Bibliotheek in beeld en geluid

Deel 1: Foto’s, audio, slidecasting en screencasting

Agenda• Fotografie

– Terminologie– Waarmee maak ik foto’s– Hoe maak ik goede foto’s– Hoe bewerk ik mijn foto’s– Hoe verspreid ik mijn foto’s digitaal

• Audio– Waarmee maak ik geluidsopnames– Hoe maak ik geluidsopnames– Hoe bewerk ik geluidsopnames– Hoe verspreid ik mijn geluidsopnames digitaal

• Slidecasting: – Hoe koppel ik geluidsopnames aan een powerpointpresentatie

• Screencasting– Hoe neem ik mijn pc-scherm op

• Creative commons– Hoe vind ik audio, video, foto’s van anderen die ik mag gebruiken?

Terminologie• Body = camera zonder lens• Scherptediepte: de afstand tussen het dichtste en het verste punt dat

scherp wordt afgebeeld• Diafragma: de opening van de lens die zorgt hoeveel licht er binnen

komt. Hoe groter het diafragma, hoe minder scherptediepte er is en hoe korter je sluitertijd.

• Sluitertijd: de tijdsduur die beschrijft hoe lang je sensor/film belicht wordt

• Groothoeklens: lens met grote beeldhoek, waarmee je dus een groot oppervlak op een foto kunt krijgen (bv. landschap)

• Tele: lens waarmee je objecten van op een grote afstand op je sensor projecteert (≠ zoom)

• Zoom: lens waarmee je verschillende brandspuntafstanden kunt kiezen

Waarmee fotograferen

• Breed spectrum aan toestellen om te fotograferen

• Regel is:

Spiegelreflex / DSLR

• Duur• Hoge kwaliteit• Veel mogelijkheden (oa

lenzen verwisselen)• Enkel nuttig als je wil

investeren in lenzen, want de meegeleverde lens is vaak inferieur aan het toestel

Hybride camera’s

• Goede prijs/kwaliteit• Redelijke kwaliteit• Minder mogelijkheden• Ideaal voor wie maar

éénmalig in camera wil investeren en geen aparte lenzen gaat aankopen

Compactcamera’s

• Goedkoop• Matige kwaliteit• Minder mogelijkheden• Ideaal voor wie maar

éénmalig in camera wil investeren en geen aparte lenzen gaat aankopen

Tip bij het aankopen!

• Let op de cijfers op de lens. • In dit geval:

– 15,1-60,4 mm is je bereik. Onder de 35 betekent groothoek. Rond de 50 portretlens (je ziet ongeveer hetzelfde als het menselijk oog). Boven de 80 tele*. Bij deze lens heb je dus een redelijke groothoek, maar eigenlijk geen tele.

– 1:2,8-5,8 is je diafragma. In dit geval betekent dit een groot diafragma (1:2,8) bij 15,1 mm maar een klein diafragma bij 60,4mm

• Diafragma zegt veel over de kwaliteit van de lens. Hoe kleiner dit getal, hoe beter de kwaliteit. Dus 1:2,8 (of F2,8) is beter dan 1:5,6 (of F5,6)

* Is afhankelijk van je type camera’s. De meeste digitale camera’s hebben sowieso een digitale vergroting van 1,5 tot 2. Bij die camera’s zijn enkel lenzen tot +/- 24mm groothoek, lenzen tussen de 24 en 50mm portretlenzen en lenzen van 50mm tele

Tip 2 bij het aankopen!

• Laat je niet vangen door de Megapixelrace. Voor een niet-professionele fotograaf zijn 8-10 Megapixel ruim voldoende (meer is enkel nuttig voor fotografen die scherpe A2-A0-afbeeldingen willen afdrukken)

• Meer megapixels => grotere bestanden => meer opslagruimte nodig

Tip 3 bij het aankopen!

• Alle merken zijn min of meer gelijk qua kwaliteit, maar bij spiegelreflexen moet je er wel rekening mee houden dat, wanneer je een bepaald merk kiest, je enkel lenzen kunt gebruiken met dezelfde ‘vatting’. De vatting is het onderdeel waarmee een lens op een body past. Elk merk (Canon, Nikon, Sony, …) heeft een eigen vatting. Sommige merken maken lenzen voor verschillende vattingen, maar die zijn dus even voorbestemd voor één welbepaald merk als de lenzen van het merk zelf (bv. Tamron met Nikonvatting is enkel geschikt voor Nikon).

