Post on 10-Mar-2016
description
IN DIT NUMMER O.A.:
Verzameling op zolder - Marcat del Ram Ballonfestival
Vaste VMS manager KNVvL - Ballonvaren in de Filipijnen
Verslag KNMI gebruikersdag - Nationaal kampioenschappen NL/BE
Ballonvaren in Moldavië - Ledendag KBBF - Boekrecensie
Wedstrijdvaren loont - Ticketprijs - Voorbereiding op het EK
Losse nummers € 395
Ballonstof
z o m e r 2 0 1 2
Hét ballonmagazine van nederland & belgië
Ballonstof is een uitgave van de KNVvLAfdeling Ballonvaren in samenwerking met de KBBF
kwartaaluitgave
juli, augustus, september
Samen opstijgen en genieten.
25 Jaar technische innovatie „Made in Germany“.
Theo SCHROEDER fire balloons GmbH · Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 · D-54338 Schweich · Tel. +49 6502 930-4
Fax +49 6502 930-500 · mail@schroederballon.de · www.schroederballon.de · CAMO plus DE.MF/MG.0549
Jaar S C H R O E D E R fire balloons
I N H O U D
4 Nederland/BelgiëRutgerCoucke
6 VandevoorzitterNLHansvanHoesel
7 VandevoorzitterBEKoenDeJonghe
8 MercatdelRamBallonTrofyMiriamMartens
10 KBBFledendagPeterVanDenNoortgate
15 BoekbesprekingJoopdeWilde
16 MijnmuseumGertjanVeldman
18 FilipijnsavontuurFilipAudenaert
22 WedstrijdvarenloontAnnelotteTolboom
22 WachtwoordenRutgerCoucke
23 NormalelandingopbijzondereplaatsAnnelotteTolboom
24 SMSManagementbijdeKNVvLHuibHolsteijn
27 OpenBelgischKampioenschapErikPals
30 FAI/CIAconferentieLucVanGeyte
32 KNMIgebruikersdagHuibHolsteijn
34 BallonvareninMoldaviëHansvanHoesel
36 TicketprijsHansvanHoesel
38EuropehereIcomeAngeleLinders
“Dan liever de lucht in” heeft een andere betekenis gekregen
voor de Nederlanders en Belgen sinds Van Speijk.
Dat geldt zeker voor de ballonvaarders van beide landen.
En als we gezamenlijk in de lucht hangen, waarom dan ook niet
gezamenlijk in een blad over ballonvaart? Een wel gevuld blad!
Mooie buitenlandse ballonavonturen afgewisseld met al even
avontuurlijke binnenlandse vaarten. Een ‘balloonatic’ met
indrukwekkende verzameling naast een aanstormend Europees
kampioene. Wedstrijden die gestreden zijn en wedstrijden die
nog aangegaan moet worden. En natuurlijk de gebruikelijke nut-
tige informatie als de bespreking van het nieuwe theorieboek,
een verslag van de ledendag van de Koninklijke Belgische Balllon
Federatie, inzicht in SMS of KNMI. En een grensoverschreidend
artikel met overwegingen over de kosten van een ballonvaart.
Voor ieders gading is er wel wat te vinden in deze Ballonstof.
3
ballonstof
4
ballonstof
Geachte Ballonstoflezer,
U heeft hier, durf ik rustig te beweren, een unieke uitgave van Ballonstof in handen. Misschien
had u het al aan het omslag gezien: in dit nummer van Ballonstof verwelkomen we de Belgische
ballongemeenschap. De reden is, dat Ballonstof al flink gelezen wordt in België en er daar behoef-
te bestond aan een blad/podium. Aan de andere kant is er in Vlaanderen genoeg te melden dat
leuk of van belang is voor de Nederlandse ballonvaarders. Zeg maar, kennisnemen van wat er bij
de buren speelt.
Groot zijn de verschillen tussen de beide ballongemeenschappen niet. Toegegeven, als je slecht
nieuws in het Vlaams brengt klinkt het een stuk minder erg en Belgische friet is lekkerder.
Daar staat tegenover dat Nederland minder verkeersdoden telt en de haven van Rotterdam nèt
iets groter is dan die van Antwerpen.
Maar verder hebben beide landen met dezelfde EASA te maken, zoeken we naar wegen om bal-
lonvaren nòg veiliger te maken, streven we naar een goede verhouding met landeigenaren en, last
but not least, houden we onze nationale kampioenschappen al jaren gezamenlijk in één grote wed-
strijd. Het is dus eigenlijk alleen maar logisch dat we samen een blad vullen. Het was meer een
kwestie van tijd.
Het is natuurlijk allemaal een beetje nieuw en moet zijn weg nog vinden. Productie en distributie
zijn geregeld, maar hoe Ballonstof er in de toekomst uit gaat zien moeten we proefondervindelijk
vast gaan stellen. We hebben in ieder geval al een Belgische redacteur, hartelijk welkom Luc van
Geyte. De Nederlandse kwaliteitskrant het NRC wordt tenslotte ook bestiert door een Belgische
hoofdredacteur, dus we hebben er alle vertrouwen in, dat dit Ballonstof ten goede komt.
Maar ik zou ook alle lezers willen uitnodigen vooral commentaar te leveren. Vragen die zich daar-
bij voor kunnen doen zijn:
- moeten we het blad opsplitsen in een Nederlands en een Belgisch gedeelte of kan het door elkaar?
- en als het door elkaar staat, moeten artikelen dan herkenbaar zijn als Belgisch of Nederlands?
- moet er een evenwicht in de kopij zijn, of maakt het niet uit als er de ene keer meer Nederlandse
en de andere keer meer Belgische artikelen in staan?
We horen het graag van u.
Voor ons als redactie is dit ook nog een spannend experiment, maar zeker is, dat Ballonstof er wel
bij zal varen: dikker, mooier en beter!
Hèt Ballonmagazine voor Nederland en België.
Namens de gehele Nederlandse/Belgische redactie,
Rutger Coucke, hoofdredacteur
5
ballonstof
C O L O F O NBallonstof zomer 2012
EenuitgavevandeafdelingBallonvarenvande
KoninklijkeNederlandseVerenigingvoorLuchtvaart.
Eeninformatiefbladvoorballonpiloten,ledenvande
KNVvLafdelingBallonvarenenanderebelangstellenden.
Ballonstofverschijnteenmaalperkwartaalineenoplage
van500exemplaren.Deredactiebeslistoverhetaldan
nietopnemenvanartikelen.Deverantwoordelijkheidvoor
deinhoudvandeartikelenkomtvoorrekeningvande
betrokkenschrijver.Deredactiebehoudtzichhetrecht
voorartikelenintekortenoftebewerken.
VoorBelgiëvaltdeuitgaveonderdeverantwoordelijkheid
vandeBelgischeBallonvaartFederatie,LucVanGeyte.
WielidwilwordenvandeKNVvL,afdelingBallonvaren,
kanzichmeldenbijhetsecretariaat:0357723562.
redactie:
RutgerCoucke[hoofdredacteur],SanneHaarhuis,Joopde
Wilde,LucVanGeyte[België]JudithCoucke-Beemer[eind-
redactie].
medewerkers aan dit nummer:
HansvanHoesel,KoenDeJonghe,HuibHolsteijn,
JoopdeWilde,GertjanVeldman,FilipAudenaert,
MiriamMartens,PeterVanDenNoortgate,ErikPals,
DjorrySimoen,AngeleLinders,AnnelotteTolboom,
LucVanGeyteenRutgerCoucke.
foto omslag:
MiriamMartens
opmaak:
RutgerCoucke
productie en advertenties:OntwerpfabriekDalweg211217HXHilversumT0357723562www.ontwerpfabriek.com
deadlines copy en advertenties:15maart,15juni,15septemberen30november
advertentietarievenKostenperplaatsing:1/4pagina € 60,501/2pagina € 115,-1/1pagina € 227,-Prijzenzijnexclusiefmateriaal.Meerinformatie0357723562
abonnement AbonnementBallonstofvoorniet-leden:Nederland€15,-perjaar.België€17,-perjaar
Aanvraagabonnementadmin@knvvl.nl
ISSN:1386-1700
Wilco Air BVWalstraat 13 7631 ET OOTMARSUM
T: 0541- 293299 F: 0541- 292826Postbus 76 7630 AB OOTMARSUM
Wij leveren:l Cameron ballonnen en accessoiresl icom radio’s l instrumenten van Flytec l theorie- en praktijk opleidingl reclame- en passagiersvaartenen zijn een:l eaSa erkend onderhoudsbedrijf
en Camo+ gecertificeerd
Registratie: PH-CTT
Type: Cameron Z-160
Operator: Wessels Ballooning
Piloot: Jan Wessels
Sponsor: CTT
Fabrikant: Cameron Balloons Ltd.
Zojuist geleverd
6
ballonstof
B E S T u u R K N V V LB A L L O N V A R E NVOORzITTER:Hans van Hoesel,LeonardusvanVeghelstraat36,5212AF
DenBosch,T0736142684,M0654793510,vz@balloonteam.nl
SEcRETARIS: Huib Holsteijn,Holterweg98,7245SMLarengld,
M 0650677199,huibholsteijn@mac.comPENNINgMEESTER: Rutger coucke,
Spechtstraat16, 1223NZHilversum,T0624501450,Rutger@Coucke.nl
BESTUURSLEDEN: Hylke Feenstra, PrinsBernhardlaan120,8501JLJoure,
M0622832107,hylke@enzovaart.nl;Hendrik Kort,Robijnlaan12,9646BH
Veendam,T0598633663,F0598633107,M0651125331,
hendrik.kort@planet.nlchris Hartendorp,Terreplein70,4931DL,
Geertruidenberg,M0653740138,Chris@Hartendorp.com
SEcRETARIAAT:Spechtstraat16,1223NZHilversum,tijdenskantooruren:
0357723562,secretariaat@knvvlballonvaren.info
WOORDVOERDER:Hans van Hoesel,M0654793510,vz@balloonteam.nl
VANDENEDERLANDSEVOORZITTER
In2009werdvliegendenballonvarendNederlandopgezadeldmetdeRegelingBurgeren
MilitaireLuchthavens(RBML).Hetbeleidvandeoverheidwasdaarbijgerichtopdecentralisa-
tievanbesluiteninzakehetgrondzijdigedeelvandeluchtvaart.Oftewel:besluitvormingover
waarenwanneermeteenluchtvaartuigmagwordenopgestegen,kwamdichterbijdeburger
teliggen.Deprovincieswerdenmetdeuitvoeringopgezadeld.Hetgevolgwasdatèlkepro-
vinciehaareigenluchtvaartbeleideropnamoestgaanhouden.Vanmeetafaangoldvoorde
ballonvaartdebeloftedatereeneenvoudigeregelgeving,voorwatbetrefthetopstijgenmet
ballons,vantoepassingzouzijn.
Eenverklaringvangeenbezwar(VVGB)vandeburgemeesterwas totde invoeringvande
RBMLvoldoende.Inmiddelsweten,enervaren,wedagelijksdatdetoegezegdeeenvoudver
tezoekenis.ErwaseenWijzigingsregelingnodigdiebepaaldedatjevoorminderdan12voorgenomenopstijgingeneendoordepro-
vincieafgegevenOntheffingTijdelijkenuitzonderlijkGebruik(OntheffingTuG)nodighebt.Wiljevakervaneenzelfdeterreinweg,dan
hebjevoldoendeaaneenVVGBvandeburgemeester.Indepraktijkgebeurthetmaaraltevaakdatambtenarendezegangvanzaken
nietgoedinterpreteren.Datmondtdanuitineensituatievanhetkastjenaardemuurenweerterug.
Recentelijk ishetprobleembinnenhet interprovinciaaloverlegaandeordegebracht.Hetresultaatdaarvanisdatwemomenteel in
overlegzijnmetdeministeriesdiehetaangaat,omdehuidigeregelingenteherzien.PBNenKNVvLAfdelingBallonvarentrekkendaarbij
gezamenlijkopenhebbenvoorstellenvoorwijzigingvandehuidigeproceduresgeformuleerd.
Deraceisnog(lang)nietgelopen,maarwezittenwelopdegoedeweg.
VoorlopigziterniksandersvooronsopdaneenOntheffingTuGbijdeprovincieaanvragenalsjeminderdan12keerperjaarvan
dezelfdelocatiewiltopstijgen.Gajevakerdan12keervaneenbepaaldelocatieopstijgen,danmoetjeeenVVGBbijdeburgemester
aanvragen.
HetafdelingsbestuurisgeconfronteerdmethetfeitdatsommigegemeentenforsebedragenrekenenbijhetafgevenvaneenVVGB.
Navraagleertdatdiebedragendanvaakbetrekkinghebbenophetgebruikvanopenbaarterreinwaarvandegemeenteeigenaaris.
Looptutegeneendergelijkesituatieaan,zoekdaneenterreinwaarvandegemeentegééneigenaaris.
Softlandings!
HansvanHoesel,voorzitterKNVvL
VANDEBELGISCHEVOORZITTER
NadatonzeKBBFnewslettereenstilledoodwasgestorvenblevenwijdevraagkrijgenvanonze
ledenomtocheenledenbladuittebrengen.Opeigenbenenverderdoenwasgeenoptieduswas
samenwerkingmetonzeNederlandsecollega’svandeKNVvLdebesteoplossing.Wijzijndanook
zeerverheugdudezevernieuwdeBallonstoftekunnenaanbieden.
NamensdeheleraadvanbestuurwilikJanTimmersfeliciterenmetzijn10eoverwinninginhetBK,
verderindezeBallonstofkrijgtuhierovereenuitgebreidverslag.
Aandereactiestehorenkunnenwijterugkijkenopeenzeergeslaagdeledendag.uitermatetevre-
denzijnwijoverdeopkomstvoordezedag.Ikkanmijnietherinnerendatwijooit90ledenkonden
mobiliserenvooreenactiviteit.
VooraldeuiteenzettingdoorMrD’HommevanhetDGLVheeftonsgeleerddaterwatbetreftdenieuweEASAvergunningenheelwat
zalveranderen.DeKBBFenDGLVhebbenopregelmatigetijdstippencontactoverdezematerie.OokvoordemensenvanhetDGLVis
diteengroteverandering.BijonslaatsteoverlegzijnereenaantalonduidelijkhedenbovenwatergekomenendezezijnnunaarEASA
doorgestuurdomverduidelijking.Wijhebbenonsdanookalsprioritairetaakgesteldomuindezeovergangsfasezogoedalsmogelijkte
informeren.
Dezomerisnuinvollegangnadeslechtemaandenaprilenmeikunnenwijenkelmaarhopenopeenlange(na)zomermetveleveilige
vaarten.
Verderwensenwijuveelleesgenotenhopenwijopuwmedewerkingvoordevolgendeeditie.Alleartikelsenopmerkingenzijnwelkom
op:redactie@balloonfederation.be
KoenDeJonghe,voorzitterKBBF
Het initiatief om de leden van de Koninklijke Belgische
Ballonvaart Federatie kennis te laten maken met
Ballonstof, is vooral gebaseerd op de gezamelijkheden
die we delen: dezelfde uitdagingen als het gaat om de
uitvoering van Europese regelgeving, samen organiseren
van NK’s en ook taal en culturele beleving.
