~

> ~

0 -,.......... n =s CJ') ::r:: CL t'rl/ r"""'I"" l' (D ~

t'rl =s =s c-: CL (D (D =s N (D t:r:l =s < GerdieRro"o..rc 9020201387 NUGI:747 Trelwoord:tanden 1994 2001 delaMaisnie Ankh-Hennesbv,Deventer maguitsluitendietsverveelvouingegevensbestanden/of middelvandruk, ofopwelkeandere elektronischofmechanisch,na tnt:/lC'ton'\J""("'jll' pari of thisbook maybereproduced, storedina retrievalsystemandlortransmittedinany fonn,bymicrofilm,or othermeans,chemical,electronicormechanical, withthewrittenoennission of the 7 1 Geneeskundemorgen10 Hetkruisindeacupunctuur of de )','-""'"_U''''tsubopunten'21 2 Demond26 Derelatietossendevormvanhetende liel29 Defunctionele, vanlanden en kiezen33 Dehoektanden44 Devoorstevalse kiezen50 De (lchterstevalsekiezen54 De eersteware kiezen58 Detweedeware kiezen,66 Deverstandskiezen69 3 Historische feiten73 Het kies74 rol vaneenland of vanlanden en kiezenmethetIichaam83 metacupunctuU! enbehandelmethoden87 Literatuur92 85 5 lk hoop dardeLezer dienogniel heeft onldekl dalzijntandenen kiezenvaak builen zijnwelenomvoor zichspreken,inzichl krijgl indezemarerie.Heldecoderenvan walhezenentandenons Iezeggenhebben, kanmakendalwedingeninonszelJ herkennenenerkennen.WewordenaLshel wareherborenengaan op eenander bewuslzijnsniveau junclionerendarons onbewusleverlichl,waardoorweniel meer bLindeLingshandeLen. MogedeLezerin dilboek demiddelenvinden diehem heLpenzichIebevrijdenvandekelenenvanhelonbewusle,opdalhelLeven bewuslerenvreugdevollergeLeefdkanworden. "\ INLEIDING Bijmijnstudievanverschillendereligiesen vandesymboliekbenikhetprincipevande taotegengekomen,datophetmedischevlak zijntoepassingvindtindeacupunctuur. Acupunctuurbeschouwikalseencomplete enpraktische geneesmethode, waarbijde acupuncturist eerstdeoorzaakvandeziekteopspoort,omvervolgenshetsymptoomte behandelen.Deacupunctuurleertonsdat bepaaldelichaamsdelen,bijvoorbeeldde tong,devoeten,dehanden,hetgezicht,de ogen,de oren,eensoort kaartvanhet menselijklichaamzijnendatmendoorbijvoorbeeldinde kleine teen te prikken spit kan verhelpen,ofdooreennaaldjeindeenkelte prikken,eenbepaaldtypeangstofschrikbeeld kanonderdrukken. Maarnaastdezepraktischeaspectenbaseert de acupunctuur zich bp de symboliek diezich inde mens weerspiegelt en op de plaats die de mensinhetuniversuminneemt. Door hetbestuderenvandezevoormijnieuwe inzichtenben ikheelandersnaar het gebit gaankijken.Immers,iederetandeniedere kies'correspondeertmeteenacupunctuurmeridiaan,duswaaromlOUdietandofkjezen danooknieteenreflexlOnezijn,netalsde ogen,de voeten, dehanden... ? IkbenoplOekgegaannaarstudiesoverde relatietussenhetgebitenhetmenselijk lichaam,maarpasnatwee jaarkreegikhet proefschriftvandeartsOrsatellionderogen, waarinhijeenrelatie tussentandenenkiezen 6 7 enhetIichaamlegt(tandheelkundige somatotopie).Zijnproefschriftishetresultaatvan vijftien jaar onderzoek. Deenedeuropenteenandere...ikontdekte envolgde de opleiding van detandheelkundigenB.Heckler enM. Moreau, die onderzoek hebbengedaannaardeesoterischebetekenis vanhetgebit,waarbijzehebbenvastgesteld metwelkepuntenvanhetenergetisch lichaamdeverschillendetan denenkiezen corresponderen. Toenikeenmaaloveraldiegegevens beschikte, heb ikgekeken of het klopte, of het bijvoorbeeldwaarwasdatereenrelatie bestaat tussen deware kiezeninde onderkaak endelendenen,tussendevoortandenende nierenendeblaas,tussendeonderstevalse kiezenendeschouders etcetera.Ineengroot aantalgevallenhebikdejuistheidvandie relatiesof somatotopieenkunnenvaststellen. Op grondvanaldeze informatie beniktot de volgende conclusie gekomen:als je de tanden enkiezeninverbandbrengtmeteenfysiek orgaan,komenzeovereenmetbepaalde tsubopunten, dusmet de acupunctuurmeridianen(jemoetbijvoorbeeldgoedlettenopde warekiezenindeonderkaak,dieverbonden zijnmet delongtsubo,bijgevallenvanhuidallergieenenastma).Enalsieder energetisch tsubopunt correspondeert met een gevoel, dus meteenpsychische factor,zoumenop grond vanhetgebit eenpsychisch-emotionelekaart vaniemandkunnenmaken. Ikbenuitgegaanvanhetprincipedater,als eenrelatieopverschillendeniveausbestaat (fysiek,energetisch,psychisch-emotioneel), binnendieniveauszelfnogsubtielerelagen zijnwaaropeenrelatiemoetkunnenworden gevonden.Omdattekunnen,moestikde sleutelontdekken,hetsymbool,omdielaatste deur tekunnenontsluiten. Voordezevormvancartografiehadiktwee uitgangspunten: detweevoortanden,diecorresponderenmetdevaderendemoeder,en deeerstewarekiezen,dieovereenstemmen met de juisteplaats . Dezetandenverschijnengelijktijdigopde leeftijdvanzevenjaar,indeperiodewaarin hetkindzijnplaatsinrelatietotzijnouders bepaalt.Analoogdaaraanhebikdeplaneet Jupiter,symboolvan'gezagopdejuiste plaats' ,inverbandgebrachtmetdekiezen; ZonenMaan,dierespectievelijkdevader en demoedersymboliseren,metdesnijtanden, evenalsdeplaneetUranus,'globaleenergiebronvanhetindividu' . Hetvindenvaneenonderzoeksmethodevolgenshetsynthetischeenanalogedenken moestmeinstaat stellen, deonderzoeksresultatenzoeenvoudigmogelijkonderwoorden tebrengen.Endebestemanier daarvoorwas hetbenuttenvaneensymbooldatmeninde astrologie,denumerologie,schriftbeelden, tekeningen, mandala's enzovoortsterugvindt. Omietsteverwoordenisnietsefficienter en compacterdanhetsymbool- datisdeeenvoudigstevorm enook demeest suggestieve. Op basisvanhetsymboolhebikeenvolledig overzichtkunnenmakenvandepsychischemotionelecorrespondentiesvanbepaalde elementenvanhet gebit. 89 1 GENEESKUNDEVANDAAG, GENEESKUNDEMORGEN Zonder mijnberoep tewillenverloochenen of erzeJfsmaareengeheimvantewillen maken, geeft iker tochvaakdevoorkeur aan, het antwoord up de vraag' wat voor werk doet u?'eenbeetjeuitdewegtegaan,alwashet maaromnietgeconfronteerdtewordenmet deplotselingeaanvalvanschrikdiebijna altijdhetgevolgisvaneenrechtstreeksantwoord:mensenassocierenmijnberoep - tandarts - inderegelmet pijn.Sommige mensen hebben,nahetmakenvaneenafspraakmet detandarts,aJdagen,ofzelfswekenlang zoveeJangstenuitgestaan,datzeopdedag zelf aileen alom aantebellenalhunmoedbij elkaarmoetenschrapen.Yoaranderenisde paniek diehenovervaJt eerder verbondenmet deplaatswaarhetallemaalgebeurt,demond danmetdepijnzelf. Het isinderdaad eenfeit dat er, als detandarts bezigismetzijnof haar werk,bijna sprakeis vaneenlijfelijkcontact.Depatientligtdaar metdemondopen,slangetjeenwattenerin, nauwelijksinstaatomzelfsmaareenkikte geven.Luttelecentimetersscheidentandarts enpatient,meerafstandisnietmogeJijk. Maar bedenk ook eenswat dat voortandartsen,betekent! Wijbadenalshetwareinuwaura,uwemoties. Door de nabijheidvanuwlichaam enuw geopende mondregistrerenwijonbewustwat er inu leeft.Wantinuwmondligtaileinformatiemetbetrekkingtotuwleven,uwervaringenuithetveri edenendieuithetheden, informatiediegewoonlijkgoedverborgen ligt achter uwgeslotenlippen. ' Zijntandenlatenzien','zijntandenslUkbijtenopiets','zijntandenergensinzetten', 'zij nkiezenopelkaarhouden','het de kiezenkrijgen ' ,'tandenopelkaar',hetzijn allemaalgangbareuitdrukkingen,dieietste makenhebbenmetdewaardedietan denen kiezeninhetonbewustehebben.Sommige ervansuggererendathetindividuzijnervaringenengevoelensaldannietverbergt, geheimhoudt.Jemondopeneniszoiets als je blootgevenaandetandarts,latenzienwater achter devanhet gezicht ligt, het intiemeretonen(datismisschiendereden,waaromsommigepatientendenoodzaakvoelen zich,alvorensopdebehandelstoelplaatste nemen,teontdoenvaneenpaark1edingstukken: zedoenhundas 'af,doenhun jasje en/of schoenenuitenzettenhunbrilaf ... ). Aistandartsproberenwedergelijkesignalen tebegrijpen, er rekeningmeete houden,ze te verdiscontereninonzebehandelingomtot betereresultatenentoteenbetererelatiemet depatient tekomen.Westellenonzebenaderingsteedsbijenproberende' geneeskunde vanmorgen'- zoalsacupunctuur,osteopathie,homeopathie,kinesiologieenzovoortsteintegrereninonze