In toenemende mate wordt eHealth zowel internationaal als nationaal

geïmplementeerd. Onder eHealth wordt ‘het gebruik van informatie- en

communicatietechnologie (ICT) om gezondheid en gezondheidszorg te

ondersteunen of te verbeteren’ verstaan. Voorbeelden zijn communicatie

met patiënten via e-mail, videocontact met thuiszorgmedewerkers,

domotica, webspreekuur, anonieme verslavingszorg, online anamnese-

formulieren, teleconsultatie met patiënten en door zorgverleners met

andere zorgverleners, patiëntenportalen, digitale dossiers, serious

games, apps, telemonitoring en ondersteunende modules ter ondersteu-

ning van patiënten met chronische aandoeningen.

V A N D E R E D A C T I E 3

nederlands tijdschrift voor evidence based practice 4 – 2013 EBP

Vele pluspunten van eHealth worden genoemd waarmeede kwaliteit (veiligheid, toegankelijkheid, bereikbaarheiden doelmatigheid) van de zorg wordt vergroot. Onderandere grotere en snellere toegang tot de geschiedenisvan de patiënt verhoogt efficiency en kosteneffectiviteiten verbetert de toegankelijkheid door diagnose ofbehandeling op afstand, maar bovenal wordt het gezienals een manier om betrokkenheid en zelfmanagementvan patiënten te vergroten.

Kritiekloos implementeren, of toch met RCT’s?Veel van deze toepassingen worden goedgelovig en zon-der wetenschappelijke basis of evaluatie geaccepteerd.Dit komt voornamelijk doordat de technologische ont-wikkelingen zo razendsnel gaan – elke dag verschijnen ernieuwe apps op het gebied van gezondheidszorg. Ditstaat in schril contrast met gedegen evaluatieonderzoek(zoals RCT’s) om evidence te verkrijgen die van belang isom nieuwe innovaties onderdeel van de regulieregezondheidszorg te maken.Er zijn echter goede voorbeelden waarin eHealth-toepas-singen wel gedegen zijn geëvalueerd. In de rubriek‘Wetenschap kritisch bekeken’ treft u een bijdrage aanvan Dirk Ubbink. Een groot Amerikaans gerandomi-seerd onderzoek bij ruim 60 duizend patiënten toondeaan dat aanvullende zorg door ‘health coaches’ diegebruikmaakten van eHealth-faciliteiten om gedeeldebesluitvorming over behandeling van hartziekten, goed -aardige uterusafwijkingen, prostaathypertrofie, heup- enknieklachten en rugpijn te bevorderen, kosteneffectiefwas. De kostenbesparing was vooral te danken aan eenreductie van de ziekenhuiskosten, ziekenhuisopnamesen operaties.

De ggz de vooroploper?Al sinds eind jaren negentig wordt eHealth toegepast inde ggz in behandelings- en begeleidingstrajecten viainternet. Steeds meer online behandelmodules, vragen-lijsten en dagboeken vormen dan ook een geïntegreerdonderdeel van de behandeling van ggz-cliënten. In hetartikel ‘Therapie op afstand, werkt dat?’ beschrijvenMartine Fledderus en Wendy Pots de ontwikkeling enevaluatie van het programma ‘Voluit leven online’, een

module van negen weken voor patiënten met een begin-nende depressie. Depressie behoort tot de topvijf van deziekten in Nederland en heeft negatieve gevolgen voorde kwaliteit van leven. Daarnaast gaat depressie gepaardmet hoge kosten, zowel door zorgkosten als door pro-ductieverlies. Om het programma te evalueren werdendeelnemers gezocht en gescreend. Deze deelnemers wer-den verdeeld over drie condities: de interventie ‘Voluitleven online’, een actieve controle-interventie ‘Expressiefschrijven’ en een wachtlijstcontrolegroep. De eerstevoorlopige analyses laten zien dat bij de deelnemers aanhet programma een significante vermindering vandepressieklachten en angstklachten wordt zien dan bij detwee andere groepen.Het is soms erg lastig om de juiste weg te vinden als ueHealth-interventies wilt implementeren. Dit nummervan het Nederlands Tijdschrift voor Evidence Based Prac-tice gaat, onder andere met het artikel van Fledderus enPots, in op de uitdagingen waarvoor u dan kunt staan.Guus Munten presenteert in dit nummer bijvoorbeeldhet GPS-model, een nieuw implementatie- oftewel navi-gatiemodel.

Hester Vermeulen

Kwaliteit en veiligheid

door eHealth