Zeeniveaustijging

golfdempers

Zeedijk

Maart 2015

Ing.Rob van den Haak, Ir.Dick Butijn

1

Onze rivieren stijgen met het zeeniveau mee. De Westerschelde en de Nieuwe Waterweg zullen in de

toekomst moeten worden gesloten De zandsuppletie is niet vol te houden

2

ZEENIVEAU BEDWINGEN

STERKE GROEI INWONERS EN TREK NAAR HET WESTEN

Bij een volgende storm zal het zeeniveau de 4,5 tot 5 m kunnen

bereiken

-30 cm NAP

+18 cm NAP 2015

1864

Watersnood 1953

Overstroming in 1916

RWS

10

0

-10

-20

-30

-40

stormvloed 1953 + 387 cm

springvloed extra 45 cm

Sinds 1953 gestegen 18 cm

Te verwachten 450 cm ,

. Maar kan tot in de .

. verre toekomst

. naar 8m stijgen

.

3

Maar……! Volgens minister Schultz van

Haegen zullen bij een overstroming toch nog

85 % van ons “het dak op moeten!”

(Ik zou die 7 miljoen mensen dan wel

willen aanraden, als het nog kan, om

de autodeuren open te zetten om

opdrijven, botsen en blikschade te

voorkomen)

4

In één avond en één ochtend deze

“Stad Rotterdam” voor Spido ontworpen, welke 2 weken daarna

in Düsseldorf werd besteld en gebouwd.

Wie is Rob van den Haak? HTS Scheepsbouw, 1953 HTS Werktuigbouw, 1955 Inspecteur bij Spido geweest, Theoretisch medewerker bij L.Smit Sleepdienst, x Inspecteur nieuwbouw bij de Stevin Groep, x Chef T.D. bij Bagger. fa. Breejen van de Bout, x In 1972 Vryhof Anchors B.V. gesticht. Bij de Stevingroep het idee van de

inmiddels zeer bekende dokschepen gelanceerd

X Alle drie de bedrijven zijn

inmiddels van het toneel verdwenen

Twee van deze rompen gebouwd op de jachthaven welke enkele jaren later omgetoverd was tot het

Kleinpolderplein bij Rotterdam Hij lanceerde in 1985 de Golfdempers

en in 2000 de Haakse Zeedijk.

6

De houdkracht van ankers was toen

van een Danforth in 1972 10 x

Stevin MK3 UHC 1973 26 x

Stevpris MK5 UHC 1983 60 x

Stevpris MK6 UHC 1998 80 x

Stevmanta in 1989 130 x

maal het eigen gewicht

.

Vryhof Anchors in 1972 opgericht

en binnen 14 jaar toonaangevend

in de offshore en baggerindu-

strie in de wereld geworden. In

die 43 jaar zijn er al meer dan

10.000 Stev-ankers geleverd,

waarvan de meesten 8 tot 15 ton

wegen. 150 patenten.

Dit zijn tot nu toe de grootste

ankers in de wereld en werden

gebruikt tijdens de bouw van

een betonnen boorplatform dat

daarna op 300 m diep water in

Noorse wateren op de zeebodem

werd geplaatst.

7

Wie is Dick Butijn?

Elektrotechnisch ingenieur, energietechniek, TU Delft 1984.

Lanceerde in 2009 een integraal plan voor hoogwaterbescherming en energieopslag

op zee door middel van valmeren en grootschalige windenergie.

Met Rob van den Haak verantwoordelijk voor doorontwikkeling van de Haakse

Zeedijk, in mei 2011 gepresenteerd aan de deltacommissaris.

8

9

(Een zeer groot deel van de dijken zullen door de ingetekende (gele) Haakse Zeedijk beveiligd moeten worden om de rivieren op het huidige peil te kunnen handhaven ( vdHaak)

• Gelijktijding optreden van een superstorm en hoge rivieraanvoer leidt tot een catastrofe! Zonder bekken zal een hoge rivieraanvoer in combinatie met een superstorm van enkele dagen voor een grote catastrofe in ons

land zorgen met een verhoging van de benedenrivieren!!!!

