INTERNERING?

Ontoerekeningsvatbaar (misdaad en internering)

Verloop internering

Internering en hulpverlening in Vlaanderen

PROGRAMMA- Inleiding

- Forensische psychiatrie

- In enkele begrippen- In cijfers- In de praktijk

- Forensische pilootprojecten

- PC Sint Jan Baptiste Zelzate- OPZC Rekem - (UPC Sint Kamillus Bierbeek)

- Een ervaringsdeskundige aan het woord

PROGRAMMA (VERVOLG)- Multidisciplinair team en de rol van psycholoog

- Competenties van de forensische hulpverleners

- Casus

MISDAAD

Arrestatie Gerechtelijk onderzoek Eindvordering

GERECHTSDESKUNDIGE (PSYCHIATER, PSYCHOLOOG)

GERECHTSDESKUNDIGE-OPDRACHT

Beveiligings-

Maatregel

Straf

Voorwaarden internering: • ernstige bewezen feiten• sociale gevaarlijkheid• krankzinnigheid, • ernstige graad van geestesstoornis en/of • zwakzinnigheid

KRANKZINNIGHEID

Psychiatrische stoornis

Diagnostical and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV)

As-1 stoornissen

ERNSTIGE GEESTESSTOORNIS

Psychiatrische stoornis

Diagnostical and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV)

As-2 stoornissen

• Persoonlijkheidsstoornissen

Psychopathie

ZWAKZINNIGHEID

Intelligentie (IQ) en zelfredzaamheid

VERLOOP INTERNERING

Commissie ter Bescherming van de Maatschappij (CBM)

Ruime bevoegdheid

• Uitvoering internering• Voorwaarden• In vrijheidsstelling

• Justitieassistenten

VERLOOP INTERNERINGHoog risico

High risk

Laag risico

Low risk

Gemiddeld risicoMedium risk

ENKELE CIJFERS• Aantal geïnterneerden in België: 3942• Stijgende trend• Gevangenispopulatie

KRITIEKVeroordelingen Europees Hof voor de Rechten van de Mens

- Geen aangepaste behandeling, onvoldoende zorg op maat

- Gerechtsexpertises

• Standaardvergoeding nl 375 euro• “Voor mijn werk in het proces- De Gelder heb ik twee euro per

uur gekregen” Citaat Paul Cosyns uit artikel DS ‘met geesteszieke daders win je geen stemmen’

• Geen kwaliteitscontrole• Geen opleidingen• Geen Penitentiair Onderzoeks- en Klinisch Observatiecentrum

(POKO)• Zwart-wit verhaal rond on/toerekeningsvatbaarheid

- Onduidelijke termijn

BIERBEEK-REKEM-ZELZATE

2001 OPSTART FORENSISCHE

PILOOTPROJECTEN

PC Bierbeek

PC Zelzate

POZ Rekem

Observatie

Forensisch PVT Rekem

Intensieve behandeling 1 Voortgezette behandeling 1

Intensieve behandeling 2

Forensisch BW Rekem

Dagkliniek

Polikliniek

Outreach

Gesloten

Open kamers

Open studio’s

Oefenhuis

Beschut wonen

Woontraining

PVT Min

Reguliere zorg

Forensisch PVT A’pen

BW Min

Minimaal toezichtswonen

OPZ

60

Crisis- enhervalzorg

70

2420

50

BW Rekem 10

N: 234 Intake

Voortgezette behandeling 2

EEN ERVARINGSDESKUNDIGE AAN HET WOORD

MULTIDISCIPLINAIR TEAM EN DE ROL VAN PSYCHOLOGEN

Afdelingshoofd / Verpleegkundige leidinggevende

Psychiater

Psycholoog

Begeleiding/ sociotherapeuten (verpleegkundigen / zorgkundigen)

Criminoloog

Sociale dienst

Therapeuten

AANTALLEN BINNEN MDT

verpleging norm project ander 45,26

norm 17,63 17,63

project 24,00 24,00

project 5 crisisbedden 3,63 3,63

45,26

paramedici norm project ander 14,07

norm 4,32 4,32

project 9,75 9,75

14,07

administratie ander project 0,00

0,00 0,00

0,00

TOTAAL 21,95 37,38 0,00 59,33 0,00

psychiaters norm project outreach 2,20

norm 0,33 0,33

project (45h per week) 1,87 1,87

outreach 0,00

TOTAAL 22,28 39,25 0,00 61,53

PSYCHOLOOG IN EEN FORENSISCHE KLINIEK

“Binnen een multidisciplinair team is de klinisch psycholoog verantwoordelijk voor het onderzoeken en begeleiden van de psychologische en relationele processen van de individuele patiënt, de groepsdynamieken alsook hun omgeving. Dit heeft tot doel deze processen en hun omgeving te analyseren, te ondersteunen, te verbeteren en/of het hieraan gerelateerde gedrag aan te passen.

