Begrijpen we elkaar?Begrijpen we elkaar?

Communicatie en samenwerking Communicatie en samenwerking tussen de persoon met NAH, tussen de persoon met NAH, familieleden / mantelzorgers, familieleden / mantelzorgers, en professionalsen professionals

Jean Pierre WilkenJean Pierre Wilken Lector Participatie, Zorg en OndersteuningKenniscentrum Sociale Innovatie

Jean Tinguely, chaos I (lithografie) 2006

* Impact roept veel communicatie op* Impact roept veel communicatie op* Veelheid van berichten roept veel verwarring op* Veelheid van berichten roept veel verwarring op

Communicatie heeft meerdere intenties:Communicatie heeft meerdere intenties:* uitdrukking van emoties* uitdrukking van emoties* achter de feiten komen* achter de feiten komen

Communicatie verbindt mensenCommunicatie verbindt mensen

Communicatie: Communicatie: orde scheppen in de chaosorde scheppen in de chaos

communicatie na vliegtuigcrash

Communicatie: Communicatie: orde scheppen in de chaosorde scheppen in de chaos

communicatie na vliegtuigcrash

Traumatisch Hersenletsel, een persoonlijke rampTraumatisch Hersenletsel, een persoonlijke ramp* grote impact op sociaal leven* grote impact op sociaal leven* verandert communicatieve handelen dramatisch* verandert communicatieve handelen dramatisch

www.goeiesnap.nlwww.goeiesnap.nl

De complexiteit van de De complexiteit van de communicatie bij NAHcommunicatie bij NAH

• Groot aantal verschillende actorenGroot aantal verschillende actoren• De problematiek zelfDe problematiek zelf• Veranderde machtsverhoudingenVeranderde machtsverhoudingen

Intermezzo 1Intermezzo 1

Wat leren we uit het onderzoek?Wat leren we uit het onderzoek?

• Groot verlangen naar dialoog: Groot verlangen naar dialoog: Communiceren in de driehoekCommuniceren in de driehoek

• BegripBegrip• OndersteuningOndersteuning• ContinuïteitContinuïteit

Thema’sThema’s

Drie verdiepingenDrie verdiepingen

1.1. Dialoog: communiceren in de Dialoog: communiceren in de driehoekdriehoek

2.2. De stem en behoefte van naaste De stem en behoefte van naaste familiefamilie

3.3. Wat is goede (communicatieve) zorg?Wat is goede (communicatieve) zorg?

Dialoog: communiceren Dialoog: communiceren in de driehoekin de driehoek

• Woorden vindenWoorden vinden• Elkaar verstaanElkaar verstaan• Gezamenlijk zoekenGezamenlijk zoeken

persoon met NAHpersoon met NAH

belangrijkebelangrijke

naastenaaste hulpverlener hulpverlener

Intermezzo 2Intermezzo 2

De stem en behoefte De stem en behoefte van naaste familievan naaste familie

• De stem van een belangrijke naaste

• Erkenning van de eigen behoeften van de naaste familie /mantelzorgers• Het goed gebruiken van de

stem• Verwerking en rouw• Om kunnen gaan met een

veranderd leven• Het kunnen volhouden• Een steunsysteem organiseren

Wat is goede Wat is goede (communicatieve) zorg?(communicatieve) zorg?

• Goede zorg is zorg die als goed gepercipieerd wordt

• Goede zorg is ingebed in een persoonlijk-professionele relatie

• Goede zorg sluit aan bij behoeftes

• Goede zorg is herstelondersteunend, hoopvol en versterkend

Goede zorg is zorg die als Goede zorg is zorg die als goed gepercipieerd wordtgoed gepercipieerd wordt

Waarneming van zorg:ObjectiefSubjectief

Communicatie van ‘het goede’

Behandeling en Bejegening

Goede zorg is ingebed in een Goede zorg is ingebed in een persoonlijk-professionele relatie persoonlijk-professionele relatie

• Menselijke maat• Menselijk contact;

betrokkenheid• Begrip• Erkenning (van lijden, van

behoeftes, van mens-zijn)• Waardigheid

Presentiebenadering (Baart, 2001)Zorgethiek (Van Heijst, 2007)

Goede zorg sluit aan bij Goede zorg sluit aan bij behoeftesbehoeftes

• Goede zorg sluit aan bij behoeftes

Als iemand had gevraagd: maar hoe gaat het nu met u? dan hadden we waarschijnlijk gezegd: het gaat wel. Maar als iemand had gezegd: ik kom iedere week een kopje koffie drinken en dan praten, dan waren we daar zeker op ingegaan.

Intermezzo 3Intermezzo 3

Goede zorg is Goede zorg is herstelondersteunendherstelondersteunend

• Aansluiten bij fase herstelproces

• Aandacht voor transities

• meersporencommunicatie• perspectiefcommunicatie

Ontstaan van het trauma: Crisis

Stabilisatie Revalidatie: verwerking;

rouw; heroriëntatie

Re-integratie: wonen,

activiteiten (invulling geven aan Kwaliteit van

Leven)

Goede zorg is Goede zorg is herstelondersteunendherstelondersteunend

• Samen zoeken naar optimale zelfstandigheid (autonomie): versterken van eigen regie en kracht.

• mensen helpen (weer) in een actorpositie te komen

• ondersteuning bij het laten horen van de stem

• helpen bij kwaliteit van leven (tijdsbesteding, evenwichtige inzet mantelzorg etc.)

Goede zorg is Goede zorg is herstelondersteunendherstelondersteunend

Als ik ga wandelen en fietsen dan weet ik weer hoe het vroeger was en dat ik dat vroeger heel goed kon en deed. Nu kan ik het ook weer en dat komt omdat ik veel ging oefenen. Het is genieten en genieten en genieten.

Goeie Snap van ElkaarGoeie Snap van Elkaar

Bestaat uit vele elementen Bestaat uit vele elementen en is niet zo eenvoudig.en is niet zo eenvoudig.

Langzamerhand krijgen we zicht op wat Langzamerhand krijgen we zicht op wat belangrijke aspecten zijn.belangrijke aspecten zijn.

Het begint echter met de Het begint echter met de intentie intentie elkaar te elkaar te willen begrijpen willen begrijpen en en

het besef het besef elkaar nodig te hebben elkaar nodig te hebben om tot om tot goede, herstelondersteunende, zorg te goede, herstelondersteunende, zorg te komen.komen.