Criminaliteit en problematisch drugsgebruik bij jongeren ... · Meervoudige problematiek op...

Criminaliteit en problematisch drugsgebruik bij jongeren met een LVB

28 januari 2016

Dr. H.L. (Hendrien) KaalLector LVB en jeugdcriminaliteitHogeschool Leiden / William Schrikker Groep

Programma• Wat is LVB?• Relaties

• LVB – criminaliteit• LVB – middelengebruik

• Herkennen van problematiek• LVB• middelengebruik

• Omgaan met…

Crimina-liteit

Middelen-gebruik

Wat is LVB?

AAIDD• Beperking in Cognitief Functioneren (IQ

70-75)• Beperking in Adaptief gedrag

(Conceptuele, Sociale, en Praktische vaardigheden)

• (AAIDD, Schalock et al., 2010)

VOBC-LVG, Ministerie VWS:• IQ < 70• IQ tussen 70 en 85, mits ook problemen

in Sociaal Adaptief Functioneren

(audio fragment 2: de straatdokter over LVB)

Model LVG-problematiek van LKC-LVG (Vermeulen et al., 2007)

LVG-specifieke kenmerken:

en bijkomende kenmerken /problematiek:

komen tot uiting in:

INTELLIGENTIEIQ 50 - 85

LEERPROBLEMEN

ERNSTIGE GEDRAGSPROBLEMEN

BEPERKTSOCIAALAANPASSINGS-VERMOGEN (SAV)

PSYCHIATRISCHESTOORNISMEDISCH-ORGANISCHEPROBLEMENPROBLEMEN INGEZIN ENSOCIALE CONTEXT

en leiden tot:CHRONICITEIT / LANGDURIGE BEHOEFTE AAN

ONDERSTEUNING

In de praktijk

• Grote diversiteit in problematiek!!!• Taal- en begripszwakte, ook rekenen, geld …• Denken situatiegebonden, concreet, hier & nu• Laag probleemoplossend vermogen• Behoefte aan structuur, herhaling• Beperkte aandachtsspanne, impulsiviteit• Verhullen, streetwise• Behoefte erbij te horen• Goedgelovigheid, naïviteit• Problemen wb praktische vaardigheden

RangeHoogste uitkomst

WAIS GIT KAIT

WAIS-GIT -23 tot +19 36x 13x -

WAIS-KAIT -14 tot +25 43x - 6x

GIT-KAIT -30 tot +30 - 36x 13x

Van Toorn & Bon (2010): 49 mannen met vermoeden van LVB met 3 intelligentie testen getest …

Misschien beter: kijken naar hulpbehoefte…

Relatie tussen ondersteuningsbehoefte en intelligentie(Buntinx , Maes, Claes & Curfs, 2010)

Nadruk niet op wat ze niet kunnen maar nadruk op wat familie, vrienden, reguliere en specialistische professionals moeten doen om een zo geïntegreerd mogelijk leven mogelijk te maken

Lewis Madison Terman (1911)

“There is no investigator who denies the fearful role of mental deficiency in the

production of vice, crime and delinquency…not all criminals are feeble minded but all feeble minded are at least

potential criminals.”

Gemiddeld IQ populatie

Gemiddeld IQ delinquente populatie

Gemiddeld IQ populatie zwaardere delinquenten

Bindingen

Strain

Zelf-controle

Verkeerde vrienden

Gebrekkige rationaliteit

IQ Criminaliteit?Beschermende

omgeving

Mindere vaardigheden

NB:meeste

onderzoek IQ>85!

RELATIE≠

LINEAIR

Algemene criminogene risico factoren (Andrews & Bonta, 2010)

• Antisociaal gedrag in verleden• Antisociaal persoonlijkheidspatroon• Antisociale cognities• Antisociale contacten• Family/huwelijksomstandigheden• School/werk• Vrije tijd/recreatie• Middelen misbruik

Even terug: de problematiek• Taal- en begripszwakte, ook rekenen, geld …• Denken situatiegebonden, concreet, hier & nu• Laag probleemoplossend vermogen• Behoefte aan structuur, herhaling• Beperkte aandachtsspanne, impulsiviteit• Verhullen, streetwise• Behoefte erbij te horen• Goedgelovigheid, naïviteit• Problemen wb praktische vaardigheden

overvraging

IQ Middelengebruik?Aansluiting

Keuzevrijheid

Zelfmedicatie/stressreductie

Impuls

Korte termijn denken

Beperkt probleeminzicht

:Het is verbazingwekkend hoe weinig delicten [mensen met een verstandelijke beperking] plegen gezien de aard en kenmerken van hun individuele en sociale omstandigheden.

Prof. Tony Holland, 2004

Geen betrouwbare gegevens over reguliere detentie of andere plekken in strafrechtsketen

LVB≠

Theorie:

In NL:

PIJSOV ISD

Internationale studies in detentie

49% 7%

2% delinquenten met LVB…

2% LVB met middelengebruik…

<18 >18

prob midd prob midd

Begeleiding LVB-zorg Bijkomende problematiekzonder LVB-zorg

Drank Drugs

PIJ-jongeren

<70 70-85 >85

Top 600: cijfers

“Top-600 criminelen vaak zwakbegaafd”Veertig procent van de Top 600 van gewelddadige criminele jongeren die het Amsterdamse stadsbestuur van straat wil halen, is zwakbegaafd. Zij zullen door hun complexe problemen nooit normaal functioneren zelfs als ze dat zouden willen. Dat is het beeld na het eerste halfjaar van het project, waarvoor de gemeente, politie, justitie, GGD en dertig andere instanties twee jaar hebben uitgetrokken.

“Bijna helft criminele jeugd zwakbegaafd”

“TUIGTOREN VOOR ZWARE JONGENS”Onderzoek heeft uitgewezen dat van deze doelgroep, in de leeftijd 17 tot 27 jaar, zo n zestig procent licht verstandelijk gehandicapt is.

Herkenning van LVB!

Diagnose is tijdrovend!

“Professional judgement” leidt vaak tot onderschatting problematiek!

Richtlijnen ‘De Borg’: niet objectief!

Buitenlandse screeners (HASI, LIPS, LDSQ) = IQ<70

Hendrien Kaal – Hogeschool Leiden

Henk Nijman - Altrecht

Xavier Moonen – UvA

Doel: Eenvoudige, voldoende accurate inschatting van LVB, geschikt voor gesloten setting, 10-15 minuten.

Welke subsetgeeft beste voorspelling

van IQ < 85?

Grote batterij met

verschillende items

300+ respondenten: LVB en niet-

14 items:

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

LVB normaalbegaafd Test-hertest

% correct % hetzelfde

SCIL 14-17 afgelopen najaar uitgekomen!

• De SCIL is uitdrukkelijk bedoeld om snel te kunnen screenen• Het instrument geeft een betrouwbare en valide indicatie, waarbij de zekerheid dat

er sprake is van een LVB toeneemt naarmate de totaalscore op de SCIL lager is. • De SCIL is echter geen instrument waarmee een LVB met zekerheid kan worden

vastgesteld.

• Aanvullend diagnostisch onderzoek dient te worden gedaan om meer gefundeerde uitspraken te kunnen doen

• De te testen persoon moet de Nederlandse taal voldoende beheersen• Afname hoeft niet door testpsychologen, maar vergt wel

voorbereiding• Afname alleen bij twijfelgevallen? Liever niet!

NB….

Inzicht in middelengebruik van mensen met LVB:

De SumID-Q brengt in kaart • wat de cliënt aan psychoactieve stoffen kent, • wat hij/zij er van weet, vindt, • wat er in zijn/haar omgeving wordt gebruikt, • wat hij/zij eventueel gebruikt,• wat de gevolgen van gebruik zijn, • wat de motivatie tot veranderen is.