Daarnaast is de klinisch psycholoog mede verantwoordelijk voor de uitbouw en vertaling van de visie van de zorglijn omtrent de therapeutische setting van deze zorglijn.

De klinisch psycholoog dient te beschikken over de capaciteiten om een team aan te sturen.”

PSYCHOLOOG IN EEN FORENSISCHE KLINIEK (VERVOLG)

- Direct patiëntgebonden activiteiten

- Diagnosestelling, inventarisatie en rapportage van psychologische noden van de patiënt (excl. risicotaxatie)

• Individuele psychodiagnostiek• In kaart brengen van bv. autoanamneses• Risicotaxatie• Persoonlijke administratie patiëntendossier• Verslagen maken betreffende patiënten

- Opbouw en uitbouw van een therapeutisch klimaat• Inhoudelijk vormgeven van therapieprogramma’s• Vertalen van visie naar afdelingsstructuur• Ontwikkelen en bewaken afdelingsvisie• Samenstelling van patiëntengroep binnen de afdeling• Opstelling afdelingsreglementen

PSYCHOLOOG IN EEN FORENSISCHE KLINIEK (VERVOLG)

- Therapeutisch begeleiden van de patiënt• Individuele gesprekstherapie • Individuele psychotherapie• Groepstherapie• Allerlei vormen van relatietherapie – familietherapie• Hanteren van therapeutische instrumenten zoals

tokenkaarten en signaleringsplannen• Relaxatie-autogene training

- Opvolging van de therapeutische begeleiding van de patiënt• Deelname aan patiëntbespreking vanuit eigen discipline• Multidisciplinair overleg betreffende werking• Zorginhoudelijke supervisie aan

verpleegkundigen/therapeuten + intervisie met verpleegkundigen

PSYCHOLOOG IN EEN FORENSISCHE KLINIEK (VERVOLG)

- Niet direct patiëntgebonden activiteiten

• Intervisie met collega’s van de vakgroep• Therapeutische continuïteit binnen psychologen binnen

de eigen zorglijn verzorgen• Aanbod ontwikkelen nieuwe zorgbehoeften• Relevante vakliteratuur blijven raadplegen• Stagebegeleiding van stagiair-psychologen• Meewerken aan wetenschappelijk onderzoek

- Organisatorische verantwoordelijkheden

• Maandelijkse deelname aan beleidsvergaderingen (zorglijn/cluster)

• Adviesverlening aan het beleid m.b.t. klinisch relevante thema’s (zorgeenheid) op ziekenhuisniveau

• Over potentieel beschikken om een team aan te sturen

COMPETENTIES VAN FORENSISCHE HULPVERLENERS

- Exploratief onderzoek in kader van masterproef in samenwerking met KEFOR

- Welke competenties en waarden typeren de ideale forensische hulpverlener?

COMPETENTIES VAN FORENSISCHE HULPVERLENERS (VERVOLG)

Belang

Leerbaarheid

COMPETENTIES VAN FORENSISCHE HULPVERLENERS (VERVOLG)

- Focusgroep patiënten en bewoners

Focusgroep I (Ego – zwakke individuen) Focusgroep II (Ego – sterke individuen)

Opvolging

Zeggen wat ik moet doen

(beslissen/directiviteit))

Luisteren

Helpen (praktisch en probleemoplossend)

Intermenselijke omgang

Voorkomen

Informatie

Opvolging

Zeggen wat ik moet doen (beslissen/

directiviteit)

Luisteren

Helpen (praktisch en probleemoplossend)

Intermenselijke omgang

Voorkomen

Informatie

Inleving / aandacht

Motiveren

Ervaring

Eerlijkheid

Ingesteldheid

COMPETENTIES VAN FORENSISCHE HULPVERLENERS (VERVOLG)

- Delphi – studie forensische experts: Welke competenties zijn in jullie ogen belangrijk?

- 90 competenties- Consensusnorm = 80%- 8 uitermate belangrijk

- Conflicthantering (89,3%)- Situatie – inschatting (89,3%)- Benadering van de patiënt (85,7%)- Persoonlijke binding (85,7%)- Kennis sociaal netwerk van de patiënt (85%)- Betrouwbaarheid (85%)- Grenzen bewaken (afstand – nabijheid) (82,1%)- Sociaal aanvoelen (80%)

COMPETENTIES VAN FORENSISCHE HULPVERLENERS (VERVOLG)

Conclusies:

- HRM-beleid anders?

- Specifiek competentieprofiel?

- Screening aanpassen?

- VTO?

- …

CASUS

CONTACTGEGEVENS- Kevin Pesout

- kevin.pesout@opzcrekem.be

- Vanessa Baetens

- vanessa.baetens@fracarita.org