KL Trainers 20 januari 2010

73
Krachtige Leeromgeving Trainershandleiding T

description

Krachtige Leeromgeving Trainershandleiding Trainershandleiding M inisterie van P lanning en O ntwikkelingssaMenwerking M inisterie van O nderwijs en v OlksOntwikkeling

Transcript of KL Trainers 20 januari 2010

Page 1: KL Trainers 20 januari 2010

Krachtige LeeromgevingTrainershandleiding

T

Page 2: KL Trainers 20 januari 2010
Page 3: KL Trainers 20 januari 2010

Krachtige LeeromgevingTrainershandleiding

Ministerie van Onderwijs en vOlksOntwikkeling

Ministerie van Planningen OntwikkelingssaMenwerking

Page 4: KL Trainers 20 januari 2010

4

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

COLOFONHet trainingspakket ‘Krachtige Leeromgeving’, bestaande uit een deelnemerswerkboek, een trainershandleiding en dvd’s, is tot stand gekomen door PROGRESS en UNICEF. PROGRESS is een samenwerkingsverband tussen MINOV, PLOS en VVOB.

Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling (MINOV)Dr. S. Kafiluddistraat 117-123Paramaribo, Suriname

Ministerie van Planning en Ontwikkelingssamenwerking (PLOS)Dr. Sofie Redmondstraat 118Paramaribo, Suriname

Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand (VVOB)Commewijnestraat 41Paramaribo, Suriname

Programma Effectievere Scholen Suriname (PROGRESS)Commewijnestraat 31Paramaribo, Suriname

Het Kinderfonds van de Verenigde Naties (UNICEF)Heerenstraat 17Paramaribo, Suriname

Coördinatie: Lilianne Hercules (PROGRESS, VVOB), Simone Vis (UNICEF), Paramaribo

Lay out: Jessica Polanen (P-productions), Paramaribo

Uitgifte: Paramaribo, december 2009

Drukwerk: Kern Office Supplies N.V.

Illustraties: Gerold Slijngard Steve Ammersingh Afdeling Curriculumontwikkeling MINOV

Samengesteld door: Stichting Projekten Christelijk Onderwijs Suriname

Stichting De Bouwsteen

Page 5: KL Trainers 20 januari 2010

Voorwoord

Deze trainershandleiding is door Stichting Projekten (SPCOS) en Stichting De Bouwsteen ontwikkeld in opdracht van PROGRESS (Programma Effectie-vere Scholen in Suriname) in samenwerking met UNICEF.

PROGRESS is een samenwerkingsverband tussen het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling (MINOV), het Ministerie van Planning en Ontwikkelingssamenwerking (PLOS) en de Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand (VVOB).

Deze trainershandleiding dient als ondersteuning voor u, de trainer, om de training ‘Krachtige Leeromgeving’ op een professionele wijze te kunnen verzorgen aan leerkrachten in ons Surinaamse onderwijs.

Wij zijn er van uitgegaan dat u zelf al heel veel weet, dat u ervaring heeft in het trainen en goed bekend bent met het Surinaamse onderwijs. Zeker niet alles in deze trainershandleiding zal nieuw voor u zijn maar de training in zijn geheel vraagt van u zeker een degelijke voorbereiding.

Met genoegen presenteren wij deze trainershandleiding en wij hopen dat u er in zult slagen onze collega-leerkrachten nog beter toe te rusten voor hun belangrijke taak.

Namens de Ontwikkelaars,

5

Stichting Projekten Christelijk Onderwijs SurinameStichting De Bouwsteen

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Page 6: KL Trainers 20 januari 2010

6

Inhoudsopgave

DefiniTies en DoeLen 7Krachtige Leeromgeving 7Hoofdthema 1: ‘positief leerklimaat’ 8 Hoofdthema 2: ‘klassenmanagement’ 9

opzeT van De Training 10‘De rode draad’ 11Programmaoverzicht Dag 1 12Programmaoverzicht Dag 2 13Uw voorbereiding 14

HeT DraaiboeK 16Onderdelen ‘Krachtige leeromgeving’Dag 1: ‘Positief Leerklimaat’ 17Onderdelen ‘Krachtige leeromgeving’Dag 2: ‘klassenmanagement’ 45

bijLagen 68Literatuurlijst 68Begrippenlijst 69

1

2

3

1

4

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

notities___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Page 7: KL Trainers 20 januari 2010

7

Definities en doelen

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Hieronder staan de definities van de onderwerpen die tijdens de trainingsdagen aan de orde komen. Daarnaast worden de trainingsdoelen per onderwerp en trainingsdag aangegeven. Het trainingspakket ‘Krachtige Leeromgeving’ bestaat uit twee hoofdthema’s: positief leerklimaat en klassenmanagement.

Bij de uitwerking van deze hoofdthema’s is rekening gehouden met drie in-valshoeken: de pedagogische, de organisatorische en de fysieke omgeving van de klas en de school. Hieronder valt ook het sociaal-emotionele klimaat, dat moet leiden tot een veilige, prettige sfeer in de klas.

De training is opgezet met allerlei activerende werkvormen, zodat de deelnemers zelf ook inspiratie op kunnen doen.

Krachtige leeromgevingEen krachtige leeromgeving is een situatie waarbij de vereiste leerprocessen en motivatie uitgelokt en op gang gehouden worden om de beoogde leerre-sultaten bij de leerlingen te bereiken (bron: ‘Ik geloof in jou!’).

Een krachtige leeromgeving moet gezien worden als de ‘cocon’ waarin het kind tot bloei moet komen alvorens ‘losgelaten te worden’ voor de grote wereld. De ingrediënten die binnen de ‘cocon’ de groei van het kind bevorderen zijn:

een positief leerklimaat zodat het kind zelfvertrouwen heeft• een bewust klassenmanagement en sfeerversterkers•

Uitgaande van het hier bovenstaande worden de trainingsdoelen voor dag 1 en dag 2 als volgt gesteld:

de deelnemer weet welke rol hij heeft in de leeromgeving van de leerling

de deelnemer past de leeromgeving zo aan dat deze krachtig wordt

Page 8: KL Trainers 20 januari 2010

Hoofdthema 1: Positief leerklimaat Een positief klimaat is een ‘heersende’ sfeer waarin de ´leer-kracht´ van het kind bevorderd wordt (bron: Langelaan, 2004).

Het gaat hier om een sfeer die in de klas wordt gecreëerd waardoor de leerlingen enerzijds met plezier, inzet en zelfvertrouwen kunnen deelnemen aan het leerproces en de onderwijsactiviteiten en de leerkracht anderzijds niet alleen als onderwijzende functioneert maar ook als begeleider in de volledige groei en ontwikkeling van de leerling.