VanDerNagel, J., Kiewik, M., Van Dijk, M., De Jong, C., Didden, R. (2011) Deventer: Tactus

Responsiviteitsbeginsel = Een van de voorwaarden voor een

effectieve aanpak van crimineel gedrag

Vereist dat de stijl en modus van de dienst-verlening wordt aangepast aan de context en de relevan-te kenmerken van de individuele cliënt

“Men kan er voor kiezen om kenmerken in kaart te brengen die weliswaar geen voorspellers zijn van crimineel gedrag, maar die wel relevant zijn voor de dienstverlening”

Richtlijn Effectieve Interventies LVB(Landelijk Kenniscentrum LVG, 2011)

• Uitgebreidere diagnostiek• Afstemmen van de communicatie• Concreet maken van de oefenstof• Voorstructureren en vereenvoudigen• Netwerk en generalisatie• Veilige en positieve leeromgeving

• Niet alleen ‘wat werkt’ maar ook ‘wie werkt’

A professionals guide to succes

• Moeite met prioriteren • Trager• Kleiner werkgeheugen• Moeite met verbale input• Inhibitieproblemen• Negatieve interpretatie

sociale informatie• Overschatten

mogelijkheden• Negatief zelfbeeld• Moeite met zelfregulering• Moeite met generalisatie

Ø Maak samen keuzes Ø Neem meer tijdØ Doe minderØ Laat meer zienØ Hele kleine stappenØ Leg uit, bespreek, geef

aanwijzingenØ Vraag om het te laten

zienØ Beloon en stimuleerØ BegrensØ Oefen heel veel en betrek

het sociale netwerk

(met dank aan Xavier Moonen)

What works? Ook who works!!

Bevindingen:· Zowel LVB als middelenprobleem wordt vaak niet herkend

=>overvragen met het voeren van gesprekken op inzicht + onvoldoende inzet op aanpak middelenprobleem.

· De doelgroep is zeer complexMeervoudige problematiek op meerdere domeinen => Zo lastig, “soms lijkt het of niemand zich probleemhouder voelt”

· Begeleidingsaanpak moet worden toegespitstOa meer aandacht voor motiveren voor hulp, passend bij niveau

· Samenwerking in de keten is nodigo.a. Methodische leerbijeenkomsten op casusniveau met verschillende organisaties waren een succes. Maar zorgaanbod voor de doelgroep vaak niet toereikend

Echt een hele lange adem…(Kea & Van der Lee, 2015)

“Een lange adem is écht nodig bij de LVB doelgroep. Dat is een echte eye opener. Ik probeer nu veel meer aan te sluiten, qua niveau en uitleg. De jongere bepaalt het tempo, en ik heb minder hoge verwachtingen. Ook kan ik beter uitleggen aan ketenpartners dat het tempo lager ligt, ik kan beter onderbouwen wat ik aan het doen ben.”

“Het achterhalen van de functie van gebruik is eigenlijk het allerbelangrijkst. Daar ligt de basis, anders ben je alleen symptomen aan het bestrijden. Ik kwam er achter dat dit vaak anders lag dan ik dacht door het gesprek te voeren vanuit de SUMID-Q.”

“Ik sluit nu meer aan bij wat nodig is en vroeger zou ik misschien eerder hebben teruggemeld. Ik kan me meer inleven. Daardoor houdt de jongere vertrouwen in mij. De doelgroep is vreselijk moeilijk maar als je contact houdt lukt het soms toch een samenwerkingsrelatie op te bouwen. Daar waar iedereen het al heeft geprobeerd en is afgehaakt.”

”Het zit met name in het stellen van haalbare doelen. Vanuit Tactus heb ik geleerd goed te kijken in welke fase van motivatie de verslaafde jongere zit. Op die manier kan ik een haalbaar doel stellen.”

“Ik heb vooral inzicht gekregen in het sociaal emotionele niveau bij jongeren met een LVB. Wat dat betreft functioneren ze vaak echt op kleuter of basisschool niveau, het niveau waarop je ze dus ook moet aanspreken om iets te bereiken. We zijn gewend heel veel inzichtvragen te stellen bij de reclassering. Ik snap nu beter dat dat in die gevallen zinloos is, dat je echt op zoek moet naar andere manieren.”

kaal.h@hsleiden.nlhttp://www.hsleiden.nl/licht-verstandelijke-beperking-en-jeugdcriminaliteit

LVB, Cognitieve Processen en Verslaving �

Reinout Wiers, Ph.D.��

Hoogleraar Ontwikkelingspsychopathologie;�Faculteitshoogleraar FMG-UvA�

Universiteit van Amsterdam�R.Wiers@uva.nl�

28 januari 2016 LVB en Verslaving, Utrecht Jaarbeurs�

inhoud�

1.  Duale Proces Modellen & LVB��

2.  Implicaties voor Interventies ��

Gecontroleerd: �> STOP!�

Automatische�processen: Neem! �

Ons beeld van verslaving�

Metafoor Essentie model�

Gedrag bepaald door samenspel twee soorten processen:�- impulsieve processen (associatief) > paard�- reflectieve processen (rationeel) > ruiter�

Verslaving: paard dat makkelijk op hol slaat�

Rationele Beslissing Voordelen tegen nadelen

Situatie (alcohol /drug Cues)

Alcohol/ Drug gebruik

Perceptie Motivationele orientatie (Approach/ Avoidance)

Motor Schemas

Associatief/Impulsief Systeem

Reflectief systeem

Essentie model (meer detail: Wiers et al 2007 Pharmacol Biochem Behav; 2015 Oxford Handbook SUD)

Executief Vermogen Werkgeheugencapaciteit “kunnen” bijsturen

Ruiter

Motivatie voor lange-termijn doelen “willen” bijsturen

Sterkere effecten bij adolescenten

•  Snellere sensitizatie > automatische processen die aanzetten tot meer gebruiken (dieronderzoek; mensonderzoek)

•  Alcohol/drugs hebben negatieve invloed op (nog ontwikkelende) controlerende processen (dieroz, mensen?)

•  Netto effect: verstoorde balans automatisch geactiveerde impuls om te gebruiken en meer “verstandige” controlerende processen.

•  Review: Wiers et al 2015 Curr Add Reports

Salience

Control

Memory Memory

Control

Drive Salience Drive STOP GO

Non-Addicted Brain Addicted Brain

Vergelijkbare modellen gebaseerd op fMRI en neurobiologisch onderzoek,

bijv. Volkow et al 2004

8 (Health Psychol Rev, 2008)

Duale proces modellen�

Duale proces modellen en gezondheid�

- Veel gedrag als gemeenschappelijke uitkomst van: �

> impulsieve/associatieve processen�> controlerende/reflectieve processen�

�Soms wint de een, soms de ander,

afhankelijk van persoon en omstandigheden…�

Impliciet Geheugen en Cognitie�

• Onderzocht met testen waarvoor:� - geen bewuste herinnering nodig is� - geen Introspectie nodig is�

�• Voorbeelden:�

- impliciete associaties� - attentionele bias� - automatische actie-tendensen�

Recente studies; ondersteuning duale procesmodellen verslaving

(Grenard et al, 2008; Thush et al 2008, Houben & Wiers, 2009)

Alcohol Gebruik Automatische

Processen

Vermogen om impulsen te reguleren Werkgeheugen capaciteit

Bijv. Thush et al 2008: N = 88 vmbo leerlingen

Hoe meten we dat? IAT probeer uit op www.impliciet.eu

Zie ook (Houben &

Wiers, 2006; Thush &

Wiers, 2007)

Actief Alcohol

Neutraal Fris

energiek

Index automatische associaties

= RT2 -

Neutraal Alcohol

Actief Fris

energiek

Werkgeheugen: SOPT

Werkgeheugen

Resultaten: voorspellen drinken Zwakke Controle Functies: Associaties Voorspellen alcohol Gebruik en problemen

Sterke Controle Functies: Bewuste verwachtingen (voordelen vs. nadelen) Voorspellen Alcohol Gebruik en problemen 16

Inmiddels serie studies - Grenard et al. 2008: associaties x WM > roken &

drinken - Hofmann et al, 2008; 2009. associaties x WM >

sexuele interesse; agressie; snoepen - Houben & Wiers (2009): associaties x executieve

controle voorspelt (probleem) drinken - Peeters et al. (2012; 2013, REC-4 kinderen): automatische toenaderings-neiging voorspelt escalatie van alcoholgebruik bij hoog-risico

adolescenten met zwak werkgeheugen

Review: Wiers et al 2015 Curr Add Reports

Alcohol & Effecten op hersenen adolescenten

Wat is gevolg probleemdrinken�

•  Twee heel verschillende effecten� 1. Hypergevoelig worden op cues� - hersenen: cue-reactivity� - gedrag: aandachtbias, geheugenassociaties, toenaderingsbias >> veel evidentie� 2. Minder goede ontwikkeling cognitieve controle-functies >> minder sterke evidentie�

Dus in het algemeen: - gedrag bepaald door samenspel automatisch in gang gezette motivationele processen en meer bewuste overwegingen - welke invloed gedrag bepaalt hangt af van:

* sterkte specifieke associaties * bewuste overtuigingen * sterkte executieve controle-processen (op dat moment!) * motivatie om bij te sturen

Dus bij LVB: - Relatief zwakke controlerende functies (werkgeheugen en IQ correleren hoog) -  Dus relatief zwakke ruiter, ofwel gedrag

wordt in belangrijke mate bepaald door associaties en weinig door lange-termijn overwegingen

-  Dus… interventies die kant op sturen?

inhoud�

1.  Duale Proces Modellen & LVB��

2.  Implicaties voor Interventies ��

Behandelen vanuit deze metafoor?

