De WijnPers Magazine van

JAARGANG 8 nr. 8 - december 2012

Sint EusebiusRK Parochie Arnhem Velp Rozendaal

www.eusebiusparochie.nl

Kerst in Elden

RK Parochie Sint Eusebius Rosendaalseweg 698 ma. t/m vr. 10.00-15.30 uur6824 KV Arnhem T 026 4424567 Fax 026 4422717secretariaat@eusebiusparochie.nl www.eusebiusparochie.nlVoor aanmelden van dopen, trouwen, eerste communie, vormsel, verzoek financile noodhulp, geestelijke bijstand belt u 026 442 4567. Voor ziekenzalving en uitvaart: 026 3703800 (altijd bereikbaar)

Overige adressen Secretariaat Lucaskerk 026 3814492 Voor ziekenbezoek Arnhem-Zuid Annie Lenting 026 3814674 Secretariaat H. Martinuskerk 026 4423116Secretariaat OLV Visitatiekerk 026 3635390 Secretariaat St. Walburgisbasiliek 026 4426469Emmauskapel St. Gangulphusplein 5 026 3211311 Diaconaal Centrum v. Slichtenhorststr. 026 4426066

De Wijnpers Magazine Sint EusebiusparochieParochiemagazine voor Arnhem, Velp en RozendaalOplage 11.000, 8 keer per jaar.

Redactieadres Rosendaalseweg 698 6824 KV Arnhem Redactie Roberta Hofman, George Knaapen (redactiesecretaris), Aad Koot, Ren Mugie, Piet van der Schoof, Mirjam Stoffelen, Simon Trommel (eindredacteur)

Fotos Jan van Dalen, George Knaapen, Piet van der Schoof, Eleonoor Donders, Jan Hofman, Simon Trommel Verschijningsdata Kopij Nr 1: 7 januari Nr. 1: 3 december, Nr. 2: 27 december Nr 2: 10 februari naar secretariaat@eusebiusparochie.nl Pastoraal team Sint EusebiusparochieBereikbaar via centraal secretariaat Paul Daggenvoorde, pastoor Geert Rozema Heinz-Georg Surmund Maarten Smits Anita Coenraads-Zernitz Aloys Wijngaards, diaken Suzanna Louwerse, projectmedewerker Emmauskapel026 3211311Lilian van Klinken, projectmedewerker diaconaal centrum 026 4426066Ad Boogaard, pastor cordinator stadspastoraat Arnhem 026 3513185 Bestuur RK Sint Eusebius ParochieBereikbaar via centraal secretariaat Paul Daggenvoorde: voorzitterBoudewijn van de Loo: penningmeesterKarin van Heumen: secretarisMark Weering: personeelszaken/vrijwilligersJacques Hermans: gebouwenbeheer/vernieuwbouwBirgit Schiebergen: vice-voorzitter, communicatie,

oecumene

Rekeningnummer RK Parochie Sint Eusebius20 44 764 tnv RK Parochie St. EusebiusTe gebruiken voor: Kerkbijdrage, parochieblad en misintenties.Vrijwillige bijdrage parochieblad; richtbedrag 25,-

Giften Caritas 411772740 t.n.v. PCI St. Eusebius Arnhem, Velp/Rozendaal

Meldpunt vrijwillige thuishulp 026 3703540Sensoor 24 uur elke dag bereikbaar 0900-0767

Concept, realisatie en acquisitieBureau 24H, postbus 19217, 3501 DE Utrecht, T 030 2302530, info@b24h.nl, www.bureau24h.nl i.s.m. Trommel Media, www.trommelmedia.nl

Copyright 2012 - Bureau 24HNiets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden gerepro duceerd of vermenigvuldigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.

Zalig kerstmisIn de media, in winkels en op straat wordt december-sfeer geschapen. Als die thuis ontbreekt, wordt dat vooral deze dagen gevoeld. Weest welkom in de kerk! Waar we horen over Jozef en Maria voor wie in een herberg geen plek is, over de geboorte van Jezus in een stal, en over herders in het open veld. God komt langs de rand en vanaf de onderkant in ons leven. Wie had dat gedacht; Zalig kerstmis!

Het bestuur en het pastorale team van RK Parochie Sint Eusebius wensen u samen met de redactie van De WijnPers een goede advent en een gezegende kerst-tijd. We herdenken de geboorte van Jezus, we vieren de menswording van God, we bidden om vrede (welzijn) voor alle mensen en om behoud van de Schepping.

NieuwjaarsbijeenkomstOp zondag 6 januari wordt voor de hele parochie om 15.00 uur een nieuwjaarsreceptie gehouden in Velp. Tijdens een korte gebedsdienst in de kerk aan de Emmastraat bidden we om zegen over het nieuwe jaar. Aansluitend is er direct naast de kerk in de zalen van het parochiecentrum gelegenheid elkaar informeel te spreken en voor 2013 het beste te wensen. Iedereen uit Arnhem, Velp en Rozendaal is van harte welkom!

Paul Daggenvoorde-Pastoor

InhoudsopgaveDuitse nonnen herdenken moedige zustersPagina 4

Eusebiusreis 2013 over oorlog en vredePagina 5

Op bezoek bij de BezoekgroepPagina 6

Kerstmis met 20 graden en veel feest!Pagina 8 en 9

Missie-zendingskalenderDe Missie-zendingskalender van 2013 heeft als motto Kijken met andere ogen. Drie kunstenaars uit Indonesi tonen met boeiende teksten en mystieke afbeel-dingen lijden, liefde en hoop.

Zij Sriwardani, Erland Sibuea en Nyoman Darsane verbeelden Christus als de heer van de kosmos en situeren Bijbelse taferelen alsof ze in Indonesi plaats-vonden. In deze tijd van Sinterklaas en Kerstfeest is de kalender een prachtig geschenk. Te bestellen bij Mensen met een Missie, Postbus 16442, 2500 BK Den Haag. Tel 070-3136733. Prijs inclusief verzendkosten e 12,-. Inf. www.missiezendingskalender.nl.

FEENSTRA

Feenstra Zuringstraat 16 Arnhem ZuidTel. 026 32 17 166 Mobile 06 81 17 92 21

De opbrengst is bestemd voor Arme Landen.

Voor een goede gebruikte fiets slaagt u voordelig bij Feenstra.

Maandag voormiddag en woensdag de hele dag gesloten.

DE WIJNPErs WOrDt MEDE MOGElIJK GEMAAKt DOOr stEuN vAN tAllOZE PArtIculIErEN EN DE vOlGENDE BEDrIJvEN:

Hessing Administratie, telefoon 026 3203330 of 06 51246529 Visgilde De Visscher, www.visscher.visgilde.nl

Fietsen handel Feenstra Schildersbedrijf J.W. Dwars

Caf en zaalverhuur De Betuwe Flipse Schoenen

Home Care Assurantiekantoor Heveling

Gerarduskalender 2013Elke dag een spreuk, moppen, gedichten, bezinning, puzzels. Prijs excl. verzendkosten e 5,95. Bestellen bij mw. A. Spekl 026-3614750 of www.kloosterwittem.nl/ gerarduskalender of 043-4501741. Overigens kan deze kalender ook op uw iP-hone of Android smartphone. Via de appstores is ook een app aan te schaffen, voor e 1,59.

Bedankt voor de kaart!Het is fantastisch hoeveel kaarten er zijn gebracht uit alle delen van de stad naar het Inloophuis aan de Van Slichtenhorststraat voor het wenskaartenproject van het Inloophuis, zegt diaconaal medewerker Lilian van Klinken. De kaarten werden gebracht na een oproep in De WijnPers. Lilian: Wij hebben waarschijnlijk zoveel kerstkaarten dat we dit jaar niets hoeven te kopen. We bedanken iedereen die al gegeven heeft. Doordat we meer kaarten hebben kun-nen we nog meer mensen een kaart sturen. We kunnen altijd kaarten gebruiken en als men-sen ze zelf komen brengen is er op dinsdag en donderdag ochtend inloop met koffie, waarvoor iedereen van harte is uitgenodigd!

Op een prachtige zaterdag kwamen ze aan in Arnhem: zuster Jacintha, zuster Dietmara, zuster Annuncia en zuster Alkmunde van de Mauritzer Franziskanerin-nen uit Mnster. In de voetsporen van hun drie me-dezusters, die zich in mei 1878 in Arnhem vestigden. Deze Franciscanessen begonnen hier met de zieken-zorg, en al snel groeide zowel het aantal patinten als het aantal zusters. In 1894 werd het Sint Elisabeths

Gasthuis geopend. Naast de zorg voor de patinten hielden de zusters zich ook bezig met de opleiding van verpleegkundigen. Details over deze periode zijn te vinden in een handgeschreven dagboek, dat de zusters bijhielden. Alles ging goed, tot 1939. Het nazi-regime viel Polen binnen, en Nederland sloot zijn grenzen met Duitsland.

Duitse nonnen herdenken moedige zustersHet Sint Elisabeths Gasthuis was jarenlang een begrip in Arnhem. De zorg was lang in handen van de Duitse zusters Franciscanessen. In de oorlog lag het ziekenhuis in de frontlijn van de Slag om Arnhem, maar na de oorlog waren de meningen over de Duitse zusters in Arnhem verdeeld: een onder-zoekscommissie eiste het vertrek van een aantal zusters. In 1947 vertrok de orde voorgoed uit de Gelderse hoofdstad, en nu, 65 jaar later, kwamen enke-len van de orde terug.