Op trainingsdag 1 worden aan de hand van bovenstaande met betrekking tot een positief leerklimaat de volgende doelen behaald:

De leerkracht is bereid te werken aan een positieve instelling.• De leerkracht weet een positief leerklimaat te herkennen.• De leerkracht is in staat een positief leerklimaat te scheppen door onder • andere positieve communicatie en het geven van complimenten en positieve beoordelingen.

8

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

notities___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Page 9: KL Trainers 20 januari 2010

9

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Hoofdthema 2: KlassenmanagementKlassenmanagement is het geheel van maatregelen die de leerkracht neemt om een ordelijke leeromgeving te creëren (bron: Veenman, 1993).

Klassenmanagement is het fundament voor effectief onderwijs. Leerkrachten die de gang van zaken in de klas goed organiseren, creëren een werksfeer waarin alle kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen.

Goed klassenmanagement zorgt er bovendien voor dat leerkrachten ontspannen voor de klas staan, ongeacht de fysieke locatie.

Op trainingsdag 2 wordt aan de hand van bovenstaande met betrekking tot klassenmanagement het volgende doel behaald:

De leerkracht heeft kennis en vaardigheden om effectief klassenmanagement toe te passen.

Subdoelen naar aanleiding van het doel van klassenmanagement:

De leerkracht past effectief klassenmanagement toe door afspraken met • duidelijke regels te maken en leerlingen effectief te belonen en sturen.De leerkracht is in staat een stimulerende (fysieke) leeromgeving te • scheppen.

Voor meer achtergrond over de krachtige leeromgeving kunt u ook hoofdstuk 2 van het boek ‘ Ik geloof in jou!’ lezen. Achter in deze trainershandleiding staat de literatuurverwijzing van het gebruikte materiaal.

Page 10: KL Trainers 20 januari 2010

10

Opzet van de training

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Uw trainershandleiding staat niet los van het deelnemerswerkboek. Achtergrondinformatie en uitwerking van de opdrachten met werkbladen zijn in het deelnemerswerkboek verwerkt. Het is belangrijk dat u het deel-nemerswerkboek letterlijk dóór en dóór kent. De achtergrondinformatie geeft u verdieping en ‘tekst’ om een onderwerp uit te leggen of te introduceren. Daarnaast adviseren wij u ook u extra te verdiepen in de onder-werpen door bijvoorbeeld boeken uit de literatuurlijst te lezen, websites te bezoeken enzovoort.

Verder is het van belang dat u zich de trainingsonderdelen helemaal eigen maakt. Hiervoor krijgt u de gelegenheid tijdens het train-the-trainer-program-ma en in uw eigen voorbereiding als u de training daadwerkelijk gaat geven.

De opzet van het trainingsprogramma is weliswaar kernachtig, vanwege de beperkte trainingsduur, maar zeer praktisch en toepasbaar. Een belangrijk principe is ‘Learning by doing’. Dat houdt in dat voor de trainee de ‘leerstof’ op verschillende wijzen wordt aangeboden. Belangrijker nog is dat u zelf de beste ‘leermeester’ bent, doordat u alles wat in de training wordt aange-boden, ook zelf voordoet in de wijze waarop de training wordt verzorgd.

In hoofdstuk 3, het draaiboek, wordt aan het laatstgenoemde extra aandacht besteed. Er wordt gebruik gemaakt van een symbool om uw aandacht er extra op te vestigen.

Dit symbool wordt in deze trainershandleiding gebruikt met de betekenis: voorbeeldgedrag, op dit moment in de training wordt een extra beroep gedaan op uw voorbeeldgedrag.

Het programma is opgedeeld in twee trainingsdagen. De dag start met het welkom heten van de deelnemers en de dag eindigt met een evaluatie. Er zijn twee pauzes per trainingsdag en elke pauze duurt ± 15 minuten. De tweede pauze wordt tevens gebruikt om een ‘energizer’ te doen.

Voor elke trainingsdag is er een hoofdthema gekozen. Elk hoofdthema is aan de hand van kernbegrippen uiteengezet. Die kernbegrippen horen bij het hoofdthema, maar worden consequent gedurende de gehele training gebruikt. Zij vormen de ‘rode draad’ in de training.

Page 11: KL Trainers 20 januari 2010

11

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

De omschrijving van de kernbegrippen, materialen en andere veelgebruikte begrippen zijn opgenomen in de begrippenlijst, die u als bijlage vindt.

De tip! Dit symbool wordt gebruikt om aan te geven wanneer er een tip of suggestie voor u wordt geplaatst. We hebben allemaal af en toe een handige tip of suggestie nodig. Sommige tips kunt u direct toepassen, weer andere vragen wat nadenktijd of enige voorbereiding.

De ‘rode draad’Een belangrijk uitgangspunt in de training is dat elk aspect door de gehele training heen wordt uitgedragen; de verschillende aspecten horen bij elkaar en zijn op elkaar afgestemd. Bij het hoofdthema ‘positief leerklimaat’ zullen kernbegrippen gebruikt worden als leervoorkeuren, (zelf)reflectie, positieve communicatie, enzovoort. Deze kernbegrippen worden door u, de trainer, consequent gebruikt en toegepast (voorbeeldgedrag) in de verschillende programmaonderdelen van dag 1 en dag 2. Zo zullen ook kernbegrippen bij het thema klassenmanagement van trainingsdag 2 worden toegepast in het programma van dag 1.

Dit trainingspakket is dus veel meer dan het afdraaien van een programma of het doorlopen van het draaiboek. Het vraagt van u extra voorbereiding en ook momenten van zelfreflectie.

Enkele punten die u hierbij op weg kunnen helpen:

Welke leervoorkeur en allergie heeft u zelf? Hoe gaat u daarmee om?•

Hoe ziet voor u een ideale trainer er uit (eigenschappen, talenten,• enzovoort)?

Op welke wijze past u positieve communicatie, complimenten en beoor-• deling toe?

Welke afspraken wilt u met de trainees maken? Hoe gaat u die afspraken• maken? Enzovoort.

Page 12: KL Trainers 20 januari 2010

12

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Programmaoverzicht Dag 1

Hieronder wordt het programma voor trainingsdag 1 weergegeven. Deze dag heeft als hoofdthema positief leerklimaat. In het draaiboek zijn de verschillende onderdelen van de training verder uitgewerkt.

07.30 - 08.00 Inloop met koffie en thee (30 min.)

08.00 – 08.15 Welkom en kennismaking (15 min.)

08.15 - 08.30 Doelen en verwachtingen (15 min.)

08.30 – 09.10 De Ideale Leerkracht en mijn stijl (40 min.)

09.10 - 09.30 Positief Leerklimaat (20 min.)

09.30 – 09.45 Communicatie in Positief Leerklimaat (15 min.)

09.45 – 10.00 Pauze (15 min.)

10.00 – 11.00 Positieve communicatie (60 min.)

11.00 – 11.25 Complimenten (25 min.)

11.25 – 11.50 Positieve beoordeling (25 min.)

11.50 – 12.05 Energizer/ pauze (15 min.)

