Post on 17-Jan-2016
description
Enkele ideeën voor de uitbouw van een E-health omgeving op basis van de ervaringen inzake gecoördineerd informatiebeheer in de sociale sector
Frank Robbenhttp://www.law.kuleuven.ac.be/icri/frobben
2 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Doel
optimaliseren van de kwaliteit en de continuïteit van de gezondheidszorgverstrekking en van de veiligheid van de patiënt
vermijden van overbodig administratief werk voor de gezondheidszorgverstrekkers
door een goed georganiseerde elektronische informatie-uitwisseling tot stand te brengen tussen alle betrokkenen bij de gezondheidszorgverstrekking
met de nodige waarborgen op het vlak van de informatieveiligheid en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer
3 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Mogelijke middelen
gestructureerde en gestandaardiseerde elektronische opslag van minimale informatie over de patiënt, de verstrekte zorgen en de resultaten van de verstrekte zorgen
terbeschikkingstelling aan de behandelende zorgverstrekkers van een gecontroleerde, goed beveiligde elektronische toegang tot relevante informatie over de patiënt, de verstrekte zorgen en de resultaten van verstrekte zorgen, die elders beschikbaar is
elektronische uitwisseling van gestructureerde zorgvoorschriften tussen zorgverstrekkers, zowel binnen als buiten zorginstellingen
4 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Mogelijke middelen
eventueel terbeschikkingstelling aan de behandelende zorgverstrekkers van informatieve elektronische guidelines met best practices en warnings inzake de behandeling bij diverse pathologieën
5 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Nuttige elementen
algemeen gebruikt patiëntidentificatienummer minimale inhoud van zorgdossiers die elektronisch
moet kunnen worden meegedeeld permanente beschikbaarheid en toegankelijkheid van
de minimaal elektronisch mededeelbare inhoud van de zorgdossiers
gestandaardiseerde inhoud, formaat en methoden voor uitwisseling van elektronische zorgvoorschriften
Sectoraal Comité Gezondheid van de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer (CBPL)
6 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Nuttige elementen gebruikers- en toegangsbeheer, oa gebaseerd op de
elektronische identiteitskaart en de gegevensbank van de zorgverstrekkers, en op een verwijzingsrepertorium
beveiligd platform voor de elektronische uitwisseling van informatie over de patiënten, de verstrekte zorgen en de resultaten van de verstrekte zorgen, en van de elektronische zorgvoorschriften- netwerk- uitwisselingsstandaarden- ontsluitingskanalen aangepast aan de gebruikers- onafhankelijke organisatie die het uitwisselingsplatform
beheert aangepast juridisch kader
7 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Patiëntidentificatienummer
irreversibel afgeleid van het identificatienummer van de sociale zekerheid (INSZ)
aan de hand van een algoritme beschikbaar bij elke zorgverstrekker, vast te stellen door bijvoorbeeld de Werkgroep Veiligheid van de Commissie voor Telematicastandaarden in de Gezondheidszorg
hetzij- uniek per patiënt over alle zorgverstrekkers/zorginstellingen
heen- uniek per patiënt bij een zorgverstrekker/zorginstelling met
mogelijkheid tot conversie tussen patiëntidentificatienummers bij de onderscheiden zorgverstrekkers/zorginstellingen door de onafhankelijke organisatie die het uitwisselingsplatform beheert (zie lager)
8 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Patiëntidentificatienummer
codering of anonimisering van informatie indien de identificatie van de patiënt aan de hand van het patiëntidentificatienummer niet meer nodig is
gunstig advies over deze methode is reeds verstrekt door de CBPL nav het koninklijk besluit mbt het kankerregister
9 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Minimaal mededeelbare inhoud zorgdossier
afspraken over de minimale inhoud van een zorgdossier die elektronisch moet kunnen worden meegedeeld- informatie over patiënt- informatie over verstrekte zorgen- informatie over resultaten van verstrekte zorgen
geen monopolies of erkenning van softwareproducten wel incentives voor zorgverstrekkers/zorginstellingen
om elektronische zorgdossiers met minimaal mededeelbare inhoud bij te houden en permanent elektronisch ter beschikking te stellen aan de toegangsgemachtigden
