Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Inleiding – Vakgroep IT

Joris Maervoet (joris.maervoet@kahosl.be)

Onderzoek aan vakgroep IT (dpt. II), http://ingenieur.kahosl.be/vakgroep/it/

Onderzoeksgebieden: personeelsplanning, agenten, timetabling, mobiele toestellen, optimalisatie, artificial intelligence (AI)

Gesubsidieerde projecten (IWT)

OCAPI (’97-’99), COALA (’99-’01), CoFfTeA (’01-’03), AMobe (’02-’04), TITAN (intern), DINGO (’03-’05)

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Inleiding - AMobe

Applicatieontwikkeling voor Mobiele Toestellen (AMobe)

Hoe kunnen we mobiele toestellen integreren in bestaande applicaties?

Op basis van case studies

Keywords: GPRS – softwarepatronen – agents – Java (SE/ME/pJava)

http://ingenieur.kahosl.be/projecten/AMobe/

Interessante medische partners:

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Inleiding - AMobe

2 case studies:

Technologie & Integratie – Mobiele toestellen assisteren personen met NAH. Agenda en opvraagbare items worden gemaakt gewijzigd op centrale PC en toestel patiënt. Mobiel toestel voor begeleider is optioneel

IDEWE – Efficiënt versturen en ontvangen van dossiers en handleidingen op de toestellen van mobiele dokters.

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Terminologie - GSM

GSM’s (Global System for Mobile

Communication)

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Terminologie - Smartphone

Smartphones

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Terminologie - PDA

PDA’s (Personal Digital Assistants)

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Terminologie - varia

Tablet PC en Notebook

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

’70 - ’80: eerste generatie (1G) systemen

Eerste cellulaire draadloze communicatiesystemen

Analoge systemen

Nationale standaarden

Beperkte netwerkcapaciteit en batterij

USA: AMPS (1983) 850 MHz spectrum

Duitsland: A-Netz (1958), B-Netz (1972) , C-Netz

Scandinavië: Nordic Mobile Telephone (NMT)

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

’90: tweede generatie (2G) systemen

Digitale systemen Minder bandbreedte nodig (compressie)

Integratie spraak-, data- en faxverkeer

Foutencorrigerende codes

Beveiliging

1991: standaardisatie GSM Spraak

SMS (160 karakters)

Fax groep 3

Datatransmissie 9,6 kbit/s (I.P. based, circuit-switched)

EUROPESE STANDAARD (roaming)

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

GSM: technische details (TDMA + FDMA)

Europa: 900 MHz spectrum – 124 duplex kanalen – later 1800 MHz spectrum (kleinere cellen, kwaliteit)

U.S.: 1900 MHz spectrum – later 850 MHz spectrum

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

1G – Analoge telefonie

2G – Digitale telefonie (GSM)

2.5G – Uitbreidingen 2G voor datacommunicatie met hogere bitsnelheden

3G – Datacommunicatie (voor breedbandapplicaties) (UMTS)

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

2.5G Technologieën (ca. 2000)

Aanpassing data over GSM 14,4 kbps i.p.v. 9,6 kbps

coderingsalgoritme efficiënt voor kalme gebieden

HSCSD (High Speed Circuit Switched Data) meerdere (praktisch tot 4) GSM-sloten tegelijk

GPRS (General Packed Radio Service) pakket-geschakeld over meerdere GSM-sloten

volledig beschikbaar bij

EDGE (Enhanced Data rates for GSM Evolution) andere modulatietechniek

meest 3G, samengaan D-AMPS en GSM

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

Circuit Switched Service

Packet Switched Service

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

HSCSD: een toegekend tijdslot blijft bestaan gedurende de verbinding

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

GPRS: circuit-schakeld verkeer (voice) krijgt voorrang op pakket-geschakeld verkeer

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

Hoe snel is GPRS?

Multislotklasse

MSK # Down # Up Active

6 3 2 4

7 3 3 4

8 4 1 5

9 3 2 5

10 4 2 5

11 4 3 5

12 4 4 5

klasse 6

klasse 8

klasse 12

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

UMTS (3G)

2001: gelanceerd in Japan

2001: test op the Isle of Man

2003: launch Italië, Oostenrijk, Zweden, U.K.