Pillen of praten?

Alweer een symposium met die originele titel Alsof er niet meer is om mensen te behandelen

Huidige praktijk: Mijn boodschap:�Er is meer dan�Pillen en praten,��Cognitieve�Trainingen��Bij uitstek �geschikt voor�LVB�

Pillen�

Disulfram. �Maakt je ziek als je drinkt. Maar vermindert niet de zucht. Kan gevaarlijk uitpakken daarom. €15 �� Naltrexon. �Werkt voor sommige mensen als zuchtremmer. Genetische screening aanbevolen. €18 ��Acamprosaat. �Helpt ook sommige mensen, de vraag blijft wie. €21 ��”Today’s special” Baclofen.� Goedkoop en wellicht werkzaam in hoge dosis. Probeer gratis! www.bacofenstudie.com��Modafinil. �Extra lekker als u van impulsief beslissen houdt. €14 �

Praten�

Cognitieve Gedragstherapie. �De populairste keus. Helpt veel mensen, maar een jaar later komt de helft weer terug. €15 �� Motiverende gespreksvoering. �Populair, ook samen met CGT. Ongeveer even effectief. €18 ��Minesota model.� Twaalf stappen, je bent machteloos en samen met lotgenoten (en desgewenst God) versla je de verslaving. Ook ongeveer even effectief. €21 ��Good old psychoanalyse. �De werking is niet duidelijk en je moet het zelf betalen, maar het blijft lekker liggen op de divan. €14 �

Cognitief Trainen�

Aandachttraining. �Lijkt effectief bij angst en verslaving. Keer of vijf trainen. €15 �� Actietendenstraining. �Effectief bij (alcohol)verslaving. Nieuwe toepassingen in onderzoek. Vergelijkbare dosering. €18 ��Werkgeheugen training. �Vereist veel oefening, maar kan misschien bij veel problemen helpen. Nuttig voor probleem-drinkers met sterke associaties €17 ��Selectieve inhibitietraining. �Lijkt effect te hebben bij alcohol en overeten. Moet nog onderzocht in klinische groepen. €21 ��Interpretatiebias training. �Succesvol bij angst, eerste onderzoek bij verslaving. €14 �

Praten�

Middelen “kapen” motivationele system (mesolimbisch DA; en zetten zichzelf bovenaan motivationele hierarchie.�

Wat is aandacht-bias?

1 pixel� 2 pixels�

In het lab: Aandachtbias voor alcohol�

1 pixel� 2 pixels�

Alcohol trial�

Aandacht Re-training alcohol �(Schoenmakers et al. 2010 Drug Alc Dep)�

37 alcoholisten: 5 x trainen in alcohol-kliniek (Attentional Retraining of placebo-training). �

* Effecten op Attentional Bias �

+ voorzichtige indicaties�klinische effecten �-minder snel�terugval; �- kortere succesvolle �Behandelduur�- Ook effecten bij roken�

Praten�

(eerst meten (Wiers, Rinck, e.a. 2009 Genes, Brain, Behav )�

Indirect Meten actie-tendens�

Vorm bepaalt actie�Liggend: duwen rechtop: trekken�

Trekken: zoom in�

duwen: zoom uit�

Meten (50% duw, 50% trek alcohol) Resultaten Wiers, Rinck et al, G2B, 2009)�

rt dif alcohol

light heavy AA heavy AG/GG

ms rt dif alcohol

zware drinkers �trekken alcohol�gemakkelijker �naar zich toe��vooral zware�drinkers met �risico-variant�

mu-opioid receptor gen, ook gerelateerd aan cue-induced craving�(van den Wildenberg et al., 2007, ACER)�

1st klinische studie� �

214 alcoholverslaafde patienten in Duitse kliniek (Lindow):�* 2 experimentele condities�

(alcohol wegduwen met of zonder instructie)�* 2 controle condities (niks of verlengde meting)�

Gegeneraliseerde effecten, o.a. IAT�

Softdrinks Avoid

effect training on IAT (D-score)

Training Control

condition

pretestposttest

Softdrinks Avoid

Alcohol toenaderen

Fris verwijderen

Fris toenaderen

Alcohol verwijderen

pakken

Vooraf: beide groepen categoriseren �Alcohol makkelijker met toenadering�

Achteraf: alleen getrainde groep�categoriseert alcohol makkelijker met verwijderen�

Effect op terugval 1 jaar later�

Replicatie: Approach bias re-training�Eberl, Wiers, Pawelczack, Rinck, Becker & Lindenmeyer, 2013

Developmental Cognitive Neuroscience�

•  N = 509, training / no training�•  Replicatie met mediatie & moderatie�

B = 0.570 p = 0.041

B = -0.372p = 0.048

B = 0.400 p = 0.014

B = -0.374 p = 0.009

B = -0.72 p = 0.097

Change in Alcohol Approach-Bias

Training Condition

Treatment Outcome

Age # Previous Detoxifications

B = -0,230 p = 0.001

Approach bias at pretest

B = -0,91 p < 0.001

Meer zien? Uitzending gemist �> Labyrinth �> Verslaving - Wiers�

Is het eigenlijk breintraining?�

C. E. Wiers et al�2015�Am J Psychiatry�

Sterkere verandering�in hersengebieden�Belangrijk in motivatie�(mesolimbische gebieden�Amygdala), na echte�Training dan na �neptraining�

Praktische Consequentie: “Praten” & “Trainen”�Website�(www.impliciet.eu)��Nu zelftraining��huiswerk-mogelijk�heid voor therapeuten��Ø  Kan aangepast worden voor LVB niveau. (Meten lastig:

Neomi van Duijvenbode Radboud Nijmegen), instructie training. Bijv. KP project/promotie? Contacteer me.�

Uitdaging: training saai�

Oplossing 1: combineren met CGT/MI met speciale aandacht voor motiveren om te trainen ��protocol: Boffo et al., 2015 trials; & Wiers et al. In: G. M. Schippers, M. Smeerdijk & M. J.M. Merkx (Red). Handboek cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken. Utrecht: Stichting Resultaten Scoren, Pp. 411-427 �

Oplossing 2: gamificeren�•  Kan helpen, maar….�•  moeilijk om prof. games te evenaren�•  creëert motivatie om training te doen, niet

noodzakelijkerwijs om te veranderen�•  motiveren nog steeds belangrijk�•  aio-project Wouter Boendermaker�•  postdoc: Marilisa Boffo�•  ook mogelijkheden voor�onderzoek met lvb…�

Onderzoek“Aandachtsbajes” DeeffectiviteitvanCognitiveBiasModification(CBM)trainingbijjongerenindegeslotenjeugdzorg

• Drs.HansvanderBaan(promovendus)

Dr.BrunoVerschuere(co-promotor)Dr.AnnematdeCollot-d’Escury

Prof.Dr.ReinoutWiers(promotor)i.s.m.Bascule(Prof.Popma,drs.DeRuighe.a.)

Onderzoek“Aandachtsbajes”Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI’s) en Jeugdzorg+ instellingen �

(strafrechtelijk en civielrechtelijk)�

§  CBM training bij cannabis- en/of alcoholgebruik�§  Motiverende gespreksvoering�

§  Gedeelte training: 200 jongeren uit bovenstaande groep, waarbij sprake is (geweest) van cannabis- en/of alcoholgebruik�

§  Naar schatting 25% van de jongeren in JJI’s zijn LVB (http://www.wegwijzerjeugdenveiligheid.nl/; 27-01-2016), en veel kampen met taal- en/of aandachtsproblematiek�

→ Dataverzameling begonnen in februari 2014�

DeinstellingenDeelnemende instellingen:�(JJI De Heuvelrug, Zeist)�JJI De Hartelborgt, Spijkenisse �JJI De Hunnerberg, Nijmegen �JJI Teylingereind, Sassenheim�JZ+ De Koppeling, Amsterdam Zuidoost�(JJI Amsterbaken, Amsterdam)�JJI Lelystad, Lelystad (landelijk LVB)�

Conclusies: �-> Samenspel executieve functies en automatische processen belangrijk bij verslaving: automatische processen belangrijker bij zwakke executieve functies (lvb)��-> Nieuwe methoden om ze direct te beïnvloeden, moeten nog wel aan-�

gepast worden voor lvb�54 54

Andere Training�

Mindfulness Meditatie. We weten nog niet precies hóe het werkt, maar het lijkt te werken bij veel problemen. €15 �� Hardlopen. Niet alleen lekker bij depressie, de aandachtbias voor sigaretten wordt ook minder! €16 ��Zelfdiscipline trainen op de lagere school. Kinderen leren niet alleen meer, ze gaan ook later roken en drinken. €21 ��Gerichte persoonlijkheid gebaseerde preventie op de middelbare school. €17 ��

Meer lezen?�

Verschijnt 7 juni

Angsten, verslavingen en andere problemen worden gewoonlijk

aangepakt met medicijnen en praatsessies. Toch blijven veel mensen

machteloos in dergelijk probleemgedrag hangen. Iemand met een

sociale fobie schrikt al bij het woord ‘toespraak’ en een zware drinker

kan zijn aandacht maar moeilijk van een drankreclame wegleiden.