10

11 Vraagstukken voor het kustbeleid en -beheer die zich in de diverse delen

van de kuststrook afspelen (Stronkhorst at all, 2010)

(JI)

( uit “De IJstijd John en Catherina Imbrie) Over 2000 jaar zal de maximaal bereikte wereldtemperatuur weer zeer

langzaam gaan dalen.

Het zeeniveau zal in de volgende duizenden jaren nog zo’n 6 tot 8 meter verder

stijgen , gaan dalen en na 20.000 jaar zal de ijstijd weer intreden.

1200 jaar Opwarming

20 18 16 14 12 10

Dat blauwe lijntje geeft 1200 jaar weer

12

Opwarming

TEMPERATUUR NA 1800

Kleine ijstijd

Honderden Vikingen

veeteelt bedrijven op

Groenland

De Chinezen varen om

Groenland en Noord-

Siberië naar China

De ijstijd zal over 20.000 jaar bereikt worden.

De gemiddelde wintertemperatuur in Nederland in Co

13

Zeer veel overstromingen in de 12e

en 13e eeuw, sterke terugval

Vikingers door temperatuurval

Was n.a.v. de vele overstromingen en de 12e en 13e eeuw de beruchte

ijskap van Groenland dan toch al aan het smelten?

Bij storm kunnen duinen zwaar aangetast worden en vlakt het strand af. Het losgeslagen zand verdwijnt met de

onderstroom grotendeels noordwaarts. 14

Idem bij Petten in het voorjaar 2012 ca 30.000 m3/km zand verdwijnt bij storm voor het grootste deel met de 20 km brede zandrivier

verder mee naar het noorden

Zo verdween bij storm in het voorjaar 2012 bij Petten circa 30.000 m3 zand per kilometer, dat met de 20 km brede zandrivier naar het noorden werd weggevoerd.

Zo verdween er ten Noorden van de Hondsbossche Zeewering

30.000 m3 duin gedurende storm in het voorjaar 2012

15

16

Ondanks strekdammen toch duinafslag

Ondanks strekdammen toch duinafslag langs een groot deel van onze kust

17

18

Vòòr 1991

Miljoen ton

-

Opgave RWS 1991

84 miljoen miljoen ton stroomt de Waddenzee

in, 55 miljoen stroomt er weer uit en gaat door

naar Duitsland en Denemarken. +9

Netto resultaat miljoen ton/jr

Waddenzee : +29 N-en Zd-Holland : - 9 Zeeland : 0 Westerschelde : + 9

Stormgolven verwijderen zand •Grote golven en verhoogd zeeniveau halen het zand langs het strand en de duinen weg door afvlakking van de vooroever. •Dit wordt bij normaal weer deels teruggebracht •RWS streeft daarom met zandsuppletie een lange . 1 : 500 vooroever helling na, zodat de golven . sneller afnemen in grootte. •Vele periodieke zandsuppleties blijken na één herfststorm echter toch te zijn verdwenen. •Waardoor eindeloos bij stijgend zeeniveau groeiende zandsuppleties moeten worden gehandhaafd •De zandsuppletie was 7 mln/m3/jr, werd 12, over enkele jaren 20 en wordt uiteindelijk onbetaalbaar

•Conclusie: Plaats golfdempers voor de kust

19

Deze strand- en duinafslag kan voorkomen worden door

drijvende golfdempers

20

zeeland

Zijn golfdempers de oplossing?

Golfdempers dempen 7m hoge stormgolven naar 2,52 m hoge golven en verlagen hun energie met 50%.

