;xsf/L ;+3÷;+:yf btf{ lgb]{lzsf, @)^( kl/R5]b kl/ro · 1 ;xsf/L ;+3÷;+:yf btf{ lgb]{lzsf, @)^(...
Transcript of ;xsf/L ;+3÷;+:yf btf{ lgb]{lzsf, @)^( kl/R5]b kl/ro · 1 ;xsf/L ;+3÷;+:yf btf{ lgb]{lzsf, @)^(...
1
;xsf/L ;+3÷;+:yf btf{ lgb]{lzsf, @)^(
kl/R5]b – ! kl/ro
! kl/ro M cfly{s, ;fdflhs tyf ;f+:s[lts pGglQsf nflu u7g x'g]
Jofj;flos ;+u7g g} ;xsf/L ;+:yf÷;+3x? x'g\ . o:tf ;+:yf÷;+3x?sf]
sfo{k|0ffnL :jefljs ?kdf ;b:od'vL x'g' clgjfo{ 5 . ;b:od'vL
sfo{k|0ffnLjf6 ;b:osf] Joj;flos Ifdtfsf] ;jnLs/0f / pBdzLntfsf]
ljsf; x'g] x'+bf ;xsf/L ;+:yf÷;+3 btf{ ubf{ s} cj:yfdf o; kIfdf ljz]if
;hutf ckgfpg' kg]{ x'G5, t;y{ ;xsf/L l;4fGt, ljBdfg ;xsf/L P]g,
lgod cg'?k ;xsf/Lsf] ;+j]bgzLntfnfO{ ljrf/ ul/g' kg]{ x'G5 . ;xsf/L
;+3÷;+:yf ;+rfng k|lqmof, sf/f]jf/sf] ljifo tyf cGo kIfdf cfPsf]
j[l4;Fu} ;+3÷;+:yf btf{ k|lqmofnfO{ ;/n Pj+ Jojxfl/s jgfpg'sf ;fy} btf{
k|s[ofdf Ps?ktf sfod ug]{ p2]Zon] ;xsf/L ;+:yf÷;+3 btf{ lgb]{lzsf
tof/ ug{ h?/L ePsf] 5 . ;xsf/L Joj;fodf ;+nUg x'g] JolQmx?df ;xsf/Ltf / ;xsf/L
;+rfngsf k|lqmof;DjGwL hfgsf/L /fVg' cfjZos /x]sf]] kl/k|]Iodf ;xsf/L
ljefujf6 o; cl3 klg btf{ lgb]{lzsf nufot ;+3÷;+:yfx?sf] ljleGg
lsl;dsf gd"gf ljlgodx? tyf cGo hfgsf/L d"ns ;fdfu|Lx? tof/ u/L
;j{;fwf/0f, ;Dj4 lgsfo tyf ljefu dftxtsf sfof{nox?nfO{ lgMz'Ns
?kdf ljt/0f ub}{ cfPsf] :ki6} 5 . o:tf] lgb]{lzsfn] ;xsf/L ;+:yf jf ;+3
btf{ ug{ rfxg]sf nflu dfq nfe gk'uL ;xsf/L sfof{nox?nfO{ ;d]t ;+3
;+:yf btf{ ;DjGwdf :ki6tf / Ps?ktf k|bfg u/]sf] k[i7kf]if0f k|fKt x'+b}
cfPsf] 5 . lj=;+= @)^@ ;fndf ;xsf/L ljefujf6 ;+3÷;+:yf btf{
lgb]{lzsf tof/ ul/Psf]df o;} jLrdf ;xsf/L ;+3÷;+:yf btf{ ;DjGwdf
;xsf/L ljefuaf6 æ;xsf/L ;+3 ;+:yf btf{, ;+rfng, n]vf k/LIf0f, cg'udg
tyf lgodg ;DaGwL dfkb08, @)^*Æ @)^* a}zfv ! ut]af6 hf/L ePsf]
/ ljleGg gLltut lg0f{ox? ;xsf/L ljefujf6 ePsf 5g\ . o:tf gLltut
lg0f{ox? ;d]tnfO{ lgb]{lzsfdf ;dfj]z ug{ clgjfo{ ePsf] tyf sltko
c;fGb{les s'/fx? ;d]t x6fO gofF lgb]{lzsf tof/ ug'{ kg]{ eP cg'?k of]
lgb]{lzsf tof/ ul/Psf] 5 .
@= p2]ZoM o; lgb]{lzsfsf] p2]Zox? lgDgfg';f/ /x]sf 5g M–
-1_ ;xsf/L ;+3÷;+:yfsf] btf{ k|lqmofnfO{ ;/n agfpg],
2
-2_ ;xsf/L ;+3÷;+:yfsf] btf{ k|s[ofdf Ps?ktf Nofpg] .
-3_ ;xsf/L ;+3÷;+:yfsf] btf{ ;DjGwdf cfjZos lglZrt k|lqmofx?sf]
jf/]df ;Dj4 kIfnfO{ hfgsf/L u/fpg],
-4_ ;xsf/L ;+3÷;+:yf btf{sf ;DaGwdf ePsf sfg"gL tyf gLltut
Joj:yfsf] jf/]df k|;f/÷k|rf/ ug]{ .
#= ck]lIft pknJwL M
of] lgb]{lzsfsf] tof/L kl5 lgDg lnlvt ck]lIft pknlJwx? xfl;n
x'g]5g M–
-!_ lgb]{lzsfn] ;xsf/L ;+3÷;+:yf btf{ sfo{df btf{ ug]{ clwsf/L
nufot ;Dj4 sd{rf/Lx?nfO{ plrt dfu{ lgb]{z x'g],
-@_ ;xsf/L ;+3÷;+:yf btf{ ug{ rfxg]sf nflu dxTjk"0f{ hfgsf/L
xfl;n x'g],
-#_ lgb]{lzsfn] ;xsf/L l;4fGt, ;xsf/L d"No dfGotf, ljBdfg P]g
lgod / ljefuLo kl/kqx?df ul/Psf k|fjwfgx?nfO{ Plss[t ?kdf
hfgsf/L x'g],
-$_ lgb]{lzsf ;j} k|s[ltsf ;xsf/L ;+:yf jf ;+3sf] btf{ sfo{df k|of]u
x'g'sf ;fy} ;xsf/L ;+3÷;+:yfsf] ;++rfng / lgodgdf ;d]t ;3fp
k'Ug],
-%_ lgb]{lzsf k|To]s ;xsf/L sfof{nosf cfGtl/s sfo{ ;+rfngsf] nflu
dxTjk"0f{ x'g] / ;+xsf/L ;+3 ;+:yf btf{ ubf{ o;sf] clgjfo{ ?kdf
kfngf ug]{ .
3
kl/R5]b – @ ;xsf/L ;+:yf btf{ ;DjGwL Joj:yf
$= ;xsf/L ;+:yf jf ;+3 u7g ;DaGwL sfg"gL Joj:yfM ;xsf/L ;+:yf jf ;+3sf] u7g ;DjGwdf ;xsf/L P]g, @)$* sf] bkmf #
df lgDgfg';f/sf] Joj:yf ul/Psf] 5 M–
-!_ ;xsf/L l;4fGt cg'?k cfˆgf ;b:ox?sf] cfly{s tyf ;fdflhs
ljsf;sf] nflu ;]jf tyf ;'ljwf k'¥ofpg] p2]Zon] b]xfo jdf]lhdsf] ;+:yf
jf ;+3 u7g ug{ ;lsg]5 M–
-s_ slDtdf @% hgf JolQmx? ;b:o ePsf] k|f/lDes ;+:yf
-v_ v08 -s_ jdf]lhdsf] slDtdf kfFrj6f ;+:yfx? ;b:o ePsf]
ljifout ;+3
-u_ v08 -s_ jdf]lhdsf ;+:yfx? jf v08 -v_ jdf]lhdsf ljifout
;+3x? jf b'j} u/L slDtdf % j6f ;+:yfx? jf ;+3x? ;b:o ePsf]
lhNnf ;xsf/L ;+3,
-3_ v08 -s_ jdf]lhdsf slDtdf @% j6f ljifout ;+:yfx? jf v08 -
v_ jdf]lhdsf slDtdf % j6f ljifout ;+3x? ;b:o ePsf] s]Gb|Lo
;xsf/L ;+3 .
-ª_ v08 -v_, -u_ / -3_ jdf]lhdsf slDtdf !% j6f ;+3x? ;b:o
ePsf] /fli6«o ;xsf/L ;+3 .
-@_ Pp6} lhNnfdf Ps eGbf j9L jf Ps} k|s[ltsf ljifout ;+3, lhNnf
;xsf/L ;+3 tyf Ps} k|s[ltsf Ps eGbf j9L s]Gb|Lo ;xs/L ;+3 u7g
ug{ ;lsg] b]lvb}+g . ;xsf/L P]gdf k|of]u ePsf] pk/f]tm jfSof+zn]
k|f/lDes ;+:yfx? hlt;'s} ;+Vofdf u7g ug{ ;lsg] t/ Pp6f lhNnfdf
Ps} k|s[ltsf] ljifout ;+3, lhNnf ;xsf/L ;+3 Pp6f dfq / g]kfne/df
s]Gb|Lo ;xsf/L ;+3 Ps eGbf j9L u7g ug{ /f]s nufPsf] 5 . g]kfndf
/fli6«o ;xsf/L ;+3 Ps eGbf j9L u7g x'g ;Sg] xf] ls eGg] e|d pQm
jfSof+zjf6 b]lvP klg æ/fli6«oÆ eGg] zJbsf] k|of]un] ;xsf/L
cleofgsf] g]t[TjbfoL lgsfosf] ?kdf /x]sf] /fli6«o ;xsf/L ;+3 klg
Ps eGbf j9L u7g x'g ;Sg] b]lvb}g .
%= k|f/lDes ;xsf/L ;+:yf btf{ k|lqmofM ;xsf/L P]g, @)$* jdf]lhd btf{ u/L ;xsfo{sf] dfWodaf6 cfˆgf
lqmofsnfk ;xsf/L Joj;fo dfkm{t ;+rfng ug{ OR5's slDtdf @% hgf
g]kfnL gful/sx? ldnL k|f/lDes ;xsf/L ;+:yf u7g ug{ ;lsG5 M–
4
-s_ ;+:yf btf{ ug{ lgj]bg lbg] JolQmx?
-v_ ;+:yfsf] sfo{If]q leq j;f]jf; u/]sf JolQmx?,
-u_ ;+:yfsf] sDtLdf ! -Ps_ yfg z]o/ vl/b u/L ;+:yfsf] ;]jf k|fKt ug{
rfxg] / lhDd]jf/L jxg ug{ :jLsf/ ug]{ JolQmx?,
-3_ ljlgoddf pNn]lvt zt{x? k"/f ug{ d~h\"/ ug]{ JolQmx? pk/f]Qmdf
pNn]lvt of]Uotf k'u]sf JolQmx?n] ;xsf/L ;+:yf u7g ug{ rfx]df
k|ydtM lgDg jdf]lhdsf] sfo{ qmdfg';f/ k"/f ug{' kb{5 M–
-!_ k|yd k|f/lDes e]nf M k|:tfljt ;+:yf u7g ug{ OR5's sDtLdf @% hgf JolQmx?sf] k|yd
k|f/lDes e]nf jf]nfpg' kg]{5 . pQm e]nfdf k|:tfljt ;+:yf u7g ug{
OR5's ;j} JolQmx? clgjfo{ ?kdf pkl:yt x''g'kb{5 . pQm e]nfdf
pkl:yt JolQmx? dWo]jf6 e]nfn] tf]s]sf] JolQmsf] ;+of]hsTjdf j}7s
j;L lgDg ljifox?df k|:tfj /fvL lg0f{o ug'{kb{5 . -s_ ;+:yf vf]Ng] ljifodf,
-v_ k|:tfljt ;+:yfsf] gfd, 7]ufgf ;DjGwdf -;+:yfsf] gfd s] /fVg], s'g
:yfgdf ;+:yfsf] sfof{no /fVg] eGg] / ;fy} ;+:yfsf] gfd k|:tfj
ubf{ cGo ;+:yfsf] gfd ;+u ldNg]ul/ g/fVg] tk{m ;r]t /xg] /
;+:yfsf] k|:tfljt gfdsf nflu lgj]bg ;lxt clu|d ;DalGwt
;xsf/L sfof{nosf] :jLs[lt lng' kg]{5 . k|:tfljt gfddf # lbg
leq ;DalGwt sfof{non] ldNg] gldNg] hfgsf/L lbg' kg]{5 .
:jLs[lt lnPsf] !) lbg leqdf k|:tfljt gfdsf] ;+:yf btf{sf nflu
;DalGwt sfof{nodf lgj]bg k]z u/L ;Sg'kg]{5 . tf]lsP adf]lhdsf]
;do gf3]kl5 ;f] gfd c?n] k|of]u ug{ ;Sg] ePsf]n] To; tkm{ ;r]t
/xg]_
-u_ ;+:yfsf] p2]Zo / sfo{x?sf] lgwf{/0f ;DjGwdf -;+:yfsf] p2]Zo /
sfo{ lgwf{/0f ubf{ ;s] ;Dd Psn p2]Zosf sfo{ / ;f] sfo{;+u
;Dj4 cGo sfo{x?sf] lgwf{/0f ug'{kb{5 ._
-3_ k|:tfljt ;+:yfsf] sfo{If]q to ug]{ ;DjGwdf -;xsf/L ljefun] hf/L
u/]sf] dfkb08sf] k|lts"n gx'g] ul/ ;+:yfsf] sfo{If]q ufpF ljsf;
;ldltdf /fVg] ePdf j9Ldf hf]l8Psf % j6f uf=lj=;=x? ;Dd,
dxfgu/kflnsf / pkdxfgu/kflnsfdf eP j9Ldf hf]l8Psf % j6f
j8f ;Dd / gu/kflnsfdf eP j9Ldf Ps gu/kflnsf ;Dd
;+:yfsf] sfo{If]q to ug]{_
-ª_ k|:tfljt ;+:yfsf] k|ltz]o/ /sd / ;b:o k|j]z z'Ns lgwf{/0f
;DjGwdf,
5
-r_ ;+:yfsf] tby{ ;+rfns ;ldltsf] u7g ;DjGwdf - ;a} sfo{ If]q
nfO ;d]6g] u/L slDtdf & hgfsf] tby{ ;ldlt u7g ug]{_
-5_ k|:tfljt ;+:yfsf] ljlgod tof/Lsf]= lhDdf lbg] ;DjGwdf -pkl:yt
JolQmx? dWo] s;}nfO{ ljlgod lgdf{0f ug{ tf]Sg] h:t}M tby{
;+rfns ;ldltnfO{ lhDdf lbg] jf ljlgod d:of}bf ;ldlt u7g ug]{
jf s'g]} ljz]if1sf] ;]jf lng] lg0f{o ug]{_
-h_ sfo{ of]hgf lgdf{0f ug{ lhDdf lbg] ljifodf -ljlgod th'{dfdf h:t}
k|s[of ckgfpg]_ sfo{ of]hgfsf] gd"gf cg';"rL–! df pNn]v u/]
adf]lhdsf] x'g' kg]{ .
-em_ ;+:yfsf] nflu cfjZos kg]{ cfly{s tyf k|zf;lgs lgodfjnLx?
th'{df ug{ lhDdf lbg] ;DjGwdf -cfjZostfg';f/ ljlgod th'{dfdf
h:t} k|lqmof ckgfpg]_
-`_ jrt tyf C0fsf] sf/f]jf/ ug]{ ;++:yf eP jrt tyf C0f kl/rfng
lgb]{lzsf klg th'{df ug{ lhDdf lbg],
-6_ z]o/ / k|j]z z'Ns jfkt /sd p7fpg] / ;f] /sd lhDdf lbg]
;DjGwdf,
-7_ ;+:yf :yfkgf ;DaGwL cGo cfjZos ljifox?df lg0f{o ug]{ .
-8_ klxnf]] k|f/lDes e]nfsf] lg0f{osf] gd'gf cg';'rL–@ df pNn]v eP
adf]lhd x'g]5 .
