Workshop BSD5 en 26 oktober

Nieuwe beroepen in de gezondheidszorg; een

ondersteuning?

Marco van Woensel & Machteld LangenbergLinda Kemink & Meggy van Kruijsdijk

Opzet workshop

• Nieuwe ondersteunende beroepen in de gezondheidszorg

• Opleiding, taken, bevoegdheden, wettelijk kader

• Discussie n.a.v. stellingen

• Samenwerken in de praktijk: een voorbeeld

POH, PA, VS, PVH

• Zowel in de eerste als in de tweede lijn zijn nieuwe beroepen bijgekomen

• Praktijkondersteuner (somatiek en GGz); praktijkverpleegkundige; nurse practitioner?; physician assistant; verpleegkundig specialist; gespecialiseerd verpleegkundige

• Wie doet wat? Waar? En wanneer?

Extra handen aan het bed???

• Amerika: al 60 jaar PA’s werkzaam; inmiddels 60.000 PA’s

• 2001: introductie PA in Nederland • 2003: 1e NVAO geaccrediteerde opleiding Utrecht

en Nijmegen • Nu 5 hogescholen: Utrecht, Nijmegen, Rotterdam,

Amsterdam, Groningen. Rotterdam leidt PA en PA-VK op (PA verloskunde)

Geschiedenis PA binnen de gezondheidszorg

• Er zijn in Nederland bijna 900 PA's (al dan niet in opleiding). Inmiddels werkzaam binnen alle specialismen.

• JBZ 14 PA’s• Tolbrug (onderdeel JBZ) 4 PA’s

Geschiedenis PA binnen de gezondheidszorg

Sinds 1 januari 2012 geldt een aangepast wettelijk kader voor de bevoegdheden van twee betrekkelijk nieuwe professionals binnen de Nederlandse gezondheidszorg: Verpleegkundig Specialisten (VS) en Physician Assistants (PA). Het betreft een tijdelijke regeling op grond van een experimenteerartikel (36A) in de Wet BIG. Deze regeling verleent VS’en en PA’s gedurende vijf jaar onder bepaalde voorwaarden zelfstandige bevoegdheden bij de behandeling van patiënten.

PA en VS wettelijk op eigen benen

Bij de aangepaste wettelijke regeling gaat het uitdrukkelijk om het aandeel taakherschikking in de functies en niet om taakdelegatie. D.w.z. dat bepaalde medische taken structureel worden overgedragen aan de VS of PA. Deze wordt zelfstandig bevoegd tot het stellen van de diagnose, de indicatie en de uitvoering van de behandeling voor zover dat bij die overgedragen taken hoort. De VS of PA is voor het verrichten van die behandeling zelf verantwoordelijk.

PA en VS wettelijk op eigen benen

• Werkzaamheden binnen een medisch specialisme • Zelfstandige beslissingen omtrent de behandeling

van patiënten • Kan een beroep doen op supervisie en

vakinhoudelijk advies van een medisch specialist • Functionele afspraken met de arts waarmee de

PA een samenwerkingsverband heeft

Positionering PA binnen de gezondheidszorg

Bestaande regelgeving zoals die ook voor artsen geldt: • Wet op Geneeskundige Behandelovereenkomst

(WGBO)• Burgerlijk Wetboek• Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg

(Wet BIG)• Geheimhoudingsplicht• Klachtenregelingen van de zorginstelling waar de

PA werkzaam is.

Wettelijke kaders en codes PA

Op basis van de Wet Taakherschikking en de Geneesmiddelenwet is de PA zelfstandig bevoegd tot het verrichten van bepaalde voorbehouden handelingen volgens:

• Algemene Maatregel van Bestuur PA• Artikelen 6, 7 en 38 van de Wet BIG

Wettelijke kaders en codes PA

• Het Medisch Tuchtrecht is van toepassing • De NAPA heeft een aanvullend

verenigingstuchtrecht in ontwikkeling• De PA is gehouden aan de NAPA-Beroepscode en

aan de Gedragscode Geneesmiddelenreclame

• Door inschrijving in het NAPA-Kwaliteitsregister verklaart de Physician Assistant zich aan deze codes te houden

Wettelijke kaders en codes PA

• De PA beschikt over het diploma Master Physician Assistant van een door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) erkende hbo-masteropleiding.

Opleiding PA

Om in de beroepsuitoefening de titel (Master) Physician Assistant te mogen voeren, is nodig:

• Afronding van NVAO-erkende Masteropleiding Physician Assistant

• Inschrijving in het Diploma-register van Physician Assistants van de NAPA

• Voldoen aan de eisen zoals omschreven in het NAPA-kwaliteitsregister.

