IN DIT NUMMER O.A.:

Verzameling op zolder - Marcat del Ram Ballonfestival

Vaste VMS manager KNVvL - Ballonvaren in de Filipijnen

Verslag KNMI gebruikersdag - Nationaal kampioenschappen NL/BE

Ballonvaren in Moldavië - Ledendag KBBF - Boekrecensie

Wedstrijdvaren loont - Ticketprijs - Voorbereiding op het EK

Losse nummers € 395

Ballonstof

z o m e r 2 0 1 2

Hét ballonmagazine van nederland & belgië

Ballonstof is een uitgave van de KNVvLAfdeling Ballonvaren in samenwerking met de KBBF

kwartaaluitgave

juli, augustus, september

Samen opstijgen en genieten.

25 Jaar technische innovatie „Made in Germany“.

Theo SCHROEDER fire balloons GmbH · Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 · D-54338 Schweich · Tel. +49 6502 930-4

Fax +49 6502 930-500 · mail@schroederballon.de · www.schroederballon.de · CAMO plus DE.MF/MG.0549

Jaar S C H R O E D E R fire balloons

I N H O U D

4 Nederland/BelgiëRutgerCoucke

6 VandevoorzitterNLHansvanHoesel

7 VandevoorzitterBEKoenDeJonghe

8 MercatdelRamBallonTrofyMiriamMartens

10 KBBFledendagPeterVanDenNoortgate

15 BoekbesprekingJoopdeWilde

16 MijnmuseumGertjanVeldman

18 FilipijnsavontuurFilipAudenaert

22 WedstrijdvarenloontAnnelotteTolboom

22 WachtwoordenRutgerCoucke

23 NormalelandingopbijzondereplaatsAnnelotteTolboom

24 SMSManagementbijdeKNVvLHuibHolsteijn

27 OpenBelgischKampioenschapErikPals

30 FAI/CIAconferentieLucVanGeyte

32 KNMIgebruikersdagHuibHolsteijn

34 BallonvareninMoldaviëHansvanHoesel

36 TicketprijsHansvanHoesel

38EuropehereIcomeAngeleLinders

“Dan liever de lucht in” heeft een andere betekenis gekregen

voor de Nederlanders en Belgen sinds Van Speijk.

Dat geldt zeker voor de ballonvaarders van beide landen.

En als we gezamenlijk in de lucht hangen, waarom dan ook niet

gezamenlijk in een blad over ballonvaart? Een wel gevuld blad!

Mooie buitenlandse ballonavonturen afgewisseld met al even

avontuurlijke binnenlandse vaarten. Een ‘balloonatic’ met

indrukwekkende verzameling naast een aanstormend Europees

kampioene. Wedstrijden die gestreden zijn en wedstrijden die

nog aangegaan moet worden. En natuurlijk de gebruikelijke nut-

tige informatie als de bespreking van het nieuwe theorieboek,

een verslag van de ledendag van de Koninklijke Belgische Balllon

Federatie, inzicht in SMS of KNMI. En een grensoverschreidend

artikel met overwegingen over de kosten van een ballonvaart.

Voor ieders gading is er wel wat te vinden in deze Ballonstof.

3

ballonstof

4

ballonstof

Geachte Ballonstoflezer,

U heeft hier, durf ik rustig te beweren, een unieke uitgave van Ballonstof in handen. Misschien

had u het al aan het omslag gezien: in dit nummer van Ballonstof verwelkomen we de Belgische

ballongemeenschap. De reden is, dat Ballonstof al flink gelezen wordt in België en er daar behoef-

te bestond aan een blad/podium. Aan de andere kant is er in Vlaanderen genoeg te melden dat

leuk of van belang is voor de Nederlandse ballonvaarders. Zeg maar, kennisnemen van wat er bij

de buren speelt.

Groot zijn de verschillen tussen de beide ballongemeenschappen niet. Toegegeven, als je slecht

nieuws in het Vlaams brengt klinkt het een stuk minder erg en Belgische friet is lekkerder.

Daar staat tegenover dat Nederland minder verkeersdoden telt en de haven van Rotterdam nèt

iets groter is dan die van Antwerpen.

Maar verder hebben beide landen met dezelfde EASA te maken, zoeken we naar wegen om bal-

lonvaren nòg veiliger te maken, streven we naar een goede verhouding met landeigenaren en, last

but not least, houden we onze nationale kampioenschappen al jaren gezamenlijk in één grote wed-

strijd. Het is dus eigenlijk alleen maar logisch dat we samen een blad vullen. Het was meer een

kwestie van tijd.

Het is natuurlijk allemaal een beetje nieuw en moet zijn weg nog vinden. Productie en distributie

zijn geregeld, maar hoe Ballonstof er in de toekomst uit gaat zien moeten we proefondervindelijk

vast gaan stellen. We hebben in ieder geval al een Belgische redacteur, hartelijk welkom Luc van

Geyte. De Nederlandse kwaliteitskrant het NRC wordt tenslotte ook bestiert door een Belgische

hoofdredacteur, dus we hebben er alle vertrouwen in, dat dit Ballonstof ten goede komt.

Maar ik zou ook alle lezers willen uitnodigen vooral commentaar te leveren. Vragen die zich daar-

bij voor kunnen doen zijn:

- moeten we het blad opsplitsen in een Nederlands en een Belgisch gedeelte of kan het door elkaar?

- en als het door elkaar staat, moeten artikelen dan herkenbaar zijn als Belgisch of Nederlands?

- moet er een evenwicht in de kopij zijn, of maakt het niet uit als er de ene keer meer Nederlandse

en de andere keer meer Belgische artikelen in staan?

We horen het graag van u.

Voor ons als redactie is dit ook nog een spannend experiment, maar zeker is, dat Ballonstof er wel

bij zal varen: dikker, mooier en beter!

Hèt Ballonmagazine voor Nederland en België.

Namens de gehele Nederlandse/Belgische redactie,

Rutger Coucke, hoofdredacteur

5

ballonstof

C O L O F O NBallonstof zomer 2012

EenuitgavevandeafdelingBallonvarenvande

KoninklijkeNederlandseVerenigingvoorLuchtvaart.

Eeninformatiefbladvoorballonpiloten,ledenvande

KNVvLafdelingBallonvarenenanderebelangstellenden.

Ballonstofverschijnteenmaalperkwartaalineenoplage

van500exemplaren.Deredactiebeslistoverhetaldan

nietopnemenvanartikelen.Deverantwoordelijkheidvoor

deinhoudvandeartikelenkomtvoorrekeningvande

betrokkenschrijver.Deredactiebehoudtzichhetrecht

voorartikelenintekortenoftebewerken.

VoorBelgiëvaltdeuitgaveonderdeverantwoordelijkheid

vandeBelgischeBallonvaartFederatie,LucVanGeyte.

WielidwilwordenvandeKNVvL,afdelingBallonvaren,

kanzichmeldenbijhetsecretariaat:0357723562.

redactie:

RutgerCoucke[hoofdredacteur],SanneHaarhuis,Joopde

Wilde,LucVanGeyte[België]JudithCoucke-Beemer[eind-

redactie].

medewerkers aan dit nummer:

HansvanHoesel,KoenDeJonghe,HuibHolsteijn,

JoopdeWilde,GertjanVeldman,FilipAudenaert,

MiriamMartens,PeterVanDenNoortgate,ErikPals,

DjorrySimoen,AngeleLinders,AnnelotteTolboom,

LucVanGeyteenRutgerCoucke.

foto omslag:

MiriamMartens

opmaak:

RutgerCoucke

productie en advertenties:OntwerpfabriekDalweg211217HXHilversumT0357723562www.ontwerpfabriek.com

deadlines copy en advertenties:15maart,15juni,15septemberen30november

advertentietarievenKostenperplaatsing:1/4pagina € 60,501/2pagina € 115,-1/1pagina € 227,-Prijzenzijnexclusiefmateriaal.Meerinformatie0357723562

abonnement AbonnementBallonstofvoorniet-leden:Nederland€15,-perjaar.België€17,-perjaar

Aanvraagabonnementadmin@knvvl.nl

ISSN:1386-1700

Wilco Air BVWalstraat 13 7631 ET OOTMARSUM

T: 0541- 293299 F: 0541- 292826Postbus 76 7630 AB OOTMARSUM

Wij leveren:l Cameron ballonnen en accessoiresl icom radio’s l instrumenten van Flytec l theorie- en praktijk opleidingl reclame- en passagiersvaartenen zijn een:l eaSa erkend onderhoudsbedrijf

en Camo+ gecertificeerd

Registratie: PH-CTT

Type: Cameron Z-160

Operator: Wessels Ballooning

Piloot: Jan Wessels

Sponsor: CTT

Fabrikant: Cameron Balloons Ltd.

Zojuist geleverd

6

ballonstof

B E S T u u R K N V V LB A L L O N V A R E NVOORzITTER:Hans van Hoesel,LeonardusvanVeghelstraat36,5212AF

DenBosch,T0736142684,M0654793510,vz@balloonteam.nl

SEcRETARIS: Huib Holsteijn,Holterweg98,7245SMLarengld,

M 0650677199,huibholsteijn@mac.comPENNINgMEESTER: Rutger coucke,

Spechtstraat16, 1223NZHilversum,T0624501450,Rutger@Coucke.nl

BESTUURSLEDEN: Hylke Feenstra, PrinsBernhardlaan120,8501JLJoure,

M0622832107,hylke@enzovaart.nl;Hendrik Kort,Robijnlaan12,9646BH

Veendam,T0598633663,F0598633107,M0651125331,

hendrik.kort@planet.nlchris Hartendorp,Terreplein70,4931DL,

Geertruidenberg,M0653740138,Chris@Hartendorp.com

SEcRETARIAAT:Spechtstraat16,1223NZHilversum,tijdenskantooruren:

0357723562,secretariaat@knvvlballonvaren.info

WOORDVOERDER:Hans van Hoesel,M0654793510,vz@balloonteam.nl

VANDENEDERLANDSEVOORZITTER

In2009werdvliegendenballonvarendNederlandopgezadeldmetdeRegelingBurgeren

MilitaireLuchthavens(RBML).Hetbeleidvandeoverheidwasdaarbijgerichtopdecentralisa-

tievanbesluiteninzakehetgrondzijdigedeelvandeluchtvaart.Oftewel:besluitvormingover

waarenwanneermeteenluchtvaartuigmagwordenopgestegen,kwamdichterbijdeburger

teliggen.Deprovincieswerdenmetdeuitvoeringopgezadeld.Hetgevolgwasdatèlkepro-

vinciehaareigenluchtvaartbeleideropnamoestgaanhouden.Vanmeetafaangoldvoorde

ballonvaartdebeloftedatereeneenvoudigeregelgeving,voorwatbetrefthetopstijgenmet

ballons,vantoepassingzouzijn.

Eenverklaringvangeenbezwar(VVGB)vandeburgemeesterwas totde invoeringvande

RBMLvoldoende.Inmiddelsweten,enervaren,wedagelijksdatdetoegezegdeeenvoudver

tezoekenis.ErwaseenWijzigingsregelingnodigdiebepaaldedatjevoorminderdan12voorgenomenopstijgingeneendoordepro-

vincieafgegevenOntheffingTijdelijkenuitzonderlijkGebruik(OntheffingTuG)nodighebt.Wiljevakervaneenzelfdeterreinweg,dan

hebjevoldoendeaaneenVVGBvandeburgemeester.Indepraktijkgebeurthetmaaraltevaakdatambtenarendezegangvanzaken

nietgoedinterpreteren.Datmondtdanuitineensituatievanhetkastjenaardemuurenweerterug.

Recentelijk ishetprobleembinnenhet interprovinciaaloverlegaandeordegebracht.Hetresultaatdaarvanisdatwemomenteel in

overlegzijnmetdeministeriesdiehetaangaat,omdehuidigeregelingenteherzien.PBNenKNVvLAfdelingBallonvarentrekkendaarbij

gezamenlijkopenhebbenvoorstellenvoorwijzigingvandehuidigeproceduresgeformuleerd.

Deraceisnog(lang)nietgelopen,maarwezittenwelopdegoedeweg.

VoorlopigziterniksandersvooronsopdaneenOntheffingTuGbijdeprovincieaanvragenalsjeminderdan12keerperjaarvan

dezelfdelocatiewiltopstijgen.Gajevakerdan12keervaneenbepaaldelocatieopstijgen,danmoetjeeenVVGBbijdeburgemester

aanvragen.

HetafdelingsbestuurisgeconfronteerdmethetfeitdatsommigegemeentenforsebedragenrekenenbijhetafgevenvaneenVVGB.

Navraagleertdatdiebedragendanvaakbetrekkinghebbenophetgebruikvanopenbaarterreinwaarvandegemeenteeigenaaris.

Looptutegeneendergelijkesituatieaan,zoekdaneenterreinwaarvandegemeentegééneigenaaris.

Softlandings!

HansvanHoesel,voorzitterKNVvL

VANDEBELGISCHEVOORZITTER

NadatonzeKBBFnewslettereenstilledoodwasgestorvenblevenwijdevraagkrijgenvanonze

ledenomtocheenledenbladuittebrengen.Opeigenbenenverderdoenwasgeenoptieduswas

samenwerkingmetonzeNederlandsecollega’svandeKNVvLdebesteoplossing.Wijzijndanook

zeerverheugdudezevernieuwdeBallonstoftekunnenaanbieden.

NamensdeheleraadvanbestuurwilikJanTimmersfeliciterenmetzijn10eoverwinninginhetBK,

verderindezeBallonstofkrijgtuhierovereenuitgebreidverslag.

Aandereactiestehorenkunnenwijterugkijkenopeenzeergeslaagdeledendag.uitermatetevre-

denzijnwijoverdeopkomstvoordezedag.Ikkanmijnietherinnerendatwijooit90ledenkonden

mobiliserenvooreenactiviteit.

VooraldeuiteenzettingdoorMrD’HommevanhetDGLVheeftonsgeleerddaterwatbetreftdenieuweEASAvergunningenheelwat

zalveranderen.DeKBBFenDGLVhebbenopregelmatigetijdstippencontactoverdezematerie.OokvoordemensenvanhetDGLVis

diteengroteverandering.BijonslaatsteoverlegzijnereenaantalonduidelijkhedenbovenwatergekomenendezezijnnunaarEASA

doorgestuurdomverduidelijking.Wijhebbenonsdanookalsprioritairetaakgesteldomuindezeovergangsfasezogoedalsmogelijkte

informeren.

Dezomerisnuinvollegangnadeslechtemaandenaprilenmeikunnenwijenkelmaarhopenopeenlange(na)zomermetveleveilige

vaarten.

Verderwensenwijuveelleesgenotenhopenwijopuwmedewerkingvoordevolgendeeditie.Alleartikelsenopmerkingenzijnwelkom

op:redactie@balloonfederation.be

KoenDeJonghe,voorzitterKBBF

Het initiatief om de leden van de Koninklijke Belgische

Ballonvaart Federatie kennis te laten maken met

Ballonstof, is vooral gebaseerd op de gezamelijkheden

die we delen: dezelfde uitdagingen als het gaat om de

uitvoering van Europese regelgeving, samen organiseren

van NK’s en ook taal en culturele beleving.

