K.U.Leuven – Instituut voor de OverheidUniversiteit AntwerpenUniversiteit GentHogeschool Gent www.steunpuntbov.be

Kris Snijkers Spoor eGovernment 2

Prioriteren van eGovernmentStructuur

• Theoretisch kader– Uitgangspunt prioriteren– Klassieke investeringsanalyse + beperkingen– Voorstel vanuit publiek management

• Casestudy: Verenigd Koninkrijk• Casestudy: Canada• Conclusies voor Vlaamse overheden

Kris Snijkers Spoor eGovernment 3

eGovernment: de hype voorbij

• Eind jaren ’90: grote investeringen ICT en eGovernment

• Grote investeringen grote baten• Vandaag: krappe budgettaire situatie• Hoe prioriteiten leggen in het eGovernment

beleid?– Welke projecten zijn de moeite (lees: investering)

waard?– Wat is de rangorde van deze projecten?

Kris Snijkers Spoor eGovernment 4

Klassieke investeringsanalyse

Klassieke benaderingen:– Net Present Value (NPV): huidige waarde van

toekomstige inkomsten – huidige waarde van de investering en toekomstige uitgaven

– Internal Rate of Return (IRR): bepalen van de preciese rentabiliteit van een investering

Kris Snijkers Spoor eGovernment 5

Klassieke investeringsanalyse

• Probleem:– Bepalen van toekomstige ontvangsten en uitgaven– Louter financieel– Wat met niet-financiële baten/kosten (intangibles)?

• Verbeterde dienstverlening• Verhoogd vertrouwen/tevredenheid• Verhoogde transparantie• Administratieve lastenverlaging• Verbeterde toegankelijkheid• …

Kris Snijkers Spoor eGovernment 6

Drie evaluatieperspectieven

bestuu r lijkve rmog e n

ju r id isch e ben ad e rin g

e co n o m is ch -b e d rijfs m a tig eb e n a d e rin g

p o litie k-m a a ts ch a p p e lijkeb e n a d e rin g

re ch tszeke rh e id

flexib ilite it

b e trouwb aa rhe id

re sp ons iv ite it

au ton omie e n p a rtic ipa tie po litie k p r imaa t

Bron: Van Gestel, Goverde, & Nelissen, 2000

Kris Snijkers Spoor eGovernment 7

Criteria voor eGovernment

Doelmatigheid Democratie Zekerheid•zuinigheid•efficiëntie•effectiviteit•kosteneffectiviteit•doelbereiking•integratie

•openheid en transparantie•inspraak en participatie•klantgerichtheid•gelijkheid

•rechtmatigheid•principes van behoorlijk bestuur•betrouwbaarheid•veiligheid

Kris Snijkers Spoor eGovernment 8

Operationalisatie criteria

Prio r ite r in gscr ite r ia

Zeke rh e id

D oe lma tig h e id

De mo cra tie

R ech tma tigh e idBe tro uwb aa rh e idVe ilig he id

Ju r id isch e zeke rh e id va n he t p ro jec t

Koste n

Ba ten

In te g ra tie

Mid de le n

Acitiv ite ite n

Bespa r in ge n o p p e rso n e e l

Bespa r in gen o p p roce ssen

Besp a rin ge n o p ru imte

Activ ite ite n

Effe cte nO ve rhe id

Bu rge rs

Be te re do e lb e re ik in g

Besp ar ing en in tijd

Be spa rin gen in g e ld

Vo ld oe nd e ga ra n ties vo o r b e tro u wb a arhe idVe ilig h e id va n d e in fra structu u r

T ra nspa ra n tieK lan tge r ich the id

Pa rtic ip a tieG e lijkh e id

Be h o o rlijk b e stuu r Vra gen /k la ch ten b ij omb ud sman

Kris Snijkers Spoor eGovernment 9

Decision Support Software (DSS) (vb. BOSDA)

Kris Snijkers Spoor eGovernment 10

Verenigd Koninkrijk: Prime Minister’s Strategy Unit

• Prioriteren op basis van gebruik• Elektronische dienstverlening: ook private

sector

• Nieuwe incentieven en structuren

Kris Snijkers Spoor eGovernment 11

Verenigd Koninkrijk:Prime Minister’s Strategy Unit

• eBusiness Strategy document

Algemene eBusiness strategie voor een volledig departement

– Beschrijving en analyse van de klanten– Analyse aanbod private of vrijwillige sector– Specifiëren doelstellingen ‘2005’– Aanduiden mijlpalen en reviews

Kris Snijkers Spoor eGovernment 12

Verenigd KoninkrijkPrime Minister’s Strategy Unit

• eBusiness Case document

Document per project

– Projectbeschrijving– Motivatie (nood aan overheidsinterventie, mogelijkheden van

joined-upness)– Organisatie en management– Klantenanalyse– Marketing– Overzicht kosten en baten (zowel kwantitatieve als kwalitatieve)– Scenario planning

Kris Snijkers Spoor eGovernment 13

Verenigd Koninkrijk:Prime Minister’s Strategy Unit

• ePrioritisation framework

Kris Snijkers Spoor eGovernment 14

Verenigd Koninkrijk:Prime Minister’s Strategy Unit

• ePrioritisation framework

Kris Snijkers Spoor eGovernment 15

CanadaTreasury Board of Canada

• Enhanced Framework for the Management of Information Technology Projects

Kris Snijkers Spoor eGovernment 16

CanadaTreasury Board of Canada

• Business Case: 1. Identificatie alternatieven2. Kostenscenario’s

• Directe éénmalige kosten• Directe blijvende kosten• Indirecte of onzichtbare kosten

3. Definitie en analyse van de baten• Comparatieve voordelen• Verbetering dienstverlening• Zowel tangible als non-tangible

Kris Snijkers Spoor eGovernment 17

CanadaTreasury Board of Canada

• Business Case (2)4. Risico’s

• Identificatie van de risico’s• Impact van de risico’s op het project• Waarschijnlijkheid van optreden• Relatie van risico met andere risico’s• Rangorde van risico’s en mogelijkheden tot

vermijden of beperken5. Analyse van alternatieven6. Beschrijving van de case7. Promotie van de case (champion)8. Reviews

Kris Snijkers Spoor eGovernment 18

Lessen voor Vlaamse overheden

• Prioriteren: meer dan financiële criteria• Rangorde van projecten vaak moeilijk: scores

van projecten zijn relatief/arbitrair• Prioriteren: geen losstaande oefening, ICT

moet in iedere besluitvorming worden meegenomen

• Beslissingen rond prioriteiten: zowel ICT als business mensen

• Vaak teveel aandacht voor front-office projecten

Kris Snijkers Spoor eGovernment 19

eGovernment

Algemeen secretariaat Steunpunt beleidsrelevant onderzoek

BESTUURLIJKE ORGANISATIE VLAANDEREN

E. Van Evenstraat 2 C - B-3000 Leuven Tel: 0032 16 32 36 10 - Fax: 0032 16 32 36 11

sbov@soc.kuleuven.ac.bewww.steunpuntbov.be