroductie van de varkens, runderen en schapen middels een rotatiesysteem, waarbij de vegetatie alleen licht verstoord wordt
Verwacht resultaat
- 10 hectare Robinia bos is omgevormd naar een bOERbos, waarmee diervriendelijk en duurzaam voedsel kan worden geproduceerd met een gezonde financiële opbrengst.
- De omvorming wordt gemonitord.
- Voedsel wordt geproduceerd zonder gebruik van (kunst)mest, bestrijdingsmiddelen en machines
Projectleider:
Mariska Slot - Boeren in het Bos - Natuurvlees en Natuurlijke Landbouw Advies
Contactgegevens: Mariska Slot | Boeren in het Bos
T: 06-145 09 281 | [email protected]
30
LEADER-project Voedselbos Diepenheim Overijssel
september 2017 – september 2020
Beschrijving project
Probleem
Wij zien dat het huidige reguliere landbouwsysteem, gebaseerd op de monocultuur van eenjarigen, veel externe input van (kunst-)mest en bestrijdingsmiddelen vraagt en daardoor meer fossiele energie per hectare verbruikt dan er door zonne-energie in biomassa wordt vastgelegd. We zien ook dat de bodemkwaliteit achteruit holt door vermesting en uitputting van de organische bestanddelen en fysische structuur Aanpak
We gaan mineralen in de lokale kringloop houden door afvalstoffen als voor de mens niet eetbare delen van planten en bomen en meststoffen van de dieren niet af te voeren maar te gebruiken als voedingsstof voor planten en dieren in het systeem. Op deze manier wordt ook organische stof in de bodem opgebouwd. Daardoor is er meer bodemleven, meer lucht en water in de bodem. Er ontstaat zo een stabiel ecosysteem dat zichzelf onderhoudt en dus maar beperkt hoeft worden onderhouden met landbouwwerktuigen lopend op fossiele brandstof.
In dit demonstratieproject Voedselbos Diepenheim wordt zo een alternatieve, technisch en financieel duurzame vorm van landbouw ontwikkeld. Amerikaanse voorbeelden laten zien dat opbrengst kan concurreren met de regulier landbouw. Daarnaast wordt de lokale vraag naar producten uit het voedselbos actief gestimuleerd. De methodiek en keuzes van het opzetten van voedselbossen wordt expliciet gemaakt en actief uitgedragen in nauwe samenwerking met andere startende voedselbosinitiatieven in Nederland.
Verwachte resultaten
0-Voedselbos Diepenheim, als productief landbouw-ecosysteem, wordt gerealiseerd 1-Een vrij op internet toegankelijke interactieve methodiek voor het nemen van onderbouwde beslissingen over ontwerp, opzet, aanleg en onderhoud van een voedselbos 2- De voedselbosproductie wordt mede afgestemd op de vraag van restaurants en kookworkshops 3-het creëren van lokale stage- en vrijwilligersplekken mede voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, scholieren, studenten en gepensioneerden. 4 -Een actieve voortrekkers- en kennisverspreidingsrol in het Nederlandse bottom-up voedselbosnetwerk en reguliere boerennetwerk 5- Ontwikkeling van verdienmodellen voor de opzet en ontwikkeling van een voedselbos. De verdienmodellen combineren verwaarding van oogst uit het voedselbos met nevenactiviteiten als voorlichting, training en kennisverspreiding. Projectleiding:
Harold aan de Stegge Voedselbos Diepenheim/Het Honk, Diepenheim Arie Fokkink – Voedselbos Diepenheim/Green Grid Consultancy Contactgegevens:
Arie Fokkink | Green Grid Consultancy T: 06-14433887 | [email protected]
31
Focus Group Agroforestry https://ec.europa.eu/eip/agriculture/en/focus-groups/agroforestry-introducing-woody-vegetation Uitdaging
Ontwikkelen van agroforestry als een duurzaam landbouwsysteem dat productiviteit en winstgevendheid van landbouw kan verbeteren. Agroforestry heeft de potentie om zich te ontwikkelen tot een duurzaam systeem en nieuwe verdienmodellen op te leveren voor de boer en het platteland. De overgang op korte termijn van gespecialiseerde systemen naar agroforestry is een uitdaging. Aanpak
