Positieve Gezondheid België

Van dromen naar realiseren:Let US make it happen !!

Indeling presentatie

Deel 1: Het concept Positieve Gezondheid

Deel 2: Positieve Gezondheid België

Deel 3: Van scoretool naar gespreksinstrument:Het zelf ervaren van “het andere gesprek”

Chronische aandoeningen & Preventief beleid

Factuur van 4 belangrijkste chronische aandoeningen in de EU = € 500 miljard(waarvan 70% te voorkomen of uit te stellen is via gedrag/levensstijlverandering)

Bij ongewijzigd beleid / 2030 → + 38%2050 → +84 %

Chronische aandoeningen zijn goed voor 70-80% van de totale gezondheidszorguitgaven in de EU

De kost van chronische aandoeningen; wat is de impact van een sterk preventiebeleid? Itinera 2018

Chronische aandoeningen & Preventief beleid

Roken Ongezonde voeding

Sedentair gedrag Overmatig alcoholgebruik

De kost van chronische aandoeningen; wat is de impact van een sterk preventiebeleid? Itinera 2018

Visie op de zorg in de toekomst

Bron: Menzis, Bas Leerink, Raad van Bestuur

Visie op de zorg in de toekomst

Ambitieus PreventiebeleidAmbitieus preventiebeleid

De kost van chronische aandoeningen; wat is de impact van een sterk preventiebeleid? Itinera 2018

+ 26 %+ 48 %

+ 33 %

+ 66 %

Visie op de zorg in de toekomstParadigmashift (leiderschap)

Het ActiewielDefinitie Gezondheid

Definitie WHO (1948)

“een toestand van vollediglichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en nietslechts de afwezigheid van ziekteof andere lichamelijke gebreken”

Het ActiewielGezondheid versus ziekte

GezondheidszorgOf

Ziektezorg?

Salutogenese: Gezondheid als middel

https://www.youtube.com/watch?v=hUsyuloD198https://www.youtube.com/watch?v=hUsyuloD198

• A WHO framework:

• https://www.youtube.com/watch?v=hUsyuloD198

People Centred Care

Blue Zones

= zones waar mensen langer

maar vooral gezonder en gelukkiger leven

1. voldoende beweging hebben 2. ook op oudere leeftijd een doel

in je leven hebben3. natuurlijke en gezonde voeding

consumeren 4. het samenleven in een hechte

gemeenschap.

Sence of Coherence

Mensen met “een gevoel van samenhang” kunnen beter (zware) beproevingen door staan

Sence of Coherence rust op 3 pijlers:

1. Het gevoel hebben de situatie te begrijpen (Comprehensibility <->verwarring)

2. Het gevoel hebben iets te kunnen doen –invloed te hebben (Manageability <->machteloosheid)

3. Zingeving ervaren (Meaningfulness <->zinloosheid)

Nieuw Concept (Positieve) Gezondheid

‘Gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven’(Huber M, Knottnerus JA, Green L, et al; How should we define health? BMJ 2011;343:d4163)

Enge kijk op gezondheid: “afwezigheid van ziekte” versus

Brede kijk op gezondheid: “Positieve Gezondheid”, met de 6 dimensies, gevisualiseerd in het Spinnenweb.

Positieve gezondheid

Vermogen om je aan te passen

Operationalisering concept Positieve Gezondheid: kwalitatief onderzoek (Nl.)

556 indicatoren van gezondheid zijn geordende en geclusterd tot 6 groepen (van 7 items)

• De 6 Hoofddimensies van gezondheid:

– Lichaamsfuncties

– Mentale welzijn

– Zingeving

– Kwaliteit van leven

– Meedoen (in de maatschappij)

– Dagelijks functioneren

Operationalisering concept Positieve Gezondheid: kwalitatief onderzoek (Nl.)

Positieve kritiek:- De mens staat centraal, niet de ziekte

- Je wordt als patiënt/persoon in eigen kracht aangesproken

- Naast de ziekte is ook gezond voelen mogelijk

- Benadrukt het potentieel

Negatieve kritiek:- Waar is de ziekte naar toe?

- Kan iedereen dit wel?

- aandacht voor de sociale omgeving ?

Advies:Neem gezondheid niet als doel op zich, maar als middel zodat iemand ‘zijn/haar ding kan doen’.

Een middel om:

– je eigen regie te voeren

– de uitdagingen op fysiek, emotioneel en sociaal vlak te kunnen aangaan

Zodat iemand kan doen wat hij/zijécht belangrijk vindt!

Operationalisering concept Positieve Gezondheid: kwalitatief onderzoek (Nl.)