Ik hoop dan ook dat Ballonstof in de Belgische ballon-

wereld eenzelfde positie zal innemen als in Nederland:

betrouwbaar, gewaardeerd en – niet onbelangrijk in deze

tijd – crisisongevoelig.

Ik begroet de Belgische lezers en wens hen veel leesplezier!

Hans van Hoesel

7

ballonstof

VANDEBELGISCHEVOORZITTER

NadatonzeKBBFnewslettereenstilledoodwasgestorvenblevenwijdevraagkrijgenvanonze

ledenomtocheenledenbladuittebrengen.Opeigenbenenverderdoenwasgeenoptieduswas

samenwerkingmetonzeNederlandsecollega’svandeKNVvLdebesteoplossing.Wijzijndanook

zeerverheugdudezevernieuwdeBallonstoftekunnenaanbieden.

NamensdeheleraadvanbestuurwilikJanTimmersfeliciterenmetzijn10eoverwinninginhetBK,

verderindezeBallonstofkrijgtuhierovereenuitgebreidverslag.

Aandereactiestehorenkunnenwijterugkijkenopeenzeergeslaagdeledendag.uitermatetevre-

denzijnwijoverdeopkomstvoordezedag.Ikkanmijnietherinnerendatwijooit90ledenkonden

mobiliserenvooreenactiviteit.

VooraldeuiteenzettingdoorMrD’HommevanhetDGLVheeftonsgeleerddaterwatbetreftdenieuweEASAvergunningenheelwat

zalveranderen.DeKBBFenDGLVhebbenopregelmatigetijdstippencontactoverdezematerie.OokvoordemensenvanhetDGLVis

diteengroteverandering.BijonslaatsteoverlegzijnereenaantalonduidelijkhedenbovenwatergekomenendezezijnnunaarEASA

doorgestuurdomverduidelijking.Wijhebbenonsdanookalsprioritairetaakgesteldomuindezeovergangsfasezogoedalsmogelijkte

informeren.

Dezomerisnuinvollegangnadeslechtemaandenaprilenmeikunnenwijenkelmaarhopenopeenlange(na)zomermetveleveilige

vaarten.

Verderwensenwijuveelleesgenotenhopenwijopuwmedewerkingvoordevolgendeeditie.Alleartikelsenopmerkingenzijnwelkom

op:redactie@balloonfederation.be

KoenDeJonghe,voorzitterKBBF

B E S T u u R K B B FVOORzITTER/PENNINgMEESTER:Koen De Jonghe,Doornstraat101,9140Temse,

T037112444,M0475482624,koen.dejonghe@balloonfederation.be

ONDERVOORzITTER: Peter Van Den Noortgate,Admiraaldreef37,9070

Destelbergen,T092286152,M 0475604466,

peter.vandennoortgate@balloonfederation.beBESTUURSLEDEN: Ann Herdewijn,

Bochtestraat40,2260Voortkapel,M0474476637,ann.herdewijn@balloonfederation.be

Rudy Paenen,Windmolenweg12,2040Antwerpen,T035686557,M0496820588,

rudy.paenen@balloonfederation.beLuc Buyckx,Kluisstraat18,2360Oud-Turnhout,

luc.buyckx@balloonfederation.beLuc Van geyte,A.Rodenbachlaan4,2547Lint,

T034893628,M0495225566,luc.vangeyte@balloonfederation.be

SEcRETARIAAT:Doornstraat101,9140Temse,info@balloonfederation.be

WOORDVOERDER:Koen De Jonghe,M0475482624,info@balloonfederation.be

redactie-adres nederland

rutger coucke

Spechtstraat 16

NL 1223 NZ Hilversum

Nederland

+ 31 [0]6 2450 1450

secretariaat@knvvlballonvaren.info

redactie-adres belgië

luc Van geyte

A. Rodenbachlaan 4

B-2547 Lint

België

+32 [0]495225566

redactie@balloonfederation.be

digitale Versie

www.knvvlballonvaren.info/docs/ballonstof.php

8

ballonstof

29e internatiOnal Mercat del raM ballOOn trOFYZONOVERGOTENVOORJAARSDAGEN,EEN

GEMATIGDEOCHTENDWIND,SMAAKVOL

ETEN,DITOWIJNENENEENONGEDWON-

GENSFEER;WELKOMINVIC(SPANJE).

tekSt en Foto’S: miriam martenS

Vorig jaar stapten we min of meer onverwacht in deze

‘Bertolli reclame’. En tijdens de warme dag waarbij we, op het

launching field aan lange tafels, paella, brood, wijn en span-

nende avonturen deelden, besloten we: ‘Team Jackie’ gaat

volgend jaar weer!

Dit jaar nemen maar liefst vier Nederlandse teams deel aan

de ‘Mercat del Ram balloon trofy’. Een charmant festival met

take-offs vanaf het centrale plein tussen winkeltjes, kleurvolle

huisjes en miniatuur balkonnetjes. Een meeting met een wed-

strijdje 3D kathedraal overvaren, waarbij de festival organisa-

tor, met zijn ballon, recht voor de deur opstijgt. Dat is toch

eigenlijk onmogelijk met regelgeving die almaar strenger en

strikter wordt?

Ook nu is het weer perfect. Na de eerste ontspannen vlucht

vanaf het plein checken we in bij het kleine familiehotel

L’Arumi. Ja hoor! Hetzelfde hartelijke ontvangst, de onberis-

pelijke ruime kamers en de grote verleidelijke bonbons op het

nachtkastje; het is er allemaal nog!

culinair Vic

De speurtocht naar de lunchlocatie begint. Want naast bal-

lonvaren is ook het ‘eetgebeuren’ een belangrijk programma-

onderdeel waar we naar uitkijken. Organisator Miquel

Masallera regelt naast opstijglocaties en overnachtingplaatsen

namelijk ook lunch en diner waarvoor je alleen de coördina-

ten krijgt. Vorig jaar waren we hier erg van onder de indruk.

Over de smakelijke tapa’s, sjieke restaurantjes en Bertolli-

reclame-Paella schepten we nog lang op. We zijn dan ook erg

benieuwd wat Miquel dit jaar allemaal geregeld heeft.

De eerste maaltijd is gezellig en smaakvol. We geven hem een

dikke 8. Maar over de overige maaltijden zijn de meningen

verdeeld. Zo krijgen we een gastronomische les over de ver-

schillende typen regionale worst in een klaslokaal. Grappig

maar vooral onze vegetariërs komen er nogal bekaaid vanaf.

Op een andere dag worden we in de aula van een school voor

gehandicapten ontvangen voor een voedzame tapa’s maaltijd.

Smaakvol maar sfeerloos is de conclusie van het team. Wat

is er toch met de fijne restaurantjes van het voorgaande jaar

gebeurd? En omdat de kille aula ook de volgende avond op

het programma staat, ‘spijbelen’ we. We strijken neer bij het

restaurant waar we vorig jaar die ongelooflijk lekkere tapa’s

aten. En ja hoor, ook dit jaar zijn de kunstwerkjes niet te

versmaden. Op het eind van de avond rekenen we braaf alle

stokjes af die in de tapa’s van onze keuze staken. Wat een slim

systeem!

Pietje bell ballOnVaart

Kan een piloot met een gebroken voet ballonvaren? Deze

vraag houdt het team al enkele dagen bezig. Miriam brak haar

9

ballonstof

voet eerder in de week en kan nu, samen met mascotte Dizzy,

de ballonnen alleen maar uitzwaaien. Haar ballonvrienden

willen haar echter graag de lucht in helpen. De tweepersoons

hopper van Rob biedt uitkomst. Haar voet wordt, middels een

slimme boodschappentas-constructie, met hondenriem, aan het

branderframe omhoog getakeld. Haar knie rust, ondersteunt

door een badlaken op eenzelfde manier. En zo stijgt ook zij,

als passagier van Rob, op vanaf het plein. Ballonvaren met een

gebroken voet kan dus prima. Al lijkt het net alsof je de hoofd-

rol speelt in een film van Pietje Bell…

jubileuM Mercat del raM ballOOn trOFY

Miquel heeft grootse plannen voor het festival volgend jaar.

Hij gaat voor de 30e editie flink uitpakken. Wij kijken terug op

een gezellig festival en vier mooie vaarten. Maar of wij ook in

2013 opstijgen vanaf het plein in Vic weten we nog niet. Er

zijn nog zoveel ballon-avonturen die we willen beleven; en je

kunt tenslotte maar op een plek tegelijk zijn.

Miquel is erg actief op Facebook. Je vindt zijn foto’s op:

http://www.facebook.com/mikelmasallera/photos

10

ballonstof

Wat voorafging - Midden december viel al een kleurige flyer

in de bus van de KBBF leden die het ‘all-in’ evenement aan-

kondigde. Op dat ogenblik was het idee nog zeer jong en was

het enige wat zowat vast stond, de locatie. De invulling van

het evenement was grof opgemaakt en verschillende sprekers

waren gepolst om één of ander onderwerp voor hun rekening

te nemen. Tot onze grote verwondering waren de aange-

zochte sprekers - niet de minste in hun vak bij het Directoraat

Generaal Luchtvaart, Belgocontrol en Garmin Benelux - onmid-

dellijk enthousiast over het initiatief.

Sprekers en organisatie voelden direct het mogelijke win-win

effect voor de ballonvaart enerzijds en de luchtvaartdiensten

anderzijds. Ook Aviabel verleende uiteindelijk haar steun. Een

grote brok zou tenslotte over veiligheid en opleiding gaan. Op

de KBBF website verscheen een inschrijvingsmodule om iedere

deelnemer toe te laten zijn/haar dag deels samen te stellen.

Het snel groeiend aantal intekeningen gaf aan dat de leden

ook bijzonder enthousiast en nieuwsgierig waren.

Malle 17 Maart 2012

Om 10 uur stromen de eerste van de 87 ingeschreven leden

toe. Eén van de organisatoren zie ik op dat moment nog ster-

ven en beven van een flinke portie gezonde stress. De vroege

vogels kunnen zich, na de aanmelding en ontvangst, tegoed

doen aan een kop koffie. Na een lange winterstilte is het een

blij weerzien van de collega’s. Het moment om nog eens opti-

mistisch te klagen over wat zoal op het hart of de tong ligt.

De centrale grote zaal lijkt iets of wat oversized te zijn voor

onze groep, maar de congresopstelling en het grote projectie-

scherm maken veel goed. Iedereen is stipt op tijd en voorzit-

ter Koen De Jonghe kan iedereen officieel verwelkomen om

10u45. Na een minuut stilte voor de jeugdige slachtoffers van

het busongeval in Sienne (CH) eerder die week en voor overle-

den collega Jacky Vermeire, wordt het programma en de eer-

ste spreker van het veiligheidsonderdeel voorgesteld.

OnaFhankelijke OnderzOekscel

Dhr. Luc Blendeman, van de Air Accident Investigation Unit

van het Directoraat Luchtvaart, legt de functie en het doel

van deze onafhankelijke onderzoekscel bij de luchtvaart uit.

Hij laat een beeld zien van de onderzoeksdaden die hij en zijn

team stellen bij een luchtvaartincident. De bedoeling van zulk

onderzoek is niet om de aansprakelijkheid van een ongeval te

bepalen, maar eerder om aanbevelingen en verbeteringen te

formuleren voor de luchtvaart in het algemeen (voor fabrikan-

ten, instanties, operatoren, piloten, etc.). Dit met als doel der-

gelijke incidenten verder te voorkomen en de veiligheid in de

luchtvaart nog te verhogen. De gemaakte aanbevelingen kun-

nen allerhande zijn. Van technische, materiële, operationele,

procedurele, documentaire of communicatieve aard, naar aan-

passingen op persoonlijk vlak zoals een betere opleiding en

goede medische geschiktheid. Een rits aan statistieken onder-

bouwen de zeer mooie presentatie. Ook het onderzoek van

het dodelijke ballonincident in Oudenburg met Jacky Vermeire

van vorig jaar wordt als voorbeeld gebruikt.

Tijdens de vraag- en antwoordronde komt onder andere de

bezorgdheid van de leden over de expansie aan nieuwe wind-

molens naar voor. Of daarover nadelen gekend zijn en of het

DGLV wel rekening houdt met de effecten op en risico’s voor

de kleine (low air) luchtvaart. Ook het al dan niet gebruiken

van een pilotengordel en de juiste landingshouding van passa-

giers geeft pittige discussies. Beide discussiepunten verdienen

in de toekomst zeker nog eens de aandacht.

OM 12u40

We lopen volgens het programma al flink uit - gaan we met

zijn allen (de andere sprekers zijn inmiddels ook aangekomen)

Verslag KBBF ledendag, 17 maart 2012Voor de KBBF leden was het zaterdag 17 maart 2012 Verzamelen geBlazen

in het ProVinciaal Vormingscentrum te malle. oP het Programma een KBBF

ledendag met Vier Boeiende inFormatiesessies, een PrijsuitreiKing

Voor de BallonsPorters en tot slot de jaarlijKse statutaire algemene

Vergadering Van de KBBF Vzw.

tekst en foto: Peter van den noortgate

11

ballonstof

naar het restaurant van het vormingscentrum om daar ons

10 EUR inschrijvingsgeld op te peuzelen. We zijn vandaag in

opleiding of op cursus en dat wordt plots meer dan duide-

lijk. De andere gasten in het centrum, de lange tafels met de

soepterrines en soepkommen, het geroezemoes, het elkaar

van soep bedienen, de uitgelepelde kommen stapelen en met

bedieningskarren afruimen, roepen de sfeer op van een grote

collegerefter. Maar daarna mag iedereen aanschuiven aan de

zelfbediening voor een meer dan treffelijk koninginnenhapje

met frietjes en groenten naar keuze bij de saladbar. De school-

refter verheft zich met dit koninginnenstuk beetje bij beetje

op een Lunch Garden niveau. Een bekertje vanille roomijs met

karamel maakt het geheel af. Kortom, een meer dan behoor-

lijke maaltijd met een goede prijs-kwaliteit verhouding.