Ik hoop dan ook dat Ballonstof in de Belgische ballon-
wereld eenzelfde positie zal innemen als in Nederland:
betrouwbaar, gewaardeerd en – niet onbelangrijk in deze
tijd – crisisongevoelig.
Ik begroet de Belgische lezers en wens hen veel leesplezier!
Hans van Hoesel
7
ballonstof
VANDEBELGISCHEVOORZITTER
NadatonzeKBBFnewslettereenstilledoodwasgestorvenblevenwijdevraagkrijgenvanonze
ledenomtocheenledenbladuittebrengen.Opeigenbenenverderdoenwasgeenoptieduswas
samenwerkingmetonzeNederlandsecollega’svandeKNVvLdebesteoplossing.Wijzijndanook
zeerverheugdudezevernieuwdeBallonstoftekunnenaanbieden.
NamensdeheleraadvanbestuurwilikJanTimmersfeliciterenmetzijn10eoverwinninginhetBK,
verderindezeBallonstofkrijgtuhierovereenuitgebreidverslag.
Aandereactiestehorenkunnenwijterugkijkenopeenzeergeslaagdeledendag.uitermatetevre-
denzijnwijoverdeopkomstvoordezedag.Ikkanmijnietherinnerendatwijooit90ledenkonden
mobiliserenvooreenactiviteit.
VooraldeuiteenzettingdoorMrD’HommevanhetDGLVheeftonsgeleerddaterwatbetreftdenieuweEASAvergunningenheelwat
zalveranderen.DeKBBFenDGLVhebbenopregelmatigetijdstippencontactoverdezematerie.OokvoordemensenvanhetDGLVis
diteengroteverandering.BijonslaatsteoverlegzijnereenaantalonduidelijkhedenbovenwatergekomenendezezijnnunaarEASA
doorgestuurdomverduidelijking.Wijhebbenonsdanookalsprioritairetaakgesteldomuindezeovergangsfasezogoedalsmogelijkte
informeren.
Dezomerisnuinvollegangnadeslechtemaandenaprilenmeikunnenwijenkelmaarhopenopeenlange(na)zomermetveleveilige
vaarten.
Verderwensenwijuveelleesgenotenhopenwijopuwmedewerkingvoordevolgendeeditie.Alleartikelsenopmerkingenzijnwelkom
op:redactie@balloonfederation.be
KoenDeJonghe,voorzitterKBBF
B E S T u u R K B B FVOORzITTER/PENNINgMEESTER:Koen De Jonghe,Doornstraat101,9140Temse,
T037112444,M0475482624,koen.dejonghe@balloonfederation.be
ONDERVOORzITTER: Peter Van Den Noortgate,Admiraaldreef37,9070
Destelbergen,T092286152,M 0475604466,
peter.vandennoortgate@balloonfederation.beBESTUURSLEDEN: Ann Herdewijn,
Bochtestraat40,2260Voortkapel,M0474476637,ann.herdewijn@balloonfederation.be
Rudy Paenen,Windmolenweg12,2040Antwerpen,T035686557,M0496820588,
rudy.paenen@balloonfederation.beLuc Buyckx,Kluisstraat18,2360Oud-Turnhout,
luc.buyckx@balloonfederation.beLuc Van geyte,A.Rodenbachlaan4,2547Lint,
T034893628,M0495225566,luc.vangeyte@balloonfederation.be
SEcRETARIAAT:Doornstraat101,9140Temse,info@balloonfederation.be
WOORDVOERDER:Koen De Jonghe,M0475482624,info@balloonfederation.be
redactie-adres nederland
rutger coucke
Spechtstraat 16
NL 1223 NZ Hilversum
Nederland
+ 31 [0]6 2450 1450
secretariaat@knvvlballonvaren.info
redactie-adres belgië
luc Van geyte
A. Rodenbachlaan 4
B-2547 Lint
België
+32 [0]495225566
redactie@balloonfederation.be
digitale Versie
www.knvvlballonvaren.info/docs/ballonstof.php
8
ballonstof
29e internatiOnal Mercat del raM ballOOn trOFYZONOVERGOTENVOORJAARSDAGEN,EEN
GEMATIGDEOCHTENDWIND,SMAAKVOL
ETEN,DITOWIJNENENEENONGEDWON-
GENSFEER;WELKOMINVIC(SPANJE).
tekSt en Foto’S: miriam martenS
Vorig jaar stapten we min of meer onverwacht in deze
‘Bertolli reclame’. En tijdens de warme dag waarbij we, op het
launching field aan lange tafels, paella, brood, wijn en span-
nende avonturen deelden, besloten we: ‘Team Jackie’ gaat
volgend jaar weer!
Dit jaar nemen maar liefst vier Nederlandse teams deel aan
de ‘Mercat del Ram balloon trofy’. Een charmant festival met
take-offs vanaf het centrale plein tussen winkeltjes, kleurvolle
huisjes en miniatuur balkonnetjes. Een meeting met een wed-
strijdje 3D kathedraal overvaren, waarbij de festival organisa-
tor, met zijn ballon, recht voor de deur opstijgt. Dat is toch
eigenlijk onmogelijk met regelgeving die almaar strenger en
strikter wordt?
Ook nu is het weer perfect. Na de eerste ontspannen vlucht
vanaf het plein checken we in bij het kleine familiehotel
L’Arumi. Ja hoor! Hetzelfde hartelijke ontvangst, de onberis-
pelijke ruime kamers en de grote verleidelijke bonbons op het
nachtkastje; het is er allemaal nog!
culinair Vic
De speurtocht naar de lunchlocatie begint. Want naast bal-
lonvaren is ook het ‘eetgebeuren’ een belangrijk programma-
onderdeel waar we naar uitkijken. Organisator Miquel
Masallera regelt naast opstijglocaties en overnachtingplaatsen
namelijk ook lunch en diner waarvoor je alleen de coördina-
ten krijgt. Vorig jaar waren we hier erg van onder de indruk.
Over de smakelijke tapa’s, sjieke restaurantjes en Bertolli-
reclame-Paella schepten we nog lang op. We zijn dan ook erg
benieuwd wat Miquel dit jaar allemaal geregeld heeft.
De eerste maaltijd is gezellig en smaakvol. We geven hem een
dikke 8. Maar over de overige maaltijden zijn de meningen
verdeeld. Zo krijgen we een gastronomische les over de ver-
schillende typen regionale worst in een klaslokaal. Grappig
maar vooral onze vegetariërs komen er nogal bekaaid vanaf.
Op een andere dag worden we in de aula van een school voor
gehandicapten ontvangen voor een voedzame tapa’s maaltijd.
Smaakvol maar sfeerloos is de conclusie van het team. Wat
is er toch met de fijne restaurantjes van het voorgaande jaar
gebeurd? En omdat de kille aula ook de volgende avond op
het programma staat, ‘spijbelen’ we. We strijken neer bij het
restaurant waar we vorig jaar die ongelooflijk lekkere tapa’s
aten. En ja hoor, ook dit jaar zijn de kunstwerkjes niet te
versmaden. Op het eind van de avond rekenen we braaf alle
stokjes af die in de tapa’s van onze keuze staken. Wat een slim
systeem!
Pietje bell ballOnVaart
Kan een piloot met een gebroken voet ballonvaren? Deze
vraag houdt het team al enkele dagen bezig. Miriam brak haar
9
ballonstof
voet eerder in de week en kan nu, samen met mascotte Dizzy,
de ballonnen alleen maar uitzwaaien. Haar ballonvrienden
willen haar echter graag de lucht in helpen. De tweepersoons
hopper van Rob biedt uitkomst. Haar voet wordt, middels een
slimme boodschappentas-constructie, met hondenriem, aan het
branderframe omhoog getakeld. Haar knie rust, ondersteunt
door een badlaken op eenzelfde manier. En zo stijgt ook zij,
als passagier van Rob, op vanaf het plein. Ballonvaren met een
gebroken voet kan dus prima. Al lijkt het net alsof je de hoofd-
rol speelt in een film van Pietje Bell…
jubileuM Mercat del raM ballOOn trOFY
Miquel heeft grootse plannen voor het festival volgend jaar.
Hij gaat voor de 30e editie flink uitpakken. Wij kijken terug op
een gezellig festival en vier mooie vaarten. Maar of wij ook in
2013 opstijgen vanaf het plein in Vic weten we nog niet. Er
zijn nog zoveel ballon-avonturen die we willen beleven; en je
kunt tenslotte maar op een plek tegelijk zijn.
Miquel is erg actief op Facebook. Je vindt zijn foto’s op:
http://www.facebook.com/mikelmasallera/photos
10
ballonstof
Wat voorafging - Midden december viel al een kleurige flyer
in de bus van de KBBF leden die het ‘all-in’ evenement aan-
kondigde. Op dat ogenblik was het idee nog zeer jong en was
het enige wat zowat vast stond, de locatie. De invulling van
het evenement was grof opgemaakt en verschillende sprekers
waren gepolst om één of ander onderwerp voor hun rekening
te nemen. Tot onze grote verwondering waren de aange-
zochte sprekers - niet de minste in hun vak bij het Directoraat
Generaal Luchtvaart, Belgocontrol en Garmin Benelux - onmid-
dellijk enthousiast over het initiatief.
Sprekers en organisatie voelden direct het mogelijke win-win
effect voor de ballonvaart enerzijds en de luchtvaartdiensten
anderzijds. Ook Aviabel verleende uiteindelijk haar steun. Een
grote brok zou tenslotte over veiligheid en opleiding gaan. Op
de KBBF website verscheen een inschrijvingsmodule om iedere
deelnemer toe te laten zijn/haar dag deels samen te stellen.
Het snel groeiend aantal intekeningen gaf aan dat de leden
ook bijzonder enthousiast en nieuwsgierig waren.
Malle 17 Maart 2012
Om 10 uur stromen de eerste van de 87 ingeschreven leden
toe. Eén van de organisatoren zie ik op dat moment nog ster-
ven en beven van een flinke portie gezonde stress. De vroege
vogels kunnen zich, na de aanmelding en ontvangst, tegoed
doen aan een kop koffie. Na een lange winterstilte is het een
blij weerzien van de collega’s. Het moment om nog eens opti-
mistisch te klagen over wat zoal op het hart of de tong ligt.
De centrale grote zaal lijkt iets of wat oversized te zijn voor
onze groep, maar de congresopstelling en het grote projectie-
scherm maken veel goed. Iedereen is stipt op tijd en voorzit-
ter Koen De Jonghe kan iedereen officieel verwelkomen om
10u45. Na een minuut stilte voor de jeugdige slachtoffers van
het busongeval in Sienne (CH) eerder die week en voor overle-
den collega Jacky Vermeire, wordt het programma en de eer-
ste spreker van het veiligheidsonderdeel voorgesteld.
OnaFhankelijke OnderzOekscel
Dhr. Luc Blendeman, van de Air Accident Investigation Unit
van het Directoraat Luchtvaart, legt de functie en het doel
van deze onafhankelijke onderzoekscel bij de luchtvaart uit.
Hij laat een beeld zien van de onderzoeksdaden die hij en zijn
team stellen bij een luchtvaartincident. De bedoeling van zulk
onderzoek is niet om de aansprakelijkheid van een ongeval te
bepalen, maar eerder om aanbevelingen en verbeteringen te
formuleren voor de luchtvaart in het algemeen (voor fabrikan-
ten, instanties, operatoren, piloten, etc.). Dit met als doel der-
gelijke incidenten verder te voorkomen en de veiligheid in de
luchtvaart nog te verhogen. De gemaakte aanbevelingen kun-
nen allerhande zijn. Van technische, materiële, operationele,
procedurele, documentaire of communicatieve aard, naar aan-
passingen op persoonlijk vlak zoals een betere opleiding en
goede medische geschiktheid. Een rits aan statistieken onder-
bouwen de zeer mooie presentatie. Ook het onderzoek van
het dodelijke ballonincident in Oudenburg met Jacky Vermeire
van vorig jaar wordt als voorbeeld gebruikt.
Tijdens de vraag- en antwoordronde komt onder andere de
bezorgdheid van de leden over de expansie aan nieuwe wind-
molens naar voor. Of daarover nadelen gekend zijn en of het
DGLV wel rekening houdt met de effecten op en risico’s voor
de kleine (low air) luchtvaart. Ook het al dan niet gebruiken
van een pilotengordel en de juiste landingshouding van passa-
giers geeft pittige discussies. Beide discussiepunten verdienen
in de toekomst zeker nog eens de aandacht.
OM 12u40
We lopen volgens het programma al flink uit - gaan we met
zijn allen (de andere sprekers zijn inmiddels ook aangekomen)
Verslag KBBF ledendag, 17 maart 2012Voor de KBBF leden was het zaterdag 17 maart 2012 Verzamelen geBlazen
in het ProVinciaal Vormingscentrum te malle. oP het Programma een KBBF
ledendag met Vier Boeiende inFormatiesessies, een PrijsuitreiKing
Voor de BallonsPorters en tot slot de jaarlijKse statutaire algemene
Vergadering Van de KBBF Vzw.
tekst en foto: Peter van den noortgate
11
ballonstof
naar het restaurant van het vormingscentrum om daar ons
10 EUR inschrijvingsgeld op te peuzelen. We zijn vandaag in
opleiding of op cursus en dat wordt plots meer dan duide-
lijk. De andere gasten in het centrum, de lange tafels met de
soepterrines en soepkommen, het geroezemoes, het elkaar
van soep bedienen, de uitgelepelde kommen stapelen en met
bedieningskarren afruimen, roepen de sfeer op van een grote
collegerefter. Maar daarna mag iedereen aanschuiven aan de
zelfbediening voor een meer dan treffelijk koninginnenhapje
met frietjes en groenten naar keuze bij de saladbar. De school-
refter verheft zich met dit koninginnenstuk beetje bij beetje
op een Lunch Garden niveau. Een bekertje vanille roomijs met
karamel maakt het geheel af. Kortom, een meer dan behoor-
lijke maaltijd met een goede prijs-kwaliteit verhouding.