Op 74 m afstand van elkaar wordt dat 3.29 m en 34%. Studies T.H. Delft , R.J.W.Burgers, april 1993 en

H.J.van Engelen, aug.1995; ontwerp van Van den Haak, 1987. 8

22

Golfdempers houden zand vast

Bij de top van de stormgolven wordt de golf versneld onder de ponton doorgedrukt en neemt zand mee verder richting strand Bij een golfdal is de druk lager dus minder zand terugvloei, waardoor uiteindelijk een positief zand transport vanaf de zee richting kust ontstaat en kan een steilere helling worden gehandhaafd

Draai de ponton einden elk in een golftop.

Door zuiging in het golfdal en druk in de top liggen

golfdempers stil en dempen zo de golven.

Hier testmodellengte ca 2,7 m

Test in golftank TU-Delft

Richting waarin de golftop zich langs de ponton beweegt

23

Doorgaande golven vermengen zich

met de gedempte golven.

24

Hoe werken golfdempers

De golfdemper wordt radiografisch in de goede stand

gedraaid door van die golfdruk gebruik te maken.

De ene poot het centrale

draaipunt en de andere

poot met kettingratel

Mocht een ankerdraad

breken, dan draait de

ponton gewoon bij aan

de overblijvende drie

ankers, dus geen gevaar

voor de scheepvaart

25

N

26

Ook gedraaide golfdempers dempen goed

Uit het westen aanrollende golven worden

door radiografisch vanaf de kust ingestelde

golfdempers gedempt , waardoor het zand

blijft liggen en er ook zand naar de kust

gestuurd wordt.

Manipuleren met golfdempers (1)

27

Manipuleren met golfdempers (2)

Het teveel aan zand van rechts naar links brengen

De rechts evenwijdig aan de golven opgestelde golfdempers laten de golven bij normaal weer

ongehinderd door Het zand verplaatst zich met de ebstroom naar

links en wordt bij de gedempte golven vastgehouden .

28

LANGSSTROOMTRANSPORT MET

GOLFDEMPERS ( VASTE OPSTELLING EVENWIJDIG MET DE KUST)

ongedempt golfdempers

-30 360 330 300 270 240 210

Het langstransport van 43.000 m3/jaar noord

verandert in 13.800 m3/jaar zuid

Invalshoek golven

door H.J.van Engelen

*

LANGSSTROOMTRANSPORT MET

GOLFDEMPERS (VASTE OPSTELLING) BIJ 20 GR GEDRAAIDE GOLFDEMPERS

doordat de golven uit de richtingen 240 en 270 gr gedempt worden, neemt het

transport naar het noorden af ten bate van de zuidelijke richting

.

n hoekverdraaiing -20 gr 460.000 M3/JAAR

n hoekverdraaiing -30 gr 440.000 M3/JAAR

n hoekverdraaiing -40 gr 280.000 M3/JAAR

ongedempt golfdempers

30 360 330 300 270 240 TOTAAL

30

31

Conclusie drijvende golfdempers

– Geen zandverlies meer bij hoge golven en hoog

zeeniveau

– Aanvoer zand vanuit de 20 km brede zandrivier

– Bij normaal weer vindt zandaanwas naar het strand plaats

– Een 1:150 vooroever vraagt verder zeewaarts minder

zandsuppletie dan de huidige nagestreefde 1:500 oever

– Evenals de noordwaarts gerichte zigzag transport

beweging van het natte strandzand blijft de 29 miljoen m3

zand naar de Wadden vanuit de zandrivier gehandhaafd

Uit “samenwerken met water” van Commissie Veerman in 2008blz10

32

33 Golfdempers krijgen zand toegevoerd en houden dat dan vast !!!

(blz 83)

De 127 m lange golfdempers zijn volledig opgebouwd uit spantloze geknikte platen met frames op een onderlinge afstand

van ca 6 m en vier waterdichte schotten

platen

kettingratel

34

De pontons kunnen eventueel in een goedkoop land worden gebouwd en naar Nederland worden

getransporteerd

golfdemppoten

Ponton

35

Met de kettingstopper kan de

golfdemper worden gedraaid

• De groene stopper wordt omhoog gehouden

• De ketting kan hier door de vrij op en neer bewegende rode stopper wel naar links bewegen, maar niet naar rechts

• Er is zeer weinig ener- gie voor nodig nodig

36

een zuiger(5) in een pijp wordt door de golfdruk op en neer bewogen, waardoor met de hydraulische cilinder(2) het drukvat(4) op spanning houdt.