-@_ bf]>f] e]nf M k|yd e]nfn] ;'Dk]sf] lhDd]jf/L -;:yfsf] ljlgodsf] d:of}bf tof/L,
so{of]hgfsf] lgdf{0f, cfjZostfg';f/ cfly{s tyf sd{rf/L k|zf;g
lgodfjnLx?sf] lgdf{0f sfo{x?_ k'/f eO{ ;s]kl5 k|yd k|f/lDes e]nfdf
pkl:yt ;j} JolQmx? -sDtLdf @% hgf_ pkl:yt eO b]xfdf pNn]lvt
ljifodf 5nkmn u/L lg0f{o ug'{ kb{5 . bf]>f] k e]nfdf btf{ ug]{ sfof{nosf
;DjlGwt clwsf/LnfO pkl:yt x'g cg'/f]w ug{ ;lsg] / o:tf] cg'/f]w eO{
cfPdf ;DjlGwt clwsf/L jf lghsf] k|ltlglw ;+ej eP ;Dd pkl:yt eO{
;xsf/L ;DjGwL cfjZos 1fg lbg'sf ;fy} ;+:yf btf{sf] nflu cfjZos
;xof]u ;d]t k'¥ofpg' kg]{5 . o; e]nfn] slDtdf b]xfosf ljifox?df
5nkmn u/L lg0f{o ug'{ kg]{5 M
-s_ d:of}bf ljlgod pk/ 5nkmn u/L lg0f{o lng] M d:of}bf ljlgoddf
pNn]lvt ljifox? dWo] sDtLdf b]xfosf ljifodf /fd|f];+u 5nkmn ug'{
kb{5 –
-!_ ;+:yfsf] p2]Zo / sfo{x?sf] ;DjGwdf,
-@_ ;b:ox?sf] lhDd]jf/L / hjfkmb]xLsf] ;DjGwdf
6
-#_ ljleGg sf]ifx?sf] /sd jfF8kmfF8 ;DjGwdf,
-$_ Joj:yfks÷sd{rf/Lx?sf] lhDd]jf/L / hjfkmb]xL ;DjGwdf,
-%_ ;+rfns ;ldltsf] sfd st{Jo / clwsf/sf] ljifodf -;fwf/0f
;efsf] clwsf/nfO{ s'07Lt ul/Psf] 5 jf 5}g ljrf/ ug]{_
-^_ ljefuaf6 hf/L ePsf] dfkb08df pNn]v ePsf ljifox? ;dflji6
eP gePsf]_
-v_ sfo{of]hgfsf] ljifodf 5nkmn ug]{ / lg0f{o lng] -tof/ ul/Psf]
sfo{of]hgfn] +;+:yfsf] p2]Zo k'/f x'g ;S5 jf ;Sb}g x]g'{kg]{ _
-u_ ;+:yf btf{ ug{ clwsf/ k|Tofof]hg ug]{ -;fdfGotof tby{ ;+rfns
;ldltsf] cWoIf / j9Ldf cGo @ hgf ;DdnfO{ clwsf/ k|Tofof]hg ug]{_
-3_ ;+:yf btf{ kZrft z]o/ / ;b:o k|j]z z'Ns jfkt p7]sf] /sd s'g
a}+sdf vftf vf]nL hDdf ug]{ / vftf ;+rfng s; s;jf6 x'g]
-;xsf/L lgodfjnL @)$( sf] lgod !& k|lts"n gx'g] u/L_ lg0f{o
ug]{ .
-ª_ :j3f]if0f kq, jrt tyf C0f kl/rfng lgb]{lzsf, cfly{s tyf
k|zf;lgs lgodfjnL kfl/t ug]{ ;DaGwdf .
-r_ bf];|f] e]nfsf] lg0f{osf] gd'gf cg';'rL–# df pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
%=! ljlgoddf ;dfj]z x'g' kg]{ ljifox? M
;xsf/L P]g, @)$* tyf ;xsf/L lgodfjnL, @)$( df ;xsf/L ;+:yf
jf ;+3sf] ljlgodsf] 9fFrf s:tf] x'g] eGg] ;DjGwdf :ki6 Joj:yf u/]sf]
5}g . oBkL P]gsf] bkmf !@-#_ df ljlgoddf ;+:yf jf ;+3sf] gfd, 7]ufgf,
sfo{If]q, p2]Zo, ;+rfng ljlw tyf tf]lsP jdf]lhdsf] cGo ljj/0fx?
v'nfOPsf] x'g'k5{ eGg] Joj:yf ul/Psf] 5 eg] ;xsf/L lgodfjnL, @)$(
sf] cg';"rL–# df k|:tfljt ;+:yfsf] ljlgoddf pNn]v ug'{ kg]{ ljifox?
pNn]v ul/Psf] 5 h'g o; k|sf/ 5 M
!= ;+:yfsf] gfd / 7]ufgf, @= sfo{If]q #= kl/efiff,
$= p2]Zo, %= sfo{ ^= ;b:otf
&= ;b:osf] nflu of]Uotf, *= k|j]z z'Ns, (= ;b:otfjf6 /fhLgfdf,
!)= ;b:osf] lgisfzg, !!= sf]ifsf] Joj:yf, !@= z]o/ k"+hL,
!#= z]o/ k|df0f–kq, !$= z]o/sf] x:tfGt/0f jf
lkmtf{, !%= bfloTj,
!^= xsjfnfsf] dgf]gog, !&= xsbfjL jf gfd;f/L, !*=k|f/lDes ;fwf/0f ;ef,
!(= ;fwf/0f ;ef @)= ljz]if ;fwf/0f ;ef @!=;fwf/0f ;efsf sfd,
st{Jo / clwsf/
@@=;+rfns ;ldltsf]
u7g Pj+ sfd st{Jo /
@#= ;+rfnssf] kbdf
jxfn /xg g;Sg] cj:yf,
@$= ;ldltsf] j}7s
@%= cWoIfsf] sfd st{Jo
7
clwsf/ / clwsf/
@^= pk ;ldltsf] u7g /
sfo{ljlw
@&= n]vf ;ldltsf] u7g
@*= n]vf ;ldltsf] sfd,
st{Jo / clwsf/
@(= Joj:yfkssf] lgo'lQm,
sfd st{Jo / clwsf/
#)= jrt ljt/0f
#!= sf]ifsf] ;'/Iff
#@= sf]ifsf] pkof]u ##=;+3, ;+:yfn] /fVg kg]{
jlxvftf / lstfjx?
#$=jflif{s lx;fj hfFr
#%= lgjf{rg #^= dWo:ytf ;DjGwL
Joj:yf #&= ljlgod ;+zf]wg
#*= lj36g #(= ljljw
%=@= ljefuLo kl/kq / ljefuaf6 hf/L ePsf] dfkb08df pNn]lvt ljifox? ;d]t ljlgoddf ;dfj]z ug'{kg]{ M
dfly pNn]v ul/Psf ljifox? ljlgoddf clgjfo{ ?kdf ;dfj]z
ul/g' kb{5 eg] ;f] sf cltl/Qm ljefujf6 hf/L ePsf] dfkb08 / ljefuaf6
ljleGg ldltdf hf/L ul/Psf kl/kqx?df pNn]v ul/Psf b]xfosf ljifox?
;d]t ljlgoddf ;dfj]z ug'{kb{5 –
-1_ ;+:yfn] ug]{ sfo{ p2]Zo gfdjf6 k|i6 x'g] ul/ ;+:yfsf] gfd /fVg' kg]{ -
h:t} hgtf pkef]Qmf ;xsf/L ;+:yf ln= jf ;d[4 jrt tyf C0f
;xsf/L ;:yf ln=_, Joj;fosf] p2]Zo gv'Ng] h:t} dgsfdgf ;xsf/L
;+:yf ln= /fVg' x'b}+g .
-2_ ;+:yfsf] sfo{ k|s[ltn] k|rlnt sfg"g jdf]lhd cGo lgsfosf] cg'dlt,
:jLs[lt jf Ohfht lng' kg{] Joj:yf ul/Psf] /x]5 eg] ;f] lnP/ dfq
sf/f]jf/ ;+rfng ug]{ eGg] Joj:yf /fVg] -h:t}– ;+rf/ ;DjGwL ;xsf/L
;+:yfsf] u7g ug]{ eP g]kfn ;/sf/ ;"rgf tyf ;+rf/ dGqfnosf]
:jLs[lt lng' kg]{ jfSof+z /fVg]_
-3_ k|:tfljt ;+:yf jrt tyf C0fsf] sf/f]jf/ ug]{ k|s[ltsf] /x]5 eg]
ljlgoddf lgDg ljifox? ;d]t ;dfj]z ug'{ kg]{5 M–
-s_ ;+:yfsf] gfdsf] k5f8L kmfOgfG;, OGe]i6e]06, 8]enkd]G6 h:tf
zJbx? g/fVg],
-v_ ; +:yfsf] ljlgoddf cfˆgf ;b:ox?;+u dfq jrt hDdf ul/g] /
cfˆgf ;b:ox?nfO{ dfq C0f k|bfg ul/g]5 eGg] jf+Sof+z ;dfj]z
ug]{, -jrt tyf C0f ;xsf/L ;+:yfsf] xsdf Joj;fo ug]{ ;xsf/L
;+:yfsf] xsdf o:tf] JOj:yf /fVg gkfOg]_
-u_ ;+:yfsf] lgoldt jrtstf{sf] ?kdf ;b:o geO{ C0f lng] p2]Zon]
dfq z]o/ ;b:o gjgfO{g] Joj:yf ljlgoddf ;dfj]z ug]{,
8
-3_ ;+:yf btf{ x'+bfsf jvt cfj]bg ug]{ ;b:ox? jfx]s cGo ;b:on]
;+:yfsf] ;b:otf k|fKt u/]sf] slDtdf ^ dlxgf cjlw Joltt eP
kl5 dfq C0f k|fKt ug]{ eGg] Joj:yf ;dfj]z ug{],
-ª_ k|fylds k"+lhF sf]ifsf] !) u'0ff eGbf j9L jrt hDdf gul/g] eGg]
Joj:yf ;dfj]z ug{],
-r_ Ps ufFp ljsf; ;ldlt sfo{If]q /fvL leGg kl/jf/sf @% hgf
;f]xL ufFp ljsf; ;ldltsf afl;Gbfx?n] cfj]bg ubf{ Ps ufFp
ljsf; ;ldlt / k|To]s hf]l8Psf ufFp ljsf; ;ldltsf yk leGg
kl/jf/sf @% hgf :yflgo afl;Gbfx?sf] cfa]bgsf cfwf/df a9Ldf
hf]l8Psf % ufFp ljsf; ;ldlt;Dd sfo{If]q /xg] u/L sfo{ If]q
sfod ug]{ . Ps gu/kflnsfsf] hf]l8Psf @ j6f j8f sfo{ If]q
/fvL leGg kl/jf/sf @% hgf ;f]xL j8fsf afl;Gbfx?n] cfj]bg
ubf{ gu/kflnsfsf] @ j6f hf]l8Psf j8f sfo{If]q tyf k|To]s
hf]l8Psf @ j8fsf leGg kl/jf/sf @% hgf afl;Gbfx?sf]
cfa]bgsf cfwf/df a9Ldf gu/kflnsf e/ sfo{If]q /xg] u/L sfo{
If]q sfod ug]{ . pkdxfgu/kflnsf / dxfgu/kflnsfsf] ! j6f
j8f sfo{If]q /fvL leGg kl/jf/sf @% hgf ;f]xL j8fsf
afl;Gbfx?n] cfj]bg ubf{ ! j6f j8f sfo{If]q tyf k|To]s hf]l8Psf !
j8fsf leGg kl/jf/sf @% hgf afl;Gbfx?sf] cfa]bgsf cfwf/df
a9Ldf hf]l8Psf % j6f j8f sfo{If]q /xg] u/L sfo{ If]q sfod ug]{
.
:kli6s/0f art tyf C0fsf] sf/f]jf/ ug]{ ;xsf/L ;+:yfx?n] Ps}
lhNnf leqsf hf]l8Psf ufFp ljsf; ;ldlt / gu/kflnsf jf
pkdxfgu/kflnsf jf dxfgu/kflnsfsf j8f If]q ;d]t hf]8L sfo{If]q
sfod ug{ dfu ug{ ;Sg]5g .
-5_ u}x| ;b:o;+u sf/f]jf/ gul/g] ljifo ;dfj]z ug]{ .
-h_ ;+:yfdf sDtLdf !%Ü t/ntf /flvg] ljifo ;dfj]z ug]{ .
-em_ ;+rfns ;ldltsf] kbdf pDd]bjf/ x'g] ;b:osf] ;+:yfdf efvf
gf3]sf] C0f /xg gx'g] / k|rlnt sfg"g jdf]lhd sfnf] ;"rLdf
gk/]sf] ;DklQ z'l4s/0f ;DaGwL sfg"gsf] s;"/ gu/]sf] elg
:j3f]if0ff kq k]z ug'{kg]{ k|fjwfg /fVg] .
^= ;xsf/L ;+:yf btf{ lgj]bg ;fy k]z ug'{ kg]{ sfuhftx?
M dfly pNn]v eP cg';f/sf] k|:tfljt ljlgod / sfo{of]hgf bf]>f]
e]nfaf6 kf; eO;s]kl5 lgDg sfuhftx? ;+nUg /flv ;+:yf btf{sf] nflu
9
;xsf/L lgodfjnL, @)$( df lbO{Psf] gd"gf jdf]lhdsf] cfj]bgkq e/L
;DjlGwt lhNnfsf] l8lehg ;xsf/L sfof{nodf ?= !).– sf] l6s6 6fF; u/L
cg';'rL–$ cg';f/sf] 9f+rfdf cfj]bg ug'{ kb{5 .
-1_ k|:tfljt ;+:yfsf] b'O{ k|lt k|dfl0ft ;Ssn ljlgod -olb cGo lhNnfsf]
k|fb]lzs clwsf/ /x]sf] sfof{nodf ;f] ;+:yf btf{ x'g] eP # k|lt
k|dfl0ft ;Ssn ljlgod, h;df tby{ ;+rfns ;ldltn] k|To]s k[i7sf]
lz/ k'5f/df ;xL ul/ k|dfl0ft u/]sf] x'g' kg]{5 b:tvt u/L kmf]6f]slk
u/]sf]nfO dfGotf glbg]_
-2_ cg';'rL – # adf]lhdsf] k|:tfljt ;+:yfsf] @ k|lt k|dfl0ft ;Ssn}
sfo{of]hgf, -o;df klg v08 -!_ df pNn]v eP jdf]lhd k|dfl0ft ug'{
kg]{5 _
-3_ k|yd k|f/lDes e]nf / bf]>f] e]nfn] lg0f{ox?sf] !÷! k|lt k|dfl0ft
k|ltlnlkx? -clwsf/ k|Tofof]hg ul/Psf JolQmaf6 k|dfl0ft u/fpg]_
-4_ ;+:yfsf] xsdf cfj]bg ug]{ sDtLdf @% hjfg -leGg kl/jf/sf_
JolQmx?sf] ljj/0f / b:tvt ;+nUg ePsf] ;Ssn} ljj/0f kmf/fd,
-5_ cfj]bsx?sf] gful/stf k|df0fkqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk, -cfj]bsx?sf]
ljj/0f / b:tvtsf] gd"gf cg';"rL – ( adf]lhdsf]_
-6_ cfj]bg kqdf k|:tfljt ;xsf/L ;+:yfsf] tby{ ;ldltsf] cWoIfn]
b:tvt u/]sf] x'g' kb{5 .
-7_ ;+:yf btf{ ;DjGwL sfo{ ug{ clwsf/ k|fKt JolQmsf] b:tvt gd"gf
;lxtsf] ;Ssn clwsf/kq -cg';"rL–% adf]lhdsf]_
-8_ ;+:yfsf] k|:tfljt ;+:yf jf ;+3sf] sd{rf/L b/jGbL ljj/0f -P]lR5s_,
-9_ z]o/ / k|j]z z'Ns jfkt p7]sf] /sd s'g} j}+sdf hDdf u/]sf] ef}r/ /
lhDdf lng] JolQmn] u/]sf] ekf{O{ -cg';"rL–* adf]lhdsf]_
-10_ tby{ ;+rfns ;ldltsf kbflwsf/Lx?sf] kmf]6f] ;lxt # k':t] ljj/0f, -
cg';"rL–!) adf]lhdsf]_
-11_ cfj]bsx? ;+:yfsf] sfo{If]q leq :yfoL j;f]jf; u/]sf] k|df0f . o:tf]
k|df0fsf] ?kdf lgDg dWo] s'g} PsnfO{ dflgg]5 M–
g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|dfl0ft k|ltlnkL -gf]6/L klJnsaf6
k|dfl0ft ePsf] x'g'kg]{_ .
xfn;fn} lvlrPsf] kf;kf]6{ ;fOhsf] Ps Ps k|lt kmf]6f] .
sfo{If]qleq a;f]jf; u/]sf] t/ k|:tfljt ;+:yfsf] sfo{If]q aflx/sf]
gful/stf ePsf] cfj]bsx?sf] xsdf g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkqsf]
k|dfl0ft k|ltlnlksf] ;fydf sfo{ If]qleq a;f]jf; u/]sf] Joxf]/f
k|dfl0ft x'g] b]xfosf] dWo] s'g} Ps k|df0fsf] k|dfl0ft
k|ltlnlk .