20 Europese (ervarings)deskundigen vanuit het onderzoek, de overheid en de landbouwpraktijk hebben uitdagingen en kansen benoemd voor het ontwikkelen van economisch rendabele en duurzame agroforestrysystemen in Europa
Aanbevelingen
Agroforestrysystemen zijn complex en kennisintensief. Hun succes is afhankelijk van de omstandigheden die verder gaan dan het bedrijfsniveau. Aanbevelingen van de experts:
• Verbeter het inzicht in agroforestrysystemen door middel van participerend onderzoek • Ontsluit kennis, realiseer praktijkvoorbeelden en biedt trainingsmogelijkheden voor partijen die
met agroforestry aan de slag willen gaan. • Breng de (meer)waarde van agroforestry-producten beter over het voetlicht • Pas wettelijke kaders aan en onderzoek (financiële) stimuleringsmogelijkheden om de
ontwikkeling en beheer van initiatieven te vergemakkelijken. • Monitor agroforestrysystemen om veranderingen te beoordelen en resultaten te evalueren
Ideeën voor operationele groepen
• Klimaat-slimme agroforestry-systemen voor ecosysteemdiensten • Vergroten agroforestry-winstgevendheid door innovatieve waardeketens en producten met een
hogere toegevoegde waarde • Optimalisering van
ontwerp en schaal van agroforestry-systemen
• Delen van praktische ervaringen en kennis: verzamel gegevens op lokaal niveau, maak platforms en helpdesk services, peer-to-peer leren en demonstratiekavels
Suggesties voor onderzoek
• Methoden om de winstgevendheid van agroforestry en het maatschappelijk bewustzijn te vergroten bijv. via speciale labeling
• Opzetten en organiseren van educatie over agroforestry: ontwikkeling van agroforestry op alle onderwijsniveaus
• Ontwikkelen van tools voor het ontwerp en beheer van agroforestrysystemen • Ontsluiten van kennis via databases: koppelen va bestaande databases, onderzoek naar
kennislancunes op alle niveaus en bevorderen van toegang tot open en beschikbare databases • Gebiedsgerichte benadering van agroforestry: onderzoek naar collectieve initiatieven , historische
onderzoek naar de werking van agroforestrysystemen in het verleden.
Deelnemers Nederland en Vlaanderen: - Martijn Boosten – Probos - Bert Reubens - ILVO
Contactgegevens: Martijn Boosten | Probos 0317- 466562 | [email protected]
32
Noten4Gelderland Gelderland
Januari 2018 – April 2019
www.cropeye.com
Beschrijving project
Probleem
Notenteelt is een duurzame teelt met potentie ten aanzien van circulaire economie, biodiversiteit en korte voorzieningsketens. De teelt geeft een goed rendement over de hele teeltduur. De lange periode tussen de aanplant van notenbomen en een rendabele oogst van de noten (de Stichtingsperiode) en de onbekendheid van de teelt remt de uitbreiding van de teelt.
Aanpak
De aanpak van het ontwikkelproces bestaat uit de volgende stappen:
Gebruikte methodieken: Brainstormen, SWOT, Canvas methode.
Verwacht resultaat
Een innovatief concept voor een rendabele notenteelt voor Gelderland.
Projectleider: Ton Baltissen - CropEye
Andere partners: Bart van de Sluis - Boomkwekerij Herenland; www.herenland.nl
Contactgegevens: Ton Baltissen | CropEye
T: 06-12921072 | [email protected]
Concept Probleem analyse Idee vorming Ontwerpen Verkennen
Processtappen
Uitdaging Bekend maakt bemind Activiteiten Onderzoek en technologie
Onderzoeksprojecten; tailor made machines; systemen voor planning, ontwerp en management.
Marktwerking en financiën Ontwikkeling (niche) markten; keurmerk ontwikkelen; belastingvoordelen voor private investeerders.
Beleid en regelgeving
Duidelijkheid GLB, derogatie, subsidiegelden; stimuleringsregels voor natuur inclusieve landbouw.