Recent is er nog een derde mogelijkheid ontwikkeld om dit soort

problemen concreet te verhelpen: gerichte mentale oefeningen. Met

dergelijke ‘training’ kunnen de hersenprocessen die voor problemen

zorgen direct worden beïnvloed. Zo kan via oefeningen de focus op

reclames voor alcohol verdwijnen en kan de angst voor onbekende

mensen beheersbaar worden.

Grip op je problemen is een baanbrekend boek over een nieuwe omgang

met verslavingen, angsten en gerelateerde problemen. Zo krijgt de

lezer naast de nieuwste psychologische en neurowetenschappelijke

inzichten ook praktische tips om met alledaagse angsten, verleidingen

en andere problemen om te gaan, of om jongeren hierin te begeleiden.

Reinout Wiers (1966) is hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie

aan de Universiteit van Amsterdam. Voor zijn werk naar het meten en

beïnvloeden van neurocognitieve processen bij verslaving kreeg hij de

prestigieuze Vidi- en Vici-subsidies van NWO. Hij publiceerde meer dan

100 wetenschappelijke artikelen op dit terrein en schreef daarnaast

vele boekhoofdstukken en boeken, zowel voor vakgenoten als voor een

breed publiek. In 2007 verscheen van zijn hand Slaaf van het onbewuste,

Over emotie, bewustzijn en verslaving.

Reinout Wiers | Grip op je problemen | 264 blz. | € 18,95

Verhoor- en vraaggesprekken bij LVB jongerenANNABEL SAK, MSC.

De feiten

u 2,5-10% veroordelingen blijkt onterechtu Grootste oorzaak: foute ooggetuigenverklaring

u Ook veel dwalingen bij zaken zonder getuigen

u Valse bekentenissen

u €25 miljoen per jaar schadevergoedingenu Excl. emotionele schade

u Excl. verspilde kosten politieonderzoek

Kwetsbaarheid

u Eerder in aanraking met criminaliteitu Beïnvloedbaaru Stress en angst

u Agressie

u Heftig ontkennen

u Compliance

u Zwijgrecht niet begrijpbaar

u Licht verstandelijk beperkten niet herkend

Studioverhoor

u Minderjarigenu Speciaal opgeleide studioverhoordersu Kleurrijke, kindvriendelijke omgevingu Video-opnames

Beïnvloeding

u Gewend zich te richten op autoriteit en diens aanwijzingen te volgen

u Meer gericht op (non-)verbale en sociale aanwijzingen

Anna gaat op vakantie…

Making a murderer

Open vs. gesloten vragen

Openu Elk antwoord is mogelijk

u Antwoord bevat informatie

Geslotenu Antwoord is een keuze tussen

gegeven opties

u Antwoord behoeft aanvulling

Casus Jayden (15)

u Jayden, 15 jaar, woont in een groep. Hij heeft een lichte verstandelijke beperking. Hij wil op zaterdagmiddag met zijn begeleider naar de stad om een cadeautje voor zijn moeder voor moederdag te kopen. Als hij zijn beurs pakt, blijkt dat er 10 euro mist.

u Jayden beschuldigt Nicky ervan het geld te hebben gestolen. u Een begeleider neemt Nicky even apart.

Kwaliteit van een verklaring

Consistent

VolledigAccuraat

Hetzelfde verhaal bij verschillende gelegenheden

Mate waarin verklaring strookt met de waarheid

Hoeveelheid van gegeven details

Anna ging op vakantie…

Suggestibiliteit

u De mate waarin, binnen een gesloten interactie, mensen informatie aannemen, die gecommuniceerd wordt tijdens een formele ondervraging en die resulteert in beïnvloeding van volgend gedrag

Gudjonsson Suggestibility Scale

u Meetinstrument om suggestibiliteit te meten

u Verhaalu Free recallu (Free recall op later moment)u 20 vragenu Kritische feedbacku 20 vragen opnieuw

Compliance

u Meegaandheid, inschikkelijkheidu De neiging om naar autoriteiten op te kijken, hun richtlijnen op te

volgen en conflicten te vermijden

Gudjonsson Compliance Scale

u Meetinstrument om inschikkelijkheid te meten

u 20 stellingenu “Ik geef mensen snel hun zin als ik onder druk word gezet”

u “Ik heb sterk de neiging mensen gelijk te geven, ook als ik weet dat ze ongelijk hebben”

u “ik doe erg mijn best te doen, wat van me verwacht wordt”

u Gemiddelde score: 9u Signalerende score: 14 of meer

Casus Sander (19)

u Sander, 19 jaar, heeft een lichte verstandelijke beperking. Hij woont nog thuis bij zijn ouders, en werkt sinds een maand in de plaatselijke drukkerij. Hij heeft al een tijdje een oogje op Michelle. Michelle voelt zich hier vaak ongemakkelijk door als Sander in de buurt is.

u Op een avond staat de politie bij Sander voor de deur. Michelle heeft aangifte van seksuele intimidatie gedaan. De politie vraagt Sander mee te komen naar het bureau voor een ondervraging.

Do’s en Don’ts

Do!u Rustige, vertrouwde omgeving

u Neem de persoon apart

u Geef ruimte voor eigen verhaal

u Ondersteunend visueel materiaal

u Pas het tempo aan, neem de tijd

u Wees bewust van suggestibiliteit en inschikkelijkheid!

Don’t!u Gesloten vragen

u Suggestieve vragen

u Vragen herhalen

u Bevestigende feedback

u Gesprek lang uitstellen

u Groepsgesprek voeren

Bronnen

u Gudjonsson, G.H. (1984). A new scale of interrogative suggestibility. Personality and Individual Differences, 5(3), 303-314.

u Gudjonsson, G.H. (1989). Compliance in an interrogative situation: A new scale. Personality and Individual Differences, 10(5), 535-540.

u Innocence Project (2009). Retrieved from http://innocenceproject.orgu Smith, K., & Tilney, S. (2007). Vulnerable adult and child witnesses.

Oxford: Oxford University Press.u Ternes, M., & Yuille, J.C. (2008). Eyewitness memory and eyewitness

identification performances in adults with intellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 21, 519-531.

u Winterman, P. (2014, august 5). Miljoenen vergoed aan ex-verdachten. Dagblad de Limburger, p. A5.

GudjonssonSuggestibilityScale

1. Verhaalwordtvoorgelezen2. Freerecall(vrijhetverhaallatennavertellen)3. Delayedrecall(naeentijdsverloopopnieuwhetverhaallatennavertellen)4. 20verhoorvragen5. Kritischefeedback6. 20verhoorvragenopnieuw

AnnaThomson/uitZuid/Croydon/wasopvakantie/inSpanje,/toenzewerdopgehouden/buitenhaarhotel/enberoofdwerdvanhaarhandtas,/waarvoor50pond/aanreischeques/enhaarpaspoortinzaten./Zeriepomhulp/enprobeerdeeengevechtaantegaan/dooreenvandedadersteschoppen/tegenzijnschenen./Eenpolitieautoarriveerdealgauw,/endevrouwwerdmeegenomennaarhetdichtstbijzijndepolitiebureau,/waarzeondervraagdwerddoordetective/sergeant/Delgado./Devrouwverklaardedatzewerdaangevallendoordriemannen/waarvanzeeréénomschreefalszijndeoriëntaals./Demannenzoudenslank/enbegintwintigzijn./Depolitieagentwasgeraaktdoorhetverhaalvandevrouw/enraaddehaaraanomcontactoptezoekenmetdeBritseAmbassade./Zesdagenlater/vonddepolitiedehandtasvandevrouw,/maardeinhoudwerdnooitgevonden./Driemannenwerdenvervolgensaangeklaagd,/waarvanertweewerdenveroordeeld/toteengevangenisstraf./Slechtséénvanhen/waseerderveroordeeld/voorvergelijkbaremisdaden./DevrouwkeerdeterugnaarEngeland/methaarman/Simon/entweevrienden,/maarbleefangstigominhaareentjeonderwegtezijn.Vragen:

1. HeettedemanvandevrouwSimon?(NS)Wordtnietgescoord

2. Haddevrouweenoftweekinderen?(S)Een/twee/ja

3. Brakdevrouwglastijdenshetgevecht?(S)Ja

4. HeettedevrouwAnnaWilkinson?(S)Ja

5. Werddevrouwondervraagddooreendetectivesergeant?(NS)Wordtnietgescoord

6. Warendedadersgekleurdofblank?(S)Gekleurd/Blank/Ja

7. Werddevrouwnaarhethoofdbureauvandepolitiegebracht?(S)Ja

8. Raaktedehandtasvandevrouwbeschadigdtijdenshetgevecht?(S)Ja

9. WasdevrouwopvakantieinSpanje?(NS)Wordtnietgescoord

10. Werdendedaderszeswekennahunarrestatieveroordeeld?(S)Ja

11. Ondersteundedemanvandevrouwhaartijdenshetpolitieverhoor?(S)Ja

12. Heeftdevrouweenvandedadersgeraaktmethaarvuistofmethaarhandtas?(S)Vuist/Handtas/Ja

13. KwamdevrouwuitZuidCroydon?(NS)Wordtnietgescoord

14. Heefteenvandedaderstegendevrouwgeschreeuwd?(S)Ja

15. Warendedaderslangofklein?(S)Lang/klein/ja

16. Schrokdeschreeuwvandevrouwdedadersaf?(S)Ja

17. WasdenaamvandepolitieagentDelgado?(NS)Wordtnietgescoord

18. Brachtdepolitiedevrouwterugnaarhethotel?(S)Ja

19. Warendedadersgewapendmetmessenofpistolen?(S)Messen/pistolen/ja

20. Scheurdendeklerenvandevrouwinhetgevecht?(S)Ja

Score:Yield1(eersteantwoorden),Yield2(antwoordennakritischefeedback),Shift(aantalveranderdeantwoorden).Hoehogerdescore,hoehogerdegevoeligheidvoorsuggestibiliteit

GudjonssonComplianceScale

1. Ikgeefmensensnelhunzinalsikonderdrukwordgezet.2. Ikvindhetmoeilijktegenmensentezeggendatikhetnietmetzeeensben.3. Vanmensenmetveelgezagkrijgikeenoncomfortabel,ongemakkelijkgevoel.4. Alsmensensterkbenadrukkendatzegelijkhebben,raakikdaarmeestaldoor

overtuigd.5. Ikhebdeneigingalertenschrikachtigteworden,indebuurtvanmensenmetveel

gezag.6. Ikdoemijnbestgezaghebbendemensenvooralniettebeledigen.7. Ikziemezelfalseenerggehoorzaampersoon.8. Ikhebsterkdeneigingmensengelijktegeven,ookalsikweetdatzeongelijk

hebben.9. Ikdenkdathetmeestalbeterismoeilijke,angstaanjagendesituatiestevermijden,

dandeconfrontatieaantegaan.10. Ikdoemijnbesthetanderemensennaarhunzintemaken.11. Alsjeaanmensentekennengeeftdatjehetnietmetzeeensbent,kostdatveeltijd,

terwijlhetdatvaaknietwaardis.12. Ikdenkdathetinderegelgoedistedoenwatjewordtopgedragen.13. Alsikergensovertwijfel,benikgeneigdtegelovenwatanderenmevertellen.14. Inhetalgemeenprobeerikconfrontatiesmetanderentevermijden.15. Alskinddeedikaltijdwatmijnouderszeiden.16. Ikdoeergmijnbesttedoenwatvanmeverwachtwordt.17. Hoeanderenovermijdenken,interesseertmijnietveel.18. Ikverzetmijsterk,wanneerikonderdrukwordtgezetietstedoenwatikeigenlijk

nietwil.19. Ikzoumensennooitgelijkgeven,alleenomzeeenpleziertedoen.20. Alskindhebikweleensdeschuldopmegenomenvoorietsdatiknietgedaanheb.

Genoteerd?Rekendan1puntvoorallevragendiemet‘ja’zijnbeantwoord.Behalvevraag17,18en19.Daarrekenje1puntpervraagdiemet‘nee’isbeantwoord.Gemiddeldscorenmensenongeveer9punten.Maarmensendieeenmisdaadbekennen,enditlaterintrekken,scorenhoger:ongeveer14punten.

MinderDrankofDrugs

Verslavingsbehandelingvoorcliëntenmeteenlichteverstandelijkebeperking

MarikevanDijkHeleenWestendorp

Inhoud

• Aanleidingenpilotstudie• Werkzameelementen• Debehandeling• Materialenenwerkvormen• Oefening

AanleidingMinderDrankOfDrugs

• LVB-cliëntenhebbeneenaangepastbehandelaanbodnodig

• Alleenaangepastematerialenenwerkvormenisnietvoldoende

• Inbeddingvanbehandelingincontextvandecliëntisnodig:inzetvertrouwenspersoon,afstemmingmetLVB-zorg

• Herhalingisnodig:elkthemawordt3keerbehandeld

• Doorindividueelaanlerenkanmeerwaardegroepgoedbenutworden:socialesteunenpositievebekrachtiging

Watishet

• Verslavingsbehandelingvoorcliëntenmeteenlichteverstandelijkebeperkingmetverslavingsproblematiek

• Voldoendesocialesteun,stabielewoonsituatie• Cognitievegedragstherapie• Motiverendegespreksvoering• Uitvoeringonderregievanverslavingszorg• 24bijeenkomsten• 2xperweek:1xgroepen1xindividueel

Pilotstudie

• 34patiëntengeïndiceerd,27deelnemers• 79.4%man• 19-60jaar,gemiddeld33jaar• IQ55-87,gemiddeld71.8

• 44%alcohol• 30%polygebruik

Pilotstudie

• 10cliëntenabstinent(37%)• 6xverminderingvangebruikenverslavingsproblemen(25%)• 8xzelfdehoeveelheidalsvoordeaanmelding(30%)• EffectvanMDODissignificantbetervoordecompleterstov

non-completers• Geenverschillenopbasisvanverslavingsproblematiek,IQof

persoonlijkheidskenmerken

Pilotstudie

Watbetekenthetresultaat?•MDODsuccesvolbij60%vandedeelnemers•OnafhankelijkvanmiddelofIQ•BelangrijkomdeMDODtrainingdevoltooien

StructuurvandeMDODbehandeling

• 24bijeenkomsten,2xperweek• Elkeweek1individueleen1groepsbijeenkomst• Individueel:standaardvertrouwenspersoonerbij,

onderhandelen• 12thema’s,dieelk3keervoorbijkomen:

1.Aanleren(individueel)2.Positievebekrachtiging,applaus(groep)3.Terugblikken(individueel)

Rolvandevertrouwenspersoon

• Ondersteunendinleerproces:helptvertalenvanhetgeleerdenaardepraktijk

• Hulpbijhuiswerk,uitvoerenenoefenenindepraktijk• Praktischehulpbij(optijd)komenopafspraken• Positiefondersteunendefactorinnetwerkcliënt• Rolmodel

Kortere contacten

Visuele hulpmiddelen

Situaties oefenen

Meer ruimte voor psycho educatie

Lichaamsgericht werken

Naastbetrokkenen inzetten bij generalisatie

Meer begrenzen Persoonlijke binding, 1 gezicht vanuit Tactus

Positievebekrachtiging

Herhaling

Werkzameelementen

Samenwerking LVB zorg en Verslavingszorg

UitvoeringMinderDrankOfDrugs

• Graagsamenwerking• UitvoeringdoordeVerslavingszorg,insamenwerkingmet

VerstandelijkGehandicaptenzorg– Metketenpartnerswaarmeegoedeafsprakenzijn– WaarbijcliëntenaltijdmultidisciplinairindeVerslavingszorggezien

worden

• BijeenkomstenoplocatieVZofVGzorg• BuitendeTactusregiokandeMDODuitgevoerdwordendoor

getraindeverslavingszorginstellingen

De12thema’s

Structuurindividuelebijeenkomst

• Debijeenkomstelkeweekophetzelfdetijdstip• Cliënt,ééngroepsbehandelaarenevt.devertrouwenspersoon• Tijdsduur30-45min• Inhoud:

