1

Bewegingsstoornissen op de SEH

What makes you move ?

Thies van Asseldonk, neuroloog ETZ Tilburg

INDELING

1. M. Parkinson: OFF / dyskinesie

2. hypokinetisch: parkinsonisme

3. hyperkinetisch: dystonie

myoclonus

chorea

(tremor, tics)

DD / VITAMINS CDE

• Vascular :

• Infectious :

• Inflammatory :

• Traumatic :

• Toxic :

• Autoimmune:

• Metabolic :

• Iatrogenic / Idiopathic:

• Neoplastic:

• Congenital:

• Degenerative:

• Endocrine:

2

cherry picking

3

INDELING

1. M. Parkinson: OFF / dyskinesie

2. hypokinetisch: parkinsonisme

3. hyperkinetisch: dystonie

myoclonus

chorea

4

M. Parkinson – “balans”

M. Parkinson – OFF

• L-dopa / agonist / ..

• infectie

• metabool

• ontrouw medicatie

• co – medicatie

• …

M. Parkinson – OFF

5

M. Parkinson – OFF

• L-dopa / agonist / ..

• infectie

• metabool

• ontrouw medicatie

• co – medicatie

• …

M. Parkinson – OFF

• L-dopa / agonist / ..

• infectie

• metabool

• ontrouw medicatie

• co – medicatie

• …

Vrouw 66 jr, 20 jr PD, 1 jr na STN DBS

reductie levodopa / OFF tijd

in 2 dgn akinesie

6

Vrouw 66 jr, 20 jr PD, 1 jr na STN DBS reductie levodopa / OFF tijd

in 2 dgn akinesie

Vrouw 66 jr, 20 jr PD, 1 jr na STN DBS

reductie levodopa / OFF tijd

in 2 dgn akinesie

M. Parkinson – OFF

Parkinson hyperpyrexia syndroom

7

PHS = MNS mimick

Parkinson

hyperpyrexia

syndroom

rigiditeit

koorts

verlaagd bewustzijn

hyper ck-emie

PHS = MNS mimick

Parkinson

hyperpyrexia

syndroom

rigiditeit

koorts

verlaagd bewustzijn

hyper ck-emie

maligne

neuroleptica

syndroom

koorts/suf – PHS (CK)

M. Parkinson – OFF

8

M. Parkinson – dyskinesie

dyskinesie

M. Parkinson – dyskinesie

M. Parkinson – dyskinesie

aanvallen dyspnoe –tachypnoe

9

M. Parkinson – dyskinesie

aanvallen dyspnoe –tachypnoe

M. Parkinson – dyskinesie

respiratoire dyskinesie !

INDELING

1. M. Parkinson: OFF / dyskinesie

2. hypokinetisch: parkinsonisme

3. hyperkinetisch: dystonie

myoclonus

chorea

10

acuut parkinsonisme

acuut parkinsonisme

• drug induced (DIP)

• metabool

• viraal (Japanese B)

• MPTP

• CO

• …

• neuroleptica

• anti-emetica

• cinnarizine /

flunarizine

• chemotherapeutica

(vb:cyclofosfamide)

• anti-epileptica

• …

• indicatie ??

• oudere vrouwen

• delay

• parkinsonisme

• depressie

• akathisie / dyskinesie

11

• indicatie ??

• oudere vrouwen

• delay

• parkinsonisme

• depressie

• akathisie / dyskinesie

acuut parkinsonisme

• drug induced (DIP)

• metabool

• viraal (Japanese B)

• MPTP

• CO

• …

extra pontine myelinolysis (EPM)

• demyelinisatie (Na)

• centraal pontien

• extra pontien

• klinisch 2 fases

– Encephalopathie

– Parkinsonisme

• restklachten

12

extra pontine myelinolysis (EPM)

acuut parkinsonisme

• drug induced (DIP)

• metabool

• viraal (Japanese B)

• MPTP

• CO

• heroïne enceph.

chasing the dragon

13

… not only with your mind

• Wat de geest in beweging brengt, brengt ook

het lichaam in beweging.

… not only with your mind

• Wat de geest in beweging brengt, brengt ook

het lichaam in beweging.

