INDICATORENMETING VOOR EEN ROOK-,VOEDINGS-, EN BEWEGINGSBELEID

IN BEDRIJVEN EN SCHOLENIN VLAANDEREN EN BRUSSEL

2006

HET ONDERZOEK

Jo Tambuyzer5 december 2007

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Wat is een indicatorenmeting?

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Gezondheidsdoelstellingen

Indicatoren

Logo’s

Breed onderzoek (2003 eerste afname)

Verschillende thema’s, beweging nieuw

Scholen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

TABAKSPREVENTIE

Educatie School (regl.) Interventies (vb…)

Participatie (vb…) Netwerking

VOEDING

Educatie Aanbod School

Participatie Netwerking

BEWEGING

Beleid

Proces

Bedrijven

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

TABAKSPREVENTIE

Voorlichting Reglementering Interventies

Participatie Netwerking

Budget

VOEDING

Voorlichting Aanbod

Participatie Netwerking

Budget

BEWEGING

Beleid

Proces

Vragen samengesteld per component Vraagspecifieke weging Antwoordspecifieke codering Componentspecifieke weging

- geen afstraffing voor niet aanbod

- ook ‘de manier waarop’ werd gescoord

-> bvb. hoe voe-bel bekendgemaakt?

Populatie

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Alle Vlaamse basis- en secundaire scholen

-Vlaams agentschap Zorg en Gezondheid zorgde voor lijst met ID gegevens

Bedrijven in het Vlaams en Brussels gewest met minstens 50 werknemers en hoogstens 230 bedrijven per logoregio

-Nieuwe lijst van Graydon, veranderingen…

STEEKPROEF TER VERGELIJKING enkel identieken….

Respons

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

  Bedrijven Basis-onderwijs

Secundair onderwijs

Totaal

N % N % N % N %

Ingevuld 2077 50,3 1766 45,1 592 41,3 4435 46,8

Niet ingevuld 2051 49,7 2151 54,9 841 58,7 5043 53,2

Totaal verzonden

4128   3917   1433   9478  

Scores

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

In %, te relativeren

Ruimte voor verbetering

LINK-scores (2003), evolutie vragenlijst, doorsnede

EEN GEZOND BEDRIJF: KWESTIE VAN VOORLICHTINGSSESSIES

OF FITNESSRUIMTE?

Els Wouters5 december 2007

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Het gezondheidsbeleid op het werkGemiddelde totaalscores

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Van rookverbod naar rookbeleidLinkscores voor 2003: 23% t.o.v. 34,9% voor 2006,

een duidelijke vooruitgang

Voedingsbeleid trappelt ter plaatseLinkscores voor 2003: 30,1% - voor 2006: 29,9%

Nauwelijks een beleid op vlak van bewegingScore 2006: 14,5%

Een rookbeleid op het werkGemiddelde totaalscores

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

SCORES 2006 VOORUITGANG PER COMPONENT

Voorlichting: 2,6 1,69

Reglementering: 5,3 1,10

Interventies: 3,9 1,10

Participatie: 2,6 1,27

Netwerking: 1,5 ,80

Budget: 1,1 ,82

Een voedingsbeleid op het werkGemiddelde totaalscores

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Voorlichting: 1,1

Aanbod: 4,9

Participatie: 1,1

Netwerking: 0,5

Budget: 0,5

Voorlichting: niet aan het bedrijf besteed?

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Voorlichting

Verschillende aandacht voor de gezondheidsthema’s Deskundigheidsbevordering van personeel, duidelijke impact

op het beleid Weinig toekomstplannen

Gezondheidsadvies en -ondersteuning

Weinig mogelijk via het bedrijf Bedrijfsarts als adviseur

Stimuleren van gezond eten en voldoende beweging, beperken van roken

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Rookreglement

Roken kan … maar dan buiten het bedrijfsgebouw Bedrijfsactiviteit -en grootte speelt geen rol Arbeidsreglement

Gezonde voeding- en dranken

Ruim maar klassiek aanbod Yoghurt of vezelrijke koeken in concurrentie met snoep

Stimuleren van gezond eten en voldoende beweging, beperken van roken

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Voldoende bewegen via het werk

Drempels verlagen via fietsenstallingen, kleedkamers en douches

Populariteit van fietsvergoedingen & sportinitiatieven

Het gezondheidsbeleid, wie maakt er werk van?

