Somatische ProblemenKinder- en Jeugdpsychopathologie

Francine C. Jellesma

PROGRAMMA

Leerdoelen en literatuur Uitgangspunt: meerdere invloeden Het voorbeeld van functionele lichamelijke

klachten Het voorbeeld van astma Pauze HEART model Prikangst (voorbeeld risico) Ziekenhuisschool (voorbeeld protectief) Samenvatting & Tijd voor vragen

LEERDOELEN

Zal je rekening houden met meerdere factoren die van invloed zijn op het mentale en fysieke welbevinden van kinderen

Heb je een holistische visie Ken je de belangrijke theoretische perspectieven

uit de gezondheidspsychologie Weet je in welke mate er emprische

ondersteuning voor de theoretische perspectieven is

Na dit college,

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

LITERATUUR Chapter 14: Somatic Problems.

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

MULTIPLE INFLUENCES ON HEALTH AND WELL-BEING

Mentaal en fysiek welbevinden

Psycho-Logischefactoren

Omgevings-factoren

Biologische

factoren

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Herinner je nog van biologie?

Centrale zenuwstelsel

Perifere zenuwstelsel

Het Centrale Zenuwstelsel bestaat uit:

A. de hersenen B. de hersenenen en craniale zenuwen C. de hersenen en het ruggenmerg D. de hersenen, craniale zenuwen en het

ruggenmerg

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

ZENUWSTELSEL

Zenuwstelsel

Centraalzenuwstelsel

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Autonoom Zenuwstelsel

Welke van de volgende functies wordt NIET gecontroleerd door het autonoom zenuwstelsel?

A. Slikken B. Darmperistaltiek C. Hartslag D. Lichaamstemperatuur

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

AUTONOOM ZENUWSTELSEL

Autonomic Nervous System

Sympathetic Nervous System

Parasympathetic Nervous System

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Autonoom zenuwstelsel

Sympatisch

Zenuwstelsel

Parasympatisch

Zenuwstelsel

Functie parasympatisch systeem

Wat is de belangrijkste functie van het parasympathetische zenuwstelsel? A. De effecten van stress en opwining teweegbrengen B. De ademhaling controleren C. Oogknipperingen D. Energie herstel en opslag

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Sympathisch en Parasympathisch

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

STRESS RESPONS 1: SAM

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

STRESS RESPONS 2: HPA-as

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

FUNCTIONELE SOMATISCHE SYMPTOMEN

Medisch niet volledig verklaard (medisch onverklaarde klachten,

psychosomatiek, somatiseren)

Hoofdpijn Buikpijn Vermoeidheid ...

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

WIE ZIJN GEVOELIG?

Intrapsychisch

PsychoanalytischConversiePrimaire/

secundaire winst

Psychosomatische Theorie

-alexithymia

InterpsychischGedragstheo

rieBekrachtiging

Cognitieve gedragstheor

ie

Familie systemen

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

EMOTIE VERWERKING(Scherer)

1. Aandacht2. Appraisal3. Respons

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Aandacht

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Aandacht

0

0.5

1

1.5

2

2.5

Weinig lichamelijke klachten Veel lichamelijke klachtenGroep

Gem

idd

eld

e

Spontaan verwijzen naar emotiesSpontaan verwijzen naar oorzaken

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Appraisal

[naam kind], voel jij je wel eens [emotie] ? Kun je me vertellen over de laatste keer dat

je je [emotie] voelde? Wat gebeurde er toen, waarom voelde jij je [emotie] ?

Ik zou ook graag willen weten hoe [emotie] je je voelde. Kan je me dat aanwijzen op dit trappetje?

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Meer verdriet en angst

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

Weinig lichamelijkeklachten

Veel lichamelijke klachten

Groep

Inte

nsite

it

Blij Boos Bang Verdrietig

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Appraisal: meerdere emoties

Meerdere negatieve emoties

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Stress en coping?

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Ontspanning VERZORGEN VAN JE NEK

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

Ontspanning

Minder piekeren

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

ASTMA http://kidshealth.org/misc/movie/cc/how-asthma-affects.html

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

ASTMA Stress Positieve gebeurtenissen

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

ASTMACreer, 1998

Loren 12 jaar oud Problemen met medicatie Boos en gefrustreerd

Leerdoelen & literatuur, Meerdere invloeden, Functionele lichamelijke klachten, Astma

PAUZE

HEART MODEL Noll & Kupst, 2007

Human Evolutionary Response to Trauma/Stress Verklaart waarom kinderen met een ernstige

ziekte toch vaak geen angst- of depressiviteitsstoornis ontwikkelen

Heart Model,Prikangst, Ziekenhuisschool, Samenvatting & tijd voor vragen

Model

Central zenuwstelselschade

Pediatrisch Trauma

Familie-Dysfunctioneren

Kind dysfunctioneren

Heart Model,Prikangst, Ziekenhuisschool, Samenvatting & tijd voor vragen

Wat zou vanuit een evolutionair perspectief logisch zijn?

ziekte

nabijheidzoeken

vastklampen

alertheid

focus op het heden

extreme angst

Chronisch pessimisme

depressie

terugtrekken

Heart Model,Prikangst, Ziekenhuisschool, Samenvatting & tijd voor vragen

Aanpassing

Protectief Risico

Psychosociale Stress

Functionele afhankelijkheid

Ziekte/handicap

Sociale Steun

Persoonlijke sterkte

Emotie regulatie

Heart Model,Prikangst, Ziekenhuisschool, Samenvatting & tijd voor vragen

PrikangstMcGrath, 1990

Mary 3 jaar oud Extreem angstig voor ruggenprik

Desensitisatie Visualisatie

Heart Model,Prikangst, Ziekenhuisschool, Samenvatting & tijd voor vragen

ZIEKENHUIS SCHOOL

Heart Model,Prikangst, Ziekenhuisschool, Samenvatting & tijd voor vragen

SAMENVATTING

Het mentale en fysieke welbevinden van kinderen worden beïnvloed door biologische factoren, omgevingsfactoren en psychische factoren

De factoren vormen additionele risicofactoren (of protectieve) en kunnen elkaar wederzijds beïnvloeden

Stress en de manier waarop kinderen omgaan met situaties zijn belangrijke factoren in het gebied van de gezondheidspsychologie

Heart Model,Prikangst, Ziekenhuisschool, Samenvatting & tijd voor vragen

TIJD VOOR VRAGEN

Heart Model,Prikangst, Ziekenhuisschool, Samenvatting & tijd voor vragen