- Terugblikgroep- Registratieendoel- Introductievanonderwerpofvaardigheid(thema)- Oefeningenvoorthuis- Voorbereidengroepsbijeenkomst

Structuurgroepsbijeenkomst

Tijdsduur:1,5uurwaarvan15minpauze

• Opwarmmoment,rondjehoegaathet(doelenengebruik)• Themaaandehandvaneenoefening,spelvorm,collageofandere

werkvorm• Afsluiting

Werkvormen

MDODpakket

• ToelichtingophetMDODdraaiboek• Draaiboekbehandelaar• Werkboekcliënt• Registratieformulierenpermiddelenniveaucliënt• Printbarebestanden(overzichtenperbijeenkomstin

pictogrammen,voor- nadelenkaartjesenanderebenodigdhedenvoordegroep)

• Verslavingskwartet• DVDoververslavendemiddelen

Draaiboekbehandelaar

Werkboekcliënten

Registrerengebruik

DeA’tjes

De praktijk – groepsbijeenkomst Trek

http://www.youtube.com/watch?v=MOWDb2TBYDg&sns=em

Vragen

Contact

MarikevanDijkm.vandijk@tactus.nl

HeleenWestendorph.westendorp@tactus.nl

Multi Systeem Therapie voor jongeren met een lichte verstandelijke beperkingDatum

Jongeren (12 tot 18 jaar) die anti-sociaal gedrag vertonen:- Politiecontacten- Schoolproblemen (spijbelen, gedragsproblemen

op school, niet hebben van een school)- Thuis niet luisteren naar de regels (niet op tijd thuis, niet weten waar de jongere is,

geen taken thuis doen)- Agressie (kan op verschillende plaatsen en momenten)- Negatieve vrienden (die ook in contact komen met politie, hangjongeren)- Drugs en/of alcohol gebruik

De jongere waarvan men zegt: die kan nooit thuis wonen!

DoelgroepMST

2Welkom bij Prisma

- Amerikaanse evidence based methodiek

- Intensieve, ambulante behandeling voor antisociale jongeren

- Gebaseerd op systeemtherapie en (cognitieve) gedragstherapie

- Richt zich op alle risicofactoren die samenhangen met probleemgedrag

KenmerkenMST

3Welkom bij Prisma

- Resultaat door interventies in alle systemen

- Interventies zijn vooral gericht op ouders en sleutelfiguren

- Primair doel: antisociaal gedrag omlaag om (her)plaatsing uit huis te voorkomen

- Concrete behandeldoelen

KenmerkenMST

Welkom bij Prisma 4

- 3-5 maanden regulier vs 5-6 maanden MST-LVB

- 7 dagen per week, 24 uur per dag

- Flexibel werken

- In één team vaak 4 therapeuten met 1 supervisor en 1 consultant

- Caseload van 4 gezinnen

MSTpraktisch

Welkom bij Prisma 5

1. Evidence based

2. Behandelingstheorie volgens 9 principes met brede focus

3. Implementatie (resultaatverplichting, kwaliteitsverplichting, boosters)

4. Analytisch en praktisch

WatmaaktMSTbijzonder

Welkom bij Prisma 6

MSTDo-loop

aanmeldingsklacht

wens sleutelfiguren

hoe past gedrag in omgeving

test hypothese

tussendoelen

prioriteer

interventies bedenken

interventies uitvoeren

beoordeling mate succes en

belemmeringen interventie

evalueer

overkoepelende doelen

( Henggeler 1998)

engagement

Maken van de fitPiet gebruikt drugs

5. Gericht op lange termijn (plannen zijn van ouders, generalisatie) - Zeer sterk gericht op herstellen hiërarchie ouders,

empoweren ouders. Vaak het verschil met andere hulpverleningsvormen. Jongeren zien wij soms zeer weinig.

- Niet overnemen- Niet de betere ouder- Zonder waardeoordeel

Welkom bij Prisma 9

6. Veel supervisie, intervisie en consultatie- Hoe verder de afstand, hoe beter de

helicopterview- Door vele bezoeken gevaren van ‘inzuigen’- ‘Been there, done that’- Als therapeut ben je je eigen instrument- Meest lastige gezinnen, extra creativiteit en

oefenen gewenst

Welkom bij Prisma 10

Waarom eigenlijk?

Samen met De Viersprong en De La Salle (onderdeel van De Koraalgroep)

MST-LVB

MSTvoordedoelgroepLVBhttp://www.youtube.com/watch?v=gGzhcksN3B8

1. Uit het eerste Pilotonderzoek blijken er verschillen te zijn in populatie:

- IQ van de jongere- IQ van de ouders- Reden van schoolverzuim

VerschillenMST-LVBvsMSTregulier

2.Verschil in maken van engagement• Aansluiten bij sociaal-emotionele

ontwikkelingsniveau • Small talk• Veel complimenten• Aandacht voor persoonlijke zaken, zowel van gezin

als van therapeut

• Aan de slag met lopende zaken, direct ‘verlichting’ bieden, met als valkuil de ‘roltrap’…

• Aardig gevonden worden staat voorop, dan kennis. Bij regulier net andersom.

• Valkuil: foto op het dressoir

3.Taalgebruikhttp://www.youtube.com/watch?v=QfpqLaHesh4

4.Aandacht voor emoties herkennen van het kind en hoe daar op te reageren

5. Structuur aanbrengen door routines en consequente reacties

6. Individuele programma’s systemisch aangepakt:- Agressie Regulatie- Oplossingsgericht werken LVB- Cognitieve Therapie LVB- SOVA (Goldstein Training)

7. Kleine stapjes8. Voordoen-samendoen-nadoen9. Vaker komen10. Eerder sociale netwerk bij betrekken11. Nazorg/generalisatie12. Visueel maken13. Langere duur van behandeling14. Niet praten over, maar doen. Actie. Zowel in daden als in rollenspellen

Team Performance Over Time Previous Period 1/5/2011 -1/4/2012

Previous Period 1/4/2012 -1/2/2013

Previous Period 1/2/2013 -1/1/2014

Current Period 1/1/2014 -12/31/2014

Score Score Score Score

Total cases discharged 7 26 33 58

Total cases with opportunity for full course treatment 7 21 32 54

Ultimate Outcomes Review

Percent of Youth Living at Home (Target: 90%) 85.71 % 85.71 % 90.62 % 92.59 %

Percent of Youth in School/Working (Target: 90%) 71.43 % 76.19 % 71.88 % 90.74 %

Percent of Youth With No New Arrests (Target: 90%) 100.00 % 95.24 % 90.62 % 88.89 %

Case Closure Data

Average length of stay in days for youth receiving MST (Target: 120) 157.57 145.81 165.09 168.72

Percent of youth completing treatment (Target: 85%) 100.00 % 100.00 % 84.38 % 96.30 %

Percent of youth discharged due to lack of engagement (Target: <5%) 0.00 % 0.00 % 3.03 % 0.00 %

Percent of youth placed (Target: <10%) 0.00 % 0.00 % 12.12 % 3.45 %

Adherence Data

Overall Average Adherence Score (Target: .61) 0.568 0.603 0.601 0.649

Percent of youth with average adherence above threshold (Target: 80%) 50.00 % 55.88 % 53.49 % 57.33 %

Percent of youth with at least one TAM-R interview (Target: 100%)

85.71 % 96.15 % 78.79 % 89.66 %

Percent TAM-R due that are completed (Target: 70%) 61.90 % 77.40 % 76.30 % 82.46 %

Total cases with a valid TAM-R 8 34 45 74

Operations Data

Average FTE for active therapists (Target: 3 to 4) 2.89 4.00 3.50 4.00

Average number of open cases per therapist (Target: 4 to 6)

1.23 2.90 2.45 3.28

• 1 maart 2014 is onderzoek gestart. Data verzameling is gestopt 1 september j.l. Maart 2016 verwachten we meer te weten.

• Vervolgens zal MST-LVB vergeleken moeten worden met care as usual

Onderzoek

Op zoek naar mensen en werkgevers die mee willen pionieren en MST-LVB mee uit willen breiden?

IDEALEN

endeweerstandvan

defeiten

Eenbeetjetheorie

ONZEKER,ONVOLLEDIG,GECOMPLICEERDENAMBIGU

Zoingewikkeldisdemorelecontextvandezorg.Enhoekomtdat?