aanpakvanvandaag. Yergelekenbijdetraditionele geneeskundeis degeneeskundevanmorgeneenholistische. Zodraerzicheensymptoomvoordoet,richt degeneeskundevanmorgenzichopdesyn1 I 10 thesetussendatsymptoomenhetfunctionerenvanhetindividuopdrieerleiniveaulichaam, ziel en geest - enhoudt daarbijrekeningmethetfeit,datiederdeelvanhet lichaameenuitdrukkingisvanhetgeheei. Oatgeheelvloeitsamenmethetuniversele bewustzijnenbestaatbuitentijdenruimte, zoalseengedachtezich,zonderdoorruimte of tijdtewordenbegrensd,bijietsof iemand kanvoegen doorbijvoorbeeldietsof iemand, haastletterlijk,naar zichtoetehalen. HetfysiekeIichaambestaat binneneengegeventijdenruimte. Hoeouder menwordt,des tesneller verstrijkt detijd. Oathoudtverband meteenontwakenvanhetbewustzijn,waardoorweeenanderedimensiebinnendringen waarvandetoegangssleutelde doodis. AIletechniekendieindeholistischegeneeskundewordengebruikt, gaanstilzwijgenduit vaneen filosofischebenaderingvande mens. Watletterlijk, als mennaar de etymologie van hetwoord kijkt,betekent' diehoudtvanwijsheid '. Paracelsus,alchimistenmedicus,vadervan dehermetische geneeskunde,uitdezestiende eeuw,zeidatiedervanons eeninnerlijke arts heeft die onsleidt, opdat we ingoede gezondheidbIijven.Maarwanneerersprakeisvan echteziekte, dusalshetnatuurlijk evenwicht nietmeerkanwordenhersteldonderleiding vandeinnerlijke arts,zoekenweeenandere, eenbuitenonszelf,omonsverdertehelpen. Omtegenezenmoetendieartsvanbuitenaf endeinnerlijkeartszonauwmogeIijkmet elkaar samenwerken.Oat isderedenwaarom een en dezelfde therapeut niet iedereen, wi lIekeurigwie, kanhelpengenezen. Elkvandehieronderbeschrevennieuwe technieken werkt op een of andere wijze complementairbinnenhetkadervandeholistischegeneeskunde.Hunspecifiekekarakter maakt dat ze kunnen worden toegepast alnaar gelangdebehoeftevandepatientenhet moment. Acupunctuur:ditiseengeneeswijzemet behulp vannaaldendie op bepaalde puntenin hetlichaamwordengedrukt,'tsubopunten' genaamd,dieopdeenergiemeridianenvan hetIichaamIiggenencorresponderenmet bepaalde functiesbinnenhetlichaam. Het ismoeilijk,het werk van een osteopaat te scheidenvandatvaneenacupuncturist,want beidentrachtengenezingtebewerkstelligen door inte grijpen (druk of naalden) op dezelfde energetischeniveaus. De eerstewerktmet zijnhanden om deinhetlichaam opgehoopte spanningenlostemaken,detweedewerkt metnaaldenof moksa' s. Osteopathie: ditiseengeneeswijze,dieaIle ziektenvanuitorthopedischstandpuntbeziet envandaaruittrachttegenezen.Eentakvan dezegeneeswijzeisdeschedelosteopathie, ook weicranio-sacraaltherapie genoemd.Die houdtzichonder andere bezig met de primaireademhalingsbeweging,dieeenbeweging vankrommenenuitzettenisvandebeenderenindehersenpan.Deschedelbestaat namelijkniet ,zoalsvaakwordtverondersteId,uit eenmassief bot, maar uitvele(meer dan dertig)tenopzichte van elkaar beweeglijke beenderen. Enintegenstelling totwat men denkt ,krommendiezichongeveertientot 1213 veertienmaalperminuut.Diebeweging vloeitvoort uit een samentrekking van devier hersenkamersvandehersenendiehetpulserenvanhetliquor cerebro-spinalis(hetcerebro-spinaalvocht) aandrijven. Deze'polsslag' vandehersenenwordtversterktdoortwee hersenmembranen:defalx cerebri,die de linkerenderechterhersenhelftenvanelkaar scheiden,enhettentoriumcerebelLi,de bedekIGngvandekleinehersenen.Demembranendiedebinnenkantvandeschede1en dehersenenbedekken,brengendezebeweging over naar de buitenkant vandehersenen, naardewervelkolom,naarailevezelachtige weefselsrondomdegewrichtenendespierenoZobezienkandemenswordenbeschouwdalseen- letterlijk- voUedigkJoppendgeheel. Detandheefteenademhalingsbewegingaan debinnenkantvandetandholte,indevorm vaneenlemniscaat8(zoaiseenfietswiel waareenslaginzit).Eenkindheeftnogeen zeergrotegewrichtssouplesseenalsjeeen strookjestevigpapiertussendekiezenvan eenkindsteekt,ziet je eenverschilterhoogtevanhetkaakgewricht.Datverschilwordt aanvankelijkgecompenseerddoor eendraaiing, eerstvande schouders envervolgensvan hetbekken.Datgaatzichopdenduurvertalennaareenhogeroptrekkenvanhetbeen, watweitotdriecentimeterkanoplopen. Daarom ishet inde tandheelkunde bijherstelingrepen(vulling,kroon)vanzogroot belang,terdegerekeningtehoudenmetde occlusie(dewijzewaaropdeboventanden zichalseen'tandwieltje'indeondertanden vastgrijpen) . Deprimaire adernhalingsbewegingkaneveneensaangeveninhoeverreiemandbepaalde stoffenkanverdragen.Datwilzeggendat,al naar gelanghetproductdatmengebruikt,de hierbovenbeschrevenbewegingvankrommen en uitzetten kan wordenverwrongen. Ais dathetgevalis,isdateenindicatiedatmiddelbijdiepatientvoortaantevermijden. Kinesiologie:metbehulpvaneenspiertest kunnenwetesteninhoeverreiemandeen bepaaldmiddelofproductkanverdragen. Metdespiertestkunnenweookdekwaliteit vanhet contacttussendeboven- endebenedentandenbepalen.Detestgeefttevenstoegangtotaileinformatiediesindsdeconceptieinhetlichaamligt opgeslagen. Omvasttestellenof eentandof kiesgezond isof aangetastdoorcarieskanmendevolgendeproefdoen:detetestenpersoonlegt eenyingeropdebetreffendetandof kiesen strektdeanderearmnaarvoren.Degenedie detestuitvoertdespierweerstand vandeuitgestrekte armdoor dieIichtjesnaar benedentedrukken.Despierweerstandis vee I groterwanneer deYingerop eengelOndetandofkiesIigtdanopeendoorcaries aangetastetandof kies. Neuraaltherapie:wanneereengetrokken tandof kieseenIittekenachterlaat,moetdit wordenbehandeldmetneuraaltherapie.Het Iittekendoorsnijdtbepaaldecelweefselsen veroorzaakteendepolarisatievandieweefsels,waardoor de informatie opgeslageninde cortexookverandert.Deenergiecirculatie rondomhetIittekenraaktlo geblokkeerd,Er 14 15 ontstaateenstoorvelddatviahetzenuwstelselopandereplaatseninhetlichaamallerhandeziektebeeldenkandoenontstaan. Neuraaltherapieiseeneenvoudigeingreep die bestaat uit het injecteren van eenbepaalde hoeveelheidanestheticum(proca'ine)ofeen homeopathischmiddelonderhetslijmvlies. Daardoorwordtdeverspreidingvanverstorendeinformatie dieinhetlittekenligtopgeslagengestopt.Vanafdatmomentneemtde vannatureaanwezigeinformatiehaarplaats weerinenkunnendetotdantoeverstoorde processenopandereplaatseninhetlichaam weer ongestoordverJopen. Homeopathie:volgens de definitievande artsenNguyenTanHonl.enlean-PaulNowak inhunboekHomeopratiqueishomeopathie eengeneeswijzedieeenziektebeeldbehandeltmeteenmiddeldatbijeengezondmens juistvergelijkbareziekteverschijnselenzou veroorzaken.Dehomeopathiegebruiktoneindigkleinedoseringen,diedusgeenenkel toxischgevaaropleveren.Dezegeneeswijze behandeltnietaileendesymptomenvaneen kwaal,maarhoudt rekeningmet deindividualiteit van dezieke.Persoonlijke reactie,temperamentenaanlegvandeziekespelenmee bijde keuzevanhetgeneesmiddel. Bloesemtherapie:de bloesemtherapie waarbij metbloesemextractenwordtgewerkt,ishet resultaatvanhetonderzoekvandearts EdwardBach.Vandaardatdemiddelendie bijdeze therapie worden gebruikt ook bekend staanalsBach-remedies.Elkvande38bloesemextractenkaneentransformatieteweegbrengenop emotioneelniveau.Devervaardigingvandebloesemextractenlijktopde bereidingvaneenhomeopathischmiddel,in die zin, dat er gebruik wordt gemaakt vanhet 'geheugen' vanwater. Water slaat de specifiekeinformatiedievandebloemafkomstigis op. Latenwebijvoorbeelddebloesemvande walnootboom(Walnut)nemen.Eenboerzal nooiteenstalbouwenindebuurtvanzo'n boom,wanthijweetdatzijndierendanziek zullenworden.Evenminzalhijeenmiddagdutjeonderdieboomhouden,wantzouhij dat weIdoen,danisde kansgroot dathijmet hoofdpijnwakkerwordt.Alsmendenoot openmaakt, ziet men dat de inhoud op de hersenenlijkt.Die gelijkenisvandenootmet de hersenenisals het ware de signatuur van deze plant,diemenkangebruikenbijgrotekeerpunteninhetleven,opdathetbetreffende individuzijnoorspronkelijkheidenzijnpsychischeintegriteit behoudt. Inmijnpraktijkmaakikgebruikvanbloesemtherapie.Omdatde~ b l o e m 'nietopde boom,nochopdevruchtlijkt,iszeeen 'essence' intwee betekenissen vanhet woord: eenextractendeessen tie- dekwintessens (vanhetLatijnquintaessentia,hetvijfde wezenlijke.GedoeldwordtophetvijfdeelementdatAristotelestoevoegdeaanaarde, water,vuurenlucht,namelijkdeether).Het innemenvanzo'nextractkan,wanneermen psychischontregeldis,de eenheidtussenhet emotioneleendezielherstellen.Voordatik metenigebehandelingbegin,testikdepersooninkwestiemet de spiertesl. 