WOrkshOPs
Na de snelle hap en een korte pauze splitst de groep zich
voor de volgende 2 uur op in 3 kleinere werkgroepen. Elke
werkgroep volgt een bepaald opleidings- of informatietraject
die elkeen bij de intekening gekozen had. Er werden 3 keu-
zeonderwerpen aangeboden waarvan iedere deelnemer er
2 mocht kiezen om zijn/haar kennis bij te schaven. Het ging
hem over: de nieuwe vergunningen volgens EASA model
gepresenteerd door DGLV, het Belgische luchtruim anno 2012
door Belgocontrol of toegepaste GPS navigatie door Garmin
Benelux Academy.
easa
Voor het onderwerp ‘Overgang naar de vliegvergunningen
volgens EASA’ werd de heer Philippe d’Homme, Diensthoofd
Opleidingen bij het Directoraat Luchtvaart, aangesproken om
dit te komen toelichten. Dit was, gezien de sneltrein waarop
dit op ons afkomt, dan ook het meest gekozen thema van
de Ledendag. Dat dit met recht en reden niet door onze
leden onderschat werd kunt u lezen in het aparte kaderstuk:
Overgang naar de Part-FCL vergunningen. De presentatie van
Philippe was zeer duidelijk en niet voor veel interpretatie vat-
baar. Voor de vele extra vragen en bezorgdheid van de leden
was de tijd voor dit zeer populaire onderwerp misschien een
beetje krap. Dat vernamen wij nadien via de survey. Maar wij
maken ons sterk dat, wat op dit ogenblik vaststaat en kon
gezegd worden dan ook gezegd is. Er is het vaste voornemen
van de KBBF om dit contact met het DGLV zeer actief te hou-
den zodat de overgang naar de nieuwe vergunningen in ieders
belang vlot kan verlopen. Vooral voor de problematiek van de
opleidingen hebben wij nog werk voor de boeg en daar heeft
het DGLV door dit evenement en uw reacties wel oor naar
gekregen. Wordt vervolgd.
belgisch luchtruiM
Een tweede informatieonderwerp betrof het ‘Belgisch
Luchtruim anno 2012’ aangebracht door dhr. Luc Vandebeeck,
ATC Belgocontrol. Luc is naast zijn functie van air traffic con-
troller ook een gedreven zweefvliegtuigpiloot. Deze refresher
van het luchtruim wordt dan ook zeer regelmatig door Luc bij
de zwevers gegeven. Het verhaal was vooral toegespitst op de
aanpassingen aan het luchtruim (low air) sinds 12 januari 2012
en de invloed dat deze hebben op de luchtsporten. Gelukkig
ontwijken ballonvaarders die gebieden waar zwevers al eens
nood aan hebben voor hun langeafstands- en precisievluchten.
Kennis van de militaire beperkingen is, voor wie er regelmatig
in de buurt vaart, vanzelfsprekend wel belangrijk. Al bij al
blijft, voor de gemiddelde ballonvaarder, de complexiteit van
de zones beperkt gezien de laterale en verticale afstandsbe-
perkingen die wij ons bij vaartplanning zelf opleggen. Tenzij
u voor dat super record wilt gaan of die jump of GB race nog
een stukje langer wil maken. Het luchtruim is een straffe mate-
rie en zo was de presentatie ook.
12
ballonstof gPs
De derde opleidingstrack - een toepasselijk woord - betrof
‘GPS navigatie’ door Peter Gielen van de Garmin Benelux
Academy. De uiteenzetting toonde systemen waarmee coör-
dinaten verankerd worden en hun belangrijkheid bij de keuze
van een map datum (bv. WGS84) op kaart en gps. Een andere
datum instellen tussen GPS en kaartsoftware (Mapsource,
Basecamp, Google, etc.) kan al gauw een verschil van honder-
den meters betekenen. Ook de methodes van cartografische
projecties in grids (bv. de UTM opdeling op kaarten) kwamen
aan bod en hoe die grids zich dan wel vertalen op het GPS
scherm. Ook interessant, wat is het verschil tussen het GPS
kompas en elektronische kompas waarmee bepaalde model-
len uitgerust zijn? En wat is het onderscheid tussen een GPS
hoogtemeter en een atmosferische hoogtemeter? Een over-
zicht van de mogelijkheden voor track/route analyse sloot deze
opnieuw veel te korte (en quasi 100% theoretische) sessie af.
Een opleiding praktisch GPS gebruik in een ballon met enkele
oefeningen zou een goed vervolg kunnen zijn. Ook die moge-
lijkheid hebben we nadien bevraagd in de survey.
bOOst Van inFOrMatie
Dat het geheel van thema’s interessant was - het een al wat
meer dan het ander - konden we vaststellen in de verstreken
tijd. Voor de lunch waren we al 30 minuten uitgelopen. Na
de break-out sessies waren we al een vol uur achter op het
programma. Door de intense boost van informatie was ieder-
een wel even toe aan een extra pauze alvorens de jaarlijkse
Algemene Vergadering te starten. Het moest bovendien de
klok van de gesplitste troepen opnieuw synchroniseren. De
leden van de Sportcommissie openden daartoe snel voor een
halfuurtje de bar aan de grote zaal.
Over de Algemene Vergadering kunnen we kort zijn. De wer-
king en toestand van de vereniging werden toegelicht en er
was mogelijkheid tot discussie over de verschillende punten.
Het volledige verslag wordt gecommuniceerd naar de leden
van de vereniging.
Prijsuitreiking
Het officiële programma van de KBBF Ledendag 2012 werd
afgesloten met de prijsuitreiking van de sporttrofeeën door de
Sportcommissie. De performances van deelnemers aan de ver-
schillende wedstrijden werden in de spotlight geplaatst en de
winnaar van de Jump (out) of Belgium is bekendgemaakt. De
gebroeders Berben bedanken papa Bob nog eens uitgebreid
voor de logistieke hulp en vooral de opkuis nadien. Voorzitter
Luc Herdewijn doet nog een, bij wijlen passionele, oproep naar
meer deelnemers aan het Belgisch Kampioenschap (Belgian
Balloon Trophy 2012). Een extra ‘beginners’ ondersteuning
werd door enkele sponsors mogelijk gemaakt (verminderde
inschrijvingsbijdrage, wedstrijdballonnen, etc.) om zo nieuwe
kandidaten over de streep te trekken. Het zou jammer zijn dat
de geboden middelen niet opgenomen worden en dat dit een
hypotheek zou vormen op toekomstige ondersteuning van
deze sponsors.
tOt slOt
De ballonbar van de Sportcommissie gaat omstreeks 17:45 uur
na een lange dag opnieuw open. Er wordt nog even gezellig
nagekaart over deze boeiende en leerrijke KBBF Ledendag. De
eerste geluiden en reacties voor dit evenement zijn positief. De
organisatie en het bestuur kan tevreden inpakken, de lokalen
afsluiten en uiteindelijk de lichten doven.
Het licht van de KBBF vereniging is na dit geslaagd evenement
overduidelijk nog niet uit!
een greeP uit de reacties en cOMMentaren
Van de deelneMers
Over vergunningen: Zeer goed en duidelijk! Enkel liet de tijd
het niet toe om op ieder zijn vraag terug te komen.
Over vergunningen: Uitstekende uitleg gekregen tijdens dit
gedeelte!
Over vergunningen: Enkele punten blijven nog vaag en er is
nog een lange weg te gaan.
Ik had meer verwacht van de sessie ‘luchtruim’. Meer een
opleidingssessie over de ruimtes A, B, C, D, E. A wil zeggen ...,
B wil zeggen ... Eerder dan de nieuwigheden opsommen in de
omgeving van Charleroi.
Over luchtruim: weinig zinvol voor ballonvaarders
Vond de voorstelling ‘Gebruik GPS’ te algemeen. Had gehoopt
dat dit meer ballon gerelateerd zou zijn.
Over GPS: Hier had ik veel meer van verwacht. Heel waarschijn-
lijk was de tijd te kort voor meer informatie.
Misschien een discussiemoment voorzien na de workshops
teneinde enkele conclusies te kunnen formuleren, ofwel inte-
greren in de AV.
Iedereen die iets aan de groep duidelijk wil maken moet dit
via een microfoon kunnen doen. Vraag en antwoord niet voor
iedereen duidelijk verstaanbaar.
Graag nog meer technische onderwerpen, zoals welke gps’en,
radio’s, apps voor iPad e.d., maar vooral doe zo verder, het
was schitterend!
Prachtig initiatief en hopelijk een jaarlijks weerkerende activi-
teit.
Herhaling van meteo voor beginnende ballonvaarders en
opfrissing voor de ervaren piloten.
Wat is er nodig om een opleidingsinstituut op te richten?
Welke rol kan de federatie daarin spelen of op zich nemen?
in enkele cijFers
Score accommodatie (op 43 antw.): Uitermate tevreden:
69,8%, Tevreden: 27,9%, Neutraal: 2,3%, Ontevreden: 0%
Algemene tevredenheid (op 43 antw.): Uitermate tevreden:
65,1%, Tevreden: 27,9%, Neutraal: 4,7%, Ontevreden: 2,3%
13
ballonstof
kaderStuk bij artikel/verSlag van de ledendag
OVergang naar de Part-Fcl Vergunningen
Per 8 april 2012 is de Europese Verordening EC1178/2011
toepasbaar, waaronder de onderdelen Part-FCL en Part-
MED, die respectievelijk de regelgeving voor de vergun-
ningen (Flight Crew Licensing) en medische schifting
(Medical) omschrijft. De Europese deelstaten verkregen
een uitstel om tegen 8 april 2013 in staat te zijn Part-FCL
vergunningen uit te reiken. De volledige omzetting van
bestaande ICAO vergunningen naar Part-FCL moet afge-
rond zijn tegen 8 april 2015.
Om één en ander goed te kunnen omkaderen had de
KBBF, voor haar Ledendag van 17 maart 2012, de heer
Philippe d’Homme, Diensthoofd Opleidingen bij het
Directoraat Luchtvaart, aangesproken om deze belangrijke
overgang verder te komen verduidelijken.
De geruststelling van de heer d’Homme dat iedereen
bij hernieuwing van zijn/haar vergunning ergens tussen
2013 en 2015 de rechten op zijn huidige ICAO vergun-
ning onvoorwaardelijk zal kunnen overnemen in een
Part-FCL vergunning is al een eerste goed nieuws. De
meesten onder ons hebben een ICAO vergunning met
Beperkt Radiotelefonisch brevet en kunnen zo in een BPL
licentie stappen (Balloon Pilot Licence). Wie bovendien
een bevoegdverklaring commerciële vaarten heeft kan die
machtiging op zijn/haar BPL laten toevoegen. Wie in oplei-
ding is, nog geen Beperkt Radiotelefonisch brevet heeft
en/of puur voor het plezier of sport wil varen (niet-com-
mercieel met max 3400m³ en 3 passagiers) heeft genoeg
aan een LAPL-B vergunning (Light Aircraft Pilot Licence
– Balloon). Opgelet: elke commerciële activiteit, los van de
BPL vergunningen met deze bevoegdheid, zal onderge-
bracht moeten zijn in een commerciële organisatie voor
Areal Work of Commercial Air Transport. Maar dat is voor-
geschreven in een ander onderdeel (Part SPO) van de EC
verordening. Merk op dat een CPL voor ballonpiloten in
Part-FCL niet meer bestaat en dat dit eigenlijk een BPL met
commerciële bevoegdheid wordt.
De mogelijke moeilijkheden met de nieuwe Part-FCL regel-
geving zijn eerder na de omzetting in 2015 te verwachten.
Onder andere bij het proces om regelmatig de ‘recente
vliegervaring’ te kunnen aantonen zodat uw vliegvergun-
ning geldig blijft. Een FCL vergunning verwerft men in
principe levenslang en moet niet meer vernieuwd worden.
Het is de recente ervaring en de medische geschiktheid
die nu bepalen of men de vergunning uiteindelijk mag uit-
oefenen of niet. Die ervaring moet bovendien aangetoond
worden in die klassen (gas, hot air, hot-airship) en groepen
(4 volume trappen) waarin men zijn bevoegdheden wenst
voort te zetten. Regelmatig varen is nog meer een must
om niet bij een vluchtexaminator te moeten langsgaan om
de ervaring te (her)bewijzen.
Een terugkerend en verplicht onderdeel in de bewijslast
van ervaring voor elk type van vergunning is de 2-jaarlijkse
check-flight onder toezicht van een instructeur (Flight
Instructor of FI). Daar zag menig van ons tijdens het vra-
genmoment van de informatiesessie mogelijk het grootse
probleem. Het aantal beschikbare lokale instructeurs is
eerder schaars in verhouding tot het aantal gebrevetteerde
piloten en wij verwachten bovendien een afname van dat
aantal. Meestal cumuleert de FI zijn/haar instructievaarten
met een hoofdberoep en/of een eigen ballonvaartactiviteit.
Die schaarste zal het dus moeilijk maken om ieder aan de
beurt te laten voor die 2-jaarlijkse check-flight. Met alle
druk vandien om in minder goede omstandigheden toch
die vaart af te leggen. Het afhaken van instructeurs is
vooral te verwachten door de omstandigheden waaronder
een toekomstige FI zal moeten werken binnen een geau-
toriseerde opleidingsorganisatie (of ATO). Leerling bal-
lonvaarders zullen voortaan ook onder de vleugels van een
ATO theoretische en praktische opleiding moeten volgen.
De theorie wordt uitgebreid met 2 extra vakken, waaron-
der een nieuw onderdeel ‘human performance’. De ATO
begeleidt de leerling en bepaalt wanneer deze klaar is voor
de theoretische en praktische proeven.
Ook hier een hindernis; de oprichting en instandhouding
van een ATO verwacht een hele organisatiestructuur met
verschillende verantwoordelijke functies en een gevali-
deerd beheerprogramma. Ook lokalen en lesmateriaal
moet steeds voorhanden zijn en gecontroleerd kunnen
worden. De overheid (DGLV) zal bij de ATO regelmatig
audits en kwaliteitscontroles doen om de opleidingstoe-
lating van de ATO te kunnen verlengen of bijsturingen te
doen. Het hoeft geen betoog om te stellen dat voor een
kleine populatie als die van Belgische ballonvaarders dit
een complexe en economische strop kan betekenen.
De KBBF zal onderzoeken wat in haar mogelijkheid ligt om,
samen met het DGLV, aan deze pijnpunten een oplossing
te geven. De eerste verkenning is inmiddels gestart. We
staan hierin niet alleen. Ook bij de aeroclub en de andere
disciplines zijn ATO een vast thema geworden.
Het voordeel van de EASA Part-FCL vergunning is, volgens
het DGLV, dat ze overal in Europa geldig is en er dus geen
limieten meer zullen zijn om op een buitenlandse ballon te
varen of piloot te zijn voor een buitenlandse operator. Het
is te betwijfelen dat dit voordeel voor velen van toepassing
is.
Minervum 73464817 ZD Breda076 - 514 53 72
adhaarhuis@adballon.nlwww.ultramagicballoons.nlEASA NL MG-8061 certified
OccasionsTweede hands materialen inclusief EASA form 1 met garantie. Je weet wat je koopt. henk@adballon.nl
Onderhoud en reparatiesEASA CAMO+ Professioneel onderhoud tegen een scherpe prijs. Voor Nederland en België.ger@adballon.nl
UltramagicValue for money! Zeker nu de Euro weer de meest aantrekkelijke optie is.adhaarhuis@adballon.nl
Ballooning is fun!