Communicatie en educatie Onderwijsmodules, studieclubs netwerken opzetten; systemen monitoren en evalueren t.b.v beleid
Sociologie en perspectieven Kennismakelaar, platform, interdisciplinaire communicatie.
33
Biologisch leer Gelderland
Periode uitvoering
https://www.ecofields.nl/
Beschrijving project
Probleem
Biologische producten zijn beschermd door Europese wetgeving. De wetgeving beperkt zich vrijwel uitsluitend tot voeding. Reststromen zoals huiden van geslachte dieren vallen erbuiten. De boer moet genoegen nemen met standaardprijzen voor een in beginsel premium-product, en de consument moet het doen met oncontroleerbare claims in een complexe en ondoorzichtige markt.
Aanpak
Doel is om een afval/grondstoffenstroom (huiden van geslachte dieren) hoogwaardiger te kunnen positioneren in de markt met behulp van het EKO-keurmerk.
Verwacht resultaat
Certificatie-schema voor EKO-leer. Introductie en identificatie van Nederlands Biologisch leer, dat voldoet aan hoge standaarden voor duurzame en diervriendelijke veehouderij én aan ecologisch verantwoorde looiprocessen. Hiermee wordt invulling gegeven aan de vraag van consumenten, maar ook van andere stakeholders zoals financiers en mode-industrie, naar aantoonbaar duurzamer leer.
Projectleider:
Bart Boon – EcoFields
Andere partners
Stichting EKO-keurmerk te Ede Contactgegevens: Bart Boon | EcoFields
T: 06-51825727 | [email protected]
34
Booij & Brandwijk kaasontwikkeling Zuid-Holland
01-05-2017 - 30-04-2018
Website: https://booijkaasmakers.nl/over-ons/
Beschrijving project
Probleem
De melkveehouderij in het Groene Hart staat onder druk. De bedrijfsvoering wordt beperkt door voorwaarden die o.a. aan hen het waterpeil worden gesteld. Eén van de oplossingsrichtingen is verbreding en productvernieuwing
Aanpak
In samenwerking met aangrenzende melkveehouders worden nieuwe kaassoorten ontwikkeld: lokale Roodflora en blauwschimmelkazen. De melk wordt speciaal voor het kaasmaken geproduceerd, bijvoorbeeld in voeding van de koeien/geiten, in weidegang en hygiene zodat de melk kaas van onderscheidend tot gevolg heeft.
Verwacht resultaat
Door nieuwe onderscheidende producten te ontwikkelen en deze in de regio en in de stad op de kaart te zetten, is meerwaarde gecreëerd voor de regionale zuivelproducten. Een meerwaarde die de kaasmakerij en kleine tot middelgrote melkveehouders meer veerkracht zal geven en ruimte geeft investeringen in weidegang en natuurbeheer.
Op de foto de kaas die we nu aan het ontwikkelen zijn, we zijn gestart met de roodflora.
Projectleider:
Marijke Booij - Booij kaasmakers B.V. Andere partners Melkveebedrijf Brandwijk Contactgegevens: Marijke Booij | Booij kaasmakers B.V.
T: 06-16383839 | [email protected]
35
Businessmodel melkveehouderij in het Groene Hart Zuid-Holland
01-01-2018 - 31-12-2020
Website: www.degraafstroom.com (vanaf 1 november 2018)
Beschrijving project
Probleem
Zowel het karakteristieke veenweidegebied als de boerengemeenschap in het Groene Hart staan momenteel voor een grote uitdagingen. Het aantal boerenbedrijven is sterk afgenomen evenals de biodiversiteit in het gebied. Om te kunnen blijven concurreren met andere gebieden is drooglegging van de veenweiden noodzakelijk. Deze ontwatering zorgt echter voor bodemdaling, verminderde biodiversiteit en een hoge uitstoot van CO2 die vrijkomt bij de afbraak van veen.
Aanpak
Verkend wordt hoe rond Zuivelfabriek De Graafstroom een transitienetwerk kan worden opgestart waarbinnen maatregelen ter beperking van bodemdaling en CO2-emissie gekoppeld worden aan een regionaal CO2-emissie-compensatiesysteem voor veehouders en de productie van een regionale specialiteitenkaas afkomstig vanaf kruidenrijk grasland. Dit vraagt om een gezamenlijke aanpak van bedrijfsleven, agrariërs, maatschappelijk middenveld, de wetenschap en overheden.
