Zilt Magazine 37 - 29 april 2009
91
Het eind van de regenboog: 2 opmerkelijke vertrekkersverhalen - Nieuwe zeilen kopen - De 5 euro AIS-antenne - Kanttekeningen bij gribfiles - VOR en VUR: Volvo Ocean Race, Van Uden Reco Regatta - en nog veel meer... foto:© Laurens Morel/Morelstudio.nl nummer 37 - 29 april 2009
Transcript of Zilt Magazine 37 - 29 april 2009
Het eind van de regenboog 2 opmerkelijke vertrekkersverhalen - Nieuwezeilen kopen - De 5 euro AIS-antenne - Kanttekeningen bij gribfiles - VORen VUR Volvo Ocean Race Van Uden Reco Regatta - en nog veel meer
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
en VUR Volvo Ocean Race Van Uden Reco Regatta - en nog veel meer
nummer37 - 29 april 2009
refle
ctie
Zilt
372009
TupperwareApril 1969 De Suhaili van Robin Knox-Johnston haaltalle voorpaginarsquos De winnaar van de eerste solo race omde wereld is een instant held En aan zijn boot wordt eenlegendarische zeewaardigheid toegeschreven Een helegeneratie zeilers raakt geiumlnspireerd door de stoere een-heid die man en boot op deze reis vormdenNu veertig jaar later maakt Sir Robin nog steeds stevigezeereizen En ook de Suhaili koerst na een paar grondigerestauratierondes nog regelmatig richting horizon Deboot is een icoon geworden en verdient het om eeuwigdrijvende gehouden te worden
Zware teak planken bronzen beslag en twee houtenmasten op een lengte van net 32 voet zijn in 1969 eentoonbeeld van zeewaardigheid Bij thuiskomst schrijftKnox-Johnston een boek over zijn reis Een fascinerendverhaal maar ook een opsomming van narigheid Metzijn gevallen sextant de weigerachtige buizenradio deonbetrouwbare lieren de vastzittende motor en deolielampen die boven windkracht 2 uitgaan Maar ookmet de ingedrukte opbouw de lekkende romp en descheurende zeilen
Ook de moderne vertrekker schrijft zijn belevenissen opOp websites in mails of blogs of Zilt Verhalen waarvanje je nauwelijks kunt voorstellen dat ze zich slechts vierdecennia later afspelen dan die eerste wereldomzeiling
2
Zilt
372009
De verwegzeilers vertellen van schitterende bestem-mingen en lang niet altijd de makkelijkste SpitsbergenGroenland AntarcticaNatuurlijk kennen ook zij problemen De koelkast valtwel eens uit of de NMEA-data conflicteert met de elek-tronische kaart Maar over hun boten of tuigage hoor jeze eigenlijk maar heel zelden
Opvallend genoeg zeilen ze steeds vaker in hetzelfdemassaal geproduceerde polyester waarmee de Neder-landse jachthavens zo vol liggen De meestal blauwge-rande boten die sommigen zo graag in de categorielsquoTupperwarersquo indelenDat dedain roept de vraag op hoe moderne seriebotenzich nu werkelijk verhouden tot de legendarische sche-pen uit het verleden Zou jij liever een oceaan overste-ken met de Suhaili Joshua of Gipsy Moth of met eenglimmende 40-voeter uit een mal
Wij zouden het antwoord wel weten Maar natuurlijkalleen als gezond verstand en goed zeemanschap net alsveertig jaar geleden mee op reis gaan
3
foto
copyHe
inz
Wut
schk
e
4
BUREAUBLAD
Wekenlang zag de bemanning van de Anne-Margaretha geen enkele bootNiet zo vreemd als Antarctica je bestemming is Dan verschijnen er in deDrake Passage zeilen aan de horizon Het blijkt de eveneens Nederlandsedriemaster Europa Schipper Heinz Wutschke maakte deze schitterende fotodie je tot je bureaublad voor de komende maand kunt promoverenDeze zomer vertrekt de Anne-Margaretha opnieuw vanuit IJmuiden naarPatagonieuml en AntarcticaEn er is nog plek voor opstappers wwwannemargarethanl
DOWNLOAD
5
in d
eze
Zilt
Zilt
372009
2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning
4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken
8 Het eind van de regenboog - Twee bijzondere vertrekkersaan de vooravond van hun reis
18 Van Brazilieuml naar BostonTerugblik op de 6e etappe van de Volvo Ocean Race
24 lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquoHet Foxy team gaat het seizoen in met een nieuwe boot
30 ZintuigenHet gevoel van de zee in twee dimensies
32 Dacron dacron speciaal of laminaatNieuwe zeilen voor je toerjacht Dit zijn de keuzes
40 360deg VerlangenEen hunkering naar de horizon en wat daar achter ligt
42 Agenda Een maand vol races tochten en evenementen
46 In de Wind Zilt nieuws en wetenswaardigheden
6
56 De wei weer inHet wedstrijdseizoen begon met de Van Uden Reco
62 De 5 euro AIS-antenneSoms is een oplossing eenvoudiger dan je denkt
66 Topper in ToscaneNo Limits begint de mediterrane serie goed
68 Zilte Spullen - Opmerkelijk handig of alleen maarleuk Je vindt het in de etalage van Zilt
74 De versimpelde waarheidKanttekeningen bij gribfiles
80 Tussen Visserman en Koopvaarder - Oude historieherleeft in een splinternieuw schip
84 Zilte WereldJaloersmakende ankerplekken en inspirerende verhalen
88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht
90 Bemanning - Zij maken Zilt
Zilt
372009
7
Twee verwegzeilprojecten in overtreffende trap
Wie weg wil met zijn eigen schip moet bergen werk verzettenGeen woorden maar daden is het devies om de droom te ver-wezenlijken Helemaal als je zelf de boot opknapt of bouwtZilt trof twee projecten in overtreffende trap Twee projectenook met bijzondere eindbestemmingen En met de IND als eenwonderlijke parallel In Makkum racet Jurjen tegen de klok inDen Oever doen Erik en Katya hetzelfde
foto
copy w
ww
sailc
allis
tan
l
8
SAMENSTELLING RUUD KATTENBERG EN LAURENS VAN ZIJP
9
De Zeilers Amina en Jurjen DraaijerDe Boot Muendo - 40 voet - ontwerp onbekendHet Plan naar Kilifi in Kenia
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
10
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
refle
ctie
Zilt
372009
TupperwareApril 1969 De Suhaili van Robin Knox-Johnston haaltalle voorpaginarsquos De winnaar van de eerste solo race omde wereld is een instant held En aan zijn boot wordt eenlegendarische zeewaardigheid toegeschreven Een helegeneratie zeilers raakt geiumlnspireerd door de stoere een-heid die man en boot op deze reis vormdenNu veertig jaar later maakt Sir Robin nog steeds stevigezeereizen En ook de Suhaili koerst na een paar grondigerestauratierondes nog regelmatig richting horizon Deboot is een icoon geworden en verdient het om eeuwigdrijvende gehouden te worden
Zware teak planken bronzen beslag en twee houtenmasten op een lengte van net 32 voet zijn in 1969 eentoonbeeld van zeewaardigheid Bij thuiskomst schrijftKnox-Johnston een boek over zijn reis Een fascinerendverhaal maar ook een opsomming van narigheid Metzijn gevallen sextant de weigerachtige buizenradio deonbetrouwbare lieren de vastzittende motor en deolielampen die boven windkracht 2 uitgaan Maar ookmet de ingedrukte opbouw de lekkende romp en descheurende zeilen
Ook de moderne vertrekker schrijft zijn belevenissen opOp websites in mails of blogs of Zilt Verhalen waarvanje je nauwelijks kunt voorstellen dat ze zich slechts vierdecennia later afspelen dan die eerste wereldomzeiling
2
Zilt
372009
De verwegzeilers vertellen van schitterende bestem-mingen en lang niet altijd de makkelijkste SpitsbergenGroenland AntarcticaNatuurlijk kennen ook zij problemen De koelkast valtwel eens uit of de NMEA-data conflicteert met de elek-tronische kaart Maar over hun boten of tuigage hoor jeze eigenlijk maar heel zelden
Opvallend genoeg zeilen ze steeds vaker in hetzelfdemassaal geproduceerde polyester waarmee de Neder-landse jachthavens zo vol liggen De meestal blauwge-rande boten die sommigen zo graag in de categorielsquoTupperwarersquo indelenDat dedain roept de vraag op hoe moderne seriebotenzich nu werkelijk verhouden tot de legendarische sche-pen uit het verleden Zou jij liever een oceaan overste-ken met de Suhaili Joshua of Gipsy Moth of met eenglimmende 40-voeter uit een mal
Wij zouden het antwoord wel weten Maar natuurlijkalleen als gezond verstand en goed zeemanschap net alsveertig jaar geleden mee op reis gaan
3
foto
copyHe
inz
Wut
schk
e
4
BUREAUBLAD
Wekenlang zag de bemanning van de Anne-Margaretha geen enkele bootNiet zo vreemd als Antarctica je bestemming is Dan verschijnen er in deDrake Passage zeilen aan de horizon Het blijkt de eveneens Nederlandsedriemaster Europa Schipper Heinz Wutschke maakte deze schitterende fotodie je tot je bureaublad voor de komende maand kunt promoverenDeze zomer vertrekt de Anne-Margaretha opnieuw vanuit IJmuiden naarPatagonieuml en AntarcticaEn er is nog plek voor opstappers wwwannemargarethanl
DOWNLOAD
5
in d
eze
Zilt
Zilt
372009
2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning
4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken
8 Het eind van de regenboog - Twee bijzondere vertrekkersaan de vooravond van hun reis
18 Van Brazilieuml naar BostonTerugblik op de 6e etappe van de Volvo Ocean Race
24 lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquoHet Foxy team gaat het seizoen in met een nieuwe boot
30 ZintuigenHet gevoel van de zee in twee dimensies
32 Dacron dacron speciaal of laminaatNieuwe zeilen voor je toerjacht Dit zijn de keuzes
40 360deg VerlangenEen hunkering naar de horizon en wat daar achter ligt
42 Agenda Een maand vol races tochten en evenementen
46 In de Wind Zilt nieuws en wetenswaardigheden
6
56 De wei weer inHet wedstrijdseizoen begon met de Van Uden Reco
62 De 5 euro AIS-antenneSoms is een oplossing eenvoudiger dan je denkt
66 Topper in ToscaneNo Limits begint de mediterrane serie goed
68 Zilte Spullen - Opmerkelijk handig of alleen maarleuk Je vindt het in de etalage van Zilt
74 De versimpelde waarheidKanttekeningen bij gribfiles
80 Tussen Visserman en Koopvaarder - Oude historieherleeft in een splinternieuw schip
84 Zilte WereldJaloersmakende ankerplekken en inspirerende verhalen
88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht
90 Bemanning - Zij maken Zilt
Zilt
372009
7
Twee verwegzeilprojecten in overtreffende trap
Wie weg wil met zijn eigen schip moet bergen werk verzettenGeen woorden maar daden is het devies om de droom te ver-wezenlijken Helemaal als je zelf de boot opknapt of bouwtZilt trof twee projecten in overtreffende trap Twee projectenook met bijzondere eindbestemmingen En met de IND als eenwonderlijke parallel In Makkum racet Jurjen tegen de klok inDen Oever doen Erik en Katya hetzelfde
foto
copy w
ww
sailc
allis
tan
l
8
SAMENSTELLING RUUD KATTENBERG EN LAURENS VAN ZIJP
9
De Zeilers Amina en Jurjen DraaijerDe Boot Muendo - 40 voet - ontwerp onbekendHet Plan naar Kilifi in Kenia
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
10
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Zilt
372009
De verwegzeilers vertellen van schitterende bestem-mingen en lang niet altijd de makkelijkste SpitsbergenGroenland AntarcticaNatuurlijk kennen ook zij problemen De koelkast valtwel eens uit of de NMEA-data conflicteert met de elek-tronische kaart Maar over hun boten of tuigage hoor jeze eigenlijk maar heel zelden
Opvallend genoeg zeilen ze steeds vaker in hetzelfdemassaal geproduceerde polyester waarmee de Neder-landse jachthavens zo vol liggen De meestal blauwge-rande boten die sommigen zo graag in de categorielsquoTupperwarersquo indelenDat dedain roept de vraag op hoe moderne seriebotenzich nu werkelijk verhouden tot de legendarische sche-pen uit het verleden Zou jij liever een oceaan overste-ken met de Suhaili Joshua of Gipsy Moth of met eenglimmende 40-voeter uit een mal
Wij zouden het antwoord wel weten Maar natuurlijkalleen als gezond verstand en goed zeemanschap net alsveertig jaar geleden mee op reis gaan
3
foto
copyHe
inz
Wut
schk
e
4
BUREAUBLAD
Wekenlang zag de bemanning van de Anne-Margaretha geen enkele bootNiet zo vreemd als Antarctica je bestemming is Dan verschijnen er in deDrake Passage zeilen aan de horizon Het blijkt de eveneens Nederlandsedriemaster Europa Schipper Heinz Wutschke maakte deze schitterende fotodie je tot je bureaublad voor de komende maand kunt promoverenDeze zomer vertrekt de Anne-Margaretha opnieuw vanuit IJmuiden naarPatagonieuml en AntarcticaEn er is nog plek voor opstappers wwwannemargarethanl
DOWNLOAD
5
in d
eze
Zilt
Zilt
372009
2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning
4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken
8 Het eind van de regenboog - Twee bijzondere vertrekkersaan de vooravond van hun reis
18 Van Brazilieuml naar BostonTerugblik op de 6e etappe van de Volvo Ocean Race
24 lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquoHet Foxy team gaat het seizoen in met een nieuwe boot
30 ZintuigenHet gevoel van de zee in twee dimensies
32 Dacron dacron speciaal of laminaatNieuwe zeilen voor je toerjacht Dit zijn de keuzes
40 360deg VerlangenEen hunkering naar de horizon en wat daar achter ligt
42 Agenda Een maand vol races tochten en evenementen
46 In de Wind Zilt nieuws en wetenswaardigheden
6
56 De wei weer inHet wedstrijdseizoen begon met de Van Uden Reco
62 De 5 euro AIS-antenneSoms is een oplossing eenvoudiger dan je denkt
66 Topper in ToscaneNo Limits begint de mediterrane serie goed
68 Zilte Spullen - Opmerkelijk handig of alleen maarleuk Je vindt het in de etalage van Zilt
74 De versimpelde waarheidKanttekeningen bij gribfiles
80 Tussen Visserman en Koopvaarder - Oude historieherleeft in een splinternieuw schip
84 Zilte WereldJaloersmakende ankerplekken en inspirerende verhalen
88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht
90 Bemanning - Zij maken Zilt
Zilt
372009
7
Twee verwegzeilprojecten in overtreffende trap
Wie weg wil met zijn eigen schip moet bergen werk verzettenGeen woorden maar daden is het devies om de droom te ver-wezenlijken Helemaal als je zelf de boot opknapt of bouwtZilt trof twee projecten in overtreffende trap Twee projectenook met bijzondere eindbestemmingen En met de IND als eenwonderlijke parallel In Makkum racet Jurjen tegen de klok inDen Oever doen Erik en Katya hetzelfde
foto
copy w
ww
sailc
allis
tan
l
8
SAMENSTELLING RUUD KATTENBERG EN LAURENS VAN ZIJP
9
De Zeilers Amina en Jurjen DraaijerDe Boot Muendo - 40 voet - ontwerp onbekendHet Plan naar Kilifi in Kenia
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
10
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
foto
copyHe
inz
Wut
schk
e
4
BUREAUBLAD
Wekenlang zag de bemanning van de Anne-Margaretha geen enkele bootNiet zo vreemd als Antarctica je bestemming is Dan verschijnen er in deDrake Passage zeilen aan de horizon Het blijkt de eveneens Nederlandsedriemaster Europa Schipper Heinz Wutschke maakte deze schitterende fotodie je tot je bureaublad voor de komende maand kunt promoverenDeze zomer vertrekt de Anne-Margaretha opnieuw vanuit IJmuiden naarPatagonieuml en AntarcticaEn er is nog plek voor opstappers wwwannemargarethanl
DOWNLOAD
5
in d
eze
Zilt
Zilt
372009
2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning
4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken
8 Het eind van de regenboog - Twee bijzondere vertrekkersaan de vooravond van hun reis
18 Van Brazilieuml naar BostonTerugblik op de 6e etappe van de Volvo Ocean Race
24 lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquoHet Foxy team gaat het seizoen in met een nieuwe boot
30 ZintuigenHet gevoel van de zee in twee dimensies
32 Dacron dacron speciaal of laminaatNieuwe zeilen voor je toerjacht Dit zijn de keuzes
40 360deg VerlangenEen hunkering naar de horizon en wat daar achter ligt
42 Agenda Een maand vol races tochten en evenementen
46 In de Wind Zilt nieuws en wetenswaardigheden
6
56 De wei weer inHet wedstrijdseizoen begon met de Van Uden Reco
62 De 5 euro AIS-antenneSoms is een oplossing eenvoudiger dan je denkt
66 Topper in ToscaneNo Limits begint de mediterrane serie goed
68 Zilte Spullen - Opmerkelijk handig of alleen maarleuk Je vindt het in de etalage van Zilt
74 De versimpelde waarheidKanttekeningen bij gribfiles
80 Tussen Visserman en Koopvaarder - Oude historieherleeft in een splinternieuw schip
84 Zilte WereldJaloersmakende ankerplekken en inspirerende verhalen
88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht
90 Bemanning - Zij maken Zilt
Zilt
372009
7
Twee verwegzeilprojecten in overtreffende trap
Wie weg wil met zijn eigen schip moet bergen werk verzettenGeen woorden maar daden is het devies om de droom te ver-wezenlijken Helemaal als je zelf de boot opknapt of bouwtZilt trof twee projecten in overtreffende trap Twee projectenook met bijzondere eindbestemmingen En met de IND als eenwonderlijke parallel In Makkum racet Jurjen tegen de klok inDen Oever doen Erik en Katya hetzelfde
foto
copy w
ww
sailc
allis
tan
l
8
SAMENSTELLING RUUD KATTENBERG EN LAURENS VAN ZIJP
9
De Zeilers Amina en Jurjen DraaijerDe Boot Muendo - 40 voet - ontwerp onbekendHet Plan naar Kilifi in Kenia
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
10
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
BUREAUBLAD
Wekenlang zag de bemanning van de Anne-Margaretha geen enkele bootNiet zo vreemd als Antarctica je bestemming is Dan verschijnen er in deDrake Passage zeilen aan de horizon Het blijkt de eveneens Nederlandsedriemaster Europa Schipper Heinz Wutschke maakte deze schitterende fotodie je tot je bureaublad voor de komende maand kunt promoverenDeze zomer vertrekt de Anne-Margaretha opnieuw vanuit IJmuiden naarPatagonieuml en AntarcticaEn er is nog plek voor opstappers wwwannemargarethanl
DOWNLOAD
5
in d
eze
Zilt
Zilt
372009
2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning
4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken
8 Het eind van de regenboog - Twee bijzondere vertrekkersaan de vooravond van hun reis
18 Van Brazilieuml naar BostonTerugblik op de 6e etappe van de Volvo Ocean Race
24 lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquoHet Foxy team gaat het seizoen in met een nieuwe boot
