WEEKEND 15ZATERDAG25SEPTEMBER2010

Wat is je masker en wieben je echt? Wie wordtgefotografeerd, veran-dert de gezichtsuitdruk-king vrijwel meteen. De

kijker mag ons zien, maar dan wel opde manier die wij het liefste willen. Erkomt als het ware een masker op, omonszelf te beschermen tegen de buiten-wereld. Daardoor zitten er vaak groteverschillen tussen het gezicht in de af-beelding op papier en het gezicht vanvlees en bloed.Fotograaf Anne Marie van der Linden

fotografeert liever ‘puur’. ,,Kijk eensnaar je binnenste,” daagt ze uit. ,,In onsdagelijks doen en laten is aan ons uiter-lijk van alles en nog wat te zien overwat er in onze gedachtewereld omgaat.Gebogen schouders bij verdriet of ver-moeidheid. Hangende mondhoeken bijontspanning, maar ook bij irritatie. Deogen tonen verveling, nieuwsgierig-heid, verdriet of weerzin. Die emotiesverklappen wie we in wezen zijn. Hoemeer er wordt geprobeerd om een be-paald gevoel binnen te houden, niet telaten zien, hoe meer spanning er te zienis op het gezicht. We verbergen ons bin-nenste voor het oog van een vreemde.”,,Mag ik je zien?” vraagt Annemarie

ANNEMARIE VAN DER LINDEN OVER DE FOTOSHOOT

Tijdens de sessie was het voor Caro(zie fotoreeks) moeilijk zich een hou-ding te geven. Ik kon geen open contactmet haar maken en ik zag geen gevoel,ik kon Caro nog niet vinden.Ik voelde en zag geen balans in haar lijf.Als ik haar vroeg om ontspannen enstevig voor haar zelf te gaan staan, kon

ze geen stabiele stevige houding vindenin haar lijf. Ze stond op een standbeen,niet met beide benen op de grond.Ik zag veel onzekerheid.Caro zat veel in haar hoofd. De eerste20 minuten was het moeilijk om haar tepakken te krijgen op de foto, haar echt-heid. Ik zag veel onrust, veel gepieker.

Bovendien wilde ze voor mij poseren,niet voor zichzelf, waar het om te doenis.Halverwege de sessie, vroeg ik haar inhaar lijf te gaan zitten en liet haar eenoefening doen. Toen kreeg Caro het ergmoeilijk, ze liet haar gevoelens op datmoment toe. Ze toonde zichzelf, haar

kracht nam toe. Haar eigen ik kwamnaar buiten. Na dit punt is Caro beter inhaar lijf gaan zitten en haar ogen be-gonnen meer te stralen. Er kwammeerrust. Hierna begon ik haar wijsheid, cre-ativiteit, zachtheid en schoonheid tezien in de portretten. Ik kon voelen enzien dat ze zichzelf toeliet in wie ze is.

het leven. ‘Nu is de aandacht helemaalvoor jou alleen,’ zeg ik dan. Dat is vaakal voldoende om een verandering tezien in het gezicht. Een onderzoekendeblik: ‘Oh ja? Meen je dat?’ Klik. Ik foto-grafeer vanaf het eerste moment. Tij-dens het gesprek blijf ik regelmatig fo-to’s nemen. Je ziet dan heel mooi hoede weerstand langzaam plaatsmaaktvoor vertrouwen. En als dat er eenmaalis, komen de echt belangrijke onder-werpen vanzelf aan de orde. Verdriet.Angst. Verlangen. Bijna altijd komen detranen. Ook dat fotografeer ik. Weet jehoe mooi mensen zijn als ze hun tranen

LachnietnaardecameraReis naar binnen: Caro is onwennig als Annemarie haar fotografeert. Wat wil zij en wie ben ik? Dan begint de confrontatie, ze wordt zich bewust van diepere gevoelenswaar ze niet graag naartoe gaat. Een kantelpunt in de fotosessie. Uiteindelijk is er balans en ontspannenheid. Caro voelt zich beter in haar vel zitten, haar ogen sprankelen.

Puur: Annemarie van der Linden daagt mensen uit zichzelf écht te laten zien.

Een onverwachte fotokan laten zien hoeiemand er werkelijkuitziet. Zonder came-ragrijns. FotograafAnne Marie van derLinden gaat op zoeknaar een open,ontspannen gezicht.

van der Linden dan ook uitnodigend,terwijl ze de camera richt. Die vraagmaakt het verschil tussen ‘echt’ en ‘ge-poseerd’ op de foto komen. Want ‘ja’antwoorden betekent bereid zijn teworden gezien. Zonder die kleine cor-recties, zodat aan de buitenkant ookecht te zien is wat er aan de binnenkantallemaal speelt. En dat kan behoorlijkgriezelig zijn.,,Ik neem mensen mee naar een plek

waar ze zich prettig voelen,” vertelt Vander Linden. ,,Dan praten we in alle rustover wat ze echt belangrijk vinden in

toelaten? En als die huilbui voorbij is,is daar de rust. Opluchting. Stilte. Hetgezicht is ontspannen en veel zachterdan voor de tranen. Een lach, zonderopsmuk. Klik.”Soms worden mensen heel vrolijk en

een beetje baldadig, kinderlijk speelsvan al die aandacht. Of is er een vormvan verlegenheid die je ook voorbij ziettrekken in het gezicht.Een week na de fotosessie komt Van

der Linden met een serie van vijf foto’s,genomen tijdens de ‘reis naar binnen’.,,Sommige mensen ervaren het terug-zien van die emoties als een afsluitingvan een periode. De start van eennieuwe periode. Wie altijd streng naarzichzelf kijkt, kan soms toch toegevendat hij of zij er eigenlijk best goed uit-ziet.”Van der Linden wordt ook ingescha-

keld door coaches die cliënten bij haaraanmelden. Zo’n fotosessie werkt goedbij mensen die een pose aannemen, ofbij mensen die een laag zelfbeeld heb-ben, vinden zij. Met woorden kun je je-zelf nog voor de gek houden. Met je ge-zichtsuitdrukking niet, al denk je zelfmisschien dat het lukt.De foto’s geven een nieuwe kijk op

‘ik-zelf ’ zoals we die kennen van despiegel. De serie geeft de ontwikkelingdaarin aan. Van der Linden: ,,Daaroverzijn mensen vaak zelf heel verbaasd.‘Wat een verschil hè…’ zeggen ze dan.De eerste foto doet soms zo afstandelijkaan, soms zelfs afwerend, tegen hetagressieve aan. En op de laatste is er al-leen nog maar ontspanning. ,,Zo ken ikmezelf eigenlijk niet meer,’’ zei laatsteen vrouw tegen me. Zij had lange tijdveel problemen gehad. De zachtheid inhaar gezicht op de foto herinnerde haaropeens weer aan hoe ze ook kon zijn:ontspannen, open, blij. Zo’n foto hangje op in je huiskamer om jezelf eraan teherinneren dat je die kant van jezelf,van het leven, niet uit het oog moet ver-liezen.” —Yoeke Nagel

Meer informatiewww.puurannemarie.nl