WOrkshOPs

Na de snelle hap en een korte pauze splitst de groep zich

voor de volgende 2 uur op in 3 kleinere werkgroepen. Elke

werkgroep volgt een bepaald opleidings- of informatietraject

die elkeen bij de intekening gekozen had. Er werden 3 keu-

zeonderwerpen aangeboden waarvan iedere deelnemer er

2 mocht kiezen om zijn/haar kennis bij te schaven. Het ging

hem over: de nieuwe vergunningen volgens EASA model

gepresenteerd door DGLV, het Belgische luchtruim anno 2012

door Belgocontrol of toegepaste GPS navigatie door Garmin

Benelux Academy.

easa

Voor het onderwerp ‘Overgang naar de vliegvergunningen

volgens EASA’ werd de heer Philippe d’Homme, Diensthoofd

Opleidingen bij het Directoraat Luchtvaart, aangesproken om

dit te komen toelichten. Dit was, gezien de sneltrein waarop

dit op ons afkomt, dan ook het meest gekozen thema van

de Ledendag. Dat dit met recht en reden niet door onze

leden onderschat werd kunt u lezen in het aparte kaderstuk:

Overgang naar de Part-FCL vergunningen. De presentatie van

Philippe was zeer duidelijk en niet voor veel interpretatie vat-

baar. Voor de vele extra vragen en bezorgdheid van de leden

was de tijd voor dit zeer populaire onderwerp misschien een

beetje krap. Dat vernamen wij nadien via de survey. Maar wij

maken ons sterk dat, wat op dit ogenblik vaststaat en kon

gezegd worden dan ook gezegd is. Er is het vaste voornemen

van de KBBF om dit contact met het DGLV zeer actief te hou-

den zodat de overgang naar de nieuwe vergunningen in ieders

belang vlot kan verlopen. Vooral voor de problematiek van de

opleidingen hebben wij nog werk voor de boeg en daar heeft

het DGLV door dit evenement en uw reacties wel oor naar

gekregen. Wordt vervolgd.

belgisch luchtruiM

Een tweede informatieonderwerp betrof het ‘Belgisch

Luchtruim anno 2012’ aangebracht door dhr. Luc Vandebeeck,

ATC Belgocontrol. Luc is naast zijn functie van air traffic con-

troller ook een gedreven zweefvliegtuigpiloot. Deze refresher

van het luchtruim wordt dan ook zeer regelmatig door Luc bij

de zwevers gegeven. Het verhaal was vooral toegespitst op de

aanpassingen aan het luchtruim (low air) sinds 12 januari 2012

en de invloed dat deze hebben op de luchtsporten. Gelukkig

ontwijken ballonvaarders die gebieden waar zwevers al eens

nood aan hebben voor hun langeafstands- en precisievluchten.

Kennis van de militaire beperkingen is, voor wie er regelmatig

in de buurt vaart, vanzelfsprekend wel belangrijk. Al bij al

blijft, voor de gemiddelde ballonvaarder, de complexiteit van

de zones beperkt gezien de laterale en verticale afstandsbe-

perkingen die wij ons bij vaartplanning zelf opleggen. Tenzij

u voor dat super record wilt gaan of die jump of GB race nog

een stukje langer wil maken. Het luchtruim is een straffe mate-

rie en zo was de presentatie ook.

12

ballonstof gPs

De derde opleidingstrack - een toepasselijk woord - betrof

‘GPS navigatie’ door Peter Gielen van de Garmin Benelux

Academy. De uiteenzetting toonde systemen waarmee coör-

dinaten verankerd worden en hun belangrijkheid bij de keuze

van een map datum (bv. WGS84) op kaart en gps. Een andere

datum instellen tussen GPS en kaartsoftware (Mapsource,

Basecamp, Google, etc.) kan al gauw een verschil van honder-

den meters betekenen. Ook de methodes van cartografische

projecties in grids (bv. de UTM opdeling op kaarten) kwamen

aan bod en hoe die grids zich dan wel vertalen op het GPS

scherm. Ook interessant, wat is het verschil tussen het GPS

kompas en elektronische kompas waarmee bepaalde model-

len uitgerust zijn? En wat is het onderscheid tussen een GPS

hoogtemeter en een atmosferische hoogtemeter? Een over-

zicht van de mogelijkheden voor track/route analyse sloot deze

opnieuw veel te korte (en quasi 100% theoretische) sessie af.

Een opleiding praktisch GPS gebruik in een ballon met enkele

oefeningen zou een goed vervolg kunnen zijn. Ook die moge-

lijkheid hebben we nadien bevraagd in de survey.

bOOst Van inFOrMatie

Dat het geheel van thema’s interessant was - het een al wat

meer dan het ander - konden we vaststellen in de verstreken

tijd. Voor de lunch waren we al 30 minuten uitgelopen. Na

de break-out sessies waren we al een vol uur achter op het

programma. Door de intense boost van informatie was ieder-

een wel even toe aan een extra pauze alvorens de jaarlijkse

Algemene Vergadering te starten. Het moest bovendien de

klok van de gesplitste troepen opnieuw synchroniseren. De

leden van de Sportcommissie openden daartoe snel voor een

halfuurtje de bar aan de grote zaal.

Over de Algemene Vergadering kunnen we kort zijn. De wer-

king en toestand van de vereniging werden toegelicht en er

was mogelijkheid tot discussie over de verschillende punten.

Het volledige verslag wordt gecommuniceerd naar de leden

van de vereniging.

Prijsuitreiking

Het officiële programma van de KBBF Ledendag 2012 werd

afgesloten met de prijsuitreiking van de sporttrofeeën door de

Sportcommissie. De performances van deelnemers aan de ver-

schillende wedstrijden werden in de spotlight geplaatst en de

winnaar van de Jump (out) of Belgium is bekendgemaakt. De

gebroeders Berben bedanken papa Bob nog eens uitgebreid

voor de logistieke hulp en vooral de opkuis nadien. Voorzitter

Luc Herdewijn doet nog een, bij wijlen passionele, oproep naar

meer deelnemers aan het Belgisch Kampioenschap (Belgian

Balloon Trophy 2012). Een extra ‘beginners’ ondersteuning

werd door enkele sponsors mogelijk gemaakt (verminderde

inschrijvingsbijdrage, wedstrijdballonnen, etc.) om zo nieuwe

kandidaten over de streep te trekken. Het zou jammer zijn dat

de geboden middelen niet opgenomen worden en dat dit een

hypotheek zou vormen op toekomstige ondersteuning van

deze sponsors.

tOt slOt

De ballonbar van de Sportcommissie gaat omstreeks 17:45 uur

na een lange dag opnieuw open. Er wordt nog even gezellig

nagekaart over deze boeiende en leerrijke KBBF Ledendag. De

eerste geluiden en reacties voor dit evenement zijn positief. De

organisatie en het bestuur kan tevreden inpakken, de lokalen

afsluiten en uiteindelijk de lichten doven.

Het licht van de KBBF vereniging is na dit geslaagd evenement

overduidelijk nog niet uit!

een greeP uit de reacties en cOMMentaren

Van de deelneMers

Over vergunningen: Zeer goed en duidelijk! Enkel liet de tijd

het niet toe om op ieder zijn vraag terug te komen.

Over vergunningen: Uitstekende uitleg gekregen tijdens dit

gedeelte!

Over vergunningen: Enkele punten blijven nog vaag en er is

nog een lange weg te gaan.

Ik had meer verwacht van de sessie ‘luchtruim’. Meer een

opleidingssessie over de ruimtes A, B, C, D, E. A wil zeggen ...,

B wil zeggen ... Eerder dan de nieuwigheden opsommen in de

omgeving van Charleroi.

Over luchtruim: weinig zinvol voor ballonvaarders

Vond de voorstelling ‘Gebruik GPS’ te algemeen. Had gehoopt

dat dit meer ballon gerelateerd zou zijn.

Over GPS: Hier had ik veel meer van verwacht. Heel waarschijn-

lijk was de tijd te kort voor meer informatie.

Misschien een discussiemoment voorzien na de workshops

teneinde enkele conclusies te kunnen formuleren, ofwel inte-

greren in de AV.

Iedereen die iets aan de groep duidelijk wil maken moet dit

via een microfoon kunnen doen. Vraag en antwoord niet voor

iedereen duidelijk verstaanbaar.

Graag nog meer technische onderwerpen, zoals welke gps’en,

radio’s, apps voor iPad e.d., maar vooral doe zo verder, het

was schitterend!

Prachtig initiatief en hopelijk een jaarlijks weerkerende activi-

teit.

Herhaling van meteo voor beginnende ballonvaarders en

opfrissing voor de ervaren piloten.

Wat is er nodig om een opleidingsinstituut op te richten?

Welke rol kan de federatie daarin spelen of op zich nemen?

in enkele cijFers

Score accommodatie (op 43 antw.): Uitermate tevreden:

69,8%, Tevreden: 27,9%, Neutraal: 2,3%, Ontevreden: 0%

Algemene tevredenheid (op 43 antw.): Uitermate tevreden:

65,1%, Tevreden: 27,9%, Neutraal: 4,7%, Ontevreden: 2,3%

13

ballonstof

kaderStuk bij artikel/verSlag van de ledendag

OVergang naar de Part-Fcl Vergunningen

Per 8 april 2012 is de Europese Verordening EC1178/2011

toepasbaar, waaronder de onderdelen Part-FCL en Part-

MED, die respectievelijk de regelgeving voor de vergun-

ningen (Flight Crew Licensing) en medische schifting

(Medical) omschrijft. De Europese deelstaten verkregen

een uitstel om tegen 8 april 2013 in staat te zijn Part-FCL

vergunningen uit te reiken. De volledige omzetting van

bestaande ICAO vergunningen naar Part-FCL moet afge-

rond zijn tegen 8 april 2015.

Om één en ander goed te kunnen omkaderen had de

KBBF, voor haar Ledendag van 17 maart 2012, de heer

Philippe d’Homme, Diensthoofd Opleidingen bij het

Directoraat Luchtvaart, aangesproken om deze belangrijke

overgang verder te komen verduidelijken.

De geruststelling van de heer d’Homme dat iedereen

bij hernieuwing van zijn/haar vergunning ergens tussen

2013 en 2015 de rechten op zijn huidige ICAO vergun-

ning onvoorwaardelijk zal kunnen overnemen in een

Part-FCL vergunning is al een eerste goed nieuws. De

meesten onder ons hebben een ICAO vergunning met

Beperkt Radiotelefonisch brevet en kunnen zo in een BPL

licentie stappen (Balloon Pilot Licence). Wie bovendien

een bevoegdverklaring commerciële vaarten heeft kan die

machtiging op zijn/haar BPL laten toevoegen. Wie in oplei-

ding is, nog geen Beperkt Radiotelefonisch brevet heeft

en/of puur voor het plezier of sport wil varen (niet-com-

mercieel met max 3400m³ en 3 passagiers) heeft genoeg

aan een LAPL-B vergunning (Light Aircraft Pilot Licence

– Balloon). Opgelet: elke commerciële activiteit, los van de

BPL vergunningen met deze bevoegdheid, zal onderge-

bracht moeten zijn in een commerciële organisatie voor

Areal Work of Commercial Air Transport. Maar dat is voor-

geschreven in een ander onderdeel (Part SPO) van de EC

verordening. Merk op dat een CPL voor ballonpiloten in

Part-FCL niet meer bestaat en dat dit eigenlijk een BPL met

commerciële bevoegdheid wordt.

De mogelijke moeilijkheden met de nieuwe Part-FCL regel-

geving zijn eerder na de omzetting in 2015 te verwachten.

Onder andere bij het proces om regelmatig de ‘recente

vliegervaring’ te kunnen aantonen zodat uw vliegvergun-

ning geldig blijft. Een FCL vergunning verwerft men in

principe levenslang en moet niet meer vernieuwd worden.

Het is de recente ervaring en de medische geschiktheid

die nu bepalen of men de vergunning uiteindelijk mag uit-

oefenen of niet. Die ervaring moet bovendien aangetoond

worden in die klassen (gas, hot air, hot-airship) en groepen

(4 volume trappen) waarin men zijn bevoegdheden wenst

voort te zetten. Regelmatig varen is nog meer een must

om niet bij een vluchtexaminator te moeten langsgaan om

de ervaring te (her)bewijzen.

Een terugkerend en verplicht onderdeel in de bewijslast

van ervaring voor elk type van vergunning is de 2-jaarlijkse

check-flight onder toezicht van een instructeur (Flight

Instructor of FI). Daar zag menig van ons tijdens het vra-

genmoment van de informatiesessie mogelijk het grootse

probleem. Het aantal beschikbare lokale instructeurs is

eerder schaars in verhouding tot het aantal gebrevetteerde

piloten en wij verwachten bovendien een afname van dat

aantal. Meestal cumuleert de FI zijn/haar instructievaarten

met een hoofdberoep en/of een eigen ballonvaartactiviteit.

Die schaarste zal het dus moeilijk maken om ieder aan de

beurt te laten voor die 2-jaarlijkse check-flight. Met alle

druk vandien om in minder goede omstandigheden toch

die vaart af te leggen. Het afhaken van instructeurs is

vooral te verwachten door de omstandigheden waaronder

een toekomstige FI zal moeten werken binnen een geau-

toriseerde opleidingsorganisatie (of ATO). Leerling bal-

lonvaarders zullen voortaan ook onder de vleugels van een

ATO theoretische en praktische opleiding moeten volgen.

De theorie wordt uitgebreid met 2 extra vakken, waaron-

der een nieuw onderdeel ‘human performance’. De ATO

begeleidt de leerling en bepaalt wanneer deze klaar is voor

de theoretische en praktische proeven.

Ook hier een hindernis; de oprichting en instandhouding

van een ATO verwacht een hele organisatiestructuur met

verschillende verantwoordelijke functies en een gevali-

deerd beheerprogramma. Ook lokalen en lesmateriaal

moet steeds voorhanden zijn en gecontroleerd kunnen

worden. De overheid (DGLV) zal bij de ATO regelmatig

audits en kwaliteitscontroles doen om de opleidingstoe-

lating van de ATO te kunnen verlengen of bijsturingen te

doen. Het hoeft geen betoog om te stellen dat voor een

kleine populatie als die van Belgische ballonvaarders dit

een complexe en economische strop kan betekenen.

De KBBF zal onderzoeken wat in haar mogelijkheid ligt om,

samen met het DGLV, aan deze pijnpunten een oplossing

te geven. De eerste verkenning is inmiddels gestart. We

staan hierin niet alleen. Ook bij de aeroclub en de andere

disciplines zijn ATO een vast thema geworden.

Het voordeel van de EASA Part-FCL vergunning is, volgens

het DGLV, dat ze overal in Europa geldig is en er dus geen

limieten meer zullen zijn om op een buitenlandse ballon te

varen of piloot te zijn voor een buitenlandse operator. Het

is te betwijfelen dat dit voordeel voor velen van toepassing

is.

Minervum 73464817 ZD Breda076 - 514 53 72

adhaarhuis@adballon.nlwww.ultramagicballoons.nlEASA NL MG-8061 certified

OccasionsTweede hands materialen inclusief EASA form 1 met garantie. Je weet wat je koopt. henk@adballon.nl

Onderhoud en reparatiesEASA CAMO+ Professioneel onderhoud tegen een scherpe prijs. Voor Nederland en België.ger@adballon.nl

UltramagicValue for money! Zeker nu de Euro weer de meest aantrekkelijke optie is.adhaarhuis@adballon.nl

Ballooning is fun!