12.05 -12.40 Leervoorkeuren ontdekken en (35 min.) uitleg leervoorkeuren

12.40 -13.00 Evaluatie (20 min.)

Einde

Er is een klas waar de juf iedere morgen bij de deur staat, al haar kinderen stuk voor stuk bij de naam noemt (DE VOORNAAM!!!) en een vriendelijke opmerking maakt (wat zit je haar vandaag leuk! hoe is het met je kleine broertje? ben je gister nog gaan zwemmen?). De kinderen van deze juf voelen zich welkom en op hun gemak en beginnen de dag goed. En we weten allemaal: een goed begin…

Page 13: KL Trainers 20 januari 2010

13

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Programmaoverzicht Dag 2

Hieronder wordt het programma voor trainingsdag 1 weergegeven. Deze dag heeft als hoofdthema Klassenmanagement. In het draaiboek zijn de verschillende onderdelen van de training verder uitgewerkt.

07.30 - 08.00 Inloop met koffie en thee (30 min.)

08.00 – 08.30 Terugblik (30 min.)

08.30 - 08.40 Introductie over klassenmanagement (10 min.)

08.40 – 09.10 Afspraken (30 min.)

09.10 - 09.35 Sturen: gewenst en ongewenst gedrag (25 min.)

09.35 – 09.50 Pauze (15 min.)

09.50 – 10.10 Vervolg: sturen (20 min.)

10.10 – 10.55 Signalen (45 min.)

10.55 – 11.10 Energizer/ pauze (15 min.)

11.10 – 11.45 Sfeerversterkers (35 min.)

11.45 – 12.00 Een gezonde school (15 min.)

12.00 – 12.30 Overdracht in de school (30 min.)

12.30 – 13.00 Morgen in de klas & Evaluatie (30 min.)

Einde

Page 14: KL Trainers 20 januari 2010

14

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Uw voorbereidingEen goede voorbereiding is essentieel voor een vlot en prettig verloop. Er zijn verschillende punten waarop voorbereiding getroffen moet worden: persoon-lijk, wat het materiaal betreft, technisch, enzovoort. Hierbij kunt u hulp vra-gen, maar pas als u zelf goed bent nagegaan welke uw sterke punten zijn. U kunt het best zelf inschatten hoeveel inzet en tijd de voorbereiding per on-derdeel u zal kosten.

Voorbeeld 1 bij de voorbereiding:Voordat de training begint – test de laptop om er zeker van te zijn dat het PowerPoint-bestand werkt. Verzeker u ook dat de beamer en laptop goed samenwerken. Sta op verschillende plekken in de zaal om na te gaan of het scherm overal te zien is, en vooral of iedereen het geluid van de presentatie of van de film goed kan verstaan.

Neem de presentatie grondig door. Bij een PowerPoint-presentatie is het belangrijk dat u de slides van tevoren kent, weet in welke volgorde ze komen, en welke informatie meegegeven moet worden met elke slide. De slide zelf zal een minimum aan informatie bevatten, omdat het belangrijk is dat de deelnemers naar u luisteren en niet afgeleid worden door de tekst op de slides. Op elke slide staan dus slechts kernwoorden.

Als u van uzelf weet dat presenteren een zwak punt is, is extra voorbereiding nodig. De presentatie kan anders een valkuil voor u worden, vooral als u veel deelnemers heeft met de leervoorkeur kennis verwerven.

Om iedereen geïnteresseerd te houden is het belangrijk om humor te gebruiken en ervoor te zorgen dat alles niet te droog en saai wordt. Mocht u geen laptop of beamer tot uw beschikking hebben (bijvoorbeeld in het binnenland), zorg dan dat u de tekst van de slides bijvoorbeeld op flappen heeft geschreven.

Voorbeeld 2 bij de voorbereiding:Het vormen van groepen voor de groepsopdrachten. Hoewel groepswerk niet bij elke opdracht wordt gebruikt, is het wel belangrijk dat de wijze en het moment van groepsindeling van te voren bij u bekend is. Er zijn verschillende manieren om dat te bepalen, afhankelijk van de soort opdracht. Over het algemeen is het praktischer om de indeling aan het begin van de training, les of dag vast te stellen, maar een spelvorm of energizer is ook een uitstekend moment.

Page 15: KL Trainers 20 januari 2010

15

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Een checklist is een handige manier om af te strepen wat allemaal gedaan moet worden of en alle aanwezige materialen in orde zijn. U kunt dus een checklist samenstellen, zo specifiek als u het zelf prettig vindt.

Geef de deelnemers de tijd even ‘van de schrik te bekomen’ na een moeilijk woord of lastige zin. Neem hiervoor minstens een halve minuut; liever nog meer.

Om de noodzaak van deze tip te kunnen verduidelijken, moeten we een stuk je biologie doornemen. Bij alle dierlijke wezens en ook bij mensen, werkt een mechanisme dat er voor zorgt dat we in gevaarlijke situaties, zonder nadenken, onmiddellijk reageren. Instinctmatig, in een snelle reflex, reagerend op de aanleiding. Denk aan de plotselinge vlucht van een dier, of de automatische reactie van een automobilist op een gevaarlijke situatie. In ons lichaam vinden een aantal gebeurtenissen plaats die ervoor zorgen dat we in een reflex handelen in plaats van te gaan nadenken. ‘Wie zich bedreigd voelt, kan niet meer denken.’ Dit proces gebeurt ook bij het plotseling horen van moeilijke woorden en zinnen. Een denkblokkade is een feit en het orga-nisme kan slechts op automatische piloot reageren.

Overigens werkt het hele proces ook in omgekeerde volgorde: ervaar je iets als veilig, aangenaam, leuk, dan daalt het adrena-linepeil, waardoor optimaal denken mogelijk wordt. Uit: Tips voor lesgevers

Groepsindeling kan op verschillende manieren; door gebruik te maken van nummers, letters, leervoorkeuren, maar ook vormen of figuren. Een creatieve wijze van groepsindeling werkt verrassend.

Page 16: KL Trainers 20 januari 2010

16

Draaiboek

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Het draaiboek kan niet los van het deelnemerswerkboek worden gebruikt. In het draaiboek staat per onderdeel vermeld hoeveel tijd elk onderdeel kost, welk onderwerp aan de orde is, welke leervoorkeur met het onderdeel aangesproken wordt, welke benodigdheden er nodig zijn en daarnaast wordt er een korte toelichting gegeven.

Het is belangrijk als u als trainer de vertaalslag maakt ; informatie verwerken en toepassen naar persoon, gedrag en werk. U kunt zelf inschatten wanneer de deelnemers hier behoefte aan hebben. De onderstaande drie onderdelen zijn als het ware ‘herkauw-momentjes’ voor de deelnemer. Zorg ervoor dat deze drie onderdelen wezenlijk onderdeel uit maken van de training. Neem er echt even de tijd voor!