Roberta HofmanVoor de zusters was dit een span-nende tijd: hun familieleden raakten betrokken in een oorlog, en contact was niet mogelijk. De Duitse inval in Nederland was het begin van een heel verwarrende en moeilijke tijd. Gewonden van beide kanten werden het ziekenhuis bin-nengedragen. Zuster Jacintha die de dagboeken heeft gelezen: De Duitse militairen waren verbaasd, dat er Duits sprekende zusters wa-ren. De nonnen hielpen iedereen, ongeacht nationaliteit, want hulp is statenloos. De vier volgende jaren verliepen relatief rustig, tot in sep-tember 1944, tijdens de slag om de Rijnbrug, toen het ziekenhuis pal aan het front kwam te liggen. De leiding van het ziekenhuis was om de beurt in Duitse en geallieerde handen, maar artsen en verpleeg-kundigen hielpen alle gewonden. Het was heel verwarrend, maar de zusters putten kracht uit hun ge-loof in God. Ze gingen door, omdat ze waren geroepen te helpen, zegt Jacintha. Na de oorlog kwamen de zusters terug in een verwoest Arnhem, waar de bewoners hen, als Duitse zusters, met argwaan bejegenden. Dat deed hen veel pijn. Ondanks dat uit onderzoek bleek dat de zusters totaal niets te verwij-ten was, moesten toch de Moeder Overste en vier andere zusters Arnhem verlaten.

Uiteindelijk besloten alle zusters te vertrekken. Het vertrek was pijnlijk, zeker omdat inmiddels de band met de bevolking weer was verbeterd.Nooit zijn de zusters teruggekeerd naar Arnhem, tot nu, 65 jaar later op uitnodiging van pastor Surmund. Zuster Jacintha: Het was niet zomaar een uitje. Op het kerkhof bezochten we het graf van onze medezusters. Hier voelden we een sterke verbondenheid met hen. Vervolgens liepen ze naar het monument op de Waterberg ter nagedachtenis aan verzetsstrijders die daar gefusilleerd zijn. Tenslotte stond nog een bezoek aan het ver-bouwde Elisabeths Gasthuis op het programma, waar de zusters zagen hoe dicht het ziekenhuis bij de brug over de Rijn lag. Het ziekenhuis, de kapel waar vroeger ook het mortua-rium in zat, maakten grote indruk.Tijdens de afsluiting op zondag-morgen, met een plechtige eucha-ristieviering in de Martinuskerk, bedankte Zuster Jacintha iedereen voor dit geslaagde bezoek: De cirkel is nu gesloten. Het gevoel van deze twee dagen wordt het best verwoord door een regel uit een gedicht dat Dietrich Bonnhfer schreef in een concentratiekamp, en dat de zusters, samen met een groep parochianen op zaterdag-avond gezongen hebben: Von guten Mchten wunderbar geborgen erwarten wir getrost, was kommen mag. Gott ist mit uns am Abend und am Morgen und ganz gewiss an jedem neuen Tag.

4 Slag om Arnhem Wijnpers 8- 2012 5

De nonnen hielpen iedereen, want hulp is statenloos

Eusebiusreis 2013 over oorlog en vredeDe parochie gaat volgend jaar naar Duitsland en u kunt mee. Want Duitsland is de bestem-ming van de Eusebiusreis 2013 van woensdag 29 mei t/m zon-dag 2 juni 2013. Het thema voor deze reis is: Oorlog en Vrede. Het programma ligt nog niet exact vast maar de stad Osna-brck in de deelstaat Neder- Saksen, met zijn sfeervolle binnenstad krijgt een duidelijk accent tijdens deze reis. De reis voert ons naar de parel van het Teutoburgerwoud het pittoreske vestingstadje Tecklen-burg , naar Kalkriese, de plaats waar in het jaar 9 na Chr. de slag tussen Romeinen en Germanen plaats vond, een slag die door de Europese geschiedenis heen tot in onze dagen doorklinkt en naar de in heel Duitsland bekende bedevaartplaats Billerbeck waar de H. Ludger in 809 stierf. Heinz-Georg Surmund begeleidt de reis. De kosten van de reis zijn nog niet exact vastgesteld maar lig-gen tussen de e 375,00 en e 395,00 per persoon. Mail voor meer informatie naar secretari-aat@eusebiusparochie.nl, u krijgt dan de contactgegevens van de organisatoren.

Als bijvoorbeeld na het overlijden van een echtgeno(o)(t)e de pastoraal werker tijdens huisbe-zoek merkt dat er behoefte is aan een luisterend oor of hulp bij levensvragen dan wordt de Bezoekgroep ook ingeschakeld. Want de agendas van de pasto-raal werkers zitten overvol. Eigenlijk zijn wij het verlengstuk van de pastor. Mensen zien ons zeker niet als surrogaat-pastores. Het gaat om mensen in hun waarde laten, je inleven in de situatie, zodat je je als het ware thuis gaat voelen in de situatie van de bezochte, zegt Paul Welling die het bezoekwerk al jarenlang in Arnhem-Noord doet. Ik hoor vaak: mijn kinderen kan ik er niet mee lastig vallen, die vinden me een zeur. Maar ik moet mijn verdriet toch ergens

kwijt. We zijn zowel praatpaal, theekransje, als hulp-verlener en alles daar tussen in. Jane vult aan: We worden door de parochie voor ons werk toegerust. Natuurlijk kunnen we niet alles. Priesterlijke taken leggen we terug bij de pastores. Maar de ziekencom-munie breng ik wel, eens per maand bij een aantal mensen. Soms wordt er ook bemiddeld, bijv. naar officile hulpverlening, naar de Voedselbank. Jane: Ik kwam bij een man met psychische problemen. Hij kreeg eten van de Voedselbank, maar zijn gasfornuis was kapot. Daardoor dreigde hij niet meer te kunnen koken. Via-via kon er een klusjesman worden inge-schakeld, die, het probleem oploste. Moet je nagaan hoeveel ellende je daarmee voorkomt.

Op bezoek bij de BezoekgroepZe doen hun werk in stilte, achter de voordeuren van mensen die worstelen met levens- en zingevingsvragen. De leden van de Bezoekgroep: parochia-nen die adressen bezoeken die ze, meestal via het Centrale Secretariaat van de parochie, toegespeeld krijgen. Het sleutelwoord voor dit werk is com-passie, zegt Jane Koopman die voor het zuidelijke deel van de parochie n van de leden van de Bezoekgroep is.

George Knaapen

6 Eenzaamheid Wijnpers 8 - 2012 7

stroom-versnellingDe verkoop van ons kerkelijk onroerend goed komt in een stroomversnelling. Een jaren geleden is de verkoop opgestart, van van onroerend goed, van zowel kerken als gebouwen in Arnhem en Velp. Het daadwerkelijke over-drachtsmoment nadert, nadat we lang plannen hebben gemaakt en de kerken al geruime tijd geleden moesten sluiten. Alles met het doel de financile lasten te verlagen en een broodnodige financile buffer voor de toekomst te creren. Zoals u op onze website www.eusebiusparochie.nl kunt lezen zijn de eerste twee kerken met toestemming van het Aartsbisdom verkocht, te weten de Sint Johannes de Doperkerk (in de volksmond de Sint Jan genoemd) in de Arnhemse wijk Klarendal en de Heilige Geestkerk aan de Gelderse Rooslaan in de wijk Malburgen.

Het aantal kerken daalt. Vier jaar geleden waren er in ons land nog ruim 8.000 kerken in gebruik. Sinds 1975 zijn in Nederland 1.340 kerkgebouwen buiten gebruik geraakt. Door de terugloop van de kerkgang, zullen naar verwach-ting in heel Nederland de komende tien jaar zon 1.200 kerkgebouwen de deur sluiten, te weten 700 protestantse en 500 katholieke kerken. De Eusebiusparochie in Arnhem is er in dit proces tijdig bij, doordat voormalige bestuurders hierover ook tijdig een goede visie ontwikkelden. Door verkoop van de kerken nemen de lasten, zoals de torenhoge energierekeningen, af. Maar de verkoop van de Sint Jan bijvoorbeeld, levert niet veel op, daar wij bij de overdracht hebben toegezegd mee te betalen aan een deel van de onderhoudsachterstand. Op lange termijn spaart verkoop ons toch veel geld uit. De begroting voor 2013 laat nog steeds een fors tekort zien. Ik wijs u graag nogmaals op de herinnering voor de actie Kerkbalans die we vorige keer meestuurden en die ook nog steeds op de website staat. In overleg met het Aartsbisdom zullen in 2013 verdere kerken en gebouwen verkocht worden ter verbetering van onze financile positie voor de toekomst. Uiteindelijk blijven er vier kerken over die met de verkoopopbrengst in goede staat worden gehouden. En daardoor nog tiental-len jaren mee kunnen gaan. Kortom: we werken aan een gezonde parochie! Helpt u ons?

