Post on 06-Feb-2018
42Armoede in je Hoofden onder je Vel
Mineke ViaeneVoorzitter
Gezondheidsraad Geel
Coördinator
Zorg voor Zorg
Diensthoofd Neurologie
St Dimpnaziekenhuis
EEN HAALBAAR ZORGMODEL IN EEN VERANDEREND ZORGLANDSCHAP
GEEL-LAAKDAL-MEERHOUT
GCARE en Zorg voor Zorg
G(eelse) Care en Zorg voor Zorg
Voor inwoners
met
gezondheidsproblemen
en
welzijnsproblemen
die elkaar beïnvloeden
Stad Geel
Geel -derde grootste oppervlakte provincie Antwerpen
-gemengd stedelijk (60% bevolking) / landelijk (40% in 8 deelgemeenten)
-centrumstad-functies
-meer leefloners (0,68%) dan gemiddeld (0,54%) (23ste plaats Vlaanderen)
OCMW• 450 leefloon/begeleiding/steun dossiers OCMW (2015) (1,1% van de bevolking)
• Zwaardere dossiers: van 10 (2009) naar 32 (2013) daklozendossiers per jaar
• Stijgend aantal intakes: van 403 (2009) naar 480 (2015)
• totale budgetkost tussenkomst medische kosten € 77.612,56 (2014) • gemiddelde ca € 175 per dossier
• Totaal budget OCMW 2.200.000 euro • Medische Kosten 3,5% van het budget
• Geen ruimte voor een (extra) medische kost bij de cliënten OCMW, bij een laag inkomen uit arbeid of uit lage vervangingsinkomens (€ 867-1156, € 1030-1370/maand)
• € 500-550 huur minimaal• € 250-350 vaste kosten minimaal• € 250-600 bestedingsruimte voor 2 personen/maand
↔ gemiddelde factuur AZ Ambulant € 35, hospitalisatie € 185 (2014)
• Ook vanuit sociale dienst uitstelgedrag voor gezondheidsuitgaven
• 70% is jonger dan 50 j
Jaarrapport Dienst Samenlevingsopbouw Geel
Sociale Barometer 2012
Moeilijke toegankelijke gezondheidszorg en ziekenhuisonkosten
belangrijkste factoren
om in armoede te geraken en om in armoede te blijven in Geel
Betaalbaarheid van Ziekenhuiskosten2014-2015
met dank aan W. Verbraeken, St Dimpna Ziekenhuis
Betaalbaarheid van ZiekenhuiskostenAfbetalingsplannen
→ 30% bouwt potentieel schulden op
Betaalbaarheid van Ziekenhuiskosten afbetalingsplannen
55% met betalingsproblemen is jonger dan 40 jaar (~ jonge gezinnen)
Eerstelijn KempenVerouderen van aantal HA
(2015)
met dank aan E. Nysmans, WZK
Gezondheid en Welzijn hangen samen
Artsen en OCMW’s hebben een belangrijke raakvlak
minder armoede, meer gezondheid
meer gezondheid, minder armoede
Stad Geel
G(eelse)-careOntschotting Gezondheidszorg en
Welzijnszorg
• Gemeenschap: nood aan vroegere detectie welzijnsproblemen en beheersen van de kost
• Nood aan detectie-antennes verspreid over de bevolking
• Persoon met zorgnood: nood aan behe(e)r(s)en van de kosten en blijvende toegankelijkheid
• Nood aan coaching/casemanagement/coördinator/verbinding
• Nood aan afspraken rond kosten
• Prioritering vanuit patiënt/cliënt
• Nood aan een blijvend toegankelijkheid van eerstelijnszorg
• Nood aan ondersteunen van de eerstelijnszorg
Stad Geel
Ontschotting Welzijnszorg/Gezondheidszorg‘wijkgezondheidscentrum’ onder elk dak
Stad Geel
Invloeden op gezondheid
Dahlgren-Whitehead 1991
G(eelse)-CAREModel gecommuniceerd naar HA/AZ vanaf 03-2015
• Specialist Gezondheidszorg in de Eerstelijnszone HA
• Informed consent over gegevensdeling
• Verbindingscoach (ervaren maatschappelijk assistent OCMW) in dienst 1-3-2016 • Vast aanspreekpunt voor arts (brede eerstelijn en tweedelijn)• Warme overdracht• Outreachend• Prioritering, Dispatch. Casemanagement zo nodig• Geen vervanging sociale diensten vakbonden, ziekenfondsen, ziekenhuis
• Gezondheidscoördinator (Dienst Gelijke Kansen OCMW) in dienst 15-9-2015 • Voorbereiden en ondersteunen van samenwerkingsverbanden tussen zorgverleners• Netwerking • Voorbereiden en coördineren gezondheidscampagnes