Titelvoering PA

Praktijkondersteuner Verpleegkundig Specialist

Physician Assistant

Instroomeisen HBO gezondheidszorgInservice verpleegkunde(doktersassistenten en MBO volgen ieder een apart voortraject)2 jaar werkervaring

HBO-verpleegkundeGeregistreerd verpleegkundige

HBO gezondheidszorg

Duur opleiding 1 jaar (29 lesdagen)MBO-er volgt voortraject 1 jaar/23 dagen

Duaal 2 jaar Duaal 2,5 jaar

Oriëntatie opleiding

Verpleegkundig en medisch

Breed vanuit gezondheidsproblemen

Medisch en verpleegkundig

Breed vanuit gezondheidsproblemen

Medisch

Breed vanuit geneeskunde

Oriëntatie functie Integratie verpleegkundige en gedelegeerde geprotocolleerde medisch taken

Gericht op chronisch zieken

Integratie medische en verpleegkundige taken

Gericht op patiëntencategorie

Accent op medische taken met technisch karakter

Medisch specialisme gericht

TAAKHERSCHIKKINGgeneeskundig

-- COMPLEXITEIT +

cardioloog

NA

VOORverpleegkundig

geneeskundigcardioloog

verpleegkundig

-- COMPLEXITEIT +

verpleegkundige arts - specialist

verpleegkundige arts - specialist

VS

PA

TAAKHERSCHIKKING

arts-specialist

PA

-- COMPLEXITEIT +

arts-specialistNA

VOOR

POH• Sinds wanneer

• Opleiding

• Bevoegdheden

• Taken

• In welke behoefte wordt voorzien

• Meggy FOTO!!

We kunnen niet meer zonder POH!

• Toename chronische zorg

• Substitutie tweede naar eerste lijn

• Als eerste belast met zorg voor type 2 DM en COPD. Vervolgens uitbreiding naar zorg voor CVRM, GGz en kwetsbare ouderen.

Achtergrond van introductie POH

POH introductie• introductie van de POH in 2001.• ruim 80 procent van de huisartspraktijken heeft

een POH. ‘s-Hertogenbosch e.o: 63 POH’s • Opleiding: HBO 1 jaar voor verpleegkundige, 2

jaar (waarvan 1 voorbereidend jaar) voor assistentes

• Er is een ontwikkeling naar PVH (praktijkverpleegkundige huisartspraktijk) HBO-V Bachelor of Nursing Huisartsenartsenzorg

Taken/bevoegdheden POH

• POH bieden zelfstandig medisch inhoudelijke huisartsgeneeskundige zorg aan specifieke groepen chronische zieken en ouderen.

• De eindverantwoordelijkheid voor huisartsenzorg ligt bij de huisarts.

• Regie en toezicht van de huisarts, maar terugkoppeling is verantwoording van de POH

• Er is sprake van taakdelegatie en niet van taakoverdracht. • Het accent ligt op die medisch-inhoudelijke activiteiten die zich

lenen voor taakdelegatie en protocollering

Bestaande regelgeving zoals die ook voor artsen geldt: • Wet op Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO)• Burgerlijk Wetboek• Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG)

geldt alleen voor verpleegkundigen• Geheimhoudingsplicht• Klachtenregelingen van de zorginstelling waar de POH

werkzaam is. • Geen bevoegdheid tot voorschrijven medicatie• Verlengde armconstructie (aansprakelijkheid huisarts)

Wettelijke kaders

De ontwikkeling; toekomstvisie NHG-LHV

• Er is een ontwikkeling naar VS in HAP • praktijkverpleegkundigen kunnen een masteropleiding

volgen tot verpleegkundig specialist (VS). • Naar analogie van de kaderhuisartsen: de inzet van de

masteropgeleide verpleegkundige als kaderverpleegkundige:

Betrokken bij kwaliteitsprojecten met organisatorische taken, advisering, coaching en supervisie, management taken, overstijgende taken in de ketenzorg etc

stellingen

• Een PA/VS doet in het diagnostisch traject nu vaak het huisartsenwerk dunnetjes over

• Door de komst van de POH ziet de chronische patiënt de huisarts niet meer

• Het inschakelen van PA/VS is onontkombaar om de steeds duurder wordende gezondheidszorg betaalbaar te houden

• Een POH kan de zorg voor complexe, chronische patiënten niet aan

• Een PA/VS is niet bevoegd diagnoses te stellen

• Een praktijkvoorbeeld van goede samenwerking eerste – tweede lijn

Ketenzorg dementie

• Zorg voor kwetsbare ouderen POH doet inventarisatie (TRAZAG)• Getrapt MDO: POH-HA-SO-geriater en

casemanager dementie• POH doet inbreng iom eigen HA,

rapportage: MDO formulier

Ontwikkeling regio ‘s-Hertogenbosch

• ZonNW project gestart in 5 gezondheidscentra

• Dezelfde rapportage MDO • Behandelplan duidelijk, ook ivm

ANW dienst

Ontwikkelingen regio ‘s Hertogenbosch

• POH/ WV doet inventarisatie• Getrapt MDO met POH - HA – SO

geriater en gespec. dementie manager H. Staats / M. Jansen

• Onderling uitwisseling van patiënt-gegevens, geen dubbele oz.

• Toekomst: opzetten KIS

Project Ketenzorg Dementie ‘s Hertogenbosch West en Boxtel

• Zorg op maat: betere afstemming onderling, voorkomen van dubbele onderzoeken. KIS noodzakelijk

• Nieuwe ondersteuning is al een feit, zorg wel dat wij als artsen de regie houden!

• Er zijn ook andere opkomende spelers in het veld: WV, ZZP.

Leerdoelen