30 ZintuigenHet gevoel van de zee in twee dimensies
32 Dacron dacron speciaal of laminaatNieuwe zeilen voor je toerjacht Dit zijn de keuzes
40 360deg VerlangenEen hunkering naar de horizon en wat daar achter ligt
42 Agenda Een maand vol races tochten en evenementen
46 In de Wind Zilt nieuws en wetenswaardigheden
6
56 De wei weer inHet wedstrijdseizoen begon met de Van Uden Reco
62 De 5 euro AIS-antenneSoms is een oplossing eenvoudiger dan je denkt
66 Topper in ToscaneNo Limits begint de mediterrane serie goed
68 Zilte Spullen - Opmerkelijk handig of alleen maarleuk Je vindt het in de etalage van Zilt
74 De versimpelde waarheidKanttekeningen bij gribfiles
80 Tussen Visserman en Koopvaarder - Oude historieherleeft in een splinternieuw schip
84 Zilte WereldJaloersmakende ankerplekken en inspirerende verhalen
88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht
90 Bemanning - Zij maken Zilt
Zilt
372009
7
Twee verwegzeilprojecten in overtreffende trap
Wie weg wil met zijn eigen schip moet bergen werk verzettenGeen woorden maar daden is het devies om de droom te ver-wezenlijken Helemaal als je zelf de boot opknapt of bouwtZilt trof twee projecten in overtreffende trap Twee projectenook met bijzondere eindbestemmingen En met de IND als eenwonderlijke parallel In Makkum racet Jurjen tegen de klok inDen Oever doen Erik en Katya hetzelfde
foto
copy w
ww
sailc
allis
tan
l
8
SAMENSTELLING RUUD KATTENBERG EN LAURENS VAN ZIJP
9
De Zeilers Amina en Jurjen DraaijerDe Boot Muendo - 40 voet - ontwerp onbekendHet Plan naar Kilifi in Kenia
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
10
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
in d
eze
Zilt
Zilt
372009
2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning
4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken
8 Het eind van de regenboog - Twee bijzondere vertrekkersaan de vooravond van hun reis
18 Van Brazilieuml naar BostonTerugblik op de 6e etappe van de Volvo Ocean Race
24 lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquoHet Foxy team gaat het seizoen in met een nieuwe boot
30 ZintuigenHet gevoel van de zee in twee dimensies
32 Dacron dacron speciaal of laminaatNieuwe zeilen voor je toerjacht Dit zijn de keuzes
40 360deg VerlangenEen hunkering naar de horizon en wat daar achter ligt
42 Agenda Een maand vol races tochten en evenementen
46 In de Wind Zilt nieuws en wetenswaardigheden
6
56 De wei weer inHet wedstrijdseizoen begon met de Van Uden Reco
62 De 5 euro AIS-antenneSoms is een oplossing eenvoudiger dan je denkt
66 Topper in ToscaneNo Limits begint de mediterrane serie goed
68 Zilte Spullen - Opmerkelijk handig of alleen maarleuk Je vindt het in de etalage van Zilt
74 De versimpelde waarheidKanttekeningen bij gribfiles
80 Tussen Visserman en Koopvaarder - Oude historieherleeft in een splinternieuw schip
84 Zilte WereldJaloersmakende ankerplekken en inspirerende verhalen
88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht
90 Bemanning - Zij maken Zilt
Zilt
372009
7
Twee verwegzeilprojecten in overtreffende trap
Wie weg wil met zijn eigen schip moet bergen werk verzettenGeen woorden maar daden is het devies om de droom te ver-wezenlijken Helemaal als je zelf de boot opknapt of bouwtZilt trof twee projecten in overtreffende trap Twee projectenook met bijzondere eindbestemmingen En met de IND als eenwonderlijke parallel In Makkum racet Jurjen tegen de klok inDen Oever doen Erik en Katya hetzelfde
foto
copy w
ww
sailc
allis
tan
l
8
SAMENSTELLING RUUD KATTENBERG EN LAURENS VAN ZIJP
9
De Zeilers Amina en Jurjen DraaijerDe Boot Muendo - 40 voet - ontwerp onbekendHet Plan naar Kilifi in Kenia
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
10
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
56 De wei weer inHet wedstrijdseizoen begon met de Van Uden Reco
62 De 5 euro AIS-antenneSoms is een oplossing eenvoudiger dan je denkt
66 Topper in ToscaneNo Limits begint de mediterrane serie goed
68 Zilte Spullen - Opmerkelijk handig of alleen maarleuk Je vindt het in de etalage van Zilt
74 De versimpelde waarheidKanttekeningen bij gribfiles
80 Tussen Visserman en Koopvaarder - Oude historieherleeft in een splinternieuw schip
84 Zilte WereldJaloersmakende ankerplekken en inspirerende verhalen
88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht
90 Bemanning - Zij maken Zilt
Zilt
372009
7
Twee verwegzeilprojecten in overtreffende trap
Wie weg wil met zijn eigen schip moet bergen werk verzettenGeen woorden maar daden is het devies om de droom te ver-wezenlijken Helemaal als je zelf de boot opknapt of bouwtZilt trof twee projecten in overtreffende trap Twee projectenook met bijzondere eindbestemmingen En met de IND als eenwonderlijke parallel In Makkum racet Jurjen tegen de klok inDen Oever doen Erik en Katya hetzelfde
foto
copy w
ww
sailc
allis
tan
l
8
SAMENSTELLING RUUD KATTENBERG EN LAURENS VAN ZIJP
9
De Zeilers Amina en Jurjen DraaijerDe Boot Muendo - 40 voet - ontwerp onbekendHet Plan naar Kilifi in Kenia
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
10
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Twee verwegzeilprojecten in overtreffende trap
Wie weg wil met zijn eigen schip moet bergen werk verzettenGeen woorden maar daden is het devies om de droom te ver-wezenlijken Helemaal als je zelf de boot opknapt of bouwtZilt trof twee projecten in overtreffende trap Twee projectenook met bijzondere eindbestemmingen En met de IND als eenwonderlijke parallel In Makkum racet Jurjen tegen de klok inDen Oever doen Erik en Katya hetzelfde
foto
copy w
ww
sailc
allis
tan
l
8
SAMENSTELLING RUUD KATTENBERG EN LAURENS VAN ZIJP
9
De Zeilers Amina en Jurjen DraaijerDe Boot Muendo - 40 voet - ontwerp onbekendHet Plan naar Kilifi in Kenia
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
10
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
SAMENSTELLING RUUD KATTENBERG EN LAURENS VAN ZIJP
9
De Zeilers Amina en Jurjen DraaijerDe Boot Muendo - 40 voet - ontwerp onbekendHet Plan naar Kilifi in Kenia
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
10
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
De Zeilers Amina en Jurjen DraaijerDe Boot Muendo - 40 voet - ontwerp onbekendHet Plan naar Kilifi in Kenia
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
10
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna nietanders als je in Friesland geboren bentrdquo - maar van eenlanggekoesterde wens om met een eigen boot over de wereld tezwerven was geen sprake Aan avontuurzin ontbreekt het de landbouw-kundig ingenieur echter niet Als ontwikkelingswerker woont en werkt hij alvele jaren in Afrika En vooral dat gegeven maakt dat hij op een fraaievoorjaarsdag zo hard aan het werk is aan de Muendo
VerliefdHet verhaal begint in 2002 als Jurjen zijn boot voor het eerst ziet Dadelijkwordt hij gegrepen door de mooie lijnen en de aantrekkelijke prijs Eenbeetje stom vindt hij achteraf want er blijkt weinig aan de boot dat geenaandacht nodig heeft En hij zag er niet uit Maar zoals zo vaak gaan ratioen verliefdheid niet goed samen en wordt de koop beklonkenWie de Muendo ziet kan het begrijpen Het is een boot met karakter Twaalfmeter over de stevens ruim minder dan drie meter breed en met overhangenwaar een klassieke Americas Cupper jaloers op is Slechts negen meter opde waterlijn legt Jurjen uit Wie hem getekend heeft Dat weet ik dus nietOok niet wie de bouwer is Ik weet alleen dat er nog een zusterschip is maarook die eigenaar kent de geschiedenis niet Misschien zijn er wel Zilt-lezersdie de boot herkennenGezeild met de Muendo heeft hij nog nooit Een keer de zeilen gehesen eneen paar tochtjes op de motor daar is het tot nu toe bij gebleven Het wasingecalculeerd de 7000 kilometer die woonplaats Nairobi van Muendosthuishaven scheiden nodigen nu eenmaal niet uit tot een weekendje naar deboot
Nieuwe thuishavenMaar aan Muendos lange rustperiode komt nog deze zomer een eind De bootis in de afgelopen maanden compleet vernieuwd en uitgerust Het splinternieu-we potdeksel en het eveneens maagdelijke teak in de kuip zijn er de getuigenvan Ook binnen bleef niets onaangeraakt en de nieuwe apparatuur en zeilenliggen klaar Projecten die Jurjen grotendeels moest uitbesteden en op afstandbegeleidde Fotos en internet stroomlijnden het werkoverleg
Als er al een prototype vertrekker bestaat dan voldoet JurjenDraaijer zeker niet aan dat profiel Weliswaar speelt zeilenop gezette tijden een rol in zijn leven - dat kan bijna niet
Makkum
Nairobi
11
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Het had allemaal maareen doel begin 2010moet de Muendo -Swahili voor Hij dielange reizen maakt -zeilend in zijn nieuwethuishaven aan deAfrikaanse oostkust ar-riverenZoiets speelde altijdal door mijn hoofdlegt Jurjen uit Als ikergens langer zou wo-
nen wilde ik de boot ernaartoe brengen Nu ik drie jaar in Kenia woon enweet dat ik er wil blijven is het moment daar Faciliteiten voor jachten blijkener verrassend genoeg ook in Kenia te zijn Muendos eindbestemming heefteen heuse jachthaven inclusief jachtclub en een werf onder Nederlandsmanagement En de zeilcondities zijn er erg goed Het hele jaar staat er zon15 tot 20 knopen wind
Klok tiktIk hoop begin mei zover klaar te zijn dat de boot de loods uit kan Dan gaanwe de mast ophalen tuigen en de zeilen passen Begin juli wil ik zeilen Ronddie tijd arriveert ook Jurjens Keniaanse echtgenote in Nederland Voor Aminawordt het haar allereerste serieuze zeiltocht Zeker in het begin zal hetdaarom veel op mijzelf aankomen weet Jurjen nu al Toch is dat niet hetvoornaamste dat het begin van de reis van de Muendo kenmerkt Op hetmoment dat Jurjens vrouw op Schiphol landt begint de klok te tikkenOndanks hun huwelijk mag zij maar drie maanden in de Europese gemeen-schap blijven en dat gegeven zal het vertrek- en reisschema voortdurendbepalen We horen het gegeneerd aan maar Jurjen accepteert het met eengelaten vanzelfsprekendheid
WennenEen ervaren zeiler wil Jurjen zichzelf niet noemen Toch blijkt hij al eens deAtlantische Oceaan te zijn overgestoken en noemt hij achteloos tochten vanfo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
12
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
de Azoren en naar de Lofo-ten Het zijn niet meer danterloopse opmerkingen in eenverhaal waarvan de vertellerzich nauwelijks realiseert hoebijzonder het is In het beginzullen we wat moeten wennen dus doen we rustig aan beschouwt hij deroute Maar eigenlijk wil ik zo snel mogelijk naar beneden de MiddellandseZee in Met stops in Marokko en Algerije Daar wil ik heel graag naartoeOmdat ik er niets van weet en veel zeilers zeggen dat je het niet moet doenEn dan via Tunesieuml en Sicilieuml richting Griekenland en Turkije Maar dat kan ookveranderen want we zijn flexibel Ook op het traject na het Suezkanaalverheugt hij zich erg De Soedanese kust moet prachtig zijn En Eritrea wordtook een hoogtepunt
GevaarEen gesprek over een reis door de Rode Zee naar Oost-Afrika kan onmogelijkom het onderwerp piraterij heen De dag voor onze ontmoeting kwam eengegijzelde Franse zeiler om het leven Dat het venijn in de staart zit ontkentJurjen niet Mijn vrouw komt oorspronkelijk uit Somalieuml en heeft daar nogfamilie Maar die gaan we toch maar even niet bezoeken met de boot lachthij Toch kan hij ook dan niet om de gevarenzone heen varen Hij analyseerthet met de berusting van iemand die al jaren de werkelijkheid van Afrikaervaart Volgens mij is het gevaarlijker om in Nairobi over straat te lopendan daar met eenbootje te varen Wemoeten gewoon kij-ken hoe de situatie istegen de tijd dat wedaar zijn En de risi-cos een beetje in-schatten Maar jekunt natuurlijk op deverkeerde plek ophet verkeerde mo-ment zijn
De zeilcondities in Kenia zijn erg goed Er staat altijd
zon 15 tot 20 knopen wind
13
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
De Zeilers Katya en Erik de JongDe Boot een E-50 eigen ontwerp eigen bouwHet Plan naar Canada en andere reizen naar koude streken
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
14
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
In Den Oever overvalt je vanzelf het gevoelvan vertrekken Randje Nederland Even desluis door en je bent weg Op een windstillenamiddag dragen geluiden ver Schreeu-wende meeuwen knorrende futen gakken-de ganzen Lokroep van weids water Buitenop de buitenste steiger van dejachthaven ligt een opvallend schip de Bagheera Zwarte romp geel dekkloeke vaste buiskap zware luiken En breacuteeacuted Geen doorsnee jacht zoveel isduidelijk Eerder een expeditieschip We stappen aan boord bij Katya en Erik deJong en zijn meteen in scheepse sferen
Dat Erik de Jong (27) ooit iets met bootjes zou gaan doen daar was geenontkomen aan ldquoHet was geen droom het stond gewoon vastrdquo lacht Erik ldquoikwist al voordat ik naar school ging ik wil schepen gaan ontwerpenrdquo Zijnouders fervente langeafstandszeilers gaven het zeil-gen aan hem doorAls kind tekende hij eindeloos bootjes Veel meezeilen en goed rondkijkenvormden zijn beeld van ideale schepen Zijn studie werd hoe kan het ookanders scheepsbouwkunde in Haarlem Met die achtergrond is het logisch dathij zijn eigen schip ontwierp en vervolgens ook zelf bouwde Met steun vanpa De Bagheera ging in januari van dit jaar na vijf jaar bouwen te waterVoor Katya geboren in Oekraĩne opgegroeid in Israeumll is zeilen eveneensbekend terrein Haar ouders zijn beiden zeilwedstrijdtrainer Ze hoopte inNederland een studie fysiotherapie te kunnen afronden maar is niet verdergekomen dan soebatten over een verblijfsvergunning
UitgangspuntMaar waarom nou een eigen ontwerp Wat is er mis met een standaardbootErik ldquoMijn eisenpakket was niet te verenigingen met bestaande ontwerpenDe boot moet goed zeilen geschikt zijn voor verre reizen en voldoenderuimte bieden om erop te wonen Dat betekent veel spullen aan boordBoeken een wasmachine noem maar op Ik vind dat de uitrusting nietzwaarder mag zijn dan 18 tot 20 procent van het totale bootgewicht Dat ismijn uitgangspunt geweest om dit schip te tekenen Hij meet 15 x 455 x 285m De bovengrens is bepaald door de maximale maat waarmee je magmeedoen aan wedstrijden als de Ostar Ik wilde binnen die maat blijven wantals ik aan een Ostar wil meedoen mag de boot geen belemmering vormen
15
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
voor mijn plannen Bij hetontwerp heb ik er rekeningmee gehouden dat het schipaan de zwaarste eisen van de
ISAF-categorie voldoet Die geven meteen ook goede richtlijnen voor veilig-heid De romp heeft een ijsversterking want ik heb al lang het plan ombijzondere vaargebieden te verkennen Voordat ik Katya leerde kennen wildeik wil mij nog een keer laten invriezen in Antarctica Om op de terugreis deroute te zeilen van Shackleton Ik wil gewoon dat de boot alles kan echt allesAl wil ik tegen de wind in rond de aardbol zeilenrdquoKatya moet glimlachten om deze opmerking en zegt fijntjes ldquoWe have somany plans for this boat I hope our life is long enoughrdquo
Staal en multiknikAls geld geen rolhad gespeeld hadErik voor aluminiumgekozen Maar alszelfbouwer nam hijnatuurlijk staal enmultiknik Erik ldquoIkheb de romp buitengebouwd en ik hadgeen zware machi-nes om platen tebuigen dus rond-
spant was uitgesloten Het dek is trouwens wel gebogen met een handpersrdquoErik combineerde de bouw met zijn werk Eerst werkte hij als zeilmaker laterals scheepsbouwkundige in Rotterdam In die periode sprokkelde hij onder-delen en beslag bij elkaar Belangrijk voordeel zo kon hij kosten spreiden
FunctioneelHet idee voor deze boot rijpte al veel langer Erik ldquoIk had aanvankelijk geenvastomlijnd plan maar had wel de details voor ogen Die heb ik bedachttijdens het vele meezeilen en door goed rond te kijken in havens vooral naar
Ik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn
foto
copy E
rik d
e Jo
ng
16
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
de Franse wedstrijdschepen Daar zitten een hoop functionele dingen op enik vind dat een boot vooral functioneel moet zijn Je ziet bijvoorbeeld nogaleens schepen met luiken die zijn dichtgetaped omdat ze lekken Dat vind ikniet functioneel ik heb luiken uit de scheepvaart met knevels Die lekken nietrdquo
Liever reven dan stilligenDat de boot met al zijn robuuste onderdelen 17 ton weegt deert Erik nietldquoEen Najad of Contest van deze maat wegen meerrdquo Wel heeft hij tercompensatie een langere mast gekozen zodat het schip meer zeil kan voerenErik ldquoIk steek liever bij windkracht 4 een rif dan dat ik bij windkracht 2 stilligrdquoDe Bagheera krijgt een sloeptuigage met vast kotterstag en een relatief grotegenua Dat er straks slechts vier handen aan boord zijn om de zeilen temennen is geen probleem in de ogen van Erik ldquoJe moet je lieren een maatjegroter nemenrdquo Dat is nogal gelukt op het brugdek tussen kuip en stuurplekstaan joekels van trommels
Harde vertrekdatumBenedendeks is nog een berg werk te verzetten Katya is net begonnen metde intimmering Ze vraagt ons mild te zijn in onze beoordeling van haar werkldquoBe gentlerdquo Het resterende werk weerhoudt Katya en Erik er niet van ombinnenkort te vertrekken ldquoAlles zeewaardig maken is nog een weekje werkrdquoschat Erik vol optimisme Een harde vertrekdatum is er al wel 11 mei Danmoet Katya het land uit want ze heeft geen vergunning voor een permanentverblijf ondanks dat ze getrouwd is met Erik Volgens de regels mag ze zonderspeciaal visum 90 dagen per halfjaar in Nederland zijn daarna moet ze tenminste drie maanden buiten de Schengen-landen vertoeven Pas na vijf jaarhuwelijk kan ze aanspraak maken op Nederlands paspoort ldquoGeen doen als jegetrouwd bentrdquo zegt Erik fel ldquoen zo kan je ook geen studie volgenrdquoBeiden zijn moe van alle bureaucratie en teleurgesteld in onvriendelijkeVerdonkse regelgeving Daarom is een ander plan ontstaan weg uit Neder-land op naar Nova Scotia Canada ldquoHet is Engelstalig er is veel scheepsbouwdus werk voor mij en Katya kan er studeren Groenland ligt onder handbe-reikrdquo somt Erik de voordelen op ldquoEnrdquo voegt hij er monter aan toe ldquohet isvanuit Den Oever maar 2500 mijl boven langs Schotlandrdquo Z