16 17 Opeendagkwamer een jongeman bij mein depraktijk,dieinzijnheledoenenLatende indrukwekteeenzeerinzichzelfgekeerd menstezijn.Hijwildedatikdeeerstevalse kieslinksbovenzoubehandelen,eenkiesdie verbondenismetdewiluitingtegevenaan innerlijkeveriangens.lkdoedebloesemtest envindCentaury,waarvanhetsleutelwoord 'voetveeg'is.Deze mensen hebben eenextreme behoefte aanerkenningenmaken,om die tekrijgen,huneigenwensenaltijdondergeschikt aandievan anderen,waardoor zeeen chronischgebrekaanenergiehebben.lk schrijf hem dedruppelsvoor.Eenweeklater vertelthijmedatallesheelgoedgaat. Tevredenzettenwedebehandelingvoort. Tweeweken later zegt hij me: 'lk geloof datik overdrijf ...mijnvriendin zegt dartenminste.' Naeenmaand:'lkoverdrijf werkeli)kvreselijk,ikstopmet dezebehandeling,wantmijn vriendinheeftgewoongelijk.'Debehandelingwordt stopgezet.Een paar maanden later komthijweerbi)meenvraagt:'Kuntume nietweervandiedruppeltjesgeven...die hebbenmeeenrijdjegeledenzogoed geholpen.'Debloesemextractenwerktenhelaas nietmeer,dusmoestikeenandermiddel voorschri)ven:mineraalextractenopbasis van stenen vervaardigd.Toenikhem opnieuw testle,weesdeuitslagnaarmagneetensaffier.Datlaatstebetekenrdat'iemandzijn emoties nietLangerkanverwerken'.Deemotiesdieophetetherischeplanvanmi)n patientwarenopgeslagen,warennaareen lagerniveauafgedaaldendedenzichnuop het fysiekeplangelden. Psychopathotactie :ikhebdeopleiding gevolgdvandeparapsycholoogRaymond Reant,bijwieikkennishebgemaaktmetde techniekvandepsychopathotactie.Deze techniekbestaateruiteenbepaaldvoorwerp aanteraken,vasttepakken,endegebeurtenissen die met dat voorwerp zijnverbonden te visualiseren.Doordezemethodeoptan den enkiezentoetepassenverkrijgikviaelke tandenkiesafzonderlijkinformatiemet betrekkingtothetgeeneenbepaaldepersoon opemotioneelgebiedheeft doorleefd. Of hetnuomholistischegeneeskundeof om psychopathotactiegaat,aldezetechnieken zijninstrumentenbijmijnwerk,diemein staat stellentot eenbred ere enveelsubtielere benadering vandepatient, dieuiteindelijktot demeestadequatetherapeutischebehandelingleidt. Omzichtekunnenbezighoudenmetenergetischegeneeskunde,moetmenzicheerst diepgaandmetzichzelfbezighouden,opdat menzichbewustwordt', ;.::c:: ~~ ~.= ~>, "0 c:: o o z C2 U.l C/) .=1= > , ~ u z o u OJ)u~u ~_____-1v ~ . ~ ~ ~ ~~~~ ~ > , ~~~'" c::'"od>, '"'"'"c::; > ~-t;", OJ)"Oc '"0c::._ >,.00>, 34Il35 DE VOORTANDEN OF CENTRALE SNIJTANDEN (Drs.11,21,31,41) Thssenbeidevoortandenissoms wat ruimte- diastemagenaamd.Inhetalgemeen bestaaterbijiemanddiezulketandenheeft eenscheidingtussendemannelijkeende vrouwelijkepool.Vooreenmanbetekentdat eengevoelvantegelijkertijdzichaangetrokkenvoelenenafwijzingjegenseenvrouw. Eenvrouwmetzulketan denzalvoortdurend allesintwijfeltrekkenmetbetrekkingtotde manmet wie ze leeft.Wie een diastema heeft, zalmoeilijker dan de gemiddelde mensinnerIijkeharmoniewetenteverwezenlijken. De voortand reohtsboven(nr.II) vertegenwoordigthetmannelijk archetype - devader, deman,het gezag,God, deanimus(hetmannelijkedeerindevrouwenindeman) . Devoortandlinksboven(nr.21)vertegenwoordigthetvrouwelijk archetype - demoeder,devrouw, de anima (hetvrouwelijke dee I indemanenindevrouw). Dezevoortandenlatendereactieszienvan hetindividumetbetrekkingtotzijnvader, zijnmoeder,archetypen. Wanneer dezebeide waardenharmonischzijngei"ntegreerd,kan deinnerlijkeharmoniewordengerealiseerd: deverenigingvandemannelijkeendevrouwelijkepooldiedemensinzich draagt. Eenjongevrouwhadtweeloszittendevoortandenindebovenkaak.Zewildegraageen kind,maar haar pogingen daartoe hadden tot dusverre geen succes gehad.Hetwas noodzakelijktebegrijpenwater aandehandwas. Wemoestenaandehand vangebeurtenissen uithaarverledenbezienof dit feitmisschien temaken had met de blaas en denieren (voorouderlijkeenergie),of dateropgynaecologischgebiedietsnietinordewas.Hetbleek datzeophaarachttiendeeenabortushad gehad endaar eigenlijk nogsteeds niet overheen was.Hetuitspreken daarvanwas kennelijknietvoldoende.Vaakzijndevoortanden verbonden met de innestelingvanhet eitje. In hetonderhavigegevalwasdieinnesteling moedwilligverstoordendoorhetonbewuste niet aanvaard. Hetkomtnogaleensvoordatkinderenhun eersteblijvendetand- duseenvoortandbreken.Hetiseenindrukwekkendenveelzeggendfeit,datjuistdieeerste'echte'tand breekt. Ikhebhetmeennalenmeegemaakt,datbij eenvader dezelfdetandgebrokenwas alsbij zijnoudstelOon.Ineengevalzeidetweede lOontegenme dathijnetlO'ngebrokentand alspappaenzijnbroerwildehebben.Indat specifiekegevalginghetomdevoortand linksboven(nr.21),diedushetvrouwelijke archetypevertegenwoordigt.Hetwerdme duidelijk,datinditgezindemannenslecht hunplaatswistentebepalenmetbetrekking tot de vrouw, demoeder. Ikhebgeconstateerddater,wanneerdeene voortandgedeeJtelijkdeandereoverlapt, sprake isvande dominantievande ene ouder overdeandere.Aisderechtervoortand gedeeltelijkoverdelinkerIigt,duidtdatop dominantievandezijdevandevader;ishet delinkerdieoverderechterligt,dandomi36 37 neertdemoeder.Aiseenvandevoortanden meernaarbinnenstaatdandeandere,kan menzeggendatde positievandevader of de moeder vanminder belang is. Figuur1 Diastemabijdevoortandenboven Figuur 2 DiastemabUdevoortandenonder Erbestaateenrelatietussendevoortanden bovenendewarekiezen16en26,inhetbijzonder ingevalvanbedplassen.Deware kies correspondeertmet'deplaatsdiemenwil innemen'(zoalsdedichter Achterberghetzo mooizegt:'DeruimtedieikkrachtensmUn geboorteinneem.'Vert.)endieplaats,die ruimte kanhetkind dat innerlijkinconflict is metdevader of demoedernietinnemen.In 38 deacupunctuurstaandesnijtandeninrelatie metdenierenendeblaas,dusmethethele apparaatdatdeafscheidingvanafvalstoffen via deurine regelt.Op hetvlak vande gevoelensgaathethieromdewi I,dekrachtdiein denierholteisgenesteldendiede'motor'is achterhetaldannietgeworteldzijn,het gevoelvanstabiliteit vanhetindividu. Devoortandenonder(ms.31en41)zijn eenafspiegelingvandeplaatsdiedeouders innemenenvandewijzewaaropdiezichin hetlevenvanalledagmanifesteren. Eenvanmi}n patiiinten had mooie,regelmatigevoortanden boven dat wil dus zeggen dat hi}eengoedeaffectieverelatiemetzijn oudershad.Maartussendevoortanden onder wasruimte. Er was ietswat niet klopte. Vitgesprekkenbleek dathi}zeer doelbewust opdesocialeladder was gestegenomzichte ontworstelenaan,of opzi}nminst afstand te nemenvanhetmilieuwaartoezijnouders behoorden.Hi}waardeerde zijnouders,maar had eigenlijknietmeer zoveelmet henuitte wisselen.Hetdiastematussendetweevoortanden midden onder was deletterlijke,zichtbarevertalingvandeafstanddieertussen hem en zijn familiewas ontstaan. Devoortandrechtsonder (m.31)isgerelateerdaandewijzewaarophetvrouwelijke archetype,dusdemoeder,deanima,wordt beleefdenzichconcreetmanifesteertinhet levenvanalledag. DeertegenoverIiggendetandlinksonder 39 (nr.41 )correspondeertmetdewijzewaarop het mannelijke archetype zichinhet dagelijks levenmanifesteert. De voortanden hebben als getal1.Het principe vande ongedifferentieerde energie waarinhethelepotentieelvanhetindividubeslotenligt.Indeastrologiekanmendezetanden associerenmetdeplaneetUranus.Hetisde energie dieuit deKosmoskomt, 'die veranderingenteweegbrengtendeintui'tieaanscherpt. Het