Smartphones / Tablets

• Goede prijs/kwaliteit• Matig tot slechte

kwaliteit (afhankelijk van de prijs)

• Weinig mogelijkheden (op vlak van foto’s)

• Toestel is voor veel andere dingen ook geschikt

Hoe maak ik een goede foto?

• Let op het licht!• Verzorg je compositie• Speel met scherpte-diepte• Let op de achtergrond• Werk met een statief

Licht

• Fotografie betekent letterlijk “schrijven met licht”

• Goede belichting => – Scherpere foto (want

kortere sluitertijd en dus minder kans op bewegingsonscherpte)

– Minder ruis (want lager ISO-waarde)

Licht

• Goede belichting = – Licht dat van achter /

rond jou komt– Licht dat goed verspreid

is

• Natuurlijk licht = mooiste licht => enkel flitsen indien nodig:– Bij te weinig licht– Bij te veel tegenlicht (bv.

buiten)

Compositie

• Denk na over hoe het eindresultaat er moet uitzien (bv. voor een bannerfoto op website moet je nadenken dat je deze nog uit de foto moet snijden). Geldt ook voor de keuze tussen een ‘liggende’ en ‘staande’ foto

Compositie

• Kom dichter bij je onderwerp

• Neem foto’s uit kikker- of vogelperspectief

Scherpte-diepte

• Door met scherpte-diepte te werken breng je je onderwerp nog meer in de aandacht

• Scherpte-diepte krijg je door je diafragma zo groot mogelijk te zetten (bv. 1:2,8 (=F2,8))

Achtergrond

• Let er op dat de achtergrond de aandacht van je onderwerp niet afleidt

• Zorg dat je achtergrond niet afglijdt

• Scherpte-diepte kan achtergrond zachter maken

Boven: te drukke achtergrondOnder: mooie achtergrond

Fotobewerking: software

• Adobe Photoshop: duur maar krachtig programma• Adobe Photoshop Elements: goede prijs/kwaliteit• iPhoto: eenvoudig fotobewerkingsprogramma voor

Apple (in iLife) • Adobe Lightroom: goede prijs/kwaliteit. Is vooral nuttig

voor het beheer van grote hoeveelheden foto’s maar ook redelijk wat bewerkingsmogelijkheden

• Aperture: tegenhanger van Apple voor Lightroom• Gimp: gratis programma waar veel basisbewerkingen

kunnen worden gedaan

Hoe bewerk ik mijn foto’s in Gimp

• Foto bijsnijden• Foto rechtzetten• Canvas kleiner maken• Tekst in foto• Belichting aanpassen

Foto verspreiden

• Flickr• Picasa• Instagram: – enkel voor smartphones– Voegt ‘leuke’ bewerkingen toe aan foto’s

• Facebook– Zet foto automatisch om in lage resolutie– Heel slechte gebruikersvoorwaarden

Waarmee maak ik audio-opnames?

• Digitale dictafoon• USB-micro op laptop aansluiten• Smartphone / Tablet

Digitale dictafoon

• Goede kwaliteit• Redelijk eenzijdig in

gebruik => redelijk duur voor wat het kan => ondertussen betere alternatieven in omloop

USB-micro op laptop

• Kwaliteit sterk afhankelijk van (de prijs van) de micro (van headset over webcam tot échte micro

• Opnamesoftware nodig (oa gratis Audacity)

Smartphones / Tablets

• Goede prijs/kwaliteit• Matig tot slechte

kwaliteit (afhankelijk van de prijs)

• Weinig mogelijkheden (op vlak van audio)

• Toestel is voor veel andere dingen ook geschikt

Maken van geluidsopnames

• Let op het achtergrondgeluid• Zorg dat je luid genoeg maar ook niet te luid

opneemt• Zorg dat micro opneemt wat hij moet

opnemen

Bewerken van audio: software

• Adobe audition: dure professionele software• Avid pro tools: dure professionele software• Audacity: gratis programma geschikt voor heel

wat basisbewerkingen

Audacity: audio bijsnijden en exporteren

Audacity: geluidsniveau aanpassen

Delen van audio

• Via Internet Archive (https://archive.org/):– Gratis– Niet geschikt om snel grote geluidsbestanden af te

spelen• Via Podbean (http://www.podbean.com/) – Betalend– Meer opties – Sneller voor grotere geluidsbestanden