Post on 19-Nov-2014
description
SYSTEEMGERICHTE HULPVERLENING
TH
EM
A G
EZ
INS
- EN
O
PV
OE
DIN
GS
ON
DE
RS
TE
UN
ING
College 1
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 1
ANALYSE
Behandel
Draaglast
DRAAGKRACHT Draagvlak
9 individueel
7 Systemische methoden vermindering van knelpunten in de sociale steun
4 Positionele methoden
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 2
GERICHT OP VERMINDERING VAN KNELPUNTEN IN DE SOCIALE STEUN
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 3
Basis : Nondirectieve Counseling
Relatiemethode
Familiemethode
Gezinsmethode
Mediationmethode
Groepsmethode
Sociale NetwerkMethode
Casemanagement
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 4
SITUATIE = “ALLES”
HYPOTHESE
THEORIE ETHIEK/normen
HANDELEN
METAKADER
cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com12-2-2008 5
SYSTEEMTHEORIE
Uitgangspunten en centrale begrippen
12-2-2008 6cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com
Algemene Systeemtheorie
• Algemene systeemtheorie is een theorie over systemen in de natuur en techniek en in de wetenschap en maatschappij, en is oorspronkelijk voorgesteld door Ludwig von Bertalanffy rond 1950.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 7
AANLEIDING TOT ONTWIKKELING VAN DE THEORIE
• optelsom van de analyse van de onderdelen gaf onvoldoende inzicht in het functioneren van het geheel.
• Levende processen vinden plaats in een steeds complexer wordende organisatie.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 8
Algemene Systeemtheorie is een reactie op
• Het reductionistisch, lineair denken. • Het opdelen in kleinere onderdelen• Oorzaak-gevolg vergelijkingen.• Dat een bepaalde etiologie via specifieke
fysiopathologische processen tot symptomatologie leidt
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 9
De volgende begrippen worden behandeld
• Organisatie• Geheel• Zelfstandige entiteit• Grenzen• Hiërarchie• Subsysteem• Energie• Homoiostase• Feedback• Tijd en Ruimte
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 10
Organisatie
• Een systeem is een verzameling van elementen, die in een bepaalde samenhangende relatie tot elkaar staan.
• niet de elementen maar het netwerk van relaties tussen de elementen,
• Het is de organisatie, die een systeem maakt tot een systeem.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 11
Geheel
• Een systeem is nagenoeg synoniem met organisatie.
• De samenhang der elementen brengt een (zelfstandige)entiteit voort, die anders is dan de optelsom der afzonderlijke delen.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 12
Zelfstandige entiteit
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 13
Grenzen
• Grens tussen een gezin en zijn omgeving beschreven in termen van doordringbaarheid: • de relatieve gemakkelijkheid of moeilijkheid die
buitenstaanders ervaren bij het in contact treden met het gezinssysteem.
• Soms ligt de gezinsgrens bij de buitenmuren van het huis of de afrastering van de tuin
• Gezinnen van het type `zoete inval‘ • Ook om de hoek wonende oma's of opa's die
dagelijks telefoneren, kunnen wel degelijk tot het gezinssysteem behoren.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 14
GRENZEN
• Binnen een systeem subsystemen onderscheiden. • Subsystemen zijn dan een verzamelingen elementen,
die onderling weer meer interactie vertonen dan met de andere elementen.
• Voorbeelden van subsystemen zijn:• het echtpaar, de ouders, de kinderen, de mannelijke en de
vrouwelijke gezinsleden.
• Subsystemen worden gevormd om bepaalde taken uit te voeren: opvoeding van de kinderen, de vaat doen, aanschaffen van een auto, boodschappen doen etc.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 15
IND
Plus partn
er
Plus partn
er
kinderen
Grootfamilie
Buren, werkg
ever, v
rienden
De stad, het land, continent, de
wereld…
……
.
GRENZEN
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 16
Hiërarchie
• Ordening. Een systeem is samengesteld uit subsystemen
• Een gezinslid is tegelijkertijd onderdeel van verschillende sub- en suprasystemen: echtgenote in het huwelijk, moeder in het gezin, lerares op school, burger van een land.
• Hiërarchie, toegepast op gezinssystemen, is een bepaalde verdeling van gezag.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 17
Ouderlijk Subsysteem
• Opvoedingstaak subsysteem moet in de hiërarchie hoger staan dan dat van de kinderen.
• De grens moet zo doordringbaar zijn dat de kinderen hen kunnen bereiken, maar toch weer zo afgesloten, dat zij met elkaar kunnen overleggen zonder voortdurende kinderlijke bemoeienis.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 18
Verschillende hiërarchieën
• afhankelijk van de gezinsfunctie waar het om gaat, naast elkaar : • een emotionele met moeder aan het hoofd, • een disciplinaire met vader en/of oudste zoon aan
het hoofd.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 19
Welke energie doet het systeem functioneren?
