Post on 13-May-2015
INSPIRATIEDAG VOLKSTUINEN
24 APRIL 2014
GRIET HANEGREEFS
INLEIDING | WAT VOORAF GING
2007 Studie ‘Toestandsbeschrijving van de volkstuinen in Vlaanderen vanuit een sociologische en ruimtelijke benadering’Opdrachtgever: Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Monitoring en StudieOpdrachtnemer: Universiteit Gent, Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning
INLEIDING | WAT VOORAF GING
2007 Studie ‘Toestandsbeschrijving van de volkstuinen in Vlaanderen vanuit een sociologische en ruimtelijke benadering’Opdrachtgever: Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Monitoring en StudieOpdrachtnemer: Universiteit Gent, Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning
Beleidsaanbevelingen
2009-2010Studie ‘Realisatie van de beleidsaanbevelingen van de studie ‘Toestandsbeschrijving van de volkstuinen in Vlaanderen vanuit een sociologische en ruimtelijke benadering’’Opdrachtgever: Vlaamse LandmaatschappijOpdrachtnemer: Universiteit Gent, Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning
en vzw De Vlaamse Volkstuin
INLEIDING | WAT VOORAF GING
2007 Studie ‘Toestandsbeschrijving van de volkstuinen in Vlaanderen vanuit een sociologische en ruimtelijke benadering’Opdrachtgever: Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Monitoring en StudieOpdrachtnemer: Universiteit Gent, Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning
Beleidsaanbevelingen
2009-2010Studie ‘Realisatie van de beleidsaanbevelingen van de studie ‘Toestandsbeschrijving van de volkstuinen in Vlaanderen vanuit een sociologische en ruimtelijke benadering’’Opdrachtgever: Vlaamse LandmaatschappijOpdrachtnemer: Universiteit Gent, Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning
en vzw De Vlaamse Volkstuin
Handleiding over de aanleg van een volkstuinpark
HANDLEIDING
Doel: gemeenten wegwijs maken bij de aanleg van volkstuinparken
Stappenplan
Opbouw:1. Behoeftebepaling2. Op zoek naar een locatie3. Inrichting4. Beheer
BEHOEFTEBEPALING
Doel: gemeenten wegwijs maken bij de aanleg van volkstuinparken
Stappenplan
Opbouw:1. Behoeftebepaling2. Op zoek naar een locatie3. Inrichting4. Beheer
o theoretische behoeftebepaling = invullijsto maatschappelijke behoeftebepaling
BEHOEFTEBEPALING | THEORIE
HOE BEPALEN ?o Op basis van verschillende methoden
Bevolkingsdichtheid is steeds doorslaggevende factor
Grotere bevolkingsdichtheid kleinere oppervlakte aan private buitenruimte grotere nood aan publiek groen
o Bereik van volkstuinparken = 3km
Behoeftebepaling op buurtniveau Gegevens beschikbaar obv statistische sectoren
BEHOEFTEBEPALING | THEORIE
zeer dense buurten (> 6000 inw/km²) grootste nood aan volkstuinendense buurten (4000-6000 inw/km²) grote nood aan volkstuinenminder dense buurten (2000-4000 inw/km²) nood aan volkstuinen
ondergrens: 2000 inw/km² geen nood aan volkstuinen
BEHOEFTEBEPALING | THEORIE
Gemeenten met buurten met een grote theoretische nood aan volkstuinen
BEHOEFTEBEPALING | THEORIE
BEREIK
Afstandsbuffer 3km= maximale reikwijdte van volkstuinen
BEHOEFTEBEPALING | MAATSCHAPPELIJK DRAAGVLAK
THEORIE VERSUS PRAKTIJK
o Theoretische behoeftebepaling= berekening behoefte obv bestaande gegevens
o Maatschappelijke behoeftebepaling= draagvlakbepaling obv feiten
op zoek naar gebruikersop zoek naar trekkers
LOCATIEKEUZE
Doel: gemeenten wegwijs maken bij de aanleg van volkstuinparken
Stappenplan
Opbouw:1. Behoeftebepaling2. Op zoek naar een locatie3. Inrichting4. Beheer
o opstarten van een nieuw projecto aansluiten bij project in planfase
LOCATIEKEUZE | AANSLUITEN BIJ PROJECT
SNELLE REALISATIE
WAARo theoretisch en/of empirisch bepaald
WELKE PROJECTENo Koppeling aan bejaardentehuizeno Koppeling aan ziekenhuizeno Koppeling aan groepswoningbouwo Inbedden in de fasering van grote bouwwerken (tijdelijke volkstuinen)o Projecten die vanuit Vlaanderen begeleid worden, zoals landinrichting en natuurinrichtingo …
MOGELIJKHEID TOT INBEDDINGo als last koppelen aan het verlenen van een stedenbouwkundige vergunning
LOCATIEKEUZE | NIEUW PROJECT
POTENTIËLE ONTWIKKELINGSGRONDEN ZOEKENo Binnen afstandsbuffer 3km van meest dichtbevolkte buurteno In de buurt van empirisch bepaald potentieel aan gebruikers
VANUIT 3 INVALSHOEKENo Planologische bestemmingo Eigendomo Opportuniteiten
LOCATIEKEUZE | NIEUW PROJECT
INVALSHOEK 1 | PLANOLOGISCHE BESTEMMINGo Geen specifieke bestemmingsvoorschrifteno Ongeveer de helft van alle volkstuinparken gelegen in zones waarvan de onderliggende planologische
bestemming aansluit bij de aard van de activiteit van het volkstuinieren
POSITIEVE BESTEMMINGEN: ZONE-EIGENo Woongebiedo Recreatiegebiedo Parkgebiedo Gemengd openruimtegebiedo Zone voor openbaar nut
Þ Constructies vergunbaar
LOCATIEKEUZE | NIEUW PROJECT
INVALSHOEK 1 | PLANOLOGISCHE BESTEMMINGo Geen specifieke bestemmingsvoorschrifteno Ongeveer de helft van alle volkstuinparken gelegen in zones waarvan de onderliggende planologische
bestemming aansluit bij de aard van de activiteit van het volkstuinieren
ANDERE BESTEMMINGEN o Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening,
artikel 4.4.4 betreffende het sociaal-cultureel of recreatief medegebruik(§1: In alle bestemmingsgebieden kunnen, naast de handelingen die gericht zijn op de verwezenlijking van de bestemming, ook handelingen worden vergund die gericht zijn op het sociaal-culturele of recreatieve medegebruik, voor zover ze door hun beperkte impact de verwezenlijking van de algemene bestemming niet in het gedrang brengen.)