10
kl/jf/ ;lxtsf] a;fO{ ;/fO{ u/L cfPsf] eP ;f]sf] k|df0f kq .
j}jflxs ;DaGwsf cfwf/df a;fO{ ;g'{ k/]sf] eP ljjfx btf{sf]
k|df0fkq / gftf k|dfl0ft .
3/ ePsf] k|dfl0ft ug{ hUufwgL k'hf{sf] k|ltlnlk / 3/ gS;f
Ohfhtsf] k|ltlnlk jf xfn;fn} ljB't dx;'n lt/]sf] lan / lt/f]
lt/]sf] /l;b .
ljut b'O{ jif{ b]lv ;DalGwt sfo{ If]qdf Joj;fo u/L a;]sf] k|dfl0ft
x'g] gljs/0f ;lxtsf] Joj;fo Ohfht k|df0fkq / s/ lt/]sf] k|df0f
kqsf] k|dfl0ft k|ltlnlkx? .
sd{rf/Lsf] xsdf :yfoL lgo'lQm kq, xfn sfo{/t sfof{no jf lgsfo
v'Ng] k|df0f / ;DalGwt sfo{ If]qdf jxfndf a;f]af; u/]sf] Joxf]/f
k|dfl0ft x'g] :yflgo lgsfon] u/]sf] a9Ldf ! dlxgf leqsf]
l;kmfl/z .
cfdf afa' >Ldfg >LdtL / 5f]/f 5f]/L afx]s cGosf] xsdf Psf3/
;uf]ndf /x]sf] gftf ;d]t v'Ng] :yfgLo lgsfosf] l;kmfl/; .
a;f]af;sf cfwf/df ;+:yf btf{sf] nflu cfj]bg ug]{ JolQmx? dWo]
slDtdf *) k|ltzt cfa]bsx?sf] :yfoL a;f]af; k|:tfljt ;+:yfsf]
sfo{If]q leq x'g' kg]{5 . of] cg'kft ;+:yfn] ;w} sfod /fVg' kg]{5 .
&= k|f/lDes ;xsf/L ;+:yfsf] sfo{ If]q ;DjGwL
k|fjwfgx? M -!_ a;f]af;sf] cfwf/df btf{ x'g] art tyf C0fsf] sf/f]jf/ ug]{ ;xsf/L
;+:yfnfO{ btf{sf] ;dodf b]xfo adf]lhd x'g] u/L sfo{If]q tf]lsg] 5 .
-s_ uFfp ljsf; ;ldlt If]q M Ps ufFp ljsf; ;ldlt sfo{If]q /fvL
leGg kl/jf/sf @% hgf ;f]xL uflj;sf afl;Gbfx?n] cfj]bg ubf{
Ps ufFp ljsf; ;ldlt sfo{If]q lbO{ ;+:yf btf{ ul/g]5 .
t/ k|To]s hf]l8Psf ufFp ljsf; ;ldltsf yk leGg
kl/jf/sf @% hgf :yflgo afl;Gbfx?sf] cfa]bgsf cfwf/df
a9Ldf hf]l8Psf % ufFp ljsf; ;ldlt;Dd sfo{If]q sfod u/L
;+:yf btf{ ug{ ;lsg]5 .
-v_ gu/kflnsf If]q M Ps gu/kflnsfsf] hf]l8Psf @ j6f j8f sfo{
If]q /fvL leGg kl/jf/sf @% hgf ;f]xL j8fsf afl;Gbfx?n]
cfj]bg ubf{ gu/kflnsfsf] @ j6f hf]l8Psf j8f sfo{If]q lbO{
;+:yf btf{ ul/g]5 .
11
t/ k|To]s hf]l8Psf @ j8fsf leGg kl/jf/sf @% hgf
afl;Gbfx?sf] cfa]bgsf cfwf/df a9Ldf gu/kflnsf e/ sfo{If]q
sfod u/L ;+:yf btf{ ug{ ;lsg]5 .
-u_ pkdxfgu/kflnsf÷dxfgu/kflnsf If]qM pkdxfgu/kflnsf /
dxfgu/kflnsfsf] ! j6f j8f sfo{If]q /fvL leGg kl/jf/sf @%
hgf ;f]xL j8fsf afl;Gbfx?n] cfj]bg ubf{ ! j6f j8f sfo{If]q lbO{
;+:yf btf{ ul/g]5 .
t/ k|To]s hf]l8Psf ! j8fsf leGg kl/jf/sf @% hgf
afl;Gbfx?sf] cfa]bgsf cfwf/df a9Ldf hf]l8Psf % j6f j8f
sfo{If]q sfod u/L ;+:yf btf{ ug{ ;lsg]5 .
-@_ art tyf C0fsf] sf/f]jf/ ug]{ ;xsf/L ;+:yfx?n] pkbkmf -!_ sf]
cfwf/df Ps} lhNnf leqsf hf]l8Psf ufFp ljsf; ;ldlt / gu/kflnsf
jf pkdxfgu/kflnsf jf dxfgu/kflnsfsf j8f If]q ;d]t hf]8L
sfo{If]q sfod ug{ dfu ug{ ;Sg]5g .
-#_ s[lif, pBf]u tyf Jofj;flos k|s[ltsf ;xsf/L ;+:yfsf] xsdf pQm
;+:yfn] k|bfg ug]{ ;]jf jf pTkfbgsf] k|s[lt, ;b:otf / ef}uf]lns
cj:yf x]/L /lhi6«f/sf] :jLs[ltdf Ps lhNnf;Dd sfo{If]q /fvL ;+:yf
btf{ ug{ ;lsg]5 .
t/ 7"nf] sfo{If]q rflxg] :jf:Yo ;]jf, ;+rf/, oftfoft, ljB't pTkfbg /
ljt/0f, s[lif pTkfbg, e08f/0f, k|zf]wg / ahfl/s/0f Pj+ cGo pBf]ux?
:yfkgf ug]{ ;xsf/L ;+:yfsf] xsdf k]z ul/Psf] sfo{ of]hgf,
;DefJotf / k'/fgf] ;+:yfsf] xsdf k|ult ;d]tsf] cfwf/df Ps lhNnf
eGbf a9L sfo{If]qsf] nflu /lhi6«f/n] :jLs[lt k|bfg ug{ ;Sg]5 . o:tf]
Jofks sfo{If]q ePsf ;+:yfx?n] art tyf C0fsf] sf/f]jf/ ug{ kfpg]
u/L p2]Zo lgwf{/0f ug{ kfpg] 5}gg\ .
12
kl/R5]b – # ;xsf/L ;+3 btf{ ;DaGwL Joj:yf
*= ;xsf/L ;+3sf] btf{ M -!_ ;xsf/L l;4fGt / dfGotfsf cfwf/df cfˆgf ;b:ox?sf] cfly{s
tyf ;fdflhs ljsf;sf nflu ;dGjofTds ?kdf k|j4{gfTds ;]jf
;'ljwf k'¥ofpg] p2]Zon] b]xfo jdf]lhdsf] ;+3x? u7g ug{ ;lsg]5
M–
-s_ ljifout lhNnf ;+3,
-v_ lhNnf ;xsf/L ;+3,
-u_ s]Gb|Lo ;xsf/L ;+3,
-3_ /fli6«o ;xsf/L ;+3 .
-@_ Pp6f lhNnfdf Ps eGbf a9L lhNnf ;xsf/L ;+3 jf Ps} k|s[ltsf]
ljifout ;+3 tyf Ps} k|s[ltsf] Ps eGbf a9L s]Gb|Lo ;xsf/L ;+3
u7g ug{ ;lsg] 5}g .
-#_ s]Gb|Lo ;+3 btf{ ubf{ g]kfne/df btf{ ePsf k|f/lDes ;+:yf / ljifout
;+3 slDtdf %) -krf;_ k|ltzt eGbf j9L ;xefuL u/fpg] jf
/fli6«o:t/sf] klqsfdf !% -k|Gw_ lbg] ;"rgf k|sflzt u/L ;f] cjlw
leq cfj]bg ug]{ k|f/lDes ;+:yf tyf ljifout ;+3x?nfO ;dfj]z u/L
cfj]bg ug'{ kg]{ .
-$_ ljifout ;+3 jf lhNnf ;xsf/L ;+3 btf{ ubf{ ;f] lhNnfdf ePsf
slDtdf %) -krf;_ k|ltzt eGbf j9L ;+:yfx?nfO ;xefuL u/fpg] jf
/fli6«o÷:yfgLo :t/sf] klqsfdf !% -k|Gw_ lbg] ;"rgf k|sflzt u/L ;f]
cjlw leq cfj]bg ug]{ k|f/lDes ;+:yfx?nfO ;dfj]z u/L cfj]bg ug'{
kg]{ .
-%_ ;xsf/L ljefuaf6 hf/L ePsf] dfkb08df ljifout ;+3sf] ;~rfns
;ldltdf slDtdf & -;ft_ hgf ;+rfnsx? /xg] Joj:yf x'+bf ;f] ;+3
btf{ ug{ slDtdf !) j6f k|f/lDes ;+:yfx?n] cfj]bg lbg' kg]{ .
-^_ ;xsf/L ljefuaf6 hf/L ePsf] dfkb08df lhNnf ;xsf/L ;+3sf]
;~rfns ;ldltdf slDtdf ( -gf}_ hgf ;+rfnsx? /xg] Joj:yf x'+bf
;f] ;+3 btf{ ug{ slDtdf !@ j6f k|f/lDes ;+:yf jf ljifout ;+3x?n]
cfj]bg lbg' kg]{ .
*=! btf{sf] sfo{ljlw
;+3sf] btf{ ;DjGwdf ;xsf/L ;++:yfsf] btf{sf] nflu ckgfO{g] k|s[of
g} cg';/0f ul/g' kb{5 . ;+3 u7g ug{ OR5's ;xsf/L ;+:yf jf ;++3sf
13
k|ltlglwx?sf] k|yd k|f/lDes e]nf / bf];|f] e]nf jf]nfpg' k5{ . tL e]nfx?df
lgDg jdf]lhd 5nkmn / lg0f{ox? ul/g' kb{5 M–
-s_ k|yd k|f/lDes e]nf M dfly pNn]v ePsf ljifox?nfO{ dWogh/ /fvL s:tf] lsl;dsf] ;+3
vf]Ng] xf] ;f] sf] olsg eO{;s]kl5 ;DalGwt ;+3sf] ;b:otf k|fKt ug{ ;Sg]
of]Uotf k'u]sf ;+:yf jf ;+3x?sf] k|ltlglwx? ldn]/ ;Dk"0f{ ;+:yf jf
;+3x?sf k|ltlglwx?sf] pkl:yltdf k|yd k|f/lDes e]nf af]nfO{ lgDg
ljifox?df k|:tfj /fvL lg0f{o ug'{ kb{5 M–
-1_ ;+3 vf]Ng] ljifodf,
-2_ ;+3sf] gfd, 7]ufgf ;DjGwdf,
-3_ ;+3sf] z]o/ -k|lt z]o/ slt /fVg]_ / k|j]z z'Ns ;DjGwdf,
-4_ ;+3sf] tby{ ;+rfns ;ldlt u7g ;DjGwdf,
-5_ ;+3sf] ljlgodsf] d:of}bf tof/Lsf] lhDdf lbg] ;DaGwdf, -pkl:yt
;b:o k|ltlglwx? dWo] s;}nfO{ ljlgodsf] d:of}bf th'{df ug{ lhDdf
lbg] jf ljlgod d:of}bf ;ldlt u7g ug]{ jf s'g} ljz]if1sf] ;]jf lng]
lg0f{o ug]{_
-6_ z]o/ / k|j]z z'Ns jfkt p7]sf] /sd tf]Sg] ;DjGwdf,
-7_ k|:tfljt cfly{s tyf k|zf;lgs lgodfjnLsf] d:of}bf, th'{df ug{
lhDdf lbg] ;DaGwdf -ljlgod th'{dfsf] h:t} k|s[of ckgfpg]_
-8_ sfo{ of]hgf th'{df ug{ lhDdf lbg] ;DjGwdf,
-9_ sfo{If]q lgwf{/0f ;DjGwdf,
1_ pNn]lvt ljifox?df lg0f{o ubf{ ;j{k|yd ;Dk"0f{ ;+3 ;:+yfsf
k|ltlglwx? pkl:yt eO{{ k|:tfljt ljifox?df 5nkmn u/L lg0f{o
ug'{ kb{5 .
2_ dfly pNn]lvt ljifox?df Jofks 5nkmn ul/ lg0f{o eO{;s]kl5
e]nfdf pkl:yt ;Dk"0f{ k|ltlglwx?n] lg0f{o n]lvPsf] lg0f{o
k'l:tsfsf] k[i7 k[i7sf] lz/ / k'R5f/df b:tvt ul/ jGb ug'{kg]{5
.
-v_ bf]>f] e]nf k|yd e]nfn] ;'Dk]sf] lhDd]jf/L h:t} k|:tfljt ;+3sf] d:of}bf ljlgod,
cfly{s tyf k|zf;lgs lgodfjnL, sfo{of]hgf tof/ u/] kZrft k|yd
k|f/lDes e]nfdf pkl:yt ;j} k|ltlglw ;b:ox? pkl:yt eO{ lgDg
ljifodf 5nkmn u/L lg0f{o lng' kb{5 M
-1_ d:of}bf ljlgod pk/ 5nkmn u/L lg0f{o lng] -d:of}bf ljlgoddf
pNn]lvt ljifox? dWo] sDtLdf b]xfosf ljifodf 5nkmn ug'{kg]{ 5_
14
-s_ k|:tfljt ;+3sf] p2]Zo / sfo{x?sf] ;DaGwdf,
-v_ ;b:ox?sf] lhDd]jf/L / hjfkmb]xL ;DaGwdf,
-u_ sf]ifx?sf] /sd af8FkmfF8 ;DaGwdf,
-3_ Joj:yfks÷sd{rf/Lx?sf] lhDd]jf/L / hjfkmb]xLtfsf] ;DaGwdf,
-ª_ ;+rfns ;ldltsf] sfd st{Jo / clwsf/sf] ;DaGwdf,
-r_ ljefuaf6 hf/L ePsf] dfkb08sf ;dfj]z ePsf ljifox? .
-@_ ;+3sf] sfo{of]hgfsf] ;DaGwdf 5nkmn u/L lg0f{o ug]{ ;+3sf] sfo{
of]hgfsf] ;DjGwdf sDtLdf lgDg ljifodf 5nkmn ug{' kg]{5 M
-s_ ;+3sf] ljlgoddf pNn]lvt p2]Zox? k"/f ug{ ;lsg] vfnsf
sfo{of]hgf 5 5}g <
-v_ pNn]lvt p2]Zo k|flKtsf] nflu s] slt k"+hL cfjZos k5{ / ;f]
k"hL{ ;+3;+u 5 jf 5}g <
-u_ ;+3sf] pQm sfo{df s] slt /sd nfU5 / slt art x'g ;S5
-3_ cGo ;Dj4 / cfjZos ljifox? .