kinddat op aile niveausnog een ongedifferentieerdeI is, isook1 (een)met zijnvader enzijnmoeder.Daarnakomendesluiers der onwetendheidgeleidelijkaantevervallen. Hetkindleertdedingeninhuneigenheiden gedifferentieerdheidkennenenisopdie manierinstaatonderscheidtemakentussen demannelijke envrouwelijke energieenIIen zijnplaatsintenementussenzijnoudersH. Het kind draagt inzich het levenspotentieel 0 dathetbijzijngeboorteheeftmeegekregen 'f enzaldaarindeloopvanzijnlevenuitdrukking aangeven. Eriseenparalleltetrekkentussenenerzijds devoortandrechtsbovenendevader, dezon, vuur,enanderzijdstussendevoortandlinksboven endemoeder,demaan,water. DEZUTANDENOFLATERALESNUTANDEN(nrs.12, 22, 32, 42) Dezijtandengevenvormaandeenergievan devoortanden.Depositiediezeindemond innemenzegtietsoverdedynamiekvanhet individuenzijnmaniervanreagerenmet betrekking totdearchetypen. Eenzijtandaanderechterkant(nr.12)die naarvorenuitsteektgeeft aan,dathetindividuzelf naarvorentreedt,zijnvrijheidneemt, zichaandeinvloedssfeervandevaderonttrekt.HetzelfdeprocesaandeIinkerkant heeftbetrekkingopdemoeder.Alsmenmet zoiemandspreekt,komtmenalgauwtotde ontdekkingdathijofzijalheeljongzijn innerlijkevrijheidheeftgenomen,zonder overigenshetouderlijkhuisderugtoete keren. Wanneerdezijtandenboven(nrs.12en22) vooreendeeldevoortandenbedekken,iser sprakevanofweIdedominantievanhet kind overdeouders,ofvanoudersdiegeen wezenlijkbelangrijke plaatsinnemen. De zijtandenkunnenook eenbeetje naar achterenstaan.Datverraadteenonderworpenheidaanhetgezagvanofdevaderofde moeder,alnaargelangeendergelijkeoverlapping zichaande rechterzijde of aandeIinkerzijdevoordoet. Cariesbijeenlinkerzijtanddoet,alshetom eenmangaat, een affectief probleem vermoeden,eenteleurstellingophetaffectievevlak met betrekking totvrouwen. Wanneer men een goede mondhygiene inacht neemt,hetgebitzorgvuldigenopdejuiste wijzeborstelt,zowellinksalsrechts,ener ontstaat dan toch caries op slechts eenbepaaldetandof kies,duidtdatopeenemotioneel aangetastesector.Cariesiseenverandering vanhetfysiekelichaamtengevolgevaneen emotionelespanningdieviaditziekteproces eenuitwegzoekt. 40 41 Figuur 3 Overlappingdoor dezijtanden Figuur 5 Zijtandenindevormvanrijstkorrels Sommigemensenhebbenheelkleinezijtanden, diedevormvankleinerijstkorrelshebben.Oatwijstopeenzacht,lief,nietdwars karakter,waaraanwelkevormvanagressivi42 ~ teitdanookvreemdis.Zulkemensenzijn vaakonderdanig:alshetomderechtertand gaatonderdanig jegensdeman,devader,de broer,alshetomdeIinkertandgaat onderdanigaandevrouw,demoeder of dezuster. Een patiente met voor- enzijtanden boven die wat naar buiten stonden,wildewetenhoe hel kwamdatdietandensindskortzowaren gaanstaan.Nadatikhaar eenenander had uitgelegdover derelatietussenhetgebiten bepaalde gevoelensenzij mewathad verteld overingrijpendegebeurtenisseninhaar leven,werd het duideli)k datze nogal inzichzelf gekeerdwasenindeknoopzatmelhel vrouweli)keenmanneli)kearchetype.Zehad haarvaderverlorentoenzenogheeljong wasenhad daarnooitover kunnenrouwen. Later inhaar Levenwaszehaar vriend kwijlgeraakt- hi)hadhaarindesleekgelaten voor eenanderevrouw zewasverkracht en 'leefdeinonminmethaar moeder.Haarhele wezenleed,wasverwond.Naaraanleiding vanhetgeener methaar tandengebeurde,is zeaandeslaggegaanomhaarinnerlijke onrustdebaastewordenentoenzedaarin wasgeslaagdgingendezijtanden(diete makenhebbenmeldemaniawaaropmen reageertendingenverwerkt)weergewoon staan,Devoortandengingendaarinechler nietmee,aangeziendiegerelateerdzijnaan hetniveauvanhetarchetype,Omdieweer recht tekrijgenzouzezicheen beugel hebben moetenLatenaanmeten. Dezijtandenkomenovereenmethetgetal2, dedualistischeenergie.Menweetdatdezijtanduitinggeeftaandewijzewaaropmen 43 zijnplaats inneemtmet betrekking tot de eerstetand.HetisdeenergievandeIdieeen matrixvindt om zichtemanifesteren.De zij tandencorresponderenindeastrologiemet Satumus,deplaneetvandebegrenzing,van decondensatie,vandemineralisatieenvan de materialisatie.Saturn usishetlinker,vrouwelijkedee IvanUranus~,d a tdegedaante aanneemtvanhetkruisvandevierelementen.DekennisvanUranus'0daaltafen raaktverworteldindematerie::J2 ~. DE HOEKTANDEN (nrs.13, 23,33, 43) Dehoektanden(inmedisch'jargon'cannini genaamd)verschijnenomstreekshetdertiendea veertiendelevensjaar,ofaanheteinde vandetweedevande drietransfonnatiecycli vanhetindividu. De eerstecyclus,van0tot7 jaar,dieeindigt metde gelijktijdige verschijningvandevoortandende eerstewarekies,voltooithetindividuop hetfysiekeplan. Detweedecyclus,van7tot14jaar,dieeindigtmetdeverschijningvandehoektanden enhetintredenvandepuberteit,betekent de voltooiingvanhetindividuophetemotioneIeplan. De derde cyclus, dierondhet 21ste levensjaar eindigtmethetdoorbrekenvandeverstandskiezen,staatvoor de integratie ophetspiritueleplan. Dehoektandenverschijnenindezelfdetijd waarindeseksueleenergiezichvanbinnen ontwikkeltenzichnaarbuitengaatmanifesteren.Hetisgeentoevaldatdehoektandeen fallischevormheeft.Alseenmanpsychisch gefrustreerdis,kaner zicheenomkeringvan de gebruikeJijke volgorde voordoen (de hoektandbovengaatachterdieindeonderkaak schuil).Inzo'ngevalheeftdebetreffende persoonermoeitemeezijnplaatsalsmanin tenemenenuitingtegevenaanzijngevoelens.Doordehoektandbovenviaeenkleine ingreep eenhandje tehelpenzijn juiste plaats terugtekrijgen,namelijk diebovende hoektandonder,krijgtookhetindividualshet wareeenduwtjeomzijnpersoonlijkheid v ~ n ntegeven.Dehoektandcorrespondeert metgroteinnerlijkeveranderingen,evenals metaileveranderingendiemetlichamelijke groeienveranderingtemakenhebben,zoals bijvoorbeeld depuberteit endemenopauze. Ikhebeenseenadolescentontmoetwiens hoektanden boven nog steeds zijn melktanden waren.Hetzel/dewas het geval met detweede warekieslinksonder.Helbleekdathijeen overbeschermendemoederhadendathij weigerdevolwassentewordenalshetware om haar een plezier Iedoen.Dalkind had al zijneigeninnerlijkewensenenverlangens letterlijkenfiguurlijkdemondgesnoerden lee/denogals eensoort kleUler. Dehoektandrechtsboven(nr.13)houdt verband met de wijze waarop'ik me naar buitentoewilmanifesteren'. Bijeenvanmijnpallentenzatderechter hoektandvastinhetverhemelte.Toenikvia gesprekkenmethaaropzoekgingnaarde mogelijke oorzaak daarvaningebeurtenissen uit haar verleden,verteldezeme datzeal op haarachtstejaarborstenhadgekregenen 4445 ookalzojongvoor heteerstongesteldwas geworden.Zehaddietransformatiealszeer traumatischbeleefd,wantzeschaamdezich voor haar lichaamdatineenszoandel'swas dandatvanhaarvriendinnetjes.Dieweigeringte aanvaarden datzevrouw aan het wordenwasendoor debuitenwereld alszodanig tewordengezien,vertaaldezichdooreen onbewustvasthoudenvandehoektandinhet verhemelte. De hoektandIinksboven (m.23)houdtverbandmetdewijzewaaropmeninnerlijk omgaat metveranderingen. Bij eenpatiente 'Vanvijftien jaar zatdehoektandlinksbovenvastinhetverhemelte,en bovendien scheef Ikzou het tandvlees moe ten opensnijdenommetbehulpvaneenopde tandvastgezetapparaatjeeneendraadde tandmetenigekrachtnaar benedentetrekken,maarzochtlie vel'eerstnaar eenander middel.Ikvroeghaar heteenenander over haar puberteit, hoe zediebeleefde enzovoort, enhet bleek datzepas heel korttevoren,een paarwekenvoorhaar bezoekaanmij,voor heteerstinhaarlevenhadgemenstrueerd. Dat vond zevreselijk, want zewas enig kind hettroetelkindjevanpappa enmamma.Alles gingvaneenleiendakjeennuwashaar leventjeineensverstoord,aanhetwankelen gebrachtdoordezebruteveranderingdie haar duidelijkmaaktedatzenieteeuwighet kleine,verwendekindkonblijven,maardat zeeenvrouw aan hetwordenwas endathaar lichaamhaardatonverbloemdtoonde.De weigering dat te aanvaardenvertaalde zich in eenscheveligging(onjuisteorientatie!)van dehoektand,diemaar nietdoor kon(wilde) kamen.Ikhebgebruikgemaaktvandebloesemtherapie,omdathethierheelduidelijk