INDELING

1. M. Parkinson: OFF / dyskinesie

2. hypokinetisch: parkinsonisme

3. hyperkinetisch: dystonie

myoclonus

chorea

14

acute dystonie: oromandibulair

acute dystonie

• Dopamine receptor blockers (neuroleptica,

anti emetica)

• 90% krijgt dystonie binnen 5 dgn

• Minder frequent dan tardieve dyskinesie

– Typische neuroleptica 6%

– Atypische neuroleptica 1-2%

• vooral bij jonge mannen, en alcohol / cocaine

• Hoofd halsgebied

• DD/ calcium, conversie, ..

What happened ?

15

What happened : AKINETON !

acute dystonie

• Acute behandeling (IV als levenbedreigend)

– Biperideen (Akineton®) 5 mg IM, anticholinerg

– Promethazine 50 mg IM, antihistaminerg

– Max 3 keer, om 30 min (moet na 20 min werken)

– Als niet effectief verdere oorzaak zoeken (calcium)

– 1 week doorbehandelen

– Profylaxe (Akineton 3dd2, Amantadine 3dd100)

acute dystonie: oculogyre crisis

16

torticollis fixed / pijnlijk

GRISEL syndroom

torticollis fixed / pijnlijk

17

acute myoclonus

• post anoxie

• MNS / SS

• metabool

• medicatie

• drugs …

• infectie

• auto-immuun

• stroke (thalamus)

acute myoclonus

• post anoxie

• MNS / SS

• metabool

• medicatie

• drugs …

• infectie

• auto-immuun

• stroke (thalamus)

Naloxone, Narcan ®

acute myoclonus

• post anoxie

• MNS / SS

• metabool

• medicatie

• drugs …

• infectie

• auto-immuun

• stroke (thalamus)

Naloxone, Narcan ®

18

mystery case

mystery case

• 21 yr Mayo Clinic

• 47 yr (26-78)

• N = 21

– 3 maligniteit (matig - dood)

– 18 auto immuun (herstel)

19

• 21 yr Mayo Clinic

• 47 yr (26-78)

• N = 21

– 3 maligniteit (matig - dood)

– 18 auto immuun (herstel)

acute myoclonus

• post anoxie

• MNS / SS

• metabool

• medicatie

• drugs …

• infectie

• auto-immuun

• stroke (thalamus)

valproaat, levetiracetam, clonazepam

acute chorea / ballisme

• medicatie

• metabool

• infectieus

• auto-immuun

• vasculair

• …

• L-dopa

• anti epileptica

• oestrogenen

• baclofen

• anticholinergica

• …

20

acute chorea / ballisme

• medicatie

• metabool

• infectieus

• auto-immuun

• vasculair

• …

Toole et.al. , Neurology 2013

• paraneoplastisch 1/3

• man

• 72 jaar

• gewichtsverlies

• polyneuropathie

• antistof - tumor

• idiopathisch 2/3

• vrouw

• 43 jaar

• SLE / AFS

• antistof

15 jr Mayo clinic

Toole et.al. , Neurology 2013

• paraneoplastisch 1/3

• man

• 72 jaar

• gewichtsverlies

• polyneuropathie

• antistof - tumor

• idiopathisch 2/3

• vrouw

• 43 jaar

• SLE / AFS

• antistof

15 jr Mayo clinic

21

acute HEMI chorea / ballisme

• medicatie

• metabool

• infectieus

• auto-immuun

• vasculair

• …

casus : subacute hemi chorea rechts,

Aziatische vrouw 75 jr, VG / DM

chorea - non ketotische hyperglycemie

• oude Aziatische vrouwen

• slechte DM regulatie

• unilaterale chorea

• T1 putamen hyperintens

• gunstig beloop

• geringe recidiefkans

• mechanisme ??

22

acute HEMI chorea / ballisme

• medicatie

• metabool

• infectieus

• auto-immuun

• vasculair

• …

acute HEMI chorea / ballisme

• medicatie

• metabool

• infectieus

• auto-immuun

• vasculair

• …

haldol, tetrabenazine, clonazepam

DBS - tomie

23

Vlees noch vis : functioneel ?

TAKE HOME cherries

24

TAKE HOME cherries

• PD, koort, suf: PHS

• respiratoire dyskinesie

• cinnarizine / flunarizine

• AKINETON / NALOXONE

• FIXED torticollis kind

• prednison - IVIg

• metabole hemichorea

• DBS / tomie

• drugs – delayed / langdurig

• functioneel