Resultaat
Een bijdrage leveren aan de verdiencapaciteit van de melkveehouderij met een integrale oplossing voor het verkleinen van bodemdaling en CO2 emissie en de toename van biodiversiteit voor grondgebonden landbouw in het Groene Hart.
Projectleider:
Louis Rippen - Zuivelcoöperatie de
Graafstroom
Andere partners
- Zuivelfabriek De Graafstroom - Provincie Zuid-Holland, - Rabobank, - Waterschap Rivierenland, - DeltaMilk B.A
Contactgegevens:
Louis Rippen | Zuivelfabriek De Graafstroom
T: 0184 – 430050 | [email protected]
36
Hoeve het Hooghuis Noord-Brabant
01-01-2016 - 31-12-2018
Website:
Beschrijving project
Probleem
De voedselproductie van de toekomst staat volop in de schijnwerpers. De zuidwestelijke delta ontwikkelt zich tot living lab en internationale etalage voor de voedselproductie(ketens) van de toekomst. Een toenemende wereldbevolking staat voor grote uitdagingen, zoals schaarste, klimaatverandering, bodemuitputting, verduurzaming van productiemethoden, veranderende vraagpatronen op de markt en continue technologische ontwikkelingen. Aan veel van de oplossingen kan alleen worden gewerkt in de praktijk en daarvoor zijn experimentele omgevingen nodig, waar onderzoek, toepassing en inbedding hand in hand gaan (triple helix). De Brabantse Wal, op de grens van hoog en laag, maar ook van zand en klei, heeft bijzondere aandacht voor de bodem. De bodem lijdt in dit gebied onder verzilting, wat zal toenemen bij een stijgende zeespiegel, maar ook bodemuitputting en –verschraling zijn belangrijke thema’s.
Aanpak
In Woensdrecht, op de grens van de Brabantse hooggelegen zandgronden en de Zeeuwse klein in de Delta, wordt een open agro-innovatiecentrum ontwikkeld voor en met agrariërs, ondernemingen uit de regio (oa. horeca en detailhandel) en verschillende kennisinstellingen (HAS, HZ, ROC). Het centrum dient voor het (samen) ontwikkelen en testen van vernieuwende primaire en bewerkte landbouwproducten, bodem- en aardobservatie, precisielandbouw en algehele verduurzaming van de sector. De Hoeve biedt een living-lab omgeving gericht op onderwijsinstellingen, agrarische ondernemingen, horeca, detailhandel en hun klanten. Vernieuwende producten van het land worden hier ontwikkeld, geproduceerd, getest en geproefd, maar ook nieuwe productiemethoden zoals 3d printen van voedsel en voedingssupplementen. Hoeve Het Hooghuis ondersteunt alle partijen in de multi-helix met faciliteiten, kennis en kennissen (netwerk). Dit centrum, waarbij de gehele keten aanwezig is op één historische hoeve, is uniek voor Nederland en heel complementair binnen de delta. De locatiekeuze, op de flank van de Brabantse Wal, heeft mede te maken met het ICARES drone project van de gemeente Woensdrecht en haar partners en de ligging bij vliegbasis Woensdrecht. Drone-monitoring is een belangrijk aspect van precisielandbouw, beide projecten (programma’s) werken dan ook nauw samen. De volgende stap is de aanvulling met aardobservatie via de satelliet. Daarover meer in de presentatie. Voor (onderzoek naar) verwaarding van agrarische reststromen in biobased producten, wordt samengewerkt met de kennis en innovatiecluster die Bergen op Zoom met oa. de HAS ontwikkelt in het IRS gebouw.
Verwacht resultaat
Een kennis en beleefcentrum rond het thema voedsel (Van grond tot Mond) en landbouw, dat complementair is aan andere centra in en om de delta, vooral op het vlak van bodemexpertise en aardobservatie in combinatie met precisielandbouw, vernieuwende teelten en teeltmethoden. Streven is om diverse opleidingen van o.m. ROC (Horeca, Werktuigbouw, etc) en HAS, structureel te laten werken met, in en aan Hoeve het Hooghuis.
