Wijnpers nr. 1 - 2012

11
De WijnPers Magazine van www.eusebiusparochie.nl JAARGANG 8 nr. 1 - januari 2012 2012 Waar geloof jij in? Een net kerkhof

description

De Wijnpers - Magazine van de St. Eusebiusparochie in Arnhem

Transcript of Wijnpers nr. 1 - 2012

Page 1: Wijnpers nr. 1 - 2012

NR

. 1 -

Jan

uari

201

1

JAA

RG

AN

G 6

De WijnPers Magazine van

www.eusebiusparochie.nl

JAARGANG 8 nr. 1 - januari 2012

Sint EusebiusRK Parochie Arnhem Velp Rozendaal

2012Waar geloof jij in?

Een net kerkhof

Page 2: Wijnpers nr. 1 - 2012

RK Parochie Sint Eusebius Rosendaalseweg 698 ma. t/m vr. 10.00-15.30 uur6824 KV Arnhem T 026 4424567 Fax 026 [email protected]

Voor aanmelden van dopen, trouwen, eerste communie, vormsel, verzoek financiële noodhulp, geestelijke bijstand belt u 026 442 4567. Voor ziekenzalving en uitvaart: 026 3703800 (altijd bereikbaar)

Overige adressen Secretariaat Lucaskerk 026 3814492 Voor ziekenbezoek Arnhem-Zuid Annie Lenting 026 3814674 Hanneke Nelemans 026 3812469Secretariaat H. Martinuskerk 026 4423116Secretariaat OLV Visitatiekerk 026 3635390 Secretariaat St. Walburgisbasiliek 026 4426469Emmauskapel St. Gangulphusplein 5 026 3211311 Diaconaal Centrum v. Slichtenhorststr. 026 4426066 www.eusebiusparochie.nl

De Wijnpers Magazine Sint EusebiusparochieParochiemagazine voor Arnhem, Velp en RozendaalOplage 11.000, 8 keer per jaar.

Redactieadres Rosendaalseweg 698 6824 KV Arnhem Redactie Roberta Hofman, George Knaapen (redactiesecretaris), Aad Koot, René Mugie, Angelike Rohde, Piet van der Schoof, Mirjam Stoffelen, Simon Trommel (eindredacteur)

Foto’s Jan van Dalen, George Knaapen, Piet van der Schoof, Eleo-noor Donders, Jan Hofman, Adri van Dijk, Marc Pluim Fotografie Verschijningsdata Kopij Nr 2: 13 februari Nr. 3: 6 februari Nr 3: 26 maart naar [email protected] Pastoraal team Sint EusebiusparochieBereikbaar via centraal secretariaat Paul Daggenvoorde, pastoor Geert Rozema Heinz-Georg Surmund Maarten Smits Anita Coenraads-Zernitz Aloys Wijngaards, diakenWim Palstra Suzanna Louwerse, projectmedewerker presentiepastoraat026 3211311Ad Boogaard, pastor coördinator stadspastoraat Arnhem 026 3513185

Bestuur RK Sint Eusebius ParochieBereikbaar via centraal secretariaat Paul Daggenvoorde Mark Weering Rolf Müller Karin van HeumenBoudewijn van de Loo Birgit Schiebergen

Rekeningnummer RK Parochie Sint Eusebius20 44 764 tnv RK Parochie St. EusebiusTe gebruiken voor: Kerkbijdrage, parochieblad en misintenties.Vrijwillige bijdrage parochieblad; richtbedrag € 25,-

Giften Caritas 411772740 t.n.v. PCI St. Eusebius Arnhem, Velp/Rozendaal

Meldpunt vrijwillige thuishulp 026 3703540Sensoor 24 uur elke dag bereikbaar 0900-0767

Concept, realisatie en acquisitieBureau 24H, postbus 19217, 3501 DE Utrecht, T 030 2302530, [email protected], www.bureau24h.nl i.s.m. Trommel Media, www.trommelmedia.nl

Copyright 2011 - Bureau 24HNiets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden gerepro-duceerd of vermenigvuldigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.

InhoudsopgaveLichtjesavond op MoscowaEen kille decemberavond. Je zou verwachten dat het somber en ongezellig op begraafplaats Moscowa is. Maar het tegendeel is het geval. De grote parkeerplaats staat al helemaal vol. De niet aflatende stroom auto’s wordt zelfs de onberispelijke grasvelden op gedirigeerd. Een grote reportagewagen van TV-Gelderland manoe-vreert er tussendoor. Op de lange wandelpaden staan iedere tien meter olielampjes. Het is Lichtjesavond.Pagina 9

Een net kerkhof “Had maar gezegd dat je zou komen, dan had ik mijn nette overall aangetrokken”, roept een van de vrijwil-ligers me vrolijk toe. Met een man of acht egaliseren ze de toegangsweg tot het sfeervolle dorpskerkhof van El-den naast de Lucaskerk. Antoon Rütenfrans coördineert de groep al jaren.Pagina 15

Verkoop kerken en overige gebouwen krijgt nieuwe wendingEr wordt hard aan gewerkt om kerken, parochiehuizen en pastorieën, in totaal tien gebouwen, te verkopen. De opbrengst is nodig om de gebouwen die de parochie in bezit houdt, in goede staat te brengen. Maar, anders dan gedacht, worden de gebouwen niet aan één koper ver-kocht, maar aan meerdere. Er blijft goede hoop dat alle gebouwen in het eerste kwartaal 2012 worden verkocht. De eurocrisis is overgeslagen naar de echte economie. Dat is geen nieuws meer: banken lenen minder aan el-kaar en daardoor wordt er ook minder gebouwd. Project-ontwikkelaars spelen daarom op zeker en willen daarom niet alle parochiegebouwen in één keer afnemen.Pagina 16 en 17

Geconcentreerd kijkt programmamaakster Marleen Klunder van TV Gelderland naar de camera in de Sint Jan. Ze volgt de verwikkelingen rond de kerkgebouwen voor de regionale omroep. “Het is een belangrijk maatschap-pelijk fenomeen dat kerken dicht gaan. Ik ben benieuwd hoe parochie en parochianen daar mee omgaan en ook wat er gebeurt met de kerken die open blijven. “ Het worden drie uitzendingen die zoals het er nu uitziet, op de eerste drie woensdagen van februari worden uitge-zonden.

Eerste Communie is onvergetelijke dagVelen van ons zullen zich hun Eerste Communie nog wel kunnen herinneren: het was zeker vroe-ger een belangrijke mijlpaal in je kinderleven. Nu de aanmeldingsformulieren in de parochie weer rondgaan voor kinderen uit groep 4, zullen veel ouders, opa’s en oma’s daaraan terugdenken. Is het voor de communicantjes van nu nog steeds zo’n belangrijke gebeurtenis?

Vorig jaar,op 29 mei, deed Colin Manhoef zijn Eer-ste Heilige Communie in de OLV Visitatiekerk aan de Emmastraat in Velp. De kerk was prachtig ver-sierd, met grote linten en bloemen. Colin zag er in zijn nieuwe kleren uit om door een ringetje te halen. Zijn ouders en familieleden waren erbij, en zagen er ook allemaal bijzonder feestelijk uit, maar het was wel duidelijk dat het om Colin draaide. “Colin vond het geweldig, de hele dag zo in het middelpunt van de belangstelling te staan”, zegt zijn moeder nog nagenietend. “We hebben de hele dag feest gevierd met de familie. Een mooie grote foto hebben we naar Suriname gestuurd, waar hij nu bij opa en oma aan de muur hangt. Het was een geweldige dag.”Voor de kinderen die zich nu hebben opgegeven voor de Eerste Communie, wordt het vast ook zo’n onvergetelijke dag. In vier groepjes zullen de kinderen een keer of vier bij elkaar komen, om zich voor te bereiden op de Eerste Communie en te leren over de droom van Jezus: het land van God. Daar-naast zijn er ook een paar bijeenkomsten voor de ouders gepland. In april zijn de communievieringen. Laten we er als parochie weer een geweldig feest van maken!

Eerste communie 2012Dit jaar is het misschien zover. Dan kan uw kind voor het eerst echt gaan deelnemen aan de viering van de eucharistie wanneer het zijn of haar eerste communie doet. Kinderen die in groep 4 zitten (ge-boren tot 31-1-2005) komen daarvoor in aanmer-king. Zijn ze ouder (groep 5 of 6) dan kan het ook, maar gaat een eventuele deelname in overleg.

Aanmelden kan bij het secretariaat. Dit kan tot 25 januari 2012. Wanneer u belt, graag dan naam van het kind, adres, telefoonnummer en emailadres vermelden. U krijgt een aanmeldformulier toege-zonden om in te vullen en terug te sturen. U kunt

ook op de website kijken. Daar vindt u eveneens een aanmeldformulier voor de eerste communie van uw kind. Gezien het grote aantal kinderen wordt uit-gegaan van twee groepen in Arnhem-Velp en twee groepen in Arnhem-Zuid. Hierbij geven wij u alvast de data van de eerste communievieringen:• voor Arnhem-Noord en Velp: zondag 15 april en

22 april, om 10.30 uur in de OLV Visitatie in Velp.• voor Arnhem-Zuid: zondag 22 april, om 10.30 uur

is de eerste viering en om 14.00 uur de tweede viering in de Lucaskerk.

Tel. secretariaat: 4424567 (ma.t/m.vr.10.00-15.30) website: www.eusebiusparochie.nl.

