Vermoeidheid na NAH

Wat is nu eigenlijk het probleem?Vermoeidheid na NAHWat is vermoeidheid?Vermoeidheid is altijd een ongrijpbaar fenomeen geweest Simon Wessely

Niet zichtbaarGeen duidelijke definitieMoeilijk te meten, want subjectieve ervaring. Dus zelfrapportage of afname prestaties enige meetmethodenNiet eenduidig en multifactorieel

filmpje

Vermoeidheid na NAHSneller moeMeer tijd nodig om te herstellenHoe vaak komt het voor?Hoge prevalentie na NAH Verschillende studies met verschillende resultatenCVA: 25-95%; 38-77% (Stulemeijer et al., 2005; Lerdal et al, 2009). Na 1 jaar: 70%, later:40%TBI: 21-73%; 50-80% (Elovic et al, 2005; Bushnick et al, 2007) Chronische fase ong 50%Tumoren: 40% (Pelletier et al, 2002; Struik et al, 2009)PD: 37-56% (Beiske & Svensson, 2010) MS: 75% (Braley et al, 2010)

Waar komt het door?Vermoeidheid in zijn algemeenheid is een non-specifiek symptoom en kent vele oorzaken.Bij moe na NAH: primaire en secundaire (instandhoudende factoren) oorzaken

Primaire oorzakenspecifieke hersengebieden: ARAS, basale ganglia, witte stofletselsHormonen: ontregelde HPA-as, cortisol, groeifactorenCopinghypothese: Automatische naar gecontroleerde informatieverwerking. Brein moet harder werken om te compenseren voor de afname in aandacht en verwerkingssnelheid.Ontstekingsreacties brein

ARASHPA-as

Primaire en secundaire oorzaken

hormonenontstekingsreactiesSpecifieke hersengebiedencopinghypotheseMOEstemmingangstactiviteitenpatroonPersoonlijkheid/copingconditie/paresepijnslapenmedicatieWat betekent dat?Energieniveau kan niet meer hersteld worden tot het oude niveau.Dus: om leren gaan met vermoeidheid en vermoeidheid voorkomen

Instandhoudende factorenDus:Activiteitenpatroon verbeterenPlannenontspannenConditie verbeterenSlaaphygine verbeterenStemming/angst/acceptatie bewerken m.b.v. Cognitieve gedragstherapieBelemmerende persoonlijkheidsfactoren kom je dan vanzelf tegen: aanpakken mbv cgtPersoonlijke overtuiging: motivatie voor verandering, eigen keuzes maken en systemische aanpak erg belangrijkHoe doe je dat?Nog energie?