gingomeenemotioneleblokkade.Drie wekenlaterhaddehoektandzijnnormale plaatsingenomen,zanderdatikmijntoevluchthoefdetenementotdeonaangename, hierboven beschreven,operatieveing reep. Dehoektandrechtsonder(nr.43)houdt verbandmet hetgeenmenindebuitenwereld wildoen en staat inhet bijzonder inrelatie tot delichamelijkegroei.Ophet moment datde tanddoorbreektisailevoordezetandspecifiekeenergie erin aanwezig,maar nog zonder zichopeenof anderewijzetehebbenuitgedrukt.Aismendie energiebewustricht,kan dat potentieeleenheelbijzonder doeldienen. De energie indie tand is even sterk als die van de'explosie'bijhetontkurkenvaneenfles champagnediementevorenflinkheeft geschud. Toen, tijdens een acupunctuursessie, depuntendiemetdezehoektandcorresponderenwerdengestimuleerd,betekendedat vooreenvanmijnpatienteneengroeiinde lengte vanvijf centimeter indezes weken die opdiebehandelingvolgden. Ditspectaculaire resultaat hield verband met het feit dat deze patientezichtotdantoehadverzettegende onvermijdelijkeveranderingendiezichin haarlichaamaandienden- zehadduson bewustdeenergieenvastgehoudendievoor haar fysieketransformatienodigwaren. Dehoektandlinksonder (nr.33)houdtverband met de wijze waarop innerlijke verande46 47 ringenzichnaarbuitentoevertalen.lkheb vaakgeziendatdezetandeendraaiende bewegingnaarbinnenmaakt.Eendergelijke situatiedoetzichvoorbijmensendiehun innerlijke veranderingen en zielenroerselen in stilteverwerken.Netalsdebetreffendetand wringenzezichinbochtenomnietmethun omgevinginconflict teraken. Dehoektandenzijnheelbelangrijketanden. Zodramendietrekt,vooraldie uit deonderkaak, is er een aanzienlijke daling van de vitaliteitwaartenemen.Hetzijndetandendie menhetlangst moet zienteredden . De hoektandvande olifant,zijnverdediging, naar boven'omgekruld', symboliseertkracht verbondenmetwijsheid. Dievandevampier, dienaaronderisomgekruld,ishetsymbool vaneenverwoestendekrachtdiedelevenskracht opwigt ende doodtengevolgeheeft. DehoektandwordtookweIoogtandgenoemd:'Hetoogishetsymboolvanhet geweten envan de mannelijke kracht.Het ene oogmiddenophetvoorhoofdvandecyclopenziet,evenals inIndia datvanShiva, alles watvemietigddient teworden,opdatuitdie doodnieuwlevenoprijst,uitdeontbinding schoonheidvoortkomt,uitdeduistemi shet licht' , zegt Annick de Souzenelle inhaar boek Lesymbolisme ducorps humain. Verderopschrijftze:'Dehoektanden- de cannini,deLatijnsebenamingzoalsdieook inNederlanddoortandheelkundigenwordt gebezigd (Vert.) - hebben tenopzichte vande middelstesnijtandendezelfdeplaatsdiede sterrenconstellatie Grote Hond (CanisMajor) aanhetfirmamentheefttenopzichtevande Zon tentijde van dezomer-zonnewende. (Oat woordcanninikomtvanhetLatijncanisdat 'hond' betekent. Als menbedenkt dat dehond zoalswijdiekennen(canisfamiliaris)van oorsprongeengedomesticeerdwolfsrasis (canislupuspallipes ), begrijptmendefunctievandehoektanden- decannini- waarschijnlijkbeter.Vert. )DeconstellatieGrote Hondwordtgeregeerddoor de ster Sirius(in hetLatijncanicu/a,de' hondsster' ,eenheel belangrijkester,vuurplaneeteneenstermet grotetransformerendekracht- menzegtdat Sirius de AtlantiersnaarEgypteheeftgeleid) enisverbondenmethetvuurvanhethart, methetvuurvandezomer:menspreektbij grote hitte inhethartje vandezomer ook van de'hondsdagen' ,wateenletterlijkuithet Latijnovergenomenvertalingisvandies caniculares- deperiodedatSiriustegelijk metdezonbovendehorizonkomt,volgens onzekalendervan19 julitot18augustus,en dieastrologischgezienhoofdzakelijkovereenkomtmethetsterrenbeeldLeeuw,dat nauwmethethartisverbonden. De hondisdevriendvandemensensymboliseert de trouw die door ailebeproevingen en tegenspoedvanhetleven heenblijft.De mens heefteenbepaaldebestemming endoor alles wathijleeftendoetheenwordthijherkend enerkend door de hond: in de GrieksemythologieishetaileendehondvanOdysseusdie hembijthui skomst herkent, want het vuur dat demenstotheldheeftgetransformeerdheeft voor dehondniet de identiteitvanzijnmeesterkunnenverbergen. 48 49 Dehoektandcorrespondeertmethetgetal 3,dragervanhetleven,hetgetaldatwordt gevorrnddoortweeopencirkels8boven elkaar3 ,ofweIhet leven op het hoogste spiritueleniveau,datzichophethorizontaIe niveauindedualistischewereldwaarinwe levenuitdrukt en verbreidt. IndeastrologiekanmendehoektandinverbandbrengenmetdeplaneetPluto.Pluto wordtmetdeVvanVita(hetLatijnsewoord v ~ ~ rLeven)weergegeven- hetlevendat beneden op eenhorizontale balk rust ':Ldie op eensoortgrendellijktwaarachterailekracht vanhetsymbool:g.bewaardwordt.Plutois de ontmoetingvandekrachtenvan boven die neerdalennaarhethorizontaleniveauende krachtendieinonszelf beslotenliggen.Pluto isookdegave,deaanleg,hettalentomal onzeruwekrachtenvorrntegeveneninons een levensbron te creeren die ons instaat steIt naarbuitentetreden. DE VOORSTE VALSE KIEZEN (Drs.14,24,34,44) Devoorstevalsekiezencorresponderenmet het'ik', met de plaatswaar de wensen en verlangensvanhetindividuliggenopgeslagen. Menkandebetekenisvandezekiezen samenvattenmet dewoorden'ik wil'. Wanneermenbijkindereninhetkadervan eenorthodontischebehandelingstelselmatig devalsekiezenweghaalt om meer plaatsinte ruimenvoordeanderetandenenkiezen, zwakt dathunik-kracht enorrn af.Zulke kinderenkomenineenmeer collectief danindividueelsysteemterecht,waar zemakkelijker opallesjaenamenzeggen.Diekinderen wordenindeloop van deze procedure onderworpenaaneengezagdatzeeigenlijkniet hebbenaanvaard. Deknieiseenvandefysiekecorrespondentiepuntenvandeeerstepremolaar(valse kies).Opdeknieengaaniseentekenvan gehoorzamen.Metdatgebaarsteltmenzich vrijwilligtendienstevaniemandofiets bovenzichzelf. Indetraditievanhetridderschapwerdhet zwaardtendienste gesteldvan eenideaaldat groterofhogerwasdandemenszelf:de vredeofGod.Hetmochtnooitworden gebruikt omuiteigenbelangtedoden.Bijde ceremonievanderidderslaggaf menderiddereenslagopdelinkerschouder eneenop derechter.Dansprakderidder:'Ik stelmijn wiltendienstevanhetzwaarddatmeaanraakt. 'Op datmoment verwisselde mensymbolischhethoofdvanderiddervooreen nieuw.Deingewijdenkondendaneenlichtbolzogrootalshetstrottenhoofdzienter hoogtevandenek. Deceremoniehadeenanderebelangrijke functie,namelijkdievanhetverdedigenvan denaam,de eigengoddelijke naamdie bijde geboorte inhetbeginpuntvandetong,bijde keel,wordtgegrift.AnnickdeSouzenelle zegtdatwe,zoalsweeenvoomaamvoor onzeachternaamhebben,eengoddelijke naam voor onze voomaam hebben. De tanden zijnalshetwaredekantelenvanhetfortdat degoddeJijkenaambewaakt,detongishet zwaarddatdienaamverdedigt.Degoddelijke naam vanieder van ons wordt maar zelden 5051 gekend,wantalsdiezouwordenuitgesproken,zoumenerautomatischmeegaanresonerenenzoumenzichonweerstaanbaaraangetrokkenvoelentotdievibratie.Datisook deredenwaaromdewarenaamvanGod slechtsdoorbepaaldepriesterswerdgekend, maarnooitwerduitgesproken.Erzijnwei tienduizendnamenvoor Goddieonsinstaat stellen hem te benaderen, maar de ware naam vanGodisnooitgeopenbaard.Niemandzou deze kunnenuitspreken,wantomdattekunnenmoet iemand op hetzelfde niveauals God staan,omzomethemtekunnenmeeresoneren. Devoorstev a l ~ ekiesrechtsboven(nr.14) houdt verbandmet de wijze waarop menzich naar buitenwilmanifesteren. lk heb eens eenjongen vantwaalJjaar onderzocht dieeen mooi, regelmatiggebithad met uitzonderingvandieenevalsekiesdieinhet verhemeltenaarbinnenwasgegroeid.De vadervandiejongenvroegzichaf watde besteoplossingvoorzijnlOonzouzijn:de kiestrekkenof eenorthodontischebehandeling.Hijwaserzichvanbewustdatdie behandelingaanzienlijkerisico'smetzich meelOUbrengenvoordewortelsvande andere tanden en kiezen en dat dat niet inverhoudingzoustaantotdepogingeenkieste redden.Ditintrovertekindhadeenzeer expansievetweelingbroer - een feitwaaronderhijduidelijkleedenwaardoorhethem