ULTRAMAGICBALLOONS.NLPowered by Ad Ballon

MAGIC MOMENTS

Adv Ad Ballon Juni2012.indd 1 14-06-12 10:05

15

ballonstof

Hoe wordt je ballonvaarder? Een veelgestelde vraag van pas-

sagiers als ze voor het eerst mee de lucht in gaan. En als piloot

hebben we allemaal dezelfde ervaring. Een paar keer per jaar

wordt je benaderd door iemand die denkt met ballonvaren

het grote geld te gaan verdienen of die zodanig gefascineerd

is geraakt door het fenomeen ballonvaren dat hij of zij er alles

voor over heeft om een brevet te halen. Als zo iemand doorzet

en werkelijk aan een opleiding begint zijn er in ieder geval

twee belangrijke aandachtspunten: de

praktijkopleiding en de theorie. In dit

verhaal zullen wij het slechts zijdelings

hebben over de praktijk en ons vooral

richten op de theoretische opleiding.

Heel ver teruggaand in de geschiedenis

komen we uit bij het boek ‘Ballooning

handbook’ van Don Cameron. Voor

het eerst uitgegeven in 1980. Voor de

oudere ballonvaarders was dat de bij-

bel waaruit je alle kennis kon vergaren

om op de theorie-examens een kans

te maken. Daarnaast waren de flight

manuals van de fabrikanten verplichte

stof. Dat laatste is uiteraard niet ver-

anderd. Nog steeds vormen de flight

manuals een zeer belangrijke bron van

informatie voor de ballonvaarder in spe. Een andere goede

bron is b.v. het ‘Balloon flying handbook - 2008’ van het U.S.

Department of Transportation, Federal Aviation Administration,

Flight standards Service (te downloaden via internet). Maar

al deze bronnen hebben gemeen dat de aandacht voor het

‘materiaal’ waar we mee te maken hebben beduidend minder

is dan de aandacht voor de theorie van het varen zelf.

Wat tot nu toe altijd ontbrak was een goed boek in de

Nederlandse taal en vooral een boek dat alle informatie biedt

die je nodig hebt om het vak ‘Ballonvaren’ op je examen te

halen. Dat boek is nu gelukkig op de markt. In het voorjaar

verscheen theorie voor ballonvaarders geschreven door

Bas Vrijhof. In de ballonwereld is Bas Vrijhof onbekend. Niet

verwonderlijk want hij is geen ballonpiloot en maakt geen deel

uit van een ballon crew. In de wereld van de kleine luchtvaart

ligt dat geheel anders. Bas heeft een serie theorieboeken

geschreven voor de opleiding van piloten die een Private Pilot

License (PPL) willen halen. Deze boeken hebben betrekking op:

- Aerodynamica, prestatieleer en vliegtuigtechniek;

- Luchtvaartwetgeving voor privevliegers;

- Luchtvaartfysiologie en -psychologie;

- Luchtvaart meteorologie en navigatie;

- Radiocommunicatie VFR.

Een paar jaar geleden kwam bij hem de gedachte op een

zesde boek in deze reeks te schrijven. Een boek over de the-

oretische kant van ballonvaren. Dankzij de medewerking van

een aantal bekende ballonvaarders ver-

gaarde hij de kennis om het boek gestalte

te geven. In tien hoofdstukken komen

Aerostatica, constructie van de envelop,

mand, brandstofsystemen, instrumenten,

operationele procedures, gewichtslimieten

en beladingberekeningen, meteorologie

en wetgeving uitvoerig aan de orde. Dat

maakt het boek niet alleen een verplicht

nummer voor piloten in opleiding maar

ook tot een goed naslagwerk voor gebre-

vetteerden.

Hoe zit het ook al weer precies met toege-

stane beschadigingen aan de envelop, wat

zijn ook al weer de risico’s van een inversie,

wat zijn de beperkingen bij het kunstmatig

verhogen van de brandstofdruk en wat

moet ik weten als ik één of meerdere parachutisten overboord

wil zetten? Vragen waarmee ook ervaren piloten niet elke dag

bezig zijn maar wel belangrijk de antwoorden te weten als

de omstandigheden zich voordoen. Naast het flight manual

van de ballon is een boek als theorie voor ballonvaarders

daarom uitermate nuttig. Wel zijn er voor een aanvulling van

het boek of heruitgave nog punten te noemen die aandacht

zouden moeten krijgen. Uitleg over b.v. het pilotenharnas of

een quick release komen helaas in het boek niet voor. Ook

checklists en noodprocedures ( b.v. bij brand) zouden aan-

dacht moeten krijgen.

Het boek theorie voor ballonvaarders wordt uitgege-

ven door W.P. Vrijhof in Heelsum, info@ballontheorie.nl.

Correcties, wijzigingen en aanvullingen worden gepubliceerd

op de website www.ballontheorie.nl. Het boek sluit naadloos

aan bij de andere boeken van Bas Vrijhof die de examenvakken

meteorologie, navigatie, luchtvaartwetgeving, luchtvaartfysio-

logie en radiocommunicatie behandelen.

bOekbesPreking

theOrie VOOr ballOnVaardersdOOr bas VrijhOFtekSt: joop de Wilde

16

ballonstof

Dan kom je een afbeelding tegen en die knipte ik dan uit en

zo ontstond mijn eerste plakboek. Kom je een sticker tegen,

een kranteknipsel, een brochure … zo hup,

knippen, plakken in het plakboek.

Naarmate ik ouder werd ging ik elke avond

op mijn fiets op zoek naar rondzwevende

luchtballonnen. Met alle gevolgen van dien …

Alleen omhoog kijken en niet op de weg let-

ten. Ben ik toch zo bij een T-splitsing de sloot

in gereden met allemaal brandnetels. Goede

les. Tijdens het volgen met mijn fiets keek ik

goed rond of ik het volgkarretje te pakken

kon krijgen om te vragen of ze nog een stic-

ker of folders hadden.

Met mijn 13 jaar ben ik voor het eerst naar

Twente-Ballooning geweest. Dit is een van de grote ballon-

fiësta’s die Nederland rijk is.

Ondertussen struinde ik alle rommelmarkten af op zoek naar

alles wat maar met luchtballonnen te maken had. Ook vrien-

den en familieleden hielpen mij met het zoeken en bij elke

verjaardag verbaasde ik mij weer met welke cadeautjes ze

allemaal aankwamen.

Een paar jaar later ging een vriendin van mij mee met een

luchtballon en ik ging uiteraard mee om te kijken, want intus-

sen had ik mijn rijbewijs gehaald. Toen kwam ik in contact

met Marberts Ballonvaarten en er werd mij gevraagd of ik

het leuk vond om mij aan te sluiten als crewlid. Dat laat ik mij

natuurlijk geen 2e keer zeggen … Dan kom je terecht in ‘het

ballonvaart-wereldje’ en dan gaat het heel snel met de verza-

meling, door bijvoorbeeld crewleden die meehelpen zoeken

en dingen bewaren. Ik had een eigen kamer waar ik alle spul-

letjes kon uitstallen.

hOe de VerzaMeling zich VOOrtzet

Omdat ik bijna elk ballonfestival in Nederland bezoek, dijt

mijn verzameling aardig uit. Ook ben ik in 2007 voor het eerst

naar het Mekka van de ballonvaart: Albuquerque, New Mexico

geweest. Ik had er 5 jaar voor gespaard. Eenmaal daar had ik

mij ingeschreven als

vrijwilliger. Met één

van de teams was

er gelijk een goede

klik en het jaar

daarop werd ik door hun

uitgenodigd om bij hun

in het hotel te komen ver-

blijven. Zodoende hoefde

ik alleen de oversteek te

betalen. Ik sta zelfs met

een artikel in hun nieuwsblad. Deze piloot blijkt de voorzitter

van de Colorado Balloon Club te zijn.

Vorig jaar ben ik er voor de 4e keer geweest. Ik ga altijd met

kleren die ik nog een keer kan dragen heen en kom met 2 kof-

fers vol met spulletjes terug.

Ook ben ik vorig jaar voor het eerst naar het Franse Lorraine

geweest. Dit is volgens mij het grootste Europese ballonevene-

ment. Hier mocht ik getuige zijn van het tegelijkertijd oplaten

van 343 ballonnen waarmee ze een vermelding kregen in het

Guinness Book of Records. Het was een fantastisch schouw-

spel. Als crewlid kom ik ook in verschillende landen; bijvoor-

beeld in Italië en Duitsland. Ook hier weet ik veel dingen op de

kop te tikken.

uit de hand gelOPen VerzaMelingALS8-JARIGJONGETJE-Nu20JAARGELEDEN-FIETSTEIKOPDEBRuGOVERHET

TWENTEKANAALENZAGINDEVERTE,TuSSENDEDRADENVANDEHOOGSPANNINGSMASTEN

DOOR,EENKLEINBOLLETJEDATALSMAARGROTERWERD.DITWASMIJNEERSTEERVARING

METEENHETELuCHTBALLON.HOEZOIETSGROOTS,

KLEuRRIJKS,ZOHOOGINDELuCHTKONBLIJVEN

HANGENFASCINEERDEMIJENORMENLIETMIJ

SINDSDIENNIETMEERLOS.

tekSt en Foto’S: gertjan veldman

17

ballonstof

Doordat er zoveel spulletjes zijn

bijgekomen, heb ik mijn gehele

zolder ‘gerenoveerd’. Helemaal

leeggehaald. Alles moest wor-

den geschuurd en geschilderd,

vloerbedekking moest worden

gelegd en overal moesten stopcontacten worden aangelegd

en lichtpunten geplaatst. Ik heb een plattegrondje gemaakt

van de opstelling van de vitrinekasten. Toen ze eenmaal

geplaatst waren kon de inrichting beginnen. Ik was zelf ver-

baasd wat ik allemaal nog in dozen had opgeslagen. Uiteraard

de lokale IKEA leeggekocht door al die vitrinekasten. Bloed,

zweet en tranen heeft het gekost maar na een half jaar is het

resultaat dan toch eindelijk daar: mijn eigen ‘ballonmuseum’!

48 m2 vol met alles wat te maken heeft met heteluchtballon-

nen. Je kunt het zo gek niet verzinnen of ik verzamel het wel:

kaarten, certificaten, pins, puzzels, kleding, boeken, stickers,

champagneflessen, glazen, programmaboekjes, stropdassen,

bekers, sleutelhangers, kalenders, plakboeken, sjaals, petjes,

miniatuur ballonnen, muismatten, postzegels, etc. Eigenlijk

is de gehele zolder alweer te klein aan het worden, dus mis-

schien wordt het hoog tijd voor een uitbouw? Om ook deze

ruimte te vullen houd ik mij uiteraard aanbevolen voor alles

wat maar met heteluchtballonnnen te maken heeft.

Voor de grap heb ik zelfs een foldertje laten maken.

bijzOndere stukken

Topstuk is toch wel de jas die ik heb

gekregen van de piloot waarbij ik dus

4x heb gecrewed in Albuquerque. Deze

piloot heeft een special shape als ballon

en alleen de piloten van de special shapes

die meedoen krijgen deze jas. Je kunt je

wel voorstellen dat er dus niet zoveel zijn

op de wereld die deze jas hebben. Ook

een deurmat waar ik dus al tig jaar naar

op zoek was is nu eindelijk aan de collectie

toegevoegd.

Zelfs in mijn voortuin heb ik een perk aan-

gelegd in de vorm van een heteluchtballon.

Ook op de stapels postzegels en sleutelhan-

gers die ik heb, ben ik trots.

stukken Met een bijzOnder Verhaal

Achter elk verzamelstuk wat ik in mijn ‘showzolder’ heb lig-

gen, schuilt wel een verhaaltje. Van een maquette die mijn

broer heeft gemaakt van Twente Ballooning en een rand van

de ballonmand uit Canada tot aan stiekem meegenomen

bewegwijzeringsborden voor een buitenlands ballonfiësta (na

afloop uiteraard) en dekbedovertrekken waaronder ik heerlijk

kan slapen. Wel is het zo dat je de belevenissen die gemaakt

worden op diverse ballonevenementen niet kunt vertellen

maar die moet je BELEVEN!

Uiteraard is een bezoekje aan deze uitstalling van mijn verza-

meling al een belevenis op zich.

Tot gauw!

Gertjan Veldman

Wingerdstraat 4

7621 CP Borne

gertjanveldman@home.nl

06-18729526

18

ballonstof

Tijdens het festival is er een airshow van helikopters, vliegtui-

gen, skydivers, kites en natuurlijk warme luchtballons. Voor

dit laatste deel kwamen wijzelf in aanmerking. Onze Papillon

sinaasappel die ons reeds naar alle uithoeken van de wereld

bracht werd hiervoor ingezet.

Clarck is een voormalige US Airforce basis. Gebouwd in 1903

heeft hij een oppervlakte van 37 km²! Hij ligt op een 65-tal

kilometer ten noordwesten van Manilla. Tijdens zijn hoogtij-

dagen rond 1990 waren er 15.000 militairen gestationeerd op

deze basis. Dankzij Wikipedia zie je hier nog een foto van de

basis in 1989.

In 1991 komt hier abrupt een einde aan als de Pinatubo uit-

barst. Deze eruptie was voorspeld en zo werden vele mensen

geëvacueerd, inclusief de Amerikanen. Veel materiaal werd op

de basis achtergelaten door het gehaaste vertrek. De lahar of

modderstromen laten nog steeds sporen na in het landschap.

Duizenden hectaren rijstvelden zijn verdwenen onder de mod-

derstromen en asregen. De natuur heeft zich vrij goed hersteld

en nu worden er veel grondstoffen, die dankzij de uitbarstin-

gen vrijgekomen zijn, ontgonnen.

Tot zover de geschiedenis, we zijn hier namelijk om te ballon-

varen!

Samen met mijn medereiziger Rudi, die ons reeds verscheidene

malen vergezelde in het buitenland, verkennen we de eerste

dag Manilla. ’s Avonds worden we verwacht in ons hotel voor

de openingsdrink.

Ballonvaren in de FilipijnenINFEBRuARINAMFILIPAuDENAERTDEELAANEENBALLONMEETINGINDEFILIPPIJNEN…

EENLEuKEWOORDSPELING!DITISZIJNVERSLAG:“REEDSVOORDE17EMAALWERDDIT

JAARHETPHILLIPINEINTERNATIONALHOTAIRBALLOONFESTIVALGEORGANISEERDDOOR

JOyROA.HETISEENFESTIVALINDEINDuSTRIEZONEVANCLARCK,ENOMVATALLESWAT

DELuCHTINGAAT!

tekSt en Foto’S: Filip audenaert

19

ballonstof

De volgende dag vertrekken we samen met de andere piloten

in de bus voor een 2-uur durende tocht naar Clarck waar we

vlakbij de basis logeren.

In de namiddag stellen ze ons voor aan de crew, pakken we de

ballons uit en wordt alles klaargemaakt om in de ochtend te

gaan ballonvaren. Na het uitpakken wil onze crew in de avond

een biertje gaan drinken om kennis te maken, als goede en

echte Belgen slaan we dit natuurlijk niet af.

Je kan Clarck eigenlijk heel goed vergelijken met Pattaya: veel

bars langsheen de kant van de weg met duizenden vrouwen.

Het grote verschil is dat het er hier wat netter aan toe gaat

terwijl ze in Pattaya met moeite aangekleed op straat staan.