Morgen in de klas! Dit groene invulblokje komt regelmatig voor in het deelnemerswerkboek. Het vak is leeg om aan de deelnemers de ruimte te bieden zelf op te schrijven wat ze met deze nieuwe informatie morgen in de klas zullen doen.

Persoonlijke flap! Bij opdrachten waarbij zelfreflectie en/of zelfwerkzaamheid wordt toegepast, kan deze werkvorm gebruikt worden in plaats van plenaire bespreking. Op de flap wordt een kanttekening gemaakt door de deelnemers zelf, zodat u en de overige deelnemers regelmatig inzage hebben.

Dagboek notities! Het verschil met de persoonlijke flap is dat het dagboek niet voor een ieder zichtbaar is. Het is echt iets per-soonlijks van en voor de deelnemer. U kunt er zelf ook een dagboek op na houden; uw eigen ervaringen met deze training.

Voor u zelf hebben we een vakje ‘Morgen in de training’ toe-gevoegd. In dit oranje invulblokje kunt u tijdens het train-the-trainer-programma en in uw voorbereiding opschrijven wat u wilt onthouden voor uw eigen training, waar u op moet letten, tips, enzovoort.

Zorg ervoor dat deze trainingshandleiding echt uw eigen handleiding wordt (net als het deelnemerswerkboek dat zal zijn voor de deelnemers). Daarnaast geven we bij elk onderdeel een voorbeeld of voorbeeldvragen om u op weg te helpen bij het trainingsonderdeel. Bijvoorbeeld over hoe u een onderdeel kunt nabespreken, introduceren of welke vragen u kunt stellen. Dit is echt alleen een voorbeeld, maak er uw eigen tekst van. Succes!

Page 17: KL Trainers 20 januari 2010

17

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Tip bij het introduceren, uitleggen en samenvatten van een (deel)onderwerp.

De 10 T’s: VerTel waT je gaaT verTellen

VerTel heT

VerTel waT je verTeld hebT

bron: Het geheim van de trainer, 2006

Dag 1 Positief leerklimaat

De Onderdelen

Page 18: KL Trainers 20 januari 2010

18

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 1 Welkom en kennismaking

TijD 8.00 – 8.15 uur 15 minuten

LeervOOrkeur Participeren, oefenen

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Spel: handtekeningenspelAan het begin van deze training is het belangrijk dat u de deel-nemers van harte ontvangt en dat u een prettige uitstraling hebt. Na het groeten heet u de deel-nemers welkom. U legt uit hoe de kennismaking zal gebeuren. Geef de deelnemers aan dat ze voor deze kennismaking hun deelne-merswerkboek en een pen nodig hebben.

BeNODigDheDeN Dagboek, schrijfgerei

vOOrBeeLD(vrageN) Deelnemers vertellen dat u blij bent dat ze aanwezig zijn voor de training en dat aan het begin van de training ieder eerst met elkaar zal kennismaken op een speciale manier.

Page 19: KL Trainers 20 januari 2010

19

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 20: KL Trainers 20 januari 2010

20

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 2 Doelen en verwachtingen

TijD 8.15 - 8.30 uur 15 minuten

LeervOOrkeur Oefenen

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Persoonlijke flap (introductie)Vertelt u eerst wat een persoon-lijke flap is en houdt er als voor-beeld één in de hand.

Iedere deelnemer krijgt een per-soonlijke flap. Leg de opdracht uit met de nadruk, dat het echt gaat om inhoudelijke doelen: wat zijn de doelen en verwachtingen met be-trekking tot de training. Geef aan dat ze ook in hun ‘dagboek’ zaken kunnen bijhouden. Daarnaast zal de persoonlijke flap elke trainingsdag opgehangen worden in de trainings-ruimte. Dit is dan een rode draad voor u en de deelnemer.

Ook u leert van de ervaring van de leerkrachten. U heeft zelf ook een dagboek waarbij bijzondere uitspraken en dergelijke worden opgeschreven.

BeNODigDheDeN 35 flaps, viltstiften/markers waslijn strak tegen de muur bevestigd en knijpers

vOOrBeeLD(vrageN) U kunt terug verwijzen naar de training ‘Ik geloof in jou!’ en vra-gen wat ze zich daarvan nog kun-nen herinneren, of ze eerder van de term hebben gehoord. Waar laat ‘krachtige leeromgeving’ u aan denken en wat verwacht u te leren in deze training?

Page 21: KL Trainers 20 januari 2010

21

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 22: KL Trainers 20 januari 2010

22

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 3 De ideale leerkracht en mijn stijl

TijD 8.30 – 9.10 uur 40 minuten

LeervOOrkeur Participeren

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Groepsbespreking: Op willekeurige wijze maakt u de groepsinde-ling (groepen van 3), bijvoorbeeld door deelnemers op volgorde van geboortedatum te laten staan en dan te nummeren van 1 tot en met 3. De oudste staat vooraan en de jongste achteraan. U geeft aan wat de bedoeling is van de op-dracht en wat ze nu zullen doen. Zet de punten op papier (op de persoonlijke flap). Het is belangrijk dat u de deelnemers overtuigt dat op een vertrouwelijke basis hier-mee wordt omgegaan. Het gaat niet om een vingerwijzing, maar om ontdekken waar ze individueel nu staan en hoe ze hiermee het best verder kunnen.

BeNODigDheDeN Deelnemerswerkboek, persoonlijke flap, viltstiften of markers.

vOOrBeeLD(vrageN) Wat is voor u de ideale leer-kracht? Schets uw eigen ideaal-beeld.

Page 23: KL Trainers 20 januari 2010

23

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 24: KL Trainers 20 januari 2010

24

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 4 Positief leerklimaat

TijD 9.10 – 9.30 uur 20 minuten

LeervOOrkeur Participeren, kennis verwerven

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Kwartetspel: Het spel wordt in groepsverband gespeeld. U heeft van tevoren bepaald op welke wijze u de groepsverdeling wilt doen. Wanneer de groepen al gevormd zijn en plaatsnemen, worden (voor de duidelijkheid) de spelregels van het spel uitgelegd: elke groep van 5 personen krijgt een pak kaarten, de kaarten worden verdeeld in de groep (dus ieder 4 kaarten), deelnemers vragen aan elkaar de kaarten.

Het bijzondere van dit kwartet is, dat het een inleiding is op verschil-lende aspecten van ‘krachtige leer-omgeving’. Dit hoeft u nog niet aan de deelnemers te vertellen, het is de bedoeling dat ze het spelender-wijs ontdekken. U loopt rond en kijkt hoe het spel verloopt. Het spel zelf kan vlug afgelopen zijn, dus spoort u ze aan om ook met elkaar te praten over de onderwerpen.

BeNODigDheDeN Een pak kaarten voor elke groep (deelnemersmateriaal).

vOOrBeeLD(vrageN) Begrijpt u waarom deze vier kaarten bij elkaar horen? Wat hebben deze onderwerpen met elkaar gemeen?