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Coördinatie van het beleid wint aan belang

De stem van de werknemer

Rol van preventiestructuren, groeipotentieel

Het bedrijf werkt … maar alleen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Samenwerking voor rookstopbegeleiding, gezondheidstoezicht, vormingen en ergonomiegerelateerde onderwerpen

Nauwelijks toekomstplannen

Budget en netwerking, de grote afwezigen

Gezondheidsbeleid als bedrijfsstrategieAanbevelingen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

(nog) Geen vanzelfsprekend onderdeel van de bedrijfsvoering

Brede invulling gezondheidsbeleid (voorbij de reglementering, het evenwichtige aanbod en de faciliteiten en sportinitiatieven,…)

Nood aan een volwaardig rookbeleid voor bedrijven uit de dienstverlening en de distributie

Nood aan een volwaardig voedings- en/of bewegingsbeleid

in productie- en distributiebedrijven in profitsectoren

Strategie voor het gezondheidsbeleid in de KMO

Urgentiebesef vergroten

Gezondheidsbeleid als bedrijfsstrategieAanbevelingen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Voorlichting

Stimulering voorlichtingsinitiatieven, in het bijzonder voor de profitsectoren

Integratie in het beleidsplan preventie – personeel – kwaliteit

Aandacht voor deskundigheidsbevordering als voorwaarde voor gebalanceerd gezondheidsbeleid

Aanbod methodieken en materialen afgestemd op bedrijfskenmerken

Ontrading verkoop van tabaksproducten in dienstverlenende bedrijven

Gezondheidsbeleid als bedrijfsstrategieAanbevelingen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Reglementering

Focus op non-profit- & dienstverlenende bedrijven Aandacht voor niet-werknemers

Aanbod

Aandacht voor evenwichtige samenstelling voeding, dranken en tussendoortjes

Uitbouw van een breed en gedifferentieerd bewegingsaanbod op & via het werk

Gezondheidsbeleid als bedrijfsstrategieAanbevelingen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Proces

Stimulering formele beleidsaanpak

Bijzondere aandacht voor participatie van werknemers

Intentiegraad voor netwerking vergroten

Kwaliteitszorg aanbod providers/aanbieders

Facilitering van kwaliteitsvolle bedrijfspraktijk via afstemming & uitbouw ondersteuningsstructuren zoals de paritaire vormingsinstituten

Indicatorenbevraging bedrijven 2006

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Beleidsadvies terugkoppeling naar de overheden (gezondheid, werkgelegenheid, sport, …) terugkoppeling naar de sociale partners terugkoppeling naar de sector preventieve gezondheidszorg

Kwaliteitsadvies terugkoppeling naar de verschillende beroepsgroepen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

EEN GEZONDHEIDSBELEID IN DE VLAAMSE SCHOLEN:VERBODEN TE SNOEPEN

EN TE ROKEN

Olaf Moens5 december 2007

Met z’n allen een bank vooruitGemiddelde totaalscores 2006

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Basis-onderwijs

Secundair

onderwijs

Tabakspreventie-beleid:

25,7 45,4

Voedingsbeleid: 50,8 43,3

Bewegingsbeleid: 46 43,5

Met z’n allen een bank vooruit Basisonderwijs: componenten scores 2006

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Tabaks-preventie

Voeding

Educatie 2,26 6,18

Reglementering 4,87 5,61

Interventies/

aanbod

1,39 5,47

Participatie 2,26 3,82

Netwerking 1,66 3,62

Met z’n allen een bank vooruit Secundair onderwijs: componenten scores 2006

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Tabaks-preventie

Voeding

Educatie 5,11 6,25

Reglementering 5,53 3,18

Interventies/

aanbod

4,02 4,54

Participatie 3,89 3,57

Netwerking 3,49 2,36

Met z’n allen een bank vooruit Linkscores 2003 - 2006

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

2003 2006

Basisonderwijs:-Tabakspreventiebeleid- Voedingsbeleid

22,5

46,8

+ 5,1

(+22,5%)

+ 8

(+17,2%)

27,6

54,8

Secundair onderwijs:-Tabakspreventiebeleid- Voedingsbeleid

38,8

40

+ 5

(+12,8%)

+ 6,6

(+16,5%)

43,8

46,6

Niet elke school is gelijk Schoolkenmerken

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Onderwijstype: weinig bepalend* 2003-2006: buitengewoon onderwijs heeft regulier onderwijs bijgebeend

Schoolgrootte: bepalend, maar in beperkte mate* Verschillen vnl. in zeer kleine en zeer grote scholen

* 2003-2006: belang van schoolgrootte voor kwaliteit gezondheidsbeleid duidelijk verminderd

Niet elke school is gelijk Schoolkenmerken

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Onderwijsvormen SO: bepalend* Verschillen bevestigen hypotheses: kwetsbare onderwijsvormen!