Operationalisering concept Positieve Gezondheid: kwantitief onderzoek (Nl.): Opmerkelijke resultaten

Essentie:- Eigen beoordeling: het ‘gezondheidsoppervlak’.

- De vraag: Zou je iets willen (veranderen), en wat?

- Belang van beschikbaarheid van E-health, adviezen of andere opties

- Dit kan leiden tot het veranderen van het gezondheidsoppervlak

(Huber M, van Vliet M, Giezenberg M, et al. Towards a ‘patient-centred’ operationalisering of the new dynamic concept of health: a mixed methods study. BMJ Open 2011;5:e010091.doi:10,1136/bmjopen-2015-010091)

Operationalisering concept Positieve Gezondheid

• Sociale contacten• Serieus genomen worden• Samen leuke dingen doen• Steun van anderen• Erbij horen• Zinvolle dingen doen• Interesse in de maatschappij

• Zorgen voor jezelf• Je grenzen kennen• Kennis van gezondheid• Omgaan met tijd• Omgaan met geld• Kunnen werken• Hulp kunnen vragen

• Genieten• Gelukkig zijn• Lekker in je vel zitten• Balans• Je veilig voelen• Hoe je woont• Rondkomen met je geld

• Onthouden• Concentreren• Communiceren• Vrolijk zijn• Jezelf accepteren• Omgaan met verandering• Gevoel van controle

• Zinvol leven• Levenslust• Idealen willen bereiken• Vertrouwen hebben• Accepteren• Dankbaarheid• Blijven leren

• Je gezond voelen• Fitheid• Klachten en pijn• Slapen• Eten• Conditie• Bewegen

©Gespreksinstrument IPH – versie 1.0 – oktober 2016www.mijnpositievegezondheid.be

De synthese in ‘Mijn Spinnenweb’

1. de BREDE blik naar binnenmijn Spinnenweb

2. het ANDERE gesprek + passende ADVIEZEN:

focus op Eigen Regie voeren: niet MOETEN, maar WILLEN, omdat het voor de persoon zelf van WAARDE is

3. Bredere kijk op Gezondheid door/voor iedereen.

De 3 elementen waar het uiteindelijk om gaat

Werken met Positieve Gezondheid

Het Actiewiel

Wat maakt dat je het niet gaat doen?

Wat heb je nodig om het toch te

doen?

Hoe gaat het nu?

Wat wil je (verbeteren)?

Wat kan je?

Wat besluit je?

Hoe kan je het gesprek aangaan? Het actiewiel

De waarde van de benadering:- Helpt mensen overzicht te krijgen over het leven; het te begrijpen

- Helpt mensen beetje bij beetje greep te krijgen op hun leven

- Spreekt mensen aan op wat voor hén belangrijk is – hun zingeving

- Raakt voeding, beweging, zingeving en sociale inbedding

→Verbinding met principes van→ Blue Zones

→ Sence of Coherence

→ Salutogenese

Werken met Positieve Gezondheid

Werken met Positieve Gezondheid

Kritiek:- ‘Positieve Jeuk’

- Vergroot de gezondheidsverschillen

- Niet goed gedefinieerde begrippen

- Onbeheersbaar

→ Dit moet gebeuren door T-shaped professionals in een gezondheidsbevorderende omgeving

Indeling presentatie

Deel 1: Het concept Positieve Gezondheid

Deel 2: Positieve Gezondheid België

Deel 3: Van scoretool naar gespreksinstrument:Het zelf ervaren van “het andere gesprek”

Positieve Gezondheid België

POSITIEVE GEZONDHEID BELGIE

Missie Positieve Gezondheid België

Waar staan we voor?

• Nieuw concept gezondheid binnen ieders bereik brengen

• Stimuleren, versterken, versnellen van de beweging rond Positieve Gezondheid

• Elk individu in België moet over de juiste gezondheidsvaardigheden beschikken om zelf de regie te voeren over zijn gezondheid om aldus een veerkrachtig en betekenisvol leven te hebben

• Professionals & organisaties inspireren, opleiden en versterken

• Samenleving herorganiseren• Maximale samenwerking tussen mensen en

organisaties

Visie Positieve Gezondheid België

Waar gaan we voor?