moeitekosttezijneigenplaatstebepalenen zijneigenwensenteuiten.Omdejongente helpenzichopemotioneelniveallvoorte bereidenophettrekkenvandekies- want daartoehaddenwebesloten- hebikhem Centauryvoorgeschreven,het bloesemextract datikaleerderinditboekhebgenoemden datalsindicatie'devoetveeg'heeft.lk legde dejongenuitdathijnietaileenhetextract maar ook deextractie erna moest zien als een gebeurtenisdiehemzouuittillenbovende statusvanhetkinddatgewilligaltijd dezin vaneen ander doet naar de status vaniemand diezelJ beslissingen neemt enzekerder isvan zichzelJ.Deoperatieslaagdeinaileopzichten. Eenanderepatient,eenvrouw,had diekies Latentrekkenomdathijhaarhinderde ondankshet feitdathijnietdoorcarieswas aangetast.lkvraag haar hoe zeemotioneel in haar velzat ten tijdevandeextractie.Zeverteltdathaarman,terwijlzenogstudeerde, haar gevraagd had destu dieoptegevenom met hem mee tegaannaar Afrika.Zeheeft dat , met tegenzin gedaan en opvoorwaarde datze daneenkind zoukrijgen.Toenzeeenmaalin Afrikawaren,werdzeallergischvooraile wittelevensmiddelen:witbrood,rijst,spaghettienanderepasta's,eiwitenlOvoorts... haargezichtwerddanhelemaalpaarsrood. Zekonhet'blanke'nietmeerverteren.Toen zezwanger werd,en gedurende dehe Iezwangerschap,was deallergieverdwenenomzich nadebevallingweertemanifesteren.De boodschap diehaar lichaam haar overbracht was:'lk wiliets en het gaatniet zoalsikwil.' DevoorstevalsekiesIinksboven(or.24) houdtverbandmetdeverlangensvanonze gevoelige,affectieve,innerlijke kant. 52 53 DevoorstevalsekieslinksonderCnr.34) houdtverbandmetdewijzewaaropeenpersoon binnen de context van zijn directe omgevinguitdrukking geeft aanzijnwi\,Deze kies hangt samenmetiemandswilophetaffectievevlak. DevoorstevalsekiesrechtsonderCnr.44) houdtverbandmethetvermogenbepaalde plannen, voomemens enconcrete projecten te verwezenlijken.Depatientediehaarstudie gedwarsboomdzagdoordereisnaarAfrika hadopdezekieseengeel-goudenkroon, evenals een amalgaam vulling in de valse kies nr.45 . Het verwijderen vandie twee op elkaar inwerkendemetalenheeftertoebijgedragen dathaar allergische k1achtenafnamen. Hetgetalvandevoorstevalsekiesisde 4. Datisdea(devormgevingvandeenergie van deI) die vaste voet op de aarde krijgt;het isde'gestolde',vastgewordenenergiebinnenhetkadervantijdenruimte4 . Hetzijn de vier elementen die hetwezenvan de Aarde uitmaken:lucht,water,vuurenaardegesymboliseerddoorhetvierkant.Hetisde materialisatie vandeidee. Hetermeecorresponderendeastrologische tekenisMars,hetvuurvandebegeerteen vanhetlevenif dat demensaandrijft. DE ACHTERSTE VALSEKIEZEN (nrs. 15, 25,35, 45) Het sleutelbegrip bijde achterste valse kiezen is'ik wilcreeren ' . Deze kiezenhangen samen met deuitdrukking en deverwezenlijking van ons vermogen tot scheppen:kinderen , liefdes, artistiekecreaties...Zezeggenietsoverons vermogenonzeverlangensoptepakkenom zeterealiseren. De achterste valse kies rechtsboven (nr.15) houdtverbandmetwatmennaarbuitentoe wilontwikkelen.Voomamelijkhetkinddat mengraagwilhebbenof hetproject datmen graagwilverwezenlijken.Vrouwendieeen abortusofeenmiskraamhebbenmeegemaakt,of die eenkindnade geboorte hebben veri orenof problemenhebbenmet de vruchtbaarheid,hebbeneengrotekansdatermet dezekiesietsmisgaat.Bijeengelukkig,harmonisch echtpaar kande mandie zich bewust isvandeproblematiek vanzijnvrouwendie daarmet compassie opreageert,ooklast krijgenvandiekies. DeachterstevalsekiesIinksboven(m. 25) iseenheelspecialekies,omdat dienamelijk verbondenismetkarma.De aanleg en de neigingenvanhetindividuliggenindezekies opgeslagen als een ingeboren, alontwaakte of nogsluimerende gave. Diekiesisalshetwaredehandtekeningvan de persoon,hetwaaromvanzijnbestaan hier. Dat heb ik kunnen constateren toenik die kies bijeenvanmijnpatientenschoonmaakte: Diekiesgeurdenaar rozen,watheelverrassendwas,omdateendoor cariesaangetaste tand doorgaans heel erg stinkt.Verbaasd over diegeur(temeeromdatmijnreukzinnietzo sterkisontwikkeld)gingikdoormetmijn werk envroegme af of ik het me niet gewoon verbeeldde.Maardaarhetrozenparfum hardnekkig aanwezigbleef en zelfs indringen54 55 derwerd,vroegikaanhaarmandiebijde behandeling aanwezigwasendiehelderziendegavenheejt,of hi)opeendieperniveau konzienwelke gebeurtenissen er met dietand warenverbonden.Hijzeitegenzijnvrouw: '0,datisgrappig!Jehebteenhoofd datzo breed isals )e schouders, je lichaamiszodik als eenbooms tam,datisuit detijd dat je een cycloopwas! Die buitengewone kracht heb je behouden,maardieisnognietontwaakt maar sluimert in je.' Bijanderepatienteniserbijdiekiesalshun handtekeninguitgekomenhetschilderenvan iconen,dekalligrafie,dans,groepsanimatie, zang...Activiteitendiezevandaag de dagin hunvrijetijdbeoefenenendiehuninnerlijk even wicht enplezier geven. Hoemeermeninharmonieleeftmetzijn diepstewezen,destegemakkelijkerkanhet talentzichontwikkelenendestesneller ontdektmenhetwaaromvanzijnbestaan. De achterstevalsekieslinksonder (m.35) staatvoordeimpactopmijnlevenvande energieenvanmoederskant.Aisdiekies scheefstaatennaardetongzijdeoverhelt, heeftmeninnegenvandetiengevallenmet eenverstikkendemoeder temaken.Zoalsdie vanhet jongetjebijwiedemelkkiesnietuitviel(demelkkiezen zijnde toekomstigevalse kiezen). Wanneermelkkiezenindekaakboogblijven zitten,betekentdatheelvaakdatmenniet volwassenkanof wilworden.Inditspeciale gevalkondejongennietgrootworden- hij bleef maar afhankelijkvanzijnmoeder.Toen ikuiteindelijkdemelkkieshebgetrokken, bleekdeblijvendekieseralonderlezitten. Eenmaandlater was die helemaal doorgebrokenenwerddejongeninzijngedrag jegens z'nmoederopstandig.HijhaddeeerSlestap gezet opdewegnaar onafhankelijkheid. Bij eenvrouwvaneen jaar of veertigwas die valse kies al sinds een paar jaar getrokkenen ookwas devoortand linksboven gebroken.Ze klaagdeover pijninhaar schouderswaar tot dantoegeenenkeletherapeutietsaanhad kunnendoen(depremolaarnr.35houdt somatotopischvooralverband met deschouders).Deze vrouw had een overbeschermende moedermetwiezeheelmoeilijkde'navelstreng'kon doorsnijden.Ik heb haar neuraaltherapeutischbehandeldeneenpaardagen later wasdepljnverdwenen. De achterste valse kiesrechtsonder (m.45) staatvoorhetorganiserenophetmateriele vlakvanprojecten,vooralophetgebiedvan helwerk.Hetveranderenvanrichtingof het ontwikkelen vaneennieuwe beroepsactiviteit kanzijnweerslaghebbenop deze kies. Hetgetalvandeachterstevalsekiesisde 5.Hetisdeviadevier4.vastgeworden energiedieindeschootvandematerieweer totlevenwordtgewekt's.Hetisdezelfde energie als diewelke van de punt van de piramidenaar debasisstroomt.Ingewijdennoemende5 het getalvanChristus,hetgelalvan hetwoord,helgoddelijkegetalvandevervulling,het getalvandeschepping. 5657 Het getal5 iseveneens het cijfer van de mens dienaarGodsbeeldisgemaakt,gesymboliseerd door het pentagram, deineen Iijndoorgetrokkenvijfpuntigester.Demensinhet wielvanLeonardo daVinci. Wehebbenvijfzintuigen,vijfvingersaan elke hand, vijf tenenaanelke voet entweeendertig tanden en kiezen - dit laatste aantal kan mennumerologischeveneenszjenalshet getal5,namelijk3 + 2. IndeKabbalaberustdeinterpretatievande letter he - devijfde sefira vanhet Hebreeuwsealfabet- opdemogelijkeverwantschap ervanmethetw.erkwoordhawadat'zijn' , 'bestaan'betekent.Enbestaanvoordemens betekent dat hijleeft,ademt . Vandaar wellicht datdeschrijversdiehetHebreeuwseschrift hebbenontworpeninde letter he grafisch iets vaneenademdoorganghebbenwillenweergeven: vanbovenkomt de ademnaar binnen, wordtnaarbenedengeleidendaarnaweer naar bovenuitgestoten. Menkandeachterstevalsekiesastrologisch inverbandbrengenmetdeplaneet Venus, de scheppendeliefde.Weergegevendooreen symbolischecirkel0duidtditophet\even lOalsdatindefysiekewereldincarneert'i'. DE EERSTE WAREKIEZEN (nrs.16,26,36,46) Deeerstewarekiezenkomenopdeleeftijd vanzes,zevenjaartevoorschijn,indefase waarinhet kind zijnplaatsaanhet bepalenis: 'Ik wildit, ikwil dat. 