Facebook Met opzet spreekt mijn collega steevast van gezichten-boek als hij Facebook bedoelt. Een woord uit eigen taal spreekt boekdelen en maakt sneller duidelijk waar het om gaat. Ver voor Facebook gaf de studentenvereniging jaarlijks een Smoelenboek uit. Om te zien wie wie is en welke naam welk gezicht heeft. Gezichtenboek. Ik heb op Facebook nog steeds geen profielfoto geplaatst. Geen gezicht, zonder foto op Face-book, reageerde mijn collega.

We vieren Kerstmis. God laat zien wie Hij is. Zijn aan Mo-zes uitgesproken Naam: Ik Ben Er, geeft Hij gezicht. Zijn Woord, Zijn aan mensen geschonken Wet of Aanwijzin-gen, geeft Hijzelf handen en voeten: Jezus van Nazareth.We vieren Kerstmis. We gedenken de geboorte van Jezus. We vieren dat de ene onzichtbare God, Schepper van he-mel en aarde, mens is geworden. Jozef en Maria moesten op reis, om geteld te worden. Een zwangere vrouw met een man die niet de vader van haar kind is. Geen gezicht. In het onooglijke Bethlehem werd Jezus geboren, niet in een herberg, maar in het nachtverblijf van dieren.God laat zien voor wie Hij er is. Voor wie Hij er vooral is. Herders zijn de eersten die het pasgeboren kind bezoe-ken en als Zoon van God erkennen. Geen gezicht. Zij weten wat het is niet gezien te worden. Zij weten hoe het is van onderop en van tussen de beesten mens te worden. Zij weten dat het te midden van mensen die menen iemand te zijn vaak gaat als bij de beesten af. Als volwassene heeft Jezus oog, oor en hart voor wie geen aanzien genieten.

Geen gezicht, als we kerstmis vieren zonder Jezus geboorte, leven, sterven en verrijzen in beeld te hebben, zonder te zien wie zijn vrienden zijn.

O, en doe deze dagen maar liever geen moeite op Face-book vriend van mij te worden! Word live vriend van Je-zus, en daarmee zelf kind van God, vriend van de armen, en aldus mijn broeders en zusters. Graag tot ziens, zalig Kerstmis!

Boudewijn van de looPenningmeester rK Parochie sint Eusebius

De schepper te lijf!Toen Paul Welling van de Bezoekgroep eens naast het bed van een oude mevrouw een matten - klopper zag staan kon hij het niet laten daar naar te informeren. Want wat moet je nou met een mattenklopper naast je bed? Daar krijgt de Schepper mee van langs, als het mijn tijd is om te hemelen, zei de oude dame. Want altijd moet hij mij hebben: eerst twee kinderen verloren, daarna mijn man en nu ben ik zwaar ziek! Maar de boosheid verdween: na een paar bezoeken was de mattenklopper verdwenen.

Je krijgt er zoveel voor terug!Mensen moesten eens weten hoe waardevol dit werk is, maar ook hoeveel je er zelf voor terug krijgt. Jane en Paul en de overige 10 bezoekers zouden het willen uitschreeuwen: kom ons toch alstublieft helpen. We kunnen zo goed nieuwe mensen gebruiken. Je hoeft al-leen jezelf als mens mee te brengen en oog te hebben voor de leefsituatie van die ander. Wie behoefte heeft aan een gesprek kan met het Centrale Secretariaat van de parochie bellen (026 4424567). Wie er voor voelt met het werk van de bezoekgroep mee te doen, kan via hetzelfde nummer contact opnemen met pastoraal werker Anita Coenraads.

Paul DaggenvoordePastoor rK Parochie sint Eusebius

De Mexicanen gebrui-ken ook een boom, vertelt parochiane Alma Osorio. Dat is een overgenomen gebruik van de Ameri-kanen. Maar met ons Indianenbloed komen ook veel gebruiken uit die cultuur.

Alma woont al jaren in Arnhem, maar kerst brengt zij nog altijd in haar geboorteland Mexico door met haar Nederlandse man en hun zoontje. Alma: Onze zoon Orlando kent alle liedjes die gezongen worden tijdens de Posadas, dat zijn feesten die elke dag in de

kerstperiode gegeven worden. Op straat, bij mensen thuis, of met de hele wijk. Het zijn feesten waarbij grote beelden van Maria en Josef meegedragen wor-den. Kinderen vragen met een lied namens de Heilige Familie belet in het huis waar die avond feest is. Als toegang is verleend, zetten we de beelden op een tafel. De buurt knielt eromheen, we bidden samen en daarna is het feest.

Op 24 december kom je in Mexico bijeen met je fami-lie, vertelt ze verder. Eerst neemt iedere familie zijn Jezusbeeld mee naar de kerk, dat wordt gezegend en thuis in de kribbe in de kerststal gelegd. Driekoningen is bij ons een kinderfeest, je mag op 5 januari een ballon oplaten met je verlanglijstje eraan. Mexicaanse kinderen hollen op 6 januari naar de kerstboom, want daar ligt het vurig gewenste dan onder. De kerstperiode sluit op 2 februari, met het Dia de Candelaria. Het Jezusbeeld uit de kerststal wordt dan uit de kribbe gehaald en aangekleed. Op een stoeltje rechtop gezet blijft hij dan het hele jaar in de huiskamer staan, wachtend op het volgende kerstfeest.

Een Posada meemaken? check You tube: www.youtube.com/watch?v=HJthr0Ws48M, www.youtube.com/watch?v=DHnelccN56M

8 Kerstfeest

Kerstmis met 20 graden en veel feest!

De kerstperiode duurt er tot 2 februari, de temperatuur ligt rond de twintig graden en in elke straat wordt feest gevierd met veel eten, muziek en grote verlichte kerststallen in de voortuinen: in Mexico wordt Kerstmis groots aangepakt. De Wijnpers legt uit hoe Mexicanen, Kroaten en Polen Kerstmis vieren.

Mirjam Stoffelen

Wijnpers 8 - 2012 9

Kroaten, die ook maande-lijks in de Martinuskerk kerken, hebben hun eigen gebruiken, alhoewel ook sinterklaas op bezoek komt. In Kroati is het belangrijk de Kerstda-gen zoveel mogelijk met familie en vrienden door te brengen. Met veel eten, vanaf het ontbijt gaat het

via koekjes en gebak (gibanica), gerookte kaas en worst, door tot het diner op eerste kerstdag waarbij traditioneel geen vlees wordt gegeten.

Darko Kerosevic viert zijn kerstfeesten al jaren in Arn-hem. Waarschijnlijk laten we het vlees staan omdat Jezus ook geen vlees heeft gegeten. Het is traditie om het niet te eten, hoewel dit per regio en soms zelfs per familie verschilt.

Dit is een soort vasten, maar is geen verplichting, maar wel een gewoonte. Een andere heel belangrijke traditie is het tafelgebed, vertelt Darko verder. Dit gebed wordt uitgesproken door de gastheer, en de gasten bidden met hem mee. Een vaste traditie in

Kroati wordt nu Darko in Nederland woont, ook voortgezet: het zegenen van het huis. Elk jaar wordt je huis gezegend door een priester. Helaas heeft de Kroatische gemeenschap maar een priester, deze is dan ook maandenlang bezig om alle aanvragen tot huiszegening af te handelen. Hoewel hij tegenwoordig wel hulp krijgt uit Belgi en Duitsland.

Meer weten over de Kroatische gemeenschap in Nederland? Zie hiervoor: www.tavelic.nl

Mexicaanse kerst: samen bidden en daarna feest

Kroatische kerst: familie, vrienden, veel eten

Een heel belangrijke traditie is het tafelgebed

Onze zoon kent alle liedjes die gezongen worden tijdens de Posadas

Het Poolse kerstfeest, WigiliaKerstavond vier je samen met familie, zegt chris Makowski stellig. chris woont met zijn vrouw al dertig jaar in Neder-land, het kerstfeest viert hij dan ook in Nederland, met zijn kinderen en andere familieleden.

De sfeer van het feest is vooral mooi, een religieuze sfeer, vol met tradities en met veel karakter. De gast-heer leest voor uit het Heilige Schrift, we breken brood dat niet-geconsacreerd is. Maar we geven dit door aan elkaar met een uitgesproken zegenwens. We bidden, ook voor onze overledenen en soms lezen de kinderen een gebedje. En we zingen veel, de Poolse kerstliederen staan op de Werelderfgoedlijst van de Unesco, het zijn hele oude liederen.

Eten is belangrijk vertelt Chris enthousiast verder. We eten op Kerstavond traditioneel twaalf verschil-lende gerechten, Bigos bijvoorbeeld, en je neemt van alles een beetje. Die twaalf gerechten zijn mogelijk een

verwijzing naar de twaalf apostelen, ik weet dat niet zeker. We eten geen vlees en drinken geen alcohol, dat is traditie. En we dekken de tafel met een extra bord, er kan namelijk altijd een onverwachte gast aanschui-ven. Deze is meer dan welkom, de Polen staan bekend om hun gastvrijheid. Centraal op de tafel zetten we een kribbe neer met Jezus daarin. Geheel aangekleed natuurlijk, want in Polen is het koud met Kerst, lacht Chris. We eten vroeg, zodra de eerste ster aan de hemel verschijnt, in de winter is dat soms wel rond half vijf. We delen de cadeaus uit die onder de kerstboom liggen, een klei-nigheid voor iedereen die aanwezig is. En dan gaan we naar de nachtmis, de Herdermis heet die bij ons. Om middernacht. Ja, dat is het mooiste. Met Driekonin-gen eindigt de kerstperiode, de speciale oude liederen zingen we tot Maria Lichtmis op 2 februari. Chris is al vertellende enthousiast geraakt: Ik kan niet wachten, ik heb er zin in!