-#_ cfly{s tyf sd{rf/L k|zf;g lgodfjnLsf] ;DaGwdf -cfjZostfg';f/_
-%_ ;b:o ;+:yfjf6 p7]sf] z]o/ /sd / k|j]z z'Ns jfktsf] /sd lhDdf
lng] ;DaGwdf
-^_ ;+3 btf{ kZrft ;+3sf] /sd s'g a}ssf] s'g vftfdf hDdf ug]{ / s'g
s'g JolQmaf6 vftf ;+rfng x'g] ;f] ;DaGwdf -;xsf/L lgodfjnL
@)$( sf] lgod !& ;+u k|lts"n gx'g] u/L_
(= ;xsf/L ;+3 btf{ lgj]bg ;fy k]z ug'{ kg]{ sfuhftx? M dfly n]lvP cg';f/ k|:tfljt ljlgod, sfo{of]hgf, ljleGg
k|:tfjx?dfly 5nkmn e} lg0f{o e};s]kl5 lgDg sfuhft ;+nUg /flv olb
k|:tfljt ;+3, s]Gb|Lo ;xsf/L ;+3 eP ;xsf/L ljefudf / olb k|:tfljt
;+3, ljifout lhNnf ;+3 jf lhNnf ;xsf/L ;+3 eP ;DjlGwt l8lehg
;xsf/L sfof{nodf btf{sf] nflu ;xsf/L lgodfjnL, @)$( sf] cg';"rLdf
lbPsf] gd"gf jdf]lhdsf] cfjb]g kmf/fd -lgb]{lzsfsf] cg";"rL–$ jdf]lhdsf]
9f+rfdf_ e/L ? !).– sf] l6s6 6fF;L cfj]bg lbg'kb{5 M–
1= k|:tfljt ;+3sf] k|dfl0ft ;Ssn ljlgod @ k|lt -olb ;+3 vf]Ng] lhNnf
eGbf cs}{ lhNnfsf] k|fb]lzs clwsf/ If]q ePsf] l8lehg ;xsf/L
sfof{nojf6 btf{ ug'{kg]{ ePdf ljlgod # k|lt _
2= k|:tfljt ;+3sf] b'O{ k|lt cfly{s tyf k|zf;lgs lgodfjnL, k|dfl0ft
;Ssn -P]lR5s_
3= k|:tfljt ;+3sf] ;Ssn} k|dfl0ft sfo{of]hgf @ k|lt,
15
4= k|yd k|f/lDes e]nf / bf];|f] e]nfsf lg0f{ox?sf] k|dfl0ft k|ltlnlk -
clwsf/ k|Tofof]hg ul/Psf JolQmx?af6 k|dfl0ft_ ! k|lt .
5= cfj]bg ug]{ ;+:yf jf ;+3sf] ljj/0f -btf{ k|df0f kqsf] k|ltlnlkx? /
cfj]bg ug]{ ;+3÷;+:yfsf k|ltlglwx?sf] ljj/0f / b:tvt ;Ssn} @
k|lt . -cg';"rL–!! adf]lhdsf]_
6= k|:tfljt ;+3sf] tby{ ;+rfns ;ldltsf] ljj/0f cg';"rL–!@
adf]lhdsf] .
7= ;+3÷;+:yfsf] k|ltlglw ePsf] ;+:yf÷;+3sf] lg0f{o / k|dfl0ft kq .
8= z]o/ / k|j]z z'Ns jfktsf /sd lhDdf lng]sf] e/kfO{{ cg';"rL–*
adf]lhdsf] -o:tf] lhDdf lng] JolQm tby{ ;ldltsf] ;b:o x'g'kb{5 _
9= ;+3sf] k|:tfljt ;+:yf jf ;+3sf] sd{rf/Lsf] b/jGbL ljj/0f -P]lR5s_
10= ;+3sf] ;b:otf / ;f] sf] nflu ;+:yfsf] k|ltlglw s;nfO{ tf]lsPsf] xf]
;f] sf] lg0f{osf] k|dfl0ft k|ltlnlk .
11= ;+3 btf{ ug{sf] nflu cfj]bg ug{ klqsfdf k|sflzt ;"rgfsf] ;Ssn}
klqsf
12= k|ltlglwx?sf] g]kfnL gful/stfsf] k|dfl0ft k|ltlnlk -gf]6/L klJnsaf6
k|dfl0ft_
16
kl/R5]b – $ ljljw
!)= ;xsf/L ;+3÷;+:yfsf] btf{ ubf{ Wofg lbg' kg]{ ljifox?
;+:yf jf ;+3 btf{ ug]{ clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] cfk'm ;dIf ;+:yf
jf ;+3 btf{sf nflu k]z x'g cfPsf] k|:tfljt ljlgoddf b]xfosf ljifox?sf]
uDeL/tf k"j{s cWoog u/L ;+3 jf ;+:yf btf{ ug'{ kg]{5 .
-1_ ;+:yf÷;+3sf] p2]Zo ;xsf/L l;4fGt;+u ldNg] vfnsf] 5 5}g <
-2_ ;+:yfsf] sfo{ If]q ;b:on] ;]jf lng / lbg ;Sg] ef}uflns ;Ldf
leqsf] 5 5}g<
-3_ ;+:yf btf{sf nflu k]z ul/Psf] cfj]bgdf pNn]lvt cfj]bsx? ;f]
;+:yfsf] sfo{If]q leq j;f]jf; ug]{ x'g jf xf]Ogg\ <
-4_ ;+:yfsf] sfo{ k|s[lt ;b:osf] cfjZostfnfO{ ;d]6\g] vfnsf] 5 5}g<
-5_ ;+:yfsf] sfo{qmd ;b:osf] k]zf, /f]huf/L / Joj;fodf 6]jf k'¥ofpg]
vfnsf] 5 5}g <
-6_ ;+:yfsf] ljlgod ;xsf/L l;4fGt, ;xsf/L P]g, lgod ljefuaf6 hf/L
ePsf] dfkb08 tyf ljefujf6 ;do ;dodf ul/Psf kl/kq cg'?ksf]
5 5}g<
-7_ ;+:yf / ;b:o jLr lg/Gt/ sf/f]jf/ x'g ;Sg] cj:yf 5 5}g <
-8_ ;+:yfsf] ljlgod ;dfg cfjZostf / ;dfg rfxgf ePsf JolQmx?n]
:j]lR5s ?kdf ;+:yfsf] ;b:otf dfu ubf{ ;b:otf k|bfg ug{ ;Sg]
vfnsf] 5 5}g<
-9_ ;+:yfsf] sfo{ of]hgf ;b:osf] Joj;flos lxt ug]{ vfnsf] 5 5}g<
-10_ k|f/+les ;xsf/L ;+:yfdf k|fs[lts JolQmdfq ;b:o x'g ePsf]n] ;+:yf
btf{ ubf{ lgj]bg lbg] cfj]bsx? cnu cnu kl/jf/sf slDtdf @% hgf
JolQmx? x'g jf xf]Ogg\ .
dfly pNn]lvt ljifox?sf] k|lts"n x'g] u/L k|fKt x'g cfPsf ;+:yf
jf ;+3sf] btf{ ;DjGwL lgj]bg pk/ sf/jfxL cl3 a9fpg g;lsg] eP
;xsf/L P]g, @)$* sf] bkmf ^ adf]lhd ;f] sf] hfgsf/L jf dfly pNn]lvt
ljifox?sf] k|lts"n gx'g] u/L k|:tfljt ljlgoddf kl/dfh{g ug{ ;DjlGwt
kIfnfO{ ;DjlGwt clwsf/Ln] t'?Gt} hfgsf/L lbg' kg]{5 .
!!= ;+zf]wg / vf/]hL M
17
-1_ of] lgb]{lzsfdf pNn]lvt k|fjwfgx? ljefuLo lg0f{o / kl/kqx?jf6
;do ;dodf cfjZostfg';f/ ;+zf]wg Pj+ kl/dfh{g ug{ ;lsg]5 .
-2_ of] lgb]{lzsf nfu" ePkl5 ljefujf6 o; cl3 nfu" ul/Psf] ;+:yf÷;+3
btf{ lgb]{lzsf -t]>f] ;+:s/0f, @)^@_ :jtM vf/]h x'g]5 .
!@= ;xsf/L l;4fGtx? M ;xsf/L P]g, @)$* sf] bkmf # df ;xsf/L l;4fGt eGg] zJbx?sf]
k|of]u ul/Psf] 5 tfklg ;xsf/L l;4fGtsf] kl/efiff ul/Psf] 5}g . ;xsf/L
cleofgdf ;Dj4 ;j} ;xsf/LsdL{x?n] ;xsf/L l;4fGtx?sf] jf/]df
hfgsf/L /fVg' ;fdfGo ;demsf] ljifo ePsf] 5 . t;y{ ;xsf/L
l;4fGtx?sf] cflwsf/Ls hfgsf/L cGt/f{li6«o ;xsf/L dxf;+3 -ICA_ sf]
;g\ !((% sf] ;]K6]Dj/df ;DkGg dxf;efjf6 JofVof ul/Psf ;xsf/L
l;4fGtx? s]} cg'z/0f u/L ;xsf/L ;+3÷;+:yfx? ;+rfng x'g' kg]{ ePsf]n]
tL l;4fGtx?nfO{ ;Da4 kIfsf] hfgsf/Lsf nflu oxf+ pNn]v ul/Psf] 5 .
!_ :j]lR5s tyf v'Nnf ;b:otf ;xsf/L Ps :j}lR5s ;+u7g xf] . ;xsf/Ljf6 k|fKt x'g] ;]jf,
;'ljwfx? pkef]u ug{ / ;b:otfsf] pQ/bfloTj jxg ug{ :jLsf/ ug]{x?sf
nflu lnË, hftL, ;fdflhs, hftLo, /fhg}lts jf wfld{s e]befj ljgf
o;sf] ;b:otf v'Nnf /x]sf] x'G5 .
@_ ;b:ox?åf/f k|hftflGqs lgoGq0f M ;xsf/L ;b:ox?åf/f lgolGqt k|hftflGqs ;+:yf xf] . o;sf
;b:ox? ;+:yfsf] gLlt lgwf{/0f / lg0f{o ug{ ;lqmo ?kdf ;xefuL x'G5g\ .
k|f/lDes ;xsf/L ;+:yfsf ;b:ox? Ps ;b:o Ps dtsf] cfwf/df ;+:yfsf]
gLlt lgwf{/0f / lg0f{odf ;xefuL /xG5g\ . hlt ;'s} z]o/ vl/b u/]sf] eP
klg ;b:ox?sf ljrdf ;dfg dt clwsf/ -Ps JolQm Ps dt_ /x]sf] x'G5
. ;+:yfsf lgjf{lrt k|ltlglwx? ;b:ox? k|lt pQ/bflo /xG5g\ . ;fy} cGo
txsf ;xsf/Lx? klg k|hftflGqs cfwf/d} u7g ul/G5g\ .
#_ ;b:ox?åf/f cfly{s ;xeflutf M ;xsf/Lsf] k""FhL pk/ o;sf ;b:ox?sf] Goflos cyjf ;dfg
;xeflutf / k|hftflGqs lgoGq0f /x]sf] x'G5 lsgeg] pQm k+"hLsf] s]xL efu
;b:ox?s} ;femf ;DklQ x'G5 . ;xsf/Ldf s]xL jrt eP ;b:ox?n] z]o/
;b:otf jfkt ;Lldt ?kdf nfef+z k|+fKt ub{5g\ . ;b:ox?n] artnfO{
ljz]if u/L ;xsf/L ljsf;sf nflu ;l~rt sf]if :yfkgf u/]/ - o;sf]
lglZrt c+z cljefHo x'G5 . ;xsf/L;+u u/]sf] sf/f]jf/sf] c|+zsf] cfwf/df
18
;b:ox?nfO{ nfe k'¥ofpg / ;b:ox?n] lgwf{/0f u/]sf] cGo sfo{x?nfO{
;xof]u ug{ ljlgof]hg u/]sf x'G5g\ .
$_ :jfoQtf / :jtGqtf M ;xsf/L :jfoQ, :jfjnDjL / ;b:ox?åf/f lgolGqt ;+u7g xf] .
pgLx?n] ;/sf/ tyf cGo lgsfol;t s'g} ;Demf}tf ug'{ kbf{ jf jfXo
>f]tjf6 k"+hL h'6fpg' kbf{ cfkm\gf ;b:ox?sf] x'g] k|hftflGqs lgoGq0f /
:jfoQtfdf cfFr gcfpg] zt{df ub{5g\ .
%_ lzIff, tflnd / ;"rgf MM ;xsf/Ln] cfkm\gf ;b:o, lgjf{lrt k|ltlglw / sd{rf/LnfO{ ;xsf/L
lzIff tyf tflnd k|bfg ub{5\ o;n] ubf{ pgLx?n] ;xsf/Lsf] ljsf;sf
lgldQ k|efjsf/L of]ubfg k'¥ofpg ;Ifd x'G5g\ . o:tf lzIff / tflndn]
;j{;fwf/0f hgtf ljz]if u/L t?0f k':tf / j}rfl/s g]tfx?nfO{ ;xsf/Lsf]
k|s[lt tyf nfejf/] ;';"lrt ug{ d2t k'¥ofp+5\ .
^_ ;xsf/L aLr kf/:kl/s ;xof]u M ;xsf/Ln] cfkm\gf ;b:ox?nfO{ k|efjsf/L tj/n] ;]jfx? pknJw
u/fp+b5g\ . ;xsf/L cfGbf]ngsf] ;[b[9Ls/0fsf nflu :yfgLo, /fli6«o, If]qLo
/ cGt/f{li6«o ;xsfl/tfsf] dfWodåf/f k/:k/ ldn]/ sfd ub{5g\ .
&_ ;d'bfok|lt rf;f] M ;b:ox?åf/f lgwf{/0f ul/Psf gLltx?s} cfwf/df ;d'bfosf] lxt /
lbuf] ljsf;sf nflu sfd ug'{ ;xsf/Lx?sf] lhDd]jf/L leq} kb{5 .
!#= C0f ;+3 ;+rfng ug]{ cGt/f{li6«o l;4fGtx? M ljZj C0f kl/ifbsf] ;fwf/0f e]nfåf/f @$ cS6f]j/ !(*@ df kfl/t
l;4fGtx? jrt tyf C0fsf] sf/f]jf/ ug]{ ;+3÷;+:yfx?sf] nflu dfu{ bz{s
l;4fGtsf ?kdf /x]sf 5g\ . pQm l;4fGtsf cfwf/df jrt tyf C0f
sf/f]jf/ ug]{ ;xsf/L ;+3÷;+:yfx?n] cfk\mgf] art tyf C0fsf] sf/f]jf/
;+Rfng ug'{ kb{5 . ljZj C0f kl/ifbjf6 kfl/t l;4fGtx? ;Dj4 kIfsf]
hfgsf/Lsf nflu oxf+ pNn]v ul/Psf] 5 M–
-s_ k|hftflGqs ;+/rgf
19
-!_ v'Nnf / :j]lR5s ;b:otf M ;fd'lxs ;Demf}tfsf] kl/lw leq /xL ;+:yfsf] ;]jfx? pkof]u ug]{
bfloTj lgjf{x ug{ d~h'/ ug]{ ;a}sf nflu jrt tyf C0f ;xsf/L ;+:yfsf]
;b:otf k|fKt ug{ v'Nnf /flvPsf] x'G5 / o;sf] ;b:otf :j]lR5s x'G5 .
-@_ k|hftflGqs lgoGq0f M
art tyf C0f ;xsf/L ;+3÷;+:yfsf ;Dk"0f{ ;b:ox?sf] dtflwsf/
æPs JolQm Ps dtÆ df cfwfl/t x'G5 . ;+:yfjf6 ul/g] lg0f{odf
;b:ox?sf] k|ToIf ;xefuLtf x'G5 . o;sf] sfof{Gjog art jf z]o/
nufgLsf] kl/df0fsf] cfwf/df geO{ k|hftflGqs l;4fGt cg'?k cg'kflts jf
k|ltlglwTjsf] ?kdf dtbfg ug]{ k4tLjf6 x'g] ub{5 . cfˆg} lgod,
ljlgodsf] kl/lw leq /xL ;+:yfsf] ;]jfsf] p2]Zon] o;sf ;b:ox?jf6
;+rfng x'g] o:tf ;+u7g :jfoQ / :jo+;]jL x'gfn] o;sf ;+Rfnsx?n] s'g]}
k|sf/sf] kfl/>lds kfpFb}gg\ . t/ Gofof]lrt vr{sf] ;f]w egf{ eg] lbg
;lsg]5 .
