Werkvormen Seksuele diversiteit - langlevedeliefde.nl€¦ · Web viewSoms ontstaat er discussie...

Lesbrief Workshop Seksuele diversiteit (blokuur van 90 min)

ProgrammaDeze workshop bestaat uit vijf opdrachten:

Bij de eerste opdracht kunt u kiezen uit een woordspin (opdracht 1a.), een zoekopdracht op internet (opdracht 1b.) of het klassikaal bespreken van verschillende termen aan de hand van een PowerPoint presentatie.

In de tweede opdracht denken studenten aan de hand van een cirkeloefening na over welke homoseksuelen ze kennen en welke stereotype ideeën er over homoseksuelen bestaan.

In de derde opdracht buigen de studenten zich (in tweetallen, groepjes of klassikaal) over een aantal stellingen.

In opdracht 4 staat de vraag centraal wat het betekent om uit de kast te komen. U kunt hier kiezen uit twee opties. U nodigt één of meerdere homovoorlichters uit om hun eigen coming out verhaal te vertellen, waarna de studenten hen vragen kunnen stellen (opdracht 4a.) of u gaat klassikaal een aflevering bekijken van KRO’s ‘Uit de kast’ (opdracht 4b.). Er bestaan verschillende afleveringen van ‘Uit de kast’. U kunt zelf kiezen welke film u het meest geschikt vindt voor uw studenten. Tijdens of na afloop van de film legt u verdiepende vragen voor aan de klas.

In de vijfde opdracht worden studenten door stellingen en vragen geprikkeld om na te denken over of studenten bij u op school ‘veilig’ uit de kast kunnen komen, wat ze kunnen ondernemen tegen pesten en hoe ze een homoseksuele klasgenoot of vriend(in) zouden kunnen steunen in diens coming out proces.

Belangrijk Uit de pretest bleek dat het per klas enorm varieerde hoeveel tijd een opdracht kostte. Soms

ontstonden bij de eerste opdracht al zoveel goede en interessante gesprekken en discussies, dat het niet nodig was vervolgens alle opdrachten nog precies volgens de lesbrief uit te voeren. Het gaat erom dat de studenten met elkaar in gesprek gaan over seksuele diversiteit en aan het denken worden gezet. Neem hier de tijd voor en ga op signalen in, rem die niet af vanwege de volgende opdracht.

Homojongeren hebben aangegeven dat ze het meestal niet prettig vinden als er in de klas expliciet de aandacht op hen wordt gericht. Tijdens deze les is het daarom belangrijk om de discussies algemeen te houden, zodat jongeren met homoseksuele gevoelens in de klas niet openlijk persoonlijke informatie hoeven te delen.

Het is niet de opzet van deze les om jongeren uit de kast te ‘halen’, maar tijdens de pretest gebeurde het verschillende keren dat jongeren zelf uit de kast kwamen. Dit kan veel reacties teweegbrengen. Tijdens de pretest waren de reacties van klasgenoten positief. Tip: anticipeer op een mogelijke coming-out tijdens de les en bewaak dat de sfeer in de klas veilig genoeg is én blijft.

Benodigdheden deze lesbrief inclusief de benodigde bijlagen (dit is afhankelijk van de gekozen werkvormen en

beeldmaterialen) afhankelijk van de gekozen werkvorm bij opdracht 1:

o flap met stiften of bordo PC’s met internetverbinding voor de studenteno PowerPointpresentatie met termen

1

bord of flap met stiften PC met beamer/digibord en internetverbinding het overzicht met relevante organisaties en websites geprint voor elke student (zie bijlage 10)

Introductie (ca. 5 – 10 min.)

Korte introductie van de les: We gaan het vandaag hebben over seksuele diversiteit. Dat wil zeggen, over homoseksualiteit. Vraag de studenten: ‘Waarom gaan we het over dit onderwerp hebben, denken jullie?’Er bestaan veel verschillende ideeën en meningen over homoseksualiteit. Op school, thuis, in je vriendengroep of in je werk kun je mensen tegenkomen die een andere seksuele geaardheid hebben. Daarom is het belangrijk dat je er wat meer over weet, zodat je er zowel privé als professioneel goed mee kunt omgaan.