Page 3: Wijnpers nr. 1 - 2012

Wijnpers 1 -2012 5

Waar haal jij je inspiratie uit?Agnes Wilsterman, 65 jaar: “Ik ben gelovig opgevoed, heb enkele jeugdjaren bij de nonnen door-gebracht in mijn moederland Su-riname. Prachtig was het, ik heb een fijne tijd gehad. Veel bidden en dat doe ik nog steeds. Mijn geloof is niet veranderd in de loop der jaren. Mijn man was ook gelovig, ik ga nu naar de Emmaus-kapel, soms naar de Lucaskerk en ook wel eens naar de Evangelische kerk waar mijn broer naar toe gaat. Daar zingen ze heel veel, dat is ook bidden.”

Wat is de kern van jouw geloof?Daar is Agnes heel stellig in: “De kern van mijn geloof is de ge-loofsbelijdenis. De Heer helpt je

altijd, en die moet je ook dienen, net als je naaste. Het samenzijn in de kerk is belangrijk, maar bidden kan je overal. Toen ik nog werkte, bad ik terwijl ik naar mijn werk fietste”, herinnert Agnes zich. “Mijn geloof heb ik altijd behouden, en inspiratie krijg ik van mensen om mij heen. Geloof, hoop en liefde, dat houdt de mens in stand, je moet je aan elkaar vasthouden.”

Wat biedt jou houvast?Agnes is sinds een half jaar weduwe en ook is zij recent met pensioen. “Een diep gat, daar viel ik in,” vertelt Agnes, “maar mijn kinderen trekken mij er weer uit”. Zij zoekt naar manieren om niet sociaal geïsoleerd te raken. Een

reis naar Israel bood uitkomst. “Ik wilde graag samen met mijn man, maar dat was ons niet meer gegund, nu ben ik alleen gegaan al was dat niet makkelijk. Ik heb Bethlehem gezien, en gelopen op de Via Dolorosa. Te zijn en te lopen waar Jezus is geweest, dat heeft mij diep geraakt en geïnspi-reerd”, vertelt Agnes openhartig.

Wat betekent kerkgang voor je?Agnes komt nog regelmatig in de kerk, voor Wil Laarakkers 84 jaar, is dat verleden tijd. “Mijn vrouw is te ziek en ik zag erg slecht, voor mij geen kerkgang meer”, vertelt hij met spijt in zijn stem.

“De gemeenschap was belangrijk voor mij, ik was erg betrokken en kende iedereen. Als bestuurs-voorzitter van de Heilige Geest kerk maar ook in de diaconiever-gadering, ik had zoveel contacten. Vaak rechtstreeks uit mijn werk door naar vergaderingen en dat jarenlang”, Wil herinnert het zich goed. Wat voor mij belangrijk is in het geloof? Eigenlijk vind ik de gemeenschap, het samen beleven belangrijker.

Je komt niet meer in de kerk, heeft dat je geloof veranderd?

Geloven is heel persoonlijk, het raakt je in je diepste wezen. Ieder haalt

iets anders uit kerkgang of Bijbellezen. Of uit samenzijn, aanwezig zijn

voor anderen, een ander helpen door er gewoon te zijn, door een luiste-

rend oor te bieden. Anderen doen liever iets, door goede werken bijvoor-

beeld.

‘Geloof, hoop en liefde houden de mens in stand’ Wil: “Ik moet er anders mee om-

gaan, kerkgang en rituelen boden toch houvast. Nu die gemeen-schap is weggevallen voor me, haal ik mijn inspiratie uit be-paalde programma’s op de televi-sie. Verder lees ik veel. Gelukkig kan ik dat weer sinds mijn oog is gelaserd. Met een loepbril kan ik me nu goed redden. Naast veel lezen en tv-kijken haal ik mijn in-spiratie uit het gebed. Ik bid heel veel, bij God kan ik alles kwijt. Hij heeft me ook wel eens in de steek gelaten en teleurgesteld, maar toch kwam uiteindelijk alles weer goed. Want in een moeilijke peri-ode toen het slecht ging met mijn vrouw heb ik veel steun gehad aan het bidden, toen heeft Hij mij echt verhoord.”

En hoe zie je de toekomst van de kerk?Ook al komen er minder mensen in de kerk, Wil is vol vertrouwen in de toekomst. “Ambtsdragers voel-den zich heilig”, zegt hij, “maar dat waren ze niet. De kerk moet zich een spiegel voorhouden, veel leren maar vooral verdergaan.

De kerk blijft altijd bestaan, welis-waar anders, maar het komt zeker goed”, zegt hij met grote stellig-heid.

Wat spreekt je aan als je in de kerk komt?

Voor Jan van Os, 56 jaar, zijn het kerkbezoek en de rituelen niet van groot belang, toch komt hij regelmatig bij diverse diensten. Hij gaat maandelijks naar vie-ring in de Emmauskapel, maar hij komt ook in de Lucaskerk en bij de Trappistinnen. “Als het bioscoop wordt, haak ik af”, vertelt hij, “het sociaal met elkaar optrekken daar gaat het om, niet plaatjes kijken. Ik moet aange-sproken worden, ik kom niet naar een soort optreden kijken. Ik kom vanuit betrokkenheid in de kerk, anders werkt het niet voor mij.”

Hoe toon je die betrokkenheid?Jan is heel actief in het presen-tiepastoraat, vooral in Malburgen Tijdens een koffieochtend dertien jaar geleden heeft hij zich hier-voor opgegeven. Jan zegt hier-over: “Aanwezig zijn in de wijken, daar gaat het om, betrokkenheid tonen in woord en gebaar. Jezus was actief in het hele land, hij dacht zonder kaders en belemme-ringen, hij deed het gewoon.

Dat verhaal van Jezus, dat is van belang, daar gaat het om.” •

4 Geloof

Agnes Wilsterman “Ik geloof in God de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde.

En in Jezus Christus, Zijn enige Zoon, onze Heer,Die ontvangen is van de Heilige Geest,

geboren uit de maagd Maria,Die geleden heeft onder Pontius Pilatus,

is gekruisigd, gestorven en begraven,Die nedergedaald is ter helle,

de derde dag verrezen uit de doden,Die opgestegen is ten hemel,

zit aan de rechterhand van God, de almachtige Vader,Vandaar zal Hij komen oordelen de levenden en de doden.

Ik geloof in de Heilige Geest;De Heilige katholieke Kerk, de gemeenschap van de heiligen; De vergeving van de zonden;

De verrijzenis van het lichaam; En het eeuwig leven.”

Amen

De kerk blijft bestaan, wel anders, maar het komt goed

‘Hier lees je de Bijbel,

daar leef je hem.’

Page 4: Wijnpers nr. 1 - 2012

Op 6 december is in de dagkapel van de Willibrordkerk een hoorzitting gehouden over het voornemen van het parochiebestuur om de aartsbisschop te vragen de Willibrordkerk en de dagkapel te onttrekken aan de eredienst. De parochie heeft niet de middelen om het huidige aantal kerken en gebouwen nog langer te on-derhouden. Ook is er geen directe pastorale noodzaak om de kerken te blijven gebruiken. Dat betoogden de voorzitter van het bestuur, pastoor Paul Daggenvoor-de en de vicevoorzitter, Rolf Müller, die de portefeuille ‘vastgoed’ in het bestuur behartigt.

Op 13 december klonk een zelfde verhaal, maar toen in de H.Hart-kerk. De boodschap kwam in beide gevallen niet als een verrassing. Onder leiding van de locatieraden van beide kerken waren er al meerdere bijeenkomsten geweest, waar parochianen met elkaar van gedachten hadden gewisseld over het voornemen van het bestuur. Tijdens die gesprekken waren ook al de nodige gedachten geuit over de wijze waarop het kerkelijk leven voortgang moet vinden, na de sluiting van de kerken.

AcceptatieWaarschijnlijk omdat er al een paar keer goed was doorgepraat, leverden de hoorzittingen niet echt veel discussie op. Een groot deel van de aanwezigen kon begrip opbrengen voor het voornemen van het bestuur, maar het verdriet om de op handen zijnde sluiting klonk ook overduidelijk door. De sluiting van de kerken doet pijn, voor sommige mensen is het niet

de eerste kerksluiting die ze mee gaan maken. Al jaren is er sprake van krimp en teruggang. Het gesprek over ‘hoe dan verder’ is dan ook een moei-lijk gesprek. Toch wordt het moedig opgepakt.

Hoe verder?Naast de vele overeenkomsten in de beleving van de parochianen in de Willibrordkerk en de H.Hart-kerk is er een interessant verschilpunt. De H.Hartgemeenschap lijkt een prioriteit te stellen bij het zoeken naar mogelijkheden om de gemeenschap in de eigen wijk vast te houden rond enkele bijeenkom-sten of activiteiten. In de Willibrordkerk klinkt meer de vraag naar goede ondersteuning bij het vinden van een goede plek voor parochianen in de kerken die open blijven voor de eredienst.

Het parochiebestuur en het pastoraal team zegden hun medewerking toe om de locatieraden van de gemeenschappen te ondersteunen in hun streven om aanvaardbare wegen te vinden voor het vervolg van het gelovige leven in Arnhem en omgeving. De locatie-raad van de H.Hartkerk denkt dat het in het weekend van 22 april de laatste Eucharistieviering zal plaats-vinden in de kerk. In de Willibrord rekent men op het weekend van 13 mei.•

Voorgenomen sluiting Willibrord- en H.Hartkerk

Tussen begrip en verdrietIn december is in twee kerken gesproken over de sluiting van de gebouwen.