ULTRAMAGICBALLOONS.NLPowered by Ad Ballon
MAGIC MOMENTS
Adv Ad Ballon Juni2012.indd 1 14-06-12 10:05
15
ballonstof
Hoe wordt je ballonvaarder? Een veelgestelde vraag van pas-
sagiers als ze voor het eerst mee de lucht in gaan. En als piloot
hebben we allemaal dezelfde ervaring. Een paar keer per jaar
wordt je benaderd door iemand die denkt met ballonvaren
het grote geld te gaan verdienen of die zodanig gefascineerd
is geraakt door het fenomeen ballonvaren dat hij of zij er alles
voor over heeft om een brevet te halen. Als zo iemand doorzet
en werkelijk aan een opleiding begint zijn er in ieder geval
twee belangrijke aandachtspunten: de
praktijkopleiding en de theorie. In dit
verhaal zullen wij het slechts zijdelings
hebben over de praktijk en ons vooral
richten op de theoretische opleiding.
Heel ver teruggaand in de geschiedenis
komen we uit bij het boek ‘Ballooning
handbook’ van Don Cameron. Voor
het eerst uitgegeven in 1980. Voor de
oudere ballonvaarders was dat de bij-
bel waaruit je alle kennis kon vergaren
om op de theorie-examens een kans
te maken. Daarnaast waren de flight
manuals van de fabrikanten verplichte
stof. Dat laatste is uiteraard niet ver-
anderd. Nog steeds vormen de flight
manuals een zeer belangrijke bron van
informatie voor de ballonvaarder in spe. Een andere goede
bron is b.v. het ‘Balloon flying handbook - 2008’ van het U.S.
Department of Transportation, Federal Aviation Administration,
Flight standards Service (te downloaden via internet). Maar
al deze bronnen hebben gemeen dat de aandacht voor het
‘materiaal’ waar we mee te maken hebben beduidend minder
is dan de aandacht voor de theorie van het varen zelf.
Wat tot nu toe altijd ontbrak was een goed boek in de
Nederlandse taal en vooral een boek dat alle informatie biedt
die je nodig hebt om het vak ‘Ballonvaren’ op je examen te
halen. Dat boek is nu gelukkig op de markt. In het voorjaar
verscheen theorie voor ballonvaarders geschreven door
Bas Vrijhof. In de ballonwereld is Bas Vrijhof onbekend. Niet
verwonderlijk want hij is geen ballonpiloot en maakt geen deel
uit van een ballon crew. In de wereld van de kleine luchtvaart
ligt dat geheel anders. Bas heeft een serie theorieboeken
geschreven voor de opleiding van piloten die een Private Pilot
License (PPL) willen halen. Deze boeken hebben betrekking op:
- Aerodynamica, prestatieleer en vliegtuigtechniek;
- Luchtvaartwetgeving voor privevliegers;
- Luchtvaartfysiologie en -psychologie;
- Luchtvaart meteorologie en navigatie;
- Radiocommunicatie VFR.
Een paar jaar geleden kwam bij hem de gedachte op een
zesde boek in deze reeks te schrijven. Een boek over de the-
oretische kant van ballonvaren. Dankzij de medewerking van
een aantal bekende ballonvaarders ver-
gaarde hij de kennis om het boek gestalte
te geven. In tien hoofdstukken komen
Aerostatica, constructie van de envelop,
mand, brandstofsystemen, instrumenten,
operationele procedures, gewichtslimieten
en beladingberekeningen, meteorologie
en wetgeving uitvoerig aan de orde. Dat
maakt het boek niet alleen een verplicht
nummer voor piloten in opleiding maar
ook tot een goed naslagwerk voor gebre-
vetteerden.
Hoe zit het ook al weer precies met toege-
stane beschadigingen aan de envelop, wat
zijn ook al weer de risico’s van een inversie,
wat zijn de beperkingen bij het kunstmatig
verhogen van de brandstofdruk en wat
moet ik weten als ik één of meerdere parachutisten overboord
wil zetten? Vragen waarmee ook ervaren piloten niet elke dag
bezig zijn maar wel belangrijk de antwoorden te weten als
de omstandigheden zich voordoen. Naast het flight manual
van de ballon is een boek als theorie voor ballonvaarders
daarom uitermate nuttig. Wel zijn er voor een aanvulling van
het boek of heruitgave nog punten te noemen die aandacht
zouden moeten krijgen. Uitleg over b.v. het pilotenharnas of
een quick release komen helaas in het boek niet voor. Ook
checklists en noodprocedures ( b.v. bij brand) zouden aan-
dacht moeten krijgen.
Het boek theorie voor ballonvaarders wordt uitgege-
ven door W.P. Vrijhof in Heelsum, info@ballontheorie.nl.
Correcties, wijzigingen en aanvullingen worden gepubliceerd
op de website www.ballontheorie.nl. Het boek sluit naadloos
aan bij de andere boeken van Bas Vrijhof die de examenvakken
meteorologie, navigatie, luchtvaartwetgeving, luchtvaartfysio-
logie en radiocommunicatie behandelen.
bOekbesPreking
theOrie VOOr ballOnVaardersdOOr bas VrijhOFtekSt: joop de Wilde
16
ballonstof
Dan kom je een afbeelding tegen en die knipte ik dan uit en
zo ontstond mijn eerste plakboek. Kom je een sticker tegen,
een kranteknipsel, een brochure … zo hup,
knippen, plakken in het plakboek.
Naarmate ik ouder werd ging ik elke avond
op mijn fiets op zoek naar rondzwevende
luchtballonnen. Met alle gevolgen van dien …
Alleen omhoog kijken en niet op de weg let-
ten. Ben ik toch zo bij een T-splitsing de sloot
in gereden met allemaal brandnetels. Goede
les. Tijdens het volgen met mijn fiets keek ik
goed rond of ik het volgkarretje te pakken
kon krijgen om te vragen of ze nog een stic-
ker of folders hadden.
Met mijn 13 jaar ben ik voor het eerst naar
Twente-Ballooning geweest. Dit is een van de grote ballon-
fiësta’s die Nederland rijk is.
Ondertussen struinde ik alle rommelmarkten af op zoek naar
alles wat maar met luchtballonnen te maken had. Ook vrien-
den en familieleden hielpen mij met het zoeken en bij elke
verjaardag verbaasde ik mij weer met welke cadeautjes ze
allemaal aankwamen.
Een paar jaar later ging een vriendin van mij mee met een
luchtballon en ik ging uiteraard mee om te kijken, want intus-
sen had ik mijn rijbewijs gehaald. Toen kwam ik in contact
met Marberts Ballonvaarten en er werd mij gevraagd of ik
het leuk vond om mij aan te sluiten als crewlid. Dat laat ik mij
natuurlijk geen 2e keer zeggen … Dan kom je terecht in ‘het
ballonvaart-wereldje’ en dan gaat het heel snel met de verza-
meling, door bijvoorbeeld crewleden die meehelpen zoeken
en dingen bewaren. Ik had een eigen kamer waar ik alle spul-
letjes kon uitstallen.
hOe de VerzaMeling zich VOOrtzet
Omdat ik bijna elk ballonfestival in Nederland bezoek, dijt
mijn verzameling aardig uit. Ook ben ik in 2007 voor het eerst
naar het Mekka van de ballonvaart: Albuquerque, New Mexico
geweest. Ik had er 5 jaar voor gespaard. Eenmaal daar had ik
mij ingeschreven als
vrijwilliger. Met één
van de teams was
er gelijk een goede
klik en het jaar
daarop werd ik door hun
uitgenodigd om bij hun
in het hotel te komen ver-
blijven. Zodoende hoefde
ik alleen de oversteek te
betalen. Ik sta zelfs met
een artikel in hun nieuwsblad. Deze piloot blijkt de voorzitter
van de Colorado Balloon Club te zijn.
Vorig jaar ben ik er voor de 4e keer geweest. Ik ga altijd met
kleren die ik nog een keer kan dragen heen en kom met 2 kof-
fers vol met spulletjes terug.
Ook ben ik vorig jaar voor het eerst naar het Franse Lorraine
geweest. Dit is volgens mij het grootste Europese ballonevene-
ment. Hier mocht ik getuige zijn van het tegelijkertijd oplaten
van 343 ballonnen waarmee ze een vermelding kregen in het
Guinness Book of Records. Het was een fantastisch schouw-
spel. Als crewlid kom ik ook in verschillende landen; bijvoor-
beeld in Italië en Duitsland. Ook hier weet ik veel dingen op de
kop te tikken.
uit de hand gelOPen VerzaMelingALS8-JARIGJONGETJE-Nu20JAARGELEDEN-FIETSTEIKOPDEBRuGOVERHET
TWENTEKANAALENZAGINDEVERTE,TuSSENDEDRADENVANDEHOOGSPANNINGSMASTEN
DOOR,EENKLEINBOLLETJEDATALSMAARGROTERWERD.DITWASMIJNEERSTEERVARING
METEENHETELuCHTBALLON.HOEZOIETSGROOTS,
KLEuRRIJKS,ZOHOOGINDELuCHTKONBLIJVEN
HANGENFASCINEERDEMIJENORMENLIETMIJ
SINDSDIENNIETMEERLOS.
tekSt en Foto’S: gertjan veldman
17
ballonstof
Doordat er zoveel spulletjes zijn
bijgekomen, heb ik mijn gehele
zolder ‘gerenoveerd’. Helemaal
leeggehaald. Alles moest wor-
den geschuurd en geschilderd,
vloerbedekking moest worden
gelegd en overal moesten stopcontacten worden aangelegd
en lichtpunten geplaatst. Ik heb een plattegrondje gemaakt
van de opstelling van de vitrinekasten. Toen ze eenmaal
geplaatst waren kon de inrichting beginnen. Ik was zelf ver-
baasd wat ik allemaal nog in dozen had opgeslagen. Uiteraard
de lokale IKEA leeggekocht door al die vitrinekasten. Bloed,
zweet en tranen heeft het gekost maar na een half jaar is het
resultaat dan toch eindelijk daar: mijn eigen ‘ballonmuseum’!
48 m2 vol met alles wat te maken heeft met heteluchtballon-
nen. Je kunt het zo gek niet verzinnen of ik verzamel het wel:
kaarten, certificaten, pins, puzzels, kleding, boeken, stickers,
champagneflessen, glazen, programmaboekjes, stropdassen,
bekers, sleutelhangers, kalenders, plakboeken, sjaals, petjes,
miniatuur ballonnen, muismatten, postzegels, etc. Eigenlijk
is de gehele zolder alweer te klein aan het worden, dus mis-
schien wordt het hoog tijd voor een uitbouw? Om ook deze
ruimte te vullen houd ik mij uiteraard aanbevolen voor alles
wat maar met heteluchtballonnnen te maken heeft.
Voor de grap heb ik zelfs een foldertje laten maken.
bijzOndere stukken
Topstuk is toch wel de jas die ik heb
gekregen van de piloot waarbij ik dus
4x heb gecrewed in Albuquerque. Deze
piloot heeft een special shape als ballon
en alleen de piloten van de special shapes
die meedoen krijgen deze jas. Je kunt je
wel voorstellen dat er dus niet zoveel zijn
op de wereld die deze jas hebben. Ook
een deurmat waar ik dus al tig jaar naar
op zoek was is nu eindelijk aan de collectie
toegevoegd.
Zelfs in mijn voortuin heb ik een perk aan-
gelegd in de vorm van een heteluchtballon.
Ook op de stapels postzegels en sleutelhan-
gers die ik heb, ben ik trots.
stukken Met een bijzOnder Verhaal
Achter elk verzamelstuk wat ik in mijn ‘showzolder’ heb lig-
gen, schuilt wel een verhaaltje. Van een maquette die mijn
broer heeft gemaakt van Twente Ballooning en een rand van
de ballonmand uit Canada tot aan stiekem meegenomen
bewegwijzeringsborden voor een buitenlands ballonfiësta (na
afloop uiteraard) en dekbedovertrekken waaronder ik heerlijk
kan slapen. Wel is het zo dat je de belevenissen die gemaakt
worden op diverse ballonevenementen niet kunt vertellen
maar die moet je BELEVEN!
Uiteraard is een bezoekje aan deze uitstalling van mijn verza-
meling al een belevenis op zich.
Tot gauw!
Gertjan Veldman
Wingerdstraat 4
7621 CP Borne
gertjanveldman@home.nl
06-18729526
18
ballonstof
Tijdens het festival is er een airshow van helikopters, vliegtui-
gen, skydivers, kites en natuurlijk warme luchtballons. Voor
dit laatste deel kwamen wijzelf in aanmerking. Onze Papillon
sinaasappel die ons reeds naar alle uithoeken van de wereld
bracht werd hiervoor ingezet.
Clarck is een voormalige US Airforce basis. Gebouwd in 1903
heeft hij een oppervlakte van 37 km²! Hij ligt op een 65-tal
kilometer ten noordwesten van Manilla. Tijdens zijn hoogtij-
dagen rond 1990 waren er 15.000 militairen gestationeerd op
deze basis. Dankzij Wikipedia zie je hier nog een foto van de
basis in 1989.
In 1991 komt hier abrupt een einde aan als de Pinatubo uit-
barst. Deze eruptie was voorspeld en zo werden vele mensen
geëvacueerd, inclusief de Amerikanen. Veel materiaal werd op
de basis achtergelaten door het gehaaste vertrek. De lahar of
modderstromen laten nog steeds sporen na in het landschap.
Duizenden hectaren rijstvelden zijn verdwenen onder de mod-
derstromen en asregen. De natuur heeft zich vrij goed hersteld
en nu worden er veel grondstoffen, die dankzij de uitbarstin-
gen vrijgekomen zijn, ontgonnen.
Tot zover de geschiedenis, we zijn hier namelijk om te ballon-
varen!
Samen met mijn medereiziger Rudi, die ons reeds verscheidene
malen vergezelde in het buitenland, verkennen we de eerste
dag Manilla. ’s Avonds worden we verwacht in ons hotel voor
de openingsdrink.
Ballonvaren in de FilipijnenINFEBRuARINAMFILIPAuDENAERTDEELAANEENBALLONMEETINGINDEFILIPPIJNEN…
EENLEuKEWOORDSPELING!DITISZIJNVERSLAG:“REEDSVOORDE17EMAALWERDDIT
JAARHETPHILLIPINEINTERNATIONALHOTAIRBALLOONFESTIVALGEORGANISEERDDOOR
JOyROA.HETISEENFESTIVALINDEINDuSTRIEZONEVANCLARCK,ENOMVATALLESWAT
DELuCHTINGAAT!
tekSt en Foto’S: Filip audenaert
19
ballonstof
De volgende dag vertrekken we samen met de andere piloten
in de bus voor een 2-uur durende tocht naar Clarck waar we
vlakbij de basis logeren.
In de namiddag stellen ze ons voor aan de crew, pakken we de
ballons uit en wordt alles klaargemaakt om in de ochtend te
gaan ballonvaren. Na het uitpakken wil onze crew in de avond
een biertje gaan drinken om kennis te maken, als goede en
echte Belgen slaan we dit natuurlijk niet af.
Je kan Clarck eigenlijk heel goed vergelijken met Pattaya: veel
bars langsheen de kant van de weg met duizenden vrouwen.
Het grote verschil is dat het er hier wat netter aan toe gaat
terwijl ze in Pattaya met moeite aangekleed op straat staan.