Het doel van deze les is dat studenten aan het einde van de les:- de betekenis kennen van verschillende termen met betrekking tot seksuele diversiteit- het verschil kennen tussen homoseksuele gevoelens, homoseksueel gedrag en

homoseksuele identiteit- weten hoeveel procent van de Nederlandse bevolking zich homoseksueel of lesbisch

noemt- erkennen dat homoseksualiteit in alle eeuwen en alle culturen voorkomt- weten dat homoseksualiteit aangeboren is - weten dat homoseksuelen in Nederland dezelfde rechten hebben als heteroseksuelen - weten wat het betekent om “uit de kast” te komen- beseffen dat uitkomen voor je homoseksuele gevoelens niet vanzelfsprekend is- beseffen dat ‘jezelf kunnen zijn’ ook belangrijk is voor homoseksuele jongeren - seksuele diversiteit respecteren en accepteren - weten hoe je homoseksuele klasgenoten, vrienden, kennissen, of (later)

patiënten/klanten of collega’s zo nodig kunt steunen of doorverwijzen Maak afspraken om een veilige sfeer te creëren.

U kunt de klas zelf laten bepalen wat zij nodig hebben om veilig over dit onderwerp te kunnen praten. Daardoor voelen ze zich meer betrokken bij de afspraken en zullen ze elkaar er gemakkelijker op aan kunnen spreken. Bovendien kunt u als docent ook makkelijker teruggrijpen naar de door henzelf gemaakte afspraken. Het samen maken van de afspraken kunt u door een student laten doen, dit kost waarschijnlijk wel extra tijd.Mogelijke afspraken:

o Behandel elkaar met respect: laat elkaar uitpraten, luister naar elkaar, lach elkaar niet uit, gebruik geen scheldwoorden of straattaal. Tip: u kunt samen met de klas bepalen welke woorden wél en níet gebruikt worden tijdens deze les.

o Ieder heeft recht op zijn eigen meningo Er kunnen ook studenten in deze klas zitten met homoseksuele, biseksuele of

lesbische gevoelens, houdt daar rekening meeo Studenten bepalen zelf of ze persoonlijke informatie willen delen, dit hoeft niet. Het is

goed als ze hierin hun grenzen aangeven. o Persoonlijke ervaringen en opvattingen worden niet verder verteld.o Mobiel uit

Leg uit dat deze les niet bedoeld is om homo’s uit de kast te ‘halen’! Leg uit dat het een onderwerp is dat veel los kan maken. Er kunnen ook studenten in de klas

zitten die zelf worstelen met homoseksuele gevoelens. Biedt zo nodig aan later erover door te praten in een persoonlijk gesprek of verwijs naar de mentor of het schoolmaatschappelijk werk.

Leg kort uit wat het programma van de les is.

2

Opdracht 1.

U kunt hier kiezen uit een woordspin (opdracht 1a.), een zoekopdracht op internet (opdracht 1b.) of het klassikaal bespreken van verschillende termen aan de hand van een PowerPoint presentatie (1c.).

1a. Woordspin (10 min.)

Samenvatting van de opdracht

In deze opdracht laat u de studenten associëren op het woord homoseksualiteit.

Doel van de opdracht

- inventariseren wat er leeft onder de studenten met betrekking tot homoseksualiteit- misverstanden en hiaten met betrekking tot homoseksualiteit in kaart brengen

Stappen

1. Vraag de klas: Waar denken jullie aan bij het woord homoseksualiteit?

2. Kies een werkvorm: U kunt de studenten om de beurt wat laten zeggen of spontaan laten roepen. Schrijf

de antwoorden op bord of flap rond het woord homoseksualiteit. Tip: U kunt één van de studenten vragen om de antwoorden op het bord/flap te schrijven.

U kunt de studenten via post-its 5 dingen laten opschrijven. De studenten plakken de post-its op het bord of op een flap óf u haalt de post-its zelf op en plakt ze op (dit laatste is anoniemer en geeft minder onrust). Vervolgens groepeert u de post-its.Tip: U kunt één van de studenten vragen om de post-its te groeperen.