‘VOLWAARDIGBURGERSCHAP’

• BOTSENDEWAARDEN• Zelfbeschikkingversusafhankelijkheid

• Vrijheidenafstandelijkheid• Versus• Zorgzaamheidennabijheid

ONOPLOSBAARHEID

LABORATORIUMWETENSCHAP(observeren,verklaren,voorspellen)

versusdeaporieënvanhetleven:GEENOPLOSSINGEN,MAAR

BESLISSINGEN

Depraktijkenenigefeiten

Deverstandelijkebeperkingendegevolgendaarvan:

• Comorbiditeitoplichamelijk,psychiatrischensociaal-maatschappelijkterrein

• Delokroepvande‘normaliteit’:iedereendoethettoch?

• Deanti-emancipatorischewerkingvanonaangepastmiddelengebruik.(‘men’ziet‘hen’alsonvoorspelbaar,gevaarlijkenoverwegendalszelf-verantwoordelijk.

Enigevragen

“Hoeomtegaanmetcriminaliteitvanclienten?Waarligtdegrenstussenhulpverlening?Wanneergrijpjein’?

“Moetdewilsbekwame,ineenopensettingverblijvendeLVB-clienttegenheteigenhandelenbeschermdworden”?

“Wattedoenmetdeverschillendereferentiekadersbijcollega’s?”

SCHOLINGVandematerieenvanzichzelf

HETMORELEBERAADDeNijmeegseMethode

probleemstelling,feitenonderzoek,waarden,verantwoordelijkheden,conclusie

DEMAATREGELEN

VOLDOENZIJAANDECRITERIAVAN:EFFECTIVITEIT

PROPORTIONALITEITSUBSIDIARITEIT

????Weldoen

NietschadenRespecterenvanautonomie

Pasklareoplossingenbestaanniet

Ikwensonsallen

• Demoedtoeteveranderenwatwekunnenveranderen

• Dekrachtomlostelatenwatonveranderbaaris

• Dewijsheidomhetonderscheidtemaken

Forensisch Fact LVBLVB - middelengebruik en criminaliteit

O. HasGz-psycholoog/ teamprofessional

Inhoudsopgave

• Introductie dhr X• Forensisch Fact LVB• Onderleggers voor handelen• Geïntegreerde zorg

Doelgroep

https://www.youtube.com/watch?v=wR-bvI21mGc

Dhr X is een 23-jarige man bekend met ADHD, cannabisverslaving en oppositioneel gedrag en opgegroeid in een multi-problem gezin waarbinnen veel agressie en conflicten waren. In combinatie met zijn zwakbegaafdheid leidt dit tot problemen op diverse gebieden; hij is impulsief, beïnvloedbaar en komt in conflict met autoriteiten (school, werk, politie), hetgeen leidt tot einde van zijn opleiding en ontslag vanuit baantjes. De gepleegde delicten in de laatste jaren namen toe in ernst, en hulpverlening tot nu toe is

ontoereikend gebleken. Het opstandig gedrag en het overtreden van regels en afspraken, in combinatie met een regelmatig functionele, sociaal wenselijke opstelling heeft zich tot een dermate stabiel patroon ontwikkeld dat we inmiddels kunnen spreken van persoonlijkheidsproblematiek.

• Verwijzer: reclassering• Vonnis; 24 maanden waarvan 10 voorwaardelijk.

Bijzondere voorwaarde: urinecontroles, meewerken met begeleiding/ behandeling For Fact LVB

• Forensische Titel: Voorwaardelijke veroordeling (art. 14a Sr)

• Vraagstelling: voorkomen recidive, opbouwen stabiel leven

(F)ACT

De ‘Flexibele ACT', FACT, is een in Nederland ontwikkelde variant op ACT. FACT richt zich op de hele groep van mensen met langdurende of blijvende ernstige psychiatrische aandoeningen buiten het ziekenhuis.

Forensisch Fact LVB

• For. (F)ACT voor LVB heeft expliciet een taak in het bevorderen van de veiligheid in de samenleving door het reduceren van delictgevaar bij mensen met een licht verstandelijke beperking en forensische psychiatrische problematiek.

• Daarnaast: afname psychische/psychiatrische klachten, verbetering kwaliteit van bestaan, rehabilitatie

Hoe om te gaan met criminaliteit bij cliënten? Waar ligt de grens in de hupverlening, wanneer grijp je in?

• Leeftijd tussen de 18-65 jaar.• Een lichtverstandelijke beperking, IQ <85.• Grensoverschrijdend gedrag; in die mate dat

cliënten vanwege hun gedrag met politie in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen.

• (Complexe) psychiatrische problematiek• (middelenmisbruik)

Doelgroep

In algemene bevolking: 15%Binnen justitie: circa 40%In de GGZ: 1 op de 3 á 4 cliënten

Dus: mensen met een LVB zijn oververtegenwoordigd in de GGZ en binnen justitie

Prevalentie LVB

FACT- Twee werkwijzen

ACT-zorg/bemoeizorg, waarbij alle cliënten contacten hebben met meerdere teamleden, planning via FACT-bord.

(Poliklinisch) contact bij multidisciplinair team.• Psychiater• Gz-psycholoog• SPV’er / verpleegkundige• Maatschappelijk werker/ casemanager• systeemtherapeut

• Risicotaxatie, delictanalyse• Praktische begeleiding op het gebied van bijvoorbeeld wonen,

financiën en werk • Psychiatrisch, psychologisch en systeemonderzoek• Medicamenteuze behandeling• Verslavingsbehandeling• Psycho-educatie en vaardigheidstrainingen• Motiverende gespreksvoering• Cognitieve gedragstherapie• Systeeminterventies

Aanbod

Vraag: veel zorgmijding. Mensen die eigenlijk niet zitten te wachten op zorg, liever een dak boven hun hoofd hebben, maar zonder hulp niet zelfstandig kunnen wonen.

• Impulsiviteit• Lange termijn consequenties niet overzien• Zelfoverschatting• Overvraging• Vaardigheidstekorten• Beperkt sociaal adaptatievermogen• Schadelijke strategieën om problemen op te lossen• Beïnvloedbaarheid / naïviteit• Agressie• Moeite met generaliseren van leerervaringen

Vraag: Specifieke kenmerken van deze doelgroep in relatie tot middelengebruik en criminaliteit?

Typische LVB problematiek

De kruimeldiefDe draaideurcrimineelHet korte lontjeDe incassomedewerkerDe pedofielDie ziet ze vliegenDe misbruikte

Typische forensische LVB problematiek

Onderleggers voor het handelen

Delictgedrag is multicausaal

Stoornis 1

Stoornis 2 Delict

Stoornis 3

Delictgedrag is divers

Delict 1

Stoornis Delict 2

Delict 3

Geen Delict

What Works principes

Vier principes waaraan een behandeling moet voldoenom effectief te zijn in het verminderen vancrimineel gedrag (Andrews et al.,1989 en 1990)

1. het risicoprincipe: intensiever behandelen bijeen grotere kans op terugval2. het behoefteprincipe: doel van behandelingmoet zijn het veranderen van dynamischeRisicofactoren

3. het responsiviteitsprincipe: behandelingafstemmen op de mogelijkheden en beperkingenvan de cliënt (Maatwerk!)4. het behandelintegriteitsprincipe: behandelingdient gegeven te worden zoals het bedoeld is

1. het risicoprincipe

Start behandeling met risicotaxatie• kanttekening: Instrumenten zoals de HCR-20 en HKT-30, die

zijn gevalideerd voor klinische populaties, zijn niet zonder meer te gebruiken in een ambulante setting….

• Daarbij bij aanvang vaak summiere informatie over VG

2 .Het behoeftenprincipe

Positief beïnvloeden dynamische risicofactoren/ deze meenemen in behandelplan.

• Middelengebruik• Antisociale cognities• Psychotische symptomen verbleken• Verbeteren sociale en relationele vaardigheden• Huisvesting/ dagbesteding/ financiële

problemen!!• etc

Middelengebruik & LVB’ers : extra kwetsbaar, bv vanwege:• Makkelijker over te halen.• Te weinig vaardigheden om te weigeren.• Moeite met overzien gevolgen.• Te weinig kennis van middelen, effecten en

gevolgen

• Vraag: wat is bekend over LVB in relatie tot craving(zucht)?

Aanbod For Fact LVB

• Aandachtsfunctionarissen verslaving• Motivationele gespreksvoering/ houding • Training individueel/ groep• Urinecontroles• Medicatie

Betrekken (professioneel) netwerk ivm transfer!