Zender/ontvanger(1) regelt met klep(3) via de hydraulische cilinder(6) de stand van de kettingstopper.

De stand van de golfdempers kan centraal vanaf het vaste

land worden geregeld, met door de ponton zelf zelf

opgewekte energie

37

De evenwijdig aan de golven opgestelde golfdempers

kunnen stroom opwekken doordat ze met de golven

mee schommelen.

Bij normaal weer wordt

energie opgewekt voor het

vaste land Generator

38

• De golfdempers onthouden het zand aan de

Wadden De 84 miljoen toegevoerde kubieke

meters zand komen voornamelijk van de 20 km

brede zandrivier (zie dia 16)

• Gezien de ervaring op ankergebied van

R.v.d.Haak op ankergebied hoeft RWS ook niet

bang te zijn dat met vier ankers de

golfdempers gevaar voor de scheepvaart

zullen opleveren, .

Mening van RWS en de mening van den Haak

39

Kostenvergelijking • 500 Golfdempers voor de kust met een

levensduur van 50 jaar kosten inclusief onderhoud ca 2 miljard euro.

• De zandsuppletie was 7 miljoen , nu 12, wordt 20 kubieke meter, maar groeit gestaag naar de 50miljoen.

• De zandsuppletie groeit de komende eeuw naar 5 tot 7 miljard euro, maar waarschijnlijk meer.

• www.waterforum.net/Discussieforum/7219-Drijvende-golfdempers-

goedkoop-en-effectief-alternatief-voor-zandsuppletie#sthash.4ZfjcY7x.dpuf; 11 september 2013

40

Beslissing Deltaplan 2015 (uit het Deltaplan 2015)

• “Kuijken heeft niet gekozen voor grootschalige oplossingen zoals een nieuwe zeedijk voor de kust van Nederland. Dat was één van de plannen die de afgelopen jaren bij hem werden ingediend. Omdat nog niet duidelijk is hoeveel de zeespiegel gaat stijgen, zou dat weggegooid geld kunnen zijn. Kuijken: “De kust is nu voldoende veilig, zeker als we de stranden door middel van zandsuppletie breed genoeg houden”.

41

Meestijgende rivieren

• De rivierdijken stijgen dus mee, geschatte kosten van rivierdijk aanpassen etc.

• Huidige raming 2015 -2021 0,5 mld €

• Maatregelen 2022 -2028 1,1 mld €

• Kosten 2015 -2065 6-8 mld €?

42

43

De

Haakse

Zeedijk .

1

Zandsuppletie

Zuigsleuf

Waterkracht pompcentrale

. Haakse

. Z e e d ij k

Ir. D. Butijn ing. R. van den Haak

29 mrt 2014

dijkopspuiting

De Radicale oplossing is de

In die bekkens wordt het huidige

zeeniveau gehandhaafd

• De rivieren stijgen niet meer mee met het

zeeniveau en geven een aanzienlijke besparing

op het onderhoud van dijken, sluizen en

gemalen binnenslands.

• Lossen het overstromingsgevaar, de

zoetwaterproblemen en de verzilting op.

• Windmolens op de Haakse Zeedijk zijn

aanzienlijk goedkoper dan in de Noordzee en

dragen zo bij aan de kustverdediging.

• De bekkens vangen tijdens een superstorm in

comb. met superspringvloed al het rivierwater op

44

• In de weken daarna worden de bekkens weer bij eb via spuisluizen geloosd of na verdere zeespiegelstijging via waterkracht-pompcentrales zeewaarts gepompt.