Page 25: KL Trainers 20 januari 2010

25

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 26: KL Trainers 20 januari 2010

26

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 5 Communicatie in een positief leerklimaat

TijD 9.30 - 9.45 uur 15 minuten

LeervOOrkeur Kunst afkijken

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Dvd bekijken en werkopdracht: U neemt eerst de opdracht door met de deelnemers. In het deel-nemerswerkboek staan de op-drachten. Daarna wordt de dvd afgedraaid, eerst scène 1. U geeft hun daarna de gelegenheid om het bijbehorende deel van de opdracht te doen. U laat de 2e scène afspelen.

Een zeer korte plenaire bespre-king volgt aan het eind van de totale opdracht.

BeNODigDheDeN Deelnemerswerkboek, dvd-speler en trainingsdvd ‘Communicatie’

vOOrBeeLD(vrageN) Wat heeft u het meest aangespro-ken? Wat is u opgevallen? U kunt ook vragen op te noemen wat bij de opdracht is ingevuld.

Pauze 9.45 – 10.00 uur

Page 27: KL Trainers 20 januari 2010

27

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 28: KL Trainers 20 januari 2010

28

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 6 Positieve communicatie

TijD 10.00 – 10.15 uur 15 minuten

LeervOOrkeur Ontdekken, participeren

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Script schrijven: Naar aanleiding van de vorige opdracht, instrueert u de deelnemers nu scène 3 voor de film te schrijven. Scène 3 van de dvd ‘Communicatie in een posi-tief leerklimaat’ geeft de ideale situatie weer van positieve commu-nicatie tussen leerkracht - leerlingen en leerling – leerling.

Leg uit dat het om een eenvoudige scène gaat, dat ze kort de inhoud op papier zetten. Deelnemers mogen samenwerken om het script te schrijven, want zoals u heeft gemerkt, is dit echt iets voor de ontdekkers. Loop rond om te assisteren en motiveren (let hierbij vooral op de andere leer-voorkeuren). Geef voorbeelden van positieve communicatie als dat nodig is en help zo een groepje op weg (doe dit niet plenair, want ontdekkers zullen gewoon aan de slag willen). Deelnemers kunnen er alvast op gewezen worden dat de scène zal worden uitgespeeld. Hierdoor kunnen ze zelf rekening houden met rolverdeling en onder-ling afstemmen.

BeNODigDheDeN Deelnemerswerkboek

vOOrBeeLD(vrageN) Wat zou u willen zien op de film in de ideale situatie?

Page 29: KL Trainers 20 januari 2010

29

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 30: KL Trainers 20 januari 2010

30

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 6 Positieve communicatie vervOLg

TijD 10.15 – 11.10 uur 45 minuten

LeervOOrkeur Oefenen

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Rollenspel:U heeft bij het rondlopen een overzicht gekregen van de scripts. De geschreven scripts van scène 3 zullen worden uitgespeeld. Het ligt aan u om de groepen één voor één de beurt te geven.

Zorg voor orde, rust en motivatie zodat een vlotte start kan worden gemaakt. Tijdens de presentaties begeleidt u en geeft u feedback. Let op dat er echt feedback ge-geven wordt over de communicatie. Let ook op dat er aandacht is voor verbale en non-verbale communi-catie.

Het is belangrijk dat de positieve communicatie steeds goed uit de verf komt, ga dus niet haastig te werk met feedback geven. U kunt van tevoren aangeven dat het misschien niet mogelijk is om alle groepen een beurt te geven.

BeNODigDheDeN Niet van toepassing

vOOrBeeLD(vrageN) Waaraan heeft u de positieve com-municatie herkend? U kunt ook vragen hoe het eventueel anders zou kunnen. Omgaan met negatieve feedback doet u door hier effec-tief op te reageren, bijvoorbeeld ‘Het kan dat u dat heeft ervaren of opgemerkt, maar hoe kunt u dat op een positieve wijze aangeven? Welke positieve zaken heeft u wel gemerkt?’

Page 31: KL Trainers 20 januari 2010

31

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 32: KL Trainers 20 januari 2010

32

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 7 Complimenten

TijD 11.00 – 11.25 uur 25 minuten

LeervOOrkeur Ontdekken

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Individuele werkopdracht:Dit is een zeer praktische werkop-dracht. Neemt u de opdracht door met de deelnemers. Er volgt geen plenaire bespreking, maar u kunt wel individueel reageren, terwijl u langsloopt.

Geef als trainer zelf ook compli-menten, terwijl de deelnemers bezig zijn met de verwerking van hun opdracht of bij de presentatie of zelfs in of na de pauze. Laat het geven van complimenten alstublieft niet beperkt blijven tot dit pro-grammaonderdeel! Een goed voor-beeld doet goed volgen!

BeNODigDheDeN Deelnemerswerkboek

vOOrBeeLD(vrageN) U kunt reageren op de deelnemers door bijvoorbeeld ‘dat hebt u goed gedaan, het was een creatieve manier, u heeft een prettige uit-straling, de boodschap komt zo goed over’ enzovoort.

Page 33: KL Trainers 20 januari 2010

33

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 34: KL Trainers 20 januari 2010

34

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 8 Positieve beoordeling

TijD 11.25 – 11.50 uur 25 minuten

LeervOOrkeur Ontdekken, participeren

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Interactief gesprek, reflecteren:Eerst laat u de deelnemers plenair brainstormen over anders of posi-tief beoordelen. Geef deelnemers de gelegenheid zoveel mogelijk ideeën te geven, te reageren of aan te vullen op wat een ander heeft gezegd.

Daarna verdeelt u het werk van de leerlingen en mogen de deelnemers in duo’s het werk daadwerkelijk beoordelen.

U loopt langs, helpt mee en geeft feedback.Zet af en toe de groep stil en geef feedback (positief) over wat u gezien heeft.

BeNODigDheDeN Werkstukken / materiaal / schriften van leerlingen

vOOrBeeLD(vrageN) U kunt reageren op de deelnemers door bijvoorbeeld ‘Dat hebt u goed gedaan, het was een creatieve manier, de boodschap komt zo goed over’ enzovoort.

Pauze 11.50 – 12.05 uur

Page 35: KL Trainers 20 januari 2010

35

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 36: KL Trainers 20 januari 2010

36

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Energizer

De Rups: 2 groepen worden gevormd. Met de handen op de schouder van de voorstaande persoon, probeert de groep zich te verplaatsen door achteruit te lopen.