Mensen begrijpen de noodzaak. Maar er heerst ook verdriet.

6 Sluiting

Tekort? Genoeg!Onze parochie heeft het afgelopen jaar de start ge-maakt met als leidraad het beleidsplan: Tekort? Genoeg! Een jaar waarin een aanzet is gegeven tot helaas het sluiten van kerken. De St. Jan is reeds gesloten en de hoorzittingen van de H. Hart en de Willibrordkerk zijn onlangs geweest. In april en mei nemen we van en in deze kerken afscheid.

Maar we kijken ook vooruit; naar veranderingen waar onze toekomst in zit. De locatieraden hebben vorm ge-kregen. Een werkplan maken is voor de pastoraatsgroe-pen nog moeilijk, maar een begin is gemaakt. De wil om mee te denken is er en daar zijn wij als bestuur enorm blij mee.

Ook op de locaties, wijken, waar de kerken sluiten, heeft men zich verenigd om toch actief te blijven. Er leven al-lerlei ideeën, over hoe nu verder te gaan. Dit geeft voor het komende jaar dan ook veel vertrouwen en moed om samen door te gaan.

Daarnaast willen wij meer aandacht besteden aan een duurzame samenleving. Vaak werd er al een fairtrade product als koffie en thee gedronken. Maar nu gaan we dit in onze hele parochie doen. We kopen het samen in, waardoor het zo goedkoop mogelijk is. Tenslotte collec-teren we er voor. Dan moeten we dit fairtradebeleid ook in de praktijk brengen.

Een nieuw begin gaan we ook maken met het welkom heten van nieuwe parochianen. Zij krijgen een folder van onze parochie, een exemplaar van de WijnPers en een welkomstbrief toegestuurd. Hierin nodigen we een ieder uit om te komen kennismaken met onze parochie. Om te laten horen, waar wij als parochie voor staan in onze wijken, in deze samenleving. Ja, er is een verminderd kerkbezoek. Maar er zijn genoeg mensen die geloven en mèt elkaar goed in staat zijn om de boodschap van het kerstkind een gezicht, handen en voeten te geven. Tekort? Genoeg! Een gezegend Nieuwjaar!

Birgit SchiebergenBestuurslid RK Sint Eusebiusparochie

Wijnpers 1 - 2012 7

Bidden... “Fahren Sie einen Parkplatz entlang, wo LKW (vrachtwagens) sind?”

Aan de pomp word ik aangesproken door een jonge Tsjechische vrouw. Het is waterkoud, kwart voor elf ‘s avonds. Op mijn hoede probeer ik in te schatten of twee jonge mannen wel of niet bij haar horen. Terwijl ik afreken zie ik haar druk met hen in gesprek. De jongens rijden weg. Zij loopt weer op mij toe. “Nur schlafen”, zegt ze. “Kein Sex oder Drugs.” Twee nachten had ze niet geslapen.

Aan de randen van de dag is de sfeer op een tankstation unheimisch; een bijna zielloze wereld van anonieme in-name voor auto en buik, en zo te horen ook voor kruis.Gereserveerd zeg ik geen slaapplaats te hebben, en dat er tot aan de grens geen parkeerplaats meer is. Ik weet dat het niet klopt. Vlak voor Zevenaar ligt er aan de A12 nog een tankstation en daar staan ’s nachts vrachtauto’s geparkeerd.

Sluikhaar, matte ogen, opgetrokken schouders, de han-den meisjesachtig in de mouwen van haar trui. Ik ben haar zeker de baas. Maar ongemak en nieuwsgierige opwinding laten ook ruimte voor bezorgdheid. Zoals ze daar staat, zonder jas, tas en andere spullen is ze akelig kwetsbaar. ‘Nou goed, maar, vlak voor Zevenaar zet ik je er uit!’ Zure lichaamslucht en sigarettenrook vult de auto. Ik denk aan de stoelbekleding en vraag me af welke spullen in het dashboardkastje liggen en in de deur aan haar kant. Kortaf spreekt ze over haar leven op straat in de grote steden en op parkeerplaatsen aan de snelweg.

Terwijl ik de parkeerplaats bij Zevenaar af rijd, zie ik haar hoog reiken naar de deur van een donkere cabine. ”Klopt en er wordt opengedaan.”

Is het afschuiven God, U te vragen haar te behoeden, omdat ik mij niet durf in te laten met haar?

Paul DaggenvoordePastoorRK Sint Eusebiusparochie

Willibrordkerk, aan de Oude Velperweg

De Heilige Hartkerk op de Hoogkamp

Page 5: Wijnpers nr. 1 - 2012

NR

. 1 -

Jan

uari

201

1

JAA

RG

AN

G 6

De WijnPers Magazine van

www.eusebiusparochie.nl

Carnaval in de Walburgis

Vasten voor India

Ontmoeting in Klarendal

JAARGANG 7 nr. 2 - Februari 2011

Sint EusebiusRK Parochie Arnhem Velp Rozendaal

Wijnpers_2_2011.indd 1

17-02-2011 16:22:50

Vooral diegenen die wat verder van de kerk afstaan, die mensen willen we bereiken met De Wijnpers. Daarmee is de Wijnpers een van de meest missionaire instrumenten van de parochie, waarmee we ons in meer dan 10.000 huishoudens in Arnhem, Velp en Rozendaal laten zien, acht keer per jaar. Het

blad is daarom voor veel mensen het enige contact met de parochie. Soms leidt het richten op bui-tenkerkelijken tot verdriet bij de parochianen die gewend zijn aan hun vroegere parochieblad: daarin stond vaak veel meer eigen-kerkin-formatie. Dat is bijzonder inte-ressant voor de nauw bij de kerk betrokken parochianen, maar veel minder aantrekkelijk voor degenen die wat verder van de kerk afstaan. Maar juist die doelgroep willen we bereiken, zo staat het ook in ons redactiestatuut, de opdracht die we van bestuur en pastores meege-kregen hebben. Omdat we de kerk en alle activiteiten graag onder de aandacht brengen van alle men-sen. Jaarlijks bespreken we als redactie ook met het bestuur en de pastores hoe dat gaat. Er is veel tevredenheid over de foto’s, de verhalen, het taalgebruik. Wel vra-gen veel mensen zich af waarom voorbereiding van De Wijnpers zo lang van te voren gebeurt. Sinter-klaas is nog maar net in het land en dan moeten we al nadenken over de Vastentijd. Helaas is die tijd om organisatorische redenen niet te bekorten. Voor locatieraden en werkgroepen in de parochie

betekent dat wel dat ze de infor-matie over hun activiteiten net zo vroegtijdig moeten plannen. Dat heeft natuurlijk wel het voordeel dat je beter na kunt denken over activiteiten en de doelgroep die daarvoor moet worden bereikt. Om het makkelijker te maken, is een schema verspreid met een handleiding met de verschillende data waarop de redactie moet wor-den geïnformeerd over activiteiten en wanneer de uiterste data zijn waarop kopij nog mee kan. Verder is actualiteit ook te vinden op de parochiële website www.eusebiusparochie.nl.

U mag ook in 2012 van ons als redactie een aantrekkelijk paro-chiemagazine verwachten. Wij als redactie gaan daar weer onze stin-kende best voor doen. Maar daar hebben we u ook voor nodig. Uw tips en uw op- en aanmerkingen blijven we graag ontvangen, via [email protected]!

Ten slotte: Uw Wijnpersredactie wenst u een gezegend 2012!Roberta Hofman, George Knaapen, Aad Koot, Mirjam Stoffelen, Piet van der Schoof en Simon Trommel.

8 2012 Wijnpers 1 -2012 9

2012 Vol goede voornemens

Maar het tegendeel is het geval. De grote parkeerplaats staat al hele-maal vol. De niet aflatende stroom auto’s wordt zelfs de onberispelijke grasvelden op gedirigeerd. Een gro-te reportagewagen van TV-Gelder-land manoevreert er tussendoor. Op de lange wandelpaden staan iedere tien meter olielampjes. Het is Lichtjesavond. Buiten het hoofd-gebouw zingt het Binnenstadskoor stemmige liederen. Even verderop deelt Anita Coenraads, pastor bij de Eusebusparochie, koffie en snert uit. “Mag ik twee chocomel van u?” vraagt een man. “Ja hoor. Hier zijn alvast twee mooie gedichten”, antwoordt Anita.

Het tekent de sfeer op Moscowa deze avond. Enerzijds is er de drukte, het gezellige. Hele families komen op de Lichtjesavond af, sommige met bloemen. “Om”, zoals André Kruijmer, locatiemanager van Moscowa het verwoordt “in deze donkere dagen dicht bij de overleden dierbare te zijn. Vanmor-gen met al die natte sneeuw waren

we bang, dat alles wat we hier van-avond georganiseerd hadden in het water zou vallen”, zegt hij. “Maar kijk eens wat een sterren!” Dat de parochie bij Allerzielen met een Eu-charistieviering op de begraafplaats altijd al aanwezig is is bekend. Maar ook nu is ze door het organiserende Moscowa nadrukkelijk uitgenodigd. De mensen krijgen bij binnenkomst onder andere van Marga Meier, één van de uitvaartvoorgangers van de Eusebiusparochie, een kaarsje. Dat kunnen ze op het graf van een dierbare zetten. Er wordt ook een papieren sterretje uitgereikt. Daarop mogen ze een wens schrij-ven. Als een doedelzakspeler in vol ornaat begint te spelen gaat hij de mensen stapvoets voor, het don-kere kerkhof op, de stilte tussen de graven tegemoet. Bij een paar grote kerstbomen houdt hij stil en laat zijn doedelzak zwijgen.