Het omvormen van België tot een land waar mensen gezond en gelukkig leven (‘Blue Zone’) en waar iedereen in staat is een gevoel van samenhang te bereiken tussen zichzelf, het leven en de maatschappij (‘Sense of Coherence’)

Uitgangspunten

• 4 pijlers

Mensen versterken

Platform

Methode versterken

Onderzoek

Uitbreiden tool

Professionals versterken

Community

Academie

De samenleving organiseren

Denktank

Beleid

Netwerking

Positieve Gezondheid België

• Slotbeschouwingen:

– Nood aan T-shaped professionals vanuit de deelnemende organisaties– Kom uit je comfortzone en denk outside the box !– We hebben nood aan mensen die over sectoren, regio’s of vakgebieden heen

verbindingen kunnen leggen– De grote uitdagingen vallen niet op te lossen vanuit 1 sector, 1 specifieke expertise

of welomschreven regio– We moeten cross-sectoraal kunnen denken en handelen– Op zoek gaan naar gedeelde belangen en oplossingen voor onze belangrijke

stakeholders: politiek, bedrijfsleven en maatschappij– Eigen belangen en invalshoeken leren overstijgen en lange termijn visie

vooropstellen– Belang van een open mindset en nieuwsgierigheid

Let’s make this happen! Wees welkom !

Ter info nog enkele slides…

Visie – pijler 1

1: de methode versterken

• De 6 dimensies van Positieve Gezondheid aanbieden en verspreiden alsook bewaken dat steeds de 6 dimensies in hun brede geheel worden meegenomen.

• Onderzoeken doen en onderzoeken faciliteren naar de werkzaamheid van het concept Positieve Gezondheid, en dusdanig bijdragen aan de validatie van en de publicaties rond Positieve Gezondheid.

• Fungeren als een facilitator en katalysator van de beweging Positieve Gezondheid België.

• Instrumenten ontwikkelen die Positieve Gezondheid helpen vertalen naar verschillende toepassingsmogelijkheden in uiteenlopende situaties.

• Handelingsperspectieven (handvaten, tools, methodieken,…) voor alle dimensies beschikbaar maken.

Visie - pijler 2

2: het individu / de inwoners versterken

• Een Platform ontwikkelen voor:

• het aanreiken van kennis over het concept Positieve Gezondheid

• het aanbieden van de tool mijn Positieve Gezondheid : het spinnenweb

• het aanbieden van handelingsperspectieven (handvaten, tools, methodieken,…) op de 6 dimensies

• het uitwisselen van ervaringen

• het uitwisselen van handelingsperspectieven (handvaten, tools, methodieken,…)

• Werken aan de voorwaarden om mensen op weg te helpen naar een veerkrachtig en betekenisvol leven:

• health literacy

• aandacht voor equity

Visie – pijler 3

3: de professionals versterken

• Opleidingen organiseren rond ‘werken met Positieve Gezondheid’ met de Academie:– gezondheid zien als een middel (niet als doel) voor een langer, gezonder en gelukkiger leven en in staat zijn eigen regie

te voeren om de uitdaging op fysiek, sociaal en emotioneel vlak aan te gaan.

– het ‘andere gesprek’ leren voeren, waarin het gaat om wat mensen zelf belangrijk vinden en wat zij zouden willen veranderen.

– de patiënt centraal zetten en deze leren motiveren hier zelf mee aan de slag te gaan (responsabiliteit verhogen).

– Inspiratie voeden om nieuwe zaken uit te proberen en andere keuzes te durven maken.

• Handelingsperspectieven (handvaten, tools, methodieken,…) bieden op alle dimensies om mensen op weg te helpen naar een veerkrachtig en betekenisvol leven.

• Het oprichten van een Community– mensen en organisaties verbinden die met Positieve Gezondheid werken

– mensen inspireren om aan de slag te gaan met Positieve Gezondheid

– alle initiatieven die het gedachtengoed koesteren bekend maken

– belemmeringen die Positieve Gezondheid in de weg staan in kaart brengen en oplossingen stimuleren

Visie – pijler 4

4: de samenleving organiseren

• Randvoorwaarden opstellen om de ‘Sense of Coherence’ en de ‘Blue zone’ te realiseren in België

• De nieuwe visie op gezondheid mogelijk maken door het herdefiniëren van gezondheidszorg, gezondheidszorgsysteem, gezondheidszorgverzekering,...

• Positieve Gezondheid structureel verankeren en impact krijgen op de samenleving

• Kennis delen en het belang van ervaring uitwisselen voorop stellen

• Mensen en organisaties verbinden die zich hiertoe willen inzetten

Indeling presentatie

Deel 1: Het concept Positieve Gezondheid

Deel 2: Positieve Gezondheid België

Deel 3: Van scoretool naar gespreksinstrument:Het zelf ervaren van “het andere gesprek”

Mijn Positieve Gezondheid

Van scoretool naar gespreksinstrument:

Het zelf ervaren van “het andere gesprek”

De 3 elementen waar het uiteindelijk om gaat

1. de BREDE blik naar binnenmijn Spinnenweb

2. het ANDERE gesprek: focus op Eigen Regie voeren: niet MOETEN, maar WILLEN, omdat het voor de persoon zelf van WAARDE is