-#_ ;dfgtf M art tyf C0f ;+3÷;+:yfdf hft hflt, lnË, wd{ /
/fhgLlts cfwf/df ;b:ox?nfO{ e]befj ul/+b}g .
-v_ ;b:onfO{ ;]jf
-$_ ;b:onfO{ ;]jf M art tyf C0f ;+:yfdf cfj4 ;Dk"0f{ ;b:ox?sf] ;fdflhs /
cfly{s ljsf;sf nflu ;+:yfn] ;]jf k|bfg ub{5 .
-%_ ;b:ox?nfO{ nfef+z ljt/0f M artsf] Joj:yfkg ug{ pTk|]/0ff, C0f ljt/0f / cGo ;]jf k|bfg ug{
art tyf C0f ;+:yfsf] l:ylt cg'?k art u/]sf] /sddf d'gfl;j Jofh
b/df Jofh ljt/0f ul/G5 . ;+:yfn] u/]sf] sf/f]jf/jf6 ar]sf] v'b cfosf]
lglZrt c+z hu]8f sf]ifdf 5'6\ofO{G5 , l:y/ k"+FhL jfkt lgisfzg ul/Psf]
z]o/df lglZrt nfef+z e'QmfgL kl5sf] d'gfkmfsf] af+8kmf+8 ljlgdodf
pNn]v eP cg'?k 5'6\ofpg] ul/G5 . o;jf6 ;b:o jfx]s c?nfO{ s'g} k|efj
kg]{ 5}g ;b:ox?n] u/]sf] sf/f]jf/sf] cg'kftdf Jofhsf] ?kdf jf ;+/IfsTj
20
hu]8f sf]ifsf] /sd jf k|ToIf ;xof]u k'Ug] jf ;b:ox?nfO{ cfjZos yk
;]jf k'¥ofpg k|of]u ul/G5 .
-^_= cfly{s :yfloTj M art tyf C0f ;+3÷;+:yfsf] k|d'v gLlt ljlQo l:y/tf k|fKt ug{
kof{Kt dfqfdf hu]8f sf]ifsf] :yfkgf / cfGtl/s lgoGq0f Pj+ ;b:ox?nfO{
lgoldt ;]jf k|bfg u/fpg[' xf] . tt\ lbzfdf oL ;+3÷;+:yfx? lqmoflzn x'g'
kb{5 .
-u_ ;fdflhs p2]Zox?
-&_ cgj/t lzIff M art tyf C0f ;+3÷;+:yfn] ;b:o, kbflwsf/L, sd{rf/L /
;j{;fwf/0f hgtfx?nfO{ cfly{s ldtJooLtf, ;fdflhs r]tgf, k|hftflGqs
lgoGq0f / cfk;L :jfjnDjgsf l;4fGtx?sf] k|j4{g ;DjGwdf lzIff
lbG5 . ljlQo Joj:yfkg / C0fsf] plrt kl/rfngsf ;fy;fy} ;b:ox?sf]
lhDd]jf/L clwsf/x?, ;fdflhs / cfly{s ljsf; h:tf ljifox?df
;b:ox?nfO{ cfjZos hfgsf/L pknJw u/fOG5 . o:tf] k|lqmofdf lg/Gt/tf
x'g' kb{5 .
-*_ ;xsf/Lx? aLr ;xof]u M art tyf C0fsf ;+3÷;+:yfn] cfˆgf] Ifdtf cg'?k ;xsf/L bz{g,
l;4fGt / dfGotfx?sf] Jojxfl/s k|rnt tyf ljsf;df cGo C0f ;+3÷;+:yf,
;xsf/Lx? / :yfgLo, /fli6«o / cGt/f{li6«o txsf ;d'bfo / ltgsf
;b:ox?sf jLr ;xof]u u/L pgLx?sf] rfxgfsf] clwstd Vofn /fVb5 .
-(_ ;fdflhs bfloTj M
;fdflhs ljsf; Pj+ dfgj >f]tsf] kl/rfng u/L ;xsf/Lsf] efjgf
hufpg art C0f ;+3÷;+:yf lg/Gt/ k|oTg/t x'G5g / o;n] JolQmut
;b:ox? tyf j[xt ;d'bfo b'j} If]qdf ;fdflhs Gofosf] ljsf; u5{ .
;+3÷;+:yfsf] nIo cg'e"lt ug]{ / k|fKt ug{ ;Ifd x'g] ;b:ox?nfO{ ;]jf
k|bfg ul/G5 . o;n] ;d'bfosf] cfjZostf / rfxgf cg'?k ;b:ox?sf]
clwstd lxtnfO{ Wofgdf /flv ;d'lrt lg0f{o ug]{ ub{5 .
21
cg';"rL–! klxnf] k|f/lDes e]nf
cfh ldlt ============= ut]sf lbg xfdL lgwf{l/t sfo{If]q leq
a;f]af; ug{] tkl;nsf JolQmx?sf] pkl:yltdf tyf >L ======== sf]
cWoIftfdf Pp6f ;xsf/L ;+:yf ln= vf]nL ;b:ox?sf] cfly{s tyf
;fdflhs :t/ p7fpg] clek|fon] of] klxnf] k|f/lDes e]nf a;L ljljw
ljifox?dfly uxg 5nkmn u/L ;d;fdlos / ;fGble{s lg0f{o ul/of] .
l;=g+= gfd, y/ 7]ufgf b:tvt
!
@
pkl:yt ;a} JolQmx?sf] gfd, 7]ufgf /fvL b:tvt ug]{ .
k|:tfjx? M
!= ;+:yf vf]Ng] ;DaGwdf .
@= ;+:yfsf] gfd / 7]ufgf ;DaGWfdf .
#= ;+:yfsf] p2]Zo / sfo{ ;DaGwdf .
$= sfo{If]q lgwf{/0f ;DjGWfdf .
%= z]o/ / k|j]z z'Ns lgwf{/0f ;DAfGwdf .
^= tby{ ;~rfns ;ldlt u7g ;DaGwdf .
&= ;+:yfsf] ljlgod, sfo{of]hgf, cfly{s tyf k|zf;lgs lgod nufot
jrt tyf C0f gLlt jgfpg] ;DjGwdf . -jrt tyf C0f gLlt jrt
tyf C0f ;xsf/L ;+:yfsf] xsdf / ;fgf] sfo{ If]q x'g] Joj;flos
;+:yfsf] xsdf dfq_
*= z]o/ / k|j]z z'Ns jfkt p7]sf] /sd lhDdf ;DaGwdf .
(= :j–3f]if0f k]z ug]{ ;DaGwdf .
!)= ljljw
lg0f{ox? M lg0f{o g+= !
k|:tfj g+= ! dfly 5nkmn ubf{ xfdL lglZrt sfo{ If]qleq a;f]af;
ug{] dflg;x?sf] cfly{s ;fdflhs :t/ p7fpg ljleGg cfod"ns sfo{qmd,
;+rfng u/L ;b:ox?sf] cfjZostf k"/f ug{] clek|fon] ;xsf/L P]g, lgod
adf]lhd Pp6f ========= ;xsf/L ;+:yf lnld6]8 vf]Ng] lg0f{o ul/of] .
22
lg0f{o g+= @ k|:tfj g+=@ dfly 5nkmn ubf{ k|:tfljt ;xsf/L ;+:yfsf] gfd ======
;xsf/L ;+:yf lnld6]8 /fVg] lg0f{o ub{} k|:tfljt o; ;xsf/L ;+:yfsf]
7]ufgf ============ /fvL sfof{no :yfkgf ug{] lg0f{o ul/of] .
lg0f{o g+= #
;+:yfsf] Joj;fonfO Wofgdf /fvL ;+:yfsf] p2]Zo / sfo{x?
ljlgoddf pNn]v ug]{ / ;f]xL adf]lhd th'{df ug]{ lg0f{o ul/of] .
lg0f{o g++= $ k|:tfj g+=$ dfly 5nkmn ubf{ k|:tfljt o; ========== ;xsf/L ;+:yf
lnld6]8sf] sfo{If]q ============ lhNnfsf] =========== uf=lj=;=÷g=kf= /fVg] lg0f{o
ul/of] .
lg0f{o g+= %
k|:tfj g+=% dfly 5nkmn ubf{ k|:tfljt ========= ;xsf/L ;+:yf
lnld6]8 z]o/ z'Ns k|lt z]o/ ?= ====== / k|j]z z'Ns ?= ======= /fVg] lg0f{o
;j{;Ddltaf6 ul/of] . ;+:yfsf] z]o/ k"lhF ?= ==== /fVg] lg0f{o ul/of] .
lg0f{o g+= ^
k|:tfj g+= ^ ;DaGwdf 5nkmn ubf{ cfhsf] e]nfaf6 k|:tfljt ======
;xsf/L ;+:yf lnld6]8sf] tby{ ;+rfns ;ldlt b]xfo adf]lhdsf] u7g ug]{
lg0f{o ;j{;Ddt kfl/t ul/of] .
l;=g+= kb gfd, y/
! cWoIf =
@ pkfWoIf =
# ;lrj
$ sf]iffWoIf
% ;b:o
^ ;b:o
& ;b:o
lg0f{o g+= & k|:tfj g+=& dfly 5nkmn ubf{ k|:tfljt o; ;xsf/L ;+:yfnfO{
ljlwjt btf{ u/L ;'–;+rfng ug{sf] nflu cfjZos kg{] ;+:yfsf] ljlgod
agfpgsf] nflu tkl;n adf]lhdsf JolQmx? /xg] u/L Ps ljlgod d:of}bf
23
pk;ldlt u7g ug]{ / pQm pk;ldltn] ldlt @)====.======.======= df x'g] bf]>f]
e]nfdf ljlgodsf] d:of}bf k]z ug]{ lg0f{o kfl/t ul/of] .
;+of]hs M
;b:o M
;b:o M
lg0f{o g+= * k|:tfj g+= * ;DaGwdf 5nkmn ubf{ ;+:yf btf{ ug{] k|of]hgsf] nfuL
p7fOPsf] ;Dk"0f{ ;b:ox?af6 k|fKt ePsf] z]o/ z'Ns jfktsf] /sd ?= =====
/ k|j]z z'Ns jfktsf] /sd ?= ===== u/L hDdf p7]sf] /sd ?= ====== -
cIf]?kL ======= _ ;+:yf btf{ eP kZrft ;+:yfsf] gfddf a}+s vftf vf]nL
hDdf ug]{ u/L xfnsf] nflu ;+:yfsf tby{ ;ldltsf ================================
>L ==================== lhDdf lbg] lg0f{o ul/of] .
lg0f{o g+= (
k|:tfj g+= ( dfly 5nkmn ubf{ k|:tfljt o; ;xsf/L ;+:yfsf] :j–
3f]if0ff tof/ u/L ldlt ========== df x'g] bf]>f] e]nfdf k]z ug]{] lg0f{o ul/of] .
lg0f{o g+=!) k|:tfj g+= !) dfly 5nkmn ubf{ ;+:yfsf] bf]>f] e]nf ldlt ==========
df ug]{ lg0f{o ul/of] . ;fy} cfhsf] o; k|f/lDes e]nfn] ;xsf/L ;+:yf vf]Ng]
;DaGWfdf dxTjk"0f{ lg0f{o u/]sf] x'Fbf pkl:yt ;xefuLnfO{ e]nfsf]
;efkltTj u|x0fstf{af6 wGojfb 1fkg ub{} ;+:yf btf{ ug{ ;j}n] cf–cfˆgf]
If]qaf6 dg, arg / sd{n] ;xof]u ug{] ;fd'lxs k|ltj4tfsf ;fy klxnf]
k|f/lDes e]nf ;dfkg ug{] lg0f{o ul/of] .
cg';"rL–@ bf]>f] e]nf
ldlt @)===.====.==== ut]sf lbg xfdL lgwf{l/t sfo{ If]q leq a;f]af;
ug{] tkl;nsf JolQmx?sf] pkl:yltdf tyf k|:tfljt ======== ;xsf/L
;+:yfsf] tby{ ;+rfns ;ldltsf cWoIf >L ===========sf] cWoIftfdf bf];|f]
e]nf a;L ljljw ljifox?dfly uxg 5nkmn u/L ;d;fdlos / ;fGble{s
lg0f{o ul/of] .
l;=g+= gfd, y/ 7]ufgf b:tvt
!
24
@
pkl:yt ;a} JolQmx?sf] gfd, 7]ufgf /fvL b:tvt ug]{ .
k|:tfax? M ! d:of}bf ljlgod pk/ 5nkmn u/L lg0f{o lng] ;DaGwdf
@ sfo{of]hgfsf] ljifodf 5nkmn ug]{ / lg0f{o lng] ;DaGwdf
# ;+:yf btf{ ug{ clwsf/ k|Tofof]hg ug]{ ;DaGwdf
$ ;+:yf btf{ kZrft z]o/ / ;b:o k|j]z z'Ns jfkt p7]sf] /sd s'g
a}+sdf vftf vf]nL hDdf ug]{ / vftf ;+rfng s; s;jf6 x'g] ;DaGwdf
% :j3f]if0f kq, jrt tyf C0f kl/rfng lgb]{lzsf, cfly{s tyf k|zf;lgs
lgodfjnL kfl/t ug]{ ;DaGwdf .
lg0f{ox? M lg0f{o g+= !
k|:tfj g+=! dfly 5nkmn ubf{ k|:tfljt o; ====== ;xsf/L ;+:yf
lnld6]8sf] ljlgod agfpgsf] nflu ldlt @)====== ut] >L =========== sf]
;+of]hsTjdf ul7t ljlgod d:of}bf ;ldltn] k]z u/]sf] ljlgodsf] d:of}bf
dfly k|yd k|f/lDes e]nfdf k|:tfljt 5nkmnsf ljifox? dfly Jofks
5nkmn u/L ;j{;DdtLn] kf/Lt ug]{ lg0f{o ul/of] ;fy} pQm ljlgodsf]
k|To]s kfgfdf x:tfIf/ ug{sf] nflu tby{ ;+rfns ;ldltnfO{ clwsf/ lbg]
lg0f{o kfl/t ul/of] .
lg0f{o g+= @
k|:tfj g+=@ dfly 5nkmn ubf{ tby{ ;+rfns ;ldltn] k]z u/]sf]
sfo{of]hgf ;DaGwdf 5nkmn u/L ;j{;DdtLn] kfl/t ul/of] .
lg0f{o g+= #
o; ;DaGwdf 5nkmn ubf{ k|:tfljt o; ;xsf/L ;+:yf ln= btf{
ug{] l;nl;nfdf ;j} ;+rfnsx? ;DalGWft lgsfodf pkl:yt eP/ sfo{ ug{
ljleGg Jojxfl/s sl7gfOn] ubf{ c;+ej x'g] ePsf]n] ;+:yf btf{ ug{ Pj+
ljlgod nufotsf cGo sfuhftdf cfjZos ;fdfGo yk36 u/L k|dfl0ft
ug{sf] nflu tby{ ;+rfns ;ldltsf ====== >L ===============nfO{ clwsf/
k|Tofof]hg ug{] lg0f{o kfl/t ul/of] .
lg0f{o g+=$
25
k|:tfj g+= $ dfly 5nkmn ubf{ o; ;+:yfsf ;b:oxaf6 p7]sf]
/sd ;+:yf btf{ eP kZrft ;+:yfn] tf]s]sf] a}+sdf tby{ ;+rfns ;ldltsf
cWoIf, ;lrj / sf]iffWoIfsf]] ;+o'Qm b:tvtaf6 ;+rfng x'g] u/L ;+:yfsf]
gfddf vftf vf]Ng] lg0f{o ;j{;Ddltn] kfl/t ul/of] .
lg0f{o g+= %
o; ;DaGwdf 5nkmn ubf{ tby{ ;ldltn] k]z u/]sf] ;DefJotf
cWoog / :j–3f]if0ff kqsf] d:of}bf pk/ 5nkmn u/L ;j{ ;Ddltn] kfl/t
ug]{ lg0f{o ul/of] ;fy} pQm k|ltj]bgsf] k|To]s kfgfdf x:tfIf/ ug{ tby{
;ldltnfO{ clwsf/ k|Tofof]hg ug]{ lg0f{o ul/of] . ;fy} ;+:yfsf] jrt tyf
C0f gLlt, cfly{s tyf k|zf;lgs lgodfjnL pk/ Jofk 5nkmn u/L kfl/t
ug]{ lg0f{o ul/of] .