17
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
foto
rsquos copy
Ric
k To
mlin
son
Volv
o O
ce-
18
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Na de ruim 12000 mijl lange etappe van China naar Brazilieuml lijkt het maareen kippeneindje Sommige deelnemers relativeren zelfs zozeer dat ze de4900 mijl van Rio naar Boston een sprint noemen Maar in werkelijkheidonderschat vrijwel niemand de zesde etappe van de Volvo Ocean Race Dezware condities van de Zuidelijke Oceaan mogen dan ingeruild zijn vooraangename temperaturen en fraaie zeilcondities de onderlinge strijd zal erniet minder om zijn Van de top vier in het klassement is immers nog geenenkel team kansloos voor de eindoverwinning
19
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Direct na de start laat Te-lefonica Blue geen misver-stand bestaan over zijnambities Bouwe Bekkingsmannen nemen vrijwel di-rect de leiding en incasse-ren zes dagen later ookde maximale punten bijde scoringsgate Ook Del-ta Lloyd doet verrassend
goed mee De modificaties aan de boot en de aanpassingen aan het teamlijken goed uit te pakken Delta Lloyd gaat als derde over de denkbeeldigetussenstreep
Na het incasseren van de punten bij Fernando de Noronha stuift de vlootop volle snelheid langs het Caribisch Gebied De zeilcondities zijn opti-maal met zon 20 knopen komt de passaat halvewind in Omdat bootsnel-heid onder die omstandigheden het enige wapen is blijven de onderlingeverschillen nagenoeg gelijkMaar achter de navigatie-computers wordt dan al ge-studeerd op eengecompliceerd weerssy-steem dat de koerslijnblokkeert Aan de voorzijdevan het front overheersteen zuidelijke stromingAchter het systeem is de
foto
rsquos copy
Vol
vo O
cean
Rac
e
lijken goed uit te pakken
20
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
wind aanvankelijk lichtom later met kracht uithet westen tot noord-westen te komen
De allesoverheersendevraag die de navigatorsbezighoudt is wanneerze hun boot door hetfront moeten laten
gaan Bouwe Bekking verwoordt het duivelse dilemma Of je gijpt tevroeg en je verliest de druk in je zeilen of je gijpt te laat en je eindigt meteen hele slechte windhoek naar de finish Twee dagen later is Bouweacutesblauwe Telefonica geen koploper meer Slechts een paar positierapportenwaren genoeg om hem naar de vierde plaats te laten zakken lsquoWe zijn tevroeg gegijptrsquo geeft Bouwe (foto) achteraf toe lsquoWe voelden de druk vanEricsson 4 Omdat we wisten dat zij sneller waren wilden we aan debinnenkant blijven Maar het is niet uitgepakt zoals we verwachttenrsquo
De kopgroep blijft dichtbij elkaar Ericcson 4 leidtde race in de laatsteweek maar ook Ericcson3 Puma en TelefonicaBlue zijn niet kansloosvoor de etappeoverwin-ning Met minder dan 12uur te gaan ligt de kop-groep binnen 15 mijl vanelkaar Toch is het Ericcson 4 dat als eerste Boston binnenzeilt op slechts12 minuten door het tweede team van het Zweedse telecombedrijf
21
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Bouwe Bekking profiteert vande lichte condities onder deAmerikaanse kust en passeertPuma na een bloedstollendboeg-aan-boeg gevecht Een te-genvallend resultaat voor KenRead en zijn team dat graag ophet podium had gestaan in hunthuishaven Voor Telefonica
Blue is de derde plaats een opsteker Samen met de punten van descoringsgate is het resultaat voldoende voor de voorlopig tweede plaatsin het totaalklassement
Lang lijkt het erop dat DeltaLloyd aan het langste eindzal trekken bij de strijd omde vijfde plaats Al eenweek lang vecht deIersNederlandse boot eenstrijd met Telefonica Blacken Green Dragon Soms ziende boten elkaar dan weerloopt Delta Lloyd enkele tientallen mijlen uit Helaas is het op het aller-laatste moment toch de zwarte Telefonica boot die met de eer gaatstrijken Delta Lloyd komt 22 minuten tekort
Op 9 mei wordt in Boston een havenrace gevaren Een week later zal devloot koers zetten naar Galway in Ierland
22
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
ADVERTENTIE
23
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
lsquoWe gaan het de professionals moeilijk makenrsquo
Foto
copy K
laas
Wie
rsm
a
24
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
2006 was het topjaar voor de Foxy De blauwe IMX 40 van Sander Voswon dat seizoen de Van Uden Reco de North Sea Regatta en de DeltaWeek Een jaar later bleek de IMS boot niet meer op datzelfde niveau te
kunnen presteren in een veld waarin de voor IRC geoptimaliseerde botensteeds meer de dienst uitmaakten In 2008 nam het zeilteam afscheid vande IMX en begon de zoektocht naar een racer die weer zou kunnen mee-draaien in de top van het IRC circuit Zilt vroeg schipper Sander Vos hoe
de keuze voor de nieuwe Foxy tot stand kwam
FOTOrsquoS KLAAS WIERSMA TEKST SJORS VAN DER WOERD
25
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Had de oude IMX 40 niet aangepast kunnen worden om beter in de IRCklasse te passen Sander Vos ldquoWe kwamen als snel tot de conclusie dat erveel geld in een aanpassing zou gaan zitten en dan nog is de kans kleindat dat model een werkelijk competitieve boot wordt Wij willen weerwinnen daarvoor is een ontwerp nodig dat vanaf de tekentafel is bedachtmet de IRC regels als uitgangspuntrdquoldquoDe grote werven die IRC boten produceren vielen voor ons snel af omdatdit meestal boten zijn van het type cruiser-racer waarbij het accent voorons toch te veel op het cruisen ligt Zo hebben de snelle Salonas GrandSoleils X-en en J-boats altijd nog een interieur waarmee je goed opvakantie kanrdquo
rdquoWij vielen al snel voor de ontwerpen van Mark Mills Deze Engelsedesigner heeft zijn sporen in de IRC verdiend Zijn Landmark 43 wasaanvankelijk onze eerste keus maar de productie van die boot stokteToen kwam de MAT 12 in beeld Een in Turkije gebouwde 41 voeterrdquoFo
to copy
Kla
as W
iers
ma
26
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Hoewel steeds meer jachten uit Turkije komen associeer je het land nietdirect met high-tech racersldquoTwee van de meeste technisch onderlegde zeilers van ons team hebbende werf geiumlnspecteerd en kwamen enthousiast terug Daarna viel hetbesluit de romp van de MAT 12 daar te laten bouwen Tijdens de bouwzijn we nauw betrokken geweest en verschillende malen is ter plaatse devoortgang gecheckt Zo hebben we ook veel invloed kunnen uitoefenenop het uiteindelijke product met name wat betreft de deck-layoutrdquoMaar niet alles komt uit Turkije ldquoDe mast is door ons zelf ontwikkeld innauwe samenwerking met Hall Spars in Breskens En voor het bepalen vande beste zeilgarderobe hebben we lang om de tafel gezeten met QuantumNederlandrdquo
De nieuwe Foxy vaart sinds februari en volgens Sander zijn de eersteindrukken veelbelovendldquoDe twee Goofies wedstrijden deze winter gingen lekker We werdentweede en derde En we komen nu net terug van de Red Funnel Race inCowes waar de derde zijn geworden We denken onze doelstelling wel tegaan halen We hebben zoveel vertrouwen in dit product dat we met drieleden van ons zeilteam het bedrijf VMG Yachts zijn gestart waarmee wede MAT 12 in de Benelux op de markt brengenrdquo
Doelstelling ldquoDat we als puuramateurteam het de professionalsin de IRC zo lastig mogelijk willenmaken Niemand bij ons aanboord wordt betaald maar wewillen wel zeilen als professionalsHet team is nog grotendeels intact gebleven Het jaar dat wezonder boot zaten bleven we invorm door een paar keer een X 35 Sander Vos
27
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
te huren We zijn erg blij met de aanwinst van Nick Bol die het komendeseizoen als tacticus bij ons aan boord stapt
Dit jaar varen we de Van Uden Reco de Vuurschepenrace North Sea Raceen North Sea Regatta Cowesweek Fastnet Race en het NK En de Antwer-pen Race zeilen we met Afghanistan-veteranen als bemanningrdquoldquoInderdaad een druk programma we hebben ons thuisfront al ingelichtdat ze het dit jaar met iets minder moeten doenrdquo
IRC TCC 11134LOA 1245 mBreedte 375 mDiepgang 255 mWaterverpl 6900 kgBallast 3625 kg
I 1627 mJ 482 mP 1658 mE 590 mZeil aan de wind 101 m2Zeil voor de wind 205 m2
MAT 12 in cijfers
wwwvmgynl
Z
28
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
ADVERTENTIE
29
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
30
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
ZINTUIGENHoe ruikt de zee Hoe voelt een storm Hoe klinkt een windstilte Zelfs inonze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk tebeantwoorden vragen Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoor-den op zoek te gaan Zintuigen in twee dimensies
RimpelloosHoe krijg je een zeiler ontevreden Met geen wind en
weinig zicht Behalve dan als het de eerste tocht is vanhet seizoen in een ongewoon aangename apriltempera-tuur Dat is het gevoel dat Sjors van der Woerd vastleg-
de op een volkomen vlak IJsselmeer
31
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Nieuwe zeilen laten maken voor bestaand toerschip
Een nieuwe boot zit er nu even niet in We blijven voorlopig varen
in ons vertrouwde schip laten we zeggen een Winner 950 en
investeren bijvoorbeeld in nieuwe zeilen Wat koop je dan als
toerzeiler En wat kies je als je ook voorin wilt eindigen in de
woensdagavondwedstrijden Zilt ging te rade bij Martin Baas
van Hagoort Sails en Anton Brinkhof van North Sailsfoto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
32
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
TEKST HANS MARTENS
33
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
MaatwerkAan de keus ligt het niet Cross cut radiaal Pentex Tafetta Custom LoadPatch Technology 3 Dimensional Taffeta Core of 3 AK radial Kevlarlaminate Maar wat moet je met al die termenldquoZeilen zijn dure dingen waar je vele jaren mee wilt doen het is maatwerken een servicegevoelig productrdquo vinden Martin Baas van Hagoort enAnton Brinkhof van North Zij willen de klant het liefst aan boord in deogen kijken de exacte maten opmeten praten over hun vaargedrag envaargebied en dan pas de keuze bepalen Ze leggen dan gelijk die duretermen uit En vertellen waarom de prijs niet bestaat uit alleen x maal eenvierkante meter-prijs
EisenGoede zeilen voldoen aan drie eisen goede snit vormvastheid en goedeconstructie de toerzeiler voegt daar gebruiksgemak aan toe De snitbepaalt de zeilmaker aan de hand van zijn ervaring vastgelegd incomputerprogrammarsquos afgestemd op de boot het vaargedrag en dewensen van de eigenaar Hoe lang het zeil de juiste snit behoudt isafhankelijk van de constructie de gebruikte doeksoort en natuurlijk hetgebruik
RekBij de keus van zeilen speelt hetdoek een allesoverheersende rolAls je aan een weefsel trekt dia-gonaal op de ketting en inslag danvervormt het door rek materiaal-rek en constructierek Materiaal-rek omdat de vezels rekken enconstructierek doordat de inslag-draden strekken die om de ket-fo
torsquos
copy R
uud
Katt
enbe
rg
34
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
tingdraden lopen Dievervorming hangt af van hetmateriaal en de dichtheidwaarmee wordt geweven Nylonvoor bijvoorbeeld spinnakersrekt als een gek een dacron zeilvan een goedkopere soort da-cron rekt minder heel dichtge-weven dacron weefsel vankwalitatief goede polyester garens rekt al heel veel minder en eenlaminaatzeil opgebouwd uit mylar of andere soort film versterkt metkevlar- of koolstofvezel rekt nog veel minder Vrijwel rekvrij zijn de 3Dzeilen die North op een mal lamineert Tussen de lagen film liggen deversterkingsdraden in de richting waarvan de zeilmaker meent dat zemoeten liggen Die lsquodurersquo zeilen staan op vrijwel alle grote wedstrijdsche-pen maar er is ook een lsquotoervariantrsquo
Cross cut radiaalEen zeil wordt opgebouwd uit panelen stroken doek Liggen die evenwijdigaan elkaar dan heeft een zeilmaker het over cross cut Lopen de banen vande halshoek schoothoek en tophoek naar binnen van smal naar breed danheet dit radiaal Bij radiale zeilen kan een zeilmaker spelen met doekgewich-ten en een in totaal lichter zeil construeren dan een cross cut gesneden zeilCross cut is gemakkelijker te maken en dus goedkoper door het mindereaantal arbeidsuren Het scheelt nogal of je tien of veertig banen moetuitsnijden plakken en stikkenNormaal dacron zeildoek is gemaakt om cross cut te verwerken Het heeftweinig zin om van dit materiaal radiale zeilen te maken Volgens Martin Baasgeldt dit ook voor Polypreg en Flex doek dat Hagoort verwerkt Met dezematerialen kan een zeilmaker zeer vormvaste cross cut zeilen makendievrijwel niet onderdoen voor radiale zeilen en die toch betaalbaar blijven
35
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Voorstel van HagoortWe nemen een Winner 950 als uitgangspunt Voor de toerzeiler in ditschip die zijn eisen niet erg hoog stelt of niet zo veel geld heeft adviseertMartin Baas dacron Wat hij noemt de Europese kwaliteit dacron ge-maakt door een gerenommeerde doekfabrikant als bijvoorbeeld Bain-bridge Contender of Polyant Hiervan worden 70 procent van alle zeilenin Europa gemaakt Indien goed geconstrueerd behoorlijk vormvast engebruiksvriendelijk Het grootzeil voorziet Baas bovenin van twee doorlo-pende zeillaten voor een groter oppervlak bovenin uitbouw en daaron-der twee kortere Doorlopende latten zorgen voor een langerelevensduur Bij dit oppervlak van 27 msup2 adviseert Martin Baas twee revenongeveer op ongeveer 23 en 45 procentDeze zeilmaker ziet liever geen rolgenua op een Winner eigenlijk op geenenkele boot onder de 33 voet Wel een high aspect fok en een werkfoksamen even duur als een rolgenua ldquoEen rolgenua blijft een compromishij bestaat uit een aantal zeilen ineen tijdens het reven draai je eendriedimensionaal zeil om een recht profiel met als gevolg plooien enslechtere vorm Schuimbanen of touw in het voorlijk verbeteren het welmaar echt goed komt het nooitrdquoZilt wil wel een dacron rolgenua en dit zeil wordt cross cut gesneden Detoerzeiler die geen genoegen neemt met normaal dacron kan kiezen vooreen heel dicht geweven variant zoals Polypreg van Contender Volgens dedoekfabrikant het dichtste doek op de markt Het is stugger maar hetcross cut gesneden grootzeil daarvan is goed handelbaar
Omdat bij de Winner meerdan de helft van de voorstu-wing uit de genua komt valtte overwegen om een groot-zeil te kiezen van normaaldacron en de genua vanPolypreg Het verschil in prijsis niet zo groot
foto
rsquoscopy
Ruu
d Ka
tten
berg
36
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Als de Winner goed wil meeko-men in de avondwedstrijden dankomen er zeilen in aanmerkingvan een betaalbaar laminaatFlex van fabrikant Polyant Ditbestaat uit twee dunne lagendacron doek met een polyester-vezel Pentex als versterkingHet rekt iets meer dan laminaatzeilen van mylar met kevlar of koolstof maar het is beduidend goedkopergebruiksvriendelijk en minder gevoelig voor afbraak door zonlichtDe zeilen worden in bij Hagoort in Bleiswijk gemaakt en ze kostengrootzeil 27 msup2 dacron euro 1 990 Polypreg euro 2360 Flex laminaat euro 2830Genua met schuim 20 msup2 dacron euro 1066 Polypreg euro 1214 Flex laminaateuro 1452 Basisprijzen inclusief BTW en reven maar zonder letters en dergelijke
Voorstel van NorthHet standaard grootzeil voor de toerzeiler van North wordt gemaakt vaneen polyesterdoek Premium Nordac Een dicht geweven doek dacron isook polyester dat North zelf fabriceert Het grootzeil krijgt ook tweedoorlopende zeillatten bovenin twee kortere onderin en ook twee revenDe rolgenua van 2433 m wat groter dan bij Hagoort heeft geen schuim-banen in het voorlijk om het gereefde zeil zijn vorm te laten houden maartouw Dat vervormt namelijk nietVoor de toerzeiler die daar geen genoegen mee neemt maakt Northzeilen van Soft Norlam een laminaatsoort dat bestaat uit twee lagenpolyester doek met daartussen een laag mylar film North kiest bij ditmateriaal voor radiale snit ldquoEen hoge kwaliteit doek moet je zo goedmogelijk verwerkenrdquo aldus Anton Brinkhof Hij gelooft niet in cross cutzeilen bij deze doekkwaliteit Radiale zeilen geven de mogelijkheid omlichtere zeilen in gewicht te fabriceren door op minder zwaar belasteplaatsen lichter doek toe te passenDe zeiler die af en toe een wedstrijd vaart krijgt bij North laminaat vantwee lagen tafetta met een Pentex polyester vezel Dit doek maakt North
37
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
niet zelf Grootzeil en genuaworden natuurlijk ook weerradiaal gesnedenDe North zeilen komen uit De-nemarken en ze kostengrootzeil 28 msup2 Premium Nor-dac euro 2920 Soft Norlameuro 3213 en Pentex euro 3539inclusief logo Genua 2433 msup2
Premium Nordac euro 1883 Soft Norlam euro 2109 en Pentex euro 2305
Toervariant 3 DLVan de dure op de mal gemaakte 3DL zeilen van mylar en aramide voorde wedstrijdzeiler heeft North ook een toervariant Deze bestaat uittwaron vezels een aramide net als kevlar tussen twee lagen tafetta eendun polyester doek De fabricage hiervan in Nevada USA is fascinerendDe ontwerper bepaalt de snit en een computer zorgt ervoor dat een malde juiste vorm aanneemt Daarop komt een laag tafetta en vervolgensleggen computergestuurde machines de juiste hoeveelheid aramide vezelsin de richting waarin de krachten worden verwacht Daarover komt eentweede laag tafetta en dan worden de lagen aan elkaar verlijmd Zoontstaat een zeil uit eacuteeacuten geheel zonder naden en in de juiste vormAls je met de Winner echt de blits wil maken moet je er wel wat voorover hebben euro 4915-- voor het grootzeil en euro 2976- voor de genuaVoor deze zeilen worden de prijzen opgegeven in dollars