Uitleggen hoeveel en welk soort toeristen hier rondlopen hoe-

ven we dan ook niet echt te doen. Als je echt geen idee hebt,

kijk dan even naar Exotische Liefde, het wordt direct duidelijk.

Onze crew (de hele familie) blijkt heel goed mee te vallen.

Larry heeft een garage en is een factorydriver voor Landrover.

Op de vraag waarom onze volgwagens dan 2 Toyota’s zijn is

het antwoord dat de Landrover enkel voor de wedstrijd is.

De volgende ochtend was het al vroeg dag: briefing en alles

klaarmaken om op te stijgen bij zonsopgang.

Het weer is ideaal, bij zonsopgang sprongen er een aantal sky-

divers uit een oude Huey heli. Een ervan had de nationale vlag

onder hem, terwijl het volkslied klonk.

Daarna kregen wij groen licht en mochten we opstijgen. Ik

vind het na een X-aantal vluchten nog steeds superspannend

als we ergens opstijgen waar we nog nooit de lucht ingingen.

We stijgen op en varen naar het zuidwesten met een 6-tal

knopen. Op een hoogte van 2000 ft gaan we naar het noord-

westen met een 13-tal knopen, lang blijven we daar niet han-

gen. Dit is recht de bergen in en naar de Pinatubo!

Na een klein uur landen we aan de oever van zo’n oude lahar

stroom. Verscheidene collega’s liggen in de stroom. Onze crew

was direct bij de landing en na het inpakken verrasten we hen

met Champagne, we leggen immers altijd een doos onderin

de mand.

Ze hadden reeds enkele malen gecrewd maar nog nooit mee-

gevaren. Nu waren er toch al 3 mee de lucht ingegaan.

In de namiddag stond er een strakke wind en als we zin

20

ballonstof

hadden mochten we een fly-in doen, met als doel zo’n lucht-

machtbasis was het moeilijk om die te missen. Samen met een

5-tal andere ballonvaarders gingen we op zoek naar een veldje

niet te ver uit de buurt, daar de beslissing vrij laat gevallen

was. We stegen op van een veldje op ongeveer één km. van

het vliegveld. De piloten spraken onderling af om per 2 op te

stijgen en elkaar wat te helpen door de strakke wind.

Samen met Matthias gingen we als eerste en zodra we de

lucht ingaan zien we dat het een ‘piece of cake’ wordt, zo een

groot landingsveld! Onmogelijk te missen, nu richting publiek

proberen te gaan … er blijkt toch een pittige 10kn te staan

aan de grond en hoger een 15kn, straks ben ik nog voorbij het

veld de jungle in!

Dit is dus een nadeel van een scheurbaan: je kan niet even rip-

pen om de warmte eruit te halen en te dalen dus maar even

geduld. Ter hoogte van de landingsbaan zijn we reeds in een

dalende lijn en hebben we nog tijd genoeg om laag aan te

varen en te landen.

De 10kn van daarnet zijn gebleven en het werd een mooie

sleeplanding in de grasvelden tussen de taxiways.

Opdracht volbracht en de eerste dag was geslaagd. Die avond

beslissen we ook om eens tijdig in bed te kruipen.

Volgende ochtend hetzelfde scenario met het verschil dat we

stouter worden en verder beginnen varen en hoger. Bij de

landing was er deze ochtend ook al wat meer wind maar tus-

sen alle gewassen liggen hier en daar braakliggende veldjes,

geduld is een mooie zaak.

‘s Avonds terug heel veel wind en we besluiten vlakbij een

shopping mall op te stijgen en een beetje later dan gisteren.

De wind valt maar bij zonsondergang, dus we proberen dan

net in landing te zijn boven het vliegveld.

Deze avond lukt perfect: we landen met een snelheid van 6 kn

op 100m van de avond voordien net na zonsondergang.

Tussen de vaarten door bezoeken we wat vliegtuigen, er staat

een heuse C-17 Globemaster van de US Airforce in Elmendorf.

Na wat praten met de crew en de piloten weten we dat deze

hier enkel voor de display show komt! Aangezien we geen

passagiers hebben nodigen we deze uit voor een ballonvaart

de volgende ochtend. Ze zijn superenthousiast en hebben nog

nooit met een ballon gevaren. Een vluchtje met het vliegtuig

zit er helaas niet meer in. Na het neerstorten van de C-17 in

juli 2010 zijn alle shows verboden.

De volgende ochtend zijn de 2 loadmasters present en varen

we nogmaals in dezelfde richting een beetje verder. Deze keer

landen we naast een suikerrietveld. Opeens staan er tientallen

mensen rond de mand en helpen gretig met inpakken!

De kinderen zijn er dol op snoep en we hadden daags voor-

dien een grote zak snoep gekocht, tot groot jolijt van de kin-

deren die geholpen hadden!

Na de vaart staat er een tocht gepland naar een warmwater-

bron, de weg is een rivierbedding! Onze crew is dolenthou-

siast, normaal moet je 3000 pesos betalen per persoon om

daarheen te mogen rijden. Ik besluit om niet met de groep

mee te rijden maar samen met nog 6 andere teams een andere

weg te nemen: de long edition! Van zodra we de rivierbed-

ding inrijden begint het avontuur … na een luttele km zitten

we al vast en worden we uit de bedding gewincht. Verder ver-

loopt de tocht bijna vlekkeloos, een LR110 valt in panne maar

wordt snel terug aan de praat gekregen.

21

ballonstof

De tocht wordt fantastisch! We bevinden ons in een rivier-

bedding die doorheen een ravijn loopt. De tocht is dus enkel

mogelijk wanneer het niet teveel geregend heeft.

Om jullie een impressie te geven kan je best even kijken naar

het filmpje van deze tocht op youtube: http://goo.gl/zGzRo

Bij aankomst lunchen we aan de warmwaterbron, het water is

op sommige plaatsen te warm om aan te raken. Er is ook de

mogelijkheid om te relaxen in een paar zwembadjes met warm

water natuurlijk.

De vaart in de avond hebben we geprobeerd maar de wind

was helaas te sterk. We hebben de avond dan maar afgesloten

door nog eens een stapje de wereld in te zetten.

We zijn ondertussen zondagochtend en de voorlaatste vaart

staat op de planning, de piloot van de C-17 gaat mee de lucht

in. Het is de laatste tocht, daarom vaar ik een beetje verder

zodat de gasflessen wat leger zijn. We landen in een soort

boomgaard. Pas na het inpakken komen we tot de constatatie

dat deze volledig omheind is en de eigenaar in Manilla woont

Na een goed uur vindt de crew ons en de 4x4 ervaring komt

goed van pas. Langsheen een steile helling, doorheen een tuin,

dan met wat planken over een prikkeldraad tot bij de ballon.

Dit is avontuur ten top! Daarna alles opruimen en herstellen,

uiteraard. Niemand kan zien dat we daar ooit geweest zijn.

Dit was onze laatste vaart, deze avond is er nog een night

glow en dan het inpakken van de ballon.

We besluiten deze avond met een etentje met onze crew en

mijmeren nog even na over dit fantastisch avontuur. Het is

voor iedereen een aanrader. Als je zin hebt: de contactgege-

vens van Joy staan op de kalender van de Balloon Pages!”

22

ballonstof

Drie jaar geleden sloeg de vonk echt over en zodoende

behaalde ik in 2010 mijn CPL-FB brevet. Mijn eerste kennisma-

king met het wedstrijdvaren was tijdens het ballonfestival in

Portugal in 2010. Het behalen van de 2e plaats was een extra

‘boost’ voor het aanwakkeren van mijn interesse voor het

wedstrijdvaren.

Toen aan Niels Kon en mij werd gevraagd of we mee wilden

doen met de One Day Fly in Wezuperbrug was onze deelname

dan ook een logische keuze. In Wezuperbrug aangekomen vlo-

gen de onbekende termen me om de oren. Loggers, observers,

andere cijfercoördinaten voor in de gps. En dan heb ik het

nog niet eens over de opdrachten: Hesitation Waltz, Minimum

Distance time, Angle en Elbow. Maar na enige uitleg en hulp

bij het invoeren van de coördinaten begonnen we vol enthou-

siasme en goede moed aan de ochtendvaart.

Voor de ochtendvaart stonden er drie opdrachten op het pro-

gramma. Allereerst een Hesitation Waltz, we vertrokken als

één van de eersten en bepaalden direct aan de hand van de

koers op welk doel we gingen scoren. Uiteindelijk voeren we

met een paar meter afstand langs het doel. Het hart van het

doel was met een goede worp nog steeds haalbaar, wil het

niet dat de marker aan de basket bleef hangen. Desondanks

toch nog een mooie score! In volle concentratie verder met

de Minimum Distance time en de Elbow. Met deze opdrach-

ten waren we beiden onbekend en hebben we daarom met

logisch denken zo goed mogelijk uitgevoerd. Met de Minimum

Distance uiteindelijk de verkeerde keuze gemaakt door laag

te varen. Toch heb ik ervoor gekozen niet af te wijken van

mijn beslissing. Een lastig moment maar mijn ervaring is dat

constant zoeken naar beter niet altijd wat oplevert. De Elbow

vond ik de moeilijkste opdracht. We hebben met behulp van

de gps de meest gunstigste koers opgezocht om vervolgens

vast te houden aan de betreffende hoogte. Dit werd uiteinde-

lijk beloond met een goed resultaat.

Tot slot tijdens de middagvaart nog twee opdrachten te gaan.

We begonnen met een Fly-in. Volgens een bekende uitdruk-

king is meten ook weten. Meten hebben we wel gedaan maar

weten is bij ballonvaren niet van toepassing. Onze startlocatie

was dan ook een combinatie van goede beredenering en een

dosis geluk. Want al scoorden we op het eerste doel niet heel

hoog, daardoor hadden we wel een perfecte koers voor het

tweede doel. En omdat daar relatief weinig deelnemers had-

den gescoord kregen we de volle 1000 punten.

Bij terugkomst in het restaurant kwam de ontlading. Het was

een leuke en spannende dag die mijn adrenalineniveau weer

op peil heeft gebracht. Leuke bijkomstigheid is dat we de

eerste plaats hebben behaald. Dit alles maakt dat ik in de toe-

komst zeker tijd ga vrijmaken, want het wedstrijdvaren is zeker

voor herhaling vatbaar.

One Day Fly - Wezuperbrug 24 maart 2012

WeDstrijDvaart is een succes geWOrDenTeksT: AnneloTTe Tolboom

WachtWOOrden De laatste tijd komen er bij het secretariaat steeds meer vra-

gen binnen van leden die hun wachtwoord vergeten zijn.

Regelmatig blijkt dat men inloggegevens van de verschillende

websites verwisseld. Dat we een flink aantal websites hebben

is daar misschien wel debet aan. Ik zet het even op een rij:

WWW.knVVlballOnVaren.inFO

De website van de Afdeling ballonvaren. Voor het ‘ledenge-

deelte’ heeft u inloggegevens nodig. Bent u die vergeten,

dan kunt u ze navragen bij het secretariaat:

secretariaat@knvvlballonvaren.info

WEDSTRIJDVARENMETEENHETELuCHTBALLON.VOOREENJAARTERuGVOORMIJ

NETZOONBEKENDALSHETBEGRIPBALLONVARENZESJAARGELEDEN.NATuuRLIJK

WISTIKWELWATBALLONVARENWAS,MAARDESTIJDSWERDIKMEPASBEWuSTWAT

HETWERKELIJKINHOuDTENWATERALLEMAALBIJKOMTKIJKEN.

WWW.knVVl.nl

De website van de KNVvL. Hier is geen inlog vereist.

httPs:/ /Mijn.knVVl.nl

Dit is het ledenbestand, waar u via een inlogcode toegang

krijgt tot uw eigen gegevens. Bent u hier uw wachtwoord

vergeten, kunt u dat via ‘wachtwoord vergeten’ opnieuw aan

laten maken. Uw gebruikersnaam is het e-mailadres dat in de

gegevens staat. Hebt u inmiddels een ander e-mailadres, dan

kunt u contact opnemen met het secretariaat.

WWW.luchtVaartMeteO.nl

d it is een website van het KNMI. De inloggegevens voor deze

23

ballonstof

Geheel tegen de verwachtingen in moest zij een landing

maken op een veld midden in Nieuwegein. Omwonenden

raakten in paniek en belden de politie. Gelukkig verliep alles

goed, maar de ter plaatse gearriveerde agenten krabden zich

twee keer achter de oren toen het om de officiële afhandeling

van de zaak ging. Uiteindelijk had de luchtvaart-

politie het laatste woord. Hun conclusie: puik

gedaan!

Met enkele passagiers vertrok Annelotte

die bewuste dag vanaf het stadspark

in Nieuwegein. Volgens de weersver-

wachtingen zou een zuidoostelijke wind

de luchtballon naar De Meern dragen.

Annelotte: “Direct nadat we los van de

grond waren, merkte ik dat we met onge-

veer 2 km per uur vooruit gingen. Veel

minder snel dan voorspeld. Het duurde

een uur voordat we Nieuwegein achter

ons hadden. Eenmaal recht boven de A2

nam de wind ineens toe en draaide 180

graden. Met dubbele snelheid werden

we teruggeblazen naar Nieuwegein.

Vanwege de weersomslag én omdat

je gasvoorraad niet oneindig is,

werd ik gedwongen een landings-

plek te zoeken in de stad.” Precies in

het verlengde van haar richting zag ze een langwerpig veld.

Nergens bood zich een alternatief aan. “Dáár moest het dus

gebeuren. Het lastige was dat onze vaarrichting dwars op de

lengterichting van het veld was en deze omringd was door

hoge flats en bomen. Speelruimte had ik dus nauwelijks.” De

naderende luchtballon trok veel bekijks bij de deelnemers van

het buurtfeest wat daar toevallig net gaande was. Zij zagen de

ballon laag naderen en belden 112 omdat zij meenden getui-

ge te worden van een crash. Annelotte gooide haar handling-

lijn uit en dirigeerde met hulp van omstanders de luchtballon

naar de gunstigste plek om vervolgens te landen. Seconden

later stonden de ballonpassagiers weer met beide benen op

veilige grond en volgde veel bekijks van buurtgenoten en

… de agenten.