U kunt de studenten in kleine groepjes een mindmap laten maken. Die hangt u vóór in de klas op en laat u door een vertegenwoordiger van elk groepje toelichten.

3. Vraag zo nodig verduidelijking. Als de studenten een term noemen, vraag ze dan uit te leggen wat het betekent (bv. lesbo = een vrouw die op vrouwen valt). Laat de studenten elkaar eventueel aanvullen. Corrigeer zo nodig op basis van de uitleg van de termen in bijlage 1. Probeer studenten die niet mee doen erbij te betrekken door naar hun mening of antwoord te vragen. Studenten zullen ook met scheldwoorden en straattaal aankomen, bijvoorbeeld:

voor homomannen: homo, homofiel, poot, flikker, ruigpoot, breedpoot, bruinwerker, nicht, mie, mietje, Truus, kontneuker, Frederik fluweel, van de verkeerde kant, faggot, boeler (Surinaams) en marikoe (Antilliaans), Maricon (Spaans), Marico stinkie (Antilliaans), zemmer, zamel, ubnah en hibne (Arabisch)

voor vrouwen: lesbienne, pot(je), lellepot, lesbi, manwijf, dike/dyke, schuurmeid (Surinaams), machero (Antilliaans)

Vraag de studenten wat de scheldwoorden betekenen. U kunt dit zo nodig aanvullen of corrigeren op basis van de informatie in bijlage 2. Spreek aan het einde van deze opdracht met de studenten af welke woorden in het vervolg van de les gebruikt worden in plaats van de scheldwoorden, omdat scheldwoorden niet getuigen van respect.

4. Rond deze opdracht af. Deze opdracht is bedoeld als warming up, niet als lesvullend programma. U hoeft in deze opdracht dus nog niet uitvoerig op alles in te gaan, waarschijnlijk komt al veel aan bod in de andere opdrachten. Licht toe: We zullen aan het eind van de les bespreken of alles uit de woordspin aan de orde is geweest. U kunt tijdens de les teruggrijpen naar de woordspin, door bijvoorbeeld te checken of een bepaald onderwerp voldoende aan de orde is geweest in een opdracht.

3

1b. Zoekopdracht (10 min.)


In deze opdracht zoeken studenten zelf de betekenis van onderstaande termen op internet op: www.allesovergay.nl


- studenten kennen de betekenis van verschillende termen met betrekking tot seksuelediversiteit

- studenten weten hoeveel procent van de Nederlandse bevolking zich homoseksueel of lesbisch noemt

- studenten kennen het verschil tussen homoseksueel gedrag, homoseksuele gevoelens en homoseksuele identiteit

Stappen

1. Schrijf de volgende woorden op het bord of lees ze voor:- seksuele geaardheid- heteroseksueel- homoseksueel- lesbisch- biseksueel- travestie- transseksueel- seksuele diversiteit- coming-out

2. Laat de studenten 5 minuten zoeken naar de antwoorden op www.allesovergay.nl. Zie voor achtergrondinformatie en uitleg van de termen bijlage 1.

3. Rond de opdracht klassikaal af: Vraag de studenten kort om reacties: hebben ze alles kunnen vinden, was het duidelijk? Zijn er nog vragen?

1c. Uitleg termen (10 min.)


Via een PowerPoint presentatie verschijnt er steeds een term met betrekking tot seksuele diversiteit in beeld. De studenten leggen uit wat deze term betekent. Bij doorklikken verschijnt de correcte betekenis in beeld met extra toelichting. Als die besproken is, kunt u doorklikken naar de volgende term.


- studenten kennen de betekenis van verschillende termen met betrekking tot seksuele diversiteit

- studenten weten hoeveel procent van de Nederlandse bevolking zich homoseksueel of lesbisch noemt

- studenten kennen het verschil tussen homoseksuele gevoelens, homoseksueel gedrag en homoseksuele identiteit

4

http://www.allesovergay.nl/


Stappen

1. Start de PowerPoint presentatie ‘Uitleg termen’ en toon de dia met de eerste term erop

2. Vraag de studenten wat het betekent (afhankelijk van de sfeer in de klas kunt u studenten gewoon laten roepen of studenten een beurt geven)

3. Bij doorklikken verschijnt de correcte betekenis in beeld; bespreek dit met de studenten

4. Klik door naar de volgende term en herhaal stap 2, 3 en 4. Zie voor achtergrondinformatie bij de uitleg van de termen opdracht 1a.