• Zowel door water uit de rivieren als uit zee worden de bekkens elke 3 weken ververst worden.

• Verzilting binnenlands vermindert doordat de bekkens op het hedendaagse zeepeil of lager worden gehouden.

• Het zoetwaterprobleem is opgelost

• Bij alleen een Zuidbekken zal het niveau bij storm en maximum rivieraanvoer bij gesloten Maeslantkering dan ca anderhalve meter veilig stijgen

Drie bekkens

45 Strekdammen

• Wanneer het zeeniveau zo ver is gestegen dat bij eb lozen van de bekkens niet meer mogelijk is, zijn waterkracht-pompcentrales nodig, welke tegen nachttarief het water er uit pompen en overdag stroom opwekken.

• Ze kunnen nu al aangelegd worden om stroom op te wekken

• Die valmeren hebben een -7 tot -12 m peil

• Het IJsselmeer stroomt via een nieuw doorvoerkanaal ( ) in het Noordbekken uit.

• We zijn voor vele eeuwen weer stormveilig

Waterkrachtpompcentrales

Valmeer Zuigsleuf

46

Aanleg in fasen van zeeniveau

Eerst de

zwakke

delen met

golfdempers

(rood)

beschermen.

Zij beperken

onnodige

zandsuppleties

Bij hoger

zeeniveau

waterkracht

pompcentrale

installeren

Dan in 10

jaar het

Zuidbekken,

waar onze

rivieren in

uitstromen

aanleggen

Kosten ca

12 miljard €

Eindbeeld

Haakse Zeedijk

47

48

Het opspuiten per

bekken

golfdempers

dwarsdijk

49

Het zand wordt door diepzuigers rechtstreeks uit 40 tot 50 m diepe 4 km brede sleuven uit de bekkens gezogen en continu met een hoge zandconcentratie via persleidingen op de dijk geperst

Het in 10 jaar 700 m brede duin en 2 tot 3000 m brede opgespoten woondeel komt met 8 zuigers op 7,2 miljard €.

Drie bekkens, incl. spuisluizen, zonder woondeel komen op ca 27 miljard euro.

Afmeting van de Haakse Zeedijk

50

De dijk ligt in 17 tot 20 m water.

RWS dacht oorspronkelijk dat dit 25 tot 30 m was en zou er dus 5x 15000 x ca 150.000m of 11.25 miljard m3 meer zand nodig zijn, hetgeen de hogere door RWS geschatte prijs verklaart.

Een Sleepzuiger (2003) Kost ca € 200 miljoen Kubieke meter kost dan

ca 2,75 tot 5 euro per m3 zand methode: a. Vaart naar 20 m diepe zuiglocatie .

. in zee, ca 20 km uit de kust b. Zuigt al varend een ca 2 mtr laag zand c. Vaart terug naar locatie d. Lost het zand via: bodemkleppen, rainbowen òf met een

pers- Leiding in het werk persen, hetgeen hier het prijsverschil bepaalt

Vox Maxima van Van OordBeuninhoud 31.200 m³

Vergelijking sleepzuigers en diepzuigers

51

RWS

52

Diepzuiger Kost € 40 miljoen, incl. persleiding, hulpmaterieel etc.

Kosten: € 0,84 per m 3. RWS gaat uit van 1.7 €/m3.

methode: a. Zuigt en perst het zand direct via persleiding in het werk b. Heeft weinig bemanning c. Verplaatst zich met door hulpschepen verplaatste ankers d. Door diep te zuigen loopt het zand vanzelf naar de zuigmond,

. en verkrijgt daardoor een hogere zandconcentratie e. Hij verwerkt in dezelfde tijd evenveel zand als één sleepzuiger,

. ofwel gedurende 42 weken/jaar 30 miljoen m3

persleiding

zuigbuis met pomp

Zandproductie met diepzuiger is goedkoper

Verse kringstroom in de bekkens

• Door met twee uur verschil van eb en vloed tussen zuid en noord de spuisluizen gericht te openen en te sluiten blijft het bekken door de daardoor ontstane ringstroom vers.