Uitleggen hoeveel en welk soort toeristen hier rondlopen hoe-
ven we dan ook niet echt te doen. Als je echt geen idee hebt,
kijk dan even naar Exotische Liefde, het wordt direct duidelijk.
Onze crew (de hele familie) blijkt heel goed mee te vallen.
Larry heeft een garage en is een factorydriver voor Landrover.
Op de vraag waarom onze volgwagens dan 2 Toyota’s zijn is
het antwoord dat de Landrover enkel voor de wedstrijd is.
De volgende ochtend was het al vroeg dag: briefing en alles
klaarmaken om op te stijgen bij zonsopgang.
Het weer is ideaal, bij zonsopgang sprongen er een aantal sky-
divers uit een oude Huey heli. Een ervan had de nationale vlag
onder hem, terwijl het volkslied klonk.
Daarna kregen wij groen licht en mochten we opstijgen. Ik
vind het na een X-aantal vluchten nog steeds superspannend
als we ergens opstijgen waar we nog nooit de lucht ingingen.
We stijgen op en varen naar het zuidwesten met een 6-tal
knopen. Op een hoogte van 2000 ft gaan we naar het noord-
westen met een 13-tal knopen, lang blijven we daar niet han-
gen. Dit is recht de bergen in en naar de Pinatubo!
Na een klein uur landen we aan de oever van zo’n oude lahar
stroom. Verscheidene collega’s liggen in de stroom. Onze crew
was direct bij de landing en na het inpakken verrasten we hen
met Champagne, we leggen immers altijd een doos onderin
de mand.
Ze hadden reeds enkele malen gecrewd maar nog nooit mee-
gevaren. Nu waren er toch al 3 mee de lucht ingegaan.
In de namiddag stond er een strakke wind en als we zin
20
ballonstof
hadden mochten we een fly-in doen, met als doel zo’n lucht-
machtbasis was het moeilijk om die te missen. Samen met een
5-tal andere ballonvaarders gingen we op zoek naar een veldje
niet te ver uit de buurt, daar de beslissing vrij laat gevallen
was. We stegen op van een veldje op ongeveer één km. van
het vliegveld. De piloten spraken onderling af om per 2 op te
stijgen en elkaar wat te helpen door de strakke wind.
Samen met Matthias gingen we als eerste en zodra we de
lucht ingaan zien we dat het een ‘piece of cake’ wordt, zo een
groot landingsveld! Onmogelijk te missen, nu richting publiek
proberen te gaan … er blijkt toch een pittige 10kn te staan
aan de grond en hoger een 15kn, straks ben ik nog voorbij het
veld de jungle in!
Dit is dus een nadeel van een scheurbaan: je kan niet even rip-
pen om de warmte eruit te halen en te dalen dus maar even
geduld. Ter hoogte van de landingsbaan zijn we reeds in een
dalende lijn en hebben we nog tijd genoeg om laag aan te
varen en te landen.
De 10kn van daarnet zijn gebleven en het werd een mooie
sleeplanding in de grasvelden tussen de taxiways.
Opdracht volbracht en de eerste dag was geslaagd. Die avond
beslissen we ook om eens tijdig in bed te kruipen.
Volgende ochtend hetzelfde scenario met het verschil dat we
stouter worden en verder beginnen varen en hoger. Bij de
landing was er deze ochtend ook al wat meer wind maar tus-
sen alle gewassen liggen hier en daar braakliggende veldjes,
geduld is een mooie zaak.
‘s Avonds terug heel veel wind en we besluiten vlakbij een
shopping mall op te stijgen en een beetje later dan gisteren.
De wind valt maar bij zonsondergang, dus we proberen dan
net in landing te zijn boven het vliegveld.
Deze avond lukt perfect: we landen met een snelheid van 6 kn
op 100m van de avond voordien net na zonsondergang.
Tussen de vaarten door bezoeken we wat vliegtuigen, er staat
een heuse C-17 Globemaster van de US Airforce in Elmendorf.
Na wat praten met de crew en de piloten weten we dat deze
hier enkel voor de display show komt! Aangezien we geen
passagiers hebben nodigen we deze uit voor een ballonvaart
de volgende ochtend. Ze zijn superenthousiast en hebben nog
nooit met een ballon gevaren. Een vluchtje met het vliegtuig
zit er helaas niet meer in. Na het neerstorten van de C-17 in
juli 2010 zijn alle shows verboden.
De volgende ochtend zijn de 2 loadmasters present en varen
we nogmaals in dezelfde richting een beetje verder. Deze keer
landen we naast een suikerrietveld. Opeens staan er tientallen
mensen rond de mand en helpen gretig met inpakken!
De kinderen zijn er dol op snoep en we hadden daags voor-
dien een grote zak snoep gekocht, tot groot jolijt van de kin-
deren die geholpen hadden!
Na de vaart staat er een tocht gepland naar een warmwater-
bron, de weg is een rivierbedding! Onze crew is dolenthou-
siast, normaal moet je 3000 pesos betalen per persoon om
daarheen te mogen rijden. Ik besluit om niet met de groep
mee te rijden maar samen met nog 6 andere teams een andere
weg te nemen: de long edition! Van zodra we de rivierbed-
ding inrijden begint het avontuur … na een luttele km zitten
we al vast en worden we uit de bedding gewincht. Verder ver-
loopt de tocht bijna vlekkeloos, een LR110 valt in panne maar
wordt snel terug aan de praat gekregen.
21
ballonstof
De tocht wordt fantastisch! We bevinden ons in een rivier-
bedding die doorheen een ravijn loopt. De tocht is dus enkel
mogelijk wanneer het niet teveel geregend heeft.
Om jullie een impressie te geven kan je best even kijken naar
het filmpje van deze tocht op youtube: http://goo.gl/zGzRo
Bij aankomst lunchen we aan de warmwaterbron, het water is
op sommige plaatsen te warm om aan te raken. Er is ook de
mogelijkheid om te relaxen in een paar zwembadjes met warm
water natuurlijk.
De vaart in de avond hebben we geprobeerd maar de wind
was helaas te sterk. We hebben de avond dan maar afgesloten
door nog eens een stapje de wereld in te zetten.
We zijn ondertussen zondagochtend en de voorlaatste vaart
staat op de planning, de piloot van de C-17 gaat mee de lucht
in. Het is de laatste tocht, daarom vaar ik een beetje verder
zodat de gasflessen wat leger zijn. We landen in een soort
boomgaard. Pas na het inpakken komen we tot de constatatie
dat deze volledig omheind is en de eigenaar in Manilla woont
Na een goed uur vindt de crew ons en de 4x4 ervaring komt
goed van pas. Langsheen een steile helling, doorheen een tuin,
dan met wat planken over een prikkeldraad tot bij de ballon.
Dit is avontuur ten top! Daarna alles opruimen en herstellen,
uiteraard. Niemand kan zien dat we daar ooit geweest zijn.
Dit was onze laatste vaart, deze avond is er nog een night
glow en dan het inpakken van de ballon.
We besluiten deze avond met een etentje met onze crew en
mijmeren nog even na over dit fantastisch avontuur. Het is
voor iedereen een aanrader. Als je zin hebt: de contactgege-
vens van Joy staan op de kalender van de Balloon Pages!”
22
ballonstof
Drie jaar geleden sloeg de vonk echt over en zodoende
behaalde ik in 2010 mijn CPL-FB brevet. Mijn eerste kennisma-
king met het wedstrijdvaren was tijdens het ballonfestival in
Portugal in 2010. Het behalen van de 2e plaats was een extra
‘boost’ voor het aanwakkeren van mijn interesse voor het
wedstrijdvaren.
Toen aan Niels Kon en mij werd gevraagd of we mee wilden
doen met de One Day Fly in Wezuperbrug was onze deelname
dan ook een logische keuze. In Wezuperbrug aangekomen vlo-
gen de onbekende termen me om de oren. Loggers, observers,
andere cijfercoördinaten voor in de gps. En dan heb ik het
nog niet eens over de opdrachten: Hesitation Waltz, Minimum
Distance time, Angle en Elbow. Maar na enige uitleg en hulp
bij het invoeren van de coördinaten begonnen we vol enthou-
siasme en goede moed aan de ochtendvaart.
Voor de ochtendvaart stonden er drie opdrachten op het pro-
gramma. Allereerst een Hesitation Waltz, we vertrokken als
één van de eersten en bepaalden direct aan de hand van de
koers op welk doel we gingen scoren. Uiteindelijk voeren we
met een paar meter afstand langs het doel. Het hart van het
doel was met een goede worp nog steeds haalbaar, wil het
niet dat de marker aan de basket bleef hangen. Desondanks
toch nog een mooie score! In volle concentratie verder met
de Minimum Distance time en de Elbow. Met deze opdrach-
ten waren we beiden onbekend en hebben we daarom met
logisch denken zo goed mogelijk uitgevoerd. Met de Minimum
Distance uiteindelijk de verkeerde keuze gemaakt door laag
te varen. Toch heb ik ervoor gekozen niet af te wijken van
mijn beslissing. Een lastig moment maar mijn ervaring is dat
constant zoeken naar beter niet altijd wat oplevert. De Elbow
vond ik de moeilijkste opdracht. We hebben met behulp van
de gps de meest gunstigste koers opgezocht om vervolgens
vast te houden aan de betreffende hoogte. Dit werd uiteinde-
lijk beloond met een goed resultaat.
Tot slot tijdens de middagvaart nog twee opdrachten te gaan.
We begonnen met een Fly-in. Volgens een bekende uitdruk-
king is meten ook weten. Meten hebben we wel gedaan maar
weten is bij ballonvaren niet van toepassing. Onze startlocatie
was dan ook een combinatie van goede beredenering en een
dosis geluk. Want al scoorden we op het eerste doel niet heel
hoog, daardoor hadden we wel een perfecte koers voor het
tweede doel. En omdat daar relatief weinig deelnemers had-
den gescoord kregen we de volle 1000 punten.
Bij terugkomst in het restaurant kwam de ontlading. Het was
een leuke en spannende dag die mijn adrenalineniveau weer
op peil heeft gebracht. Leuke bijkomstigheid is dat we de
eerste plaats hebben behaald. Dit alles maakt dat ik in de toe-
komst zeker tijd ga vrijmaken, want het wedstrijdvaren is zeker
voor herhaling vatbaar.
One Day Fly - Wezuperbrug 24 maart 2012
WeDstrijDvaart is een succes geWOrDenTeksT: AnneloTTe Tolboom
WachtWOOrden De laatste tijd komen er bij het secretariaat steeds meer vra-
gen binnen van leden die hun wachtwoord vergeten zijn.
Regelmatig blijkt dat men inloggegevens van de verschillende
websites verwisseld. Dat we een flink aantal websites hebben
is daar misschien wel debet aan. Ik zet het even op een rij:
WWW.knVVlballOnVaren.inFO
De website van de Afdeling ballonvaren. Voor het ‘ledenge-
deelte’ heeft u inloggegevens nodig. Bent u die vergeten,
dan kunt u ze navragen bij het secretariaat:
secretariaat@knvvlballonvaren.info
WEDSTRIJDVARENMETEENHETELuCHTBALLON.VOOREENJAARTERuGVOORMIJ
NETZOONBEKENDALSHETBEGRIPBALLONVARENZESJAARGELEDEN.NATuuRLIJK
WISTIKWELWATBALLONVARENWAS,MAARDESTIJDSWERDIKMEPASBEWuSTWAT
HETWERKELIJKINHOuDTENWATERALLEMAALBIJKOMTKIJKEN.
WWW.knVVl.nl
De website van de KNVvL. Hier is geen inlog vereist.
httPs:/ /Mijn.knVVl.nl
Dit is het ledenbestand, waar u via een inlogcode toegang
krijgt tot uw eigen gegevens. Bent u hier uw wachtwoord
vergeten, kunt u dat via ‘wachtwoord vergeten’ opnieuw aan
laten maken. Uw gebruikersnaam is het e-mailadres dat in de
gegevens staat. Hebt u inmiddels een ander e-mailadres, dan
kunt u contact opnemen met het secretariaat.
WWW.luchtVaartMeteO.nl
d it is een website van het KNMI. De inloggegevens voor deze
23
ballonstof
Geheel tegen de verwachtingen in moest zij een landing
maken op een veld midden in Nieuwegein. Omwonenden
raakten in paniek en belden de politie. Gelukkig verliep alles
goed, maar de ter plaatse gearriveerde agenten krabden zich
twee keer achter de oren toen het om de officiële afhandeling
van de zaak ging. Uiteindelijk had de luchtvaart-
politie het laatste woord. Hun conclusie: puik
gedaan!
Met enkele passagiers vertrok Annelotte
die bewuste dag vanaf het stadspark
in Nieuwegein. Volgens de weersver-
wachtingen zou een zuidoostelijke wind
de luchtballon naar De Meern dragen.
Annelotte: “Direct nadat we los van de
grond waren, merkte ik dat we met onge-
veer 2 km per uur vooruit gingen. Veel
minder snel dan voorspeld. Het duurde
een uur voordat we Nieuwegein achter
ons hadden. Eenmaal recht boven de A2
nam de wind ineens toe en draaide 180
graden. Met dubbele snelheid werden
we teruggeblazen naar Nieuwegein.
Vanwege de weersomslag én omdat
je gasvoorraad niet oneindig is,
werd ik gedwongen een landings-
plek te zoeken in de stad.” Precies in
het verlengde van haar richting zag ze een langwerpig veld.
Nergens bood zich een alternatief aan. “Dáár moest het dus
gebeuren. Het lastige was dat onze vaarrichting dwars op de
lengterichting van het veld was en deze omringd was door
hoge flats en bomen. Speelruimte had ik dus nauwelijks.” De
naderende luchtballon trok veel bekijks bij de deelnemers van
het buurtfeest wat daar toevallig net gaande was. Zij zagen de
ballon laag naderen en belden 112 omdat zij meenden getui-
ge te worden van een crash. Annelotte gooide haar handling-
lijn uit en dirigeerde met hulp van omstanders de luchtballon
naar de gunstigste plek om vervolgens te landen. Seconden
later stonden de ballonpassagiers weer met beide benen op
veilige grond en volgde veel bekijks van buurtgenoten en
… de agenten.