Opmerkingen

Deze opdracht kan er toe leiden dat studenten ook met scheldwoorden en straattaal aankomen met betrekking tot homoseksualiteit. Zoals pot, mietje, flikker etc. Vraag zo nodig naar de betekenis van deze scheldwoorden (zie ook bijlage 2). Spreek aan het einde van deze opdracht met elkaar af welke woorden gebruikt zullen worden in het vervolg van deze les in plaats van de scheldwoorden, want scheldwoorden getuigen niet van respect.

Deze omschrijvingen komen o.a. van www.allesovergay.nl

Opdracht 2. Cirkeloefening: Zichtbaarheid van en vooroordelen over homoseksualiteit (10 min.)

Opdracht 2. Cirkeloefening: Zichtbaarheid en vooroordelen over homoseksualiteit (10 min.)

Samenvatting van de opdrachtIn deze opdracht denken studenten na over welke homoseksuelen ze kennen en welke stereotype ideeën er over homoseksuelen bestaan. De studenten vullen een cirkel in met hen bekende homo’s/lesbo's/bi’s. Dit kan zowel in de privé sfeer (neef, tante, buurman, iemand van school of sportclub) als uit de media (Gordon, Paul de Leeuw). Hoe minder persoonlijk zij hen kennen, hoe verder weg van het midden de namen staan. Deze oefening wordt nabesproken op vooroordelen die er bestaan over homoseksuelen.


o Studenten realiseren zich dat er meer homoseksuelen zijn dan ze denkeno Studenten beseffen dat er ook diversiteit bestaat onder homoseksuelen o Studenten beseffen dat vooroordelen vaak niet kloppen

Stappen

1. Teken een cirkel op het bord. De cirkel bestaat uit 6 kringen, waarin van binnen naar buiten staat: ik, gezin, goede vrienden, familie, kennissen/school/stage/werk, buitenwereld (o.a. media). ‘Ik’ staat hier voor iemand uit de klas, een student of docent.

5


2. Vraag de leerlingen voorbeelden te geven van homoseksuele mannen en vrouwen die zij kennen. Wijs de leerlingen er van te voren op dat ze bij mensen die ze privé kennen (familie, vrienden e.d.) geen namen hoeven te noemen in verband met de privacy van die persoon. Voor elk voorbeeld dat wordt gegeven zet u de omschrijving (bv. tante, collega etc.) in de juiste kring. Zet de vrouwen/lesbische voorbeelden aan de linkerkant van de cirkel en de mannenvoorbeelden rechts. Schrijf in de buitencirkel ook namen van bekende homoseksuele Nederlanders (zie onder voor voorbeelden).

3. Nabespreking: Vaak weten studenten in eerste instantie vooral voorbeelden van opvallende (media) figuren te noemen. Voorbeelden die er openlijk voor uitkomen of die zich stereotype gedragen. Maar er zijn ook personen van wie minder bekend is dat ze homoseksueel zijn. Na wat langer nadenken komen er meestal ook wel minder opvallende voorbeelden, voorbeelden die wat dichterbij staan dan iemand uit de media, voorbeelden die minder zichtbaar homoseksueel zijn of er niet zo openlijk voor uitkomen. Vraag studenten met een andere culturele achtergrond of ze ook homoseksuele mensen uit de eigen cultuur kennen. Meestal weten studenten aanzienlijk minder lesbische voorbeelden dan homoseksuele mannen te noemen. Lesbische vrouwen zijn nog meer onzichtbaar dan homomannen. Ga in op de vooroordelen/beelden die naar voren komen (bv. ‘je kunt het zien of iemand homo/lesbo is: homo’s zijn verwijfd, lesbo’s hebben kort haar’), kloppen deze vooroordelen voor iedereen die genoemd is? Concludeer dat er verschillende uitingen van homoseksualiteit zijn. Dé homo bestaat net zo min als dé hetero; tussen homo’s onderling zijn er net zo veel verschillen als tussen hetero’s onderling. Als er niemand bij ‘ik’ ingevuld wordt, merk dan op dat dit niet hoeft te betekenen dat er geen homojongeren in de klas zitten, maar dat het kan dat iemand nog niet uit de kast is of nog niet weet dat hij/zij homoseksuele gevoelens heeft. Benadruk dat iedereen zelf bepaalt óf, wanneer en aan wie hij/zij vertelt dat hij/zij homo, bi of lesbisch is. Deze les is niet bedoeld om mensen uit de kast te jagen.