• Via de noordelijk spuisluis bij vloed in en de zuidelijke eb uit.

• Na sluiting gaat de circulatie nog een aantal uren door tot het volgende tij.

• Tijdens een 2 daagse superstorm en hoge rivieraanvoer stijgt het niveau in de bekkens en kan daarna in ca 3 weken bij normaal zeeniveau gespuid worden

53

2 uur

• De pompgemalen moeten onevenredig groot worden. (vdHaak)Pas over 100 tot 150 jaar als ook bij eb niet meer

gespuid kan worden. Maar dan zullen die bezwaren allang weggewuifd worden, omdat de rivieren dan zulke hoge dijken zouden moeten hebben en zal dat ook opgelost worden.

• Aantal inwoners neemt volgens CBS in de toekomst af. Inwoners zullen, inclusief hun bedrijven, graag de rust en veiligheid op de veilige +5m NAP 3.5 km brede dijk zoeken. Een enkelbaans metro op de 50 km lange kustdijk zelf, alsmede een tien minuten verbinding met vleugelboten, zal het goede contact met de kust behouden.

• RWS schat de kubieke meter zandprijs veel hoger vandenhaak: Zie voorgaande dias

54

Mening van RWS en de mening van den Haak

RWS spreekt over een stagnant peil in de bekkens. Er wordt via de Noorder- en Zuider-bekkenspuisluis met zout- en het vanuit de rivieren zoet-instromend water een continue verse kringstroom gecreëerd.

• Het Bezwaar vanwege “Ecologie/Natura2000” t.p.v. het Noord- en Zuidbekken zal na een zeer ernstige overstroming met vele duizenden slachtoffers en miljarden schade echt wel even opzij gezet worden om Nederland weer op de rails te zetten.

• RWS verwacht niet dat door klimaatsverandering de kust onveilig zal worden. Professoren van de TU-Delft hebben daar een andere mening over. (zie Publikaties blz 82 in DHZ website)

• De vooroeverhelling is veel te steil, moet 1:500 zijn om de golven te dempen. Golfdempers zorgen voor zandaanvoer, en creëren een steilere helling.

55

Mening van RWS en de mening van den Haak

Bijlage 6 Begroting 2015 RWS

€ 3.768 miljoen excl. projectgebonden aandeel betreffende waterschapsprojecten . (10%), waarvan vanaf 2015 nog € 3.732 miljoen (tot en met 2028).

€ . 854 miljoen voor versterking Afsluitdijk, vergroting afvoercapaciteit en amb . tabel 4

€ . 60 miljoen van het Rijk (vanuit NURG en Verbeterprogramma Rijkswateren) . en van de provincie Gelderland tabel 5

€ . 3 miljoen. Legger Vlieland en Terschelling tabel 6

€ 3.218 miljoen, waarvan vanaf 2015 nog € 2.040 miljoen tabel 7

€ 2.382 miljoen, waarvan vanaf 2015 nog 913 miljoen tabel 8 Ruimte voor de rivier

€ . 407 miljoen, waarvan vanaf 2015 nog € 134 miljoen, Maaswerken tabel 10

€ . 854 miljoen, waarvan vanaf 2015 nog € 132 miljoen, tabel 11, Herstel steen- . bekledingen Oosterschelde en Westerschelde en Vooroever- . bestortingen Zeeland

€ . 970 miljoen Agendering voor programmering deze kabinetsperiode 2015-2021 . Maatregel

€ Totaal 12 miljard

56

Idee voor diepzuiger met 2 zuigbuizen

• Zuigers met twee ladders verwerken twee keer zoveel zand.

• Tijdens het zuigen wordt de ene zuigbuis een laagdiepte verder

afgesteld dan de andere en visa versa, waardoor tijdens hun

draaibeweging in één keer twee lagen worden gezogen.