10 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Toegankelijkheid zorgdossier
minimaal mededeelbare inhoud zorgdossiers moet permanent elektronisch beschikbaar en toegankelijk zijn voor de toegangsgemachtigden- hetzij bij de zorgverstrekker zelf- hetzij bij een door de zorgverstrekker gekozen
onderaannemer• zorginstelling• samenwerkingsverbanden tussen zorgverstrekkers• onafhankelijke instelling die het uitwisselingsplatform beheert• …
met de nodige back-up voorzieningen
11 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Elektronische zorgvoorschriften
gestandaardiseerde inhoud en elektronisch formaat van onderscheiden soorten zorgvoorschriften
methoden voor de aanmaak van elektronische zorg-voorschriften met een minimale administratieve last
methoden voor de elektronische uitwisseling van zorgvoorschiften
waarborg van de vrije keuze van de zorgverstrekker door de patiënt
incentives voor zorgverstrekkers/zorginstellingen om elektronische zorgvoorschriften aan te maken en uit te wisselen
12 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Sectoraal Comité Gezondheid bestaande uit
- vertegenwoordigers van de CBPL
- onafhankelijke specialisten inzake gezondheidszorg aangewezen door de Kamer van Volksvertegenwoordigers
taken- verstrekken van machtigingen tot (elektronische) uitwisseling van
persoonsgegevens inzake de gezondheid (buiten de sociale zekerheid, waarvoor het Sectoraal Comité Sociale Zekerheid bevoegd is)
- vaststellen van organisatie en policies inzake informatieveiligheid bij de verwerking van persoonsgegevens inzake de gezondheid
- verstrekking van adviezen en aanbevelingen inzake informatieveiligheid bij de verwerking van persoonsgegevens inzake de gezondheid
- behandeling van klachten inzake inbreuken op informatieveiligheid bij de verwerking van persoonsgegevens inzake de gezondheid
13 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Gebruikers- en toegangsbeheer
waarborg dat enkel toegangsgerechtigde zorg-verstrekkers/zorginstellingen toegang krijgen
tot die persoonsinformatie waartoe zij toegang mogen hebben overeenkomstig de machtigingen van het Sectoraal Comité Gezondheid
en mbt de patiënten waarover zij de betrokken persoonsinformatie nodig hebben voor de zorgverstrekking
14 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Gebruikers- en toegangsbeheer
authentisering van de identiteit van de zorgverstrekker, bij voorkeur aan de hand van diens elektronische identiteitskaart
on-line validatie van de hoedanigheid van de zorgverstrekker door een elektronische raadpleging van de gegevensbank van de zorgverstrekkers bij de FOD Volksgezondheid
on-line validatie van de mandaten van de gebruiker om op te treden namens een zorgverstrekker/ zorginstelling door een elektronische raadpleging van de gegevensbank(en) met de mandaten
15 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Gebruikers- en toegangsbeheer authentisering van de identiteit van de patiënt aan de
hand van diens elektronische identiteitskaart of SIS-kaart, behalve- indien er een vaste zorgrelatie geregistreerd is tussen de
zorgverstrekker/zorginstelling en de patiënt (zie lager, verwijzingsrepertorium)
- in noodgevallen beheer van toegangsautorisaties met aanduiding
- welke zorgverstrekker/zorginstelling/toepassing- in welke hoedanigheid- in welke situatie toegang mag hebben- tot welke soorten gegevens- mbt welke patiënten- over welke periode
16 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Verwijzingsrepertorium
inhoud- aanduiding, per patiënt geïdentificeerd aan de hand van zijn
patiëntidentificatienummer, van de plaatsen waar welke soort elektronische informatie beschikbaar is over de patiënt, de verstrekte zorgen en de resultaten van de verstrekte zorgen
- enerzijds tabel met vaste zorgrelaties tussen zorg-verstrekkers en hun patiënten, de aard van de relatie, en de begin- en einddatum van de relatie
- anderzijds tabel met plaatsen waar buiten een vaste zorgrelatie elektronische informatie over de onderscheiden patiënten aanwezig is, eventueel via een getrapt systeem (algemeen verwijzingsrepertorium verwijst door naar specifieke verwijzingsrepertoria per groep van zorgverstrekkers of per zorginstelling)
- geen inhoudelijke informatie !!!