Zonlicht breekt zeilen afBeide zeilmakers hameren op bescherming van je dure zeilen tegenzonlicht Het UV-licht zorgt namelijk voor afbraak van het laminaat Trekdus altijd een hoes over de zeilen of laat een UV-strip op het achterlijkzetten Martin Baas is niet zorsquon voorstander van UV-strips omdat er eenin verhouding zwaar achterlijk ontstaat Zijn advies ldquoDirect na het zeilenhuik over het grootzeil en hoes over de genua en dan pas borrelenrdquo Z
38
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
ADVERTENTIE
39
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van ManhattanldquoTrimrdquo schreeuwt de stuurman De winddraaiing heb ik niet opgemerkten de genuaschoot moet een ruk extra hebben ldquoSorryrdquo
We naderen Pelican Island Tussen deze rots en Flanagan Island heb ikweer zicht op een stuk open zee richting het zuiden
deze keer Op 235deg ligt de Spaans koloniale stadwaar vier eeuwen geleden de naamgever van het
360deg VerlangenDe bimini is opgeklapt Zo heeft de grootzeiltrimmer een beter zicht opde telltales De zon staat recht boven ons Het witte polyester van onzecharterboot doet zelfs met zonnebril pijn aan mn ogen We liggen middenin het wedstrijdveld en doen het dus beter dan in de ochtendrace waarinwe als laatste over de finish gingen Mijn team komt voor de wittestranden en de palmenbaaien met eenzame beachbar naar de BritseMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnenMaagdeneilanden en niet om deze 28ste BVI Spring Regatta te winnen
De wedstrijdboeien liggen in het sir Francis Drake Channel Geen passaat-deining hier maar golven van IJsselmeerformaat Dit stuk zee in hetmidden van de British Virgins wordt door tientallen eilanden omringdBij het ronden van de bovenboei verliezen we nog twee plaatsen Zonderspinnaker is het voordewindse rak een saaie bedoelingIk kan mijn aandacht maar met moeite bij de wedstrijd houden en tuurtussen Thatch Island en Steele Point naar een stuk open oceaan Eensmalle doorkijk op de Atlantic op zon 340 graden Elf dagen zeilen en danglij je onder de Verrazano Narrows Bridge door richting het Vrijheids-beeld en de skyline van Manhattan
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
40
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
Channel vreselijk heeft huisgehouden Vijf dagen zeilen is het maar endan lig je voor anker bij de oude stadsmuur van CartagenaVier relaxte dagen halve wind
Maar het wedstrijdparcours houdt ons op deze binnenzee van de VirginsKruisend zeilen we oostwaarts richting finish En richting de doorkijktussen Dog Island en Virgin Gorda Het smalle stuk Atlantische horizon zieter enorm aantrekkelijk uit Zon 50deg en als het een beetje meezit ongeveer17 dagen zonder land voordat de Azoren in zicht komen En Cafeacute Sportnatuurlijk Maar 17 dagen ik wil dit gat uit
De schorre stoot van de spuitbusclaxon brengt me weer bij de race Voorde fotoboot bij de finish doen we nog een overwinnings high-five maarer zitten nog maar twee boten achter onsTijdens het eindfeest overleggen mn teammaten of ze volgend jaarterugkomen met een snellere boot Op het strand speelt de band eenUB40 nummer Achter de podiumlampen zie ik elke 5 seconden hetlichtbaken van Ginger Island Vanaf hier vaar je op 140deg door Round Rockpassage Paramaribo is maar zes dagen zeilen weg
Op de terugvlucht naar Amsterdam kan de vliegtuigfilm me niet boeienDe doorkijken op zee zitten in mn hoofd Vlieg ik volgend jaar gewoonweer mee naar dit Caribisch zeilersfeest of is het vernieuwde verlangennaar de horizon groot genoeg om zelf weer zee te kiezen
FOTO EN TEKST SJORS VAN DER WOERDICHIEL
41
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
2 mei 12e Gait Berk Punterrace Kampen Tweedaagse wwwpunterwerfnl2-3 mei 28ste Gouwe Ouwe Kralingse Plas Open eenheidsklassen wwwwrvrnl2-3 mei Y-Toren Race Durgerdam Markermeer Scherpe jachten wwwzvhetynl5 mei Dinsdagavondwedstrijden Hellevoetsluis wwwharingvlietwedstrijdennl10 mei Slag om Delft Matchraces J22 DSWZ Broach www wedstrijdzeilentudelftnl6 mei Woendagavondwedstrijden Lelystad wwwwsvlelystadhavennl14-16 mei 27e Schuttevaerrace Hindeloopen Zeilen fietsen lopen www Schuttevaerracenl14-17 mei Koggencompagnie Kampen Treffen reconstructies middeleeuwse schepen16 mei Start 7e etappe Volvo Ocean Boston-Galway19 mei-1 juni North Sea Regatta Scheveningen wwwnsrnl19 mei Vuurschepenrace Scheveningen-Harwich wwwnsrnl20-24 mei Rondje Noord-Holland scherpe jachten wwwrzvnaardennl21 mei Zoute zoen toeren rond NH wwwwsvlelystadhavennl21 mei Kleine Sneekweek wwwsneekweeknl21-24 mei Dutch Youth Regatta Workum ONK en klassekampioenschappen jeugdklassen wwwdutchyouthregattaorg21-23 mei Ballonfokwedstrijden wwwharingvlietwedstrijdennl21 - 23 mei Lemmer Ahoy Seizoensopener rond- en platbodems wwwzevenwoldennl22-23 mei Multisportspektakel Hoorn Zeilen hardlopen fietsen wwwmultisportspektakelnl
Mei 2009
42
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
ZEILAGENDA
Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl
Niet werkende link Klik hier
22 mei North Sea Race Harwich-Scheveningen22 mei Zuidwal Botterwedstrijden Spakenburg wwwzuidwalnet25 mei Ostar Plymouth-Newport wwwrwycorg27 mei-1 juni 25e Holland Regatta Medemblik Olympische klassen wwwhollandregattaorg29 mei-1 juni NSR kustraces Scheveningen wwwnsrnl29 mei-1 juni Zeetocht IJmuiden-Pin Mill vv wwwshalomsailingnl29 mei-7 juni Engelandtocht scherpe jachten wwwrzvnaardennl30 mei Bruinebankrace 100 Mijls wwwbruinebankracenl30-31 mei Pinkster-Combi OptimistSplashRS-Feva www haarlemschejachtclubnl30 mei-1 juni Goudse Zeilweek Reeuwijkse Plassen eo Open eenheidsklassen wwwgoudsezeilweeknl31 mei-1 juni Westeinder Klassiek Aalsmeer Klassieke scherpe jachten VKJS wwwwvaalsmeernl5-7 juni 6e Sevenstar Contest Cup Medemblik wwwcontestyachtscom
OPEN DAGEN2 mei Nationale Reddingbootdag KNRM stations wwwknrmnl
43
ADVERTENTIE
VIDEO
44
40
ADVERTENTIE
45
Week van de ZeeWie in de derde week van mei gaat zeilen doet ergoed aan om even te kijken op de website van deWeek van Zee Stichting de Noordzee organiseert metlokale deelnemers een serie activiteiten langs de heleNederlandse kust De Noordzee als ecologisch systeemen meer in het bijzonder een gezonde en duurzamevisserij staan daarbij centraal Afhankelijk van de ha-ven waar een zeiltocht eindigt kun je bijvoorbeeldnaar De Wonderen van de Zee (Den Helder) beestenopgraven uit het Wad (Texel) een vaartocht makenmet de Eendracht duurzame vis eten en zo nog zonhonderdvijftig mogelijkheden Vooral voor kinderen iser veel spannends en leerzaams te doen De websitebiedt een eenvoudig menu waarin je kunt kiezen uit vier kustprovinciesen een paar dagdelen In een oogopslag zie je wat er in verschillendekustplaatsen gebeurt Stichting de Noordzee grijpt De Week van deZee aan om haar nieuwe Viswijzer te introduceren Deze Viswijzerlaat zien welke vissoorten je kunt eten zonder schade aan te richtenaan de soort en het zeemilieu maar ook welke je beter niet kunt etenomdat de soort lijdt onder overbevissing of zelf op uitsterven staat
Wie de jeugd heeft heeft de CombiHer en der in het land organiseren verenigingen in gezamenlijk overlegde zogenaamde Combi-wedstrijden Zij stellen voor Optimist enSplashzeilers een aantal regionale wedstrijden vast Voordeel door deregionale opzet hoeven zeilertjes (en hun ouders) niet stad en land afte reizen Zo organiseert de Haarlemsche Jachtclub met de Pinksterda-gen een Combi-evenement op de Mooie Nel Haarlem is aangeslotenbij de Combi Amsterdam die behalve in Haarlem wedstrijden houdt opVinkeveen de Vlietlanden Loosdrecht de Westeinder en de Braassem
INDEWIND
46
ADVERTENTIE
47
GolvensnijderEen nieuwe lente een nieuwe boot Dit zwarte monster is de kersverseHobie Wild Cat van catcrack Mischa Heemskerk en zijn maat BastiaanTentij De supersnelle Formule 18 catamaran valt op door zijn karakteris-tieke rompvormen en de terugvallende scherpe boegen Deze boegenbotsen niet tegen golven op maar snijden er doorheen Voordeel de mastkrijgt niet telkens een optater de zeilen blijven vlak Plus betere balansen meer snelheidHeemskerk enthousiast ldquoJe voacuteelt dat de boot weinig weerstand heeft inhet water en hij heeft een versnelling die ik nog niet eerder heb meege-maakt Een sensatiebull
foto
copy
Tea
m H
eem
sker
kw
ww
sai
lsho
otc
omfo
Klik en luister naar Mischa Heemskerk
48
INDEWIND
49
Klik hier voor de officiele verbeterbladen voor de 1801 kaarten
Oversteken bij de lsquoKaap van HollandrsquoDe aanleg van de Tweede Maasvlakte voor Rotterdam aan de zuidzijdevan de aanloop van de Maasgeul is al een half jaar in volle gang Zeezeilersdie dit seizoen de Maasgeul passeren krijgen te maken met een radicaalveranderde situatie Een noordkardinale en twee westkardinale lichtboei-en markeren het geleidelijk opgespoten en droogvallende werkgebied Ditgebied is verboden voor alle scheepvaart behalve werkschepen (zieverbeterblad voor krt 18017 bij BAZ 41408)
Al met al vormt de Maasvlakte 2 in aanleg een ware Kaap van HollandWij zullen westelijker dan we gewoon waren de Maasgeul moeten passe-ren De nieuwe Aanbevolen Oversteekplaats voor Pleziervaartuigen ligtimmers zeewaarts van de oude Bovendien ligt de Oversteekplaats nietmeer NNE-SSW maar praktisch NE-SW (046deg226deg) en is bij wind uit hetzuidwestkwadrant dus niet bezeild Des te belangrijker is het mee hebbenvan de getijstroom en des te bonkiger de vaart bij zeegang uit hetzuidwesten
Gedurende de werkzaamheden zal het gebied tot vijf mijl buitengaatsextra druk zijn met sleephopperzuigers in soorten en matenJachten die zich melden voor de oversteek geven hun positie op tenopzichte van de MN1 of de MV Melden bij Sector Maasmond (VHF 3) isverstandig maar niet verplicht Uitluisteren is wel verplicht (Sector Maas-mond roept je op als er problemen dreigen) evenals het voeren van eenradarreflector
Je krijgt geen toestemming voor de oversteek je bepaalt zelf of enwanneer je oversteekt Vraag desgewenst naar bijzonderheden Hetantwoord Geen bijzonderheden betekent niet dat de Maasgeul tijdens jeoversteek vrij zal zijn van verkeer Meld je bij twijfel tijdens de oversteekopnieuw op VHF 3 en volg de aanwijzingen
50
INDEWIND
De volgende wijzigingen zijn voor de Maasmond doorgevoerd
De Maas Center boei (RW iso 4s) is verhuisd naar 52deg 0092N -003deg 004879E In het gebied ten oosten van deze Maas Center boei wordtzand gewonnen ten behoeve van de Maasvlakte 2 (info VHF 11)Op de oude positie van de Maas Center Boei komt een veilig vaarwater boeimet de naam Maas Geul (MG iso 8s)De noordoostelijke inuitgang van de Oversteekplaats ligt niet meer bij denoordkardinaal Indusbank-N maar bij de groene ton MN1 de zuidwestelijkeinuitgang bij westkardinaal MV
De cooumlrdinaten van de nieuwe zuidwestelijke inuitgang zijna) 51deg 587N - 003deg 558Eb) 51deg 584N - 003deg 567E (westkardinaal MV)De cooumlrdinaten van de nieuwe noordoostelijke inuitgang zijnc) 52deg 019N - 004deg 026Ed) 52deg 021N - 004deg 017E (groene ton MN1)
51
Matchracen binnen de bebouwde komHet klinkt gek maar het kan matchracen op het Rijn-Schiekanaal Detoch al actieve Delftse studenten wedstrijdzeilvereniging Broach vaartop 10 mei met J22s in de Kolk een zwaaikom in de Schie Decompacte baan dwingt de zeilers tot spannende duelsDe naam van het evenement is al even spannend de BigLiftTuDelftSlag om Delft
Pas op het WadWe moeten voorzichtig omsprin-gen met de Waddenzee Het is enblijft een uniek natuurgebied Wemogen blij zijn dat we er kunnenvaren Als we dat willen blijvendoen dan moet iedereen zich welaan de spelregels houden zoals de Erecode voor Wadliefhebbers Ditis de strekking van de campagne Ik pas op het Wad
foto
copy W
SV B
roac
h
52
INDEWIND
Kielbootcentrum op StarteilandSneek is het NationaalKielbootcentrum rij-ker Dat werd in aprilgeopend op het Start-eiland Een epicen-trum voor zeilwed-strijdtrainingen pal aanhet Sneekermeer dateen belangrijke basisvoor topzeilers in spezal worden Het Start-eiland is op meer fron-ten opgeknapt er is een nieuwe passantenhaven en een nieuwtoiletgebouw Het roemruchte It Foarucircnder en het Wedstrijdcentrumnemen als vanouds een voorname plaats in en de pont heeft eennieuwe aanlegsteiger
Handige downloadsOp de grote staande-mastroute van Amster-dam naar de Zeeuwsewateren vice versageldt weer de zomerbe-diening die tot 15 okto-ber aanstaande duurtRijkswaterstaat heefteen nieuwe brochuremet alle informatie over
trajecten voor zeilboten met staande mast De toepasselijke titellsquoStaande Mast Route 2009rsquo Je kunt hem downloaden viawwwrijkswaterstaatnl of aanvragen bij de landelijke informatielijn0800-8002
foto
copy A
M V
oort
man
foto
copy R
ijksw
ater
staa
t
53
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
40
ADVERTENTIE
45
Week van de ZeeWie in de derde week van mei gaat zeilen doet ergoed aan om even te kijken op de website van deWeek van Zee Stichting de Noordzee organiseert metlokale deelnemers een serie activiteiten langs de heleNederlandse kust De Noordzee als ecologisch systeemen meer in het bijzonder een gezonde en duurzamevisserij staan daarbij centraal Afhankelijk van de ha-ven waar een zeiltocht eindigt kun je bijvoorbeeldnaar De Wonderen van de Zee (Den Helder) beestenopgraven uit het Wad (Texel) een vaartocht makenmet de Eendracht duurzame vis eten en zo nog zonhonderdvijftig mogelijkheden Vooral voor kinderen iser veel spannends en leerzaams te doen De websitebiedt een eenvoudig menu waarin je kunt kiezen uit vier kustprovinciesen een paar dagdelen In een oogopslag zie je wat er in verschillendekustplaatsen gebeurt Stichting de Noordzee grijpt De Week van deZee aan om haar nieuwe Viswijzer te introduceren Deze Viswijzerlaat zien welke vissoorten je kunt eten zonder schade aan te richtenaan de soort en het zeemilieu maar ook welke je beter niet kunt etenomdat de soort lijdt onder overbevissing of zelf op uitsterven staat
Wie de jeugd heeft heeft de CombiHer en der in het land organiseren verenigingen in gezamenlijk overlegde zogenaamde Combi-wedstrijden Zij stellen voor Optimist enSplashzeilers een aantal regionale wedstrijden vast Voordeel door deregionale opzet hoeven zeilertjes (en hun ouders) niet stad en land afte reizen Zo organiseert de Haarlemsche Jachtclub met de Pinksterda-gen een Combi-evenement op de Mooie Nel Haarlem is aangeslotenbij de Combi Amsterdam die behalve in Haarlem wedstrijden houdt opVinkeveen de Vlietlanden Loosdrecht de Westeinder en de Braassem
INDEWIND
46
ADVERTENTIE
47
GolvensnijderEen nieuwe lente een nieuwe boot Dit zwarte monster is de kersverseHobie Wild Cat van catcrack Mischa Heemskerk en zijn maat BastiaanTentij De supersnelle Formule 18 catamaran valt op door zijn karakteris-tieke rompvormen en de terugvallende scherpe boegen Deze boegenbotsen niet tegen golven op maar snijden er doorheen Voordeel de mastkrijgt niet telkens een optater de zeilen blijven vlak Plus betere balansen meer snelheidHeemskerk enthousiast ldquoJe voacuteelt dat de boot weinig weerstand heeft inhet water en hij heeft een versnelling die ik nog niet eerder heb meege-maakt Een sensatiebull
foto
copy
Tea
m H
eem
sker
kw
ww
sai
lsho
otc
omfo
Klik en luister naar Mischa Heemskerk
48
INDEWIND
49
Klik hier voor de officiele verbeterbladen voor de 1801 kaarten
Oversteken bij de lsquoKaap van HollandrsquoDe aanleg van de Tweede Maasvlakte voor Rotterdam aan de zuidzijdevan de aanloop van de Maasgeul is al een half jaar in volle gang Zeezeilersdie dit seizoen de Maasgeul passeren krijgen te maken met een radicaalveranderde situatie Een noordkardinale en twee westkardinale lichtboei-en markeren het geleidelijk opgespoten en droogvallende werkgebied Ditgebied is verboden voor alle scheepvaart behalve werkschepen (zieverbeterblad voor krt 18017 bij BAZ 41408)
Al met al vormt de Maasvlakte 2 in aanleg een ware Kaap van HollandWij zullen westelijker dan we gewoon waren de Maasgeul moeten passe-ren De nieuwe Aanbevolen Oversteekplaats voor Pleziervaartuigen ligtimmers zeewaarts van de oude Bovendien ligt de Oversteekplaats nietmeer NNE-SSW maar praktisch NE-SW (046deg226deg) en is bij wind uit hetzuidwestkwadrant dus niet bezeild Des te belangrijker is het mee hebbenvan de getijstroom en des te bonkiger de vaart bij zeegang uit hetzuidwesten
Gedurende de werkzaamheden zal het gebied tot vijf mijl buitengaatsextra druk zijn met sleephopperzuigers in soorten en matenJachten die zich melden voor de oversteek geven hun positie op tenopzichte van de MN1 of de MV Melden bij Sector Maasmond (VHF 3) isverstandig maar niet verplicht Uitluisteren is wel verplicht (Sector Maas-mond roept je op als er problemen dreigen) evenals het voeren van eenradarreflector
Je krijgt geen toestemming voor de oversteek je bepaalt zelf of enwanneer je oversteekt Vraag desgewenst naar bijzonderheden Hetantwoord Geen bijzonderheden betekent niet dat de Maasgeul tijdens jeoversteek vrij zal zijn van verkeer Meld je bij twijfel tijdens de oversteekopnieuw op VHF 3 en volg de aanwijzingen
50
INDEWIND
De volgende wijzigingen zijn voor de Maasmond doorgevoerd