Tips en voorbeelden bij deze opdracht

Om de opdracht op gang te brengen kunt u beginnen met zelf wat voorbeelden te geven van homoseksuelen die u kent (persoonlijk of uit de media)

Hieronder staan een aantal voorbeelden van bekende Nederlanders van wie bekend is dat ze homoseksueel zijn: o Paul de Leeuw (presentator): o Sipke Jan Bousema (presentator):o Barry Paf (radio-djo Harm Edens (televiesiepresentator, cabaretier): o Jeroen Kijk in de Vegte (radio + televisiepresentator): o Sara Kroos (cabaretier): o Carlo Boszhard (presentator, cabaretier): o Cornald Maas (presentator, columnist): o Mirella van Markus (nieuwslezeres NOS journaal): o Rik van de Westelaken (Nieuwslezer NOS Journaal): o Marc van der Linden (presentator): o Gordono Barbara Barend (presentator voetbalprogramma)o Ex-minister de Jager (van financiën)

Opmerkingen naar aanleiding van de pretest

o Naar aanleiding van de homo’s die vroeger op TV te zien waren werd gezegd: ‘Toen kon je alleen maar homo zijn door een TV ster te worden, anders kon het niet. Dan mocht je geen homo zijn.’

o De NOS nieuwslezer kenden ze niet, wel Barbara Barend. Maar daarvan werd gezegd:’Zij is lesbisch geworden omdat haar vader haar altijd meenam naar het voetbal.’

6

o Van ex-minister de Jager wisten ze ook niet dat hij homo is. ‘Mag dat dan?’ Was de reactie. Dus hij zou dan ook minister president kunnen worden?! Er werd gesuggereerd dat premier Rutte ook wel eens homo zou kunnen zijn want hij heeft geen vriendin.

o De studenten waren helemaal verbaasd dat radio DJ Barry Paf homo is. Ze geloofden het ook niet en daarom heeft de docent ter plekke op internet bewijsmateriaal opgezocht en het coming-out filmpje laten zien.

o Eén docent suggereert om het om te draaien: Waar komt het níet voor? Dan kun je ingaan op: hoe komt dat? Zijn daar geen homo’s? Wordt het daar ontkend? Durven ze daar niet uit de kast te komen? (bv. bij voetbalclubs) Waarom niet?

o Enkele docenten vinden het opvallend dat vaak alleen de buitenste ringen worden ingevuld. Zolang de binnenste ringen leeg blijven, lijkt er geen probleem te zijn. Studenten lijken het vaak allemaal te accepteren (ook sociaal wenselijke antwoorden), maar het komt níet in hun familie of vriendenkring voor. Deze docenten vragen zich af of de studenten nog zo tolerant zouden zijn als het wél dichterbij komt. Andere docenten geven aan dat er tijdens deze opdracht juist heel interessante verhalen verteld werden over naasten die uit de kast kwamen, waarbij studenten aan elkaars lippen hingen.

o Er kwamen een paar studenten uit de kast tijdens dit onderdeel, dit ging op een heel prettige manier en er werd goed op gereageerd door medestudenten. Deze les is echter niet gericht op het uit de kast laten komen van homojongeren. Dus oefen vooral geen druk uit in die richting. Let erop dat de sfeer veilig blijft en dat medestudenten niet gaan zitten pushen.