cg';"rL –# ;xsf/L ;+3÷;+:yfsf] sfo{of]hgfsf] 9f“rf ;xsf/L ;+3÷;+:yfsf] gfd M–
;xsf/L ;+3÷;+:yfsf] 7]ufgf M–
s_ p2]Zo M– ! =============== ================= ================= ================== ==============
@ =============== ================= ================= ================== ==============
# =============== ================= ================= ================== ==============
$ =============== ================= ================= ================== ==============
% =============== ================= ================= ================== ==============
^ =============== ================= ================= ================== ==============
v_ sfo{x? M– ! =============== ================= ================= ================== ==============
@= =============== ================= ================= ================== ==============
# =============== ================= ================= ================== ==============
$ =============== ================= ================= ================== ==============
% =============== ================= ================= ================== ==============
^ =============== ================= ================= ================== ==============
u_ pko'Qm sfo{x?sf] nflu cfjZos k"“hL M–
-c_ != l:y/ k"+hL M–
1= hUUff / ejg ===================?= =====================
2= d]lzg/L cf}hf/ ===================?= =====================
26
3= kmlg{r/ ===================?= =====================
4= cGo ;fdfg v'nfpg]
-s_ ===================?= =====================
-v_ ===================?= =====================
-u_ ===================?= =====================
-3_ ===================?= =====================
-ª_ ===================?= =====================
s"n l:y/ k"FhL ?= ========================
@= rfn' k"“hL M– 1= sRrf kbfy{ ===================?= =====================
2= ljqmLsf] nflu pkef]Uo a:t' -nfut d"No_ ===================?= ==============
3= cGo ;fdfu|L ===================?= =====================
4= ;b:o C0f ===================?= =====================
5= =============== ===================?= =====================
s"n l:y/ k"FhL ?= =====================================
#= k"“hL >f]t /sd M– 1= z]o/ k"FhL -?=========.– sf b/n]
-lsQf / z]o/ ljqmLjf6_ ?= =====================
2= a}+s C0f ?= =====================
3= ;+:yfut k"+FhL hu]8f sf]if ?= =====================
4= ;b:otfjf6 k|fKt art lgIf]k ?= =====================
5= cGo -v'nfpg]_ ?= =====================
$= ;+:yfsf] cfo M 1= sldzg -;fdfg vl/b ljqmLjf6 ?= =====================
2= nfe -pTkflbt a:t'sf] ljqmLjf6
nfut d"No s6fO{ afFsL_ ?= =====================
3= k|fKt Jofh -a+++}s lgIf]kdf_ ?= =====================
4= pTkfbg ljqmLjf6 k|fKt ?= =====================
5= ;]jf z'Ns ?= =====================
6= k|j]z z'Ns ?= =====================
27
7= cGo v'nfpg]
-s_ ==================== ?= =====================
-v_ ==================== ?= =====================
-u_ ==================== ?= =====================
%= vr{x? 1= tnj ?= =====================
2= eQf ?= =====================
3= d;nGb ?= =====================
4= k|zf;lgs vr{ ?= =====================
5= C0fsf] Jofh ?= =====================
6= ;Dkltdf X|f; sl§ ?= =====================
7= dd{t ;Def/ ?= =====================
8= n]vfk/LIf0f z'Ns ?= =====================
9= cGo -s]xL eP v'nfpg]_
s_ ========================= ?= =====================
v_ ========================= ?= =====================
u_ ========================= ?= =====================
?= ============================================
^= v'b cfo -art_ M 1= cfo -$_ ?= =====================
2= Joo -%_ ?= =====================
3= v'b art -$ – %_ ?= =====================
&= k|ltzt 1= s"n nufgLdf cfo k|ltzt ==================
2= s"n z]o/ k"+hLdf cfo k|ltzt ======================
cg';"rL –$ ;:yf jf ;+3 btf{ lgj]bgsf] 9f“rf M
>L /lhi6«f/Ho",
================================
28
ljifo M ;xsf/L ;+:yf jf ;+3sf] btf{ .
dxf]bo,
xfdL b]xfosf JolQmx?÷;+:yfx?, ;+3x? b]xfosf s'/fx? vf]nL
b]xfosf] ;+:yf÷;+3sf] p2]Zo cg'?k ;+:yf÷;+3n] tTsfn ug]{ sfo{ ;DjGwL
of]hgf / k|:tfljt ;+:yf÷;+3sf] ljlgod @ k|lt o;} ;fy k]z u/]sf 5f}F .
!= ;+:yf÷;+3 ;DjGwL ljj/0f M–
-s_ k|:tfljt ;+:yf÷;+3sf] gfd M–
-v_ 7]ufgf M–
-u_+ p2]Zo M–
-3_ d'Vo sfo{ M–
-ª_ sfo{If]q M–
-r_ bfloTj M–
-5_ ;b:o ;+Vof M–
!= dlxnf ======== hgf
@= k'?if ========= hgf
-5_ s"n z]o/ k"+FhL M
-h_ ljqmL ug]{ z]o/ ;+Vof / To;sf] ?k}+of M–
cfj]bs
===========================
ldlt M– tby{ cWoIf ÷ ;+of]hs
===========;xsf/L ;+3÷;+:yf ln=
b|i6Jo M ;+:yf ;+3n] cfˆgf] 7]ufgf x]/k]m/ ug'{ k/]df x]/k]m/ u/]sf]
ldltn] ;ft lbg leq To;sf] ;"rgf /lhi6«f/ ;dIf k7fpg' kg]{5 .
29
cg';"rL – % clwsf/ k|Tof]hgsf] 9f“rf
>Ldfg ;xsf/L clws[tHo" ldlt M @)=======.=====.
l8lehg ;xsf/L sfof{no, ======== .
ljifo M– clwsf/ k|Tofof]hg .
dxf]bo,
o; k|:tfljt ========= ;xsf/L ;+:yf lnld6]8sf] ldlt @)====.=====.
ut] a;]sf] bf]>f] e]nfn] u/]sf] lg0f{o cg';f/ pQm ;+:yf btf{ ug]{ qmddf
k|rlnt P]g lgod adf]lhd k|s[of k"/f ug{sf] lgldQ cfjZos kg]{ sfd
sf/jfxL ug{sf] nflu tyf ljlgodf ;fdfGo yk36 u/L k|df0fls/0f ug]{
nufotsf ;+k"0f{ clwsf/ lgDg b:tvt gd"gf ePsf] tby{ ;+rfns
;ldltsf ======= >L ============= nfO{ k|Tofof]hg ul/Psf] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
lghn] xfd|f] k|ltlglwsf] ?kdf u/]sf ;Dk"0f{ sfdsf] lhDd]jf/L xfdL :jLsf/
ug{ d~h'/ ub{5f} .
clwsf/ k|Tofof]hg ul/Psf JolQmsf]
gfd M 7]ufgfM kbM
b:tvt gd"gf
!= >L =====================, =====================================, ==========
!= >L =====================, ======================= ==============, ===========
qm=;++ z]o/ ;b:ox?sf] gfd, y/ 7]ufgf b:tvt
!
@
#
$
gf]6M -!_ clwsf/ k|Tofof]hg kqdf cfj]bs ;a}sf] ljj/0f ;dfj]z ug'{ kg]{5 .
-@_ ;+3sf] xsdf klg o:t} k|sf/sf] clwsf/ k|Tofof]hgsf] kq lbg'÷lng' kg]{5 .
30
cg';"rL–^ :j3f]if0ff kq
o; k|:tfljt =========== ;xsf/L ;+:yf lnld6]8 btf{ ug{ lgj]bg ug]{
xfdL tkl;n adf]lhdsf cfj]bsx? lgwf{l/t dfkb08 adf]lhd b]xfosf]
k|lta4tf JoQm ub{5f} . ljj/0f ;fFrf] xf], em'7f 7x/] xfd|f] o; k|:tfljt
;+:yfsf] btf{ vf/]h u/L yk sf/jfxL u/]df ;d]t xfd|f] d~h'/L /x]sf] Joxf]/f
:jLsf/ ub{5f} .
æxfdL o; k|:tfljt ;+:yfsf b]xfosf cfj]bsx? oxL k|s[ltsf] cGo
;xsf/L ;+:yfsf] ;b:o 5}gf} . a}=s tyf ljlQo ;+:yf / cGo s'g} ;x/sfL
;+:yf÷;+3÷/fli6«o ;xsf/L a}+ssf] / /fHosf] sfg"g adf]lhd sfnf] ;"rLdf
k/]sf JolQm x}gf} . o; cl3 ;xsf/L ;+:yf vf]nL ;b:ox?sf] /sd lxgfldgf
u/L sf/jfO{df k/]sf jf km/f/ /x]sf JolQm x}gf} . sfnf] wgnfO ;'l4s/0f
u/]sf JolQm tyf ;DklQ ;'l4s/0f ;DaGwL s;'/df ;hfo kfPsf JolQmx?
x}gf}+ . xfdL ;xsf/Lsf cGt/fli6«o l;4fGt, d"No / dfGotf tyf ;xsf/L P]g
lgod / lgb]{zg tyf ;+:yfsf] :jLs[t ljlgod adf]lhd ;fd"lxs ;fdflhs,
cfly{s / ;f+:s[lts ljsf;sf] nflu o; ;+:yfsf] ;+rfng ug{ d~h'/ ub{5f} .
qm=;++
z]o/
;b:ox?sf]
gfd, y/
Gfful/stf g+= /
lnPsf] lhNnf
xfnsf] 7]ufgf /
;Dks{ kmf]g b:tvt
!
@
#
gf]6M :j–3f]if0ffkqdf cfj]bs ;a}sf] ljj/0f ;dfj]z ug'{ kg]{5 .
31
cg';rL– & ;+efJotf cWoog k|ltj]bgsf] 9f“rf
k|:tfljt ======== ;xsf/L ;+:yf lnld6]8sf]
;+efJotf cWoog k|ltj]bg, @)======
1= cfjZostfsf] klxrfg M
2= k'FhLsf] >f]t M
3= Jofj;foLs ;+efJotf M
4= k|:tfljt ;+:yfsf] nflu cfjZos kg]{ hgzlQm b]xfo adf]lhd x'g]5 M
5= ;]jf kfpg] ;b:ox?sf] clwstd ;+Vof M
6= sfo{If]q leq /x]sf ;dfg k|s[ltsf ;xsf/L ;+:yfx?sf] ;+Vof M
7= sfo{If]q leq a;f]af; ug]{ hg;+Vof M
8= sfo{If]q leqsf] ahf/sf] :j?k M
9= nlIft ;d"x M
10= ;+:yfsf] eflj sfo{qmd M
11= ;+:yfsf] ljsf; / :yfloTjsf cfwf/x? M
12= klxn] :yfkgf eO{ ;s]sf ;dfg k|s[ltsf ;+:yfx?df ;+nUg x'g g;Sg]
sf/0f M
32
cg';"rL–* ekf{O{
ekf{O bfb} k|:tfljt\ ======= ;xsf/L ;+:yf lnld6]8sf] tby{ ;+rfns ;ldltsf
======================= >L ======================== =========================cfu] pQm =======
;xsf/L ;+:yf ln=sf] z]o/ ;b:ox?sf]============k|f/lDes e]nfsf]
ldlt===================sf] lg0f{o adf]lhd k|lt z]o/ ?===========. sf
b/n]=============== hgfaf6 hDdf ==================== lsQfsf] x'g cfpg] hDdf
/sd ?= ==================================================== -cIf]?kL
=================================================== dfq_ / k|j]z z'Ns JolQm ?=
=========.– sf b/n] x'g cfpg] ?= ================.– -cIf]?kL ========
===============================dfq_ u/L hDdf ?= ================.– -cIf]?kL
============================================= dfq_ ;xsf/L ;+:yf btf{ ePkl5 ;+:yfsf]
gfddf a}+s vftf vf]nL hDdf ug]{ k|ltj4tf ;lxt pQm /sd d}n] a'lemlnO{
of] ekf{Odf ;xL5fk u/L l8lehg ;xsf/L sfof{no, ========= df k]z u/]sf] 5'
. k|fKt /sd xfn d]/f] ==========================df /x]sf] ============lx;fa
g+========================df hDdf u/L a}+s ef}r/ l8lehg ;xsf/L sfof{nodf
k]z u/]sf] 5' . pQm /sd ;+:yf btf{ eO{ lgodfg';f/ ;+:yfsf] cfkm\g} vftf
gvf]n];Dd rng gu/L ;'/lIft /fVg]5' . ;+:yfsf] a}+s vftf vf]n]kl5 tTsfn}
bflvnf ug]{5' . km/s k/]df k|rlnt sfg"g adf]lhd sf/jfO{ ePdf d]/f]
d~h'/L 5 .
Olt ;Dat\ @)====== ;fn ======== dlxgf ==== ut] /f]h ====z"ed\ ==============================.
33
cg';"rL – ( ========= ;xsf/L ;+:yfsf] xsdf cfj]bg ug]{ JolQmx?sf] ljj/0f / b:tvt
qm=; jfh]sf]
gfd y/
jfj' jf
kltsf]
gfd y/
cfj]bssf]
gfd y/ pd]/ 7]ufgf
k]zf
z]o/sf] ljj/0f
;Dks{
gDj/
/]vfTds
b:tvt
kmf]6f] /
kmf]6f]df
kg]{
ul/
b:tvt
k|lt
z]=
/sd
vl/b
z]=
;+Vof
z]o/sf]
/sd
!
@
#
$
%
^
&
34
cg';"rL – !) ============= ;xsf/L ;+:yfsf] tby{ ;++rfns ;ldltsf ;b:ox?sf] ljj/0f
kmf/fd
l;=
g+=
jfh]sf]
gfd
afj' jf
kltsf]
gfd
;+rfnssf]
gfd kb 7]ufgf k]zf
lgjf{lrt
ldlt
jxfn /xg]
cjlw
/]vfTds
b:tvt
kmf]6f] /
kmf]6f]df kg]{
u/L b:tvt
;Dk
s{=g+D
j/
s}lkmot
!
@
#
$
%
^
&
35
cg';"rL – !! ;+3sf] xsdf cfj]bg ug]{ ;+:yf jf ;+3sf] ljj/0f / b:tvt
l;=g+= ;+:yf÷;+3sf]
gfd 7]ufgf
z]o/
k"FhL
-cfj]bs
;+:yfsf]_
;b:o
;+Vof
-cfj]bs
;+:yfsf]_
btf{ ldlt
-cfj]bs
;+:yfsf]_
cfj]bsn] vl/b u/]sf] z]o/sf] ljj/0f
b:tvt
k|ltlglwTj
ug]{
JolQmsf]
;Dks{
gDj/
;+:yf jf
k|ltlglwTj
ug]{
JolQmsf]
s}lkmot k|lt
z]o/
/sd
vl/b
z]o/
z]o/sf]
/sd
k|ltlglwTj
ug]{
JolQmsf]
gfd
! @ # $ % ^ & * ( !) !! !@ !#
!
@
#
$
%
^
^
&
36
*
(
cg';"rL – !@ ============= ;xsf/L ;+3sf] tby{ ;++rfns ;ldltsf ;b:ox?sf] ljj/0f
kmf/fd
l;=
g+=
jfh]sf]
gfd
afj' jf
kltsf]
gfd
;+rfnssf]
gfd
k|ltlglwTj
ug]{
;+:yfsf]
gfd
kb 7]ufgf k]zf lgjf{lrt
ldlt
jxfn
/xg]
cjlw
/]vfTds
b:tvt
kmf]6f] /
kmf]6f]df
kg]{ u/L
b:tvt
;Dks{
g+Dj/ s}=
!