“Al met al was het begin van de landing flink hectisch,”

lacht Annelotte. “Maar uiteindelijk waren er voldoende

mensen die hielpen. Zonder hen was een landing zon-

der schade aan de ballon onmogelijk geweest. Toen

de rust weer enigszins terugkwam, zaten de agen-

ten nog wel met de vraag hoe de zaak moest

worden afgehandeld. Als piloot merk je dat

veel politiemensen de regels en voor-

schriften rondom ballonlandingen

niet kennen. Op zich niet vreemd,

want ze worden er in de praktijk zel-

den mee geconfronteerd. En zeker in

een stadscentrum. Na controle van m’n

brevet, identiteitsbewijs en overleg met

hun meldkamer moest ik blazen en wer-

den m’n gegevens genoteerd. Uiteindelijk

handelde de luchtvaartpolitie op Schiphol

de zaak af. Daar was men na een check van

de weersomstandigheden snel klaar met de zaak. Ze vertel-

den dat ik niet de enige was die in problemen was gekomen

en kreeg de complimenten over de manier waarop alles was

verlopen. Omdat we collega’s waren, werd ik bovendien uitge-

nodigd een keertje bij hen langs te komen. Die belofte loste ik

korte tijd later in en dat is een hele leuke middag geworden.”

website worden verstrekt door de KNVvL in Woerden:

richard.schotanus@knvvl.nl

WWW.geVOeligegebieden.nl

Deze website gebruikt u voor de vluchtvoorbereiding. Hier

controleert u of er op een voorgenomen vaart nog gebieden

zijn waar u rekening mee moet houden. Denk aan eenden-

kooien, struisvogelfarms e.d. die niet op de luchtvaartkaart

voorkomen. Gebruikersnaam is uw e-mailadres. Bent u uw

wachtwoord vergeten, klik dan op: ‘wachtwoord vergeten?’

WWW.Vaartregistratie.nl

Hier registreert u - verplicht voor leden van de KNVvL - een

ballonvaart achteraf. Gebruikersnaam is uw e-mailadres. Als

u uw wachtwoord vergeten bent, klik dan op: ‘wachtwoord

vergeten?’

Helaas een onoverzichtelijke situatie, en achter de schermen

wordt gewerkt aan verbetering, maar het is nog niet te zeggen

wanneer de toegang tot de verschillende sites eenvoudiger

gaat worden.

rutger CouCke

een nOrMale landing OP een bijzOndere PlekNIETELKEBALLONVAARTEINDIGTWAARDEPILOOT‘MTEVORENINSCHAT.

ANNELOTTETOLBOOMOVERKWAMDATVORIGEZOMER.

tekSt: annelotte tolboom, illuStratie: rutger CouCke

24

ballonstof

SMS is gebaseerd op wetgeving van de International Civel

Aviation Organisation (ICAO), een onderdeel van de Verenigde

Naties. Ik verdeel de werktijd tussen werken in Woerden op

het Bondsburo, werken in het land bij de aangesloten organi-

satie of club en thuiswerken.

SMS heeft mij inmiddels aardig te pakken. Het is van nu, gaat

niet meer weg, en er is veel eer te behalen wanneer resultaten

worden bereikt. Mijn studie ‘Organisatie Management’, 12

jaar ervaring op Schiphol in vluchtvoorbereiding, en later in

management helpen om grip te krijgen op SMS,

Cultuur (of eigenlijk cultuuromslag) is een van de belangrijkste

zaken bij de invoering van SMS. Het besef moet doordringen

dat organisaties en bedrijven naast een kwaliteits- en finan-

cieel management systeem zullen moeten werken aan een

veiligheidsmanagement systeem. Van kwaliteits- en financieel

management is de noodzaak wel duidelijk voor de meeste

organisaties. Kwaliteitsmanagement is eigenlijk niets anders

dan hoe goed de organisatie zijn werk doet. Het gaat dan o.a.

over klanten/werknemerstevredenheid, efficiëntie, en de kwa-

liteit van het eindproduct etc. Het is het eigenlijk ‘het zijn’ van de

organisatie.

Financieel management is ook wel duidelijk. Het ‘runnen’ van

een organisatie staat of valt bij goed financieel beheer. De eige-

naar, bank en belastingdienst etc. zullen dat verwachten van een

organisatie.

En dan nu ook veiligheidsmanagement. Dat moet deel gaan

uitmaken van de organisatie en net zo gewoon worden als

kwaliteits- of financieel management. Duidelijk is dat een veilig-

heidsmanagement systeem helpt bij het verhogen van veiligheid.

Waren het eerst mensen en materialen die onder de loep lagen

om de veiligheid te verhogen, nu is dat de organisatie d.m.v. een

SMS.

Een van de ‘tools’ van SMS is incidentenregistratie. ‘Leer van vele

incidenten om een ongeluk te voorkomen’ is de gedachte. En dat

werkt. In het buitenland is dat aangetoond.

Hiervoor is de cultuuromslag nodig. We hebben altijd gestreefd

naar het hoog opleiden van mensen (denk aan piloten, verkeers-

leiders, maar ook medisch specialisten etc.) dus, hoge cijfers

Vaste VeiligheidsManager bij de knVVlSINDSKORTWERKIKALSVEILIGHEIDSMANAGERBIJHETBONDSBuROVANDEKNVVLIN

WOERDEN.DRIEDAGENPERWEEKWERKIKAANEEN‘SAFETyMANAGEMENTSySTEM’(SMS),

NIETALLEENVOORDEAFDELINGBALLONVARENMAARVOORALLEAFDELINGENVANDE

KNVVL.

tekSt: Huib HolSteijn illuStratie: rutger CouCke

INCREASIN

G MATURITY

INCREASIN

G SECURITY

COMPLAINING CULTUREWhy the hell should we spend

time and money on this?

REACTING CULTUREI guess we better manage this

in order to keep our licenseto operate.

DIRECTING CULTURESafety is important we need to

get employes to follow the rules.

DEVOLVING CULTUREPeople believe we’re serious

and individuals are takingresponsibility.

INVOLVING CULTUREWe’ve got everyone involved inmaking this a safe place to be.

Safety Culture Maturity Model

Het SaFety Culture maturity model geeFt aan Waar de Cultuur naar toe moet en Welke Stappen genomen

moeten Worden om daar te komen.

25

ballonstofhalen, beter zijn dan de andere, niet toegeven dat je een fout

maakt. Nu vragen we aan dezelfde mensen om fouten te

melden, zich kwetsbaar op te stellen, om daarvan, volgens de

methode van SMS (Just Culture) van vele incidenten te leren

om zo een ongeluk te voorkomen.

Een mooie klus en uitdaging dus. Natuurlijk kan ik dat niet

alleen. Het model van KNVvL is een Veiligheidsmanager op

bondsnivo, op afdelingsnivo en op club- of organisatienivo,

maar uiteindelijk kan een goed en zichzelf verbeterend veilig-

heidssysteem alleen werken als ALLE medewerkers meedoen.

Cultuuromslag!

de ‘accOuntable Manager’ (ac)

In het ICAO SMS model spreekt men over de Accountable

Manager (AC). Bij een bedrijf is dat meestal duidelijk. Alles

staat of valt met de inzet van de directeur (of CEO) van een

organisatie. Alleen de directeur kan mensen en middelen

beschikbaar stellen om een goed SMS in zijn organisatie te

laten functioneren. Natuurlijk zal de directeur zaken kunnen

delegeren maar hij blijft de verantwoordelijke persoon.

Als voorbeeld van hoe een SMS plan moet werken het SMS

plan van de LuchtVerkeersLeiding Nederland (LVNL). Dat heb

ik in mijn bezit. Letterlijk de hoogste baas (directeur of CEO)

is de Accountable Manager. Zijn handtekening staat dan ook

onder het SMS plan van de LVNL. Hij tekent daarmee niet

alleen voor het plan op papier maar met zijn handtekening

staat hij er ook voor dat het veiligheidsmanagement systeem

bij LVNL in de praktijk is ingevoerd!

Goed om over na te denken als het gaat over General Aviation

in Nederland. Want wie is de AC bij een vliegclub, zweefclub

of deltavliegclub?

Kortom werk aan de winkel voor mij. Leuk werk met een

enorme uitdaging.

Website

KNVvL en een aantal afdelingen waaronder de afdeling

Ballonvaren werken aan nieuwe website’s. Hierop komt ruimte

voor SMS. In afwachting hiervan heb ik een Facebook pagina

ingericht voor SMS zaken. Wil je meer lezen en leren over SMS

kijk dan op deze pagina:

https://www.facebook.com/KNVvLSMS

sMs kOsten OF OPbrengsten?

Bron: Transport Canada.

Safety management systems are working!

Some industry groups with safety management systems (SMS)

are already reporting that this new requirement makes good

business sense. A safe company attracts more clients. That

equals success. These success stories encourage other compa-

nies to put in place systems that meet the new regulations.

Het SaFety Culture maturity model geeFt aan Waar de Cultuur naar toe moet en Welke Stappen genomen

moeten Worden om daar te komen.

Kent u iemand die weleenseen ballonvaart wil maKen?

de nationale ballonvaartbonis grensoverschreidend

- Al vanaf €25,-- Makkelijk bestellen: 24 uur per dag, 7 dagen lang

- Besteedbaar in heel Nederland & België- Binnen 24 uur verstuurd

- Keuze uit verrassende arrangementen

Bestellen doe je heel eenvoudig:

www.nationaleballonvaartbon.nlVoor informatie kunt u bellen: 073 614 26 84

Nederland en België organiseren om beurten een open

kampioenschap, waarbij een overall winnaar is en een

landskampioen voor België en Nederland. Dit jaar was de

beurt aan België en waren de Nederlanders te gast.

27

ballonstof

Vol verwachting vertrokken wij vanuit het ‘hoge Noorden’

richting de Ardennen, waar we na een reis van zo’n 4 uur

arriveerden. Na het aanmelden/inschrijven gingen we naar

ons huisje, waar we de komende dagen zouden verblijven.

Gelukkig waren we na het lezen van enkele recensies, geheel

voorbereid op het iet wat muffe huisje. Na een onrustige

nacht, met weinig slaap, waren we klaar voor de eerste vaart.

Deze was op 17 mei ‘s morgens om 06.00 uur en bestond

direct uit maar liefst 5 opdrachten te weten: Shortest Flight,

Judge Declared Goal, Maximum Distance Double Drop, Judge

Declared Goal en Landrun. Deze eerste vaart ging naar beho-

ren met scores in de middenmoot en de 4e opdracht, Judge

Declared Goal, werd zelfs gewonnen! Dit betekende na de eer-

ste vaart een 14e plaats in het klassement in een deelnemers-

veld van 29. De sfeer zat er natuurlijk goed in na het winnen

van deze task.

De tweede vaart ‘s avonds ging ook door en ik mocht mee

in de mand. Hij bestond uit 2 opdrachten namelijk een ‘3D

Shape Task Pilot Declared Pie’ en een Maximum Distance.

De eerste task houdt in dat er een virtuele ruimte in de lucht

wordt vastgesteld door de piloot waarbinnen hij een zo groot

mogelijke afstand moet afleggen. Deze ‘taart’ wordt naar het

midden toe hoger en heeft 3 ringen. De afstand in het mid-

den telt 3 keer de ring daarnaast 2 keer en de buitenste ring 1

keer. Helaas had Erik zijn hoogtemeter niet goed ingesteld en

bleek dat hij een groot gedeelte van deze task circa 300 voet

te hoog gevaren had en daardoor zijn resultaat 4 tot 5 kilome-

ter slechter werd dan nodig. Dit leverde een ‘één na laatste’

plaats op. Een beginnersfout zullen we maar zeggen aange-

zien dit de eerste keer was dat hij deze opdracht kreeg. Bij de

Maximum Distance eindigden we in de middenmoot. Hierdoor

kelderden we wel in het klassement naar een 19e plaats,

helaas. Maar toch heb ik enorm genoten van deze vaart.

De volgende vaart op 18 mei ‘s morgens werd afgelast van-

wege een passerend front met regen. Erik was zo sportief om

zijn crew te laten slapen, aangezien het weer erg duidelijk

was. We besloten, nadat iedereen wakker was, even een kijkje

te nemen in de Grotten van Hotton, die erg mooi zijn en waar

wij verschillende ballonteams tegen zijn gekomen.

Voor de avondvaart zag het er wel weer gunstig uit en weder-

om 2 opdrachten: Een ‘Pilot Declared Goal’ (doel door piloot

NADATWIJALS’ERIKPALSWEDSTRIJDTEAM’BESTAANDEuIT:PILOOTERIK

PALSENCREWLINDAROBBEN,JOOPROBBENENROELOF-JANOOSTINGH

ERGENTHOuSIASTWARENGEWORDENNAEENAANTALDEELNAMESAAN

EENDAAGSEWEDSTRIJDEN,WERDHETTIJDOMDEELTENEMENAANHET

OPENBELGISCHEKAMPIOENSCHAP,GEHOuDENVAN16T/M20MEI2012IN

Ny-HOTTONINDEBELGISCHEARDENNEN.

OPen belgisch kamPiOenschaP 2012

tekSt erik palS, Foto’S: djorry Simoen

28

ballonstof zelf te bepalen 3 - 8 km van de startplaats) en een ‘Hesitation

Watlz’. De resultaten van deze opdrachten waren laag in de

middenmoot met respectievelijk afstanden van 84 en 135

meter. In het klassement stonden we nu 22e.

Vaart 4: De ochtendvaart op 19 mei ging ook door met zeer

goed ballonweer. Dit was denk ik voor velen de mooiste vaart.

We kregen 3 opdrachten: wederom een ‘Virtuele taart’, een

doel door de wedstrijdleiding bepaald en een zogenaamde

Angle (dit betekent een zo groot mogelijke afwijking maken

vanaf een bepaalde koers).

Nu was Erik gelukkig goed voorbereid voor de ‘taart’ en de

hoogtemeter was goed ingesteld. Hij ging mooi door het

hart van de taart op exact de goede hoogtes wat resulteerde

in een mooie 6e plaats. Vervolgens doorvaren naar het doel

wat op een soort van eiland lag omsloten door water en een

spoorlijn. We kwamen met een 10-tal ballonnen gelijktijdig

bij het doel en zaten zo ongeveer aan elkaar vastgeplakt, wat

een mooi schouwspel

opleverde. Vlak voor Erik

zat Steven Vlegels uit

België die als enige van

deze ballonnen wel een

windje naar links kon

vinden en precies op het

doel aanvaarde. Hij legde

de marker met grote pre-

cisie op slechts 1 centi-

meter v/h kruis. Een hele

knappe prestatie. Erik zat

evenals de meeste ballon-

nen iets te ver naar rechts

en gooide op 31 meter

v/h doel wat resulteerde

in een 16e positie. De

laatste opdracht ging

ook niet erg slecht en leverde een 10e plaats op. Tussen de

vaarten door, bood Sanne Haarhuis aan, een verkorte cursus

heliumballonnen meten te geven. Verschillende piloten en cre-

wleden waren daarbij aanwezig en ik heb er veel van geleerd,

waarvoor dank!

29

ballonstof

uitslag

OVer all belgië nederland

1. henk brOeders, nederland jan tiMMers henk brOeders

2- daVid linek, czechië PhiliPe de cOck jan FOkken

3. jan tiMMers, belgië steVen Vlegels jOhannes kOOistra

De avondvaart werd helaas afgelast wegens aankomende

buien. Daarom hadden we tijd genoeg voor onze besloten

bonte avond in ons huisje, die er natuurlijk ook bijhoort als je

een aantal dagen ‘op kamp’ bent. Deze avond stond bol van

creatieve activiteiten zoals, dans, muziek en cabaret. Met in de

pauze een verloting waarbij een verpakking koffiemelkkuipjes

gewonnen kon worden.