17 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Verwijzingsrepertorium
functies- preventieve controle op de rechtmatigheid van de toegang tot
informatie over een bepaalde patiënt- routering van vragen om informatie naar de plaatsen waar
informatie over de betrokken patiënt beschikbaar is- mogelijkheid tot automatische mededeling van informatie aan
bepaalde zorgverstrekkers
18 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Gebruikers- en toegangsbeheer
toegangsautorisaties worden verstrekt door Sectoraal Comité Gezondheid, tenzij ze voortvloeien uit een wet
conformiteit van een concrete vraag om toegang met de toegangsautorisaties wordt preventief gevalideerd door de onafhankelijke instelling die het uitwisselingsplatform beheert
alle toegangen worden elektronisch gelogd op het niveau van de gebruiker om in geval van klachten achteraf te kunnen nagaan of de toegang rechtmatig was (enkel wie-wat-wanneer, geen inhoud)
toegang tot de loggings is strict beveiligd
19 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Netwerk en uitwisselingsstandaarden
gebruik van bestaande netwerkinfrastructuur (internet, FedMAN, extranet sociale zekerheid, …) met end-to-end encryptie van de inhoudelijke informatie (concept van virtuele private netwerken (VPN))
zoveel mogelijk uitwisseling aan de hand van gestructureerde elektronische berichten van toepassing tot toepassing
zoveel mogelijk uitwisseling op basis van open standaarden of, op zijn minst, open specificaties
orchestratie van de gegevensuitwisseling door de onafhankelijke organisatie die het uitwisselings-platform beheert
20 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Ontsluitingskanalen aangepast aan gebruikers
verschillende devices- (draagbare) PC- PDA- GSM- …
zoveel mogelijk geïntegreerde ontsluiting van informatie over bronnen van informatie heen
met minstens één gratis en algemeen toegankelijke toepassing voor de geïntegreerde ontsluiting van de informatie
21 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Onafhankelijke beheersorganisatie
best één beheersorganisatie, beheerd door- onderscheiden soorten zorgverstrekkers/zorginstellingen- ziekenfondsen als vertegenwoordigers van de patiënten- overheidsinstellingen bevoegd voor de organisatie van de
gezondheidszorg(verzekering)
taken- opzetten en beheren van het beveiligd uitwisselingsplatform:
keuze infrastructuur, vastleggen standaarden en specificaties, …
- aanbieden van ontsluitingskanalen aangepast aan de gebruikers
- organiseren van een operationeel systeem voor gebruikers- en toegangsbeheer
- beheren van het verwijzingsrepertorium
22 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Onafhankelijke beheersorganisatie
taken- coördineren van de uitbouw van processen voor de
elektronische gegevensuitwisseling tussen de gebruikers van het uitwisselingsplatform
- orchestreren van de elektronische informatie-uitwisseling tussen de gebruikers van het uitwisselingsplatform
- eventueel converteren van patiëntidentificatienummers tussen zorgverstrekkers/zorginstellingen
- proactief beleid inzake vermijden van onrechtmatige toegang tot persoonsinformatie, oa door
• preventieve toetsing van de rechtmatigheid van de toegang tot de persoonsinformatie
• bijhouden en analyse van loggings van de uitwisselingen van persoonsinformatie (enkel wie-wat-wanneer)
- helpdesk
23 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Aangepast juridisch kader
mogelijkheid resp verplichting tot gebruik van het patiëntidentificatienummer
wijze van vaststelling van de minimaal elektronische mededeelbare inhoud van zorgdossiers
incentives en geleidelijke verplichting van permanente elektronische terbeschikkingstelling van minimaal elektronisch mededeelbare inhoud van het zorgdossier en de elektronische uitwisseling van zorgvoorschriften
verplichting tot voeding van het verwijzingsrepertorium
24 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Aangepast juridisch kader
bewijskracht en bewijswaarde van elektronische voorschriften en elektronische gegevensuitwisselingen
instelling beheersorganisatie van het beveiligd uitwisselingsplatform, met de bepaling van de samenstelling van het beheersorgaan en de opdrachten
instelling Sectoraal Comité Gezondheid binnen de CBPL, met de bepaling van de samenstelling en de bevoegdheden
25 Genk, 16 oktober 2005Frank Robben
Kritische succesfactoren samenwerking tussen alle betrokkenen bij de
gezondheidszorgverstrekking, gebaseerd op een taakverdeling eerder dan op een centralisering van de taken
vertrouwen van alle stakeholders inzake het behoud van de nodige autonomie en van de veiligheid van het systeem
eerst instelling benodigde organen (beheersinstelling uitwisselingsplatform, Sectoraal Comité Gezondheid, …), daarna inhoudelijke uitwerking in de schoot van deze organen
quick wins in combinatie met een visie op lange termijn
wettelijk kader
D@nk u !
Vragen ?