3. Stellingen: Waar/niet waar (ca. 15 min.)


In deze opdracht buigen de studenten zich samen (in tweetallen, in groepjes of klassikaal) over een aantal stellingen. Deze kunnen m.b.v. de PowerPoint presentatie ‘Waar-niet waar’ nabesproken worden.


- studenten erkennen dat homoseksualiteit in alle eeuwen en alle culturen voorkomt- studenten weten dat homoseksualiteit aangeboren is - studenten weten dat homoseksuelen in Nederland dezelfde rechten hebben als

heteroseksuelen

Stappen

1. Kies een werkvorm: Start de PowerPoint presentatie ‘Waar-niet waar’ en toon de dia met de eerste stelling

erop. Laat de studenten kiezen door handopsteken of zitten/staan. U kunt de studenten ook laten kiezen door naar de muur te lopen met het briefje ‘waar’, ‘niet waar’ of ‘weet niet’. Laat ze hun keuze toelichten en op elkaar reageren. Toon dan de dia met het antwoord; bij doorklikken verschijnt uitleg en toelichting. Als alles besproken is, klik dan door naar de volgende stelling, totdat alle stellingen besproken zijn.

In plaats van de PowerPoint presentatie te gebruiken, kunt u de stellingen voorlezen of op het bord of flap schrijven en de toelichting hieronder gebruiken voor de feedback.

Print de stellingen (zie bijlage 3) en knip ze uit. Laat de studenten om de beurt een kaartje trekken of omdraaien en de stelling hardop voorlezen. De student geeft zelf antwoord en licht zijn antwoord toe. Vraag de andere studenten of ze het er mee eens zijn. Zo niet, laat ze dan uitleggen waarom niet en laat ze op elkaar reageren. U kunt de toelichting hieronder gebruiken voor feedback.

7

Om de discussie beter te kunnen structureren, kunt u de studenten in tweetallen de stellingen laten bespreken en hun antwoorden op een post-it laten schrijven met de namen erbij. Verzamel de post-its en bekijk waar de verschillen zitten. Kies vervolgens uit:

o Vraag uit twee groepjes met een tegengestelde mening een vertegenwoordiger naar voren en laat ze hun mening toelichten. Vraag andere studenten zo nodig om te helpen. Het kan zijn dat men het niet eens wordt, maar als er geen nieuwe argumenten meer komen, kunt u de discussie sluiten aan de hand van de toelichting hieronder en doorgaan naar de volgende stelling. Vraag twee andere vertegenwoordigers naar voren om hun mening toe te lichten.

o Laat de groepjes per stelling gaan staan op een plek in de ruimte: bv. ‘waar’: aan de rechterkant, ‘niet waar’ aan de linkerkant. Zet vier stoelen in het midden, twee naast elkaar en twee daartegenover. Van elke kant neemt er een student plaats om hun mening toe te lichten (als er geen vrijwilligers zijn, iemand aanwijzen). Zodra iemand van het eigen team wil inspringen neemt die plaats op de tweede stoel. De student die op de eerste stoel zit, gaat nu bij de rest van het team staan. Alléén de studenten die op een stoel zitten hebben spreekrecht. Als studenten van mening veranderen kunnen ze naar de overkant lopen en bij de anderen gaan staan. Vraag zo nodig om toelichting. Als een stelling voldoende belicht is, ga dan door naar de volgende stelling. Het kan zijn dat men het niet eens wordt, maar als er geen nieuwe argumenten meer komen, kunt u de discussie sluiten aan de hand van de toelichting hieronder en doorgaan naar de volgende stelling. Aan de hand van de antwoorden op de post-its nemen de groepjes weer plaats en herhaalt het zich tot alle stellingen besproken zijn.

Opmerking: Als u onvoldoende tijd heeft om alle stellingen te bespreken, bespreek dan in elk geval de eerste drie stellingen of laat de klas zelf een paar stellingen kiezen.