Þ Kleine constructies vergunbaarÞ Voor grote constructies is de opmaak van een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan nodig om een
herbestemming naar volkstuinpark door te voeren
LOCATIEKEUZE | NIEUW PROJECT
INVALSHOEK 2 | EIGENDOMVoor de aanleg van een nieuw volkstuinpark moet de gemeente minstens het gebruiksrecht hebben over het her in te richten grondgebied.
GUNSTIGE EIGENDOMGrond in eigendom van de gemeente of een andere overheid:
snelle realisatie mogelijk Gebruiksovereenkomst of een publiek-publieke overdracht van grondeno Gemeente | Provincie | Gewesto Kerkfabrieko Stads- of gemeentelijk ontwikkelingsbedrijfo OCMWo Intercommunaleo Schoolgemeenschapo Havenbedrijfo NMBSo Drinkwatermaatschappijeno …
LOCATIEKEUZE | NIEUW PROJECT
INVALSHOEK 2 | EIGENDOMVoor de aanleg van een nieuw volkstuinpark moet de gemeente minstens het gebruiksrecht hebben over het her in te richten grondgebied.
ONGUNSTIGE EIGENDOMGrond niet in eigendom van de gemeente of een andere overheid
verwerving van gronden nodig dooro Aankoop in der minneo Ruil in der minneo Herverkavelingo Onteigening (opmaak onteigeningsplan nodig)
LOCATIEKEUZE | NIEUW PROJECT
INVALSHOEK 3 | OPPORTUNITEITENo Interesse vanuit specifieke doelgroepen of bepaalde functies o Verzekeren van een effectief gebruik
FASERING VAN GROTE WERKENo Vb verkaveling, begraafplaats
KOPPELEN AAN BEJAARDENTEHUIZEN EN ZIEKENHUIZENKOPPELEN AAN INSTELLINGEN VOOR GEHANDICAPTENo Verhoogde tuinen voor mensen in een rolstoel, bredere openbare paden, grotere tuinhuisjes
KOPPELEN AAN SCHOLENo Bijenkasten, paddenstoelen, vlindertuineno Schoolwerktuin
KOPPELEN AAN OPENBAAR GROENo Verhogen van landschappelijke en ecologische betekeniso Daling onderhoudskosten
INRICHTING
Doel: gemeenten wegwijs maken bij de aanleg van volkstuinparken
Stappenplan
Opbouw:1. Behoeftebepaling2. Op zoek naar een locatie3. Inrichting4. Beheer
aandachtspunten bij de inrichting
INRICHTING | ALGEMENE INRICHTINGSPARAMETERS
LANDSCHAPPELIJKE INPASSINGo Ruimtelijke verweving, buffering
PUBLIEKE EN PRIVATE DELENo Private tuinen, gemeenschappelijke voorzieningen
FACILITEITENo Voorzieningen, veiligheid, infrastructuur
NEVENACTIVITEITENo Diversiteit volkstuingebruikers, ondersteunende functies
BEREIKBAARHEIDo Fiets, wagen, openbaar vervoer
TOEGANKELIJKHEIDo Toegang, toeristische routes, gemeenschappelijke infrastructuur
BEHEER
Doel: gemeenten wegwijs maken bij de aanleg van volkstuinparken
Stappenplan
Opbouw:1. Behoeftebepaling2. Op zoek naar een locatie3. Inrichting4. Beheer
o wie is verantwoordelijk?o huishoudelijk reglement
BEHEER | WIE DOET WAT
o Grondeigendom versus beheerdero Publiek versus privaato Beheers- en onderhoudskosteno Huishoudelijk reglemento Duidelijk communiceren
TOT SLOT | WAAROM NIET…
TIJDELIJK VOLKSTUINPARK ALS ALTERNATIEF VOOR GEBREK AAN BESCHIKBARE GROND
ONTPITING OP BEZOEK BIJ DE BOER
TUINIEREN OP DAKEN
TUINIEREN OP VERGETENSTUKJES GROEN