De Maas Center boei (RW iso 4s) is verhuisd naar 52deg 0092N -003deg 004879E In het gebied ten oosten van deze Maas Center boei wordtzand gewonnen ten behoeve van de Maasvlakte 2 (info VHF 11)Op de oude positie van de Maas Center Boei komt een veilig vaarwater boeimet de naam Maas Geul (MG iso 8s)De noordoostelijke inuitgang van de Oversteekplaats ligt niet meer bij denoordkardinaal Indusbank-N maar bij de groene ton MN1 de zuidwestelijkeinuitgang bij westkardinaal MV
De cooumlrdinaten van de nieuwe zuidwestelijke inuitgang zijna) 51deg 587N - 003deg 558Eb) 51deg 584N - 003deg 567E (westkardinaal MV)De cooumlrdinaten van de nieuwe noordoostelijke inuitgang zijnc) 52deg 019N - 004deg 026Ed) 52deg 021N - 004deg 017E (groene ton MN1)
51
Matchracen binnen de bebouwde komHet klinkt gek maar het kan matchracen op het Rijn-Schiekanaal Detoch al actieve Delftse studenten wedstrijdzeilvereniging Broach vaartop 10 mei met J22s in de Kolk een zwaaikom in de Schie Decompacte baan dwingt de zeilers tot spannende duelsDe naam van het evenement is al even spannend de BigLiftTuDelftSlag om Delft
Pas op het WadWe moeten voorzichtig omsprin-gen met de Waddenzee Het is enblijft een uniek natuurgebied Wemogen blij zijn dat we er kunnenvaren Als we dat willen blijvendoen dan moet iedereen zich welaan de spelregels houden zoals de Erecode voor Wadliefhebbers Ditis de strekking van de campagne Ik pas op het Wad
foto
copy W
SV B
roac
h
52
INDEWIND
Kielbootcentrum op StarteilandSneek is het NationaalKielbootcentrum rij-ker Dat werd in aprilgeopend op het Start-eiland Een epicen-trum voor zeilwed-strijdtrainingen pal aanhet Sneekermeer dateen belangrijke basisvoor topzeilers in spezal worden Het Start-eiland is op meer fron-ten opgeknapt er is een nieuwe passantenhaven en een nieuwtoiletgebouw Het roemruchte It Foarucircnder en het Wedstrijdcentrumnemen als vanouds een voorname plaats in en de pont heeft eennieuwe aanlegsteiger
Handige downloadsOp de grote staande-mastroute van Amster-dam naar de Zeeuwsewateren vice versageldt weer de zomerbe-diening die tot 15 okto-ber aanstaande duurtRijkswaterstaat heefteen nieuwe brochuremet alle informatie over
trajecten voor zeilboten met staande mast De toepasselijke titellsquoStaande Mast Route 2009rsquo Je kunt hem downloaden viawwwrijkswaterstaatnl of aanvragen bij de landelijke informatielijn0800-8002
foto
copy A
M V
oort
man
foto
copy R
ijksw
ater
staa
t
53
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Week van de ZeeWie in de derde week van mei gaat zeilen doet ergoed aan om even te kijken op de website van deWeek van Zee Stichting de Noordzee organiseert metlokale deelnemers een serie activiteiten langs de heleNederlandse kust De Noordzee als ecologisch systeemen meer in het bijzonder een gezonde en duurzamevisserij staan daarbij centraal Afhankelijk van de ha-ven waar een zeiltocht eindigt kun je bijvoorbeeldnaar De Wonderen van de Zee (Den Helder) beestenopgraven uit het Wad (Texel) een vaartocht makenmet de Eendracht duurzame vis eten en zo nog zonhonderdvijftig mogelijkheden Vooral voor kinderen iser veel spannends en leerzaams te doen De websitebiedt een eenvoudig menu waarin je kunt kiezen uit vier kustprovinciesen een paar dagdelen In een oogopslag zie je wat er in verschillendekustplaatsen gebeurt Stichting de Noordzee grijpt De Week van deZee aan om haar nieuwe Viswijzer te introduceren Deze Viswijzerlaat zien welke vissoorten je kunt eten zonder schade aan te richtenaan de soort en het zeemilieu maar ook welke je beter niet kunt etenomdat de soort lijdt onder overbevissing of zelf op uitsterven staat
Wie de jeugd heeft heeft de CombiHer en der in het land organiseren verenigingen in gezamenlijk overlegde zogenaamde Combi-wedstrijden Zij stellen voor Optimist enSplashzeilers een aantal regionale wedstrijden vast Voordeel door deregionale opzet hoeven zeilertjes (en hun ouders) niet stad en land afte reizen Zo organiseert de Haarlemsche Jachtclub met de Pinksterda-gen een Combi-evenement op de Mooie Nel Haarlem is aangeslotenbij de Combi Amsterdam die behalve in Haarlem wedstrijden houdt opVinkeveen de Vlietlanden Loosdrecht de Westeinder en de Braassem
INDEWIND
46
ADVERTENTIE
47
GolvensnijderEen nieuwe lente een nieuwe boot Dit zwarte monster is de kersverseHobie Wild Cat van catcrack Mischa Heemskerk en zijn maat BastiaanTentij De supersnelle Formule 18 catamaran valt op door zijn karakteris-tieke rompvormen en de terugvallende scherpe boegen Deze boegenbotsen niet tegen golven op maar snijden er doorheen Voordeel de mastkrijgt niet telkens een optater de zeilen blijven vlak Plus betere balansen meer snelheidHeemskerk enthousiast ldquoJe voacuteelt dat de boot weinig weerstand heeft inhet water en hij heeft een versnelling die ik nog niet eerder heb meege-maakt Een sensatiebull
foto
copy
Tea
m H
eem
sker
kw
ww
sai
lsho
otc
omfo
Klik en luister naar Mischa Heemskerk
48
INDEWIND
49
Klik hier voor de officiele verbeterbladen voor de 1801 kaarten
Oversteken bij de lsquoKaap van HollandrsquoDe aanleg van de Tweede Maasvlakte voor Rotterdam aan de zuidzijdevan de aanloop van de Maasgeul is al een half jaar in volle gang Zeezeilersdie dit seizoen de Maasgeul passeren krijgen te maken met een radicaalveranderde situatie Een noordkardinale en twee westkardinale lichtboei-en markeren het geleidelijk opgespoten en droogvallende werkgebied Ditgebied is verboden voor alle scheepvaart behalve werkschepen (zieverbeterblad voor krt 18017 bij BAZ 41408)
Al met al vormt de Maasvlakte 2 in aanleg een ware Kaap van HollandWij zullen westelijker dan we gewoon waren de Maasgeul moeten passe-ren De nieuwe Aanbevolen Oversteekplaats voor Pleziervaartuigen ligtimmers zeewaarts van de oude Bovendien ligt de Oversteekplaats nietmeer NNE-SSW maar praktisch NE-SW (046deg226deg) en is bij wind uit hetzuidwestkwadrant dus niet bezeild Des te belangrijker is het mee hebbenvan de getijstroom en des te bonkiger de vaart bij zeegang uit hetzuidwesten
Gedurende de werkzaamheden zal het gebied tot vijf mijl buitengaatsextra druk zijn met sleephopperzuigers in soorten en matenJachten die zich melden voor de oversteek geven hun positie op tenopzichte van de MN1 of de MV Melden bij Sector Maasmond (VHF 3) isverstandig maar niet verplicht Uitluisteren is wel verplicht (Sector Maas-mond roept je op als er problemen dreigen) evenals het voeren van eenradarreflector
Je krijgt geen toestemming voor de oversteek je bepaalt zelf of enwanneer je oversteekt Vraag desgewenst naar bijzonderheden Hetantwoord Geen bijzonderheden betekent niet dat de Maasgeul tijdens jeoversteek vrij zal zijn van verkeer Meld je bij twijfel tijdens de oversteekopnieuw op VHF 3 en volg de aanwijzingen
50
INDEWIND
De volgende wijzigingen zijn voor de Maasmond doorgevoerd
De Maas Center boei (RW iso 4s) is verhuisd naar 52deg 0092N -003deg 004879E In het gebied ten oosten van deze Maas Center boei wordtzand gewonnen ten behoeve van de Maasvlakte 2 (info VHF 11)Op de oude positie van de Maas Center Boei komt een veilig vaarwater boeimet de naam Maas Geul (MG iso 8s)De noordoostelijke inuitgang van de Oversteekplaats ligt niet meer bij denoordkardinaal Indusbank-N maar bij de groene ton MN1 de zuidwestelijkeinuitgang bij westkardinaal MV
De cooumlrdinaten van de nieuwe zuidwestelijke inuitgang zijna) 51deg 587N - 003deg 558Eb) 51deg 584N - 003deg 567E (westkardinaal MV)De cooumlrdinaten van de nieuwe noordoostelijke inuitgang zijnc) 52deg 019N - 004deg 026Ed) 52deg 021N - 004deg 017E (groene ton MN1)
51
Matchracen binnen de bebouwde komHet klinkt gek maar het kan matchracen op het Rijn-Schiekanaal Detoch al actieve Delftse studenten wedstrijdzeilvereniging Broach vaartop 10 mei met J22s in de Kolk een zwaaikom in de Schie Decompacte baan dwingt de zeilers tot spannende duelsDe naam van het evenement is al even spannend de BigLiftTuDelftSlag om Delft
Pas op het WadWe moeten voorzichtig omsprin-gen met de Waddenzee Het is enblijft een uniek natuurgebied Wemogen blij zijn dat we er kunnenvaren Als we dat willen blijvendoen dan moet iedereen zich welaan de spelregels houden zoals de Erecode voor Wadliefhebbers Ditis de strekking van de campagne Ik pas op het Wad
foto
copy W
SV B
roac
h
52
INDEWIND
Kielbootcentrum op StarteilandSneek is het NationaalKielbootcentrum rij-ker Dat werd in aprilgeopend op het Start-eiland Een epicen-trum voor zeilwed-strijdtrainingen pal aanhet Sneekermeer dateen belangrijke basisvoor topzeilers in spezal worden Het Start-eiland is op meer fron-ten opgeknapt er is een nieuwe passantenhaven en een nieuwtoiletgebouw Het roemruchte It Foarucircnder en het Wedstrijdcentrumnemen als vanouds een voorname plaats in en de pont heeft eennieuwe aanlegsteiger
Handige downloadsOp de grote staande-mastroute van Amster-dam naar de Zeeuwsewateren vice versageldt weer de zomerbe-diening die tot 15 okto-ber aanstaande duurtRijkswaterstaat heefteen nieuwe brochuremet alle informatie over
trajecten voor zeilboten met staande mast De toepasselijke titellsquoStaande Mast Route 2009rsquo Je kunt hem downloaden viawwwrijkswaterstaatnl of aanvragen bij de landelijke informatielijn0800-8002
foto
copy A
M V
oort
man
foto
copy R
ijksw
ater
staa
t
53
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
ADVERTENTIE
47
GolvensnijderEen nieuwe lente een nieuwe boot Dit zwarte monster is de kersverseHobie Wild Cat van catcrack Mischa Heemskerk en zijn maat BastiaanTentij De supersnelle Formule 18 catamaran valt op door zijn karakteris-tieke rompvormen en de terugvallende scherpe boegen Deze boegenbotsen niet tegen golven op maar snijden er doorheen Voordeel de mastkrijgt niet telkens een optater de zeilen blijven vlak Plus betere balansen meer snelheidHeemskerk enthousiast ldquoJe voacuteelt dat de boot weinig weerstand heeft inhet water en hij heeft een versnelling die ik nog niet eerder heb meege-maakt Een sensatiebull
foto
copy
Tea
m H
eem
sker
kw
ww
sai
lsho
otc
omfo
Klik en luister naar Mischa Heemskerk
48
INDEWIND
49
Klik hier voor de officiele verbeterbladen voor de 1801 kaarten
Oversteken bij de lsquoKaap van HollandrsquoDe aanleg van de Tweede Maasvlakte voor Rotterdam aan de zuidzijdevan de aanloop van de Maasgeul is al een half jaar in volle gang Zeezeilersdie dit seizoen de Maasgeul passeren krijgen te maken met een radicaalveranderde situatie Een noordkardinale en twee westkardinale lichtboei-en markeren het geleidelijk opgespoten en droogvallende werkgebied Ditgebied is verboden voor alle scheepvaart behalve werkschepen (zieverbeterblad voor krt 18017 bij BAZ 41408)
Al met al vormt de Maasvlakte 2 in aanleg een ware Kaap van HollandWij zullen westelijker dan we gewoon waren de Maasgeul moeten passe-ren De nieuwe Aanbevolen Oversteekplaats voor Pleziervaartuigen ligtimmers zeewaarts van de oude Bovendien ligt de Oversteekplaats nietmeer NNE-SSW maar praktisch NE-SW (046deg226deg) en is bij wind uit hetzuidwestkwadrant dus niet bezeild Des te belangrijker is het mee hebbenvan de getijstroom en des te bonkiger de vaart bij zeegang uit hetzuidwesten
Gedurende de werkzaamheden zal het gebied tot vijf mijl buitengaatsextra druk zijn met sleephopperzuigers in soorten en matenJachten die zich melden voor de oversteek geven hun positie op tenopzichte van de MN1 of de MV Melden bij Sector Maasmond (VHF 3) isverstandig maar niet verplicht Uitluisteren is wel verplicht (Sector Maas-mond roept je op als er problemen dreigen) evenals het voeren van eenradarreflector
Je krijgt geen toestemming voor de oversteek je bepaalt zelf of enwanneer je oversteekt Vraag desgewenst naar bijzonderheden Hetantwoord Geen bijzonderheden betekent niet dat de Maasgeul tijdens jeoversteek vrij zal zijn van verkeer Meld je bij twijfel tijdens de oversteekopnieuw op VHF 3 en volg de aanwijzingen
50
INDEWIND
De volgende wijzigingen zijn voor de Maasmond doorgevoerd
De Maas Center boei (RW iso 4s) is verhuisd naar 52deg 0092N -003deg 004879E In het gebied ten oosten van deze Maas Center boei wordtzand gewonnen ten behoeve van de Maasvlakte 2 (info VHF 11)Op de oude positie van de Maas Center Boei komt een veilig vaarwater boeimet de naam Maas Geul (MG iso 8s)De noordoostelijke inuitgang van de Oversteekplaats ligt niet meer bij denoordkardinaal Indusbank-N maar bij de groene ton MN1 de zuidwestelijkeinuitgang bij westkardinaal MV
De cooumlrdinaten van de nieuwe zuidwestelijke inuitgang zijna) 51deg 587N - 003deg 558Eb) 51deg 584N - 003deg 567E (westkardinaal MV)De cooumlrdinaten van de nieuwe noordoostelijke inuitgang zijnc) 52deg 019N - 004deg 026Ed) 52deg 021N - 004deg 017E (groene ton MN1)
51
Matchracen binnen de bebouwde komHet klinkt gek maar het kan matchracen op het Rijn-Schiekanaal Detoch al actieve Delftse studenten wedstrijdzeilvereniging Broach vaartop 10 mei met J22s in de Kolk een zwaaikom in de Schie Decompacte baan dwingt de zeilers tot spannende duelsDe naam van het evenement is al even spannend de BigLiftTuDelftSlag om Delft
Pas op het WadWe moeten voorzichtig omsprin-gen met de Waddenzee Het is enblijft een uniek natuurgebied Wemogen blij zijn dat we er kunnenvaren Als we dat willen blijvendoen dan moet iedereen zich welaan de spelregels houden zoals de Erecode voor Wadliefhebbers Ditis de strekking van de campagne Ik pas op het Wad
foto
copy W
SV B
roac
h
52
INDEWIND
Kielbootcentrum op StarteilandSneek is het NationaalKielbootcentrum rij-ker Dat werd in aprilgeopend op het Start-eiland Een epicen-trum voor zeilwed-strijdtrainingen pal aanhet Sneekermeer dateen belangrijke basisvoor topzeilers in spezal worden Het Start-eiland is op meer fron-ten opgeknapt er is een nieuwe passantenhaven en een nieuwtoiletgebouw Het roemruchte It Foarucircnder en het Wedstrijdcentrumnemen als vanouds een voorname plaats in en de pont heeft eennieuwe aanlegsteiger
Handige downloadsOp de grote staande-mastroute van Amster-dam naar de Zeeuwsewateren vice versageldt weer de zomerbe-diening die tot 15 okto-ber aanstaande duurtRijkswaterstaat heefteen nieuwe brochuremet alle informatie over
trajecten voor zeilboten met staande mast De toepasselijke titellsquoStaande Mast Route 2009rsquo Je kunt hem downloaden viawwwrijkswaterstaatnl of aanvragen bij de landelijke informatielijn0800-8002
foto
copy A
M V
oort
man
foto
copy R
ijksw
ater
staa
t
53
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
GolvensnijderEen nieuwe lente een nieuwe boot Dit zwarte monster is de kersverseHobie Wild Cat van catcrack Mischa Heemskerk en zijn maat BastiaanTentij De supersnelle Formule 18 catamaran valt op door zijn karakteris-tieke rompvormen en de terugvallende scherpe boegen Deze boegenbotsen niet tegen golven op maar snijden er doorheen Voordeel de mastkrijgt niet telkens een optater de zeilen blijven vlak Plus betere balansen meer snelheidHeemskerk enthousiast ldquoJe voacuteelt dat de boot weinig weerstand heeft inhet water en hij heeft een versnelling die ik nog niet eerder heb meege-maakt Een sensatiebull
foto
copy
Tea
m H
eem
sker
kw
ww
sai
lsho
otc
omfo
Klik en luister naar Mischa Heemskerk
48
INDEWIND
49
Klik hier voor de officiele verbeterbladen voor de 1801 kaarten
Oversteken bij de lsquoKaap van HollandrsquoDe aanleg van de Tweede Maasvlakte voor Rotterdam aan de zuidzijdevan de aanloop van de Maasgeul is al een half jaar in volle gang Zeezeilersdie dit seizoen de Maasgeul passeren krijgen te maken met een radicaalveranderde situatie Een noordkardinale en twee westkardinale lichtboei-en markeren het geleidelijk opgespoten en droogvallende werkgebied Ditgebied is verboden voor alle scheepvaart behalve werkschepen (zieverbeterblad voor krt 18017 bij BAZ 41408)
Al met al vormt de Maasvlakte 2 in aanleg een ware Kaap van HollandWij zullen westelijker dan we gewoon waren de Maasgeul moeten passe-ren De nieuwe Aanbevolen Oversteekplaats voor Pleziervaartuigen ligtimmers zeewaarts van de oude Bovendien ligt de Oversteekplaats nietmeer NNE-SSW maar praktisch NE-SW (046deg226deg) en is bij wind uit hetzuidwestkwadrant dus niet bezeild Des te belangrijker is het mee hebbenvan de getijstroom en des te bonkiger de vaart bij zeegang uit hetzuidwesten
Gedurende de werkzaamheden zal het gebied tot vijf mijl buitengaatsextra druk zijn met sleephopperzuigers in soorten en matenJachten die zich melden voor de oversteek geven hun positie op tenopzichte van de MN1 of de MV Melden bij Sector Maasmond (VHF 3) isverstandig maar niet verplicht Uitluisteren is wel verplicht (Sector Maas-mond roept je op als er problemen dreigen) evenals het voeren van eenradarreflector
Je krijgt geen toestemming voor de oversteek je bepaalt zelf of enwanneer je oversteekt Vraag desgewenst naar bijzonderheden Hetantwoord Geen bijzonderheden betekent niet dat de Maasgeul tijdens jeoversteek vrij zal zijn van verkeer Meld je bij twijfel tijdens de oversteekopnieuw op VHF 3 en volg de aanwijzingen
50
INDEWIND
De volgende wijzigingen zijn voor de Maasmond doorgevoerd
De Maas Center boei (RW iso 4s) is verhuisd naar 52deg 0092N -003deg 004879E In het gebied ten oosten van deze Maas Center boei wordtzand gewonnen ten behoeve van de Maasvlakte 2 (info VHF 11)Op de oude positie van de Maas Center Boei komt een veilig vaarwater boeimet de naam Maas Geul (MG iso 8s)De noordoostelijke inuitgang van de Oversteekplaats ligt niet meer bij denoordkardinaal Indusbank-N maar bij de groene ton MN1 de zuidwestelijkeinuitgang bij westkardinaal MV
De cooumlrdinaten van de nieuwe zuidwestelijke inuitgang zijna) 51deg 587N - 003deg 558Eb) 51deg 584N - 003deg 567E (westkardinaal MV)De cooumlrdinaten van de nieuwe noordoostelijke inuitgang zijnc) 52deg 019N - 004deg 026Ed) 52deg 021N - 004deg 017E (groene ton MN1)
51
Matchracen binnen de bebouwde komHet klinkt gek maar het kan matchracen op het Rijn-Schiekanaal Detoch al actieve Delftse studenten wedstrijdzeilvereniging Broach vaartop 10 mei met J22s in de Kolk een zwaaikom in de Schie Decompacte baan dwingt de zeilers tot spannende duelsDe naam van het evenement is al even spannend de BigLiftTuDelftSlag om Delft