Vragen & stellingenA. Homoseksualiteit is een moderne westerse uitvindingB. Homoseksualiteit is een ziekte die te genezen is door bidden, therapie of heteroseksC. Homoseksualiteit is aangeleerd D. Een homoman wil eigenlijk een vrouw zijn en een lesbische vrouw wil eigenlijk een man

zijnE. Homoseksualiteit is niet natuurlijkF. In Nederland mogen homo- en biseksuelen trouwen en kinderen adopteren

2. Toelichting & nabespreking van de stellingen

Stelling A. Homoseksualiteit is een moderne westerse uitvindingAntwoord: NIET WAARToelichting:

Er zijn teksten en tekeningen gevonden uit de Griekse oudheid, Romeinse tijd en ook uit vroege Aziatische culturen waaruit al blijkt dat seksualiteit tussen mensen van hetzelfde geslacht voor kwam.

Homoseksualiteit komt ook voor in bijvoorbeeld Afrika en de Arabische wereld, maar omdat het daar vaak niet wordt geaccepteerd, en er soms zelfs de doodstraf op staat, zal men daar niet gauw openlijk toegeven homoseksueel te zijn. Er zijn dus ook geen officiële gegevens over homoseksualiteit te vinden in die landen en daarom lijkt het er niet te bestaan.

Vaak zijn er in allerlei culturen wel homoseksuele contacten, maar worden ze niet zo genoemd.

Stelling B. Homoseksualiteit is een ziekte die te genezen is door bidden, therapie of heteroseksAntwoord: NIET WAARToelichting:

Sommige studenten denken dat homoseksualiteit een ziekte is. Het is echter net zo min een ziekte als heteroseksualiteit; het kan dus ook niet genezen worden door bidden, healingsessies, therapie of door seks met hetero’s.

Sommige studenten zijn bang dat het ‘besmettelijk’ is, dat je homo wordt als je met homo’s omgaat. Vraag dan studenten om het volgende uit te leggen: Hoe komt het dan dat homo’s

8

niet hetero worden tussen al die hetero’s met wie ze omgaan? En dat jongeren vaak nog geen enkele homo kennen als ze voor het eerst homoseksuele gevoelens krijgen?

Je kunt misschien wel proberen je homogevoelens te onderdrukken (door bijvoorbeeld veel te bidden), maar daar kun je heel ongelukkig van worden. Houd de studenten een spiegel voor: stel je voor dat je zelf je heterogevoelens moet onderdrukken en alleen homoseksuele contacten mag hebben, hoe zou je je dan voelen?.

Afhankelijk van de religieuze opvatting wordt homoseksueel gedrag ook wel als zonde gezien. Zonder een theologische discussie aan te gaan kan er ingegaan worden op het bestaan van verschillende interpretaties van de meeste religieuze teksten. Bovendien prediken de meeste religies ook naastenliefde en dat ieder zelf verantwoording moet afleggen aan God. Ofwel: het is niet aan jou als gelovige om te oordelen over een ander, dat is iets tussen God en die persoon.

Stelling C. Homoseksualiteit is aangeleerdAntwoord: NIET WAARToelichting:

Vraag de studenten om uit te leggen: Hoe leert een homojongere het aan in een heterogezin in een heterosamenleving? Waarom zijn kinderen van homo-ouders dan hetero? En hoe leren jongeren het aan die nog geen enkele homo kennen als ze voor het eerst homoseksuele gevoelens krijgen? Als seksuele geaardheid aangeleerd zou zijn, dan zou iedereen hetero zijn!

Soms ontstaat er discussie over ‘aangeleerd’: wordt iets aangeleerd of word je beïnvloed? Soms denken studenten dat homoseksualiteit een keuze is. Houd de studenten dan een

spiegel voor: Wanneer koos jij ervoor hetero te worden? Denk je dat iemand ervoor zou kiezen om homo te worden, terwijl dat vaak veel minder geaccepteerd wordt? Soms erkennen studenten wel dat de homoseksuele gevoelens er gewoon zijn, dat iemand daar niets aan kan doen, maar vinden ze dat je zelf kiest wat je met die gevoelens doet. Je kiest er in hun ogen dus voor om homo te zijn. Ga dan in op hoe het voor henzelf zou zijn om niet te kunnen leven naar hun heteroseksuele gevoelens, maar gedwongen te worden als homo te leven.