De sterretjes mogen in de bomen worden opgehangen. Een Chinese papieren gedachtenisballon wordt opgelaten en vertrekt stil richting

sterrenhemel. Is de Lichtjesavond een concurrent voor Allerzielen? Marga Meier is stellig. “Nee hoor, het overlapt en kruist elkaar. Maar deze Lichtjesavond is anders, veel breder: het is zowel gezellig als indrukwekkend. Want even voorbij de drukte, het zingen, de koffie en de vuurkorven begint de stilte van het kerkhof, waar je even al-leen kunt zijn, in gedachten bij je dierbaren. Je merkt dat de mensen onder de indruk zijn.”•

NR

. 1 -

Jan

uari

201

1

JAA

RG

AN

G 6

De WijnPers Magazine van

www.eusebiusparochie.nl

JAARGANG 7 nr. 8 - december 2011

Sint EusebiusRK Parochie Arnhem Velp Rozendaal

LevendeKerststal Elden

Kerstherberg

Kerststallen maken

Wijnpers_8_2011.indd 1

29-11-2011 09:22:15

NR

. 1 -

Jan

uari

201

1

JAA

RG

AN

G 6

De WijnPers Magazine van

www.eusebiusparochie.nl

Naar Maria in Kevelaer

Allerzielenen Allerheiligen

JAARGANG 7 nr. 7 - november 2011

Sint EusebiusRK Parochie Arnhem Velp Rozendaal

Nieuw:kalenders

2012 zijn uit

met bezinning

en een mop!

Wijnpers_7_2011.indd 1

10-10-2011 12:31:33

NR

. 1 -

Jan

uari

201

1

JAA

RG

AN

G 6

De WijnPers Magazine van

www.eusebiusparochie.nl

Pinksteren 2011Lourdes moet je meemaken

JAARGANG 7 nr. 4 - Mei 2011

Sint EusebiusRK Parochie Arnhem Velp Rozendaal

Wijnpers_4_2011.indd 1

13-05-2011 15:13:11

NR

. 1 -

Jan

uari

201

1

JAA

RG

AN

G 6

De WijnPers Magazine van

www.eusebiusparochie.nl

Airborne1944-2011

‘Lest we forget’

Spiritualiteit

JAARGANG 7 nr. 6 - september 2011

Sint EusebiusRK Parochie Arnhem Velp Rozendaal

Wijnpers_6_2011.indd 1

12-08-2011 10:29:29

NR

. 1 -

Jan

uari

201

1

JAA

RG

AN

G 6

De WijnPers Magazine van

www.eusebiusparochie.nl

Eerste communieVoedsel weggooien

is erg!

Poolse parochie sinds 1946 in Arnhem

JAARGANG 7 nr. 5 - Juni 2011

Sint EusebiusRK Parochie Arnhem Velp Rozendaal

Wijnpers_5_2011.indd 1

16-06-2011 14:55:35

Wel of geen nieuwe naam voor De Wijnpers, met die vraag worstelt de parochie al een tijd. Voor een nieuwe naam spreekt het feit dat er nu een nieuwe parochie is, de Sint Eusebiusparochie, wat moet weerspiegelen in het blad. Tegen een nieuwe naam spreekt dat iedereen na anderhalf jaar steeds beter went aan de naam. Bovendien past wijn goed bij het logo met brood en vis van de Euse-biusparochie. Dat vinden trouwens ook veel lezers die we er al anderhalf jaar bij hebben, uit Arnhem Zuid. Om te weten hoe de lezers er over denken, en om ie-dereen de gelegenheid te geven mee te praten, stond er in het najaar een oproep in De Wijnpers. De jury die de inzendingen beoordeelde, bestond uit voorzitter

Marcel Woensdregt van Bureau 24H die de vormgeving en druk verzorgt. Verder zat Alex van Hooff in de jury, als ondernemer en betrokken parochiaan, Karin van Heumen als parochiaan uit Arnhem Zuid, en parochiaan en oud-redactielid Nico Kok uit Velp. Pastoor Paul Dag-genvoorde en eindredacteur Simon Trommel maakten de jury compleet.

De voorwaarden waaraan een nieuwe naam moest voldoen, zijn dat de naam moet pakken, goed moet bek-ken en makkelijk in het gehoor moet liggen. Omdat De Wijnpers ook een clubblad voor niet-clubleden is, moet de naam ook niet te binnenkerkelijk zijn. Om deze reden

vallen namen als Ons Parochieblad of Het Parochie-blad af. Maar ook kan de naam van Eusebius niet in de bladnaam; dat levert problemen op met het parochielogo waar ook al Eusebius in staat. Veel inzendingen gingen over de tong van Eusebius, die door bleef praten toen de tong al was uitgerukt. Maar ook aan een lichaamsdeel als een tong zitten negatieve aspecten als ‘kwade tongen’.Uiteindelijk kwam er een shortlist uit met de namen Magazine, Stroom, Tongval en SpreekbEUS. Die laatste naam kon op een grote steun in de jury rekenen. Maar hij kwam net niet boven de naam De Wijnpers uit. “Som-mige termen zijn vreemder dan andere termen”, zei een jurylid na twee uur beraad. Uiteindelijk heeft de jury er een weekje over geslapen en besloten deze naam wel uit te roepen tot meest originele inzending. Maar niet tot de nieuwe naam. Het levert de bedenker, Jan van Os, wel

een fles wijn op. Ook wordt er doorgezocht naar een nieuwe naam. Zodra er weer wat kanshebbers zijn, komt de jury weer bij elkaar. U kunt dus gewoon namen insturen naar [email protected] . En om te helpen: hieronder de lijst met inzendingen, waarin ook gepleit wordt voor de naam De Wijnpers.

Ons parochieblad - Eusebiusbode - ARK of De ARK - (Sint) Eusebius bode - Naam behouden !! - De Stem van (St.)Eusebius - Parochie-blad Sint Eusebius - De Tongriem - Respekt - Ruimte - Liefde is leven - Met de armen wijd - De Levensbron - St. Eusebius magazine - St.Eusebiuskrioniek - Infoblad St. Eusebius - Het Parochieblad - Contact - SpreekbEUS - De WIJNPERS ! - Levend water - Kruisweg - Hoop - Uitzicht - De Horizon - Het anker - Lichtpunt - Vertrouwen - de Stroom of: de nieuwsstroom - De druivenpers •

De Wijnpers blijft De Wijnpers

Een kille decemberavond. Je zou verwachten dat het somber en ongezellig

op begraafplaats Moscowa is.

George Knaapen

Lichtjesavond op Moscowa

Page 6: Wijnpers nr. 1 - 2012

Vieringen in RK Parochie Sint Eusebius 21 januari - 19 februari 2012

EV Eucharistieviering CV Communieviering GV Gebedsviering OV Oecumenische viering

GZV Gezinsviering KND Kindernevendienst CR Crèche

Wijnpers 1 -2012 11

OLV Visitatie Emmastraat 18, VelpLucaskerk Rijksweg West 52, EldenH Martinus Steenstraat 7, ArnhemH Walburgis Walburgisplein 1, Arnhem

Emmauskapel Gangulphusplein 5, Malburgen ArnhemH Hart Bakenbergseweg 72, ArnhemH Willibrord Oude Velperweg 56, Arnhem

10 Vieringen

Datum OLV Visitatie Lucaskerk H Martinus H Walburgis Emmauskapel H Hart H Willibrord

Velp Elden Arnhem Arnhem Arnhem Arnhem Arnhem

za 21 - 1 18.00 CV 19.00 EV

W Palstra P Daggenvoorde

Cantor

zo 22 - 1 09.45 EV 10.30 EV 11.30 EV 10.00 CV 10.00 CV 10.00 CV

3e zondag HG Surmund P Daggenvoorde HG Surmund A Wijngaards W Palstra A Coenraads

door het jaar Cantor Lucaskoor KND Gemengd Koor Cantor Liturgiekoor

za 28 - 1 18.00 EV 19.00 EV

A Lurvink P Daggenvoorde

Cantor

zo 29 - 1 09.45 EV 10.30 EV 11.30 EV 10.00 EV 10.00 Wijkviering 10.00 CV

4e zondag P Daggenvoorde A Lurvink P Daggenvoorde B Bergen S Louwerse Parochiële voorgangers

door het jaar Herenkoor KND Cantor Cantor Liturgiekoor

za 4 - 2 18.00 EV 19.00 CV

P Daggenvoorde A Coenraads

Cantor

zo 5 - 2 09.45 EV 10.30 EV 11.30 EV 10.00 Lauden 10.00 Stilteviering 10.00 CV

5e zondag A Lurvink P Daggenvoorde R Bunnik Laudenwerkgroep A Jansen / C Stipkes A Coenraads

door het jaar Ontmoetingskoor KND Herenkoor Laudenkoor Liturgiekoor

za 11 - 2 18.00 EV 19.00 EV

HG Surmund A Lurvink

Don Boscokoor

zo 12 - 2 09.45 CV 10.30 CV Familieviering 11.30 EV 10.00 EV 10.00 EV 10.00 OV

6e zondag Parochiële voorgangers W Palstra HG Surmund HG Surmund A Lurvink M Smits / M Maan

door het jaar Cantor Lucaskoor Gemengd Koor Cantor Liturgiekoor

za 18 - 2 18.00 EV 19.00 CV

P Daggenvoorde Parochiële voorgangers

Cantor

zo 19 - 2 09.45 EV 10.30 EV 11.30 EV 10.00 CV 10.00 Ontbijtviering 10.00 EV

7e zondag P Daggenvoorde A Lurvink P Daggenvoorde M Smits S Louwerse P van Gool

door het jaar Basileia Cantor Olvékoor Liturgiekoor

Wijzigingen voorbehouden. Voor meer informatie over deze en andere vieringen zie de afzonderlijke kerkberichten.

