§7 Het gebitThema 2 Voeding en vertering

Het gebit bestaat uit:

• Tanden– snijtanden– hoektanden

• Kiezen– kleine kiezen

(premolaren)– grote kiezen (molaren)

(HB, afbeelding 34, blz. 62)

TANDEN

• één wortel

• voor in de kaak

• zelfde aantal in melk- en blijvend gebit

KIEZEN

• één of meer wortels

• achter in de kaak

• groter aantal in blijvend gebit

De verschillen

Oude prent van alle verschillende tanden en kiezen uit het blijvend gebit van de mens.

glazuur

tandbeen

tandholtetandvlees

wortelvlies

cement

kaakbeen

wortelkanaal

bloedvaten en zenuwen

Tanden en kiezen wisselen

• bij geboorte hebben kinderen nog geen tanden en kiezen

• het melkgebit breekt door als kinderen ongeveer een half jaar oud zijn

• het blijvend gebit breekt vanaf ongeveer het zesde levensjaar door

MELKGEBIT BLIJVEND GEBIT

melkgebitkiemen vanblijvend gebit

1ste snijtand

2de snijtand

hoektand 1ste kleine kies2de kleine kies

1ste grote kies

2de grote kies

3de grote kies (verstandskies)

Tandformule

Het gebit wordt verdeeld in vier delen.

kiezen hoektanden snijtanden snijtanden hoektanden kiezen

kiezen hoektanden snijtanden snijtanden hoektanden kiezen

BOVENKAAKrechts

BOVENKAAKlinks

ONDERKAAKlinks

ONDERKAAKrechts

Melkgebit

• bestaat uit 20 tanden en kiezen

• breekt door tussen 6 maanden en 2 jaar

Melkgebit

kiezen hoektanden snijtanden snijtanden hoektanden kiezen 2 1 2 2 1 2

2 1 2 2 1 2kiezen hoektanden snijtanden snijtanden hoektanden kiezen

snijtanden

hoektanden

kiezen

Blijvend gebit

• bestaat uit 32 tanden en kiezen

• breekt door vanaf ongeveer het zesde levensjaar

• verstandskiezen breken niet of later door

kiezen hoektanden snijtanden snijtanden hoektanden kiezen 5 1 2 2 1 5

5 1 2 2 1 5kiezen hoektanden snijtanden snijtanden hoektanden kiezen

Blijvend gebit

snijtanden

hoektanden

kiezen kleine kiezen grote kiezen verstandskiezen

Gebitsverzorging

Tandplak

• is dun laagje aanslag op tanden en kiezen• bestaat uit bacteriën, etensresten, speeksel• bacteriën leven van suiker, en produceren

als afvalproduct zuren• zuren tasten glazuur en tandbeen aan

Tandsteen

• tandsteen ontstaat als tandplak niet wordt weggepoetst

• ruw oppervlak zorgt voor nog meer tandsteen

• kan niet weggepoetst worden, maar wordt verwijderd door tandarts of mondhygiënist

Tandvleesontsteking

• wordt veroorzaakt door bacteriën• ontstoken tandvlees is rood verkleurd en bloedt makkelijk• tast wortelvlies en cementlaag om wortels aan

Gaatjes

Als in tanden of kiezen een gaatje ontstaat, dan wordt het aangetaste

glazuur en tandbeen door de tandarts weg geboord, waarna hij het gaatje vult.

Negen van de tien tandartsen raden aandriemaal daags je tanden te poetsen.

Effectief tanden poetsen

(HB, afbeelding 39, blz. 63)

Gebitscorrectie

Als tanden en kiezen scheef staan, dankan dat meestal gecorrigeerd worden

door middel van een beugel.

Functies van het gebit

• verdelen van voedsel in hapklare delen

• vermalen van voedsel

• vergroten van oppervlak van voedsel

• mengen van voedselbrei met speeksel

opp. kubus 2 x 2 x 2 cm = 24 cm²

kauwen

opp. kubus 1 x 1 x 1 = 6 cm², máár er zijn 8 kubussen, dus:

totaal 48 cm²

OPPERVLAKTE IS VERDUBBELD(HB, afbeelding 31, blz. 61)