'Hetkinddoet zich gel-denenmenvindtdat'parmantig',het kindis 'pertinent'inwathetwi!.Alshetveertienis, ineenanderecrucialelevensfase,vindtmen hetzelfdesoortgedrag'brutaal','impertinent'.MenlOUkunnenzeggendatdezekiezencorresponderenmet hetverlangen erkend tewordenopde plaatsdiemenwilinnemen. Deeersteware kjesrechtsboven(nr.16)is deplaatsdiemenwilinnemenendiemen naar buitentoewilwaarmaken. Eenpatientevanme,eenjongmelSje,leed heimelijkmaar hardnekkig.Zeisbij mijonderbehandeling.lkvervangdeamalgaamvullingendoorcomposietvullingenenikzet eennieuwekroonwaarvoorikeen niet-toxischmateriaalkies.Ondanksdeze maatregelenblijftdepijn.lkgasamenmet haar opzoek naar emotionele Jactorenenbij diespeurtochtinhetverledenstuitikopeen kleinmeisjevanvijf,zes jaar,meteenrood jurkje aan, dathuilt omdat haar moeder veel verdriet heeft.Eninderdaad,in die periode is haar grootmoeder overleden.Het meisje heeft hetgevoelgehadfysiekindesteektezijn gelatendoor/warmoeder.diehe{emnn{in haar verdrietopging.Duor hellerugbrengen vandieherinneringinhaarbewustzijnverdweende pijn. Toenik een jongemanwienseerstewarekies rechtsbovendoorcarieswasaangelasteens vroegoj hij misschien onlangs eenteleurstellinghadgehadmetbetrekkingtoteen bepaaldproject,antwoorddehijmedathij gezaktwasvoor het examen datheminstaat 58 59 lOUhebbengesteld apotheker teworden.Hij had moeten afzienvanwat hij graaghad willenworden. De eerste ware kiesIinksboven (nr.26) vertegenwoordigtdeplaatsdiemengraagzou innemenbijhetuitenvanzijngevoelens.De gemisteapothekerinspevanhierboven,die nietdeplaatsdiehijinzijnhartwilde,kon verwezenlijken,bleekvervolgensookaan dezekies cariestehebben. Bij eenvrouw vanzestig jaar bij wie deze kies heel loszat, hebikaanvankelijk gedachtaan een probleem met debloedsomloop. Ik heb de parodontitisbehandeldomdeontstekingtot staantebrengen. 'Ookdeachterstevalsekies linksonder(nr.35)stondbuitendegebitsboog,richtingwang.Devalsekiezeninde onderkaakzijnverbondenmetdeknieen.Ik vraaghaarof zedaarproblemenmeeheeft Zeverteltm(l' datzeophaar tiende jaar een knieoperatieheeftondergaan,dusongeveer op deleeftijd waarop demelkkies wordt ingewisseldvoor devalsekies.Er haddenzichin d i e z e ~ f d eperiodetrouwensnogtweeandere ing rijpendegebeurtenissenvoorgedaan,zij het op een heel ander vlak.Ikvraag haar een enander over degezinssituatieindietijd.Ze antwoordt me op boze toon:'Mijn ouders zijn toengescheiden.Mijnvaderisopgestapten als hij nu ineens voor m' n neus zou staan,lOU ikdedeurvoorzijnneusdichtsmijten!'De gebeurtenisstondnietaUeeninhaar geheugen,maar ookinhaar tand gegrift enop dat momentbegreepikdatdeloszittendekies bovennietietstemakenhad met eenstoring indebloedsomloop,maarmeteenaffectief probleem.Dezevrouwwasnietinstaatde gebeurtenissenuiteenververledenachter zichteLatenof ineenander daglichttezien. Deenigemanier omdekiespijnteverhelpen eninhetverlengdedaarvanhetinnerlijke conflictteverzachtenwashet trekkenvande kies. Deeerstewarekieslinksonder(nr.36) houdtverbandmetdewijzewaaropmen affectief erkendwilworden.Heelvaakdenkenkinderenbijzichzelf:Ikvraagmeaf of mijnoudersmenietergensalsvondelingop eenvuilnisbelthebbengevonden.Zijnmijn vaderenmoederweImijnechtevaderen moeder,wantzehoudennietvanme zoalsik zouwillendatzevanmehouden,ikherken mezelf niet inde manier waarop zesoms naar mekijken. Heteerstegevalvancariesdoetzichheel vaakjuistbijdieeerstewarekiesIinksonder voor,opeenleeftijdwaarop zichinhetleven vanhetkind - datbezig ismet zijn emotioneIeintegratie- ookdeeerstegevoelsdrama's aandienen. Eenjongevrouwbijwiemeneenbrughad geplaatst om diekiestevervangen,herinner dezich datzedaarveel pijn had gehad voor; tijdens ennahet trekkenvandekies.Toenwe teradegingenbij het geheugenvandiekies bleek dathaar iets ouderebroertjewasover ledentoenze eenkindwas. Hetverdrietdathaarvader daaroverduide lijkvanhadwasvoorhaar zointens,datze 6061 had gedachthaar plaatsinhet hartvanhaar vader kwijttezijn. Hetisgeentoevaldatdezevrouwaanbaarmoederhalskankerhadgeleden.Deziekte wasgelukkigineenvroegstadiumontdekt, zodat debehandeling ervan succes hadgehad. Dieeerstewarekieslinksondercorrespondeertmetdebeneden-driehoekvanhet lichaam,diewordtgemarkeerddoordeheupenendegenitalien. lkhebeenpatientegehadvaneenjaarof veertigdiegeenkinderenkonknjgen.Ze volgdedaarvooreenbepaaldebehande/ing, maardiehadtotdantoenoggeensucces gehad.Zekwam 'bijmijomdatzevanhaar amalgaamvullingenafwilde.Rekeninghoudendmethaargynaecologischeproblemen hebikbijzondereaandachtgeschonkenaan dieware kiesnr.36.Nadebehandeling neem ikdekies op osteopathische wijze tussen mijn vingersomtezienof er eenbeetjebeweging inzit,maarhijzithelemaalvast- hijis geblokkeerd. Vervolgensvraagikdoor middelvanpsychopathotactieinformatiemetbetrekkingtotde emoties die met die tand verbonden zijn.lk zie mijnpatienteopdeleeftijdvanvijf,zes jaar ophet platteland,dehandenophethekwerk vaneenkippenren.lkvraaghaar wat er aan dehandis,omdatzezichtegelijkertijdaangetrokkenvoelttotdiekippenrenenerook doorwordtafgestoten.Hetblijktdatzehet vreselijknaaryondomtezienhoemende kippendenekomdraaide.Zeheeftereen angstvoorverenaanovergehouden.Men doodtdekipdielevengeeft door haar denek omtedraaien.Datheeftzichzoinhaar geheugen- eninhaarlichaam- gegriftdat voorhaarlevenschenkenverbondenismet zelJsterven.lkhebditverbandmethaar besprokenenhaardoorverwezennaar anderendie haar misschien zouden kunnen helpen. Een andere patiente leed aan mUltiple sclerose.Ookbijhaarmaakteikgebruikvanpsychopathotactieenookhaar zieikop deleeftijd van vijf,zes jaar voor me: ze staat voor de schorsvaneenkaleboom.1kvraaghaar: 'Hebtueenfamilielidverloren?'Zevertelt me:'Een zusjevan me isoverleden voordat ik geborenwerdenmijnoudershebbenme dezelJdevoomaam gegeven die zij had.'Deze vrouwhadallljdindeschaduwvanhaar overledenzusjegeleefd.Haareigenbestaan wasnooit als zodanigerkend. lk behandelnogeenvanhaar anderekiezen, devalse kies nr.14, die de betekenis vanware kies nr.36 bevestigt. 1kzag een grafsteenvoor mij staan,watmenzoukunneninterpreteren als:'lk kannietbestaan,wantmijndodezus staatvoor me. ' Bijmultiplesclerosewordtaileopstijgende energieinhetruggenmergonderbroken - het ishetfysiekgewordenziektebeeldvanhet bestaandatopeen of andere wijzenietwordt erkend. Deeerstewarekiesrechtsonder(nr.46) houdtverb andmethetallerconcreetste:het werk.Wanneermenermoeitemeeheefteen zaakvandegrondtebrengenof eenbelang62 63 rijk project te verwezenlijken, ishet geen toevaldatzichjuistbijdezekiesallerhande symptomen voordoen,want zulke belangrijke zakenmet betrekking tot het werk zijn alseen geboorte.Bijeenvanmijnpatientenhebik gezien,hoeveelbeweging er indie kieszat in de peri ode waarinhijeenzaakaanhetopzettenwas.Toendateenmaalwasgelukt,stabiliseerde dekieszichweer. Men zegtwei'van een bepaaldproject bevallen','zijnbroodverdieneninhetzweetzijns aanschijns'.Indietweeuitdrukkingenvindt menhetgeboorteschematerug,namelijkde aanwezigheidvanwaterdiebijdegeboorte vaneenkindgepaardgaatmetdebevalling. Diekiesisverbondenmetdoodenwedergeboorte. Iedereherstructureringbetekenttegelijkertijdeendoodvoordeoudestructuur en een geboorte voor denieuwe. Indeacupunctuur ishet oor het zintuig datin verbandstaatmetdenieren.Denierenhebbenalselementwaterenalsnegatievepsychischefactorangst: Eenvrouwleedaanoorsuizingen- eenvrijweicontinuaanwezige jluillooninhaar oren - watmaaktedatzenietnaarderadiokon luisteren,nochtelevisiekonkijken.Alseen vandieapparatenaanstondmoestzede betreffendekamerontvluchteneninhaar eentjeergensandersgaanzilten.Datkwam hetechtelijklevennatuurlijkniettengoede. Toenikopzoekgingnaar