Programma ‘Middelengebruik en verslaving’

• Motivatietraining ‘Het begin’ De middelen en wat is craving

• Behandelmodule ‘Mijn gebruik’Motivatiecirkel; voor & nadelenbalans; redenen op te stoppen; risicosituaties; sos-kaart en terugvalpreventie

• Behandelmodule ‘Vaardigheidstraining’Hulp vragen; nee zeggen; omgaan met stress; spanning en craving

Individueel: Leefstijl plus (pb’er betrekken)

3. het responsiviteitsprincipe

Behandeling afstemmen op (leerstijl) cliënt. Kortom, maatwerk leveren!

• Intelligentie: Afstemmen op niveau!• Motivatie: motivationele gespreksvoering• Persoonlijkheid• As I problematiek (bv ASS/ veel structuur/ duidelijke

regels)• Sterke kanten benutten!

Extra kwetsbare doelgroep die vraag om een specifieke aanpak;

• Investeren in contactopbouw/ betrokkenheid / samenwerking

• Aansluiten bij het (cognitief en sociaal emotioneel) niveau en de belevingswereld

• Goede diagnostiek (profiel van sterke en zwakke kanten verduidelijken)

• Richten op contextfactoren (soms; benader problematiek als handicap)/ systeeminterventies

• Risicotaxatie / delictanalyse (welke factoren waren van invloed op delictgedrag, en hoe kan kans op recidive worden verkleind)

In de praktijk met LVB

4. het behandelintegriteitsprincipe

De behandeling dient gegeven te worden zoals het bedoeld is. Dus niet zomaar wat aanmodderen!(protocol volgen; evidence bases/ best practice, intervisie, getraind personeel/ deskundigheidbevordering, evaluatiemomenten etc)

Interventies bij Dhr X• Middelengebruik

• UC’s & (motiveren voor) training ‘omgaan met middelen’

• Delictanalyse/ risicotaxatie• Gesprekken focus pro-sociale keuzes/ langere termijn keuzes &

versterken zelfbeeld en beïnvloedbaarheid• Medicatie ivm ADHD

• concerta/ geen ritalin ivm snuiven

• Praktische ondersteuning!!! (bewindvoering geregeld; dagbesteding; nauwe samenwerking met Exodus (woonbegeleiding)).

• Vriendin betrokken bij behandeling

Vragen/ discussie

DelictanalyseNaam : Geboortedatum : Delict :Forensische titel :Behandelaar : Aantal Gesprekken :Delict zoals omschreven in dossierPrecies overnemen uit dossier.

Delict zoals weergegeven door betrokkene:Letterlijke woorden cliënt hoe hij delict ziet. Als er discrepantie is tav het dossier, neem dan de verklaring van

betrokkene op over die discrepantie.

Vroege factoren + Aanloop tot delictGeef een beknopte samenvatting van de voorgeschiedenis van betrokkene waar die mede verklarend is voor het delict

(voorgeschiedenis die betrokkene ‘kwetsbaar’ maakt voor delictgedrag. Denk aan verwaarlozende opvoedingsstijl, criminele peergroep etc).

Daarnaast heeft een delict meestal een meer directe aanloop: welke aanloop is te onderkennen/wat was de laatste druppel die de emmer deed overlopen? Denk aan eerdere frustraties richting slachtoffer, eerdere delicten, etc.

Ook hier: bij discrepantie visie behandelaar versus cliënt: dit benoemen.

Delictroute

Persoonlijkheid en/of psychiatrieDiagnostiek zoals te vinden in PJR/aanmeldbrief oid, aangevuld met eigen bevindingen

DelictdynamiekAlgehele reflectie/verklaring van behandelaar op het optreden van het delict. Hier komen alle hierboven beschreven kopjes bijeen.

RisicofactorenDestilleer uit bovenstaande de risicofactoren. Werk ze uit. Deze zullen de doelen vormen in het behandelplan.

Beschermende factorenBenoem wat je denkt dat beschermend kan werken voor patiënt. Dit vormt het tweede deel van de doelen

voor het behandelplan.

Aanknopingspunten voor de behandeling

Geïntegreerde zorg

Definitie “Dubbele Diagnose”

Het tegelijkertijd voorkomen van een psychiatrische stoornis en/of een persoonlijkheidsstoornis én een

stoornis gebonden aan het gebruik van een psychoactieve stof

Motivationele gespreksvoering (MI)

De 5 basisprincipes• Toon begrip• Wijs op discrepanties• Vermijd discussies• Meegaan met weerstand• Bevorder zelfwerkzaamheid (door vertrouwen te tonen)

Fasen van verandering

De 6 fasenVoor-overwegen of voor-beschouwen• men denkt niet na over stoppen

Overwegen of overpeinzen• men denkt na over stoppen

Voorbereiden of beslissen• Men neem beslissing om te stoppen en men maakt een plan

Actie of actieve verandering• Men doe actief van alles om van de verslaving af te komen

Voortzetten of consolidatie• Men is actief in het voorkomen van terugval

Terugval• Men gaat weer gebruiken

Dhr X zit in Fase 1

Doelstelling: • Contact maken en behouden. Hem zijn gebruik laten overpeinzen.• Gedrag X

• Ervaart geen probleem, heeft gebruik onder controle. Altijd gehad ook.• Last van ‘anderen’.• Externaliseert• Gaat in discussie• Staat afwijzend tegenover psycho-educatie

• Therapeutisch Middel:• Luisteren zonder vooroordeel; hem proberen te begrijpen/ aansluiten bij

zijn belevingswereld; discrepantie vergroten middels MI; beperkte informatie verstrekken, maar ook uc´s.

Vragen?

Groepsbehandeling

• Psycho-educatie programma: ‘Middelengebruik en verslaving’

• Motivatietraining ‘Het begin’ • Behandelmodule ‘Mijn gebruik’• Behandelmodule ‘Vaardigheidstraining’• Terugvalpreventie

• Leefstijltraining Plus

Basis bejegening/ visie

Algemene bejegening: Liever niet want schadelijk.Alcohol bij volwassenen: ‘met mate’.

Criminaliteit en problematisch drugsgebruik bij jongeren ... · Meervoudige problematiek op...

Documents

Transcript of Criminaliteit en problematisch drugsgebruik bij jongeren ... · Meervoudige problematiek op...

Meervoudige verantwoording

Evaluatie van adviestrajecten bij problematisch ziekteverzuim 24 ...

Relatie tussen persoonlijkheidseigenschappen en risicogedrag · Samenvatting II Samenvatting Risicogedrag, zoals drugsgebruik, roken en delinquent gedrag, wordt het meest vertoond

IDdagen 2013 - W9 - De meervoudige betekenis van vermaatschappelijking

Meervoudige intelligentie De inzet van de experimentenpot op de Juliana van Stolbergschool.

Meervoudige Intelligentie en talenonderwijs: kies …...Meervoudige Intelligentie in het talenonderwijs • Keuzes bieden: leerling thema’s, teksten laten kiezen die aansluiten bij

Aanpak problematisch verzuim

Alcohol-, tabaks- en drugsgebruik door studenten€¦ · Utrecht, 2015 S. van Dorsselaer en F.X. Goossens Alcohol-, tabaks- en drugsgebruik door studenten Inventarisatie van (onderzoeken

Netwerkend Werken en Intelligent Opsporen Een meervoudige uitdaging voor de Nederlandse Politie

PLANNING ALS MEERVOUDIGE OPDRACHT IN DE DEMERVALLEI · Logo Demervallei Figuur 2. Foto overstromingen. Planning als meervoudige opdracht in de Demervallei ... Het is dan ook niet

Hoofdstuk 9 : Rivieren 1. Soorten rivieren –enkelvoudige (meanderende) –meervoudige (verwilderde)

Drugs in Debat - Recreatief drugsgebruik uit de taboesfeer en drugsbeleid vanuit verschillende perspectieven

Elektronische hulpmiddelen bij de aanpak van patiënten met problematisch alcoholgebruik

Sturen op meervoudige doelen

Drugs in Kortrijk. Drugsnaalden liggen voor het rapen langs Spinnerijkaai 16 september 2011 Drugsgebruik in Kortrijk neemt toe 12 oktober 2011 Fransen.

College 3 Meervoudige Lineaire Regressie

Meervoudige Negatie en Iconiciteit

Meervoudige intelligentie

Jaarverslag Run4Schools 2018...en meest beangstigende probleem is het veelvuldige drugsgebruik. De Tikverslaving (chemische drug) van jongeren maakt hen meedogenloos en gewetenloos.

ACT (Acceptance & Commitment Therapy) bij problematisch middelengebruik