Zelf Poolse Bigos maken? Kijk eens op www.smulweb.nl of www.kookjij.nl voor een heerlijk winterse stoofpot. Eet smakelijk!

Gast in huis, God thuis

10 VieringenEV Eucharistieviering CV Communieviering

GV Gebedsviering OV Oecumenische viering

GZV GezinsvieringKND Kindernevendienst

CR CrcheMU = meditatief uur

Doordeweekse vieringenMaandag 09.00 u EV H Martinus (vervalt op 31-12 ) 09.00 u Ochtendgebed Emmauskapel Dinsdag 09.00 u EV H Walburgis (vervalt op 1-1-13) 09.00 u Ochtendgebed Emmauskapel Woensdag 09.00 u Emmauskapel CV of EV 1e wo vd mnd 13.30 u EV H Martinus (vervalt op 2-1-13 : er is wel een ontmoeting voor ouderen in de Martinuszaal) Woensdag 19-12 14.00 u EV OLV Vistiatie Velp : HG Surmund: Kerst/Ouderenviering met ReT koor Donderdag 09.00 u EV OLV Visitatie Velp 09.00 u Ochtendgebed Emmauskapel Vrijdag 12.00 u EV H Martinus 09.00 u Ochtendgebed Emmauskapel 12.30 u Coventry Vredesgebed H Walburgis Zaterdag 12.00 u EV H Martinus aansluitend Uitstelling van het Allerheiligste Sacrament en Biechtgelegenheid Zaterdag 22-12 19.00 u Kerstsamenzang OLV Visitatie Velp met Rozendaalse kapel Andere vieringen EV Poolse Parochie H Martinus zo 09.30 en wo 19.00 u EV Kroatische Parochie H Martinus 17.00 uur op de 2e zondag van de maand. OV Auditorium Rijnstate zo 10.15 u Insula Dei elke zo 11.00u EV (5e zon vd mnd CV) di en do 11.30 u EV, wo 11.30 u CV

sint Eusebius is ook betrokken bij de volgende vieringen Datum Tijd Locatieelke zondag m.u.v. 3e zo 10.00 uur EV N Berends Nevenruimte Sint Jan, Verl.Hoflaan 74, Arnhemop 3e zondag 10.00 uur CV Par voorg. Nevenruimte Sint Jan, Verl.Hoflaan 74, Arnhem vr 14-12 11.00 EV B Bergen Huize Kohlmannza 15-12 19.00 H Hart / Fliednerzaaldi 18-12 11.00 EV B Bergen Huis & Haardwo 19-12 14.30 CV J Brugman Drie Gasthuizendo 20-12 19.00 Kerstviering Alteveltvr 21-12 11.00 EV B Bergen Huize Kohlmannvr 28-12 11.00 EV B Bergen Huize Kohlmannvr 28-12 15.00 Waalstaetevr 28-12 15.30 EV P Daggenvoorde t Jagthuiswo 2-1 14.30 CV J Brugman Drie Gasthuizendo 3-1 10.30 Vreedenhoffvr 4-1 10.30 Heijendaalvr 4-1 11.00 EV B Bergen Huize Kohlmannvr 4-1 15.00 Biesdelvr 4-1 16.00 Oosterwoldezo 6-1 10.00 Oecumenische viering Diaconessekerk Inloop van slichtenhorststraat di en do 10-12.00 u voor koffie, gesprek, krant, spelletje of gewoon gezellig

Inloop in de Emmauskapel wo en vr 10-12.00 u zondag 14-16.00 u Wijzigingen voorbehouden. Voor meer informatie over deze en andere vieringen zie de afzonderlijke kerkberichten.

Wijnpers 8 - 2012 11

vieringen in rK Parochie sint Eusebius 8 december t/m 6 januari 2013Datum Olv visitatie lucaskerk H Martinus H Walburgis Emmauskapel

Emmastraat 18 Rijksweg West 52 Steenstraat 7 Walburgisplein 1 Gangulphusplein 5 Velp Elden Arnhem Arnhem Malburgen, Arnhem

za 8-12 HoogfeestO O H Maagd Mariazo 9-122e zondagvan de Advent

zo 16-123e zondag van de Adventzo 23-124e zondagvan de Adventma 24-12Kerstavond

di 25-12Kerstmis

wo 26-122e Kerstdag

zo 30-12H Familie

ma 31-12Oudjaar

di 1-1-13H MariaMoeder van Godzo 6-1Drie Koningen

09.45 cvParochile voorganger

Herenkoor

09.45 EvP Daggenvoorde

Trente Plus09.45 Ev

HG SurmundCantor

16.30 Gv Peuter/KleutervieringA Coenraads

19.00 Gv FamilievieringA Coenraads

Jozef Sartoschool

21.00 EvP Daggenvoorde / G Rozema

Trente Plus23.00 Ev

P Daggenvoorde / G RozemaOntmoetingskoor

09.45 EvA LurvinkHerenkoor

09.45 EvP Daggenvoorde

Cantor

09.45 EvA Lurvink Herenkoor

15.00 Gv met aansl. nieuw-jaarsreceptie voor hele parochie

10.30 EvA Lurvink

Lucaskoor KND

10.30 Ev A Lurvink

KND10.30 EvA Lurvink

Lucaskoor KND16.00 Peuter/Kleuterviering

Maria Buijs / W Palstra

18.00 Ev Familieviering HG Surmund

20.00 Ev FamilievieringA Lurvink22.00 EvA LurvinkLucaskoor

10.30 EvHG Surmund

Lucaskoor KND

10.30 cvP Buijs

KND19.00 EvA Lurvink

10.30 EvP Daggenvoorde

Cantores KND

12.00 Ev P Daggenvoorde

Cantor11.30 Ev

HG SurmundHerenkoor KND

11.30 EvP Daggenvoorde

Don Boscokoor/Sardijnskoor KND11.30 Ev

HG SurmundCantor KND

16.30 EvP Daggenvoorde / G Rozema

Cantores / Samenzang18.30 Ev Familieviering

P Daggenvoorde/G RozemaGelre Sangers / Samenzang

21.00 EvHG Surmund / N Berends

Gemengd Koor

11.30 EvP Daggenvoorde / N Berends

Gemengd Koor

11.30 EvP Daggenvoorde Cantorna de dienst: bezichtiging

kerststal11.30 Ev

P DaggenvoordeCantor KND

12.00 EvP Daggenvoorde(09.00u vervalt)

11.30 EvP Daggenvoorde

11.30 EvA Lurvink

Cantor KND

10.00 MuW Palstra

Orgel - samenzang

10.00 Gv

Olvkoor10.00 cvE Tebbe

Samenzang16.00 Kerstspel voor en

door kinderen Werkgroep Kikali

21.30 EvB Bergen

Basileia en Cantanimus

10.30 cvJ BrugmanOlvkoor

13-17.00 Kerk openvoor bezichtiging kerststal

13-17.00 Kerk openvoor bezichtiging kerststal

10.00 GvA WijngaardsSamenzang

09.00 uur viering vervalt

10.00 laudenLaudenwerkgroep

Laudenkoor

18.00 EvA Lurvink

10.00 Kapel OpenHet geschiedde

14.00 Kerk open / 15.00 Gemeenschappelijke zieken zalving A Lurvink10.00 OntbijtvieringA Jansen / C. Stipkes

10.00 cvJ Koopman

18.00 EvA Lurvink

10.00 WijkvieringS Louwerse

10.00 uur van stilte en GebedA Croes / B Hutjens

Wijnpers 8 2012 13

OECUMENISCHE VIERING IN ZUID Op dinsdag 18 december 16.00-18.00 uur in De Kandelaar (Den Haagweg 1). Het is een oecumenische viering van de Lucaskerk en De Kandelaar, vooral gericht op de ouderen van Arnhem Zuid. Na de viering is er een broodmaaltijd. Graag opgeven voor deelname, tel. 026-3811479.

KERSTSAMENZANG LUCASKERK Op vrijdagavond 14 december 20.00 uur brengt de Chr. Gem. Zangver-eniging Irene bekende en minder bekende kerstliederen ten gehore. U kunt een aantal kerstliederen meezin-gen. De Lucaskerk (Rijksweg West 52 te Elden) is open vanaf 19.30 uur. De toegang is gratis.

KERSTSAMENZANG OLVV-KERK Op zaterdag 22 december 19.00 uur in de OLV Visitatiekerk te Velp. Een uur lang samen zingen met het koor en de Koninklijke Rozendaalsche Kapel. Een uitnodiging voor iedereen, en in het bijzonder voor kinderen. Zon kerstsamenzang is een prima moment om even stil te staan bij de essentie van Kerstmis.

