Yntern Provinsjaal Taalbelied

Jan Wibier, direkteur provinsje Fryslân

kursussen Frysk yn wurktiidynterne oersetter

passive funksje-easkgratifikaasjes foar beheljen kursus

brochje mei Frysk25% Fryske stikken!

Frysk as kompetinsje-elemint

taalomtinkers

Ynlieding• Wêr is it mei begûn?• yntern taalbelied• ûndersyk Frysk taalgebrûk yn Provinsjehûs • plan fan oanpak Aktyf Frysk• Wy geane de goeie kant út!

Wêr is it mei begûn?• Utgongspunt nasjonaal belied

Boargers, oerheden, organen en ynstânsjes moatte harren frij uterje kinne yn de Fryske as wol de Nederlânske taal (Bestjoersôfspraak, Europeesk Hânfêst)

• Belied Provinsje: trije taalnota’s Fan Geunst nei Rjocht (1985), Ramtnota taalbelied (1991) Taalnota Ta rjocht komme: it fanselssprekkend plak fan it Frysk 2003 – 2007 (2003)

• Utgongspunten eigen belied:- optimale kommunikaasje mei boarger- lykweardigens Frysk oan it Nederlânsk- it gebrûk fan it Frysk stimulearje

• Moasje Provinsjale Steaten nei ferrin fan tiid 25% fan de stikken yn it Frysk

Yntern taalbelied

1. Passive behearsking alle meiwurkers

- foar nije meiwurkers fan bûtenôf jildt termyn fan 2 jier- positive hâlding foar it Frysk oer (sollisitaasje-

ûnderdiel)

Yntern taalbelied2. Aktive behearsking Frysk 5 funksjegroepen

- publyksfunksjes- guon kommunikaasjemeiwurkers- belieds- en beliedsstypjende funksjes behear

Fryske- taalbelied en ynstellings- liedingjaanden- guon sikretariaatfunksjes

Yntern taalbelied

3. Frysk prate stimulearje by ynformele publyksfunksjes

foarbylden: miljeu-ynspekteurs, brêgewipper

4. Frysk ûnderdiel fan kompetinsjeprofyl

ûntwikkelôfspraken kompetinsje Frysk yn jierpetearen, beoardieling en beleaning.

Yntern taalbelied

5. Stimulearjende maatregels

- it oanbieden en bekostigjen kursussen Afûk yn wurktiid

- gratifikaasje by it heljen fan diploma- oanstelling ynterne oersetter- standertaspekt advertinsje nije funksje

Undersyk yntern taalbelied

Nulmjitting n.o.f. PS-moasje 25% Fryske stikken

Wichtichste resultaten:– 7,05% Fryske teksten (987 stikken)– 15% kin goed oant hiel goed Frysk skriuwe– 66% hat gjin kursus Frysk folge

Undersyk yntern taalbelied

Dêrneist ferstiet hast elkenien it Frysk en 92% kin it Frysk ridlik oant hiel goed lêze.

Kinne jo it Frysk prate?

6%

21%

19%11%

43%

Kinne jo it Frysk skriuwe?

15%

23%62%

ja

wol aardich

nee of net sa goed

ja, tige goed

in bytsje

ridlik

nee

goed

Undersyk yntern taalbelied

66%20%14%

100%

Hawwe jimme in kursus Frysk dien?NeeJa, mar sûnder it skriuwenJa, mei it skriuwenMei-inoar

Der bestiet in gearhing tusken it skriuwen en it persintaazje teksten dat yn it Frysk skreaun is.

4% fan de meiwurkers skriuwe mear as 25% Fryske teksten.

Plan fan oanpak aktyf Frysk

Doel: tanimming fan 7,05% (2004) nei 25% (2010) fan Fryske stikken

2008: 25% fan de stikken nei PS binne Frysk

2010: 25% fan alle stikken binne yn it Frysk

Plan is basearre op 2 fraachstikken:- Liedt in tanimming fan it tal meiwurkers dy’t in kursus

Frysk skriuwe folgje ta mear Fryske teksten?- Wat is de oarsaak dat net mear as 7,05% fan de stikken

yn it Frysk skreaun wurdt?

Plan fan oanpak aktyf Frysk

2) Der wurdt net by stilstien3) De opdrachtjouwer freget der net om.4) Doelgroep is net Frysk5) It kostet in protte tiid

Top 5 wêrom wurdt der gjin Frysk skreaun?1) Gjin goede behearsking

Wat moat der barre?

- Mear ienheid foar it brûken fan Frysk yn de organisaasje.

- Trún it gebrûk fan kursussen mear oan.

- Hâld alle jierren de stân fan saken by.

- Jou mear tiid foar it meitsjen fan Fryske stikken.

Plan fan oanpak aktyf Frysk• taalomtinkers: fraachbaak, trochjoulûk en ambassadeur

• in-companykursussen Frysk praten en skriuwen op ûnderskate nivo’s

• it ynstellen fan taalomtinkersdagen en Fryske temadagen

wichtich: gjin twang!

in brochje mei Frysk!!

Wy geane de goeie kant út

• Der binne al mear as 60 taalomtinkers!• Dit jier wiene der 94 kursisten Frysk.

Yn 2004 wiene dat mar 9. • Oan ‘e ein fan dit jier wurdt wer in ynterne evaluaasje

dien.