Technologie: W-CDMA (“chips” over wide band)

In theorie tot 2 Mbit/s

WERELDWIJDE STANDAARD

Toekenning door veiling of beauty contest

België 1 816 BF/inw.; Duitsland 20 000 BF/inw

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Evolutie van de mobiele datacommunicatie

UMTS: hiërarchische celstructuur

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Opmerkingen

Evolutie van 1G tot 3G slaat op cel-based draadloze communicatie

Opkomende trend voor Tablet PC’s en Notebooks: WLAN Hotspots

WLAN = IEEE 802.11 = WiFi = wireless ethernet

Tot 11 Mbit/s per Hotspot

Sinfilo installeert Hotspots in wegrestaurants, voetbalstadions, Flanders Expo, Kafee Vooruit, …

Sinfilo Prepaid Cards

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

WAP (Wireless Application Protocol)

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

WAP (Wireless Application Protocol)

Geoptimaliseerd voor kleine narrowband apparaten

WML ~ HTML

WTP ~ HTTP

WSL ~ SSL

WCP ~ TCP

IP

communicatietechnologie naar keuze

Flop: geen geslaagde applicaties, voorlopig nog op circuit-geschakelde services (cf. tarief), misleidende reclame

Als protocol wel O.K.; Toekomst: WAP 2.0 en over GPRS

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

E-mail

IP-gebaseerde 2.5G en 3G technologieën laten toe om e-mail te versturen via een mobiel toestel

Vaak voorzien providers aparte e-mail services (bv. Proximus Inter@ctive of I-mode van Base)

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

I-mode

1999: Explosief succes in Japan

2002: Mobiele datadienst van Base

Base: HSCSD volledig beschikbaar; GPRS enkel voor I-mode

Eigenschappen: pakket-geschakeld, allerlei diensten over cHTML, ondersteuning e-mail

Speciale telefoons vereist

Relatief succes: cHTML handiger dan WML, pakket-geschakelde tarieven

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

J2ME (Java 2 Micro Edition)

“Java Enabled Phone”

Programmeeromgeving voor toestellen met een lichte footprint. Doelgroep: GSM’s en Smartphones.

Aangepaste versie van standaard Java.

Toepassingen: voorlopig vooral spelletjes, in de toekomst messenger applicaties, multimedia toepassingen (bv. Karaoke systeem)

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Eenvoudig beheer agenda’s

Mobiele verplegers moeten in staat zijn hun agenda te controleren, wijzigingen op de dag zelf vereisen expliciete verwittiging.

Mogelijke (low-cost) oplossingen? Verwittigen via SMS

Agenda raadplegen via WAP of I-mode

Met agenda interageren via J2ME applicatie (mogelijk voordeel: persistant storage)

Toestellen? Server?

Ev. programmeerbare SMS-modem

Dynamische WAP of I-mode pagina’s

Java applicatie

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Eenvoudig beheer dossiers en agenda’s

Mobiele verplegers moeten in staat zijn hun agenda te synchroniseren en lokaal te beheren en om via eenvoudige formulieren medische dossiers aan te maken en door te sturen.

Mogelijke (low-cost) oplossingen? PDA’s met HSCSD of GPRS

(CF card of ext. toestel)

Synchronisatie agendasysteem PDA

Toepassing op PDA om medische dossiers te beheren

Toestellen?

Server? Synchronisatie software …

Inleiding

Terminologie

Evolutie1G 3G

GSM toep. WAP E-mail I-mode J2ME

Case study:mobieleverpleging

KaHo Sint Lieven – departement Industrieel Ingenieur – vakgroep IT

Mobiele verplegers moeten in staat zijn medische dossiers op te vragen, te bewerken en door te sturen; om rapporten te exporteren; om een medisch handboek dat regelmatig wordt geactualiseerd te raadplegen.

Mogelijke oplossingen? Heuse toepassingen op Notebooks/ Tablet PC’s met

HSCSD, GPRS en/of WLAN

Toestellen?

Server? Synchronisatie software …

Complex beheer dossiers, rapporten en handbook + eventueel agenda

++

+combo