KERSTVIERING VOOR OUDEREN Op woensdag 19 december is er in de OLV Visitatiekerk een speciale kerst-middag voor oudere parochianen. De middag begint om 14.00 uur met een Eucharistieviering, waarin pastor Heinz-Georg Surmund voorgaat. Daarna is er volop gelegenheid voor een gezellige ontmoeting met een hapje en een drankje.Voor de organisatie is het handig om te weten hoeveel mensen er komen. Wilt u zich opgeven voor 15 december bij het parochiesecretariaat 026-4424567? KERST IN DE EMMAUSKAPEL Op 25 december, eerste kerstdag, is er een inloop in de Emmauskapel. Deze is open van 14.00-16.00 uur, voor een kop koffie, thee en iets lek-kers. Ieder is van harte welkom.

DE ADVENTSKRAAM OP DE MARKTVoor Kerstmis staat de adventskraam

op de markt met warme chocolade. De kraam is een samenwerking van de Salvatorkerk (PKN) en de Emmauska-pel (Eusebiusparochie) in Malburgen. De kraam staat in de voortuin van de Salvatorkerk, die grenst aan de markt in Malburgen, bij de Drieslag. Drie woensdagen in december voorafgaand aan kerst (met advent dus) is er koffie en chocolademelk voor bezoekers. Er is een vuurkorf bij en kerstmuziek.

CIRCULO SARDOTijdens de Eucharistieviering op 16 december in de Martinuskerk zingt naast het Don Bosco koor. Coro Par-roccaiale speciaal ter herdenking van de overleden landgenoten uit Sardini.

AMBROSIAANSE VESPERDIENST Op 5 januari 2013 om 17.00 uur in de Walburgisbasiliek. De liturgie verwijst naar de H. Ambrosius van Milaan. De zang lijkt op het Gregoriaans. Er is een bijzondere band met Drieko-ningen; de beenderen van de drie ko-ningen zijn in de 6e eeuw bijgezet in Milaan. De Arnhemse Schloa Cantora zingt de gezangen. Antoine Bodar gaat voor in de vesperdienst.

PROJECTKOOR PASENOm het Hoogfeest van Pasen mooi te kunnen vieren zal voor 1e Paasdag eenprojectkoor samengesteld worden dat in de St.Martinus kerk(11.30u) zalzingen. De opzet is om in een beperkt aantal repetities op donderdagavon-den in de periode januari t/m maart, onder leiding van dirigente Monique Verhoeven, een veelzijdig en feestelijk programma in te studeren. Nadere informatie volgt nog, maar wie belangstelling heeft kan zich hiervoor alvast aanmelden bij het Centraal secretariaat. T 026 4424567 of email: secretariaat@eusebiusparochie.nl.

OUDEREN & ZINGEVINGOuderen en Zingeving richt zich op mensen van midden vijftig en ouder. Er wordt per bijeen komst een bepaald onderwerp besproken, dat meestal zelf door de deelnemers is aan gekaart en voorbereid wordt door een kleine werkgroep. De bijeenkomsten zijn in de ontmoetingsruimte van de Emmauskapel (Gangulphusplein 5), op woensdagmiddag van 13.30 tot 15.30 uur. Van tevoren opgeven voor deelname is niet nodig. 12 dec Hoe kan ik me voorbereiden op sterven en

Eusebius KortEusebiusparochie

dood? 9 jan Excursie naar abdij Ko-ningsoord. LET OP: Tevoren opgeven 026-3231719. Wilt u meer weten? Zie www.eusebiusparochie.nl/activitei-ten/catechese/ouderen&zingeving .

Spirit in de stad DE O-ANTIFONEN VAN ARVO PRTHet zijn kenmerkende gezangen uit de liturgie van de Advent. De naam is een verwijzing naar de klank O, waarmee de antifonen beginnen. Ze geven uiting aan het verlangen naar de Messias. Arvo Prt (1935), he-dendaagse componist van religieuze muziek uit Estland, heeft deze antifo-nen opnieuw getoonzet. Ad Boogaard laat u luisteren naar indrukwekkende muziek. Dinsdag 4 en 18 december 20.00-22.00 uur in het Stadspasto-raat. www.stadspastoraatarnhem.nl

KLANKEN VAN HOOP EN VERLANGENZingen over hunkeren. In deze ad-ventsworkshop gaat het om muziek van de ziel. De roep om licht en vredeKlaagzangen en verlangen. Je laat je meevoeren onder begelei-ding van Daphne Questro. Vrijdag 14 december 20.00-22.30 uur. Graag tevoren opgeven 026 3513185 of stadspastoraat@planet.nl . ENGELSE KERSTSFEER IN DE LUTHERSE KERK Op zaterdag 15 december om 19.00 uur organiseert het Oecumenisch Platform de jaarlijkse Service of Nine lessons and Carols, in de Lutherse kerk, Spoorwegstraat 10. De Christ-mas Carolservice wordt al jaren gehouden naar het voorbeeld van de grote viering in Kings College in Cam-bridge. Net als in Cambridge worden negen korte delen uit de bijbel gele-zen, afgewisseld met vrolijke Christ-mas Carols. Martin van Beek dirigeert de Royal School of Church Music en de koren Choir of the Church of St. Mary en St. Anna en The Anglican Singers. De toegang is gratis. De col-lecte van de dienst is bestemd voor Vluchtelingen Platform.

KERSTFEEST MET HET LEGER DES HEILS *Kerstpotten. Ze zijn er weer op het Land van de Markt en in de win-kelcentra Kronenburg, Elderhof en Presikhaaf. Op 6-7-8 dec en op 13-14-20 dec steeds vanaf 10.30 uur. De

opbrengst is bestemd voor Kerst en Sociale activiteiten van het Leger des Heils in Arnhem. Dit jaar zullen er ook weer kerst pakketten wor-den uitgedeeld. Er worden vrijwilligers gezocht om de kerstpotten te bemensen. Neem contact op met Joop Toeter 06 26878386. *Kerstfeest voor ouderen en alleenstaanden. Op zaterdag 15 december vanaf 10.00 tot 13.30 uur in het gebouw van het Leger des Heils Leidenweg 11-13. Veel samenzang, een lunch, een diapresen-tatie. Optreden van een kinderkoor uit Ede. Graag telefonisch reserveren 026-3817924 of 026-4423078.

DE KERSTSTAL IN DE WALBURGISBA-SILIEKOp eerste en tweede Kerstdag te be-zichtigen van 13.00-17.00 uur.

LEVENDE KERSTSTAL IN ELDEN Op kerstavond 24 december 2011 organiseert toneelvereniging Ons Genoegen uit Elden voor de zevende keer een levende kerststal bij Molen de Hoop in Elden. Van 17.00-21.00 uur bent u van harte welkom om van dit schouwspel te genieten. In het sfeervolle Bethlehem wandelt u langs verschillende scnes, die het verhaal over de geboorte van Jezus verbeelden en verwoorden. Natuur-lijk zijn de schapen, de os, de ezel en de kameel aanwezig. En er ligt ook een heus kindeke Jezus in de kribbe! Tijdens de rondgang kunt u luisteren naar de kerstliederen die Zangvereni-ging Eigen Wijs ten gehore brengt. Aan het eind van de route kunt u in een gezellige kerstsfeer wat te eten en te drinken kopen.Bij de uitgang staan engeltjes om een kerstgave in ontvangst te nemen. Hiermee hoopt de toneelvereniging Ons Genoegen de gemaakte kosten te dekken. Indien er mensen zijn die willen helpen met het opbouwen en afbreken van de kerststal, kunnen ze zich aanmelden bij Hennie Kruse: 026 3817025 of 06 13870766 of h.kruse1@chello.nl

Gedoopt 3 oktober 2012: Jamel Sallanoglu, Cneyt Sallanoglu28 oktober 2012:Gwendela Scheerder, Vester Reitsma4 november 2012:Melissa ter Horst, Emilio Bzdak, Elice de Kater, Vayen Regalado, Charissa Brand

Overleden (26 september t/m 29 oktober 2012)Mw. J.H.H. Neerincx-Hulst, Insula Dei Arnhem, overl. 4 september 2012, 83 jr.Dhr. J. van Zwam, Dr. Willem Dreeshof Velp, overl. 28 september 2012, 67 jr.Dhr. F.J. Hertog, Brederostraat Arnhem, overl. 30 sepember 2012, 92 jr.Mw. H.J. Gores-van Bussel, Nieuw Schoonoord Velp, overl. 2 oktober 2012, 96 jr.Dhr. J. Volman, G.A. van Nispenstraat Arnhem, overl. 2 oktober 2012, 87 jr.Mw. A.E.H. van de Veerdonk-Lam, t Jaghthuys Velp, overl. 7 oktober 2012, 89 jr.Mw. W.H. van IJll-van der Linden, St. Gangulphusplein Arnhem, 8 oktober 2012, 92 jr.Mw. Th.S. Rutten-Freijters, Polderhof-Graslaan Arnhem, 9 oktober 2012, 93 jr.Dhr. D.R.D. Hartmann, Waalstraat Arnhem, overl. 13 oktober 2012, 22 jr.Dhr. A.L. Verberkt, Karel Doormanstraat Arnhem, overl. 17 oktober 2012, 83 jr.Dhr. H.M. van Mierlo, Rosendaalsestraat Arnhem, overl. 16 oktober 2012, 83 jr.Mw. Th.H.Th. Welling-van Uum, de Biesdel Velp, overl. 19 oktober 2012. 84 jr.Mw. A. Oostra-Bosch, Verpleeghuis Heijendaal Arnhem, overl. 20 oktober 2012, 92 jr.Mw.C.S. Zijp, Insula Dei Arnhem, overl. 22 oktober 2012, 91 jr.Mw. G.G. Beekman-Rosmulder, IJsselstraat Velp, overl. 25 oktober 2012, 77 jr.Mw. A.M.H. Berendsen-Bouwman, van Kampenstraat Arnhem, overl. 26 oktober 2012, 82 jr.