Page 7: Wijnpers nr. 1 - 2012

Wijnpers 1 -2012 13

RIJST ETENIn de Vastentijd is er weer de gele-genheid om op dinsdag en woensdag gezamenlijk met andere kerken een eenvoudige vastenmaaltijd te houden: rijst met zout of suiker en een glas water. We geven het geld, dat we an-ders thuis aan eten zouden besteden, aan een solidariteitsdoel van de kerk waar we rijst eten. In de St. Eusebius-parochie komt het geld ten goede aan het project van de Vastenaktie.Op dinsdag beginnen de maaltijden om 18.00 uur.• 28 februari Salvatorkerk Salvatorpl. 274• 6 maart Kruiskerk Lisdoddelaan 30• 13 maart Spiegelhuis Mooieweg 94• 20 maart Lucaskerk Rijksweg-West 52• 27 maart Kandelaar Den Haagweg 1In de Goede Week is er geen ‘Rijst eten’ op dinsdag 3 april. Na Pasen is er op dinsdag 10 april een “aangeklede”rijstmaaltijd in de Emmauskapel Gan-gulphusplein 5.Op woensdag beginnen de maaltijden om 18.15 uur en worden gevolgd door een Vesperdienst om 19.15 uur.• 29 februari Bethlehemkerk

Honigkamp 25• 7 maart Oud Katholieke Kerk Van Nieuwenaarlaan 3a• 14 maart R.K. Diaconaalcentrum Van Slichtenhorststraat 34• 21 maart Parkstraatgemeente

Kastanjelaan 22e• 28 maart Lutherse Kerk

Spoorwegstraat 10• 4 april Opstandingskerk

Rozendaalseweg 505

ETHIOPIËAVONDEN VOOR DE VASTENAKTIEOp donderdag 1 maart in het Inloop-huis Sint Marten (Van Slichtenhorst-straat 34) en op donderdag 15 maart in de Emmauskapel zijn twee Ethiopi-eavonden in het kader van de Vas-tenaktie. De MOVgroep serveert een Ethiopische maaltijd en geeft infor-matie over Ethiopië met o.a. beelden van het project dat met de aktie wordt gesteund. Uitgebreide informatie staat op de flyers die aan het begin van de Vastentijd worden uitgereikt.Voor info en voor deelname wordt gead-viseerd contact op te nemen met Liesbeth Wuite, tel.026-3814713 of [email protected] .

OUDEREN ONTMOETEN ELKAARVindt u het fijn om mensen te ontmoeten en samen in gesprek te gaan, dan bent u van harte welkom op onze donderdagmiddagen. Er staat steeds een speciaal thema op ons programma.• 19 januari, Geluk• 23 februari, Bezinning• 22 maart, Kerk-zijn in deze tijd• 19 april, Gebed• 24 mei, OntmoetingDe bijeenkomsten beginnen om 14.30 uur en eindigen uiterlijk 16.30 uur. Locatie: het parochiecentrum in Velp Emmastraat 18 a (naast de kerk).Inlichtingen bij het secretariaat Eusebiusparochie 026 4424567 of bij Marijke Wasser 026 3334713

Spirit in de stadHET STADSPASTORAATHet Stadspastoraat Arnhem/De Drie Koningen is een centrum voor bezin-ning en ontmoeting voor mensen in de stad, kerkelijk of niet, gelovig en ongelovig. Het is voor iedereen die geïnteresseerd is in spiritualiteit en zingeving. Uit het zeer overzichtelijke en aantrekkelijke programmaboekje Programma Voorjaar 2012 enige voorbeelden van meditaties, films en lezingen: • De week starten in stilte. Een bezin-

ning op elke maandagochtend van 7.00-8.00 uur.

• Zenmeditatie. Elke woensdag om 8.00 uur precies begint de meditatie van een uur (of half uur).

• Elke maand een film waarin het kloosterleven centraal staat. Op donderdag 16 februari 19.30 uur de op feiten gebaseerde film Des Hommes Et Des Dieux over een

groep Franse monniken in een dorpje in Algerije tijdens de burger-oorlog in de jaren negentig.

• Uittocht uit je eigen slavenhuis. Nanke Klein Wassink vertelt in een lezing hoe we ons kunnen losmaken uit de ons opgelegde en vaak zelf ge- kozen dwingende manier van leven. Na de lezing is er veel ruimte voor

discussie. Donderdag 2 februari 19.45-21.45 uur.

Stadspastoraat T 026-3513185 E [email protected] www.stadspastoraatarnhem.nl

TOERUSTING LITURGIE:Twee avonden bezinning en bezielingOp verschillende plaatsen zal de inzet

Eusebius KortEusebiusparochie

van professionals in de liturgie snel verminderen of wegvallen. Soms nemen vrijwilligers de plaats van de beroepskrachten over. Wie behoefte voelt aan (verdere) toerusting op liturgisch terrein met het oog op het (mee-)voorgaan in de eredienst is van harte welkom bij twee toerustings-avonden. Die avonden zijn op don-derdag 26 januari en 23 februari, van 20.15 uur tot 22.00 uur en worden gehouden in het Spiegelhuis, Mooie-weg 94, Arnhem. De toerustingsbij-eenkomsten zijn een initiatief van de oecumenische geloofsgemeenschap De Regenboog.

KORENBEURSBIJEENKOMSTENOp 12 februari 10.30-12.15 uur in Hotel Haarhuis (tegenover het station). Lezing van drs. Jeroen Westerman over christelijke kunst en architectuur.

12 Doordeweekse vieringen

Gedoopt 13 november 2011, OLV Visitatiekerk te VelpBino Mambie, Pablo Koopman, Tom Lenferink20 november 2011, H. Martinuskerk te ArnhemRamon Boekestein27 november 2011, H. Lucaskerk te EldenElise Nguyen, Djenayro Maatstaf, Nigel Tilborg, Janissa Cornelissen, Lizaya Vianen, Jouke Hulleman

Overleden ( 14 november t/m 14 december 2011)Mw G.A.M.Th. Merkx, Insula Dei Arnhem, overl. 12-11-2011, 86 jr.Mw G.H.A.M. Hendriks, Ir. JP van Muylwijkstraat Arnhem, overl. 8-11-2011, 78 jr.Dhr M.B. Saat, Wielewaalstraat Arnhem, overl. 15-11-2011, 73 jr.Mw G.J. Teilers-Paol, Musical Arnhem, overl. 16-11-2011, 84 jr.Dhr W.G. Tize, Insula Dei Arnhem, overl. 23-11-2011, 88 jr.Mw W.J. Berends-Peters, Grote Molenstraat Elst, overl. 27-11-2011, 87 jr.Mw J.M.Th. Berendsen-van Amersvoort, Musical Arnhem, overl. 28-11-2011, 81 jr.Mw L.E. Havekes-van Gellicum, Waalstaete Arnhem, overl. 30-11-2011, 94 jr.

Dooprooster 2012 RK Parochie Sint EusebiusDoopviering in de H. Martinuskerk te Arnhem: zondag 12 februari 20121e voorbereidingsavond: woensdag 11 januari 20122e voorbereidingsavond: maandag 16 januari 2012

Doopviering in de H. Lucaskerk te Elden: zondag 26 februari 20121e voorbereidingsavond: dinsdag 7 februari 20122e voorbereidingsavond: dinsdag 14 februari 2012

Doopviering in de OLV Visitatiekerk te Velp: zondag 11 maart 20121e voorbereidingsavond: woensdag 8 februari 20122e voorbereidingsavond: woensdag 15 februari 2012

Doopviering in de H. Lucaskerk te Elden: zondag 25 maart 20121e voorbereidingsavond: maandag 5 maart 20122e voorbereidingsavond: dinsdag 13 maart 2012

Deze voorbereidingsavonden vinden plaats in het parochiecentrum dat in de uitnodigingsbrief vermeld staat.

Namen Noemen

12 Namen Noemen

Jongerenreis naar TaizéTaizé is de naam van een klein dorpje in Frankrijk en het ligt zo’n 100 kilometer boven Lyon. In dit dorp wonen ongeveer 80 ingetreden protes-tantse en katholieke broeders. Samen met nog enkele andere broeders die meeleven in sloppenwijken in andere delen van de wereld, vormen zij de ‘oecumenische broedergemeenschap van Taizé. Veel jongeren reizen naar Taizé voor ontmoeting en bezinning. Het College van Diakenen van de Protestantse Gemeente Arnhem, organiseert een reis naar deze bijzondere plaats. Op zaterdagochtend 28 april 2012 zal een groep mensen vertrekken. Op 6 mei hopen we weer terug te komen. Ben je gelovig, juist helemaal niet of weet je het eigenlijk niet goed? Ben je wel kerkelijk betrokken of kom je er haast nooit? Voor deze reis maakt het niet uit, als je maar een beetje nieuwsgierig bent! De kosten zijn 250 euro all-inn (dus: eten, slapen en vervoer). Een bezoek aan Taizé is vooral bedoeld voor jongeren tussen de 17 en 29 jaar. Tijdens een bezoek aan Taizé kun je drie maal per dag deelne-men aan de gebedsdiensten van de broeders, waarin de speciale muziek van Taizé (kijk eens op: http://www.youtube.com/watch?v=Xzlgks035AM) en de stilte een grote rol spelen. Tussen de diensten door vinden er veel ontmoetingen plaats: bezoekers uit allerlei landen gaan met elkaar in gesprek over hun dagelijks leven en over hoe geloof daar wel of niet een rol in speelt. Broeders houden daarvoor de inleiding over wat hen in hun leven inspireert. Het verblijf in Taizé is heel eenvoudig: je slaapt in barakken en de sanitaire voorzieningen zijn goed maar heel simpel. Een beetje vreemde talenkennis is handig, maar zeker niet noodzakelijk. Denk je nu al ‘ja, leuk!’ of wil je gewoon wat meer informatie ontvangen, neem dan contact op met Marissa Buiting , diaconaal opbouwwerker Salvatorkerk (email: [email protected], telnummer: 0623849378). Je kunt je tot 1 maart 2012 opgeven. Voor woensdag 21 maart staat er een voorbereidingsavond gepland. Mocht je dus mee willen, hou die avond dan alvast vrij!