“Al met al was het begin van de landing flink hectisch,”
lacht Annelotte. “Maar uiteindelijk waren er voldoende
mensen die hielpen. Zonder hen was een landing zon-
der schade aan de ballon onmogelijk geweest. Toen
de rust weer enigszins terugkwam, zaten de agen-
ten nog wel met de vraag hoe de zaak moest
worden afgehandeld. Als piloot merk je dat
veel politiemensen de regels en voor-
schriften rondom ballonlandingen
niet kennen. Op zich niet vreemd,
want ze worden er in de praktijk zel-
den mee geconfronteerd. En zeker in
een stadscentrum. Na controle van m’n
brevet, identiteitsbewijs en overleg met
hun meldkamer moest ik blazen en wer-
den m’n gegevens genoteerd. Uiteindelijk
handelde de luchtvaartpolitie op Schiphol
de zaak af. Daar was men na een check van
de weersomstandigheden snel klaar met de zaak. Ze vertel-
den dat ik niet de enige was die in problemen was gekomen
en kreeg de complimenten over de manier waarop alles was
verlopen. Omdat we collega’s waren, werd ik bovendien uitge-
nodigd een keertje bij hen langs te komen. Die belofte loste ik
korte tijd later in en dat is een hele leuke middag geworden.”
website worden verstrekt door de KNVvL in Woerden:
richard.schotanus@knvvl.nl
WWW.geVOeligegebieden.nl
Deze website gebruikt u voor de vluchtvoorbereiding. Hier
controleert u of er op een voorgenomen vaart nog gebieden
zijn waar u rekening mee moet houden. Denk aan eenden-
kooien, struisvogelfarms e.d. die niet op de luchtvaartkaart
voorkomen. Gebruikersnaam is uw e-mailadres. Bent u uw
wachtwoord vergeten, klik dan op: ‘wachtwoord vergeten?’
WWW.Vaartregistratie.nl
Hier registreert u - verplicht voor leden van de KNVvL - een
ballonvaart achteraf. Gebruikersnaam is uw e-mailadres. Als
u uw wachtwoord vergeten bent, klik dan op: ‘wachtwoord
vergeten?’
Helaas een onoverzichtelijke situatie, en achter de schermen
wordt gewerkt aan verbetering, maar het is nog niet te zeggen
wanneer de toegang tot de verschillende sites eenvoudiger
gaat worden.
rutger CouCke
een nOrMale landing OP een bijzOndere PlekNIETELKEBALLONVAARTEINDIGTWAARDEPILOOT‘MTEVORENINSCHAT.
ANNELOTTETOLBOOMOVERKWAMDATVORIGEZOMER.
tekSt: annelotte tolboom, illuStratie: rutger CouCke
24
ballonstof
SMS is gebaseerd op wetgeving van de International Civel
Aviation Organisation (ICAO), een onderdeel van de Verenigde
Naties. Ik verdeel de werktijd tussen werken in Woerden op
het Bondsburo, werken in het land bij de aangesloten organi-
satie of club en thuiswerken.
SMS heeft mij inmiddels aardig te pakken. Het is van nu, gaat
niet meer weg, en er is veel eer te behalen wanneer resultaten
worden bereikt. Mijn studie ‘Organisatie Management’, 12
jaar ervaring op Schiphol in vluchtvoorbereiding, en later in
management helpen om grip te krijgen op SMS,
Cultuur (of eigenlijk cultuuromslag) is een van de belangrijkste
zaken bij de invoering van SMS. Het besef moet doordringen
dat organisaties en bedrijven naast een kwaliteits- en finan-
cieel management systeem zullen moeten werken aan een
veiligheidsmanagement systeem. Van kwaliteits- en financieel
management is de noodzaak wel duidelijk voor de meeste
organisaties. Kwaliteitsmanagement is eigenlijk niets anders
dan hoe goed de organisatie zijn werk doet. Het gaat dan o.a.
over klanten/werknemerstevredenheid, efficiëntie, en de kwa-
liteit van het eindproduct etc. Het is het eigenlijk ‘het zijn’ van de
organisatie.
Financieel management is ook wel duidelijk. Het ‘runnen’ van
een organisatie staat of valt bij goed financieel beheer. De eige-
naar, bank en belastingdienst etc. zullen dat verwachten van een
organisatie.
En dan nu ook veiligheidsmanagement. Dat moet deel gaan
uitmaken van de organisatie en net zo gewoon worden als
kwaliteits- of financieel management. Duidelijk is dat een veilig-
heidsmanagement systeem helpt bij het verhogen van veiligheid.
Waren het eerst mensen en materialen die onder de loep lagen
om de veiligheid te verhogen, nu is dat de organisatie d.m.v. een
SMS.
Een van de ‘tools’ van SMS is incidentenregistratie. ‘Leer van vele
incidenten om een ongeluk te voorkomen’ is de gedachte. En dat
werkt. In het buitenland is dat aangetoond.
Hiervoor is de cultuuromslag nodig. We hebben altijd gestreefd
naar het hoog opleiden van mensen (denk aan piloten, verkeers-
leiders, maar ook medisch specialisten etc.) dus, hoge cijfers
Vaste VeiligheidsManager bij de knVVlSINDSKORTWERKIKALSVEILIGHEIDSMANAGERBIJHETBONDSBuROVANDEKNVVLIN
WOERDEN.DRIEDAGENPERWEEKWERKIKAANEEN‘SAFETyMANAGEMENTSySTEM’(SMS),
NIETALLEENVOORDEAFDELINGBALLONVARENMAARVOORALLEAFDELINGENVANDE
KNVVL.
tekSt: Huib HolSteijn illuStratie: rutger CouCke
INCREASIN
G MATURITY
INCREASIN
G SECURITY
COMPLAINING CULTUREWhy the hell should we spend
time and money on this?
REACTING CULTUREI guess we better manage this
in order to keep our licenseto operate.
DIRECTING CULTURESafety is important we need to
get employes to follow the rules.
DEVOLVING CULTUREPeople believe we’re serious
and individuals are takingresponsibility.
INVOLVING CULTUREWe’ve got everyone involved inmaking this a safe place to be.
Safety Culture Maturity Model
Het SaFety Culture maturity model geeFt aan Waar de Cultuur naar toe moet en Welke Stappen genomen
moeten Worden om daar te komen.
25
ballonstofhalen, beter zijn dan de andere, niet toegeven dat je een fout
maakt. Nu vragen we aan dezelfde mensen om fouten te
melden, zich kwetsbaar op te stellen, om daarvan, volgens de
methode van SMS (Just Culture) van vele incidenten te leren
om zo een ongeluk te voorkomen.
Een mooie klus en uitdaging dus. Natuurlijk kan ik dat niet
alleen. Het model van KNVvL is een Veiligheidsmanager op
bondsnivo, op afdelingsnivo en op club- of organisatienivo,
maar uiteindelijk kan een goed en zichzelf verbeterend veilig-
heidssysteem alleen werken als ALLE medewerkers meedoen.
Cultuuromslag!
de ‘accOuntable Manager’ (ac)
In het ICAO SMS model spreekt men over de Accountable
Manager (AC). Bij een bedrijf is dat meestal duidelijk. Alles
staat of valt met de inzet van de directeur (of CEO) van een
organisatie. Alleen de directeur kan mensen en middelen
beschikbaar stellen om een goed SMS in zijn organisatie te
laten functioneren. Natuurlijk zal de directeur zaken kunnen
delegeren maar hij blijft de verantwoordelijke persoon.
Als voorbeeld van hoe een SMS plan moet werken het SMS
plan van de LuchtVerkeersLeiding Nederland (LVNL). Dat heb
ik in mijn bezit. Letterlijk de hoogste baas (directeur of CEO)
is de Accountable Manager. Zijn handtekening staat dan ook
onder het SMS plan van de LVNL. Hij tekent daarmee niet
alleen voor het plan op papier maar met zijn handtekening
staat hij er ook voor dat het veiligheidsmanagement systeem
bij LVNL in de praktijk is ingevoerd!
Goed om over na te denken als het gaat over General Aviation
in Nederland. Want wie is de AC bij een vliegclub, zweefclub
of deltavliegclub?
Kortom werk aan de winkel voor mij. Leuk werk met een
enorme uitdaging.
Website
KNVvL en een aantal afdelingen waaronder de afdeling
Ballonvaren werken aan nieuwe website’s. Hierop komt ruimte
voor SMS. In afwachting hiervan heb ik een Facebook pagina
ingericht voor SMS zaken. Wil je meer lezen en leren over SMS
kijk dan op deze pagina:
https://www.facebook.com/KNVvLSMS
sMs kOsten OF OPbrengsten?
Bron: Transport Canada.
Safety management systems are working!
Some industry groups with safety management systems (SMS)
are already reporting that this new requirement makes good
business sense. A safe company attracts more clients. That
equals success. These success stories encourage other compa-
nies to put in place systems that meet the new regulations.
Het SaFety Culture maturity model geeFt aan Waar de Cultuur naar toe moet en Welke Stappen genomen
moeten Worden om daar te komen.
Kent u iemand die weleenseen ballonvaart wil maKen?
de nationale ballonvaartbonis grensoverschreidend
- Al vanaf €25,-- Makkelijk bestellen: 24 uur per dag, 7 dagen lang
- Besteedbaar in heel Nederland & België- Binnen 24 uur verstuurd
- Keuze uit verrassende arrangementen
Bestellen doe je heel eenvoudig:
www.nationaleballonvaartbon.nlVoor informatie kunt u bellen: 073 614 26 84
Nederland en België organiseren om beurten een open
kampioenschap, waarbij een overall winnaar is en een
landskampioen voor België en Nederland. Dit jaar was de
beurt aan België en waren de Nederlanders te gast.
27
ballonstof
Vol verwachting vertrokken wij vanuit het ‘hoge Noorden’
richting de Ardennen, waar we na een reis van zo’n 4 uur
arriveerden. Na het aanmelden/inschrijven gingen we naar
ons huisje, waar we de komende dagen zouden verblijven.
Gelukkig waren we na het lezen van enkele recensies, geheel
voorbereid op het iet wat muffe huisje. Na een onrustige
nacht, met weinig slaap, waren we klaar voor de eerste vaart.
Deze was op 17 mei ‘s morgens om 06.00 uur en bestond
direct uit maar liefst 5 opdrachten te weten: Shortest Flight,
Judge Declared Goal, Maximum Distance Double Drop, Judge
Declared Goal en Landrun. Deze eerste vaart ging naar beho-
ren met scores in de middenmoot en de 4e opdracht, Judge
Declared Goal, werd zelfs gewonnen! Dit betekende na de eer-
ste vaart een 14e plaats in het klassement in een deelnemers-
veld van 29. De sfeer zat er natuurlijk goed in na het winnen
van deze task.
De tweede vaart ‘s avonds ging ook door en ik mocht mee
in de mand. Hij bestond uit 2 opdrachten namelijk een ‘3D
Shape Task Pilot Declared Pie’ en een Maximum Distance.
De eerste task houdt in dat er een virtuele ruimte in de lucht
wordt vastgesteld door de piloot waarbinnen hij een zo groot
mogelijke afstand moet afleggen. Deze ‘taart’ wordt naar het
midden toe hoger en heeft 3 ringen. De afstand in het mid-
den telt 3 keer de ring daarnaast 2 keer en de buitenste ring 1
keer. Helaas had Erik zijn hoogtemeter niet goed ingesteld en
bleek dat hij een groot gedeelte van deze task circa 300 voet
te hoog gevaren had en daardoor zijn resultaat 4 tot 5 kilome-
ter slechter werd dan nodig. Dit leverde een ‘één na laatste’
plaats op. Een beginnersfout zullen we maar zeggen aange-
zien dit de eerste keer was dat hij deze opdracht kreeg. Bij de
Maximum Distance eindigden we in de middenmoot. Hierdoor
kelderden we wel in het klassement naar een 19e plaats,
helaas. Maar toch heb ik enorm genoten van deze vaart.
De volgende vaart op 18 mei ‘s morgens werd afgelast van-
wege een passerend front met regen. Erik was zo sportief om
zijn crew te laten slapen, aangezien het weer erg duidelijk
was. We besloten, nadat iedereen wakker was, even een kijkje
te nemen in de Grotten van Hotton, die erg mooi zijn en waar
wij verschillende ballonteams tegen zijn gekomen.
Voor de avondvaart zag het er wel weer gunstig uit en weder-
om 2 opdrachten: Een ‘Pilot Declared Goal’ (doel door piloot
NADATWIJALS’ERIKPALSWEDSTRIJDTEAM’BESTAANDEuIT:PILOOTERIK
PALSENCREWLINDAROBBEN,JOOPROBBENENROELOF-JANOOSTINGH
ERGENTHOuSIASTWARENGEWORDENNAEENAANTALDEELNAMESAAN
EENDAAGSEWEDSTRIJDEN,WERDHETTIJDOMDEELTENEMENAANHET
OPENBELGISCHEKAMPIOENSCHAP,GEHOuDENVAN16T/M20MEI2012IN
Ny-HOTTONINDEBELGISCHEARDENNEN.
OPen belgisch kamPiOenschaP 2012
tekSt erik palS, Foto’S: djorry Simoen
28
ballonstof zelf te bepalen 3 - 8 km van de startplaats) en een ‘Hesitation
Watlz’. De resultaten van deze opdrachten waren laag in de
middenmoot met respectievelijk afstanden van 84 en 135
meter. In het klassement stonden we nu 22e.
Vaart 4: De ochtendvaart op 19 mei ging ook door met zeer
goed ballonweer. Dit was denk ik voor velen de mooiste vaart.
We kregen 3 opdrachten: wederom een ‘Virtuele taart’, een
doel door de wedstrijdleiding bepaald en een zogenaamde
Angle (dit betekent een zo groot mogelijke afwijking maken
vanaf een bepaalde koers).
Nu was Erik gelukkig goed voorbereid voor de ‘taart’ en de
hoogtemeter was goed ingesteld. Hij ging mooi door het
hart van de taart op exact de goede hoogtes wat resulteerde
in een mooie 6e plaats. Vervolgens doorvaren naar het doel
wat op een soort van eiland lag omsloten door water en een
spoorlijn. We kwamen met een 10-tal ballonnen gelijktijdig
bij het doel en zaten zo ongeveer aan elkaar vastgeplakt, wat
een mooi schouwspel
opleverde. Vlak voor Erik
zat Steven Vlegels uit
België die als enige van
deze ballonnen wel een
windje naar links kon
vinden en precies op het
doel aanvaarde. Hij legde
de marker met grote pre-
cisie op slechts 1 centi-
meter v/h kruis. Een hele
knappe prestatie. Erik zat
evenals de meeste ballon-
nen iets te ver naar rechts
en gooide op 31 meter
v/h doel wat resulteerde
in een 16e positie. De
laatste opdracht ging
ook niet erg slecht en leverde een 10e plaats op. Tussen de
vaarten door, bood Sanne Haarhuis aan, een verkorte cursus
heliumballonnen meten te geven. Verschillende piloten en cre-
wleden waren daarbij aanwezig en ik heb er veel van geleerd,
waarvoor dank!
29
ballonstof
uitslag
OVer all belgië nederland
1. henk brOeders, nederland jan tiMMers henk brOeders
2- daVid linek, czechië PhiliPe de cOck jan FOkken
3. jan tiMMers, belgië steVen Vlegels jOhannes kOOistra
De avondvaart werd helaas afgelast wegens aankomende
buien. Daarom hadden we tijd genoeg voor onze besloten
bonte avond in ons huisje, die er natuurlijk ook bijhoort als je
een aantal dagen ‘op kamp’ bent. Deze avond stond bol van
creatieve activiteiten zoals, dans, muziek en cabaret. Met in de
pauze een verloting waarbij een verpakking koffiemelkkuipjes
gewonnen kon worden.
