Post on 13-May-2015
Gelijke onderwijskansendankzij zorg?
Jean Pierre VerhaegheJean Pierre Verhaeghe18 november 200318 november 2003
Overzicht Een middenkader voor zorgbeleid Zorgbeleid vanuit kwaliteitszorg
analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Criteria voor slagen van zorgbeleid Bereikt iedereen de eindtermen? Zijn de verschillen verdwenen? Heeft iedereen zijn leerpotentieel gerealiseerd?
Een middenkader voor zorgbeleid
“Het is belangrijk om te zien dat nu ook in het basisonderwijs stilaan de condities gecreëerd worden voor het uitbouwen van een ondersteunend middenkader.”
“Een goed doordachte combinatie van mensen en middelen biedt immers kansen om de draagkracht van basisscholen effectief te versterken.”
Omzendbrief BaO/2003/2 “Hertekening van het onderwijslandschap”
Doelstellingen uren zorgbeleid
Coördinatie van zorg op schoolniveau
Ondersteunen van leerkrachten
Begeleiding van leerlingen
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau
leer- / ontwikkelingsachterstand: wie, hoeveel? gerelateerd aan
leerstoornissen: welke?
sociale / culturele achtergrond: welke categorieën?
sociaal-emotionele problemen: gerelateerd aan…?
hoe gespreid over leerjaren? welke evoluties tekenen zich af?
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau
= in kaart brengen van schoolbevolking vertrekken van GOK-indicatoren clusteren verfijnen (b.v. naar thuistaal) uitbreiden (b.v. naar gezinssamenstelling) genuanceerd benaderen effectieve leerachterstand in kaart brengen
met leerlingvolgsysteem
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau
= in kaart brengen van schoolbevolking
0
10
20
30
40
50
60
70
T1 T2 T3 T4 T5 T6
school Vlaams
school Turks
tijd
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau
= in kaart brengen van schoolbevolking
0
10
20
30
40
50
60
70
T1 T2 T3 T4 T5 T6
school Vlaams
school Turks
ref. Vlaams
ref. Turks
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgaanbod
specifieke activiteiten vr. spec. categorieën maar ook:
punctuele maatregelen bij “gewone” activiteiten
algemene onderwijskwaliteit soepele groeperingsvormen positieve attitudes vereiste competenties
Wat in de klasgebeurt,
staat centraal
Relatie met externe HV
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod
afgestemd op zorgbehoeften? voldoend aan kwaliteitscriteria? brengt het baat bij?
leerwinst?
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg
0
10
20
30
40
50
60
70
T1 T2 T3 T4 T5 T6
school Vlaams
school Turks 1
school Turks 2
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg ondersteuning van leerkrachten
niet als “hulp bij overlast” wel: ondersteunen in ontwikkeling van
competentie informeren samen uitwerken en uitproberen feedback geven leerlingen begeleiden?
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Monitor-functie
Waaraan kan het slagen van een zorgbeleid afgemeten worden?
Gelijke onderwijskansenvoor iedereen, ongeacht herkomst, sekse, …
Elke leerling kan zich ten volle ontplooien
= realiseren wat hij/zich in zich heeft
Effect van belemmerende factorenwordt geneutraliseerd / gecompenseerd
Bereiken we de gewenste effecten? Bereikt iedereen de eindtermen?
Toetsresultaten in functie van leerpotentieel
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27
Referentie
Leerpotentieel
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27
Referentie
Kansarm
Leerpotentieel
Toetsresultaten in functie van leerpotentieel
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27
Referentie
Kansarm
Leerpotentieel
Toetsresultaten in functie van leerpotentieel
Bereiken we de gewenste effecten? Bereikt iedereen de eindtermen? Zijn de verschillen tussen sociale
groepen verdwenen? Verschillen in leerresultaten
20 35 50 65 80Socio-economische status
400.0
456.5
513.0
569.5
626.0
Le
ess
core
s
Vlaanderen
Internationaal
Fr. Gem.
De gradienten voor lezen van België, Vlaanderen en de Franse
Gemeenschap in vergelijking met de internationale gradient voor lezen
België
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Niveau 4
Niveau 5
Hoe achtergesteld zijn Vlaamse / Belgische jongeren met een lage SES?
De Meyer, De Vos & Van de Poele (2002), Wereldwijd leren op 15. De eerste resultaten van PISA 2000. Vakgroep Onderwijskunde - UGent
20 35 50 65 80Socio-economische status
400.0
456.5
513.0
569.5
626.0
Le
ess
core
s
Vlaanderen
Internationaal
Fr. Gem.
Nederland
Finland
Ierland
Frankrijk
Duitsland
De gradienten voor lezen van België, Vlaanderen en de buurlanden
in vergelijking met de internationale gradient voor lezen
België
Verenigd Koninkrijk
Luxemburg
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Niveau 4
Niveau 5
Hoe achtergesteld zijn Vlaamse / Belgische jongeren met een lage SES?
De Meyer, De Vos & Van de Poele (2002), Wereldwijd leren op 15. De eerste resultaten van PISA 2000. Vakgroep Onderwijskunde - UGent
Bereiken we de gewenste effecten? Bereikt iedereen de eindtermen? Zijn de verschillen tussen sociale
groepen verdwenen? Verschillen in leerresultaten Verschillen in leerwinst Verschillen in realisatie van leerpotentieel
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27
Referentie
Kansarm
Leerpotentieel
Toetsresultaten in functie van leerpotentieel
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27
Referentie
Kansarm
Leerpotentieel
Toetsresultaten in functie van leerpotentieel
Moet het verkleinen van verschillen in leerresultaten op zich een doel zijn?
Neen, omdat: er verschillen in leerpotentieel (kunnen) zijn, verschillen in cultureel kapitaal en beginniveau
groei ook kunnen beïnvloeden beste aanpak van achterstand goed onderwijs is,
daarvan profiteert iedereen en de sterksten nog het meest
Hoe de balans opmaken? Kinderen komen de school binnen
met verschillend leerpotentieel met verschillend cultureel / sociaal kapitaal
met verschillend beginnniveau
met verschillende groeikansen
Het onderwijs compenseert meer/minder voor sociale
ongelijkheid voegt daar evt. nog ongelijkheid aan toe
Hoe de balans opmaken? Door zicht proberen te krijgen op de
effecten van wat we doen door de juiste vergelijkingen te maken vertrekkend vanuit een kritische maar
positieve ingesteldheid
Gelijke onderwijskansendankzij zorg?
Jean Pierre VerhaegheJean Pierre Verhaeghe18 november 200318 november 2003