Helaas werd ook de laatste ochtendvaart op 20 mei afgelast

wegens buiendreiging. Wij waren erg teleurgesteld, aangezien

de vaart naar onze mening achteraf best door had kunnen

gaan. Maar zoals de organisatie zelf zei:

veiligheid voor alles! Dit betekende uit-

eindelijk een 21e positie in een deelne-

mersveld van 29 ballonvaarders en 6e

van de 8 Nederlanders. Voor een debu-

tant zijn we niet ontevreden zeker niet

gezien het zeer sterke deelnemersveld

met zeer ervaren wedstrijdpiloten.

Na de prijsuitreiking, waar Erik nog een

gouden marker kreeg voor zijn winst

op task 4 en een lekkere barbecue

zijn we weer huiswaarts gereden naar

‘Grunn’.

Wij hebben enorm veel geleerd en het

was een geweldig mooie ervaring!

Ik wil daarom ook iedereen bedan-

ken voor alle hulp, tips, gezelligheid

en (sterke) verhalen! Volgend jaar

weer een nieuwe poging en dan een

‘thuiswedstrijd’ in

Wezuperbrug waar

dan het NK/BK wordt

gehouden.

30

ballonstof

Aanwezig voor Nederland: Mathijs de Bruijn (delegate); voor

België: Luc Van Geyte (delegate), Rudy Paenen (alternate) en

Cees Van Helden (observer).

58 landen zijn lid van de FAI, daarvan zijn er 47 landen met

ballonactiviteiten. Op de conferentie waren 24 van deze

landen aanwezig. De conferentie start met een hele reeks

standaard verplichtingen, zoals goedkeuring voorgaande

verslagen, aanwezigheid, volmachten etc. Dan was het de

Secretaris-generaal van de FAI, Jean-Marc Badan, die het ope-

ningswoord op zich nam.

De FAI heeft een nieuwe locatie gevonden in Lausanne.

Ook werd er hard gewerkt aan de website (www.fai.

org) en maakt deze ook gebruik van de modernste media

(Twitter, Facebook, Flickr etc.)

jaarVerslag

Traditiegetrouw komen dan alle landen aan het woord

met hun jaarverslag. Hieruit kunnen we alvast enkele mee-

geven :

CHN: in China zijn er 260 ballonnen actief (slechts 2

herstellers), zijn er 400 piloten en 2 opleidingscentra die

jaarlijks zo’n 40 piloten opleiden. Aan het nationale kampi-

oenschap nemen gemiddeld 50 piloten deel.

LTU: Na het Europees kampioenschap voor vrouwen (in

2010) is het aantal vrouwelijke piloten in Litouwen verdub-

beld.

subcOMMissies en WerkgrOePen

De verschillende subcommissies en werkgroepen kwamen dan

aan bod om hun plannen, wijzigingen en opmerkingen te

laten goedkeuren door de conferentie. Een kort overzicht:

rules subcommittee aa

Er werd een aangepaste versie opgemaakt voor de Gordon

Bennett Race 2012. De wijzigingen hebben vooral te maken

met het verhogen van de veiligheid.

rules subcommittee aX

Een hele dag lang heeft men samengezeten om wijzigingen

aan te brengen aan de regels. Intussen zijn op de site van de

FAI (en DBCC en KBBF) de nieuwe AXMER beschikbaar.

rules subcommittee scoring

Aanpassing van het competition operation handbook aan de

nieuwe AXMER.

new technologie Working group

Actueel heeft 90 CIA-loggers. Bedoeling is om in 2012 nog 20

toestellen aan te schaffen. Tot op de dag van de conferentie

werden deze toestellen 560 maal gebruikt tijdens wedstrijden.

Organisatoren van wedstrijden kunnen deze loggers huren.

Meer info bij de sportcommissie KBBF en de DBCC.

Fai/cia cOnFerentie 2012VAN21TOT24MAART2012HADINBIRSTONAS(LITOuWEN)DEJAARLIJKSECIACONFEREN-

TIEPLAATS.DEEERSTE2DAGENZIJNHETDEVERSCHILLENDEWERKGROEPEN,SuBCOM-

MISSIESENCOMMISSIESDIESAMENKOMENOMHuNAGENDAPuNTENTEBESPREKEN.

OPDECONFERENTIEZELFWORDENDANDEuITEINDELIJKEBESLISSINGENGENOMEN.tekSt en Foto’S: luC van geyte

Foto 1

31

ballonstof

bij de Foto’S :

Foto 1: v.r.n.l. HanS ÄkerStead-viCe preSident, jC Weber-

preSident en alex nagorSki-SeCretariS van de Cia

balloon CommiSion

Foto 2: de aFgevaardigden van de verSCHillende landen

beraden ziCH voor de Stemmingen

Foto 3: matHijS de bruijn met de keuzeS voor nederland

Foto 4: de keuzeS voor de belgiSCHe alternate delegate

rudi paenen zijn een Stuk minder eenvoudig

WedstrijdkalenderTijdens de conferentie moet men ook beslissen waar de

volgende kampioenschappen gaan plaatshebben. Elke orga-

nisator komt zijn wedstrijd voorstellen en nadien maken de

aanwezige landen hun keuze.

Een overzicht:

1st Fai junior World hot air balloon championship

Litouwen, 22-29 mei 2012

World balloon trophy

Luxemburg, 11-15 juli 2012

20th Fai World hot air balloon championship

Battle Creek, USA, 17-25 augustus 2012

56th coupe aéronautique gordon bennett

Toggenburg, Zwitserland, 31 augustus - 8 september 2012

2nd Fai hot air balloon european Woman’s

championship

Germany, 17-22 september 2012

57th coupe aéronautique gordon bennett

Nancy, France, 23-31 augustus 2013

18th Fai european hab championship,

Wloclawek, Polen, 8-14 september 2013

1st Woman World championship

Leszno, Polen, 8-14 september 2013

21th World hot air balloon championship

Sao Carlos, Brazilië, 18-27 juli 2012

Foto 3

Foto 4

Foto 2

Foto 1

32

ballonstof

Altijd is er een goed verzorgde lunch en deelnemers kunnen

een korte excursie doen op de KNMI campus in De Bilt.

De weerkamer kon worden bezocht, de afdeling seismologie

of je kon zien hoe de dagelijkse weerballon wordt opgelaten.

Ook werd er toelichting gegeven hoe weerinformatie wordt

verzameld van met name de lagere luchtlagen door samen-

werking met de KLM.

KNMI werkt samen met KLM om met name in de lagere

lucht lagen metingen te doen van meteorologische data.

Het resultaat is het project Business Case AMDAR (Aircraft

Meteorological Data Relay) waarbij dertig KLM-vliegtuigen uit-

gerust zijn met software om wind- en temperatuurmetingen

te versturen als ze in de buurt van Schiphol vliegen. Hierdoor

krijgt de weerkamer tenminste elk uur een profiel beschikbaar.

AMDAR is zo een belangrijke extra informatiebron voor de

meteoroloog.

ELKJAARVRAAGTHETKNMIEENAANTALGEBRuIKERSVANHAARPRODuCTENOMDEELTE

NEMENAANHET’TECHNICALuSERCONSuLTATION’(TuC).DOELVANZO’NDAGISGOED

CONTACTHOuDENMETDEAFNEMERSVANDEKNMIPRODuCTEN,DEKLANTOPDEHOOGTE

TEHOuDENVANONTWIKKELINGENBIJHETKNMI,MAAROOKDEKLANTTEVRAGENMEETE

DENKENBIJALLERHANDEZAKEN.ERZIJNDEELNEMERSVANGROTEENKLEINELuCHTVAART,

MENSENVANDELuCHTMACHTENVERKEERSLEIDING.

tekSt en Foto: Huib HolSteijn

Ook was er uitleg over het experimentele HARMONIE model.

Daar wordt nu al op experimentele basis mee gewerkt en dit

model gaat in de toekomst HIRLAM vervangen. Het grafische

deel van dit model is indrukwekkend om te zien. Straks ook op

je Ipad of laptop in het veld te zien!

Het KNMI heeft een bezuinigingsopdracht die niet mis is. Bij

dit onderwerp kwam de nieuwe ballonverwachting ook aan

de orde. Beter en goedkoper (geen meteobandje meer) is de

opzet.

input gevraagd

Voor wat betreft de nieuwe ballonverwachting is afgesproken

dit model te evalueren aan het eind van het ballonseizoen.

Heb je dus input hiervoor mail die dan kort en bondig naar:

huib.holsteijn@knvvl.nl.

technical usercOnsultatiOnknMi 2012

een ballonnetje oplaten iS ook bij de knmi niet ongebruikelijk

34

ballonstof

Uiteindelijk maakten 7 teams het feestje mogelijk: 2 uit

Moldavië, 1 uit de Oekraïne, 1 uit Rusland, 1 uit Roemenië, het

fabrieksteam van Kubicek uit Tjechië en uw scribent die voer

met een in Roemenië geregistreerde ballon (ex PH-BIB).

Bij ballonvaren denk je niet in de eerste plaats aan Moldavië.

Het land is ronduit arm, staat onder grote invloed van Rusland

en probeert daar met alle macht onderuit te komen. Het richt

zich dan ook op buurland Roemenië, waarvan het ooit deel

uitmaakte, en de rest van Europa.

Duidelijk valt waar te nemen dat de bevolking het niet breed

heeft. Het land is in grote mate afhankelijk van export van

agrarische producten en brengt voortreffelijke wijnen voort.

De hoofdstad is Chisinau, er valt niet zoveel te beleven, eigen-

lijk niks. Behalve dan de vele begraafplaatsen van gesneu-

velden uit allerlei oorlogen. Bijzonder is dat Moldaviërs erg

aan eerbetoon hechten en niet uitzonderlijk is dat op deze

begraafplaatsen complete familiereünies plaatsvinden, inclu-

sief gezamenlijke barbeque. De burgemeester van Chisinau

heeft recentelijk gepoogd om een dergelijk gebruik van de

begraafplaatsen te matigen, meer dan eens ontaardde zo’n

familiebijeenkomst in een bachanaal.

Ook opvallend is de erbarmelijke staat van het wegennet.

Er schijnt een chronisch gebrek aan witte verf te zijn want

wegenbelijning zie je nauwelijks. Gevolg is dat het verkeer

kriskras door elkaar rijdt en de breedte van de weg bepaalt

eenvoudigweg het aantal auto’s dat naast elkaar kan rijden.

Ballonvaren in Moldavië is te vergelijken met de ballonvaart in

ons land van vier decennia geleden. Ambtenaren van de

civil aviation die alles kunnen vertellen over het vliegen

met Migs en meteoinformatie geven met hoogtewinden

op flightlevelniveau en dat soort zaken. Van ballon-

varen hebben ze net zoveel kennis als de gemiddelde

Nederlandse ballonvaarder van Das Kapital van Karl Marx.

Reden voor onze gastheer om tijdens de persconferentie

aan de persmuskieten vooral de omvang van de ballon-

vaart in het westelijk deel van Europa te benadrukken. En

hoe het ook in Moldavië zou kunnen.

Tijdens het evenement waren 6 ballonvaarten gepland,

zowel een ochtend- als een avondvaart. Gelukkig werd dit

onzalige voornemen teniet gedaan door de weersomstan-

digheden en konden er uiteindelijk 3 ballonvaarten met

veel wind aan het logboek worden toegevoegd.

De ochtendbriefing begon om 5 uur en was eigenlijk niet

veel meer dan amicaal overleg over welke opstijglocatie

zou worden gekozen. De Moldaviërs leerden snel: de twee-

de ochtend werd al een white board voor de briefing gebruikt

en werd de briefing ook centraal aangestuurd. Dat was ook

wel nodig want met 7 piloten die het allemaal precies wis-

ten te vertellen hoe het moest, was het moeilijk om tot een

gezamenlijk besluit te komen. Voor mij was het wederom een

bevestiging van het feit dat het democratisch inspraakmodel

in de luchtvaart nog nooit tot een veilige(re) situatie heeft

geleid. Maar dat terzijde.

Er waren ook een paar hindernissen: zo was het

bijvoorbeeld niet toegestaan om over de stad

te varen, op het vliegveld te landen en nog wat

van die dingetjes.

Een stukje Moldavië heet Transnistrië, het

gebied noemt zich republiek en gedraagt zich

ook als zodanig. Er wonen voornamelijk Russen

en die worden beschermd door een complete

Russische legereenheid. Het is duidelijk dat het

hier om geo-politiek machtsvertoon gaat van

door Rusland geleide separatisten. Het is ook

een gevaarlijk gebied met milities die erg mak-

kelijk hun wapens tevoorschijn halen en ze ook

gebruiken. Kortom, de boodschap was: wat

er ook gebeurt, landt onder géén beding in

ballOnVaren in MOldaViëSERGIuZAVuLANISééNVANDEDRIEBALLONVAARDERSDIEMOLDAVIëRIJKIS,EN

HIJORGANISEERDEINMEIJL.EENBALLONEVENEMENTMETDEPRESTIGIEuZENAAM

THE1STHOTAIRBALLOONFIESTAOFMOLDOVA.ENMETDRIEBALLONVAARDERS

DIESAMENOVER2BALLONSBESCHIKKEN,BENJEALSORGANISATORINGROTE

MATEAFHANKELIJKVANBuITENLANDSEDEELNEMERS.

tekSt en Foto’S: HanS van HoeSel

de impoSante toegang tot de WijnkelderS van mileStii miCi

35

ballonstof

Transnistrië en blijf zo mogelijk ook buiten schootsafstand van

de grens!

En die grens ligt op slechts 30 km van waar wij doorgaans

opstegen. Spannend was het wel met windrichtingen die vaak

tientallen graden afweken van de forecast.

Opvallend was dat er maar weinig piloten tijdens de turbu-

lente starts een quick release gebruikten.

Gevolg daarvan was dat je met regelmaat hele hordes zag

zwoegen om de ballon onder controle te houden. Een komisch

gezicht was het wel: al dat volk dat achter de ballon aanrende.

Het evenement mocht zich verheugen in grote belangstelling

van de media en het publiek. De verschijning van de Russische

ballon leidde zelfs tot grote publieke consternatie. Het geval

wilde dat het artwork van deze ballon uit driemaal de letter

M bestond (zie foto). Die 3 M’s waren synoniem voor een

Russische crimineel die vele miljoenen achterover had gedrukt

bij een pyramidebelegging. Hij had er 8 jaar voor in de bak

gezeten en was recentelijk vrijgekomen. Bij het zien van de

bewuste ballon vreesden de Moldaviërs dat de crimineel

opnieuw met louche zaken bezig was en begon prompt ver-

ontrust massaal de organisatie te bellen! Ook dat leverde weer

veel media-aandacht op.

Op de dag dat er helemaal niet werd gevaren gaf het team van

Kubicek een interessante bedrijfspresentatie. Met dank aan

Michael Suchy.

Zoals al eerder aangegeven: Moldavië is geen rijk land.