Pas op het WadWe moeten voorzichtig omsprin-gen met de Waddenzee Het is enblijft een uniek natuurgebied Wemogen blij zijn dat we er kunnenvaren Als we dat willen blijvendoen dan moet iedereen zich welaan de spelregels houden zoals de Erecode voor Wadliefhebbers Ditis de strekking van de campagne Ik pas op het Wad
foto
copy W
SV B
roac
h
52
INDEWIND
Kielbootcentrum op StarteilandSneek is het NationaalKielbootcentrum rij-ker Dat werd in aprilgeopend op het Start-eiland Een epicen-trum voor zeilwed-strijdtrainingen pal aanhet Sneekermeer dateen belangrijke basisvoor topzeilers in spezal worden Het Start-eiland is op meer fron-ten opgeknapt er is een nieuwe passantenhaven en een nieuwtoiletgebouw Het roemruchte It Foarucircnder en het Wedstrijdcentrumnemen als vanouds een voorname plaats in en de pont heeft eennieuwe aanlegsteiger
Handige downloadsOp de grote staande-mastroute van Amster-dam naar de Zeeuwsewateren vice versageldt weer de zomerbe-diening die tot 15 okto-ber aanstaande duurtRijkswaterstaat heefteen nieuwe brochuremet alle informatie over
trajecten voor zeilboten met staande mast De toepasselijke titellsquoStaande Mast Route 2009rsquo Je kunt hem downloaden viawwwrijkswaterstaatnl of aanvragen bij de landelijke informatielijn0800-8002
foto
copy A
M V
oort
man
foto
copy R
ijksw
ater
staa
t
53
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
INDEWIND
49
Klik hier voor de officiele verbeterbladen voor de 1801 kaarten
Oversteken bij de lsquoKaap van HollandrsquoDe aanleg van de Tweede Maasvlakte voor Rotterdam aan de zuidzijdevan de aanloop van de Maasgeul is al een half jaar in volle gang Zeezeilersdie dit seizoen de Maasgeul passeren krijgen te maken met een radicaalveranderde situatie Een noordkardinale en twee westkardinale lichtboei-en markeren het geleidelijk opgespoten en droogvallende werkgebied Ditgebied is verboden voor alle scheepvaart behalve werkschepen (zieverbeterblad voor krt 18017 bij BAZ 41408)
Al met al vormt de Maasvlakte 2 in aanleg een ware Kaap van HollandWij zullen westelijker dan we gewoon waren de Maasgeul moeten passe-ren De nieuwe Aanbevolen Oversteekplaats voor Pleziervaartuigen ligtimmers zeewaarts van de oude Bovendien ligt de Oversteekplaats nietmeer NNE-SSW maar praktisch NE-SW (046deg226deg) en is bij wind uit hetzuidwestkwadrant dus niet bezeild Des te belangrijker is het mee hebbenvan de getijstroom en des te bonkiger de vaart bij zeegang uit hetzuidwesten
Gedurende de werkzaamheden zal het gebied tot vijf mijl buitengaatsextra druk zijn met sleephopperzuigers in soorten en matenJachten die zich melden voor de oversteek geven hun positie op tenopzichte van de MN1 of de MV Melden bij Sector Maasmond (VHF 3) isverstandig maar niet verplicht Uitluisteren is wel verplicht (Sector Maas-mond roept je op als er problemen dreigen) evenals het voeren van eenradarreflector
Je krijgt geen toestemming voor de oversteek je bepaalt zelf of enwanneer je oversteekt Vraag desgewenst naar bijzonderheden Hetantwoord Geen bijzonderheden betekent niet dat de Maasgeul tijdens jeoversteek vrij zal zijn van verkeer Meld je bij twijfel tijdens de oversteekopnieuw op VHF 3 en volg de aanwijzingen
50
INDEWIND
De volgende wijzigingen zijn voor de Maasmond doorgevoerd
De Maas Center boei (RW iso 4s) is verhuisd naar 52deg 0092N -003deg 004879E In het gebied ten oosten van deze Maas Center boei wordtzand gewonnen ten behoeve van de Maasvlakte 2 (info VHF 11)Op de oude positie van de Maas Center Boei komt een veilig vaarwater boeimet de naam Maas Geul (MG iso 8s)De noordoostelijke inuitgang van de Oversteekplaats ligt niet meer bij denoordkardinaal Indusbank-N maar bij de groene ton MN1 de zuidwestelijkeinuitgang bij westkardinaal MV
De cooumlrdinaten van de nieuwe zuidwestelijke inuitgang zijna) 51deg 587N - 003deg 558Eb) 51deg 584N - 003deg 567E (westkardinaal MV)De cooumlrdinaten van de nieuwe noordoostelijke inuitgang zijnc) 52deg 019N - 004deg 026Ed) 52deg 021N - 004deg 017E (groene ton MN1)
51
Matchracen binnen de bebouwde komHet klinkt gek maar het kan matchracen op het Rijn-Schiekanaal Detoch al actieve Delftse studenten wedstrijdzeilvereniging Broach vaartop 10 mei met J22s in de Kolk een zwaaikom in de Schie Decompacte baan dwingt de zeilers tot spannende duelsDe naam van het evenement is al even spannend de BigLiftTuDelftSlag om Delft
Pas op het WadWe moeten voorzichtig omsprin-gen met de Waddenzee Het is enblijft een uniek natuurgebied Wemogen blij zijn dat we er kunnenvaren Als we dat willen blijvendoen dan moet iedereen zich welaan de spelregels houden zoals de Erecode voor Wadliefhebbers Ditis de strekking van de campagne Ik pas op het Wad
foto
copy W
SV B
roac
h
52
INDEWIND
Kielbootcentrum op StarteilandSneek is het NationaalKielbootcentrum rij-ker Dat werd in aprilgeopend op het Start-eiland Een epicen-trum voor zeilwed-strijdtrainingen pal aanhet Sneekermeer dateen belangrijke basisvoor topzeilers in spezal worden Het Start-eiland is op meer fron-ten opgeknapt er is een nieuwe passantenhaven en een nieuwtoiletgebouw Het roemruchte It Foarucircnder en het Wedstrijdcentrumnemen als vanouds een voorname plaats in en de pont heeft eennieuwe aanlegsteiger
Handige downloadsOp de grote staande-mastroute van Amster-dam naar de Zeeuwsewateren vice versageldt weer de zomerbe-diening die tot 15 okto-ber aanstaande duurtRijkswaterstaat heefteen nieuwe brochuremet alle informatie over
trajecten voor zeilboten met staande mast De toepasselijke titellsquoStaande Mast Route 2009rsquo Je kunt hem downloaden viawwwrijkswaterstaatnl of aanvragen bij de landelijke informatielijn0800-8002
foto
copy A
M V
oort
man
foto
copy R
ijksw
ater
staa
t
53
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Klik hier voor de officiele verbeterbladen voor de 1801 kaarten
Oversteken bij de lsquoKaap van HollandrsquoDe aanleg van de Tweede Maasvlakte voor Rotterdam aan de zuidzijdevan de aanloop van de Maasgeul is al een half jaar in volle gang Zeezeilersdie dit seizoen de Maasgeul passeren krijgen te maken met een radicaalveranderde situatie Een noordkardinale en twee westkardinale lichtboei-en markeren het geleidelijk opgespoten en droogvallende werkgebied Ditgebied is verboden voor alle scheepvaart behalve werkschepen (zieverbeterblad voor krt 18017 bij BAZ 41408)
Al met al vormt de Maasvlakte 2 in aanleg een ware Kaap van HollandWij zullen westelijker dan we gewoon waren de Maasgeul moeten passe-ren De nieuwe Aanbevolen Oversteekplaats voor Pleziervaartuigen ligtimmers zeewaarts van de oude Bovendien ligt de Oversteekplaats nietmeer NNE-SSW maar praktisch NE-SW (046deg226deg) en is bij wind uit hetzuidwestkwadrant dus niet bezeild Des te belangrijker is het mee hebbenvan de getijstroom en des te bonkiger de vaart bij zeegang uit hetzuidwesten
Gedurende de werkzaamheden zal het gebied tot vijf mijl buitengaatsextra druk zijn met sleephopperzuigers in soorten en matenJachten die zich melden voor de oversteek geven hun positie op tenopzichte van de MN1 of de MV Melden bij Sector Maasmond (VHF 3) isverstandig maar niet verplicht Uitluisteren is wel verplicht (Sector Maas-mond roept je op als er problemen dreigen) evenals het voeren van eenradarreflector
Je krijgt geen toestemming voor de oversteek je bepaalt zelf of enwanneer je oversteekt Vraag desgewenst naar bijzonderheden Hetantwoord Geen bijzonderheden betekent niet dat de Maasgeul tijdens jeoversteek vrij zal zijn van verkeer Meld je bij twijfel tijdens de oversteekopnieuw op VHF 3 en volg de aanwijzingen
50
INDEWIND
De volgende wijzigingen zijn voor de Maasmond doorgevoerd
De Maas Center boei (RW iso 4s) is verhuisd naar 52deg 0092N -003deg 004879E In het gebied ten oosten van deze Maas Center boei wordtzand gewonnen ten behoeve van de Maasvlakte 2 (info VHF 11)Op de oude positie van de Maas Center Boei komt een veilig vaarwater boeimet de naam Maas Geul (MG iso 8s)De noordoostelijke inuitgang van de Oversteekplaats ligt niet meer bij denoordkardinaal Indusbank-N maar bij de groene ton MN1 de zuidwestelijkeinuitgang bij westkardinaal MV
De cooumlrdinaten van de nieuwe zuidwestelijke inuitgang zijna) 51deg 587N - 003deg 558Eb) 51deg 584N - 003deg 567E (westkardinaal MV)De cooumlrdinaten van de nieuwe noordoostelijke inuitgang zijnc) 52deg 019N - 004deg 026Ed) 52deg 021N - 004deg 017E (groene ton MN1)
51
Matchracen binnen de bebouwde komHet klinkt gek maar het kan matchracen op het Rijn-Schiekanaal Detoch al actieve Delftse studenten wedstrijdzeilvereniging Broach vaartop 10 mei met J22s in de Kolk een zwaaikom in de Schie Decompacte baan dwingt de zeilers tot spannende duelsDe naam van het evenement is al even spannend de BigLiftTuDelftSlag om Delft
Pas op het WadWe moeten voorzichtig omsprin-gen met de Waddenzee Het is enblijft een uniek natuurgebied Wemogen blij zijn dat we er kunnenvaren Als we dat willen blijvendoen dan moet iedereen zich welaan de spelregels houden zoals de Erecode voor Wadliefhebbers Ditis de strekking van de campagne Ik pas op het Wad
foto
copy W
SV B
roac
h
52
INDEWIND
Kielbootcentrum op StarteilandSneek is het NationaalKielbootcentrum rij-ker Dat werd in aprilgeopend op het Start-eiland Een epicen-trum voor zeilwed-strijdtrainingen pal aanhet Sneekermeer dateen belangrijke basisvoor topzeilers in spezal worden Het Start-eiland is op meer fron-ten opgeknapt er is een nieuwe passantenhaven en een nieuwtoiletgebouw Het roemruchte It Foarucircnder en het Wedstrijdcentrumnemen als vanouds een voorname plaats in en de pont heeft eennieuwe aanlegsteiger
Handige downloadsOp de grote staande-mastroute van Amster-dam naar de Zeeuwsewateren vice versageldt weer de zomerbe-diening die tot 15 okto-ber aanstaande duurtRijkswaterstaat heefteen nieuwe brochuremet alle informatie over
trajecten voor zeilboten met staande mast De toepasselijke titellsquoStaande Mast Route 2009rsquo Je kunt hem downloaden viawwwrijkswaterstaatnl of aanvragen bij de landelijke informatielijn0800-8002
foto
copy A
M V
oort
man
foto
copy R
ijksw
ater
staa
t
53
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
INDEWIND
De volgende wijzigingen zijn voor de Maasmond doorgevoerd
De Maas Center boei (RW iso 4s) is verhuisd naar 52deg 0092N -003deg 004879E In het gebied ten oosten van deze Maas Center boei wordtzand gewonnen ten behoeve van de Maasvlakte 2 (info VHF 11)Op de oude positie van de Maas Center Boei komt een veilig vaarwater boeimet de naam Maas Geul (MG iso 8s)De noordoostelijke inuitgang van de Oversteekplaats ligt niet meer bij denoordkardinaal Indusbank-N maar bij de groene ton MN1 de zuidwestelijkeinuitgang bij westkardinaal MV
De cooumlrdinaten van de nieuwe zuidwestelijke inuitgang zijna) 51deg 587N - 003deg 558Eb) 51deg 584N - 003deg 567E (westkardinaal MV)De cooumlrdinaten van de nieuwe noordoostelijke inuitgang zijnc) 52deg 019N - 004deg 026Ed) 52deg 021N - 004deg 017E (groene ton MN1)
51
Matchracen binnen de bebouwde komHet klinkt gek maar het kan matchracen op het Rijn-Schiekanaal Detoch al actieve Delftse studenten wedstrijdzeilvereniging Broach vaartop 10 mei met J22s in de Kolk een zwaaikom in de Schie Decompacte baan dwingt de zeilers tot spannende duelsDe naam van het evenement is al even spannend de BigLiftTuDelftSlag om Delft
Pas op het WadWe moeten voorzichtig omsprin-gen met de Waddenzee Het is enblijft een uniek natuurgebied Wemogen blij zijn dat we er kunnenvaren Als we dat willen blijvendoen dan moet iedereen zich welaan de spelregels houden zoals de Erecode voor Wadliefhebbers Ditis de strekking van de campagne Ik pas op het Wad
foto
copy W
SV B
roac
h
52
INDEWIND
Kielbootcentrum op StarteilandSneek is het NationaalKielbootcentrum rij-ker Dat werd in aprilgeopend op het Start-eiland Een epicen-trum voor zeilwed-strijdtrainingen pal aanhet Sneekermeer dateen belangrijke basisvoor topzeilers in spezal worden Het Start-eiland is op meer fron-ten opgeknapt er is een nieuwe passantenhaven en een nieuwtoiletgebouw Het roemruchte It Foarucircnder en het Wedstrijdcentrumnemen als vanouds een voorname plaats in en de pont heeft eennieuwe aanlegsteiger
Handige downloadsOp de grote staande-mastroute van Amster-dam naar de Zeeuwsewateren vice versageldt weer de zomerbe-diening die tot 15 okto-ber aanstaande duurtRijkswaterstaat heefteen nieuwe brochuremet alle informatie over
trajecten voor zeilboten met staande mast De toepasselijke titellsquoStaande Mast Route 2009rsquo Je kunt hem downloaden viawwwrijkswaterstaatnl of aanvragen bij de landelijke informatielijn0800-8002
foto
copy A
M V
oort
man
foto
copy R
ijksw
ater
staa
t
53
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Matchracen binnen de bebouwde komHet klinkt gek maar het kan matchracen op het Rijn-Schiekanaal Detoch al actieve Delftse studenten wedstrijdzeilvereniging Broach vaartop 10 mei met J22s in de Kolk een zwaaikom in de Schie Decompacte baan dwingt de zeilers tot spannende duelsDe naam van het evenement is al even spannend de BigLiftTuDelftSlag om Delft
Pas op het WadWe moeten voorzichtig omsprin-gen met de Waddenzee Het is enblijft een uniek natuurgebied Wemogen blij zijn dat we er kunnenvaren Als we dat willen blijvendoen dan moet iedereen zich welaan de spelregels houden zoals de Erecode voor Wadliefhebbers Ditis de strekking van de campagne Ik pas op het Wad
foto
copy W
SV B
roac
h
52
INDEWIND
Kielbootcentrum op StarteilandSneek is het NationaalKielbootcentrum rij-ker Dat werd in aprilgeopend op het Start-eiland Een epicen-trum voor zeilwed-strijdtrainingen pal aanhet Sneekermeer dateen belangrijke basisvoor topzeilers in spezal worden Het Start-eiland is op meer fron-ten opgeknapt er is een nieuwe passantenhaven en een nieuwtoiletgebouw Het roemruchte It Foarucircnder en het Wedstrijdcentrumnemen als vanouds een voorname plaats in en de pont heeft eennieuwe aanlegsteiger
Handige downloadsOp de grote staande-mastroute van Amster-dam naar de Zeeuwsewateren vice versageldt weer de zomerbe-diening die tot 15 okto-ber aanstaande duurtRijkswaterstaat heefteen nieuwe brochuremet alle informatie over
trajecten voor zeilboten met staande mast De toepasselijke titellsquoStaande Mast Route 2009rsquo Je kunt hem downloaden viawwwrijkswaterstaatnl of aanvragen bij de landelijke informatielijn0800-8002
foto
copy A
M V
oort
man
foto
copy R
ijksw
ater
staa
t
53
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
INDEWIND
Kielbootcentrum op StarteilandSneek is het NationaalKielbootcentrum rij-ker Dat werd in aprilgeopend op het Start-eiland Een epicen-trum voor zeilwed-strijdtrainingen pal aanhet Sneekermeer dateen belangrijke basisvoor topzeilers in spezal worden Het Start-eiland is op meer fron-ten opgeknapt er is een nieuwe passantenhaven en een nieuwtoiletgebouw Het roemruchte It Foarucircnder en het Wedstrijdcentrumnemen als vanouds een voorname plaats in en de pont heeft eennieuwe aanlegsteiger
Handige downloadsOp de grote staande-mastroute van Amster-dam naar de Zeeuwsewateren vice versageldt weer de zomerbe-diening die tot 15 okto-ber aanstaande duurtRijkswaterstaat heefteen nieuwe brochuremet alle informatie over
trajecten voor zeilboten met staande mast De toepasselijke titellsquoStaande Mast Route 2009rsquo Je kunt hem downloaden viawwwrijkswaterstaatnl of aanvragen bij de landelijke informatielijn0800-8002
foto
copy A
M V
oort
man
foto
copy R
ijksw
ater
staa
t
53
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
INDEWIND
Passantenhaven De Kreupel openRijkswaterstaat heeft op 3 april hetbeheer van de Natuurhaven De Kreu-pel overgedragen aan Staatsbosbe-heer De passantenhaven bestaat uit 25aanlegplaatsen voor jachten en drieplaatsen voor schepen van de bruinevloot Het vogeleiland De Kreupel ligtin het IJsselmeer pakweg vier mijl dekust van AndijkHet eiland zelf is niet toegankelijkmaar vanaf de uitkijktoren bij het beheergebouw kun je alle drieteen-haaksnavelpiepers goed bekijken
foto
copy S
taat
bosb
ehee
rnl
Twee keer zilver in HyegraveresHet 470-team Margriet Fokkema en Marieke Jongens heeft zilvergewonnen tijdens de zeilweek in het Zuid-Franse Hyegraveres In de para-lympische 24 klasse veroverde ook Thierry Schmitter de zilveren plakCoach Jacco Koops ldquoJongens en Fokkema hebben een prachtige seriegevaren Tactisch strategisch sterk Zilveren medaille dat is knap Zehebben de hele week de top kunnen vasthoudenrdquoParalympisch zeiler Thierry Schmitter won de medal race ldquoHeerlijk ditweer Eindelijk een beetje fysiek zeilen Daar hou ik wel van Hier benik heel blij mee met dit resultaat Ik denk dat ik hiermee ook mijnA-status weer vastlegrdquo zei Schmitter direct na afloopIn de Laser Radiaal zeilde Marit Bouwmeester een prima medal racedie ze op haar naam schreef Toch kwam ze 1 punt te kort voor hetbronsHet volgende World Cup evenement is de Delta Lloyd Regatta inMedemblik
54
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
WifistickIN de boot
toegang totWiFi hotspots
ZILTE KLIKS ZILTE KLIKS
Marine Communication Specialists
NAZHARLINGEN
bouwers van deWanderer 34-37
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
bouwers van deWanderer 34-37
NAZHARLINGEN
55
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
foto
copy L
aure
ns M
orel
Mor
elst
udio
nl
56
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Het wedstrijdseizoen is weer begonnen en dit keer was het de lsquoVan UdenRecorsquo die het eerste startschot loste Met honderdvijftig boten aan de startnoteerde de organisatie een record aantal deelnemers Helaas werd ook inafgebroken starts een record gevestigdOok voor Zilt fotograaf Laurens Morel was het weer de eerste keer van hetseizoen Op deze en de volgende paginarsquos zie je zijn impressie van de regatta