57

spudpaal

• Door van vier dubbelladder-zuigers deze persleidingen langs de (hier) 700 m brede dijk heen en weer te bewegen kan men de dijk moeiteloos opspuiten, zal het water makkelijk wegstromen en de zandhelling zich op natuurlijke wijze vormen.

• De achterste (blauwe) ponton wordt geballast.

• Gekromde geballaste “zandstop” pontons houden het zand vast en worden leeg mee verplaatst.

58

Een zandstopdijkje zoals hier bij de Hondsbossche

Zeewering hoeft bij het opspuiten van de Haakse

Zeedijk niet , zodat vanzelf de juiste helling

wordt gecreëerd.

59

Ook de Westerschelde zal niet aan afsluiting ontkomen.

Bij zeespiegelstijging krijgt de Westerschelde een krachtiger

doorstroming en daardoor wordt bij Antwerpen het getij t.g.v.

de smaller wordende Westerschelde nog extremer.

zandstroom

bij

Kunnen kantelbare halfhoge sluisdeuren de ebstroom in de

Waddenzee zoveel vertragen dat er meer zand

in de Waddenzee zal achter blijven?

Iets voor specialisten om te onderzoeken?

Ondersleuf voorkomt ophoping tegen kantelsluis

61

vdHaak instrueerde over de hele wereld kapiteins hoe zijn ankers te gebruiken 62

In Zd-Afrika moest hij van de politie van de weg af en tot zijn verbazing kwamen zijn Stevpris-ankers voorbij

63

Dick Verkijk,Dik en Rob van den Haak(ik de tekeningen, 15 jaar) maakten in 1944/45 de Oprechte Haarlemmer, Radio boven in de kast,, stencilmach.van de Arveiderssportbond.

64

Bij de uitlaat van de riolering in Haarlem

schaatste ik in 1948 rechtstreeks naar 2 kinderen toe die door het ijs waren gezakt. Twee meter er voor zakte ik door het ijs en ben toen onder het ijs door naar de kinderen en met hen in mijn armen naar de kant gezwommen. Een maand later werd ik verrast met een lekkere taart van de “Haagse Post”.

“En toen hoorde ik “blub,

blub” en dat was U”

65

Tot slot Voor men tot een besluit voor de zeedijk

komt zal er een strijd ontstaan over • Kostverdeling tussen de “land”- waterschappen met

de zeewaterschappen? (Rivierdijk-, verzilting-,

zoetwater-voordelen)

• Een grote weerstand van de bewoners wegens

milieu- achteruitgang wel of niet

• Ook de dijken zullen vanaf de Maeslantkering tot de

kust aan de zeeniveaustijging aangepast moeten

worden

• Invloed windmolenparken in de zandzuigsleuf en

leidingen richting Engeland

?

Adaptief deltamanagement RWS

In de nieuwe RWS-aanpak staat ‘adaptief

deltamanagement’ centraal: “Vooruitkijken naar de

opgaven die voor ons liggen, met dat inzicht op tijd

(kosten)effectieve maatregelen nemen en flexibel

blijven om in te kunnen spelen op nieuwe kansen,

inzichten en omstandigheden. Alternatieve maatregelen

liggen klaar voor het geval deze in de toekomst nodig

zijn. Ook dat hoort bij adaptief werken: nuchter, alert en

voorbereid. Adaptief deltamanagement is door de

gezamenlijke overheden, maatschappelijke partijen,

kennisinstituten en bedrijven omarmd als nuchtere

oplossing voor het omgaan met ontwikkelingen

waarvan de richting wel duidelijk is maar de snelheid

onzeker”.

67

Maar als we onverhoopt een

superstorm èn hoge rivieraanvoer

krijgen kunnen we op dat moment

niet éven de dijken ophogen of de

mensen evacueren

Het kan morgen gebeuren!

Hadden we dan tòch maar die dan

nu nadaptieve ingrepen op een

hoger niveau gesteld!

18 maart 2015 68