Afgezien van de rust en de natuur zijn de grootste toeristische

attracties de wijnkelders. Beslist een aanrader. Die wijnkelders

liggen vaak op tientallen meters diep onder de grond in mij-

nen waar vroeger leisteen werd gewonnen. De gangenstelsels

strekken zich vele tientallen kilometers uit. Je rijdt er gewoon

met een auto of touringcar in, bewondert de miljoenen flessen

wijn in diverse productiestadia en aan het eind van zo’n tour

geniet je van een voortreffelijk diner waaraan dan tegelijkertijd

een wijnproeverij verbonden zit. Héél indrukwekkend en beslist

een must voor de spaarzame toerist.

Of ballonvaren in Moldavië een grootse toekomst tegemoet

gaat, dat valt nog te bezien. Gelet op het klimaat en het land-

schap, zijn er zeker mogelijkheden. Maar ja, wat moet je als de

bevolking tot de armste van Europa behoort? Voor wie het ook

eens wil meemaken: als het aan Sergiu Zavulan ligt dan komt

er zeker een vervolg op dit evenement. En dat met een budget

van € 5500,- want hiermee moest de sympathieke Moldaviër

het evenement bekostigen …

36

ballonstof

Belangrijk, omdat veel ballonvaarten in Nederland en België

met een commercieel oogmerk worden uitgevoerd. De basis

waarop dat gebeurt is nogal verschillend: er zijn grote en

kleine operators en er zijn ballonvaarders die dan weliswaar

niet afhankelijk zijn van betaalde ballonvaarten, maar in meer

of mindere mate de inkomsten belangrijk vinden om te kun-

nen ballonvaren.

Slechts een héél kleine groep kan het zich veroorloven om de

ballonvaart louter als liefhebberij te beoefenen, danwel zegt

geen boodschap te hebben aan de mogelijkheid om betalende

passagiers - laten we ze ‘gasten’ noemen - mee te nemen

tijdens hun ballonvaarten.

Aandacht (op persoonlijke titel) voor het laatste taboe in de

ballonvaart.

Ruwweg 30 jaar geleden begon in Nederland de hetelucht-

ballonvaart letterlijk en figuurlijk van de grond te komen.

Aanvankelijk waren het een paar pioniers die het een avon-

tuurlijke bezigheid vonden en hun nek uitstaken om met

wat primitieve middelen met de wind mee te waaien. Al snel

ontdekten deze pioniers dat er geld mee te verdienen was. De

conjunctuur hielp daarbij een handje mee. Liefhebbers die mee

wilden varen, betaalden daar grif ƒ 350,- tot ƒ 450,- voor.

Twee vaarten in het weekend met een 77-er leverde dan al

gauw méér geld op dan een weekje buffelen via het uitzend-

bureau.

Kortom, het feest voor de ballonvaarders in NL, en ook in

andere landen, kon beginnen.

Dankzij de voortgaande conjunctuur, de winsten die behaald

werden op effecten, makkelijk verkrijgbare financieringen,

dubbele inkomens etc. werd het voor een steeds groter deel

van het publiek mogelijk om zich de luxe van een ballonvaart

te permitteren. Ook het aspect van ‘me too’ speelde een rol:

‘mijn buurman een ballonvaart? dan ik ook!’

De vraag naar ballonvaarten ontwikkelde zich in een rap

tempo, het aantal commercieel opererende ballonvaarders

nam evenredig toe met de grootte van ballons. Zo ontstond er

een hele industrie.

Nu, ruim drie decennia later, is het aantal aanbieders toegeno-

men tot ver over de honderd. Als de gegevens van de handels-

registers op de juiste wijze worden geïnterpreteerd, dan zijn er

zo’n 120 grote en kleine aanbieders van ballonvaarten (som-

mige aanbieders werken met verschillende handelsnamen).

Was aanvankelijk de prijs voor een gast om een keertje mee te

varen ƒ 350,- veel is er niet veranderd. Ondanks alle prijsstij-

gingen en kostenverslindende voorschriften zijn commerciële

operators al blij als ze heden ten dage hun tickets voor € 165,-

per persoon kunnen slijten.

Een prijsbewuste consument - en dat zijn er steeds meer - kan

momenteel al een slag slaan door voor € 135,- te boeken. En

dat voor TWEE personen! Je hoeft bepaald geen whizzkid te

zijn om dat soort aanbiedingen op internet tegen te komen.

Daarmee is de prijs voor een passagiersticket door de magi-

sche grens van € 100,- per persoon gezakt.

Wie had dat 30 jaar geleden kunnen vermoeden?

Voor veel commerciële operators zijn deze prijzen nauwelijks

meer kostendekkend. Vraag is, of die neerwaartse prijsspiraal

een trend is. Het antwoord is niet eenvoudig, immers ener-

EEn bEschouwing ovEr dE tickEtprijs

INDEZEKOLOMMENWORDT

WEINIGAANDACHTGESCHONKENAAN

EEN–VOORVEELBALLONVAARDERS–

BELANGRIJKFENOMEEN:

DEPRIJSSTELLINGVAN

EENBALLONVAART.tekSt: HanS van HoeSel

Foto’S: ben blÄSS en HanS van HoeSel

en dan moet je nog Werken ook!

37

ballonstofzijds zijn er signalen die daarop wijzen, anderzijds zijn er ook

omstandigheden die in de richting gaan van een andere magi-

sche grens: die van een ticketprijs van € 200,- en hoger.

Voor de korte termijn is het mak-

kelijk om snel omzet te genereren

door (te) lage prijzen voor een bal-

lonvaart te hanteren. Het heeft er

echter alle schijn van dat tarieven

van minder dan € 100,- per per-

soon, een tijdelijk karakter hebben.

Immers, je hebt niet alleen omzet

nodig om je toko te runnen, maar

om dat blijvend te kunnen doen is

er méér nodig: winst! Elke ballon-

vaarder wéét wat een ballonvaart

hem kost. Wat-ie er méér voor

krijgt is winst. Ervaring leert dat

tickets van minder dan zo’n € 125,-

per persoon niet echt bijdragen

tot een significante bedrijfswinst,

ongeacht het aantal tickets dat per

seizoen worden verkocht. ’t Is wel

lekker voor je liquiditeitspositie.

Een rol speelt ook het verwach-

tingspatroon van het publiek dat

zich de luxe van een ballonvaart

permitteert. Een (te) lage prijs van een product of dienst kan

ook een negatief effect bij de consument teweegbrengen in

de sfeer van: ’t lijkt me te goedkoop, ’t zal wel niks zijn’, of:

‘d’r zal wel iets mee aan de hand zijn’. Die laatste gedachte

kan ook opkomen bij collega’s van een stuntende aanbieder …

Over imago gesproken!

Een andere magische grens is die van een ticketprijs van

€ 200,- en méér. Voor veel commerciële operators een droom-

prijs! Eindelijk een reëele prijs, hoor je ze vaak verzuchten.

Ticketprijzen van € 200,- en hoger voor een ballonvaart kom

je eigenlijk alleen tegen bij vaarten in en over safariparken

in verre buitenlanden. Denk daarbij aan landen als Kenya en

Tanzania. Een dergelijke ticketprijs mag dan een aantrekkelijke

optie lijken, het is zeer de vraag of de consument wel bereid is

om zulke bedragen neer te tellen.

Uit menig review van safari-passagiers blijkt namelijk dat het

de mensen het simpelweg ontraden wordt om een safari-

ballonvaart te maken. Immers thuis kan een ballonvaart véél

goedkoper worden geboekt. (zie: www.tripadvisor.co.uk/

Attraction_Review-g297913-d735121-Reviews-or10-Serengeti_

Balloon_Safaris-Arusha.html#REVIEWS).

Veelzeggend is dat tickets van € 200,- en véél hoger toch wel

worden ervaren als overbetaald.

Inmiddels zijn we in NL en B ook bekend met het verschijnsel

van bemiddelaars, zoals bijvoorbeeld Groupon. Deze firma’s

bedingen zogenaamde hoge kortingen voor hun consumenten

en presenteren dat vervolgens als een deal. Kenmerkend zijn

daarbij de hoge kortingen die op het

gebruikelijke tarief worden gegeven.

De bemiddelaar ontvangt daarbij een

fee van soms enkele tientallen pro-

centen als provisie voor elke deal die

wordt verkocht.

Van belang is dat de consument die

van een dergelijke deal gebruikmaakt,

de korting kan verifiëren op de web-

site van de ballonoperator.

Naar verluidt zijn daar enkele ballon-

vaarders de mist mee ingegaan, de

gepresenteerde prijs-met-korting van

de deal bleek bij nadere beschouwing

het gebruikelijke tarief te zijn …

Een ballonvaarder die een deal wil

aangaan met een bemiddelaar kan

echter toch maatregelen nemen om

ongewenste prijserosie tegen te gaan.

Het werkt bijvoorbeeld als volgt:

Open een website met een andere

handelsnaam of ontwikkel een aparte

landingpage op de bestaande web-

site.

Vermeld daarop prominent de gepimpte ticketprijzen van -

bijvoorbeeld - € 299,- per persoon. Als je dan met een bemid-

delaar de prijs van een deal overeenkomt van, bijvoorbeeld,

€ 179,- dan kun je, onder verwijzing naar de tarieven op je

tweede website, een korting geven van méér dan 40%.

Je moet dan wel bedenken dat de bemiddelaar ook nog van

die € 179,- betaald moet worden!

Die provisie kun je dan ook makkelijk betalen, je hebt immers

op je promotiekosten bespaard.

Er zijn nog andere mogelijkheden om middels intelligente

pricing acceptabele tarieven te hanteren. Kijk daarbij naar de

methoden waarmee low cost airlines hun tickets aanbieden.

Als we de financiële pagina’s mogen geloven, dan maken die

maatschappijen florissante winsten, zelfs in deze economisch

uitdagende tijden. Kortom, het zijn ontwikkelingen die (com-

merciële) ballonvaarders best wel kansen bieden.

Immers, dankzij websites van aanbieders met dergelijke fancy

ticketprijzen ontstaat een grotere variatie in het tarievenland-

schap. En niet onbelangrijk: het publiek went zo aan hogere

- en misschien ook wel meer realistische - ticketprijzen.

Daarmee komt de magische grens van € 200,- per persoon dan

toch nog een beetje in zicht.

een ballonbon uit 1784

38

ballonstof

Jan was zo gastvrij dat we met de caravan in de wei konden

staan. We waren er op tijd dus eens even rondkijken wie er

mee de lucht in wil om al een beetje voor te bereiden op de

dag erna. We hebben een korte vaart gemaakt, alles werkte

en we hadden niks vergeten.

’s Morgens in alle vroegte op naar de briefing, het was een

beetje onzeker want het was iets mistig, maar gelukkig de

vaart ging door. Zo ging het met de avondvaart ook tot op

het laatste moment denken dat het niet doorgaat en dan

toch. Ik was dus niet echt voorbereid om te gaan varen maar

ook dat was een leermoment. Je moet er altijd van uit gaan

dat de vaart doorgaat. De ochtendvaart ging redelijk maar

’s avonds bakte ik er weinig van. Alles bij elkaar opgeteld was

ik een na laatste.

Een tijd later heb ik samen met Sanne, Caroline, Jan en Nico

eens doorgenomen wie er wat gaat doen en dat gaf veel

duidelijkheid. Na een paar weken hebben we een oefenvaart

gemaakt en die was zeer lastig met keer op keer een verande-

rende windrichting. We hebben toen wel geleerd dat gezellig-

heid ook zeer belangrijk is en zo gaan we ook naar het EK.

Vol goede moed met veel informatie en een mand vol plezier.

Tot over een paar maanden

Angele Linders

En dan komt de mail met de officiële uitnodiging voor het

dames EK, snel invullen, terugsturen en betalen. Zo nu zijn we

er zeker van dat we mogen meedoen.

Nu wordt het tijd om zoveel mogelijk informatie te verzame-

len over het wel en wee van een wedstrijdvaart. Wat daar

allemaal bij komt kijken, de regelementen, de opdrachten en

de korte tijd natuurlijk.

Tja, de beste voorbereiding is toch gewoon wedstrijdvaarten

meedoen en al doende leer je. Zo zijn we op 24 maart (ver-

jaardag van mijn oudste zoon) in Wezuperbrug geweest bij de

One Day Fly. Geweldig georganiseerd, op een geweldig park

met mooie huisjes, ja het oog wil ook wat. We zijn namelijk

de avond ervoor daarheen gereden want dat waren 3,5 uur

rijden, zo hadden we nog een beetje nachtrust.

Al na de eerste briefing hadden we veel geleerd en het mak-

kelijkste was, niet kletsen maar werken. Je ziet iedereen weer

na lange tijd en dan klets je en de tijd vliegt om. Dan komt de

tijdnood en kom je als laatste op het veld aan, vertrek je als

laatste en eindig je als laatste bij de eerste opdracht. Oh jee,

nou de volgende opdracht moet beter en dat was gelukkig

ook zo, een 2e plaats, dat doet je goed. Alles bij elkaar opge-

teld stond ik op de 7e plaats van de 9 deelnemers. Ik ging met

een tevreden gevoel naar huis. Ik was niet als laatste geëin-

digd en dat was voor mij het belangrijkste.

De volgende wedstrijd kwam er al weer aan en die was in

Exel, daar waar alles begonnen is. Vol goede moed met ballon

en caravan op weg naar camping Oudenampsen.

WATVOORAFGING:ANGELEISHALSOVERKOPVOORWEDSTRIJDVARENGEVALLEN.NOGMAAREEN

PAARJAARPILOOTWORDTZEBESMETMETHETCOMPETITIEVIRuS.SAMENMETSANNEHAARHuISALS

COPILOOT,JANOuDENAMPSENENBERTSTuIVERALSCOACHESENNICOTHEVISSENALSTROuWE

CREWWILZEDEELNEMENAANHETEuROPEESKAMPIOENSCHAPVOORDAMES.

tekSt: angele linderS Foto: berte koning

eurOPe, here i cOMe VerVOlg

39

ballonstof

Lindstrand Holland / Noordelijk Ballonvaartcentrum is een EASA Subpart F erkend onderhoudsbedrijf en een CAMO + organisatie. Ons erkenningsnummers zijn NL.MF.3060 en NL.MG.8060. U kunt bij ons terecht voor, Jaarlijks-, en incidenteel onderhoud een ARC inspectie en ARC verlenging en bewaken van de permanente luchtwaardigheid van uw ballon. Dealer Lindstrand Balloons. 0513 41 75 03 • www.lindstrand.nl

• Onderhoud incidenteel

• Onderhoud jaarlijks

• ARC Inspecties

• ARC verlenging

• Bewaking permanente luchtwaardigheid

• Aanschaf van uw ballon

• Lindstrand

• Cameron

• Thunder and Colt

• Sky

• Kubicek

• Kavanagh

• Schroeder

• Ultra Magic

Blijf

op

de h

oogt

e...

over

al...

facebook.com/CameronBalloonPromotions

twitter.com/CameronBalloonP

• Onderhoud, inspecties en ARC’s• Verkoop Cameron ballonnen en toebehoren• Dealer Garrecht transponders

BALLOONS | BURNERS | BASKETS | CYLINDERS | FANS | ACCESSORIES