3. passende ADVIEZEN & verwijzingen: 1. aanbod aan handelingsperspectieven

2. Het leren “op de handen blijven zitten als zorgverlener” (begeleiden / coachen)

3. “niets willen” is ook oké

Mijn Spinnenweb – Praktisch

• Je scoort de volgende uitspraken in de mate dat je ermee akkoord gaat– 1= helemaal oneens

– 10= helemaal eens

• 6 dimensies:

– lichaamsfuncties

– mentaal welbevinden

– zingeving

– kwaliteit van leven

– meedoen

– dagelijks functioneren

• 7 uitspraken per dimensie

• Je neemt het gemiddelde van de 7 scores en zet deze uit op de as van het spinnenweb

Lichaamsfuncties

Mentaal welbevinden

Zingeving

Kwaliteit van leven

Meedoen

Dagelijks functioneren

• Sociale contacten• Serieus genomen worden• Samen leuke dingen doen• Steun van anderen• Erbij horen• Zinvolle dingen doen• Interesse in de maatschappij

• Zorgen voor jezelf• Je grenzen kennen• Kennis van gezondheid• Omgaan met tijd• Omgaan met geld• Kunnen werken• Hulp kunnen vragen

• Genieten• Gelukkig zijn• Lekker in je vel zitten• Balans• Je veilig voelen• Hoe je woont• Rondkomen met je geld

• Onthouden• Concentreren• Communiceren• Vrolijk zijn• Jezelf accepteren• Omgaan met verandering• Gevoel van controle

• Zinvol leven• Levenslust• Idealen willen bereiken• Vertrouwen hebben• Accepteren• Dankbaarheid• Blijven leren

• Je gezond voelen• Fitheid• Klachten en pijn• Slapen• Eten• Conditie• Bewegen

©Gespreksinstrument IPH – versie 1.0 – oktober 2016www.mijnpositievegezondheid.be

De synthese in Mijn Spinnenweb

Per 3 starten met het gesprek (bij voorkeur mensen die je niet kent):

• - 1 persoon als zorgverstrekker

• - 1 persoon als cliënt/patiënt/burger

• - 1 persoon als observator (krijgt opdrachtkaartje)

Het ANDERE gesprek

• Inventarisatie van de openingszinnen van de zorgverstrekker

• De juiste insteek voor het andere gesprek:

– Als je naar jouw spinnenweb nu kijkt:

1. Waar ben jezelf (heel) tevreden over?

2. Wat is voor jou belangrijk?

3. Wat zou jij willen (veranderen)?

• Hoe hiermee nu verder gaan?

– Actiewiel

Het ANDERE gesprek

Mijn Spinnenweb – Reflecties

Het is cruciaal om te beseffen dat de manier waarop je hiermee aan de slag gaat bepalend is voor de uitkomst!

• Probleemgeörienteerd versus oplossingsgericht

• Aandacht voor de motivationele gesprekstechnieken (procesmatig sturen zonder de inhoud te sturen mag)

Het Actiewiel

Wat maakt dat je het niet gaat doen?

Wat heb je nodig om het toch te

doen?

Hoe gaat het nu?

Wat wil je (verbeteren)?

Wat kan je?

Wat besluit je?

Het actiewiel

Het ActiewielMotivationele gesprekstechniek: synthese

• Mensen aanspreken op ongezond gedrag:– Vraag toestemming om het over een bepaald gedrag te hebben

– De waaromvraag (waarom doe je wat je doet? waarom laat je na wat je zou moeten doen?)• Samenvatten en reflecteren

• Let op cognitieve dissonantie (gedachtekronkels), ambivalentie en verandertaal

– Vraag om de motivatie om het gedrag te veranderen een cijfer te geven

– Vraag naar het vertrouwen in het slagen van de gedragsverandering

– De Wanneervraag

• Informatie geven en begeleiding

Gouden communicatie tips

• Luister twee keer zoveel dan dat je praat• Neem de tijd voor de ander / geef de tijd aan de ander• Maak een compliment en mensen zullen groeien• Heb vertrouwen in de ander• Zet je oordeel opzij• Sta open voor het gesprek zonder te sturen• Kom er achter wat de ander nodig heeft• Je lichaamstaal spreekt boekdelen• Verplaats je in de ander• Vergeet nooit te lachen

Maar vooral

Vooral aandachtig en echt aanwezig zijn in het gesprek = luisteren met je hart, meer dan met je hoofd

Contacteer Jasna Loos of Dieter Vercammen via:

• info@positievegezondheid.be

• www.mijnpositievegezondheid.be

Interesse?