eenmogelijke oorzaakinhet geheugenvandekies,zagikmijn patienteopeenstrand.Zedeedwanhopige pogingenhaarzoontehelpenreddendie tegendezeerhevigegolvenvocht.Deangst diezelOenhad uitgestaanwasZOgroot,dat zedegebeurtenisweggestoptheeftinhaar geheugen. Ineen anderecontext heb ikbij een man deze zelfdekiesaangetastgeziendooreenaltijd latent aanwezige onlstekingshaard.Steeds als dezemanaanspanningenof vermoeidheid blootstonddiebovenhetnormaleuitgingen, reageerdedekies.Hetbleekdatdezeman lOenhij zeven jaar was bijna verdronken was. Hijherinnerdezichnoglevendighetzoute water datinzijnlong enbrandde,enookhet gevoel van paniek dat hem had overvallen net voordat hij hetbewustzijn had verloren. Indezebeidegevalleniseenenergetische behandelingswijze van het gebit niet voldoende.Menmoet een adequate emotionele therapie zientevinden:etherische olien,bloesemessences,homeopathie,psychotherapie enzovoort. Hetgetaldatcorrespondeertmetdeeerste warekiesrechtsonderisde6.Dezesishet hexagram,deDavidsster:eenzespuntige ster diewordtgevormddoortweeinelkaar geschovendriehoeken.Detraditioneleuitleg zieterdecombinatieinvaneen'waterige' (vrouwelijke,opdepuntstaande)metde 'vurige'(mannelijke,metdepuntnaar boven wijzende)driehoek,diesameneenharmonischgeordendgeslotendualistischstelsel vormen. Kortom,deverenigingvandemanneIijkeen devrouwelijkepooldiedemensinzich 64 65 draagt.De mens isniet instaat zijn plaats volledigtebepalenenintenemen,zolangbeide polennietharmonischinzijnpersoonlijkheid zijngefntegreerd.Deplaneetdiebinnende astrologische zienswijzebijdeze kieshoort is Jupiter,derechtvaardigeheerserwienshandeleninwijsheidworteltendiealszodanig alomerkendenaanvaardwordt.DesymboliekvanJupiter kanmenvertalenalsdesluiervanUranusdiewordtweggenomenom zichophetmenselijkeenspiriweleplante kunnenontwikkelen.'6l4De6isdeenergiediemenindeschootvan dematerie5vindtendieweeromhoog stijgt,terugnaar haarbron[',. DE TWEEDE WARE KIEZEN (Drs.17,27,37,47) Detweedewarekiezenbrekenopdeleeftijdvanongeveertwaalf jaar door.Zeweerspiegel enderelatievanhetindividumet andereme'1sen,dusdewijzewaaropmen zichzelf opdeanderprojecteertendeterugkaatsing daaropvande ander.Ze houdenverbandmet'de reactievandeander opmij'. Detweedewarekiesrechtsboven(nr.17) geeft uiting aan gebeurtenissen die verbonden zijnmet debetrekkingen diehetindividumet debuitenwereld onderhoudt - inhet dagelijks leveneninzijnwerk. Wanneer men ophetgebiedvanhetwerk een vechtersmentaliteitbezit,wilmenheelvaak datdeandernetzois.Wanneermendante makenkrijgt met een futloosiemandontstaan er spanningen.Dat heeft totgevolg dat de een zichuitdevoetenmaaktofdatdeanderin woede ontsteekt.Die woede kanzichvertalen inaantastingvandetweedewarekies(nr. 17). DetweedewarekiesIinksboven(nr.27) zegtietsoverdebetrekkingendiemenop affectief gebiedmetzijnmedemensenonderhoudt.Hijweerspiegelt aldan niet de harmonieindegevoelsrelaties metanderen. Tijdenseenbehandelingmanipuleerikop osteopathischewijzedebetreffendekiesbij eenvanmijnpatienten.Opeengegeven moment zieik haar als meisjevaneen jaar oj negen,tien,meteenkleinbabypopje.Een popjewaarmeezehaarinnerlijkewereld deelde,wantbinnenhetgezinwasergeen enkelecommunicatie.Mijnpatiente,dieop hetmoment vandebehandeling tweeenzestig jaarwas,bevestigtmehetbelangdatdat popjeinhaar Levenvoor haar had gehad.Ze hadhetzelfsmeegenomentoenzetrouwde. Eenmaal getrouwd stuitte ze op dezelJde communicatieproblemenalsdiewelkezeinhaar ouderlijkgezinhadondervonden,waardoor ze bleeJ lijdenonder eeninnerlijkisolement . Aiserbinnenhetkadervaneenvriendschappelijke,affectieverelatiesprakeisvaneen teleurstellingmetbetrekkingtotdehouding vandeander,vanwiemenkennelijkiets anders hadverwacht en gehoopt,kandat conflictzichvertalennaar eenaantastingvande hier genoemde kies. Aiseenmanbijvoorbeeldeenflatjeopzijn naamwilkopen,zonderdaarbijrekeningte 6667 houden met de wensenvan zijn vrouw, kan de last die ze heeftvande houding vanhaar man jegens haar zichfysiekmanifesterenalskiespijn. Alsdemanzijnplandanookechttenuitvoer brengt, isdekies diebijdevrouwwordt aangetastvrijwelzekernr.37. Dezetweedewarekieslinksondermaterialiseertdeuitwisseling- oflieverhetgebrek daaraan- zoals diezichalinkiesnr. 27had doenvoelen. Detweedewarekiesrechtsonder(nr.47) houdtverbandmet de relatie die men tot zichzelf heeft en die Zlichuitingebaren en de hele maniervandoen.Dierelatie,waarvandeze kiesde weerspiegelingis,berust op hetmaterieleaspect,hetaspectdataanleidingkan geventotconflicten. Detweedewarekiescorrespondeertmet het getal 7. Door terug te gaannaar de bron'" wordtdemensinzijnaardseincarnatiede volmaakte uitdrukkingvande drie niveaus[, fysiek,affectiefenspiritueel.Hijwordteen brugtussendeHemelende Aarde. IndeastrologieishetMercurius,deboodschappervanGoddiebelastismethetrapporteren,hetcommuniceren,hetuitwisselen. MenvindthierhetsymboolvanVenus~ terugdiedekosmischeenergieenopvangt metdebekervanNeptunus"i. DE VERSTANDSKIEZEN (urs.18, 28,38, 48) Deverstandskiezenbrekentegenheteenentwintigstelevensjaardoor,aanheteindevan de derde cyclusvanzeven jaar die correspondeertmetdeintegratieophetspirituele niveau.Zekristalliserendeenergievanhet individudieverbondenismethetcollectieve bewustzijn,methetuniverselebewustzijn. Dezekiezenzeggenietsoverhetverrnogen vanhetindividueentewordenmethetmystieke dee I vanzichzelf. Invergelijkingmetdeanderetandenenkiezen heeft de verstandskiestwee betekenissen: deverstandskieshoudt enerzijdsverbandmet demensindespirituelewereldenanderzijds metdemensinde wereldwaarinhijzichontwikkelt.Despirituelewereldkanmenbereikenviademystiekewegof doormiddelvan esoterischekennis. Wanneerdeverstandskiezenontbrekenkan datwijzen op een sterkere gerichtheid op kennis dan op mystiek.Demystieke wegisinhet algemeen'arbeidsintensiever'enookvaak verbondenmetdisciplinesalsyoga,taichi, reikien dergelijke. Hetgebeurtsomsdatmensenaileenmaar verstandskiezenindebovenkaakofinde onderkaakhebben.Alseraileenmaarinde bovenkaakverstandskiezenzijn.kanmen zeggendatdebetreffendepersoondekenni s omtrentonzichtbarebestaansniveausinzich draagt,maarergeenzininheeftdieinhet levenvanalledaginpraktijktebrengen.Als 68 69 deverstandskiezenzich daarentegen aileen in deonderkaakvoordoenbetekentdat,datde betreffendepersoonzichbuitengewoonveel moeitegeeftindewereldgei"ntegreerdte raken. Deverstandskiezenzittenindehoek- het kaakgewricht- waardehorizontaleende verticale'tak'vandekaaklijn,sarnenkomen. Zebevatten de energieenvanzowelhetspirituelealshetaardseniveauenverspreidendie viadekaakboogwaarinzezichbevinden. Wanneerdemenszijnpotentieeltothetverwezenlijkenvaneenspiritueleofeenmateride dimensie ontwikkelt,isdeverstandskies daar altijdbijbetrokken. Alsiemand er moeitemeeheeftzijn'plaatsindewereldwaarin hijleefttevinden,kanhijofzijproblemen krijgenmet eenof meer verstandskiezen. Deverstandskiesrechtsboven(nr.18)correspondeertmethetontwikkelenvande kracht die nodig isom zowelin de wereld van hetfysiekealsindievanhetspirituelege"integreerdteraken. Deverstandskieslinksboven(nr.28)houdt verbandmethetdiepgeworteldegevoelvan angst,afgewezentewordendoordefysieke ende spirituelewereldwaarindebetreffende persoonzichontwikkelt.' De verstandskies rechtsonder (nr.38) weerspiegelt de kracht die men ontwikkelt om binnendeomgevingwaarinmenleeftuitingIe gevenaanzijngevoelens. Deverstandskieslinksonder(nr.48) correspondeertmethetvennogen tot hetontwikkelenvandefysiekeenergiedienodigis om zichintepassenindewereldwaarinmen leeft. Deverstandskiesisverbondenmethet getal8.Demensheefthetlevensprincipein de dualistischewereld8gerealiseerd,dusin deaardsewereldwaarinhijleeft.Doormiddelvanzijnmenselijke structuur heefthijhet oneindigebereiktenishijzichzijnonsterfelijkheidbewustgeworden.Dehorizontale8