Page 37: KL Trainers 20 januari 2010

37

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Notities

Page 38: KL Trainers 20 januari 2010

38

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 9 Leervoorkeuren ontdekken

TijD 12.05 – 12.25 uur 20 minuten

LeervOOrkeur Oefenen

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Spel: Bij de voorbereiding heeft u goed doorgenomen wat wordt bedoeld met leervoorkeuren. U kunt heel kort deelnemers uitleg-gen wat leervoorkeuren zijn (nog niet ingaan op de verschillende leervoorkeuren) en wat de bedoe-ling van dit spel is. Op een cen-trale plek wordt een emmer of bakje geplaatst. Elke deelnemer ontvangt van u 5 kaartjes met elk een andere kleur. Van te voren kunt u de kaartjes per deelnemer klaarzetten. Hang de A3 op met de verschillende trainingsonderdelen, zodanig dat u het ook kunt zien. Aan de hand hiervan benoemt u de verschillende trainingsonderdelen van deze dag. Elke leervoorkeur heeft een bepaalde kleur. Geef dit aan voordat u het onderdeel be-noemt.

U geeft de instructie aan de deel-nemers om na elk onderdeel een kaart te behouden of juist in de emmer weg te doen. ‘Als dit de wijze is waarop u het liefst heeft geleerd, dan houdt u die kaart (kleur benoemen). Zo niet, dan doet u die kaart in de emmer.’

BeNODigDheDeN Deelnemersmateriaal: kleuren-kaartjes (5 verschillende kleuren per deelnemer), overzicht A3 met onderdelen van het dagprogramma.

Page 39: KL Trainers 20 januari 2010

39

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 40: KL Trainers 20 januari 2010

40

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 9 Uitleg leervoorkeuren vervOLg

TijD 12.25 – 12.40 uur 15 minuten

LeervOOrkeur Kennis verwerven

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Presentatie: U geeft nu aan de hand van de PowerPoint-presen-tatie de uitleg van de vijf leer-voorkeuren en praktische toepas-sing in de klas. Verwijs ook naar het overzicht in het deelnemers-werkboek. De uitgebreide uitleg van de leervoorkeuren staat in het deelnemerswerkboek van ‘Acti-verende Didactiek’. Bij uw voorbe-reiding kunt u dit goed doornemen, zodat u deze niet zo makkelijke materie helder kunt uitleggen.

Laat de deelnemers checken of ze inderdaad de juiste leer-voorkeur overgehouden hebben. Geef ieder-een nog even de kans te wijzigen. Op de persoonlijke flap kan de leervoorkeur worden opge-schreven.

Wijs de deelnemers er op dat op de eerste dag van ‘Activerende Didactiek’ verder gegaan wordt met de leervoorkeuren, maar dat ze zich nu al bewust kunnen zijn van hun eigen leervoorkeur en die van hun collega’s. Het gaat hier dus echt om een bewustwor-dingsproces. Ze kunnen alvast in de klas opletten of ze bepaalde leervoorkeuren herkennen bij hun leerlingen.

BeNODigDheDeN Beamer, laptop, scherm, cd met PowerPoint-presentatie leer-voorkeuren, deelnemerswerkboek.

Page 41: KL Trainers 20 januari 2010

41

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 42: KL Trainers 20 januari 2010

42

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 10 Evaluatie

TijD 12.40 – 13.00 uur 20 minuten

LeervOOrkeur Oefenen

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Interactief (creatief) gesprek:Voorwerpevaluatie: zoek iets in het lokaal (als er tijd is kan het ook buiten) wat symbool staat voor hoe u de dag ervaren heeft. Laat een aantal deelnemers het toelichten. Laat daarna de deelnemers die niet aan het woord zijn geweest hun symbool toelichten aan hun ‘buur-man of buurvrouw’.

BeNODigDheDeN Materiaal in de trainingsruimte

Page 43: KL Trainers 20 januari 2010

43

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 44: KL Trainers 20 januari 2010

44

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Notities

Page 45: KL Trainers 20 januari 2010

45

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Dag 2 Klassenmanagement

De Onderdelen

Page 46: KL Trainers 20 januari 2010

46

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 1 Terugblik

TijD 8.00 – 8.30 uur 30 minuten

LeervOOrkeur Oefenen

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Gebruik A3 vellen met daarop de onderwerpen van dag 1. Verwijs naar deze onderwerpen aan de muur en vraag iedereen om te gaan staan bij het onderwerp waar men nog vragen of opmerkingen over heeft. Indien er teveel vragen zijn, kunnen deelnemers elkaar helpen, op elkaar reageren of gebruik dan tijd gedurende de pauze of aan het eind van de dag. Indien er te weinig of geen vragen zijn, ga dan zelf bij een onderwerp staan en stel dan vragen aan de deelnemers of geef een samenvatting van de vorige dag.

Eventuele vragen die u kunt stellen:Wat zijn aspecten van een posi-• tief leerklimaat?Wat houdt communicatie in?• Waarop letten we bij positieve • beoordeling? Welke leervoorkeuren zijn er? • Wat is uw leervoorkeur? Heeft u al leervoorkeuren bij uw leer-lingen ontdekt?

BeNODigDheDeN Trainersmateriaal: A3 vellen met de onderwerpen van dag 1 erop.

Page 47: KL Trainers 20 januari 2010

47

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 48: KL Trainers 20 januari 2010

48

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 2 Introductie over klassenmanagement

TijD 8.30 - 8.40 uur 10 minuten

LeervOOrkeur Kennis verwerven

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Presentatie d.m.v. PowerPoint:Tijdens de presentatie geeft u de deelnemers een moment om de informatie op elke nieuwe slide te kunnen lezen en verwerken. Stel deelnemers op hun gemak door hun te laten weten dat dit onderwerp (klassenmanagement) iets is dat ze al kennen en gebruiken, maar dat ze de terminologie misschien nog niet kennen. Stel ook vragen aan de groep en maak de presentatie op deze manier interactief en inte-ressant. Stel de vragen vooral aan die deelnemers in de groep die de leervoorkeur ‘oefenaars’ hebben.

De uitgebreide uitleg van klassen-management (sturen, afspraken, signalen en sfeerversterkers), staat in het deelnemerswerkboek van ‘Krachtige Leeromgeving’. Lees dit goed door zodat u aan de hand van de PowerPoint-presentatie een gedegen verhaal kunt houden en u ook tijdens de volgende opdracht hieraan kunt refereren.

BeNODigDheDeN Cd met PowerPoint-presentatie, laptop, beamer, scherm.

Page 49: KL Trainers 20 januari 2010

49

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 50: KL Trainers 20 januari 2010

50

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 3 Afspraken

TijD 8.40 - 9.10 uur 30 minuten

LeervOOrkeur Oefenen, participeren

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Zelfreflectie, zelfwerkzaamheid:Deelnemers worden in groepen ge-plaatst. Daarna volgt de instructie. Het eerste deel van de opdracht wordt individueel gedaan. Het ma-teriaal voor deze opdracht heeft u van te voren klaargelegd en wordt door de deelnemers voor aanvang van de opdracht opgehaald.

Ook hebt u aan het begin van de dag afspraken gemaakt met de deelnemers. U kunt als voorbeeld verwijzen naar deze afspraken.