@
#
$
%
^
37
&
*
(
cg';"rL – !# ;b:o btf{ lstfj
-;xsf/L lgodfjnL, @)$( sf] lgod @! sf] pklgod -!_ sf] v08 -s_ ;+u ;DjlGwt_
l;=g+
=
jfh]sf]
gfd
afj'sf]
gfd
klt jf
kTgLsf]
gfd
;b:osf]
gfd, y/ pd]/
7]ufg
f k]zf
vl/b
u/]sf]
z]o/
;+Vof
;b:o
ePsf]
ldlt
dgf]lgt
xsjfnf
sf] gfd
pd]/ 7]ufg
f
b:tv
t jf
;xL
s}lkmot
38
39
;xsf/L ;+3÷;+:yfsf] lgjf{rg lgb]{lzsf, @)^(
kl/ro ;xsf/L ;+3÷;+:yfx? :jfoQ cfly{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts
pGglQsf nflu vf]lng] :jfoQ ;+:yfx? x'g\ . ;b:ox?åf/f k|hftflGqs
lgoGq0f ;xsf/Lsf] d"n l;4fGt xf] . lgjf{rg k|hftflGqs cEof;sf] cfwf/
xf] . ;xsf/L cfGbf]ngsf] k|f/Deb]lv g} g]kfndf ;xsf/L ;+3÷;+:yfx?sf
kbflwsf/Lx?sf] lgjf{rg lgod tyf lgb{]lzsf ljgf g} ;~rfng x'Fb} cfPsf]
lyof] . @)$& ;fndf ePsf] /fhgLlts kl/jt{g / k|hftGqsf] k'g:yf{kgf
kl5sf] kl/jlt{t kl/k|]Iodf ;xsf/L P]g, @)$* hf/L ePkl5 ;xsf/L ;+3,
/fli6«o ;xsf/L a}+s / ;+:yfsf ;+rfns ;ldlt tyf n]vf ;ldltsf
kbflwsf/Lx?sf] lgjf{rg sfo{nfO{ Jojl:yt ug{ lgjf{rg lgb]{lzsfsf]
cfjZostf dx;'z u/L ;xsf/L ;+3÷;+:yfx?sf] lgjf{rg lgb]{lzsf, @)^(
nfu" ul/Psf] 5 .
p2]Zo
g]kfne/df ;+rflnt ;a} txsf ;xsf/L ;+3, /fli6«o ;xsf/L a}+s /
;xsf/L ;+:yfx?sf ;~rfns ;b:o, k|ltlglw / n]vf ;ldltsf ;b:ox?sf]
lgjf{rg u/fpg ;/n / ;a} ;xsf/L ;+3÷;+:yfx?df ul/g] lgjf{rg sfo{df
Ps?ktf xf];\ eGg] p2]Zon] of] lgb]{lzsf hf/L ul/Psf] 5 .
!= ;+lIfKt gfd / k|f/DeM -!_ o; lgb{]lzsfsf] gfd æ;xsf/L ;+3÷;+:yf lgjf{rg lgb{]lzsf @)^(Æ
/x]sf] 5 .
-@_ of] lgb{]lzsf g]kfne/sf ;a} txsf ;xsf/L ;+3, /fli6«o ;xsf/L a}+s
tyf ;xsf/L ;+:yfsf ;+rfns ;ldlt tyf n]vf ;ldltsf
kbflwsf/Lx?sf] lgjf{rgsf] nflu cg';/0f ug'{ kg]{5 .
@= kl/efiffM ljifo jf k|;n] csf]{ cy{ gnfu]df o; lgb]{lzsfdf,
-s_ æ;+:yfÆ eGgfn] ;xsf/L P]g, @)$* sf] bkmf % cg';f/ btf{
ePsf] k|f/lDes ;xsf/L ;+:yf ;Demg' k5{ .
-v_ æ;+3Æ eGgfn] ;xsf/L P]g, @)$* sf] bkmf % cg';f/ btf{ ePsf]
ljifout ;+3, lhNnf ;xsf/L ;+3, s]Gb|Lo ;xsf/L ;+3 tyf
/fli6«o ;xsf/L ;+3nfO{ ;Demg' k5{ .
-u_ æa}+sÆ eGgfn] ;xsf/L P]g, @)$* sf] bkmf @^ sf] pkbkmf -$_
cg';f/ btf{ ePsf] /fli6«o ;xsf/L a}+snfO ;Demg' k5{ .
-3_ æljlgodÆ eGgfn] ;DalGwt ;+:yf jf ;+3 jf a}+ssf]
40
ljlgodnfO{ ;Demg' k5{ .
-ª_ ælgjf{rgÆ eGgfn] ;+:yf jf ;+3 a}+ssf cWoIf tyf pkfWoIf
nufot ;~rfns ;ldltsf ;b:o jf k|ltlglw jf n]vf ;ldltsf
kbflwsf/Lx?sf] lgjf{rgnfO ;Demg' k5{ .
-r_ ælgjf{rg clws[tÆ eGgfn] ;+:yf jf ;+3 jf a}+sn] cfˆgf] lgjf{rg
k|of]hgsf nflu lgo'Qm JolQm jf ;xsf/L ljefusf] /lhi6«f/ jf
lghn] tf]s]sf] clws[tnfO{ ;Demg' kb{5 .
-5_ ædtbftfÆ eGgfn] ;+:yf jf ;+3 jf a}+ssf ;b:o jf k|ltlglw jf
;~rfns ;d]tnfO{ ;Demg' k5{ .
-h_ æpDd]bjf/Æ eGgfn] ljlgod adf]lhdsf ;+:yf jf ;+3 jf a}+ssf]
;~rfns ;ldlt jf n]vf ;ldltsf ;b:o jf k|ltlglwsf]
lgjf{rgdf pDd]bjf/ x'g] JolQmnfO{ ;Demg' k5{ .
#= lgjf{rg pk;ldlt / lgjf{rg clws[t ;DaGwL Joj:yf M -s_ ;xsf/L ;+3, ;xsf/L a}+s tyf ;+:yfsf] ;+rfns ;ldltn] cfˆgf]
;+rfns ;ldlt / n]vf ;ldltsf] lgjf{rg ug]{ k|of]hgsf nflu
cfˆgf] ljlgod cg';f/ Ps lgjf{rg pk;ldlt u7g ug'{ kg]{5 .
-v_ lgjf{rg sfo{qmddf dtbfg clws[tsf ?kdf ;DalGwt ;xsf/L
sfof{no jf ljefun] k|ltlglw v6fPsf] eP ;f] sd{rf/L jf
;DalGwt ;xsf/L sfof{no jf ;xsf/L ljefun] sd{rf/L pknAw
gePdf ;+:yf jf ;+3 jf a}s /x]sf] jf lgjf{rg ;DkGg x'g] :yfgsf
:yflgo axfnafnf ;/sf/L sd{rf/L jf ljBfnosf :yfoL lzIfs jf
dfGotf k|fKt sfg"g Joj;foLnfO lgjf{rg pk;ldltn] lgjf{rg
clws[tsf] ?kdf lgo'Qm ug{ ;Sg]5 .
$= lgjf{rg sfo{qmdsf] ;"rgf k|sflzt ug{] M ;xsf/L ;+3, ;xsf/L a}+s tyf ;+:yfsf] k|ltlglw jf ;~rfns ;ldlt
jf n]vf ;ldltsf] kbflwsf/Lx?sf] lgjf{rgsf] nflu !% lbg cufj} ;DalGwt
;+3 jf ;xsf/L a}+s jf ;+:yfn] ;+rfns ;ldltsf] a}7s a;L cg';"rL – !
cg';f/sf] 9fFrf lgjf{rg sfo{qmdsf] ;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{5 .
%= dtbftf gfdfjnL k|sflzt ug{] M -s_ ;+rfns ;ldltsf] lg0f{ofg';f/ ul7t lgjf{rg pk;ldltn] lgjf{rg
u/fpg] lbgsf] k|f/Dedf cg';"rL–@ adf]lhdsf] 9fFrfdf ;+rfns
;ldltn] pknJw u/fPsf] / lgjf{rg clws[tn] k|dfl0ft u/]sf]
dtbftf gfdfjnL k|sflzt ug'{ kg]{5 / ;f] sf] d'r'Nsf cg';"rL–#
adf]lhdsf] 9fFrf /fVg' kg]{5 . 5'6km'6 ePsf] dtbftfsf] gfd
yk36 ug{ 5f]6f] cjlwsf] Dofb lbO{ yk36 ug'{ kg]{5 . yk36 u/L
41
;RofOPsf] clGtd gfdfjnL k'gM k|sflzt ug'{ kg]{5 .
-v_ lgjf{rg z'? ug'{ cl3 pDd]bjf/x?nfO{ k|rf/ k|;f/sf] nflu s]xL
;do lbg'kg]{5 . lgjf{rg z'? ePkl5 k|rf/–k|;f/ aGb ug'{ kg]{5 .
^= pDd]bjf/af6 b/vf:t lng]M -s_ ;+:yf jf ;+3 jf a}+ssf] ;+rfns ;ldlt, n]vf ;ldltsf]
pDd]bjf/sf] nflu b/vf:t lbg of]Uotf k'u]sf] JolQm jf k|ltlglwn]
cg';"rL–$ adf]lhdsf] 9fFrfdf /fvL pDd]bjf/sf] b/vf:t lbg'kg]{5
.
-v_ pDd]bjf/sf] nflu b/vf:t lb+bf Ps hgf k|:tfjs / Pshgf
;dy{ssf] ;xL ePsf] x'g'k5{ . t/ s'g} pDd]bjf/sf] nflu Ps k6s
k|:tfjs jf ;dy{s ePkl5 csf{] pDd]bjf/sf] nflu k|:tfjs jf
;dy{s aGg kfpg] 5}g .
-u_ lgjf{rg clws[tn] k|fKt b/vf:t hfFr u/L pDd]bjf/x?sf]
gfdfjnL cg'';"rL–% adf]lhdsf] 9fFrfdf tof/ u/L ;"rgf k|sflzt
ug'{ kg]{5 .
-3_ pDd]bjf/sf] bfjL lj/f]w / gfd lkmtf{ lng 5f]6f] cjlwsf] Dofb
lbg'k5{ / To;kl5 clGtd gfdfjnL k|sflzt ug'{ kg]{5 .
&= Ps kbsf] nflu dfq pDd]bjf/ x'g kfpg] M Ps hgf JolQm PseGbf
a9L kbsf] nflu pDd]bjf/ aGg kfpg] 5}g . lgDg cj:yfdf s'g} klg
JolQm ;~rfns ;ldlt nufot n]vf ;ldlt s'g} kbsf] lgjf{rgdf
pDd]bjf/ aGg kfpg] 5}g .
-s_ ;+:yf jf ;+3 jf a}+s jf s'g} klg ljlQo ;+:yfnfO{ ltg'{ a'emfpg'
kg{] gubL jf lhG;L a+fsL /x]sf]
-v_ ;+:yf jf ;+3 jf a}+ssf] a]?h" jf efvf gf3]sf] C0f jf cGo
k|sf/sf] /sd sfod /x]sf] .
-u_ ;+:yf jf ;+3 jf a}+s jf ljQLo ;+:yfsf] C0f r'Qmf gu/]jfkt
sfnf] ;"rLdf k/]sf] .
-3_ ;DklQ z'l4s/0f ;DaGwL d'2fdf sf/jfxL rln /x]sf] jf sf/jfxL
ePsf] .
-ª_ ;f]xL k|s[ltsf] ;+:yfdf ;+rfns ;ldlt jf n]vf ;ldltdf
kbflwsf/L e} sfd u/]sf] .
*= dtkqM lgjf{rgsf nflu cg';"rL – ^ adf]lhdsf] 9fFrfdf dtkq x'g]5 .
dtkqdf ePsf sf]7fx? gk'u ePdf hlt pDd]bjf/x? x'G5g\ plt g}
sf]7f ;+Vof yk ub{} n}hfg ;lsg] 5 .
(= dtbfg s]Gb|df k|j]z lgif]wM lgjf{rg clws[t / lghn] tf]s]sf] JolQmx?
afx]s cGo s'g} klg JolQmnfO{ dtbfg s]Gb|df k|j]z lgif]w ug'{ kg]{5 .
42
!)= ;b/ jf ab/ dtkqM
-s_ dt ;+s]t ubf{ cfkm"n] dt lbg rfx]sf] pDd]bjf/sf] gfd y/
ePsf] dt ;+s]t ug]{ sf]7fleq kg{] u/L :jl:ts lrGx - _ jf /]hf
-_ nufpg' kg]{5 .
-v_ b'O{ pDd]bjf/x?sf] sf]7fx?df kg{] u/L :jl:ts lrGx jf /]hf
nufO{ tL dWo] s;nfO{ dt lbPsf] xf] eGg] k|i6 gePdf, dtkqdf
:jl:ts lrGx jf /]hf g} gnufPdf / lgjf{rg clws[tsf] ;xL
gePdf dtkqx? ab/ x'g]5g\ .
-u_ Pp6f pDd]bjf/sf] sf]7fdf :jl:ts lrGx jf /]hf nufPsf] t/ /]hf
wsf{sf] 6'Kkf] bf];|f] pDd]bjf/sf] sf]7fdf 5'g k'u]]sf] ePtf klg dt
;+s]t eg] Ps} pDd]bjf/nfO{ u/]sf] xf] eGg] k|i6 b]lvPdf To:tf]
dtkq ;b/ dfGg' k5{ .
-3_ cfjZos kb eGbf j9L ;+Vofdf dtbfg u/]df ;f] dt jb/ x'g]5 .
-ª_ dtkq ;b/ jf ab/ ug{] af/] lgjf{rg clws[tsf] lg0f{o clGtd
x'g]5 .
!!= k|ltlglw lgo'Qm ug{ ;Sg]M s'g} pDd]bjf/n] cfˆgf] tkm{af6 lgjf{rgsf]
dtbfg sfo{sf] /]vb]v ug{ pDd]bjf/sf] tkm{af6 ug'{ kg{] ;Dk"0f{ sfo{sf]
nflu ;xsf/L ;+3, a}+s tyf ;+:yfsf ;b:ox?dWo] cg';"rL – & adf]lhdsf]
9fFrfdf s;}nfO{ k"0f{ clwsf/ lbO{ k|ltlglw lgo'lQm ug{ ;Sg] 5 .
!@= dtk]l6sfdf dtbfg ug{] M
-s_ dtbfgsf] nflu Pp6f jfs; jf :yfgLo ?kdf pknAw s'g}
a§fnfO{ dtk]l6sfsf] ?kdf k|of]u ug{ ;lsg] 5 . dtbfg z'?
x'g'eGbf cl3 pQm vfnL dtk]l6sf pDd]bjf/x? jf pgLx?sf
k|ltlglw ;fd' vf]n]/ b]vfO{ dt ;+s]t ug{] uf]Ko sf]7fsf] aflx/ k§L
;a}n] b]Vg] 7fpFdf /fVg' k5{ .
-v_ dtkqdf dt ;+s]t ug{sf] nflu Pp6f uf]Ko sf]7f jf 7fpF agfpg'
k5{ .
-u_ dtbftfnfO{ Ps JolQm Ps dtsf] cfwf/df dfq dt lbg nufpg'
k5{ . dtbftfnfO{ c?sf] k|ltlglwTj ug{] u/L dt v;fNg lbg'
x'Fb}g .
-3_ dtbftfn] lgjf{rg clws[t;Fu dtkq lnO{ pQm sf]7fdf uO{ dt
;+s]t u/L aflx/ cfO{ pQm dtkq dtk]l6sfdf v;fNg' k5{ .
-ª_ dtbfg sfo{ ;dfKt ePkl5 cg';"rL – * sf] 9fFrf cg';f/
d'r'Nsf v8f ug'{k5{ / To;kl5 To;} 7fpFdf dtu0fgf ug'{k5{ .
!#= lgjf{rg kl/0ffd 3f]lift ug{]M
-s_ lgjf{rgsf] kl/0ffd cg';"rL – ( adf]lhdsf] 9fFrfdf d'r'Nsf tof/
43
kf/L pDd]bjf/nfO{ jf pgLx?sf] k|ltlglwx?nfO{ ;xL u/fO{ 3f]if0ff
ug'{kg]{5 .
-v_ h'g;'s} kbsf] nflu hlt pDd]bjf/ v8f ePtfklg ;a}eGbf a9L
dt k|fKt ug{] pDd]bjf/nfO{ ljhoL 3f]lift ug'{ kg]{5 .
-u_ ;dfg lsl;dsf PseGbf a9L kbsf] nflu lgjf{rg ubf{ hlt
kbsf] nflu lgjf{rg ePsf] xf] Tolt kb;Dddf a9L dt k|fKt ug{]
pDd]bjf/x?nfO{ ljhoL 3f]lift ug'{ kg]{5 .
!$= uf]nf xfnL lg0f{o ug{] M dt u0fgfdf Ps eGbf a9L pDd]bjf/sf] dt
a/fa/ ePdf uf]nf k|yfåf/f lg0f{o u/fO{ ljhoL 3f]lift ug'{ kg]{5 .