Gevouwen handenDe Week van Gebed in 2012 is van 15 tot 22 januari. Honderdduizenden christenen nemen hier deel aan om in het nieuwe jaar met de Week van Gebed in Gods hand te leggen. Het thema is ‘Winnen met gevou-wen handen’. Dat is gebaseerd op de Bijbeltekst uit 1 Korintiërs 15:57. Dit bijbelgedeelte is aangedragen door Poolse christenen.

De Eusebiusparochie was betrokken bij een gemeenschappelijke viering bij gelegenheid van de Week van gebed voor de eenheid op 15 januari in de Salvatorkerk en is betrokken bij een dienst in de Opstandingskerk op zondag 22 januari om 10.00 uur. U bent hiervoor nog van harte uitgenodigd.

Page 8: Wijnpers nr. 1 - 2012

14 Doorgeefkaarsje

advertenties

DE WIJNPERS WORDT MEDE MOGELIJK GEMaaKT DOOR STEuN VaN TaLLOzE PaRTICuLIEREN EN DE

VOLGENDE BEDRIJVEN: Hessing Administratie, telefoon 026 3203330 of 06 51246529 •

Visgilde De Visscher, www.visscher.visgilde.nl • Fietsen handel Feenstra • Schildersbedrijf

J.W. Dwars • Café en zaalverhuur De Betuwe • Accountantskantoor Mulder • Flipse Schoenen • Klaassen Groep • Slagerij

Hans de Heus aan de Middelgraaflaan • Kuiper Bouwgroep • Home Care

Doorgeefkaarsje door Gerard Dirksen

Ssssssssssssssssssst……….!Op de scheiding van het Oude en het Nieuwe Jaar kregen de boze geesten er weer goed van langs. Het donderde, knetterde, siste en spetterde aan alle kanten om ons heen. In mijn jongste jaren ging het wel anders. Ik kan me geen vuur-werk herinneren. Integendeel! Iets voor twaalf uur stopten we met waar we mee bezig waren, gingen we op de knieën en baden we van het Oude het Nieuwe Jaar in. Stilte, moment van bezinning, dank voor wat geweest was en vraag om zegen voor wat komen ging.

In december organiseerde werkgroep “Ouderen & Zingeving” een bezoek aan de Abdij Koningsoord. Daar leven de Zusters Trappistinnen. Stilte en gebed vormen het hart van hun be-staan. Vanuit die stilte komen zij tot ontmoeting met zichzelf, met de Ander. Ooit las ik de tekst van Henriëtte Roland Holst: “De stilte der natuur is vol geluiden en toch vol rust voor ziel en zinnen.” De waarheid hiervan ervaar ik het sterkste wanneer ik in mijn vakantie, meestal in Frankrijk, in de bergen wandel. Ik ervaar dan van de ene kant mijn eigen kleinheid, maar ook dat ik één geheel ben met die overweldigende natuur; dat ik er bij hoor.

En dan die onmetelijke ruimte om me heen. Die ruimte komt op me af, kruipt in me en maakt binnen in me ook ruimte, stilte. In die stilte wentelen eerst gedachten, ideeën, verplich-tingen alsmaar door mijn hoofd. Maar langzaam verdwijnen ze en komt de rust op me af, bij me naar binnen.Stilte … een weldaad “voor ziel en zinnen”.

Soms lijkt het er op of we in een lawaai-maatschappij leven. Overal hoor je wel wat. Bijna nergens is het echt stil.En wandelend door Veluwse bossen, Achterhoekse dreven en Betuwse dijken zie je mensen met “oortjes” de stilte verdrijven met hun lievelingsmuziek. We staan weer aan het begin van een nieuw jaar. Een moment waarop veel mensen goede voor-nemens maken. Misschien is het een idee om ondanks al onze drukke werkzaamheden en sociale verplichtingen minstens eens per maand de stilte tot ons te laten doordringen.Mij doet het in elk geval goed. •Gerard Dirksen geeft het kaarsje door aan Barry Hutjens

Wijnpers 1 -2012 15

“Had maar gezegd dat je zou komen, dan had ik mijn nette overall aange-

trokken”, roept een van de vrijwilligers me vrolijk toe. Met een man of acht

egaliseren ze de toegangsweg tot het sfeervolle dorpskerkhof van Elden

naast de Lucaskerk. Antoon Rütenfrans coördineert de groep al jaren.

George Knaapen

“Sinds 2001 hebben we de onderhoudsgroep weer nieuw leven ingeblazen en zijn we in totaal met zo’n dertien man sterk. Doel is natuurlijk om het kerkhof er netjes te laten uitzien, maar het is óók léuk werk, lekker buiten. En met elkaar hebben we het gezel-lig en heerst er een sfeer van kameraadschap.” Dat blijkt even later als de trilplaat weigert aan te slaan en er een roept: “Hé jij was toch orgeldraaier, kom eens even slingeren.” Waar andere ouderen nog wel eens de gezelligheid zoeken op een of ander winkel-centrum doet de Eldense groep dat op het kerkhof. Maar van ‘hangouderen’ is geen sprake: er wordt hard en op het professionele af gewerkt. Nu is het de toegangsweg die onderhanden wordt genomen, maar het hele jaar door wordt er een strak onder-houdsschema (met begroting) gehanteerd. Iedere

donderdagmiddag van 13.00 tot ongeveer 16.30 uur snoeien, maaien, spuiten en onderhouden ze –af-hankelijk van het jaargetijde- dat het een lieve lust is. Verder zetten ze, tegen een kleine vergoeding van nabestaanden, graven recht en worden voor de aannemer die de graven delft hand- en spandiensten verricht. Dat ze als vrijwilligersgroep worden erkend en gewaardeerd blijkt. “Van de gemeente Arnhem hebben we jaren geleden een spekcheque gekregen, een klein bedrag, te besteden aan ons werk!”, zegt Antoon trots. “maar ons kerkhof lééft dan ook. Wist je dat er rond de carnavalstijd door leden van één van de drie Eldense carnavalsverenigingen op het kerk-hof nog wel eens een borrel gedronken wordt op de overledene?” •

Een net kerkhof

Gezocht vrijwilligers:Een vrijwilliger uit Velp, een vrijwilliger uit Arnhem Noord en een vrijwilliger uit Arnhem Zuid, die mee willen werken om nieuwe parochianen te ontvangen voor een informatieavond (maximaal twee keer per jaar), die mee willen denken over de inhoud van zo’n avond en die kritisch meekijken naar het informatiemateriaal.Voor meer informatie: Birgit Schiebergen ( [email protected] of Maarten Smits (06-19 49 99 09)

AL UW FINANCIËLE BELANGEN ONDER ÉÉN DAK...? VOOR UW GEMAK!

A S S U R A N T I E K A N T O O R

A S S U R A N T I E K A N T O O R

1e Laurenskamp 2 - 6842 AM EldenTel. (026) 381 49 04 E-mail: [email protected]

watisdekerkmijwaard.nl

Page 9: Wijnpers nr. 1 - 2012

Wijnpers 1 -2012 17

De eurocrisis is overgeslagen naar de echte economie. Dat is geen nieuws meer: banken lenen min-der aan elkaar en daardoor wordt er ook minder gebouwd. Project-ontwikkelaars spelen daarom op zeker en willen daarom niet alle parochiegebouwen in één keer afnemen. Dat was aanvankelijk wel de bedoeling.

Vicevoorzitter Rolf Müller van de Eusebiusparochie: “Was dat gebeurd, dan waren we nu al klaar geweest. Maar de inspanningen van het kerkbestuur gaan door. We hebben de afgelopen maanden met veertig marktpartijen gesproken. Met hen gaan we opnieuw praten. Ons huiswerk is klaar, we kunnen nu snel handelen. Het streven is dezelfde opbrengst te halen die we in gedachten hadden.”

Al weer anderhalf jaar geleden is de parochie begonnen om met wethouders van de gemeenten van Rheden en Arnhem, de directeur van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, het college van Gede-puteerde Staten van Gelderland en het Bisdom te bepalen hoe de verkoop van kerken en overige gebouwen moet worden aange-pakt zonder dat voor iedere kerk apart procedures moeten worden gevoerd. Omdat de kerken meestal monument zijn en vaak beeldbepa-lend, moet goed worden afgespro-

ken wat er mee mag gebeuren. Het scheelt een hoop energie om dat met alle overheden voor alle gebou-wen in één keer af te spreken, in plaats van om een lange procedure voor ieder gebouw te voeren.