Projectleider: Geert Kooistra, i.o.v. Sven Willemse (Woensdrecht)
Andere partners Gemeente Woensdrecht, Hoeve het Hooghuis, agrarische bedrijven, ZLTO, ICARES, Vliegbasis Woensdrecht, University of Southampton, HAS Hogeschool, ROC West-Brabant, Hogeschool Rotterdam, Hogeschool Zeeland, IRS Bergen op Zoom, Blue Turtle Associates Contactgegevens: Geert Kooistra | Brabantse Wal T: 06-14513041 | [email protected]
37
Proeftuin innovatie Streekproducten Brabant, de Laarhoeve Noord-Brabant
01-05-2016 - 30-04-2019
http://www.delaarhoeve.nl/
Beschrijving project
Probleem
10 % fruit en andere grondstoffen wordt niet gebruikt voor consumptie en leid tot voedsel verspilling.
Aanpak
Het project is gericht op het ontwikkelen van professionele testfaciliteiten voor productontwikkeling en innovatie voor producenten die hun tweede klasse groente, fruit, eieren willen verwerken tot onderscheidende (streek)producten met toegevoegde waarbij op nieuwe trends wordt ingespeeld zoals gezondheid, puur en herkenbaarheid.
Verwacht resultaat
Producenten bieden hun restproducten aan bij de “Kromme Pollepel” samen gaan we op zoek naar verwaarding van het rest product. De keuken is ook beschikbaar voor verhuur aan producenten die zelf hun eigen product willen verwerken. Kennis en eisen wordt met nieuwe verwerkers gedeeld. Op die manier komt er een stroom van nieuwe (streek)producten.
Projectleider:
Judy Kerkhofs - De Laarhoeve
Laarstraat 16, 5087 BG Diessen
Andere partners
ZLTO – HAS - Natuurlijk Tomaat - De Kersenhof - Lekker ‘n ei
Contactgegevens: Judy Kerkhofs | De Laarhoeve
T: 013-5044744 | [email protected]
38
Valorisatie van restromen van groente en fruit. Noord-Holland
03-09-2018 - 03-07-2021
Website: www.amsterdamgreencampus.nl
Beschrijving project
Probleem
Bij de teelt en de verwerking van witte kool, paprika, broccoli en tomaten e.d. ontstaan reststromen die niet verwerkt kunnen worden in de voedselketen. Van de groente- en fruitteelt komt 33% niet in de mond van de consument terecht. De innovatieve uitdaging van dit project is om deze reststromen op te waarderen en door te vertalen naar een verdienmodel i.p.v. een verliespost voor de teler.
Aanpak
1. Het fermentatief opwaarderen van verschillende groentemixen op lab- en pilot-schaal. 2. Het valoriseren van het water dat vrijkomt uit het opwerkingsproces. 3. Het maken van een business case vanuit het oogpunt van de mogelijkheid van
coöperatieve verwaarding en vanuit het perspectief van de teler.
Verwacht resultaat
- Een productieproces voor fermentatief verrijkte groentemengsels op pilotschaal. - Een productieproces voor opwaardering van restwater op lab- en pilot-schaal. - Productmonsters met een uitgewerkt product specificatie blad, geschikt voor het
uitvoeren van marktonderzoek. - De product marktverkenning voert tot een indicatie van de verkoopprijs van de innovatie. - In dit project willen we aannemelijk maken dat gemengde reststromen van groente
kunnen worden opgewerkt tot producten met een hogere toegevoegde waarde.
Projectleider:
Niek Persoon - Amsterdam Green Campus
Partners: Jeroen Hugenholtz en onderzoekers (WUR), onderzoekers (UvA en AERES), Helen Bergman (UvA), Dirk Kramer (G. Kramer & Zonen B.V.), Leon Barendse (Barendse-DC II B.V.), Rian van Dam (Greenport NHN), Ad van Vugt (duurzaam ondernemer). Contactgegevens: Niek Persoon | Amsterdam Green Campus
T: 06-46738330 | [email protected]