• Gezondheidsraad (Zorgraad) opgericht 1-1-2016, eerste vergadering februari 2016• Beleidsondersteunend naar samenwerkingsmogelijkheden tussen groepen
zorgverleners• Oplossen van de problemen die in de ontschotting worden gedetecteerd
Stad Geel
G(eelse) CARE Afspraken AZ
Medische Raad en Algemene Vergadering Artsen en Directie/RvB
• Maandelijkse update naar ziekenhuis door OCMW• Cliënten/patiënten op de hoogte van én akkoord
• gegevensdeling tussen OCMW en ziekenhuis en vice versa• Herkenbaarheid
• OCMW / A.Z. St.Dimpna Geel• Engagement om kosten voor cliënten OCMW te drukken
• Geen 1-persoonskamer (tenzij om medische redenen), geen betalende niet medische voorzieningen (telefoon, …), TV ter beschikking maar niet in rekening gebracht
• Geen supplementen, geen REM-gelden• Geen deurwaarders
• Artsen-specialisten• Engagement maximale zorg voor minimale kost
• OCMW• Verbindingscoach helpt bij welzijnsproblemen die opnames beïnvloeden
• inefficiënt gebruik van spoedgevallen voorkomen
• heropname helpen voorkomen (secundaire preventie)• preventie, empowerment cliënt, …
Stad Geel
herkenning
Stad Geel
Stad Geel
Stuurgroep ‘Zorg voor
Zorg’*
Welzijns- en gezondheids-
zorgpartners regio Zuider-
Kempen
Uitbreiding model naar
Chronisch Zieken (2016)
Kwetsbare ouderen (2017)
Arbeidszorg (2018)
Impulssubsidieproject
Provincie Antwerpen
2016-2017
Huisartsen, Lokale
Gezondheids-
medewerkers: apotheker,
kinesist, thuisverpleging,
AZ,…
OCMW / welzijnsorganisaties en -
hulpverlening
Dienstencentra, dagcentra, CAW,
kinderopvang, …
Gezondheids-coördinator
Facilitatie lokaal zorgcontinuüm/
Administratieve ondersteuning
Uitwerken preventiebeleid
Gezondheidsraad*
Meewerkend-Probleemoplossend in het
opbouwen van het lokale zorgcontinuüm
Advies Preventiebeleid
VERBINDINGS-
COACH
Outreachend werken
Regierol patient
Warme Overdracht
Opbouwen zorgcontinuüm voor
patiënten met gecombineerde
welzijns- en gezondheidsproblemen
Stuurgroep + Gezondheidsraad = Zorgraad
Conceptueel Model
Verbindingscoach als spil tussen welzijnszorg, gezondheidszorg, buurtzorg in Geel –Laakdal-Meerhout
Doelgroep: Personen met gecombineerde Welzijns- en Gezondheidsproblemen
*kwetsbaarheid in de brede zin: onaangepast wonen, migratie-achtergrond, eenzaamheid,…
Focus: ontschotting van nulde tot tweedelijn
Outreachende aanpak: Verbindingscoach (OCMW)
Dispatch en casemanagementOndersteunen nieuwe buurtnetwerken.
Lokale zitdagen in Pilootdeeldorpen
Uitbouw ‘Mobiele Lokale Dienstencentra’
Partners buurtzorg
OCMW, SPK, Triamant,
MPI Oosterlo, Woonzorgcentra
Lokale verenigingen: OKRA
Samana,...
Lokale organisaties: scholen,
kerkraden, …
BOTTUM UP PER WIJK
AANGEBRACHT
Partners
OCMW, SEL, VHKZ, AZ St
Dimpna, Gezondheidsraad,
Seniorenraad, Ziekenfondsen,
CAW, Gezinszorg,
Thuisverplegingsdiensten, …
VOLGENS AFSPRAKEN
G-CARE
Efficiënt bereiken van de
doelpopulatie
Hoge betrokkenheid nulde-
eerste- tot tweedelijn
Verbeteren van de
welzijns/gezondheids-
parameters
Stad Geel
Operationeel Model
Resultaten na 1 jaar
03-2016 - 03-2017
Enquête artsen
Gegevens AZ: patiëntencontacten, schuldopbouw
Gegevens OCMW: budget medische steun
Enquête cliënten (nog lopende)
• Bekendheid bij artsen?• Geel na 1 jaar• Laakdal-Meerhout (controle)
• Perceptie bij de artsen?• Huisartsen
• Huisartsen Geel• Huisartsen Laakdal-Meerhout (controlegroep)
• Artsen St Dimpna Ziekenhuis
• Perceptie bij doelpubliek?• Juli 2017
Huisartsen na 1 jaar
werking
N=11
(32,2%)
Huisartsen aanliggend
e gemeente
n=8
(61,5%)
p-
Chi2
c Nee Geen
Mening
Ja Nee Geen
Mening
kent u de
verbindingscoach?