Intussen is ook met de parochianen intensief overlegd.Ook is er hard gewerkt aan ideeën over wat er na de verkoop met de gebouwen moet gebeuren. Want het is belangrijk dat de parochianen trots zijn op de plekken waar ze decennia lang hebben gekerkt. Müller: “Het is mooi als het plekken worden voor ontmoeting, zorg of wonen. Dat zijn ook ideeën die we hebben uitgewerkt.”

Daarnaast bleven biedingen met waardevolle ideeën komen van verschillende andere bouwconsor-tia. Dat liep allemaal voorspoedig, maar toen kwam de eurocrisis. Vlak voor de Kerst heeft het consortium waar de parochie exclusief mee onderhandelde, te kennen gegeven, niet meer alle gebouwen tegelij-kertijd te kunnen kopen. Müller: “Daarom zijn we ook weer door ge-gaan met andere partijen, die goede ideeën hadden voor het toekomstig gebruik van onze kerken en gebou-wen. Deze gesprekken geven goede moed, dat in het eerste kwartaal van 2012, we alsnog alle gebouwen en kerken, die we wilden vervreem-den ook echt kunnen verkopen.”

Beter gebruik ruimte in kerkenDe ruimten van de kerken die in be-zit van de parochie blijven, worden straks beter benut. De activiteiten die nu in pastorieën en parochie-huizen worden uitgevoerd, zoals vergaderen, ontmoetingsdagen en bijbelcursussen, kunnen verhuizen naar de kerk. Dat kan ook, want met minder kerkgangers zijn de kerken die blijven, straks minder vol. De grote ruimte voor vieringen kan in veel kerken – helaas - wor-den verkleind, zegt Rolf Müller. Momenteel wordt er flink over overlegd met de locatieraden van de Lucaskerk, de OLV-kerk in Velp en de Walburgiskerk. Voor de Wal-burgisbasiliek zijn inmiddels wat tekeningen gemaakt. Rolf Müller: “Daarin staat hoe we achterin de kerk ruimtes kunnen maken voor vergaderingen, besprekingen. Ook meer mogelijkheden voor tentoon-stellingen voor de Schatkamer staan in het plan.”

Het parochiebestuur wil graag van de kerken die overblijven, plekken maken, waar het geloof met bezie-ling kan worden beleden, en die ook druk worden gebruikt. Nu zijn er vaak ruimtes vrij in de parochiehui-zen en in de kerken, zegt Müller. “Als goed huisvader wil je dat het liefst de hele week elke dag gebruik gemaakt wordt van je gebouwen. Ook pastoraal gezien hebben we natuurlijk veel liever dat parochia-

Er wordt hard aan gewerkt om kerken, parochiehuizen en pastorieën, in

totaal tien gebouwen, te verkopen. De opbrengst is nodig om de gebou-

wen die de parochie in bezit houdt, in goede staat te brengen. Maar, anders

dan gedacht, worden de gebouwen niet aan één koper verkocht, maar aan

meerdere. Er blijft goede hoop dat alle gebouwen in het eerste kwartaal

2012 worden verkocht.

Simon Trommel

Verkoop kerken en overige gebouwen krijgt nieuwe wending

Doordeweekse vieringenMaandag 09.00 u EV H Martinus 09.00 u Ochtendgebed Emmauskapel

Dinsdag 09.00 u EV H Walburgis 09.00 u Ochtendgebed Emmauskapel

Woensdag 09.00 u Emmauskapel CV of EV1e wo vd mnd 13.30 u EV H Martinus

Donderdag 09.00 u EV OLV Visitatie Velp 09.00 u Ochtendgebed Emmauskapel

Vrijdag 12.00 u EV H Martinus 09.00 u Ochtendgebed Emmauskapel 12.30 u Coventry Vredesgebed H Walburgis

Zaterdag 12.00 u EV H Martinus aansluitend uitstelling en biechtgelegenheid

Andere vieringen OV De Zijp Dagkapel H Willibrord 11.00 op zo 22-1-2012EV Poolse Parochie H Martinus zo 09.30 en wo 19.00 u OV Auditorium Rijnstate zo 10.15 u Insula Dei elke zo 11.00u EV (5e zon vd mnd CV) di en do 11.30 u EV, wo 11.30 u CV

Sint Eusebius is ook betrokken bij de volgende vieringen:Elke zondag m.u.v. 3e zo 10.00 uur EV N Berends Nevenruimte Sint Jan, Verl. Hoflaan 74 ArnhemOp 3e zondag 10.00 uur CV Par voorg.Nevenruimte Sint Jan, Verl. Hoflaan 74 Arnhemzo 15 -1 12.00 uur Spaanse Viering Dagkapel H Willibrorddi 17 - 1 11.00 uur EV B Bergen Huis & Haardwo 18 - 1 15.00 uur Drie Gasthuizenvr 20 - 1 11.00 uur EV B Bergen Huize Kohlmannvr 27 - 1 11.00 uur EV B Bergen Huize Kohlmannvr 27 - 1 15.00 uur Waalstaetevr 27 - 1 15.30 uur t Jagthuiszo 29 - 1 10.30 uur CV Petersborgdi 31 - 1 11.00 uur CV Huis & Haardwo 1 - 2 15.00 uur Drie Gasthuizendo 2 - 2 10.30 uur CV Vreedenhoffvr 3 - 2 10.30 uur Heijendaalvr 3 - 2 11.00 uur EV B Bergen Huize Kohlmannvr 3 - 2 15.00 uur Biesdelvr 3 - 2 16.00 uur Oosterwoldezo 5 - 2 10.00 uur CV W Palstra Regenboogvr 10 - 2 11.00 uur EV B Bergen Huize Kohlmanndi 14 - 2 11.00 uur EV B Bergen Huis & Haardwo 15 - 2 15.00 uur Drie Gasthuizenvr 17 - 2 11.00 uur EV B Bergen Huize Kohlmannzo 19 - 2 12.00 uur Spaanse viering dagkapel H Willibrord Inloop van Slichtenhorststraat di en do 10-12.00 u voor koffie, gesprek, krant, spelletje of gewoon gezellig Inloop in de Emmauskapel wo en vr 10-12.00 u zondag 14-16.00 u

Kerken en doordeweekse vieringen

16 Gebouwen

nen hun energie aan hun geloof kunnen besteden, dan aan de enorm groeiende behoefte aan onderhoud van onze vele bijgebouwen en kerken. Onze kerken hebben straks dan ook weer een veel vitalere uitstraling als ze de gehele week worden gebruikt voor allerlei activi-teiten, die nu in de gebouwen ernaast gebeuren.”

Ook wil het bestuur de Lucaskerk, de OLV-kerk in Velp en de Walburgiskerk en de Martinuskerk graag weer op een onderhoudsniveau brengen, dat ze weer een dertig jaar zonder problemen mee kunnen. Müller: “Onafhankelijke des-kundige bureaus hebben uitgerekend, dat we dan ca 12 miljoen euro nodig hebben. Verkoop van alleen kerken brengt dan niet voldoende op.

Bij sommige kerken moet geld bij, in verband met de zeer grote mate van achterstallig onderhoud. Ook de verkoop van pastorieën in Elden, Velp, bij de Sint Joseph, de Heilige Geest en Willibrord moet dan geld genereren voor het hoognodige onderhoud van de kerken, die we over willen houden. Maar dat betekent wel dat we dan de activiteiten die er gebeuren, in de ker-ken zelf willen onderbrengen.” •

uitbreiding WalburgiszaalDe parochie zoekt een partner om de Walburgiszaal die naast de Walbur-gisbasiliek staat fors te verbouwen en de zaal ook samen te gebruiken. Er wordt momenteel veel overlegd over de mogelijkheden en de wensen van de huidige gebruikers. Met de Loca-tieraad Walburgis, de projectgroep Pastoraal Ondernemerschap Eusebius, de Stichting Stadspastoraat Arnhem, de Protestantse Gemeente Arnhem en de Stichting Behoud Walburgiszaal is overlegd hoe de Walburgiszaal fors kan worden verbouwd door een derde -dus niet de parochie- en hoe wemedegebruik kunnen houden. Vice-voorzitter Rolf Müller van de Eusebi-usparochie: “De vraag waarvoor we gesteld staan nu is het aangaan van gesprekken met geselecteerde derden.

Page 10: Wijnpers nr. 1 - 2012

Wijnpers 1 -2012 1918 Kerkbalans

Hoewel de kerk voor iedereen nuttig is, is het toch een harde kern die het meest regelmatig geld geeft waarmee de kerk haar werk kan doen. Penningmeester Boudewijn van de Loo ziet graag uitbreiding van het aantal schen-kers. “Het zou zo mooi zijn als al die duizenden mensen die met kerst in de kerken waren en die normaal geen geld aan de kerk geven, ook een keertje tien of twintig euro (eenmalig, per maand of per kwartaal) over zouden maken, de Nederlanders schenken per jaar 4 miljard aan goede doelen, maar de kerk is ook een goed doel”, filoso-feert hij. “Van de meer dan 30.000 parochianen doneren er maar rond de 1100.” De parochie is volledig afhanke-lijk van de giften van de ca 35.000 parochianen. Daarom wordt er, zoals ieder jaar, nu ook weer geld ingezameld om de kas op orde te brengen, Kerkbalans heet de actie en voor het eerst kan er worden bijgedragen door een machtigingsformulier in te sturen voor een automatische incasso. U krijgt dus geen acceptgirokaart meer.