BeNODigDheDeN A4 papier, kleurtjes, potloden, slijpers, vegers.

Page 51: KL Trainers 20 januari 2010

51

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 52: KL Trainers 20 januari 2010

52

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 4 Sturen - gewenst en ongewenst gedrag

TijD 9.10 – 9.35 uur 25 minuten

LeervOOrkeur Kennis verwerven

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Werkopdracht: Het opschrijven van verschillende vormen van belonen en straffen. Het gaat bij deze oefening nog niet om welke sturing goed of minder goed is.

Het belangrijkste wat deze opdracht naar voren dient te bren-gen, is dat er wordt afgestapt van de ‘traditionele’ vormen en dat er creatieve ideeën komen als resul-taat. Aan het eind van de opdracht kunt u plenair vragen wie enkele vormen wil opnoemen.

Let er op dat u niet over gaat tot waardeoordeel!

Het is een gevoelig onderwerp, aangezien op scholen nog steeds lijfstraffen worden toegepast. Bedenk van te voren hoe u gaat reageren als dit ter sprake komt.

BeNODigDheDeN Deelnemerswerkboek.

Pauze 9.35 – 9.50 uur

Page 53: KL Trainers 20 januari 2010

53

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 54: KL Trainers 20 januari 2010

54

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 4 Sturen vervOLg

TijD 9.50 – 10.10 uur 20 minuten

LeervOOrkeur Oefenen, kunst afkijken

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Werkopdracht: De bedoeling van deze opdracht is om deelnemers kritisch te laten nadenken over de wijze van sturen. De beloning of straf moet steeds in relatie worden gebracht met het bereiken van het gewenst gedrag.Het is belangrijk om de achter-grondinformatie goed door te nemen (zie deelnemerswerkboek).

In sommige situaties is het dui-delijk welk antwoord juist is, maar in enkele gevallen zal discussie ontstaan over het juiste antwoord. Voorkom een ‘goed of fout’- discussie, belangrijk voor deze opdracht is de motivatie achter het antwoord.

BeNODigDheDeN Deelnemerswerkboek

Page 55: KL Trainers 20 januari 2010

55

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 56: KL Trainers 20 januari 2010

56

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 5 Signalen

TijD 10.10 – 10.55 uur 45 minuten

LeervOOrkeur Participeren

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Demonstratie, oefening:U geeft een introductie over het concept signalen en haalt daarbij enkele voorbeelden aan. De deelnemers zullen individuele signalen maken aan de hand van de regel of afspraak die zij het belangrijkst vinden. Hierbij ge-bruiken zij de regels of afspraken die vóór de pauze gemaakt zijn bij onderdeel 3.

Signalen moeten ook morgen in de klas uitgevoerd kunnen worden.

Heeft u door de training heen uw eigen signaal laten zien? Hoe heb-ben de deelnemers daarop gerea-geerd? Vraag de deelnemers of ze weten wat uw signaal is. Laat de deelnemers aan het einde van de opdracht ook een paar signalen voor doen. Dan kunnen de andere deelnemers reageren zoals verwacht wordt bij het signaal.

BeNODigDheDeN Deelnemersmateriaal (geplastifi-ceerde kaarten met signalen en lege kaarten), schrijfgerei.

Pauze 10.55 - 11.10 uur

Page 57: KL Trainers 20 januari 2010

57

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 58: KL Trainers 20 januari 2010

58

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Energizer

Voertuigenspel: Dit spel stelt een verkeerssituatie in Suriname voor.

Deelnemers worden verdeeld in voertuigen elk met een bestuurder, voetgang-ers – maak de verdeling willekeurig. De voertuigen worden geblinddoekt, en afspraken worden gemaakt met de bestuurders over welke tekens gebruikt kunnen worden om richting aan te geven. Met behulp van stoelen en tafels wordt een verkeerssituatie nagebootst. Twee deelnemers worden verkeers-agenten (het kan ook 1 deelnemer zijn als er een ongelijk aantal mensen is). Het voertuig dat de finish als eerste bereikt zonder ongeluk of boete wint.

Page 59: KL Trainers 20 januari 2010

59

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Notities

Page 60: KL Trainers 20 januari 2010

60

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 6 Sfeerversterkers

TijD 11.10 – 11.45 uur 35 minuten

LeervOOrkeur Participeren, kunst afkijken

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Herkennen en benoemen: Het eerste deel van de opdracht wordt uitgevoerd door de deelne-mers twee foto’s in het deelne-merswerkboek te laten bestu-deren. Hierbij ligt het accent op het fysieke. Na een plenaire bespreking hiervan wordt het ver-volgdeel van de opdracht gedaan.

Let bij de plenaire bespreking op de kennisverwervers en de ontdekkers aangezien er in de werkvormen weinig aandacht aan hen is besteed.

U hebt zelf enkele sfeerverster-kers toegepast in de training. Na de opdracht krijgen deelnemers een lijst met voorbeelden mee. Deze lijst deelt u uit en kunnen de deelnemers in hun map toevoegen.

BeNODigDheDeN Deelnemerswerkboek, -materiaal.

Page 61: KL Trainers 20 januari 2010

61

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 62: KL Trainers 20 januari 2010

62

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 7 Een gezonde school

TijD 11.45 – 12.00 uur 15 minuten

LeervOOrkeur Ontdekken, kennis verwerven

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Stappenplan, zelfwerkzaamheid: Het maken van de opdracht en het invullen van de PAHO-criteria-lijst kan het beste in schoolteams gedaan worden.

Het is belangrijk dat deelne-mers niet het idee krijgen dat hun school er zo slecht aan toe is en dat deze criterialijst te hoge verwachtingen schept.

Stelt u ze gerust dat bewustwor-ding, herkennen en identificeren al een grote stap is om daadwerkelijk te beginnen met werken aan een gezonde school.

BeNODigDheDeN Deelnemerswerkboek (PAHO criteria)

Page 63: KL Trainers 20 januari 2010

63

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 64: KL Trainers 20 januari 2010

64

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 8 Ik ga ervoor!

TijD 12.00 – 12.30 uur 30 minuten

LeervOOrkeur Kunst afkijken, ontdekken

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Dvd kijken, stappenplan maken:Dit onderdeel bestaat uit A en B. Deel B is bestemd voor de scholen in het binnenland (Brokopondo, Sipaliwini), omdat in dit geval het gehele schoolteam participeert aan de training.

Zoals in het deelnemerswerkboek staat aangegeven wordt het eerste deel van de film afgedraaid, en na de vragen te hebben ingevuld, wordt deel twee vertoond.

Bedenk van tevoren hoe u gaat reageren op leerkrachten die er tegenop zien om het over te dra-gen aan hun collega’s of die zelf nog weerstand hebben tegen deze grote veranderingen.

Praat na afloop eventueel nog met een paar individuele leerkrachten om hun te bemoedigen.