!%= lglj{/f]w 3f]if0ff ug{] M pDd]bjf/sf] ;+Vof lgjf{rg ug{] kbsf] ;+Vof
a/fa/ ePdf lgjf{rg clws[tn] To:tf] JolQmnfO lglj{/f]w ljhoL
ePsf] 3f]lift ug'{ kg]{5 .
!^= k|df0f–kq lbg] M lgjf{rgdf ljhoL pDd]bjf/nfO{ cg';"rL – !)
adf]lhdsf] 9fFrfdf k|df0f–kq lbg' kb{5 .
!&= lrQ ga'‰g]n] ph'/ ug{] M k|f/lDes ;xsf/L ;+:yf, ljifout ;+3 tyf
lhNnf ;xsf/L ;+3sf] xsdf lgjf{rg clws[tåf/f u/fOPsf] lgjf{rgdf
lrQ ga'em] ;DalGwt ;xsf/L sfof{nodf / s]Gb|Lo ;xsf/L ;+3,
/fli6«o ;xsf/L a}+s tyf /fli6«o ;xsf/L ;+3sf] xsdf ;xsf/L
ljefusf] /lhi6«f/ ;dIf #% lbg leq ph'/ ug{ ;lsg] 5 . ;xsf/L
ljefusf] /lhi6«f/n] u/fPsf] lgjf{rg ;DaGwdf #% lbgleq ;DalGwt
dGqfnosf ;lrj ;dIf ph'/ ug{ ;lsg]5 .
!*= sfuhkq k]z ug{]M dtbfg sfo{sf] ;dflKt / ljhoL pDd]bjf/sf]
3f]if0ff u/L ;s]kl5 lgjf{rg clws[tn] dtbfg ;DaGwL sfuhftx?
;DalGwt ;+3÷;+:yfsf] sfof{nodf k]z ug'{kg]{5 . lgjf{rg ;DaGwL ;a}
sfuhftx? l;n u/L k|dfl0ft u/fO{ ;'/lIft ;fy /fVg' kg]{5 .
!(= dtbftf gfdfjnL ;DalGwt ;xsf/L sfof{no jf ;xsf/L ljefudf k]z
ug'{ kg]{ M ;+:yf jf ;+3 jf a}ssf lhDd]jf/ kbflwsf/Ln] ;+rfns
;ldltn] :jLs[t u/]sf] / lgjf{rg clws[tn] k|dfl0ft u/]sf] dtbftf
gfdfjnLsf] Ps k|lt k|f/lDes ;+:yf, ljifout ;+3 tyf lhNNff ;xsf/L
;+3n] ;DalGwt ;xsf/L sfof{no / s]Gb|Lo ;xsf/L ;+3, /fli6«o
;xsf/L a}+s tyf /fli6«o ;xsf/L ;+3n] ;xsf/L ljefudf dtbfg
;DkGg ePsf] & lbg leq pko'Qm / l56f] ;+rf/ dfWodaf6 k7fpg'
kg]{5 .
44
45
cg';"rL – ! lgjf{rg sfo{qmd
-lgb{]lzsfsf] bkmf $ ;“u ;DalGwt_
l;=g+= ljj/0f ldlt ;do
! dtbftfsf] klxnf] gfdfjnL k|sfzg ;f]xL lbg ljxfg !) ah]
@ dtbftf gfdfjnL pk/ bfjL lj/f]w ;f]xL lbg !)=))–!)=#) ah]
# dtbftfsf] clGtd gfdfjnL]
k|sfzg ;f]xL lbg !!=)) ah]
$ pDd]bjf/sf] b/vf:t ;f]xL lbg !!=#)–!@=)) ah]
% pDd]bjf/sf] klxnf] gfdfjnL
k|sfzg ;f]xL lbg !@=!% jh]
^ pDd]bjf/ pk/sf] bfjL lj/f]w ;f]xL lbg !@=!%–!@=$% ah]
& bfjL lj/f]w pk/ 5fgljg ;f]xL lbg !@=$%–)!=#) ah]
* pDd]bjf/sf] clGtd gfdfjnL
k|sfzg ;f]xL lbg )!=#) ah]
( k|rf/ k|;f/ sfo{qmd ;f]xL lbg )!=#)–)@=)) ah]
!) dtbfg k|f/De ;f]xL lbg )@=)) ah]
!! dtu0fgf k|f/De ;f]xL lbg dtbfg ;dfKt ePkl5
!@ lgjf{rg kl/0ffdsf] 3f]if0ff ;f]xL lbg dtu0fgf ;dfKt
ePkl5
================================
lgjf{rg clws[t
;xsf/L ;+3÷;+:yf
================================== j8f g+= =======
gu/klnsf÷ufpF ljsf;
;ldlt===========================
lhNnf=================================
b|i6JoM– dflysf] sfo{qmd gd"gfsf] nflu lbOPsf] xf] . 7fpF, ;do / cj:yf x]/L lgjf{rg
clws[tn] lgjf{rg sfo{qmd agfpg ;lsG5 .
46
cg';"rL – @ dtbftf gfdfjnL
-lgb{]lzsfsf] bkmf %-s_ ;“u ;DalGwt_
===================c~rn====================lhNnf============g=kf=÷uf=lj=;=j8f g+ ====
l:yt ============== ;xsf/L ;+:yf÷;+3 ln= ==============
l;=g+= dtbftfsf] gfd y/ pd]/ 7]ufgf s}lkmot
!
@
#
$
%
^
&
*
(
!)
ldltM– ====================================
:yfgM– lgjf{rg clws[t
=================== ;xsf/L ;+3÷;+:yf
============ lhNnf ================ gu/kflnsf÷
ufpF ljsf; ;ldlt j8f g+= =====
47
cg';"rL –# dtbftf gfdfjnL k|sflzt u/]sf] d'r'Nsf
-lgb{]lzsfsf] bkmf %-s_ ;“u ;DalGwt_
ldlt ================ df x'g] ==============lhNnf =============== g=kf=÷uf=lj=;= j8f
g+= ==== l:yt ========================== ;xsf/L ;+:yf÷;+3 tyf /fli6«o ;xsf/L
a}+ssf] ;~rfns ;ldltsf] cWoIf÷pkfWoIf÷;b:o÷k|ltlglw÷n]vf ;ldltsf]
;+of]hs÷;b:osf] lgjf{rgsf] nflu ================== ;xsf/L ;+:yf÷;+3
cGtu{tsf dtbftf gfdfjnL ldlt ===============sf lbg xfd|f] /f]xj/df
=================7fpFdf 6fF;]sf] 7Ls ;fFrf] xf] .
/f]xj/sf] ;xL != ===============================
@= ===============================
#= ===============================
#= ===============================
$= ==============================
gfdfjnL 6fF; ug{]sf] ;xL ===========
ldlt======================================
48
cg';"rL –$ pDd]bjf/sf] b/vf:t
-lgb{]lzsfsf] bkmf ^-s_ ;“u ;DalGwt_
>L lgjf{rg clws[t ldlt M
lgjf{rg pk;ldlt, =========== ;xsf/L ;+3÷;+:yf ln= ========== .
ljifoM pDd]bjf/L btf{ ul/ lbg] .
======================== ;xsf/L ;+:yf÷;+3÷a}+ssf] ;~rfns÷n]vf ;ldltsf]
==================== kbdf lgjf{lrt eO{ ;+:yfsf] ;]jf ug]{ OR5f ePsf]n] ldlt
===================df ;DkGg x'g] lgjf{rgdf pDd]bjf/ aGg of] b/vf:t k]z u/]sf] 5' .
d afx]s o; ;+:yfsf] ;+rfns / n]vf ;ldltsf] s'g} klg kbdf d]/f gft]bf/
pDd]bjf/ gePsf], d o; k|s[ltsf] cGo s'g} ;+:yfsf] ;+rfns / n]vf ;ldltsf]
kbdf sfo{/t g/x]sf], o; ;+:yfdf d}n] lg/Gt/ ?kdf ldlt==================b]vL
;b:o eO{ xfn;Dd ;+:yfsf] gLlt sfo{qmd cg';f/ ;b:osf] lhDd]jf/L
OdfGbf/Lk"j{s lgjf{x ul/ cfPsf], ;+:yfsf] efvf gf3]sf] ;fFjf Jofh e'Qmfg ug{ /
Dofb e'Qmfg ePsf a'emfpg afFsL s'g} /sd g/x]sf], xfn klg ;+:yfn] sf/f]jf/
ug{ cg'dlt k|fKt u/]sf] ef}uf]lns If]qdf :yfoL a;f]af; /x]sf], a}+s tyf ljlQo
sf/f]jf/df sfnf] ;"rLdf gfd gk/]sf] / ;xsf/Lsf] k|rlnt sfg'g tyf ;xsf/Lsf
ljZjJofkL dfGotf k|fKt d"No / l;4fGtsf jf/]df d hfgsf/ /x]sf] x'Fbf d]/f]
pDd]bjf/L :jLs[t x'g ;d]t cg'/f]w ub{5' . ;xsf/L P]g, lgod ;xsf/L ljefuaf6
hf/L dfkb08 / ;+:yf÷;+3sf] ljlgod ljkl/t d]/f] pDd]bjf/L ePdf ;f]xL
adf]lhd pDd]bjf/L vf/]h ePdf d]/f] s'g} cfklQ 5}g .
lgj]bs b:tvtM
pDd]bjf/sf] Gffd y/ M
7]ufgf / ;Dks{ kmf]g gDa/ M
dtbftf qmd ;+Vof M
k|:tfjs
b:tvtM
k|:tfassf] gfd y/ M
dtbftf qmd ;+Vof M
;dy{s
b:tvtM
;dy{ssf] gfd y/ M
dtbftf qmd ;+Vof M
of] b/vf:tkq ldlt============ sf lbg ======== ah] >L================== n] d]/f] ;dIf
k|:t't ug'{ ePsf] Aoxf]/f k|dfl0ft ub{5' .
b:tvt M===================
49
lgjf{rg clws[t
50
cg';"rL – % pDd]bjf/x?sf] gfdfjnL ;"rL
-lgb{]lzsf bkmf ^-u_ ;“u ;DalGwt_
===============================================;xsf/L ;+:yf÷;+3÷a}+ssf] ;+rfns
;ldlt÷n]vf ;ldltsf] ===================lgjf{rgsf nflu ldlt ======================
df x'g] lgjf{rgdf pDd]bjf/ x'g lgDglnlvt JolQmx?n] b/vf:t lbg' ePsf]n]
;a}sf] hfgsf/Lsf] nflu k|sflzt ul/Psf] 5 .
l;=g+= pDd]bjf/sf] gfd y/ kb pd]/ ln+Ë 7]ufgf s}lkmot
ldltM–
=====================
lgjf{rg clws[t
=================== ;xsf/L ;+3÷;+:yf
======= lhNnf ================= gu/kflnsf÷
ufpF ljsf; ;ldlt j8f g+= =====
51
cg';"rL – ^ dtkq
-lgb{]lzsfsf] bkmf * ;“u ;DalGwt_
qm=;+= pDd]bjf/sf] gfd kb dt ;+s]t
kb cWoIf
!=
@=
kb M pkfWoIf
!=
@=
kb M ;lrj
!=
@=
kb M sf]iffWoIf
!=
@=
kb M;b:o
!=
@=
#=
kbM n]vf ;ldlt ;+of]hs
!=
@=
kb M n]vf ;ldlt ;b:o
!
@
#
o:t} k|sf/n] hlt hgf pDd]bjf/ x'G5g\ sf]7f yk ub}{ nfg ;lsg]5 .
========================
lgjf{rg clws[t
=================== ;xsf/L ;+3÷;+:yf
======= lhNnf ================= gu/kflnsf÷
ufpF ljsf; ;ldlt j8f g+= =====
52
cg';"rL – & dtbfg tyf dtu0fgf k|ltlglwsf] lgo'lQm -lgb{]lzsfsf] bkmf !! ;“u ;DalGwt_
>L =======================================
============================================
========================lhNnf====================uf=lj=;=÷g=kf=
l:yt=================;+3÷;+:yf÷a}+ssf] ======================= ;ldltsf]
cWoIf÷pkfWoIf÷;b:o k|ltlglwsf] lgjf{rgdf d
========================================= pDd]bjf/ ePsf]n] ;xsf/L
;+3÷;+:yf÷a}+ssf] lgjf{rg lgb{]lzsf adf]lhd tkfO{ >L
====================================nfO{ d]/f] dtbfg tyf dtu0fgf k|ltlglwsf] ?kdf
lgo'lQm u/]sf] 5 . tkfO{n] d]/f] tkm{af6 pQm lgb{]lzsfsf] clwgdf /xL
lgjf{rg k|ltlglwsf] ?kdf u/]sf] lgjf{rg ;DaGwL sfd sf/jfOdf d]/f]
d~h'/L 5 .
ldltM–
-;xL============================_
gfd======================== ===
7]ufgf ========================
pk/f]Qm adf]lhd dtbfg tyf dtu0fgf k|ltlglw x'g d~h'/ ub{5' .
ldltM–
-;xL============================_
gfd======================== ===
7]ufgf ========================
af]wfy{ tyf sfof{y{
>L lgjf{rg clws[tHo"
=============================;+3÷;+:yf ln=
=============================lhNnf
=============================uf=lj=;=÷g=kf=
of] lgo'lQmkqsf] af]wfy{ o; sfof{nodf d]/f] ;dIf bflvn ePsf] xf] .
ldltM– ;xL==============================
lgjf{rg clws[t
53
cg';"rL – * dtbfg ;dfKt ePsf] d'r'Nsf
-lgb{]lzsfsf] bkmf !@-ª_ ;“u ;DalGwt_
===========================lhNnf ========= g=kf=÷uf=lj=;= j8f g+= === l:yt
=================;xsf/L ;+:yf÷;+3÷a}+ssf] +;+rfns ;ldltsf]
;b:o÷cWoIf÷pkfWoIf÷k|ltlglw÷n]vf ;ldltsf] ;+of]hs÷;b:o kbdf
ePsf] dtbfg sfo{ ===================ah] ldlt===================df z'? eO{
====================ah] ;DkGg ePsf] 7Ls ;fFrf] xf] .
pDd]bjf/ jf k|ltlglwx?sf] ;xL
>L==========================================================================
>L==========================================================================
>L==========================================================================
>L==========================================================================
>L==========================================================================
>L==========================================================================
=====================
lgjf{rg clws[t
54
cg';"rL – ( dtu0fgf kl/0ffd d'r'Nsf
-lgb{]lzsfsf] bkmf !# ;“u ;DalGwt_
======================lhNnf ===================uf=lj=;=÷g=kf=j8f g+= === l:yt
=================;xsf/L ;+3÷;+:yf÷a}+ssf] kbflwsf/Lx?sf] nflu ;DkGg ePsf
lgjf{rgsf] dtu0fgf kl/0ffd cg';f/ dtbfg ePsf] hDdf ================dt
dWo] ==========================dt ab/ ePsf] / =======================;b/ dt dWo]
pDd]bjf/x?n] lgDg adf]lhd ;b/ dt k|fKt u/]sf] xF'bf ;f]xL adf]lhd
3f]if0ff u/L of] d'r'Nsf ul/lbof}F .
pDd]bjf/sf] gfd y/ k|fKt ;b/ dt qmd ljhoL k/flht
!= pDd]bjf/ ======================sf] k|ltlglw >L========================================
@= pDd]bjf/ ======================sf] k|ltlglw >L========================================
#= pDd]bjf/ ======================sf] k|ltlglw >L========================================
:yfgM– lgjf{rg clws[tM–
ldltM–
55
cg';"rL – !) k|df0f–kq
-lgb{]lzsfsf] bkmf !^ ;“u ;DalGwt_
================================= ;xsf/L ;+:yf÷;+3÷a}+s
========================= lhNnf ======================== g=kf=÷uf=lj=;= j8f g+= ===
l:yt ========= ;xsf/L ;+:yf÷;+3÷a}+ssf >L ============================ ldlt
==================== df ePsf] ================== kbsf] lgjf{rgdf lgjf{lrt÷lglj{/f]w
lgjf{lrt x'g' ePsf]n] of] k|df0f–kq k|bfg ul/Psf] 5 .
======================
lgjf{rg clws[t