8
72,7%
3
27,3%
0 1
12,5%
7
87,5%
0
<0,01
weet u waar u de
verbindingscoach kan
bereiken?
8
72,7%
3
27,3%
0 1
12,5%
7
87,5%
0
<0,01
hebt u vertrouwen in
de sociale dienst
OCMW?
10
90,9%
0 1
9,1%
8
100%
0 0
is de werking een
meerwaarde voor de
patiënt?
11
100,0%
0 0 4
50,0%
2
25,0%
2
25,0%
<0,01
is er meerwaarde
aan teamvorming
met het OCMW?
8
72,7%
2
9,1%
1
18,2%
4
50,0%
1
12,5
3
37,5%0,04
hebt u al
doorverwezen naar
verbindingscoach?
3
27,3%
7
63,6%
1
9,1%
1
12,5%
6
75,0%
1
12,5% 0,13
gaat u verwijzen bij
indicatie?
10
90,9%
1
9,1%
0 5
62,5%
1
12,5%
2
25,0%
0,03
kan de werking het
oneigelijk gebruik
van spoeddiensten
verminderen?
6
54,5%
4
36,4%
1
9,1%
4
50,0%
2
25,0%
2
25,0%
0,17
hebt u nog ruimte
voor patiënten vanuit
het OCMW?
5
45,5%
6
54,5%
0 2
25,0%
3
37,5%
3
37,5%
0,01
ervaart u
moeilijkheden van
betaling bij
patiënten?
2
18,2%
9
81,8%
0 4
50,0%
2
25,0%
2
25,0%
<0,01
Ziet u nog andere
vormen van
samenwerking voor
armoede?
4
36,4%
7
63,6%
0 0 8
100,0%
0
wist u dat een
verwijzing inwoners
aanliggende
gemeenten mogelijk
is?
5
45,5%
6
54,5%
0 1
12,5%
6
75,0%
1
12,5%
<0,01
Kan de werking een
belangrijke rol spelen
in de organisatie
eerstelijn?
10
90,9%
1
9,1%
- - -
0,435
Huisartsen na 1 jaar
werking
N=11
(32,2%)
Huisartsen
aanliggende
gemeente
n=8
(61,5%)
p-
Chi2 c Nee Geen
Mening
Ja Nee Geen
Mening
0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%120,0%
kent u G-care
kent u de verbindingscoach
weet u waaru de verbindingscoach kan…
hebt u vertrouwen in de sociale dienst…
is er meerwaarde aan teamvorming…
hebt u al doorverwezen naar…
hebt u voldoende informatie gekregen
gaat u verrwijzen zou een indicatie…
hebt u nog ruimte voor patiënten…
ervaart u moeilijkheden bij betaling
andere vormen van samenwerking…
kan G-care het oneigelijk gebruik…
is G-care een meerwaarde voor de pt
wist u dat een verwijzing inwoners…
is het toevoegen van de bijkomende…
Denkt u dat G-care een belangrijke rol…
Artsen AZ n=21
Aantal specialisten ja Aantal specialisten nee Aantal specialisten ontbreken
0% 20% 40% 60% 80% 100%
kent u G-care
kent u de verbindingscoach
weet u waaru de verbindingscoach kan…
hebt u vertrouwen in de sociale dienst…
is er meerwaarde aan teamvorming…
hebt u al doorverwezen naar…
hebt u voldoende informatie gekregen
gaat u verrwijzen zou een indicatie heeft
hebt u nog ruimte voor patiënten vanuit…
ervaart u moeilijkheden bij betaling
andere vormen van samenwerking voor…
kan G-care het oneigelijk gebruik…
is G-care een meerwaarde voor de pt
wist u dat een verwijzing inwoners…
is het toevoegen van de bijkomende…
Denkt u dat G-care een belangrijke rol…
HA Geel n=11
HA Geel ja HA Geel nee HA Geel ontbrekend
Bekendheid en Perceptie artsen
• Informatieverstrekking naar zorgverleners verbetert de bekendheid.