Dooprooster 2012 RK Parochie Sint EusebiusDoopviering in de OLV Visitatiekerk te Velp: zondag 9 december 2012 1e voorbereidingsavond: woensdag 21 november 20122e voorbereidingsavond: dinsdag 27 november 2012

Ivm de Kerstdrukte wordt er in de decembermaand niet gedoopt muv 9 december 2012.

Doopviering in de H. Martinuskerk te Arnhem: zondag 27 januari 20131e voorbereidingsavond: maandag 7 januari 20132e voorbereidingsavond: woensdag 16 januari 2013

Doopviering in de H. Lucaskerk te Elden: zondag 3 februari 20131e voorbereidingsavond: maandag 14 januari 20132e voorbereidingsavond: maandag 21 januari 2013

Deze voorbereidingsavonden vinden plaats in het parochie centrum dat in de uitnodigingsbrief vermeld staat.

Namen Noemen

12 Namen Noemen

Doorgeefkaarsje nr. door Nienke Gierman-Tijdink

Geboren in een groot katholiek gezin ben ik eigenlijk al mijn hele leven met de kerk bezig. Via de school-missen en de middelbare school met een eucharistie-viering, het aansluiten tijdens mijn studententijd bij de plaatselijke kerk en nu al heel wat jaren als vrijwil-liger voor de kerk in Velp.

Soms vraag ik me af waarom doe ik dit eigenlijk, geeft het me genoeg voldoening? Wat inspireert me om dat te blijven doen? Ik weet het niet. Maar wat ik wel weet dat ik het nodig heb, de verhalen achter de Bijbel-lezingen te zoeken en deze te vertalen naar de aardse bezigheden. God te zoeken in dingen om me heen, om mijn kunde, hoe beperkt ook, beschikbaar te stellen voor de kerkgemeenschap.

Wat me ieder jaar zeer inspireert is het kerstfeest. Niet het commercile van veel en lekker eten, maar het feest van de geboorte van het kindje Jezus en wat dat met de mensen doet.

Men legt in de wereld vaak de wapens neer om uitdrukking te geven aan Vrede zoals Jezus dat altijd gewild heeft, het is vaak maar voor even, maar het kan toch!

Dit feest van de geboorte van Jezus heeft mij genspi-reerd om kerstgroepen te verzamelen vanuit de hele wereld. Inmiddels heb ik er ruim 170 stuks en ieder jaar als ik ze weer uitpak en uitstal in onze kamer ben ik weer ontroerd. Ook om te zien hoe iedereen in de wereld geraakt wordt door de geboorte van het kindje Jezus en dat het kerstfeest in de hele christelijke wereld gevierd wordt. Het is een teken dat alles weer opnieuw begint en dat er hoop blijft voor iedereen, ook al gaat er nog zoveel fout in de wereld; er is altijd hoop op een nieuw begin en dat is een teken van de gave Gods.

De viering van de geboorte van Jezus brengt je weer bij hoe klein je zelf bent en dat de verhalen van de Bijbel doorverteld moeten worden omdat ze ook in de huidige wereld nog steeds van toepassing zijn.

Ook eens een Doorgeefkaars

schrijven? Heeft u een bijzondere spirituele anekdote en wilt u die delen? Laat het ons weten via secretariaat@eusebiusparochie.nl. Redacteur Mirjam Stoffelen neemt dan

contact met u op.

14 Kerstmis Wijnpers 8 -2012 15

Een zaaltje aan de Spoorwegstraat. Overal grote tafels met stoelen, een ta-fel met spelletjes, een stel computers, maar ook een altaartje. Buiten rukt de herfstwind de laatste bladeren van de bomen. Binnen heerst gezelligheid. Gezelligheid die vrijwilligers en daklozen met elkaar in de Daklozenopvang creren. Vanaf half vijf mogen ze naar binnen, zegt Betsie Heinhuis, die er vrijwilligster is. Maar niet meer dan 35: de brandweer vindt mr mensen niet verantwoord.

George Knaapen

Betsie is een van de ongeveer 25 vrijwilligers die onder leiding van een gastheer of gastvrouw van de Stichting Kruispunt- de Daklozenopvang runnen. Ie-dere dag, behalve zondag is hij open en vinden de daklozen de weg naar de opvang, voor

een maaltijd, een kop koffie of thee, een gesprek met de pastor en natuurlijk voor de gezellig-heid. Laagdrempelig, alleen de voornaam wordt genoteerd. Betsie is er in gerold via haar man en doet het werk al zon vijf jaar. Naast haar werk bij de Thuiszorg is ze er op maandag en zaterdag te vinden. Zater-dags begint ze al eerder want dan maakt ze voor 40 mensen een grote pan soep. En euro moeten ze voor een maaltijd betalen, zegt Betsie. En wie geen geld heeft kan zijn maal-tje verdienen met corveewerk: wcs schoonmaken, afwassen of tafels boenen. Wie de andere dagen kookt? Daar hebben we een heel schema voor. Iedere dag iemand anders, vaak vrijwil-ligers vanuit kerken. Maar bijv.

de Lions club heeft eens per maand ook een kookbeurt. Om 19.00 uur sluit de opvang haar deuren en vertrekken alle bezoe-kers weer, de straat op of naar de opvang in de Remisestraat. s Winters is er boven de opvang het Stoelenproject. Daar kan men dan op een stoel de nacht doorbrengen. Niet al te gerief-lijk, maar wel lekker warm. Wat haar drijft? Betsie:De waar-dering die je krijgt. Laatst was er een dakloze aan een van de tafels een briefje aan het schrij-ven. Toen hij wegging drukte hij het mij in de hand, voor thuis. Het was een bedankbriefje. Ja, als jij vriendelijk bent dan krijg je dat ook weer terug. Je krijgt wat je geeft, toch?

Je krijgt wat je geeft!

lichtjesavond op 14 december 2012Het einde van het jaar, met alle feestdagen, is voor veel mensen ook een moeilijke tijd. Juist dan wordt het gemis van dierbaren erg voelbaar. Daarom organiseert de Begraafplaats & Crematorium Moscowa (Waterbergseweg 18, Arnhem) samen met DELA Uitvaartverzorging en Uitvaartverzorging Kramer op vrijdag 14 december een lichtjesavond voor ieder-een die een dierbare wil herdenken. Tussen 18.00 uur en 20.00 uur is de begraafplaats sfeervol verlicht met kaarsen en honderden fakkels. Nabestaanden kunnen kaarsjes - die tijdens de Lichtjesavond worden uitgedeeld - op de graven en bij de diverse herdenkingsplekken plaatsen als herinnering aan hun dierbaren, terwijl het Binnenstadskoor en verschillende muzikanten zorgen voor mooie, passende achtergrondmuziek.

Hierbij zullen ook diverse uitvaartvoorgangers van de Eusebius parochie aanwezig zijn. Jane Koopman, die er vorig jaar ook bij was: Het was toen heel indrukwekkend. Het was koud en donker, en er lag sneeuw. Bij een houtvuur, werd mu-ziek gemaakt. Er stonden twee grote dennenbomen, waar mensen een wens of gedachte aan konden hangen. Het was een bijzonder sfeervolle avond. Voor koffie en thee op de diverse locaties wordt gezorgd en ook aan kinderen is gedacht. Iedereen is van harte welkom.

20

KErstsPEl 2012 vOOr EN DOOr KINDErENOp 24 december wordt in de Walburgisbasiliek om 16.00 uur een kerstspel opgevoerd voor en door kinderen. Er is een nieuw stuk geschreven. Het kerst-verhaal over de geboorte van Jezus wordt verteld en uitgebeeld onder regie van Antoinette Hofman en Bjorn Blaas. Iedereen is van harte welkom. De voorbereidingsgroep Kerstspel 2012 nodigt kinderen in de leeftijd van 6 tot en met 17 uit om mee te spelen. Zij kunnen zich opgeven bij Jacqueline Kolfschoten 026-4455603 of j.kolfschoten@upcmail.nl. Opgave om mee te spelen tot en met 10 december 2012. repetitiemiddagen op 16 en 23 december van 13.00-16.30 uur en op 24 december van 13.00-16.00 uur.