Helaas werd ook de laatste ochtendvaart op 20 mei afgelast
wegens buiendreiging. Wij waren erg teleurgesteld, aangezien
de vaart naar onze mening achteraf best door had kunnen
gaan. Maar zoals de organisatie zelf zei:
veiligheid voor alles! Dit betekende uit-
eindelijk een 21e positie in een deelne-
mersveld van 29 ballonvaarders en 6e
van de 8 Nederlanders. Voor een debu-
tant zijn we niet ontevreden zeker niet
gezien het zeer sterke deelnemersveld
met zeer ervaren wedstrijdpiloten.
Na de prijsuitreiking, waar Erik nog een
gouden marker kreeg voor zijn winst
op task 4 en een lekkere barbecue
zijn we weer huiswaarts gereden naar
‘Grunn’.
Wij hebben enorm veel geleerd en het
was een geweldig mooie ervaring!
Ik wil daarom ook iedereen bedan-
ken voor alle hulp, tips, gezelligheid
en (sterke) verhalen! Volgend jaar
weer een nieuwe poging en dan een
‘thuiswedstrijd’ in
Wezuperbrug waar
dan het NK/BK wordt
gehouden.
30
ballonstof
Aanwezig voor Nederland: Mathijs de Bruijn (delegate); voor
België: Luc Van Geyte (delegate), Rudy Paenen (alternate) en
Cees Van Helden (observer).
58 landen zijn lid van de FAI, daarvan zijn er 47 landen met
ballonactiviteiten. Op de conferentie waren 24 van deze
landen aanwezig. De conferentie start met een hele reeks
standaard verplichtingen, zoals goedkeuring voorgaande
verslagen, aanwezigheid, volmachten etc. Dan was het de
Secretaris-generaal van de FAI, Jean-Marc Badan, die het ope-
ningswoord op zich nam.
De FAI heeft een nieuwe locatie gevonden in Lausanne.
Ook werd er hard gewerkt aan de website (www.fai.
org) en maakt deze ook gebruik van de modernste media
(Twitter, Facebook, Flickr etc.)
jaarVerslag
Traditiegetrouw komen dan alle landen aan het woord
met hun jaarverslag. Hieruit kunnen we alvast enkele mee-
geven :
CHN: in China zijn er 260 ballonnen actief (slechts 2
herstellers), zijn er 400 piloten en 2 opleidingscentra die
jaarlijks zo’n 40 piloten opleiden. Aan het nationale kampi-
oenschap nemen gemiddeld 50 piloten deel.
LTU: Na het Europees kampioenschap voor vrouwen (in
2010) is het aantal vrouwelijke piloten in Litouwen verdub-
beld.
subcOMMissies en WerkgrOePen
De verschillende subcommissies en werkgroepen kwamen dan
aan bod om hun plannen, wijzigingen en opmerkingen te
laten goedkeuren door de conferentie. Een kort overzicht:
rules subcommittee aa
Er werd een aangepaste versie opgemaakt voor de Gordon
Bennett Race 2012. De wijzigingen hebben vooral te maken
met het verhogen van de veiligheid.
rules subcommittee aX
Een hele dag lang heeft men samengezeten om wijzigingen
aan te brengen aan de regels. Intussen zijn op de site van de
FAI (en DBCC en KBBF) de nieuwe AXMER beschikbaar.
rules subcommittee scoring
Aanpassing van het competition operation handbook aan de
nieuwe AXMER.
new technologie Working group
Actueel heeft 90 CIA-loggers. Bedoeling is om in 2012 nog 20
toestellen aan te schaffen. Tot op de dag van de conferentie
werden deze toestellen 560 maal gebruikt tijdens wedstrijden.
Organisatoren van wedstrijden kunnen deze loggers huren.
Meer info bij de sportcommissie KBBF en de DBCC.
Fai/cia cOnFerentie 2012VAN21TOT24MAART2012HADINBIRSTONAS(LITOuWEN)DEJAARLIJKSECIACONFEREN-
TIEPLAATS.DEEERSTE2DAGENZIJNHETDEVERSCHILLENDEWERKGROEPEN,SuBCOM-
MISSIESENCOMMISSIESDIESAMENKOMENOMHuNAGENDAPuNTENTEBESPREKEN.
OPDECONFERENTIEZELFWORDENDANDEuITEINDELIJKEBESLISSINGENGENOMEN.tekSt en Foto’S: luC van geyte
Foto 1
31
ballonstof
bij de Foto’S :
Foto 1: v.r.n.l. HanS ÄkerStead-viCe preSident, jC Weber-
preSident en alex nagorSki-SeCretariS van de Cia
balloon CommiSion
Foto 2: de aFgevaardigden van de verSCHillende landen
beraden ziCH voor de Stemmingen
Foto 3: matHijS de bruijn met de keuzeS voor nederland
Foto 4: de keuzeS voor de belgiSCHe alternate delegate
rudi paenen zijn een Stuk minder eenvoudig
WedstrijdkalenderTijdens de conferentie moet men ook beslissen waar de
volgende kampioenschappen gaan plaatshebben. Elke orga-
nisator komt zijn wedstrijd voorstellen en nadien maken de
aanwezige landen hun keuze.
Een overzicht:
1st Fai junior World hot air balloon championship
Litouwen, 22-29 mei 2012
World balloon trophy
Luxemburg, 11-15 juli 2012
20th Fai World hot air balloon championship
Battle Creek, USA, 17-25 augustus 2012
56th coupe aéronautique gordon bennett
Toggenburg, Zwitserland, 31 augustus - 8 september 2012
2nd Fai hot air balloon european Woman’s
championship
Germany, 17-22 september 2012
57th coupe aéronautique gordon bennett
Nancy, France, 23-31 augustus 2013
18th Fai european hab championship,
Wloclawek, Polen, 8-14 september 2013
1st Woman World championship
Leszno, Polen, 8-14 september 2013
21th World hot air balloon championship
Sao Carlos, Brazilië, 18-27 juli 2012
Foto 3
Foto 4
Foto 2
Foto 1
32
ballonstof
Altijd is er een goed verzorgde lunch en deelnemers kunnen
een korte excursie doen op de KNMI campus in De Bilt.
De weerkamer kon worden bezocht, de afdeling seismologie
of je kon zien hoe de dagelijkse weerballon wordt opgelaten.
Ook werd er toelichting gegeven hoe weerinformatie wordt
verzameld van met name de lagere luchtlagen door samen-
werking met de KLM.
KNMI werkt samen met KLM om met name in de lagere
lucht lagen metingen te doen van meteorologische data.
Het resultaat is het project Business Case AMDAR (Aircraft
Meteorological Data Relay) waarbij dertig KLM-vliegtuigen uit-
gerust zijn met software om wind- en temperatuurmetingen
te versturen als ze in de buurt van Schiphol vliegen. Hierdoor
krijgt de weerkamer tenminste elk uur een profiel beschikbaar.
AMDAR is zo een belangrijke extra informatiebron voor de
meteoroloog.
ELKJAARVRAAGTHETKNMIEENAANTALGEBRuIKERSVANHAARPRODuCTENOMDEELTE
NEMENAANHET’TECHNICALuSERCONSuLTATION’(TuC).DOELVANZO’NDAGISGOED
CONTACTHOuDENMETDEAFNEMERSVANDEKNMIPRODuCTEN,DEKLANTOPDEHOOGTE
TEHOuDENVANONTWIKKELINGENBIJHETKNMI,MAAROOKDEKLANTTEVRAGENMEETE
DENKENBIJALLERHANDEZAKEN.ERZIJNDEELNEMERSVANGROTEENKLEINELuCHTVAART,
MENSENVANDELuCHTMACHTENVERKEERSLEIDING.
tekSt en Foto: Huib HolSteijn
Ook was er uitleg over het experimentele HARMONIE model.
Daar wordt nu al op experimentele basis mee gewerkt en dit
model gaat in de toekomst HIRLAM vervangen. Het grafische
deel van dit model is indrukwekkend om te zien. Straks ook op
je Ipad of laptop in het veld te zien!
Het KNMI heeft een bezuinigingsopdracht die niet mis is. Bij
dit onderwerp kwam de nieuwe ballonverwachting ook aan
de orde. Beter en goedkoper (geen meteobandje meer) is de
opzet.
input gevraagd
Voor wat betreft de nieuwe ballonverwachting is afgesproken
dit model te evalueren aan het eind van het ballonseizoen.
Heb je dus input hiervoor mail die dan kort en bondig naar:
huib.holsteijn@knvvl.nl.
technical usercOnsultatiOnknMi 2012
een ballonnetje oplaten iS ook bij de knmi niet ongebruikelijk
34
ballonstof
Uiteindelijk maakten 7 teams het feestje mogelijk: 2 uit
Moldavië, 1 uit de Oekraïne, 1 uit Rusland, 1 uit Roemenië, het
fabrieksteam van Kubicek uit Tjechië en uw scribent die voer
met een in Roemenië geregistreerde ballon (ex PH-BIB).
Bij ballonvaren denk je niet in de eerste plaats aan Moldavië.
Het land is ronduit arm, staat onder grote invloed van Rusland
en probeert daar met alle macht onderuit te komen. Het richt
zich dan ook op buurland Roemenië, waarvan het ooit deel
uitmaakte, en de rest van Europa.
Duidelijk valt waar te nemen dat de bevolking het niet breed
heeft. Het land is in grote mate afhankelijk van export van
agrarische producten en brengt voortreffelijke wijnen voort.
De hoofdstad is Chisinau, er valt niet zoveel te beleven, eigen-
lijk niks. Behalve dan de vele begraafplaatsen van gesneu-
velden uit allerlei oorlogen. Bijzonder is dat Moldaviërs erg
aan eerbetoon hechten en niet uitzonderlijk is dat op deze
begraafplaatsen complete familiereünies plaatsvinden, inclu-
sief gezamenlijke barbeque. De burgemeester van Chisinau
heeft recentelijk gepoogd om een dergelijk gebruik van de
begraafplaatsen te matigen, meer dan eens ontaardde zo’n
familiebijeenkomst in een bachanaal.
Ook opvallend is de erbarmelijke staat van het wegennet.
Er schijnt een chronisch gebrek aan witte verf te zijn want
wegenbelijning zie je nauwelijks. Gevolg is dat het verkeer
kriskras door elkaar rijdt en de breedte van de weg bepaalt
eenvoudigweg het aantal auto’s dat naast elkaar kan rijden.
Ballonvaren in Moldavië is te vergelijken met de ballonvaart in
ons land van vier decennia geleden. Ambtenaren van de
civil aviation die alles kunnen vertellen over het vliegen
met Migs en meteoinformatie geven met hoogtewinden
op flightlevelniveau en dat soort zaken. Van ballon-
varen hebben ze net zoveel kennis als de gemiddelde
Nederlandse ballonvaarder van Das Kapital van Karl Marx.
Reden voor onze gastheer om tijdens de persconferentie
aan de persmuskieten vooral de omvang van de ballon-
vaart in het westelijk deel van Europa te benadrukken. En
hoe het ook in Moldavië zou kunnen.
Tijdens het evenement waren 6 ballonvaarten gepland,
zowel een ochtend- als een avondvaart. Gelukkig werd dit
onzalige voornemen teniet gedaan door de weersomstan-
digheden en konden er uiteindelijk 3 ballonvaarten met
veel wind aan het logboek worden toegevoegd.
De ochtendbriefing begon om 5 uur en was eigenlijk niet
veel meer dan amicaal overleg over welke opstijglocatie
zou worden gekozen. De Moldaviërs leerden snel: de twee-
de ochtend werd al een white board voor de briefing gebruikt
en werd de briefing ook centraal aangestuurd. Dat was ook
wel nodig want met 7 piloten die het allemaal precies wis-
ten te vertellen hoe het moest, was het moeilijk om tot een
gezamenlijk besluit te komen. Voor mij was het wederom een
bevestiging van het feit dat het democratisch inspraakmodel
in de luchtvaart nog nooit tot een veilige(re) situatie heeft
geleid. Maar dat terzijde.
Er waren ook een paar hindernissen: zo was het
bijvoorbeeld niet toegestaan om over de stad
te varen, op het vliegveld te landen en nog wat
van die dingetjes.
Een stukje Moldavië heet Transnistrië, het
gebied noemt zich republiek en gedraagt zich
ook als zodanig. Er wonen voornamelijk Russen
en die worden beschermd door een complete
Russische legereenheid. Het is duidelijk dat het
hier om geo-politiek machtsvertoon gaat van
door Rusland geleide separatisten. Het is ook
een gevaarlijk gebied met milities die erg mak-
kelijk hun wapens tevoorschijn halen en ze ook
gebruiken. Kortom, de boodschap was: wat
er ook gebeurt, landt onder géén beding in
ballOnVaren in MOldaViëSERGIuZAVuLANISééNVANDEDRIEBALLONVAARDERSDIEMOLDAVIëRIJKIS,EN
HIJORGANISEERDEINMEIJL.EENBALLONEVENEMENTMETDEPRESTIGIEuZENAAM
THE1STHOTAIRBALLOONFIESTAOFMOLDOVA.ENMETDRIEBALLONVAARDERS
DIESAMENOVER2BALLONSBESCHIKKEN,BENJEALSORGANISATORINGROTE
MATEAFHANKELIJKVANBuITENLANDSEDEELNEMERS.
tekSt en Foto’S: HanS van HoeSel
de impoSante toegang tot de WijnkelderS van mileStii miCi
35
ballonstof
Transnistrië en blijf zo mogelijk ook buiten schootsafstand van
de grens!
En die grens ligt op slechts 30 km van waar wij doorgaans
opstegen. Spannend was het wel met windrichtingen die vaak
tientallen graden afweken van de forecast.
Opvallend was dat er maar weinig piloten tijdens de turbu-
lente starts een quick release gebruikten.
Gevolg daarvan was dat je met regelmaat hele hordes zag
zwoegen om de ballon onder controle te houden. Een komisch
gezicht was het wel: al dat volk dat achter de ballon aanrende.
Het evenement mocht zich verheugen in grote belangstelling
van de media en het publiek. De verschijning van de Russische
ballon leidde zelfs tot grote publieke consternatie. Het geval
wilde dat het artwork van deze ballon uit driemaal de letter
M bestond (zie foto). Die 3 M’s waren synoniem voor een
Russische crimineel die vele miljoenen achterover had gedrukt
bij een pyramidebelegging. Hij had er 8 jaar voor in de bak
gezeten en was recentelijk vrijgekomen. Bij het zien van de
bewuste ballon vreesden de Moldaviërs dat de crimineel
opnieuw met louche zaken bezig was en begon prompt ver-
ontrust massaal de organisatie te bellen! Ook dat leverde weer
veel media-aandacht op.
Op de dag dat er helemaal niet werd gevaren gaf het team van
Kubicek een interessante bedrijfspresentatie. Met dank aan
Michael Suchy.
Zoals al eerder aangegeven: Moldavië is geen rijk land.