• Actieve samenwerking lijkt de perceptie significant te verbeteren
• Artsen vinden de ontschotting welzijn/gezondheidszorg na 1 j een meerwaarde
• 90-100% zien een meerwaarde voor de patiënt.
• 70-90% zien een meerwaarde in de samenwerking voor hun praktijk.
• 90% zien een meerwaarde voor de organisatie van de zorg zowel op eerste als tweedelijn.
• 20 tot 25% van de artsen hebben al doorverwezen in het eerste jaar.
• >80% van Geel en AZ gaan verwijzen bij indicatie.
• Huisartsen Laakdal: slechts 12,5% zegt niet te zullen verwijzen ook al hebben ze er nog geen ervaring mee.
• Zorgvraag G-care populatie• Grootte-orde tov populatie
• Evolutie tov de populatie
• Zorgkost G-care populatie• Voor de cliënt
• Voor de gemeenschap
Gegevens AZ en OCMW
Kenmerken G-care populatie n=414
10 uitschrijvingen 2016-2017 (waarvan 3 overlijdens)
5 geboortes
Stabiele groep 2014-2017: n=403 (97,3%)
56% is jonger dan 40j en 70% is jonger dan 50j
Zorggebruik algemene populatie AZ op basis van marktonderzoek
Totale regiopopulatie 241 170
Patiëntenpopulatie St Dimpna Geel 80 184
Populatie werd voor de berekening gebaseerd op marktaandelen en bevolkingsaantallen Westerlo, Balen, Dessel, Geel, Ham, Herselt, Kasterlee, Laakdal, Meerhout, Mol, Olen, Retie, Tessenderlo,
•
100,0%
120,1%
142,1%
100,0%109,4%
137,6%
100,0%
134,9%
146,3%
100,0%
118,3%
141,7%
90,0%
100,0%
110,0%
120,0%
130,0%
140,0%
150,0%
G-care 2014 G-care 2015 G-care 2016
OCMW-groep 2014-2016 tov 2014
alle contacten spoedopnamen hospitalisatie ambulante zorg
Figuur 2: Evolutie van de tweedelijnszorgcontacten in de OCMW-populatie (n=403) en de algemene populatie (n=80.184) in vergelijking met 2014.
0,0%
20,1%18,3%
-6,1%
2,8%4,2% 4,2%
-10,00%
-5,00%
,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
2014 2015 2016 jan-maart 2017
Evolutie van het totaal aantal contacten 2014-2016 en 1ste trimester van 2017
OCMW-groep Algemene Populatie
Figuur 3. Evolutie van het totaal aantal tweedelijnszorgcontacten in de OCMW-populatie (n=403) en de algemene
populatie (n=80.184) (cijfers januari-maart 2017 in vergelijking met januari maart 2016).
Besluit Zorggebruik
• Er lijkt een kentering te zijn in de groep vanaf 2016-2017
• Een systeem van wederzijdse informatie-uitwisseling lijkt op 1 jaar tijd de stijgende evolutie van tweedelijnsconsumptie in kansarmen te kunnen ombuigen
• Het zorggebruik lijkt vooral te dalen wat betreft hospitalisaties en spoedgevallengebruik
Zorgkost cliënten G-care
AZ facturatie Eindsaldo (euro)Verschil (euro) % tov jaar voordien
• 31/12/2013 13 553,64
• 31/12/2014 26 971,75 +13 418,11 +98,9%
• 31/12/2015 48 998,50 +22 026,75 +81,7%
• 31/12/2016 57 899,14 +8 900,64 +18,2%
Inningsproblemen
• Stabiel aantal afbetalingsplannen
• 2013-2015: 259 aanmaningen met deurwaarder
• 2016-2017: geen aanmaningen met deurwaarder
62853,559389,0
62853,5
70138,4
1598 1888
0,0
10000,0
20000,0
30000,0
40000,0
50000,0
60000,0
70000,0
80000,0
2015 2016
Evolutie kost medische verzorgingReëel tov verwacht in relatie tot de zorgconsumptie
kost OCMW Verwachte kost OCMW_zorggroei zorgconsumptie
Antennefunctie lijkt te werken
+/- 50 patiënten verwezen door HA op 1,5j
Retrospectief bijna allen gekend bij OCMW en verloren voor opvolging
Vaak verwezen omwille van ‘eenzaamheid’
Besluit Cliënt, AZ, OCMW
• Het lijkt er op dat het een win-win-win is voor alle partijen
• Win van Gezondheidszorg: gedeelde zorg, verminderen inadequate zorg, ondersteuning patiënt in zijn regierol (geëxtrapoleerd: win RIZIV)
• Win voor OCMW/Welzijn: vroegdetectie, kostenbeperking, preventie schulden, gedeelde zorg, manier van empowerment (geëxtrapoleerd: win PODMI)
• Win cliënt: minder medische kost, meer ruimte in budget, minder zorgen om deurwaarders, zorgrelatie met SD OCMW (gezondheidszorg en welzijnszorg integraal benaderd) (persoonlijke winsituatie maar geëxtrapoleerd ook voor de andere zorgverleners= win voor welzijnszorg in het algemeen)
Stelling voor steden en gemeenten:
Samenwerking van nulde tot en met tweedelijn als voorwaarde
stellen voor OCMW-ondersteuning aan Eerstelijnszone?