Weinig wind tijdens van Van Uden Reco Stellendam Regatta
57
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Ondanks de sombere weersverwachting stond er op zaterdag 25 april eenlekkere windkracht 3 op het Haringvliet Het zorgde voor mooie wedstrij-den tussen de gretige teams ldquoHet leken net jonge koeien voor het eerstop weg naar de weirdquo vond wedstrijdleider Marcel Hanenberg ldquoNa tweemislukte pogingen om iedereen achter de startlijn te houden moest zelfsde zwarte vlag eraan te pas komenrdquo
58
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Zondag bracht duidelijk minder goed weer Grijs miezerige regen envooral geen wind speelden de wedstrijden parten Op baan 1 werd slechtseen wedstrijd met grote moeite gevaren en op baan 2 kon ook maar eenlegitieme wedstrijd worden vastgelegd Een windshift van meer dan 90graden maakte een einde aan race waarna de deelnemers snel de havenopzochten om aan het bier en de bitterballen te beginnen
59
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Klik voormeer fotorsquosmeer fotorsquos
60
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
De strijd om de overwinning in IRC 1 ging tussen de Daikin Airco van Basvan de Heijden en de Roark van Kees Kaan Uiteindelijk nam de Roark-schipper de trofee mee naar huis De volledige uitslagen vind je op dewebsite wwwvanudenreconl Meer fotorsquos vind je hier
61
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
AIS is in hoog tempo populair geworden Nietzo verwonderlijk want de informatiestroomis nuttig en de apparatuur relatief eenvoudigen betaalbaar Wie toch al elektronisch navi-geert heeft aan een AIS-ontvanger van min-der dan 200 euro al voldoende om deschepen om hem heen in de kaart te volgenMaar dan moet je nog wel het antennepro-bleem oplossen Zilt legt uit dat dat eenvou-diger kan zijn dan je verwacht
de 5euro AIS-antennefo
tocopy
Ruu
d Ka
tten
berg
62
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Splitter of aparte antenneAIS-signalen worden uitgezonden op gereserveerde marifoonkanalenDaardoor is je bestaande marifoonantenne boven in de mast heel geschiktvoor AIS Maar meestal zal die natuurlijk al door de marifoon wordengebruik en twee apparaten op een antenne is niet zomaar mogelijk Zekerniet als een van de twee ook nog eens een zender isDe oplossing is een antennesplitter een elektronische driewegstekker diede signalen verdeelt en voorkomt dat de aangesloten apparaten elkaarbeiumlnvloeden of zelfs beschadigen Omdat aan zoacuten splitter hoge eisenworden gesteld zijn ze niet goedkoop Je kunt er zelfs gemakkelijk meeraan uitgeven dan aan de AIS-ontvanger zelfHet alternatief is een tweede antenne Monteer je ook die boven in demast dan is dat een flinke operatie Maar kies je voor een plekje op hetachterschip dan is het een heel wat overzichtelijker klus Zeker als je daartoch al een kort mastje hebt staan voor de radar of andere antennesMaar moet zoacuten antenne dan niet zo hoog mogelijk staan Het is waardat marifoonsignalen verder reiken als de antenne hoger staat De vraagis echter of maximaal bereik voor AIS wel nodig is Bij tests met eenantenne op 3 meter hoogte bleken de signalen van schepen op 10 mijlafstand goed te zien Dat betekent dat zelfs als een vrachtschip optopsnelheid recht naar je toe vaart je al een klein half uur eerder wordtgewaarschuwdZorsquon tweede antenne is dus beslist het overwegen waard Vooral als je jerealiseert dat hij niet alleen geschikt is voor AIS maar ook nog eens eenuitstekende back-up voor de marifoonantenne in de mast vormt En datalles voor minder dan de helft van de prijs van een goede antennesplitter
ZelfmakenHet kan zelfs nog aanzienlijk goedkoper Wie niet opziet tegen watknutselen en nauwkeurig werken maakt in een uurtje een goed werkendeAIS-antenne Een oplossing bovendien waarvoor je geen andere onderde-len hoeft te kopen dan de coaxkabel en de connector die je toch al nodighebt Het recept vind je op de volgende pagina
FOTOrsquoS EN TEKST RUUD KATTENBERG
63
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
R E C E P T
- Koop een coaxkabel van voldoende lengte en markeer een punt op50 centimeter vanaf het einde
- Snijd de zwarte mantel op dat punt voorzichtig door maar pas opdat je de onderliggende zilverkleurige laag niet beschadigt
- Trek de zwarte buitenmantel van de kabel Als het niet lukt snij dande mantel in de lengterichting in maar pas opnieuw op voor hetonderliggende vlechtwerk
- Stroop de zilverkleurige gevlochten afscherming terug over dekabel
- Meet 46 cm af tussen het begin van de teruggestroopte afschermingen het eind van de vrijgekomen binnenader Knip de binnenaderdaar af
- Knip de afscherming af op 305 cm van het punt waar de buiten-mantel is verwijderd Stap C is alleen nodig als je moeite hebt methet terugstropen van de omvlechting
- Bij sommige merken coaxkabel is de afscherming zo dicht gevloch-ten dat deze zich niet laat terugstropen In dat geval knip je deafscherming af op ca 1 cm boven de coaxmantel Vervolgens neemje minimaal twee dunne elektriciteitsdraden langs de coaxmantellopen Hun koperdraden verbind je aan de bovenzijde met deresterende omvlechting
RG58
50 cm
46 cm
46 cm305 cm
305 cm
A
C
B
A
B
C
B
A
A
B
RG58
RG58
foto
copy R
uud
Katt
enbe
rg
64
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Voor techneutenDe Zilt AIS-antenne isafgeleid van een ont-werp dat bekend staatals de Bazooka Hetconcept lijkt op dat vaneen dipool De bin-nenader van de coaxvormt eacuteeacuten deel van deantenne de terugge-stroopte afscherminghet andere Hoewel hetom een symmetrischeantenne gaat is het on-derste deel aanzienlijkkorter dan het boven-ste om de invloed vande nu ingesloten coax-kabel te compenserenDe maten van de be-schreven antenne gaanuit van 162 MHz defrequentie die door hetAIS-systeem wordt ge-bruikt Wil je een ver-gelijkbare antennevoor een andere fre-quentie maken danveranderen alleen maarde maten De lengtevan het bovenste deelbereken je met de for-mule 7500frequentiein MHz= lengte in cen-timeters De onderkantwordt altijd een factor066 korter
Na stap B (of zonodig C ) heb je feitelijk al eenwerkende antenne Als je de connector mon-teert kun je al signalen ontvangen Om de AISantenne een vaste plek te kunnen geven is ernatuurlijk meer nodig De uitvoering hieronderis daar slechts een voorbeeld van Elke bouw-markt biedt een keur aan oplossingen die zeldende 5 euro te boven zullen gaan
De auteur monteerde de zelfbouwantennein een witte PVC afvoerbuis met een diame-ter van 32 mm (openingsfoto) Om de be-werkte coaxkabel in de buis te bevestigenzaagde hij een 25 mm brede strip van MDFwaarin hij een aantal gaten boorde Door dedraden door de gaten te vlechten ontstaateen trekonlasting en is er geen bevesti-gingsmateriaal nodig (fotorsquos onder) DeMDF strip past strak in de PVC afvoerbuisdie op zijn beurt weer precies over eenstandaard RVS buis van 25 mm valt Het isaan te raden om tussen de onderkant van deantenne en het bevestigingspunt zoacuten 25cm ruimte te houden
65
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Topper in ToscaneScarlino in Toscane is het decor van de Memorial Falck wedstrij-den voor de X35 en de Swan 45 klasse In het paasweekend begonde Nederlandse Swan 45 No Limits zijn Mediterrane seizoen goedmet een eerste plaats Dat belooft wat voor de wedstrijden dienog op de zonnige zeilkalender van deze Swan staan zoals deRolex Cup in St Tropez de Copa del Rey in Palma de Mallorcade Swan Cup in Porto Ercole en de Voiles des St Tropez
foto
copy w
ww
est
hec
nl
66
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
67
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Smartlock PlusAan het nieuwe buitenboordmotorslot vanStazo is een geiumlntegreerdebeveiligingskabel te koppelen Op dezemanier kan via het buitenboordmotorslottevens de boot beveiligd worden tegendiefstal Het Smartlock Plus isgepatenteerd getest en goedgekeurddoor SCM en TNO en heeft het VbV-keurmerk Vaartuigbeveiliging HetStazo slot ligt voor euro 9585 in dewinkel Een bijpassende kabel is er vanaf euro 5495
Seiwa multifunctionele plottersNiet alleen radar en AIS over de elektro-nische kaart maar ook wind snelheiden diepte De Seiwa plotters met 5 711 en 15 inch schermen kunnen hetAls de binnenkomende signalen zichmaar aan de NMEA-standaard hou-den worden ze weergeven in aparteschermen of naast de elektronischekaartDe prijs van bijvoorbeeld de plotter met 7 inchscherm (foto) en ingebouwde gps-antenne is799 euro met losse antenne euro 845Voor de plotters levert Seiwa 2 kW radarantennes van 30 cm (euro 1395) 45cm en 54 cm diameter en twee 4 kW radarantennes met open scannerrepeater instrumenten autopilots en black box voor het aansluiten vaneen echolood met twee frequenties Daarmee is het bodemprofiel te zienen wordt de plotter een sonar
68
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
ZILTE SPULLEN
Maxi Make-overVorig jaar werd het Zweedse Maxi Yachts overgenomen door de LinneacuteaYacht Group De producent van de Najad zeiljachten is direct begonnenmet een restyling en modernisering van de Maxi 1050 en de 1300 De Maxi1050 was heet nu 1060 Dek en opbouw werden aangepakt en de raam-partij is vernieuwdHet interieur is een combinatie van licht eiken en donkerder yayahout metroestvrijstalen details De natte cel is vergroot er is meer kastruimtegemaakt en de navigatiehoek is gewijzigd Zoals het hoort bij een make-over is de bekleding aangepast aan de moderne uitstraling van hetnieuwe interieurDe 1300 is bovendeks gelijk gebleven maar heeft nu ook het hippereinterieur In navolging van de auto-industrie wordt van de nieuwe Maxi1060 en de Maxi 1300 een Limited lsquoSilverrsquo Edition uitgebracht In plaats vanlichtmetalen velgen en metallic lak krijg je in dit pakket RVS hoogglansgepolijste lieren en blokken zilverkleurige striping en logo en SilverEdition bekleding Geen automatten bij deze aanbieding wel antifoulingfenders en lijnen Najad heeft bewezen succesvol een restyling te kunnendoorvoeren dus we gaan graag in Scharendijke kijken hoe dat bij de Maxiis uitgepakt
69
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Hybride motorDe droom van ieder zeiler op de motorvaren zonder herrie komt naderbij DeOostenrijkse motorenfabrikant Steyrheeft daarvoor een hybride aandrijvingontwikkeld van een dieselmotor en eenelektromotor op eacuteeacuten uitgaande as Hetunieke van de Steyr oplossing is demanier waarop de elektromotor dyna-mo tussen het motorblok en de keer-koppeling of saildrive is gemonteerd het groene deel op de foto Deelektromotor levert 7 kW (95 pk) aan de schroef Zodra de dieselmotor looptfunctioneert hij als een 7 kW dynamo De hybride unit weegt 75 kg en is 165mm lang Steyr combineert hem met dieselmotoren van 404 kW (55 pk) tot1635 kW (225 pk) De kleinste is ook geschikt voor een saildrive De unit maakteen generator overbodig en met een voldoende groot accupakket horen ookelektrische lieren en elektrisch koken tot de mogelijkheden
Knoppenangsttherapie bij Holland NauticLang niet voor iedereen is het bedienenvan moderne jachtelektronica gesnedenkoek Voor Holland Nautic onder andereleverancier van Raymarine was dataanleiding om cursussen te organiserenDe afgelopen jaren lag het accent opkaartplotters uit de C en E serie Daar
worden nu twee nieuwe cursussen aan toegevoegd Een leert je omgaanmet boordinstrumenten en stuurautomaten de andere behandelt hetpraktijkdeel van Marcom B De eendaagse cursussen worden doorervaren instructeurs verzorgd en kosten euro 125- excl BTW pp voorklanten van Holland Nautic Aanmelden voor de Holland Nautic Academy055-5412122
70
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
ZILTE SPULLEN
Radar RevolutieOndanks zes decennia van verfijningen en miniaturisering bleef de basis-techniek van radar vrijwel dezelfde als tijdens de ontwikkeling in deTweede Wereldoorlog Navico het moederbedrijf van Simrad Lowranceen Northstar zocht en vond echter een heel nieuwe technologie diebaanbrekend lijkt Voor het eerst wordt het radarsignaal niet meer opge-wekt door een elektronische vacuuumlmbuis die kilowatts aan vermogenlevert maar zijn er zuinige halfgeleiders toegepast In het nieuwe systeemworden ook geen pulsen meer uitgezonden maar een constant signaal datin frequentie varieert Vandaar die naam breedband radarrsquo
De techniek lijk haast uitgevonden voor jachten Met een verbruik van 3tot 5 Ampegravere is een traditionele radar een echte stroomvreter De nieuwebreedbandradar onttrekt echter maar zoacuten 15 Ampegravere aan het boordnetNavico claimt dat de radar slechts 120000 van het vermogen van eentraditioneel apparaat uitzendt Met maar 100 mW 10 procent van eenmobiele telefoon hoeft geen enkele roerganger meer bang te zijn voorde magnetron boven zijn hoofd Dat het systeem niet meer hoeft op tewarmen en dat het zoeken naar de juiste filterinstellingen achterwege kanblijven zal ook velen aanspreken
Maar het allerbelang-rijkste is dat ook hetbeeld erop vooruitgaat De afbeeldin-gen laten dat goedzien Niet alleen ont-breekt de dode zone
rond de boot ook de detaillering en het verschil in resolutie is opvallend
De breedbandradars van Navico zijn binnenkort ook in Nederland lever-baar En afgaande op de Amerikaanse markt zullen de prijzen nietwezenlijk verschillen van conventionele jachtradars
71
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Nieuw dyneema voor toerdersIn prijs en prestaties van een polyester en een dyneema lijn zitten groteverschillen Om dat gat op te vullen introduceert English Braids DyneemaSK75 De kern van een SK75 lijn is gemengd met een high tenacitypolypropyleen garen waardoor de prijs een stuk lager is dan bij een volledyneema kern De voorgerekte kern is 12-strengs en bevat een PU coatingdie een tussenmantel overbodig maakt De lijn is daardoor ook goed teverjongen en eenvoudig te splitsen De mantel is van het bekende Braidon Braid lijn dat zich al jarenlang heeft bewezen
Het resultaat is een zeer soepele lijn met minimale rek die ideaal is alsschoot of val De lijn is leverbaar van 6 - 14 mmEen normale dyneema lijn van 8 mm kost circa euro 660 per meter Een evendikke SK75 lijn heb je al voor euro 438 per meter Een polyester lijn blijft meteen prijs van euro 175 nog steeds het goedkoopst maar deze rekt natuurlijkaanzienlijk meer
Handig boekjeWeet jij nog precies hoe je een peiling met verzeilingdoet Hoe Buys Ballot bepaalde waar een lagedruk-gebied ligt Welke lichten een baggerschip voert ofhoeveel meter ankerketting je steekt Voor ieder-een die iets te lang moet nadenken over het ant-woord op deze of een van de honderden anderenvragen is er het Reeds Schippers Handboek eenalmanak in zakformaat Voor net geen tientje helpende 200 mooi vormgegeven paginas je nautische lan-getermijn geheugen weer op weg Uitgegeven door De Alk amp Heijnen enverkrijgbaar in boekwinkels en online Prijs 995 ISBN 9789059610521
72
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
ZILTE SPULLEN
Racer voor achter de autoEen ons onbekende boot kondigt zijn inschrijving voor onder andere deY-toren Race en de North Sea Regatta aan Het gaat om de Mak 7 een inPolen geproduceerde trailersailer met een sportief uiterlijk In Nederlandzullen we de race uitvoering van de Mak7 te zien krijgen Met eenmaximale breedte van 25 meter en een totaalgewicht van 1200 kilo is
deze boot volgens de ma-kers door een middenklassepersonenauto prima tetrekken Door de hefkielkan de Mak7 zo vanaf detrailer het water in geredenworden De Duitse dealerlevert ook in Nederland ennodigt geiumlnteresseerden uitvoor een proefvaart
Suunto koopt TacktickDe makers van de populaire reeksdraadloze bootinstrumenten TacktickLtd hebben vanaf nu de support van denieuwe eigenaar Suunto Met deze aan-winst verstevigt Suunto zijn aanwezig-heid in de botenmarkt Met dekrachtenbundeling komt volgens Suun-to de ontwikkeling van innovatieve water-sportelektronica in een stroomversnelling De kennis die Tacktick heeft ophet gebied van draadloze techniek en zonne-energie wordt breder ingezetin het moederbedrijf
73
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Een zeiler die over gribfiles kan beschikken is vaak nog maar nauwelijksgeiumlnteresseerd in weerkaarten Waarom zou je immers nog zelf zorsquon inge-wikkelde kaart interpreteren als je maar een paar muisklikken bent verwij-derd van een gedetailleerde windverwachting Maar is dat grenzelozevertrouwen in de computeruitkomst van een weermodel wel terecht In zijnanalyse van de vermissing van de Ultimate (Zilt 36) constateerde zeilmeteo-roloog Henk Huizinga wel degelijk opmerkelijke verschillen tussen de prog-nosekaarten en de berekeningen in de gribfiles Met die dramatische ge-beurtenis als aanleiding verdiept Henk zich in dit en het volgende nummerverder in theorie en praktijk achter gribfiles en software Een verhaal volnuances en onverwachte inzichten
kanttekeningen bij gribfiles
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
74