Wijnpers 8 -2012 1716 Hulp in nood

Maar parochile caritas wil niet zeggen dat de hulpvrager katholiek moet zijn of zelfs naar de kerk moet gaan. Wij helpen iedereen, ongeacht geloof, kleur of afkomst. Wie hulp vraagt krijgt dat overigens lang niet altijd. Je kunt vaak ook op een andere manier helpen, zegt Gerard Maas, sinds vorig jaar werkgroeplid. Voordat mensen hulp krijgen gaan we er met twee werkgroepleden een bezoekje brengen. Dat doen we bewust bij de mensen thuis. Want het gaat niet alleen om de financile

gegevens, we willen ook graag de thuissituatie zien en twee paar ogen zien dan meer dan n. Liesbeth, al langer lid van de werkgroep n het bestuur vult aan: Veel mensen kunnen we helpen met een bedrag van meestal eenmalig- zon 50 euro voor een week levensonderhoud. Dat is ook vaak de norm die bij be-slaglegging en schuldsanering wordt aangehouden.

Alleen acute noodMaar het komt even goed voor dat er geen geld aan te pas komt. Gerard: We verwijzen mensen vaak door naar vrliggende voorzieningen, bijv. de Voedsel- of de Kledingbank. Of naar de instanties die daar voor zijn. Ook op die manier kun je mensen helpen. We streven altijd naar een structurele oplossing, want wij zijn er alleen voor acute nood. Bijvoorbeeld voor die man die bij de dierenarts de rekening had moeten betalen omdat zijn hondje een poot gebroken had. Want toen had hij ineens niks meer te eten. Maar hulp-vragers worden ook aangesproken

op hun eigen verantwoordelijkheid. Gerard herinnert zich het geval dat iemand om hulp aanklopte, cht geen geld meer had om eten te kopen. Maar wel een telefoonrekening van 200 euro per maand want ik moet toch iedere dag naar mijn dochter kunnen bellen, herinnert Gerard zich. Dat moet je als werkgroeplid dus wel kunnen: kritisch en goed luisteren. Betrokken zijn, maar soms ook confronterend, je niet laten mee-slepen in een verhaal.

Geef gul! Jaarlijks helpt de PCI op die manier zon 80 mensen. Dit jaar vrezen ze zelfs de 100 te halen. Want de crisis is ook bij de PCI merkbaar. De parochie beschouwt diaconie als een van de belangrijkste pijlers van haar werk. Soms zeggen mensen zelfs: er wordt eindelijk eens goed naar me geluisterd. Liesbeth en Gerard : Dus alstublieft: strijk met kerst met uw hand over uw hart, of beter: steek hem in uw portemonnee en geef gul.

Uw geld wordt cht goed besteed!

Er wordt eindelijk eens echt naar me geluisterd!Tijdens ons gesprek rinkelt de telefoon dwingend. Het is Jan van Rekum, de centrale aanvragenverdeler: of Liesbeth Kouwenberg een nieuwe hulpvraag wil doen, want er zit iemand zonder geld om eten te kopen. Dat gebeurt vaak: ondanks ons goede sociale vangnet zijn er genoeg mensen die daar toch doorheen vallen. Liesbeth: Het gaat vaak om acute financile nood. Gelukkig is er dan de PCI, de parochile caritas. Tijdens de kerstvieringen wordt er naar goed gebruik in de hele parochie voor gecollecteerd.

George Knaapen

Voor de Joodse elite is de maat vol. Aan het begin van onze jaartelling zucht Judea onder het bewind van Ar-chelas. Bij zijn aantreden had hij beloofd om niet zo wreed op te treden als zijn vader Herodes gedaan had en ook geen loodzware belastingen te heffen.

Piet van der SchoofVan die beloftes komt niets terecht en daarom dienen de Joodse leiders een klacht tegen hem in bij de Romeinse keizer. Die heeft het immers voor het zeggen in het Joodse land en aan hem dankt Archelas zijn benoeming als heerser. Keizer Augustus neemt geen halve maatre-gelen. Hij zet Archelas uit zijn ambt en lijft Judea in bij het Romeinse Rijk. Bovendien laat de keizer een volks-telling organiseren, want hij wil meer weten van zijn nieuwe onderdanen en hun bezittingen. Die informatie is belangrijk voor de belastingheffing.

De evangelist Lucas schrijft dat Jozef en Maria in ver-band met deze volkstelling naar Bethlehem in Judea rei-zen. Zijn Kerstverhaal gaat niet in op de manier waarop de telling verloopt, maar de geschiedschrijver

Lactantius beschrijft de uitvoering van zon maatregel in Egypte. Waarschijnlijk is het ook in Judea op deze manier gegaan.

Lactantius: Belastingambtenaren verschijnen overal en brengen alles in rep en roer. Er doen zich vreselijke taferelen voor die lijken op een inval door een vijande-lijke macht. Akkers worden meter voor meter opgemeten en alle wijnstokken en vruchtbomen geteld. Ambtena-ren noteren nauwkeurig de namen van de inwoners en registeren elk dier. De bevolking van stad en land moet in de steden samenkomen. Alle markten zijn volgepropt met families en iedereen is er aanwezig met zijn kinderen en slaven. Overal is het gehuil te horen van mensen die onder foltering en stokslagen verhoord worden. Onder-vragers spelen zonen uit tegen hun vaders en trouwe slaven tegen hun meesters. Ook moeten vrouwen tegen hun mannen getuigen. Als dat allemaal geen resultaat heeft volgt foltering, waardoor mensen uitspraken tegen zichzelf doen. Vanwege de pijn laten zij tenslotte allerlei dingen opschrijven die ze helemaal niet bezitten. Ou-derdom of ziekte vormt geen excuus en de ambtenaren leiden ook zieken en gehandicapten voor. Zij schatten van iedereen de leeftijd en daarbij krijgen kleine kinderen er jaren bij en ouderen jaren minder. Overal heerst een droeve en treurige stemming.Jonge activisten onder leiding van Judas de Galileer willen tegen elke prijs beletten dat Joden meewerken aan deze volkstelling en belastingheffing. Zij vinden het onaanvaardbaar dat Rome Judea bestuurt en plegen aanslagen op Romeinse doelen. Voor hen is alleen God Koning over Isral en zij verwachten dat de Allerhoogste spoedig zal gaan heersen. Heel Judea raakt in de ban van Judas beweging. De aanhangers wijken niet voor grof geweld van de Romeinen en zijn bereid om hun leven te offeren in de strijd. Judas is natuurlijk geen partij voor het oppermachtige Romeinse leger. Het Nieuwe Tes-tament vermeldt dat hij de dood vond en zijn aanhang uiteen werd geslagen (Handelingen 5:37). Het is deze achtergrond waartegen Lucas schrijft: Zie, er is ons een redder geboren

Gebrek aan vrede in de tijd van Jezus geboorte

18 Sint Eusebiusparochie Wijnpers 7 -2012 19

God bestaat, maar Zij is nooit gezienInmiddels is hij 66 jaar, prof. Mr. Eugene Sutorius, eme-ritus hoogleraar strafrecht, en sinds zijn veertiende le-vensjaar zoekt hij naar antwoorden op vragen over wat hij noemt het Raadsel. Tijdens de tweede lezing in de cyclus over het thema Geloven in God in de Walbur-giskerk, nam Sutorius zijn toehoorders en dat waren er nogal wat - mee op zijn zoektocht naar antwoorden. Stellen dat God niet bestaat is net even iets onzinni-ger dan te stellen dat God wel bestaat, zegt Sutorius daarover. God bestaat zeker, maar Zij is nooit gezien. U mag ook Hij zeggen, glimlacht Sutorius. Vooral de mys-tici zoals Hildegard von Bingen zijn belangrijk geweest voor Sutorius. Zoals hij zelf zegt: Mystici zijn geen re-gelgevers maar verhalen van hun eigen ervaringen met God. Door regels op te leggen bestaat het gevaar dat het gevoel er onder gaat lijden. Aan het eind van de lezing is Sutorius dan ook stellig: Een definitie geven van God lukt mij niet.

De volgende lezing staat gepland voor woensdag 20 februari 2013 en wordt verzorgd door Geert rozema, buurtpastor in Klarendal en sint Marten. De lezing wordt afgesloten op 24 april door Antoine Bodar.

Parochie in beeld

Nieuwe inwoners van Malburgen kregen eerder dit jaar een tocht door Malburgen aangeboden met een huifkar. Verschillende plekken werden aangedaan, waaronder de moskee en de Emmauskapel.

Op deze pagina willen we iedere keer fotos van evenementen plaatsen. Bent u ergens geweest en heeft u leuke fotos gemaakt? Stuur ze naar secretariaat@eusebiusparochie.nl.

Het Soepfestijn in Klarendal was een succes. Het zag zwart van de mensen op het plein naast het Inloop-huis aan de Van Slichtenhorststraat in september tijdens het weekend van Wijken voor Kunst. Op het Soepfestijn konden mensen verschillende soorten soep eten door een soepkom te kopen. Vrijwilligers van Eetgroep SintMarten en bewoners van de kerk maakten ruim 100 liter soep. Bewoners van het Kerkplein maakten in samenwerking met Portaal en het Inloophuis dit feest mogelijk. Het Inloopkoor en een band luisterden de middag op. Met dank aan bijdrage van het Wijkplatform SintMarten, Portaal en de vrijwilligers van het Inloophuis en de Buurt-service en ook de kinderen van de kerkpleinvrijwil-ligers. Iedereen is iedere week welkom op dinsdag en donderdagochtend voor een kop koffie en praatje in het Inloophuis.