Geld hard nodigWant het aantal donaties neemt af. Sterker: als het zo doorgaat is er over een aantal jaren geen geld meer om bepaalde activiteiten voort te zetten. “Terwijl heel veel mensen baat hebben bij onze activiteiten. Een paar euro aan ons komt direct ten goede aan al die activiteiten waar bijna duizend vrijwilligers aan meewerken.” Bijvoorbeeld het mooi maken van de kerk met Kerstmis, of straks met Pasen. Maar ook het werk in de buurten, zoals in Klaren-dal en Malburgen waar veel mensen worden geholpen. Als ze het mentaal moeilijk hebben bijvoorbeeld. Of als er noodhulp moet worden verleend, dan komt de kerk ook in actie. “De kerk is heel wat waard voor de samen-

leving”, zegt Boudewijn van de Loo. “Het zou mooi zijn als mensen daar wat geld voor over hebben. En dat mag ook 5 of 10 euro zijn. Die zijn nodig voor vieringen, de salarissen van de paar professionals die duizend vrijwil-ligers aansturen. En voor de Wijnpers, ons belangrijkste communicatiemiddel.”

Tekorten lopen opOp dit moment heeft de kerk het financieel moeilijk. Het aantal kerkgangers daalt. Het aantal bijdragen ook. In 2009 kreeg de parochie nog 370.000 euro, in 2010 was het 34.000 minder. Er is een groot tekort. Dat komt on-der andere door de hoge stookkosten van de gebouwen, zegt Van de Loo. De kerk werkt er hard aan om gebou-wen te verkopen. De stookkosten, ook van gebouwen die eigenlijk niet meer nodig zijn, belopen tonnen per jaar. Verder wordt elke cent al omgekeerd. Van de Loo: ”Er wordt scherp gekeken naar uitgaven, er wordt eendrach-tig bezuinigd.”

MachtigingDe goedkoopste manier om te doneren voor de Eusebius-parochie is om via een machtiging geld te sturen. Omdat de kerk op de kleintjes moet letten, verstuurt de parochie daarom ook geen acceptgirokaarten meer. Het formulier vindt u bij deze Wijnpers. Een portvrije envelop zit er ook bij.• Het machtigingsformulier staat ook op

www.eusebiusparochie.nl• U blijft met een machtiging altijd baas over eigen porte-

monnaie. Want u kunt het geld tot 56 dagen na afboe-king terugboeken.

• Als u het toch anders wilt: met een telefoontje kunt u via het secretariaat aangeven dat u iets wilt wijzigen.

• U kunt ook zelf geld overmaken: dat kan naar RK Paro-chie St. Eusebius, gironummer 2044764.

• Ook kunt u d.mv. een lijfrenteovereenkomst schenken. Als u notarieel vastlegt dat u tenminste 5 jaar lang een bedrag schenkt is dit bedrag jaarlijks aftrekbaar van de belastingen. De fiscus betaald dan mee. De parochie betaalt de kosten voor de notariële akte.

• Voorts kunt u de parochie middels een legaat in uw testament gedenken.

De Eusebiusparochie helpt op vele fronten. Als u ons helpt dit mogelijk te maken zijn velen u dankbaar.•

Dopen, trouwen, overlijden, vieringen, activiteiten voor jong en oud, zorg

voor zieken, ouderen en voor mensen die helemaal niets of niemand heb-

ben: waar zouden we zijn zonder de kerk, zou je zeggen. Met de slogan ‘wat

is de kerk jou waard’, zamelen de kerken deze maand weer geld in. Ook de

Eusebiusparochie.

De kerk is heel wat waard! Geeft u ook?Op deze pagina willen we iedere keer foto’s van evenementen plaatsen. Bent u ergens geweest en heeft u leuke foto’s gemaakt? Stuur ze naar [email protected]. De redactie beoordeelt ze. En als ze geschikt zijn, worden ze geplaatst. Let u wel even op de deadlines? Die staan in het colofon. Verder hebben we graag beelden van hoge resolutie, het liefst jpg’s van minimaal 500Kb.

Parochie in beeld

Kindje wiegen in de Heilig Hartkerk.

Inpakken enveloppen Kerkbalans

Napraten na een ouderenviering.

Kerst, ook voor kinderen in de Willibrordkerk.

In de Kerstherberg, Walburgzaal.

watisdekerkmijwaard.nl

Page 11: Wijnpers nr. 1 - 2012

NR

. 8

De Wijnpers is een gezamenlijke uitgave

van R.K. EmmausParochie en R.K. Parochie De Wijngaard

Draag de Wijnpers

een warm hart toe!

Met De Wijnpers informeren we u 8 keer per jaar over de activiteiten van RK Parochie De Wijngaard en de Em-mausparochie. Daarnaast bereiken we veel mensen die anders niet zo gauw in de kerk komen. De Wijnpers is dus een belangrijk middel om mensen bij de kerk te betrekken. Maar die missie kost ook geld.

Daarom vragen we iedereen die De Wijnperseen warm hart toedraagt, om minimaal 15,00 over te maken. Minder mag en meer natuurlijk ook.

Dat kan naar gironummer 9188838 t.n.v. Par. De Wijngaard/De Wijnpers te Arnhem.

Draagt u ook bij aan dit blad?

www.klaassen.com

Of het nu gaat om een woonhuis, een utiliteitsgebouw, een bedrijfspand of gebiedsont-wikkeling… bouwen is het waarmaken van een ambitie, het realiseren van een droom.

,neprewtno ,nelekkiwtno - niraad neppats ellA .secorp xelpmoc nee koo si newuob raaM nee nav seccus teh nemás kjilednietiu nelapeb - neduohredno ,neretiolpxe ,newuob

bouwproject. Bouwen is daarom méér, de KlaassenGroep biedt u die meerbouwwaarde.

ArnhemDoetinchemDinxperlo

OK

TOB

ER 2

010

JA

AR

GA

NG

6

De WijnPers Magazine van R.K. Parochies

Emmaus & De WijngaardArnhem - Velp - Rozendaal

NR

. 7

OK

TOB

ER 2

010De WijnPers

De Wijnpers is een gezamenlijke uitgave

van R.K. EmmausParochie en R.K. Parochie De Wijngaard

www.emmauswijngaard.nl

Wijnpers8_2010.indd 1 25-11-10 22:22

NR

. 8

De Wijnpers is een gezamenlijke uitgave

van R.K. EmmausParochie en R.K. Parochie De Wijngaard

Draag de Wijnpers

een warm hart toe!

Met De Wijnpers informeren we u 8 keer per jaar over de activiteiten van RK Parochie De Wijngaard en de Em-mausparochie. Daarnaast bereiken we veel mensen die anders niet zo gauw in de kerk komen. De Wijnpers is dus een belangrijk middel om mensen bij de kerk te betrekken. Maar die missie kost ook geld.

Daarom vragen we iedereen die De Wijnperseen warm hart toedraagt, om minimaal 15,00 over te maken. Minder mag en meer natuurlijk ook.

Dat kan naar gironummer 9188838 t.n.v. Par. De Wijngaard/De Wijnpers te Arnhem.

Draagt u ook bij aan dit blad?

www.klaassen.com

Of het nu gaat om een woonhuis, een utiliteitsgebouw, een bedrijfspand of gebiedsont-wikkeling… bouwen is het waarmaken van een ambitie, het realiseren van een droom.

,neprewtno ,nelekkiwtno - niraad neppats ellA .secorp xelpmoc nee koo si newuob raaM nee nav seccus teh nemás kjilednietiu nelapeb - neduohredno ,neretiolpxe ,newuob

bouwproject. Bouwen is daarom méér, de KlaassenGroep biedt u die meerbouwwaarde.

ArnhemDoetinchemDinxperlo

OK

TOB

ER 2

010

JA

AR

GA

NG

6

De WijnPers Magazine van R.K. Parochies

Emmaus & De WijngaardArnhem - Velp - Rozendaal

NR

. 7

OK

TOB

ER 2

010De WijnPers

De Wijnpers is een gezamenlijke uitgave

van R.K. EmmausParochie en R.K. Parochie De Wijngaard

www.emmauswijngaard.nl

Wijnpers8_2010.indd 1 25-11-10 22:22

We stellen ons graag aan u voor. Home-Care is een erkende reguliere thuiszorgorganisatie die samen-werkt met het Menzis Zorgkantoor Arnhem. Wij leveren persoonlijke verzorging, begeleiding, verpleging en medisch specialistische verpleging in het werkgebied Arnhem-Zuid.

Uit de resultaten van ons extern gehouden tevredenheids onderzoek blijkt dat cliënten onze zorgverlening erg waarderen (in 2010 een gemiddeld cijfer van 8,7). Kenmerken waarin we volgens cliënten uitspringen zijn: flexibiliteit, geen wachtlijsten en vooruitstrevende zorgverlening. Neem dus met een gerust hart contact op met Home-Care of geef bij het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) Home-Care als voorkeursaanbieder op.

Heeft u direct thuiszorg nodig, waarin u als cliënt in het middelpunt staat?

T 026-3792261E [email protected]

Advertentie Home-care.indd 1 16-09-2011 15:17:08

Ondernemen doe je samen

Westervoortsedijk 95aPostbus 486800 AA Arnhem

Tel. 026 443 02 43Fax. 026 443 56 16www.kuiperarnhem.nl

nieuwbouwrenovatierestauratieprojectontwikkeling

De Witte School te Arnhem

MFC Malburgen West te Arnhem

In verkoop, meer informatie www.parkrijck.nl

Poort tot Klarendal te Arnhem