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Het is belangrijk te weten dat gribdata die uit computermodellen wordtaangeboden niet door meteorologen is gecontroleerd Voordeel daarvanis dat de uitkomsten direct beschikbaar zijn Weerkaarten zijn op dezelfdemodellen gebaseerd maar worden wel door meteorologen nabewerkt Zijzijn het die de fronten intekenen Een taak die nog altijd niet doorcomputers kan worden overgenomen Door die bewerkingen zijn weer-kaarten een paar uur later beschikbaar maar leveren ze wel veel toege-voegde waarde opZo is het buitengewoon belangrijk te weten in welke luchtsoort je jebevindt Ruw gezegd bestaan er twee soorten lucht met ieder hun speci-fieke eigenschappen warme en koude lucht of beter warme en koudemassa In de tabel op de volgende pagina is te zien welke uiterlijkekenmerken daarbij horenIn koude massa zal de wind vlageriger zijn Doordat de lucht onstabiel is vindtuitwisseling plaats met wind die op enige hoogte staat Die hardere windmengt zich met de wind boven water waardoor er uitschieters ontstaanIn gribfiles zul je die vlagen nooit zien omdat zij de gemiddelde windaangeven Uitschieters zul je er zelf bij moeten bedenken en dat is alleenmogelijk als je kennis hebt van de luchtsoort waar je je in bevindtEen gemiddelde wind van bijvoorbeeld 25 knopen laat in onstabiele luchtmakkelijk uitschieters toe die het gemiddelde met 10 knopen of meeroverschrijden Dat staat nog los van eventuele buien want daarbij kan dewind nog heftiger uitschietenLet dus altijd op het karakter van de luchtsoort helder weer met een goedzicht en gestapelde bewolking (cumulus) duidt op koude massa Bij warmemassa is alles precies andersom Er vindt geen uitwisseling met de lucht ophoogte plaats waardoor de uitkomst van de gribfile beter past Om teweten met welke luchtsoort je tijdens je zeiltocht te maken krijgt bestaater geen andere manier dan het raadplegen van weerkaarten
TEKST HENK HUIZINGA
75
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
FrontenMet weermodellen wordt getracht de atmosfeer zo goed mogelijk na tebootsen Daar is men ongelooflijk goed in geslaagd maar zoals bij veelcomputersimulaties zijn de uitkomsten enigszins lsquogemodelleerdrsquo bijnaletterlijk afgerond Het is niet moeilijk om voorbeelden te vinden vanuitkomsten die gemakkelijk tot verkeerde conclusies kunnen leiden
Hiernaast zie je de uit-komst van het GFS-mo-del waarbij alleen deisobaren worden weer-gegeven Boven Enge-land zit een lsquodeukrsquo inhet patroon hetgeenop het eerste gezichtgeen aanleiding geefttot zorg In welke lucht-soort zich dit patroonafspeelt is niet te zien
WEERSELEMENT KOUDE MASSA WARME MASSA
STABILITEIT Onstabiel Stabiel
WINDGEDRAG Buiig (windstoten) Constant
WOLKENSOORTEN Cumuliform(Stapelwolken)
Stratiform(Gelaagde bewolking)
NEERSLAG Buien (Hagel onweer) (mot-)regen-sneeuw
ZICHT Goed Matig tot slecht (mist)
foto
copy G
usta
v M
orin
Eric
sson
3V
OR
76
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Hou bij fronten altijd rekening met scherpe windveranderingendie in de gribfiles door lsquoafrondingrsquo niet worden weergegeven
Deze kaart toont hetisobarenpatroon uit hetBritse weermodel waarde meteoroloog in deanalyse een frontensy-steem aangeeft De iso-baren er net zoafgerond uit als bij degribfiles uit het GFS-model maar je weet nuwaar de koude en dewarme lucht zich be-vindenVervolgens kijken wenaar een analyse vanhetzelfde tijdstip maarnu van de DeutscheWetterdienst Dezeworden nog met dehand getekend waar-door de knikken in deisobaren bij de fronten(en dus de abrupte rui-ming van de wind) wor-den weergeven zoalsdie in werkelijkheidvoorkomen
77
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Het GFS-model de enige gratis bron voor gribfiles rekent de atmosfeer omde halve graad door in 64 lagen Een nauwelijks te bevatten rekenslag Voorde berekening is het belangrijk te weten of een roosterpunt op zee of opland ligt omdat daardoor de uitkomst van de windberekening door wrijvinganders uitpakt Opvallend is dat er wel rekening gehouden wordt met eenafname van de wind maar niet met een krimping van de richting
Op de afbeelding hierboven is weer dezelfde gribfile gebruikt als in hetvorige voorbeeld Boven Ierland lopen de isobaren keurig evenwijdig aanelkaar Op zee levert dit een windsnelheid op van zorsquon 35 knopen Bovenland neemt de wind door wrijving af naar 20 knopen Hetzelfde fenomeenheeft ook effect op de windrichting maar dat zien we vreemd genoeg nietterug Geen probleem zul je zeggen lsquodaar zeil ik toch nietrsquo Zo simpel ishet echter niet Omdat de orografie (de beschrijving van het relieumlf van hetland) kennelijk onvolledig in het model is verwerkt worden alle landzee-effecten niet goed meegenomen Zeker bij een grillig geprofileerdekustlijn wordt de verandering in windrichting en snelheid dus niet juistweergegeven Daar ben je dus afhankelijk van je eigen inzicht in hetgedrag van windfo
to copy
Gus
tav
Mor
inE
ricss
on 3
VO
R
78
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
ZeewindHet computermodel houdt ook (nog) geen rekening met de mogelijkeontwikkeling van zeewind Zeewind ontstaat zodra lucht boven land eenhogere temperatuur bereikt dan de lucht boven zee Hoe groter datverschil hoe groter de invloed van de zeewind Vooral in het voorjaar -met nog koud water maar al wel hoge temperaturen boven land - is dateffect grootAls de gribfiles onder die condities een westelijke wind verwachten vanbijvoorbeeld 15 knopen mag je in een 6 mijl brede strook langs de kustzomaar 5 tot 10 knopen optellen Een verwachte zwakke oostelijk windkan in de praktijk dan zelfs compleet wegvallenOok rond het IJsselmeer met een warm achterland kan het gedrag van dewind enorm afwijken van de uitkomsten in de gribfiles Hoe zwakker dewind hoe groter vooral het verschil in de windrichting zal zijnWindrichtingsveranderingen van 180deg zijn geen uitzondering
Geen vervangerDe uitkomsten van gribfiles op open zee ver van de kust zijn uitstekendZe laten de richting en kracht van de algemeen heersende stroming goedzien Realiseer je echter dat dat gemiddelde waarden zijn en dat het effectvan fronten en buien niet wordt getoondDicht onder de kust wordt het algemene stromingspatroon vrijwel altijddoor lokale effecten verstoord In hoeverre gribfiles dan afwijken isjammer genoeg niet in een universele schaal te vatten Daarvoor gedragende elementen die er op van invloed zijn zich veel te dynamisch Gelukkigkun je daar wel heel goed zelf een inschatting van maken als je tenminsteeen weerkaart kunt interpreterenIn tegenstelling tot wat veel zeilers denken zijn gribfiles dus niet hetultieme alternatief voor weerkaarten Daarvoor zijn ze te vaak een versim-peling van een gecompliceerde werkelijkheid Denk echter niet dat we eentegenstander van gribfiles zijn Ze mogen een weerkaart dan niet vervan-gen als aanvulling daarop zijn ze van groot nutMits je begrijpt wat je ziet en vooral wat je niet ziet Z
79
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
FOTOrsquoS EN TEKST MICHIEL SCHOLTESfo
to copy
Mic
hiel
Sch
olte
s
80
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Replica palingaak te water
Eind maart ging een bijzondere replicate water de palingaak Korneliske Ykes IIHet houten schip ligt te glanzen aan dewerf van Pier Piersma te Heeg of precie-zer voor het Houtbouwmuseum De Hel-ling waaraan Piersma als bouwmeesterverbonden is
Wat is er zo bijzonder aan Niet zijnlengte met negentien meter is het watlanger dan een lemsteraak en wat kor-ter dan een gemiddelde tjalk Wie valtdaarvan achterover Misschien van deouderdom van dit type palingvaarderwaarvan de ontwikkeling teruggaat totde veertiende eeuw Of van de onver-zettelijke kracht die spreekt uit zijnenorme kop en gestrekte boorden rsquot Isnet een rotweiler
Tussen
visserman en
koopvaarder
81
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
ooral de kop zet depalingaak apart van
zijn minder bedeelde fa-milieleden Dit is geenplatbodem voor grootbinnenwater of Wadden-zee die angstvallig zijnsnoet wel eens buitenwaagt Dit is een stuggeFriese kustvaarder ge-bouwd voor de zeegaten
van de Waddenzee de herfstige Duits Bocht en de Elbemond Bruutvaarwater met veel getij Ook begin vorige eeuw al erg druk Vaaklagerwal vooral in de herfstmaanden de periode waarin de palingakenop Denemarken voeren om daar paling in te slaan
iet dat de palingaak met zijn zwaarden makkelijk hoogte maakteintegendeel hij had een misselijk makende drift Wel dat het schip
bij storm nurks weerstand bood Ook bijzonder was zijn functie iets tussenvissersman en koopvaarder De palingaak viste zelf niet hij vervoerdeingekochte paling in een grote bun van vlak tot dek De bemanning haaldeaal uit Denemarken en zette deze af op Billingsgate de vismarkt vanLonden waar palingaken eeuwenlang een eigen lsquomooringrsquo hadden Maarhelemaal uitzonderlijk is dat een Friese onderneming uit Heeg dezehandelsvaart heeft weten vol te houden tot de Tweede Wereldoorlog Ineen tijd dat er op zee geen Nederlands schip meer zeilde voeren delaatste palingaken Heeg en Korneliske Ykes heen weer tussen Thames enElbe alsof de industrieumlle revolutie niet bestond en twintigste eeuw nogmoest beginnenDe mannen die er op zeilden schippers en stuurlieden uit het Friesehadden voor hogere salarissen in relatief comfort op een motorschip
Een stugge Friese Kustvaardergebouwd voor bruut vaarwaterN
Vfo
torsquos
copy M
ichi
el S
chol
tes
82
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
kunnen dienen In plaats daarvan dreven ze met slechts drie man hun aaken zichzelf tot ze er bij neervielen Wie het volhield behoorde tot desterksten Ze hielden een vorm van zeemanschap hoog die nog het meestweg had van de manier waarop Aboriginals door Australieuml reisden aan dehand van gezongen landkaarten Waarom Traditie Verknochtheid aaneen stokoude manier van leven van varen Worteling in een preacute-modernewereld waarin techniek en natuur nog organisch hand in hand gingen Wiezal het zeggen
elukkig vonden de reders uit Heeg het nodig om de Korneliske Ykesop de valreep te voorzien van een Kromhout dieselmotor Bij zorsquon
motor hoort een motordrijver Dat werd de Groninger Jan Zetzema Dezewas van een net iets mo-derner slag dan zijn colle-ga-aakzeilers degelijkgenoeg om zich tussenhen te handhaven intelli-gent genoeg om te besef-fen dat hij in eentijdmachine was verzeildHij begreep dat hij dezeanachronistische vaart teboek moest stellen voorhet te laat was Hij hieldaantekeningen bij en maakte fotoacutes met een glasplaatcamera deedbronnenonderzoek Zijn boek lsquoDe Friese Palingakenrsquo (Leeuwarden 1976)behoort tot het mooiste uit de Nederlandse scheepvaartliteratuur ZonderJan Zetsema zou de herinnering aan deze zwanenzang slechts hebbenbestaan uit losse overlevering en wat sepia fotorsquos van een gestorvenscheepstype
u ligt in Heeg de Korneliske Ykes IIDuik een exemplaar op van Zetzemarsquos boek lees het ga dan bij
Piersma kijken naar de aak en droom weg in verwondering
G
NZ
83
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
foto
copy P
im B
lokl
and
Horse Shoe ReefDe Linea van Meta en Pim ligt voor anker bij de Tobago Cays een groeponbewoonde eilanden in de Grenadines Meta ldquoWe liggen pal in destevige oostenwind met uitzicht op de Atlantische Oceaan maar beschutdoor het Horse Shoe Reef We worden goed in de gaten gehouden doorde vele zeeschildpadden die in dit gebied wonenrdquo
84
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
ZILTE WERELD
85
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Serieus voorbereidDe Linea van Meta Polman en Pim Blokland is een Bavaria 430 Door deenorme verkoopsuccessen van deze werf is het geen boot waar je even stilblijft staan Toch is de Linea een opvallende verschijning Niet door eencustomized gekleurde romp of een set extra dikke kussens maar omdatdeze Bavaria de uitstraling heeft van een stoere wereldzeiler
Meta en Pim maakten van de voor-bereiding voor hun uitgebreiderondje Atlantic serieus werk Naastcursussen meteo routering ehbonavigatie en het behalen van eenzendamateurdiploma hebben ze deboot uit 1992 grondig onderhanden
genomen Verstaging giek zeilen en teakdek werden vervangen en erkwam een tweede voorstag voor een passaatzeil De Volvo Penta kreeg eenrevisie en is nu uitgerust met 100 ampegravere dynamo De energiehuishoudingkwam in balans door twee grote zonnepanelen een windgenerator en eenaccu-monitor Alle lampen aan boord zijn vervangen door led-verlichtingwaardoor er zelfs stroom over bleek voor een vriezer Op apparatuur is nietbezuinigd de Linea heeft een nieuwe plotter boordinstrumenten stuurau-tomaat marifoon AIS-transponder en boordcomputer voor de navigatieBij de kaartentafel hangt ook de kortegolfzender met pactor modemToen de grote RVS beugel met bimini en een woud van antennes op hetachterschip werd gemonteerd was het voor alle zeilers thuishaven Scheve-ningen duidelijk deze Bavaria gaat op reis serieus op reis
Inmiddels heeft de Linea een prachtige Atlantische oversteek achter de rugen zeilden Meta en Pim een paar maanden rond in het Caribisch gebiedNu hebben ze in Curaccedilao de perfecte plek gevonden om wat langer teblijven Pas over tien maanden gaan ze weer varen Via de keten vanCaribische eilanden naar Sint Maarten en dan terug naar Europa of eerstrichting Cuba en dan via de Amerikaanse oostkust op huis aan Alles ligtnog open maar de stoere Linea heeft nog heel wat zeemijlen voor de boeg
86
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
ZILTE WERELD
Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg
De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld De kaart opende inGoogle Earth en werd maandelijks geupdate Maar zeilers blijven zeldeneen maand lang op een plek
Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 145 boten en dat aantal groeit nog steeds
In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien
wwwziltewereldnl
87
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder
ZaterdagZaterdag
Noordzee kust
Waddenzee
IJsselmeer
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 4-daagse prognose
ZondagVrijdagDonderdag
88
WEERampWINDWEERampWIND
Stijgende barometerDe komende dagen zal de luchtdruk iedere dag een stukje stijgen Dat levertrustig weer op maar wind van enige betekenis zit er niet inDonderdagmiddag +36 onze omgeving ligt tussen twee fronten De conti-nentale lucht ligt tegen het noordoosten terwijl maritieme lucht nadert uithet zuidwesten De wind komt met 5-10 knopen uit het zuid-zuidoostenVrijdagmiddag +60 de fronten naderen elkaar nog steeds Vanuit hetwesten wordt de druk opgevoerd maar daar is op zaterdag nog weinig van temerken Weer weinig wind waarbij de richting door zeewind wordt bepaaldZaterdagmiddag +84 de aanval uit het westen heeft succes opgeleverdwaarbij een occlusiefront met veel bewolking en mogelijke wat lichte regenvoor de deur ligt De wind stelt met 5-10 knopen nog steeds weinig voor Devoorkeursrichting zal westelijk zijnZondagmiddag +120 de wind trekt iets aan uit het west-noordwesten In deonstabiele lucht ligt een trog boven de Noordzee Die ligt echter in deuitloper van het Azorenhoog en zal weinig dreiging opleverenHet hogedrukgebied blijft de komende week in de buurt en zorgt voor rustigmeiweer
Weerbericht voor 30 april en 1 2 en 3 mei 2009
Het Zilt weerbericht wordt verzorgd door NIMOS Meteotraining www nimosmeteonl
89
bem
anni
ng
Aan de kajuittafelOnze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelfVerwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor We zijnhet liefst aan boord op het water of onderweg naar een goedverhaalDe redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- enkeukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail chat enSkypeDe beste manier om ons te bereiken is een e-mail te sturen aanredactieziltmagazinenl
De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomenzonder schriftelijke toestemming van de makers Bij overtreding geldt het tarief datdaarvoor door de Nederlandse Vereniging van Journalisten is vastgesteldDe uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie
De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit
RuudKattenberg
Sjorsvan der Woerd
Laurensvan Zijp
MichielScholtes
HenkHuizinga
JimmyLengkeek
PieterNijdeken
Robertvan der Weerdt
en veleopstappers
Zilt
372009
HansMartens
90
Zilt Zoekt ZeilersAbonneer je nu en ontvang gratis-elke week het zeilersweerbericht-elke maand Zilt Magazine
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
Surf naar wwwziltmagazinenlen vul je e-mailadres in
of klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturen
91
bem
anni
ng
Aan de kajuittafelOnze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelfVerwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor We zijnhet liefst aan boord op het water of onderweg naar een goedverhaalDe redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- enkeukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail chat enSkypeDe beste manier om ons te bereiken is een e-mail te sturen aanredactieziltmagazinenl
De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomenzonder schriftelijke toestemming van de makers Bij overtreding geldt het tarief datdaarvoor door de Nederlandse Vereniging van Journalisten is vastgesteldDe uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie
De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit
RuudKattenberg
Sjorsvan der Woerd
Laurensvan Zijp
MichielScholtes
HenkHuizinga
JimmyLengkeek
PieterNijdeken
Robertvan der Weerdt
en veleopstappers
Zilt
372009
HansMartens
90
Zilt Zoekt ZeilersAbonneer je nu en ontvang gratis-elke week het zeilersweerbericht-elke maand Zilt Magazine
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
Surf naar wwwziltmagazinenlen vul je e-mailadres in
of klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturen
91
Zilt Zoekt ZeilersAbonneer je nu en ontvang gratis-elke week het zeilersweerbericht-elke maand Zilt Magazine
foto
copy S
jors
van
der
Woe
rd
Surf naar wwwziltmagazinenlen vul je e-mailadres in
of klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturen
91