Afgezien van de rust en de natuur zijn de grootste toeristische
attracties de wijnkelders. Beslist een aanrader. Die wijnkelders
liggen vaak op tientallen meters diep onder de grond in mij-
nen waar vroeger leisteen werd gewonnen. De gangenstelsels
strekken zich vele tientallen kilometers uit. Je rijdt er gewoon
met een auto of touringcar in, bewondert de miljoenen flessen
wijn in diverse productiestadia en aan het eind van zo’n tour
geniet je van een voortreffelijk diner waaraan dan tegelijkertijd
een wijnproeverij verbonden zit. Héél indrukwekkend en beslist
een must voor de spaarzame toerist.
Of ballonvaren in Moldavië een grootse toekomst tegemoet
gaat, dat valt nog te bezien. Gelet op het klimaat en het land-
schap, zijn er zeker mogelijkheden. Maar ja, wat moet je als de
bevolking tot de armste van Europa behoort? Voor wie het ook
eens wil meemaken: als het aan Sergiu Zavulan ligt dan komt
er zeker een vervolg op dit evenement. En dat met een budget
van € 5500,- want hiermee moest de sympathieke Moldaviër
het evenement bekostigen …
36
ballonstof
Belangrijk, omdat veel ballonvaarten in Nederland en België
met een commercieel oogmerk worden uitgevoerd. De basis
waarop dat gebeurt is nogal verschillend: er zijn grote en
kleine operators en er zijn ballonvaarders die dan weliswaar
niet afhankelijk zijn van betaalde ballonvaarten, maar in meer
of mindere mate de inkomsten belangrijk vinden om te kun-
nen ballonvaren.
Slechts een héél kleine groep kan het zich veroorloven om de
ballonvaart louter als liefhebberij te beoefenen, danwel zegt
geen boodschap te hebben aan de mogelijkheid om betalende
passagiers - laten we ze ‘gasten’ noemen - mee te nemen
tijdens hun ballonvaarten.
Aandacht (op persoonlijke titel) voor het laatste taboe in de
ballonvaart.
Ruwweg 30 jaar geleden begon in Nederland de hetelucht-
ballonvaart letterlijk en figuurlijk van de grond te komen.
Aanvankelijk waren het een paar pioniers die het een avon-
tuurlijke bezigheid vonden en hun nek uitstaken om met
wat primitieve middelen met de wind mee te waaien. Al snel
ontdekten deze pioniers dat er geld mee te verdienen was. De
conjunctuur hielp daarbij een handje mee. Liefhebbers die mee
wilden varen, betaalden daar grif ƒ 350,- tot ƒ 450,- voor.
Twee vaarten in het weekend met een 77-er leverde dan al
gauw méér geld op dan een weekje buffelen via het uitzend-
bureau.
Kortom, het feest voor de ballonvaarders in NL, en ook in
andere landen, kon beginnen.
Dankzij de voortgaande conjunctuur, de winsten die behaald
werden op effecten, makkelijk verkrijgbare financieringen,
dubbele inkomens etc. werd het voor een steeds groter deel
van het publiek mogelijk om zich de luxe van een ballonvaart
te permitteren. Ook het aspect van ‘me too’ speelde een rol:
‘mijn buurman een ballonvaart? dan ik ook!’
De vraag naar ballonvaarten ontwikkelde zich in een rap
tempo, het aantal commercieel opererende ballonvaarders
nam evenredig toe met de grootte van ballons. Zo ontstond er
een hele industrie.
Nu, ruim drie decennia later, is het aantal aanbieders toegeno-
men tot ver over de honderd. Als de gegevens van de handels-
registers op de juiste wijze worden geïnterpreteerd, dan zijn er
zo’n 120 grote en kleine aanbieders van ballonvaarten (som-
mige aanbieders werken met verschillende handelsnamen).
Was aanvankelijk de prijs voor een gast om een keertje mee te
varen ƒ 350,- veel is er niet veranderd. Ondanks alle prijsstij-
gingen en kostenverslindende voorschriften zijn commerciële
operators al blij als ze heden ten dage hun tickets voor € 165,-
per persoon kunnen slijten.
Een prijsbewuste consument - en dat zijn er steeds meer - kan
momenteel al een slag slaan door voor € 135,- te boeken. En
dat voor TWEE personen! Je hoeft bepaald geen whizzkid te
zijn om dat soort aanbiedingen op internet tegen te komen.
Daarmee is de prijs voor een passagiersticket door de magi-
sche grens van € 100,- per persoon gezakt.
Wie had dat 30 jaar geleden kunnen vermoeden?
Voor veel commerciële operators zijn deze prijzen nauwelijks
meer kostendekkend. Vraag is, of die neerwaartse prijsspiraal
een trend is. Het antwoord is niet eenvoudig, immers ener-
EEn bEschouwing ovEr dE tickEtprijs
INDEZEKOLOMMENWORDT
WEINIGAANDACHTGESCHONKENAAN
EEN–VOORVEELBALLONVAARDERS–
BELANGRIJKFENOMEEN:
DEPRIJSSTELLINGVAN
EENBALLONVAART.tekSt: HanS van HoeSel
Foto’S: ben blÄSS en HanS van HoeSel
en dan moet je nog Werken ook!
37
ballonstofzijds zijn er signalen die daarop wijzen, anderzijds zijn er ook
omstandigheden die in de richting gaan van een andere magi-
sche grens: die van een ticketprijs van € 200,- en hoger.
Voor de korte termijn is het mak-
kelijk om snel omzet te genereren
door (te) lage prijzen voor een bal-
lonvaart te hanteren. Het heeft er
echter alle schijn van dat tarieven
van minder dan € 100,- per per-
soon, een tijdelijk karakter hebben.
Immers, je hebt niet alleen omzet
nodig om je toko te runnen, maar
om dat blijvend te kunnen doen is
er méér nodig: winst! Elke ballon-
vaarder wéét wat een ballonvaart
hem kost. Wat-ie er méér voor
krijgt is winst. Ervaring leert dat
tickets van minder dan zo’n € 125,-
per persoon niet echt bijdragen
tot een significante bedrijfswinst,
ongeacht het aantal tickets dat per
seizoen worden verkocht. ’t Is wel
lekker voor je liquiditeitspositie.
Een rol speelt ook het verwach-
tingspatroon van het publiek dat
zich de luxe van een ballonvaart
permitteert. Een (te) lage prijs van een product of dienst kan
ook een negatief effect bij de consument teweegbrengen in
de sfeer van: ’t lijkt me te goedkoop, ’t zal wel niks zijn’, of:
‘d’r zal wel iets mee aan de hand zijn’. Die laatste gedachte
kan ook opkomen bij collega’s van een stuntende aanbieder …
Over imago gesproken!
Een andere magische grens is die van een ticketprijs van
€ 200,- en méér. Voor veel commerciële operators een droom-
prijs! Eindelijk een reëele prijs, hoor je ze vaak verzuchten.
Ticketprijzen van € 200,- en hoger voor een ballonvaart kom
je eigenlijk alleen tegen bij vaarten in en over safariparken
in verre buitenlanden. Denk daarbij aan landen als Kenya en
Tanzania. Een dergelijke ticketprijs mag dan een aantrekkelijke
optie lijken, het is zeer de vraag of de consument wel bereid is
om zulke bedragen neer te tellen.
Uit menig review van safari-passagiers blijkt namelijk dat het
de mensen het simpelweg ontraden wordt om een safari-
ballonvaart te maken. Immers thuis kan een ballonvaart véél
goedkoper worden geboekt. (zie: www.tripadvisor.co.uk/
Attraction_Review-g297913-d735121-Reviews-or10-Serengeti_
Balloon_Safaris-Arusha.html#REVIEWS).
Veelzeggend is dat tickets van € 200,- en véél hoger toch wel
worden ervaren als overbetaald.
Inmiddels zijn we in NL en B ook bekend met het verschijnsel
van bemiddelaars, zoals bijvoorbeeld Groupon. Deze firma’s
bedingen zogenaamde hoge kortingen voor hun consumenten
en presenteren dat vervolgens als een deal. Kenmerkend zijn
daarbij de hoge kortingen die op het
gebruikelijke tarief worden gegeven.
De bemiddelaar ontvangt daarbij een
fee van soms enkele tientallen pro-
centen als provisie voor elke deal die
wordt verkocht.
Van belang is dat de consument die
van een dergelijke deal gebruikmaakt,
de korting kan verifiëren op de web-
site van de ballonoperator.
Naar verluidt zijn daar enkele ballon-
vaarders de mist mee ingegaan, de
gepresenteerde prijs-met-korting van
de deal bleek bij nadere beschouwing
het gebruikelijke tarief te zijn …
Een ballonvaarder die een deal wil
aangaan met een bemiddelaar kan
echter toch maatregelen nemen om
ongewenste prijserosie tegen te gaan.
Het werkt bijvoorbeeld als volgt:
Open een website met een andere
handelsnaam of ontwikkel een aparte
landingpage op de bestaande web-
site.
Vermeld daarop prominent de gepimpte ticketprijzen van -
bijvoorbeeld - € 299,- per persoon. Als je dan met een bemid-
delaar de prijs van een deal overeenkomt van, bijvoorbeeld,
€ 179,- dan kun je, onder verwijzing naar de tarieven op je
tweede website, een korting geven van méér dan 40%.
Je moet dan wel bedenken dat de bemiddelaar ook nog van
die € 179,- betaald moet worden!
Die provisie kun je dan ook makkelijk betalen, je hebt immers
op je promotiekosten bespaard.
Er zijn nog andere mogelijkheden om middels intelligente
pricing acceptabele tarieven te hanteren. Kijk daarbij naar de
methoden waarmee low cost airlines hun tickets aanbieden.
Als we de financiële pagina’s mogen geloven, dan maken die
maatschappijen florissante winsten, zelfs in deze economisch
uitdagende tijden. Kortom, het zijn ontwikkelingen die (com-
merciële) ballonvaarders best wel kansen bieden.
Immers, dankzij websites van aanbieders met dergelijke fancy
ticketprijzen ontstaat een grotere variatie in het tarievenland-
schap. En niet onbelangrijk: het publiek went zo aan hogere
- en misschien ook wel meer realistische - ticketprijzen.
Daarmee komt de magische grens van € 200,- per persoon dan
toch nog een beetje in zicht.
een ballonbon uit 1784
38
ballonstof
Jan was zo gastvrij dat we met de caravan in de wei konden
staan. We waren er op tijd dus eens even rondkijken wie er
mee de lucht in wil om al een beetje voor te bereiden op de
dag erna. We hebben een korte vaart gemaakt, alles werkte
en we hadden niks vergeten.
’s Morgens in alle vroegte op naar de briefing, het was een
beetje onzeker want het was iets mistig, maar gelukkig de
vaart ging door. Zo ging het met de avondvaart ook tot op
het laatste moment denken dat het niet doorgaat en dan
toch. Ik was dus niet echt voorbereid om te gaan varen maar
ook dat was een leermoment. Je moet er altijd van uit gaan
dat de vaart doorgaat. De ochtendvaart ging redelijk maar
’s avonds bakte ik er weinig van. Alles bij elkaar opgeteld was
ik een na laatste.
Een tijd later heb ik samen met Sanne, Caroline, Jan en Nico
eens doorgenomen wie er wat gaat doen en dat gaf veel
duidelijkheid. Na een paar weken hebben we een oefenvaart
gemaakt en die was zeer lastig met keer op keer een verande-
rende windrichting. We hebben toen wel geleerd dat gezellig-
heid ook zeer belangrijk is en zo gaan we ook naar het EK.
Vol goede moed met veel informatie en een mand vol plezier.
Tot over een paar maanden
Angele Linders
En dan komt de mail met de officiële uitnodiging voor het
dames EK, snel invullen, terugsturen en betalen. Zo nu zijn we
er zeker van dat we mogen meedoen.
Nu wordt het tijd om zoveel mogelijk informatie te verzame-
len over het wel en wee van een wedstrijdvaart. Wat daar
allemaal bij komt kijken, de regelementen, de opdrachten en
de korte tijd natuurlijk.
Tja, de beste voorbereiding is toch gewoon wedstrijdvaarten
meedoen en al doende leer je. Zo zijn we op 24 maart (ver-
jaardag van mijn oudste zoon) in Wezuperbrug geweest bij de
One Day Fly. Geweldig georganiseerd, op een geweldig park
met mooie huisjes, ja het oog wil ook wat. We zijn namelijk
de avond ervoor daarheen gereden want dat waren 3,5 uur
rijden, zo hadden we nog een beetje nachtrust.
Al na de eerste briefing hadden we veel geleerd en het mak-
kelijkste was, niet kletsen maar werken. Je ziet iedereen weer
na lange tijd en dan klets je en de tijd vliegt om. Dan komt de
tijdnood en kom je als laatste op het veld aan, vertrek je als
laatste en eindig je als laatste bij de eerste opdracht. Oh jee,
nou de volgende opdracht moet beter en dat was gelukkig
ook zo, een 2e plaats, dat doet je goed. Alles bij elkaar opge-
teld stond ik op de 7e plaats van de 9 deelnemers. Ik ging met
een tevreden gevoel naar huis. Ik was niet als laatste geëin-
digd en dat was voor mij het belangrijkste.
De volgende wedstrijd kwam er al weer aan en die was in
Exel, daar waar alles begonnen is. Vol goede moed met ballon
en caravan op weg naar camping Oudenampsen.
WATVOORAFGING:ANGELEISHALSOVERKOPVOORWEDSTRIJDVARENGEVALLEN.NOGMAAREEN
PAARJAARPILOOTWORDTZEBESMETMETHETCOMPETITIEVIRuS.SAMENMETSANNEHAARHuISALS
COPILOOT,JANOuDENAMPSENENBERTSTuIVERALSCOACHESENNICOTHEVISSENALSTROuWE
CREWWILZEDEELNEMENAANHETEuROPEESKAMPIOENSCHAPVOORDAMES.
tekSt: angele linderS Foto: berte koning
eurOPe, here i cOMe VerVOlg
39
ballonstof
Lindstrand Holland / Noordelijk Ballonvaartcentrum is een EASA Subpart F erkend onderhoudsbedrijf en een CAMO + organisatie. Ons erkenningsnummers zijn NL.MF.3060 en NL.MG.8060. U kunt bij ons terecht voor, Jaarlijks-, en incidenteel onderhoud een ARC inspectie en ARC verlenging en bewaken van de permanente luchtwaardigheid van uw ballon. Dealer Lindstrand Balloons. 0513 41 75 03 • www.lindstrand.nl
• Onderhoud incidenteel
• Onderhoud jaarlijks
• ARC Inspecties
• ARC verlenging
• Bewaking permanente luchtwaardigheid
• Aanschaf van uw ballon
• Lindstrand
• Cameron
• Thunder and Colt
• Sky
• Kubicek
• Kavanagh
• Schroeder
• Ultra Magic
Blijf
op
de h
oogt
e...
over
al...
facebook.com/CameronBalloonPromotions
twitter.com/CameronBalloonP
• Onderhoud, inspecties en ARC’s• Verkoop Cameron ballonnen en toebehoren• Dealer Garrecht transponders
BALLOONS | BURNERS | BASKETS | CYLINDERS | FANS | ACCESSORIES