• Energie wordt vervangen door informatie• Informatie uitwisseling, communicatie, • Inzicht in de werking van systemen en/of hun
voortbestaan• Een systeem toont zich aan ons dmv
communicatie• De patronen in de communicatie definiëren
het systeem
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 20
Homoiostase of gezinsevenwicht
• Onder homoiostase verstaat wij een reeks mechanismen, die tot doel hebben om een interactioneel evenwicht binnen gezinnen te bewaren.
• Zij bieden weerstand aan veranderingen die dit interactioneel evenwicht of het stabiliteitsniveau aantasten.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 21
Homoiostase en/of controle
• Controle komt uit de cybernetica (de besturing van systemen).
• Besturing is elke vorm van doelgerichte beïnvloeding van het gedrag van het systeem door interactie (communicatie)
• Gezinnen laten een bepaalde variatie aan gedragingen bij hun leden toe
• Contramanoeuvres• Doorlopen van de gezinsfasen
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 22
Terugkoppeling/Feedback
• Term uit de cybernetica. • Positieve of negatieve terugkoppeling. • Positieve terugkoppeling bevordert afwijking
van een voorafgaand evenwicht en is dus veranderingsgericht.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 23
Negatieve terugkoppeling
• Gaat afwijking tegen en herstelt een vroeger evenwicht.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 24
Tijd en ruimte
• Organisatie, energie, controle vanuit een ruimtelijk of een tijdsperspectief.
• Inhoud van het gesprek• Zitarrangementen • Wat er gebeurt tussen moeder en kinderen als
hij zich tot vader richt etc.• Dus de ruimtelijke dimensie van de
informatie-uitwisseling.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 25
Tijd en ruimte
• Stereotiepe gespreksvolgorde in dit gezin, kortdurende tijdsdimensie zoals die zich afspeelt in dit interview.
• Intergenerationele processen, de langstdurende tijdsdimensie
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 26
80
50
60 61
35
80
36
52
9090
63
GenogramPotlood en gum!!!12-2-2008 cornelisnuman
http://numanmwd.googlepages.com 27
Definitie
• Een systeem is een verzameling van elementen, • die in een samenhangende relatie tot elkaar staan, • dat een noodzakelijk (communicatief ) evenwicht
nastreeft • en zich daardoor als een particuliere entiteit
manifesteert • die niet herleidbaar is tot (de optelsom van) de
afzonderlijke elementen.
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 28
Systemisch Analyseren 1
Wat betekent het als je “s y s t e m i s c h” analyseert?
Hoofdregel: A l l e sA l l e s i s i n f o r m a t i e i s i n f o r m a t i e Zoek en bepaal het systeem waarvan de cliënt een
”element” is. Ga daartoe op zoek naar patronen in de
communicatie. Ga op zoek naar de (verborgen) regels die de
interactie bepalen
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 29
Systemisch Analyseren 2
• Zoek naar “coalities” of subsystemen• Zoek naar grenzen, wie bemoeit zich met wat
en met wie?• Zoek de functies van bepaald gedrag voor het
geheel (evenwicht)• Wordt je bewust van wat “het systeem” met
jou doet, welke plaats (functie) krijg jij toegewezen?
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 30
Uitlokken van Systemische Informatie 1
• Welke vragen leveren systemische informatie op?– Vraag naar wat mensen doen– “Als wat” vragen– Vragen naar rangorde– Vraag gedetailleerd naar gevolgen van bepaalde
gebeurtenissen
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 31
Uitlokken van Systemische Informatie 2
– Vraag naar verschillen (een verschil = een relatie)– Maak regelmatig systemische hypotheses– Denk circulair en richt je op het willen begrijpen
van de werking van het systeem
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 32
Hypotheseformule
• relevante oorzakelijke factor,• schets probleemsituatie,• probleem instandhoudende factor,• gevolgfactor.
12-2-2008 33cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com
Hypotheseformule
• relevante oorzakelijke factor:– Mogelijk door de echtscheiding van de ouders
• schets probleemsituatie:– is er bij Richie sinds zes maanden sprake van onhandelbaar
gedrag dat niet kan worden opgelost
12-2-2008 34cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com
Hypotheseformule• probleeminstandhoudende factor:
– doordat ouders weigeren met elkaar in gesprek te gaan over de omgangsregeling
• gevolgfactor:– met als gevolg dat Richie met zijn gedrag er alles aan doet
om zijn gescheiden ouders weer met elkaar in contact te laten komen.
12-2-2008 35cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com
Preview• Communicatiepatronen• de pragmatische aspecten van de menselijke
communicatie• Weblog
http://systemischwerken.blogspot.com
12-2-2008 cornelisnuman http://numanmwd.googlepages.com 36