BeNODigDheDeN Trainingsdvd, dvd speler.

Page 65: KL Trainers 20 januari 2010

65

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 66: KL Trainers 20 januari 2010

66

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

ONDerDeeL 9 Morgen in de klas en Evaluatie

TijD 12.30 – 13.00 uur 30 minuten

LeervOOrkeur Ontdekken, oefenen

WerkvOrm eN TOeLiChTiNg Zelfreflectie: Na deze twee-daagse training biedt u de gelegenheid aan deel-nemers om iets concreet aan te geven waar ze aan willen werken. ‘Wat gaat u of kunt u morgen toepassen in de klas?´

Dit onderdeel geeft de deelnemers tijd om te reflecteren. Als leidraad kunt u bij het rondlopen enkele van de onderwerpen benoemen.

De evaluatie van deze training wordt schriftelijk gedaan. Deel de formulieren uit en verzamel ze na afloop.

BeNODigDheDeN Deelnemerswerkboek, evaluatie-formulieren

Page 67: KL Trainers 20 januari 2010

67

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Morgen in de training

Page 68: KL Trainers 20 januari 2010

68

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Bijlagen

Literatuurlijst

De Excellente Leerkracht. Langelaan, T. (2004). Uitgeverij H. Nelissen, Barneveld (NL).

De geliefde leraar. Hoe u het blijft of hoe u het wordt. Wuesten, V. (2009). Wuesten en Hoornstra, Nijmegen (NL).

Discipline and Group Management in Classrooms. Kounin, J. (1970).Holt McDougal, Geneva (USA).

Effectieve Instructie en doelmatig klassenmanagement. Veenman, S. (1993). Swets en Zeitlinger, Leiden (NL).

Het gaat steeds beter. Van der Helde, W. en Bijkerk, L. (2006). Bohn Stafleu Van Loghum, Houten (NL).

Ik geloof in jou!Leerlinggericht en kindvriendelijk onderwijs: dromen en durven, denken, doen. Ori, H., Roolvink, L. en Schoenmakers, L. (2009). Graphoset, Paramaribo.

Module: Kindvriendelijke Scholen. Stichting Projekten Christelijk Onderwijs Suriname (2006).

Tips voor lesgevers: suggesties voor meer werkplezier.De Waard, H. en King, D. (2008). Garant-Uitgevers N.V., Antwerpen/Apeldoorn.

Training Klassenmanagement. Stichting Projeckten Christelijk Onderwijs Suriname (2006).

Page 69: KL Trainers 20 januari 2010

69

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Begrippenlijst Op alfabetische volgorde

A3 papier Formaat van een vel papier (tweemaal zo groot als een A4, een A4 is de grootte die het meeste gebruikt wordt).Activerende didactiek Een leerling zodanig lesgeven dat hij of zij aan het werk gaat en blijft.Badge Naambordje dat je op de kleding kunt dragen.Beamer Apparaat waarmee teksten en illustratie gepresenteerd worden, aan te sluiten op een computer.Beginsituatie Reeds aanwezige kennis en vaardigheden van waaruit de leerkracht verder gaat.Beoordelingscriterium Van te voren afgesproken maatstaf aan de hand waarvan een uitgevoerde opdracht gewaardeerd wordt.Bovenbouw Lagere school: klas 3, 4, 5 en 6 volgens de MINOV richtlijnen. Brainstormen Alle willekeurige gedachten en ideeën naar voren brengen aan de hand van een begrip of woord.Communicatie Het ontvangen en geven van een boodschap. De boodschap kan schriftelijk of mondeling gegeven worden en ook door een gezichtsuitdrukking, gebaar of signaal.Compliment Een nadrukkelijk positieve uitspraak over een verrichting of uitgevoerde opdracht met als doel de leerling te stimuleren.Consequent Dezelfde lijn volgen (in de opvoeding).Creatief of creativiteit Vindingrijk, scheppend, voortbrengend.Dvd Schijf waarop computerbestanden staan met bewegende beelden en geluid.Dvd-speler Apparaat waarmee een dvd afgespeeld kan worden.Energizer Oppepper, activiteit om de groep de gelegenheid te geven, even de zinnen te verzetten zodat met nieuwe energie aan het volgende onderdeel begonnen kan worden.Feedback Er wordt van terugkoppeling of feedback gesproken wanneer het resultaat van een gesprek, les, activiteit, enzovoort, na verwerking opnieuw wordt aangeboden ter vergelijking of verwerking.Flap Groot vel papier. Flip over Standaard waar grote vellen papier (flappen) aan opgehangen kunnen worden.Fundament Een basis(gedachte) waarop het overige steunt.Fysieke locatie Voor een bepaald doel uitgezocht of afgebakend (tastbare) omgeving.Instructietafel Dit begrip hoort bij zelfstandig werken. Dit is de tafel waar de leerkracht leerlingen helpt die dit nodig hebben en wanneer andere leerlingen zelfstandig aan het werken zijn. Interactie Wisselwerking, omgang tussen mensen.Leeromgeving Ruimte met een bepaalde sfeer gericht op het bevorderen van leren.Leervoorkeur Bepaalde wijze waarop men het liefst kennis verwerft of vaardigheden aanleert.Leervorm Bepaalde vorm die bepaalt hoe een les is opgesteld.

Page 70: KL Trainers 20 januari 2010

70

Trainershandleiding Krachtige Leeromgeving

Leren Nieuwe kennis, vaardigheden of gedrag verwerven.Lesdoel Het doel van de les.Meervoudige intelligentie De verschillende invalshoeken van waaruit en de verschillende talenten waarmee iemand kennis verwerft.Onderbouw Lagere school: kleuter A en B en klas 1 en 2 volgens MINOV richtlijnenParticiperen Bewust een evenredige bijdrage leveren.Pedagogisch gedrag Opvoedkundig, gericht op het lichamelijk en geestelijk grootbrengen of vormen.Plenair In de voltallige groep.Post-it (note) Klein stukje papier waar je een aantekening op kunt maken en die je als een sticker kunt opplakken.PowerPointpresentatie Informatie verschaffen door een met de computer gemaakte verzameling van beelden en teksten, al dan niet met geluid, welke beelden via een computer + beamer + projectiescherm wordt getoond.Rapporteren Verslag uitbrengen.Rollenspel Een of meer personen nemen deel aan een toneelstukje, waarbij een bepaalde (vaak lastige) situatie wordt nagebootst.Samenwerken Met een of meer anderen hetzelfde doel proberen te bereiken.Signaal Sein of teken.Steekwoord Kernwoord om een bepaald idee of een bepaalde gedachte weer te geven.Valkuil Onzichtbare kuil, plek die gevaar met zich meebrengt. Zelfstandig Iets volbrengen zonder hulp van anderen.

Page 71: KL Trainers 20 januari 2010
Page 72: KL Trainers 20 januari 2010
Page 73: KL Trainers 20 januari 2010