80 posters sieren Malburgensoms weet je niet wat de persoon naast je in de supermarkt allemaal aan het hoofd heeft. Of waar die persoon mee bezig is. 80 posters gemaakt door buurtbewoners van medewijkbewoners in de wijk Malburgen, maken zichtbaar wat de wijkbewoners inspireert. De posters zijn bedoeld om buren te leren kennen en om te verrassen, zegt suzanna louwerse, projectmedewerker van de Emmauskapel.

vanaf zondag 18 november hangen er 80 posters in Malburgen met inspirerende teksten van wijkbe-woners die gehaald zijn uit gesprekken die mensen met elkaar voerden. lopend vuurtje heet het project en het is opgestart vanuit de Emmauskapel in Malburgen.

De posters zijn het resultaat van reeksen van ge-sprekken in de huiskamers van wijkbewoners bij een brandend kaarsje en onder het genot van wat lekkers. Het thema was: Wat inspireert jou, ofwel: wat beweegt jou.

Ze hangen achter de ramen bij mensen thuis, in de portiek van de flat, bij de groenteman, de super-markt of in het wijkcentrum.

Beter leven voor suikerriet - kappersLekker, een schepje suiker in de thee of koffie na uw kerstdiner? Denk dan even ook hoe het meestal wordt gemaakt, het is tenslotte tijd voor bezinning en besef even dat als u met een lekker kopje koffie aan het uit-buiken bent, de suikerrietkapper een zwaar leven heeft. Suikerrietkappen is zwaar en ongezond werk. De kappers maken lange dagen tegen een laag loon. De suikerriet-velden worden afgebrand om snel grote hoeveelheden suikerriet te kunnen kappen. Het inademen van de asresten veroorzaakt ademhalingsaandoeningen bij de kappers. Daarnaast werken zij vaak bij temperaturen van 40 graden Celsius of hoger. Het vochtverlies dat hiermee gepaard gaat, draagt bij aan een hoge mate van ernstige nieraandoeningen waardoor de meeste arbeiders na 15 jaar fysiek ook zelf zijn opgebrand.

Solidaridad zich in voor de verbetering van het leven van suikerrietkappers. Solidaridad verzorgt trainingen voor kleinschalige suikerrietproducenten in India, Pakistan, Malawi, Bolivia, Paraguay, Honduras en Belize om hen te begeleiden in het werken volgens de standaard van Bonsucro, een club van maatschappelijke organisaties en suikerrietproducenten die wel menswaardig werken. Er zijn wereldwijd al veel mensen geholpen. Maar ze zijn nog lang niet klaar met het werk.

Wat kunt u doen?In de adventtijd is op 22 en 23 december in de parochie een collecte voor solidaridad. Meer informatie staat ook op www.solidaridad.nl.

samen kerst vieren in de kerstherbergIedereen die er tijdens de kerst op uit wil, is op kerstavond en tijdens de kerstdagen welkom in de Kerstherberg van Arnhem. De herberg is er voor iedereen, jong en oud, alleenstaanden en families. Ook dit jaar weer in de Walburgis-zaal, naast de Walburgisbasiliek. De bezoekers kunnen genieten van een feestelijk programma met verschillende muzikale optredens. Ook voor gezinnen met kinderen is de Kerstherberg een leuk uitje. Er zijn heel veel spelletjes, kleurplaten en knutselmaterialen. Bovendien is er een speciale familievoorstelling. Als je alleen komt, zal je merken gemakkelijk contact met anderen te hebben. Kijk op www.kerstherberg.nl voor het volledige programma en verdere informatie. De openingstijden zijn: Kerstavond, 24 december van 17.00 tot 23.00 uur.Eerste kerstdag, 25 december van 12.00 tot 23.00 uur.tweede kerstdag, 26 december van 12.00 tot 19.00 uur.

NR. 8

De Wijnpers is een gezamenlijke uitgave

van R.K. EmmausParochie en R.K. Parochie De Wijng

aard

Draag de Wijnpers een warm hart toe!

Met De Wijnpers informeren we u 8 keer per jaar over de activiteiten van RK Parochie De Wijngaard en de Em-mausparochie. Daarnaast bereiken we veel mensen die anders niet zo gauw in de kerk komen. De Wijnpers is dus een belangrijk middel om mensen bij de kerk te betrekken. Maar die missie kost ook geld.

Daarom vragen we iedereen die De Wijnperseen warm hart toedraagt, om minimaal 15,00 over te maken. Minder mag en meer natuurlijk ook.

Dat kan naar gironummer 9188838 t.n.v. Par. De Wijngaard/De Wijnpers te Arnhem.

Draagt u ook bij aan dit blad?

www.klaassen.com

Of het nu gaat om een woonhuis, een utiliteitsgebouw, een bedrijfspand of gebiedsont-wikkeling bouwen is het waarmaken van een ambitie, het realiseren van een droom.

,neprewtno ,nelekkiwtno - niraad neppats ellA .secorp xelpmoc nee koo si newuob raaM nee nav seccus teh nems kjilednietiu nelapeb - neduohredno ,neretiolpxe ,newuob

bouwproject. Bouwen is daarom mr, de KlaassenGroep biedt u die meerbouwwaarde.

ArnhemDoetinchemDinxperlo

OKTO

BER

2010

JAARGANG 6

De WijnPers Magazine van R.K. Parochies

Emmaus & De WijngaardArnhem - Velp - Rozendaal

NR. 7

OKTO

BER

2010De WijnPers

De Wijnpers is een gezamenlijke uitgave

van R.K. EmmausParochie en R.K. Parochie De Wijng

aard

www.emmauswijngaard.nl

Wijnpers8_2010.indd 1 25-11-10 22:22

NR. 8

De Wijnpers is een gezamenlijke uitgave

van R.K. EmmausParochie en R.K. Parochie De Wijng

aard

Draag de Wijnpers een warm hart toe!

Met De Wijnpers informeren we u 8 keer per jaar over de activiteiten van RK Parochie De Wijngaard en de Em-mausparochie. Daarnaast bereiken we veel mensen die anders niet zo gauw in de kerk komen. De Wijnpers is dus een belangrijk middel om mensen bij de kerk te betrekken. Maar die missie kost ook geld.

Daarom vragen we iedereen die De Wijnperseen warm hart toedraagt, om minimaal 15,00 over te maken. Minder mag en meer natuurlijk ook.

Dat kan naar gironummer 9188838 t.n.v. Par. De Wijngaard/De Wijnpers te Arnhem.

Draagt u ook bij aan dit blad?

www.klaassen.com

Of het nu gaat om een woonhuis, een utiliteitsgebouw, een bedrijfspand of gebiedsont-wikkeling bouwen is het waarmaken van een ambitie, het realiseren van een droom.

,neprewtno ,nelekkiwtno - niraad neppats ellA .secorp xelpmoc nee koo si newuob raaM nee nav seccus teh nems kjilednietiu nelapeb - neduohredno ,neretiolpxe ,newuob

bouwproject. Bouwen is daarom mr, de KlaassenGroep biedt u die meerbouwwaarde.

ArnhemDoetinchemDinxperlo

OKTO

BER

2010

JAARGANG 6

De WijnPers Magazine van R.K. Parochies

Emmaus & De WijngaardArnhem - Velp - Rozendaal

NR. 7

OKTO

BER

2010De WijnPers

De Wijnpers is een gezamenlijke uitgave

van R.K. EmmausParochie en R.K. Parochie De Wijng

aard

www.emmauswijngaard.nl

Wijnpers8_2010.indd 1 25-11-10 22:22

We stellen ons graag aan u voor! Home-Care is een erkende reguliere thuiszorgorganisatie.Wij leveren persoonlijke verzorging, begeleiding, verplegingen medisch specialistische verpleging in het werkgebied Arnhem-Zuid.

Uit de resultaten van ons extern gehouden tevredenheidsonderzoek blijkt dat clinten onze zorgverlening erg waarderen. Kenmerken waarin we volgens clinten uitspringenzijn: flexibiliteit, geen wachtlijsten en vooruitstrevendezorgverlening.

Neem dus met een gerust hart contact op met Home-Care of geef bij het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) Home-Care als voorkeursaanbiederop.

T 026-3792261 E home-care@hotmail.com www.Home-Care.nl

Heeft u behoefte aan verzorging of verpleging bij u thuis?

Tevens zijn

wij op zoek

naar enthousiaste

Verpleegkundigen Niv 4,

verzorgende Niv 3-VIG /

Verpleegkundigen en

VIG-ers!

BUREAU

Draagt u RK Parochie Sint Eusebius een warm hart toe en wilt u 10.000

huishoudens bereiken in de omgevingArnhem, Velp en Rozendaal?

Plaats dan uwadvertentie inDe Wijnpers!

Bel voor de advertentiemogelijkheden met Bureau 24H 030 230 25 30 of met het

secretariaat van Sint Eusebiusparochie 026 442 45 67

030 - 230 25 30 | info@b24h.nl | www.bureau24h.nl