* 2003-2006: inhaalbeweging van ASO en BuSO

Onderwijsniveaus: zeer bepalend* Hoe ouder de leerling … hoe minder aandacht (uitzondering: KO vs LO)

* Breukvlak: 1e graad vs bovenbouw SO

Gezondheidsbeleid in de praktijk Resultaten op vraagniveau

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Gezondheidseducatie:* Veel meer dan lesjes, maar nog geen curriculum

* Bovenbouw SO scoort minder

* Inspanningen deskundigheidsbevordering duidelijk zichtbaar

Reglementering rookbeleid:* Globaal: ‘strenger’ + kwaliteitsvoller

* Verboden te roken …

* … vooral voor leerlingen

Rookstopinterventies:* Voor leerlingen SO: stabiel

* Voor personeel: in de lift, doch bescheiden

Gezondheidsbeleid in de praktijk Resultaten op vraagniveau

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Voedings- en drankenaanbod:* Schoolmaaltijden: relatief positief beeld (kwaliteit BaO>SO)

* Drankenbeleid: SO blijft zwak scoren

* Tussendoortjesbeleid: opmerkelijke vooruitgang SO

* Kwaliteitsvol aanbod realiseren door beperken (BaO) of verbreden (SO)

Bewegingsaanbod:* Bewegingsactiviteiten: BaO>SO

* Infrastructuur: SO>BaO

* BaO: ligging als bepalend schoolkenmerk

Gezondheidsbeleid in de praktijk Resultaten op vraagniveau

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Participatie en netwerking:* Globaal: verbetering

* Gezondheidscoördinator en werkgroep: ‘hobbels’

* Participatie: OK (BaO<SO)

* Partners: CLB als eerste partner

* Kwestie van cultuur of kwestie van omkadering?

Gezondheidsbeleid voor personeel:* Bescheiden vooruitgang

* Zwak in vergelijking met resultaten bedrijven

* Onvoltooide implementatie rookwetgeving

Gezondheidsbeleid op school Aanbevelingen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Algemeen:

Brede invulling gezondheidsbeleid (rookbeleid is meer dan reglementering, voedingsbeleid is meer dan evenwichtig aanbod, …)

Nood aan volwaardig rookbeleid in BaO

Aandacht voor tabakspreventie- en voedingsbeleid in ‘kwetsbare’ onderwijsvormen SO en bovenbouw SO

Uitbouw van gezondheidsbeleid voor personeel

Kwaliteitszorg voor gezondheids- en leerboodschappen

Gezondheidsbeleid op school Aanbevelingen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Educatie:

Werken met leerlijnen en curriculum, ook tussen de onderwijsniveaus

Aandacht voor motiverend en geschikt aanbod van methodieken en materialen

Geschikte tabakspreventie in bovenbouw SO

Uitbouw beweging als vakoverschrijdend thema

Gezondheidsbeleid op school Aanbevelingen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

School/reglementering:

Kwaliteitsvolle uitbouw en opvolging reglementering roken

Nadruk op ‘stimulerende’ voedingswerking in BaO en SO

Gezondheidsbeleid op school Aanbevelingen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Aanbod:

Blijvende aandacht voor evenwichtig voedingsaanbod, o.a. in buitengewoon BaO

Uitbouw van evenwichtig dranken- (en tussendoortjes-) aanbod in SO

Uitbouw van breed en gedifferentieerd bewegingsaanbod op school

Gezondheidsbeleid op school Aanbevelingen

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

Proces:

Kwaliteitszorg door o.a. faciliteren van schoolinterne werking

Kwaliteitszorg aanbod partners

Faciliteren gezondheidswerking op school door afstemming en verdere uitbouw van ondersteuningsstructuren (bv. tav procesbegeleiding)

Indicatorenbevraging onderwijs 2006 Vervolg?

VIGvzw

Vlaams Instituut voorGezondheidspromotie

I.f.v. beleidsadvisering* Terugkoppeling naar overheid (gezondheid, onderwijs, jeugd, sport)

* Terugkoppeling naar onderwijskoepels

* Terugkoppeling naar eigen sector

I.f.v. evaluatie:* Evaluatieinstrument voor actieplan ‘Op uw gezondheid’ (Vlor)

* Evaluatieinstrument voor gezondheidsbeleid GO!

* Evaluatieinstrument gezondheidsacties (bv.: Fitte School)

Verdere uitdieping:* Koppeling schoolbeleid - gedrag

* Deelfacetten (bv. kansengroepen)

FEEDBACKINSTRUMENT VOOR EEN ROOK-,VOEDINGS-, EN BEWEGINGSBELEID

IN BEDRIJVEN EN SCHOLEN

www.gezondeschool.be

www.gezondwerken.be