• Automatisatie van de gegevensdeling
• Definiëren van zorgrelaties naast therapeutische relaties
• Toekennen van automatische rechten binnen dit zorgmodel
• Gedeeld patiënt/cliënt platform
• Uitbreiden informatiedeling met eerstelijn• Informed consent uitbreiden• Verder inzetten op bekendmaking bij
bevolking/eerstelijnszorg/kansengroepen
• Nakijken waar de effecten zich juist situeren: empowerment, preventie, snelle depistage, …
MUST’S voor verdere ontwikkeling van dit zorgmodel
Met veel dank aan velen(meer dan 80 organisaties en
individuen werkten mee om het model te realiseren)
Dankwoord
Aan dit project hebben zeer veel mensen uit de gezondheidszorg, welzijnszorg en het beleid hun bijdrage geleverd door mee te denken en door het in de praktijk mogelijk te maken. Met bijzondere
dank aan
alle HA van Geel-Laakdal-Meerhout, alle arts-specialisten St Dimpna ziekenhuis Geel, alle leden van de Gezondheidsraad van Geel en van de stuurgroep Zorg voor Zorg.
het bestuur van de Vereniging Huisartsenkringen ZuiderKempen vzw en van de verantwoordelijken van de LOK’s van Geel, Laakdal en Meerhout, in het bijzonder aan Jef Boeckx, Stefan Teughels,
An Merchie, Hugo Loos, Marnix Van Doninck, Jos Geukens, Carl Heyns.
de voorzitter van LMN Zuiderkempen Eddy Springael en medewerker Ingrid Druyts.
de voorzitter van het SEL Kempen Jean Delespaul en secretaris Eric Nysmans, tevens directeur van Welzijnszorg Kempen.
De raad van bestuur, de directie, voorzitter en leden van de medische raad, diensthoofd revalidatie, diensthoofd facturatie en sociale dienst van het St Dimpna Ziekenhuis in het bijzonder aan Willy
Verbraeken, Thierry Palmans, Marnix Goethals, Nele Michiels, Tine Logghe, Luc Janssen, Andy Iudicello.
De burgemeesters, OCMW-voorzitters van Stad en OCMW Geel, Laakdal, Meerhout, Westerlo, Herselt, Hulshout en Mol: in het bijzonder Griet Smaers, Vera Celis, Nele Geudens, Raf Moons,
Clyde Tai Apin, Erik Valgaeren, Anja Leflot, Wim Cayers, en aan leden van het Vast Bureau OCMW Geel Pieter Cowé, Jens Van Ackeleyen, Benny Eyckmans en het Vast Bureau Mol Hilde
Valgaeren, Mia Belmans.. Aan de secretarissen en medewerkers van de OCMW’s Guy Claes, Nele Van Hoof, Eric Bergs, Sepp Vanderveken, Patricia Janssen, Ria Hermans
(gezondheidscoördinator), Tina Vervloesem, Frank Van Vaerenbergh, Nele De Wever, Sofie Vanbroeckhoven, en vele anderen.
Alle leden van de sociale dienst van het OCMW Geel en in het bijzonder verbindingscoach Kristel Milis.
De gedeputeerde Provincie Antwerpen Peter Bellens en medewerker Kaat Uyterschaut.
De vertegenwoordigers van de mutualiteiten Stefan Voet (CM), Kristof Berrens (CM), Nicole Cabuy (De Voorzorg) en Jan Thonissen (De Voorzorg).
De 3 jaars bachelor geneeskunde studenten KULeuven Giel Bielen en Laurent Veekmans en hun supervisor Prof. G Goderis, Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde,
KULeuven
Mijn zoon Andreas Leenders voor de Engelse vertaling
Administrateur Generaal van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid Frank Robben.