Studenten noemen soms meerdere opties tegelijk: o het is aangeboren bij iemand bij wie het al jong ‘zichtbaar’ is of die al jong weet dat hij

homo is. o het is aangeleerd bij iemand die veel homo’s kent o anderen kiezen er zelf voor omdat zij liever homo willen zijn

Sommige studenten denken dat iedereen als hetero geboren wordt en dat sommigen het wel interessant vinden om homoseksuele contacten uit te proberen. Als dit dan bevalt, worden ze homo.

Anderen zeggen: als je als man kansloos bent bij de vrouwen, kun je het altijd nog bij de mannen proberen. Of: lesbische vrouwen kunnen gewoon geen man krijgen.

Er zijn ook studenten die denken dat homoseksualiteit door een trauma kan komen, bijvoorbeeld door seksueel misbruik in de jeugd.

Concludeer: Homoseksualiteit is net als heteroseksualiteit aangeboren. Zo ben je geboren, daar kun je zelf niets aan doen. Pas als je opgroeit kom je daar achter. Dit maakt de term wel eens verwarrend voor studenten; omdat jongeren er vaak pas tijdens de puberteit achterkomen, lijkt het alsof homoseksuele gevoelens/geaardheid dan pas ontstaan. Maar ook heteroseksuele jongeren ontdekken dan meestal pas hun heteroseksuele gevoelens. Dat heeft te maken met hormonale veranderingen in de puberteit.

Stelling D. Een homoman wil eigenlijk een vrouw zijn en een lesbische vrouw wil eigenlijk eenman zijn

Antwoord: NIET WAARToelichting:

Homoseksueel is niet hetzelfde als transseksueel. Een homoseksueel is een man of een vrouw, die ook gewoon man of vrouw wil zijn, alleen

voelt deze persoon zich aangetrokken tot iemand van hetzelfde geslacht. Ook is er een hardnekkig misverstand dat er in homoseksuele relaties een standaard

mannetje-vrouwtje rolverdeling zou zijn. Ook dit is niet waar. Net als in heterorelaties bestaan er veel verschillen en zijn er relaties waar de ene partner wat dominanter is dan de ander.

Stelling E. Homoseksualiteit komt ook voor bij dieren.

9

Antwoord: WAARToelichting:

Vaak veroordelen jongeren homoseksueel gedrag met het argument dat het in de natuur niet voorkomt en dat het daarom onnatuurlijk zou zijn. Dat is echter niet waar: wetenschappers hebben bij wel 1500 diersoorten (o.a. bij vogels en apen) homoseksueel gedrag ontdekt. Er zijn dieren die met een dier van hetzelfde geslacht seks hebben, samenleven en samen de zorg voor jonge dieren dragen. Onder bepaalde aapsoorten, zoals Bonobo’s en Makaken, komen seks en relaties tussen twee vrouwtjes of twee mannetjes voor. Ook zijn er vrouwelijke albatros-, flamingo-, pinguïn- en ooievaarstellen die samen eieren uitbroeden en jongen grootbrengen.

Sommige mensen vinden dat homoseksualiteit niet natuurlijk is omdat het minder voorkomt dan heteroseksualiteit. U kunt het vergelijken met linkshandigen; er zijn meer rechtshandigen dan linkshandigen, maar dat wil niet zeggen dat linkshandigheid dan niet natuurlijk is. Homoseksuele gevoelens zijn net als heteroseksuele gevoelens gewone menselijke gevoelens en dus ‘natuurlijk’.

Ook zijn er mensen die het onnatuurlijk vinden, omdat mannen en vrouwen elkaar beter zouden aanvullen. Sommigen vinden dat een mannenlichaam en vrouwenlichaam beter bij elkaar passen dan de lichamen van twee mannen of twee vrouwen. Weer anderen gaan ervan uit dat seks alleen natuurlijk is wanneer er kinderen van kunnen komen.

Stelling F. In Nederland mogen homo- en biseksuelen trouwen en kinderen adopteren Antwoord: WAARToelichting:

Homo- en biseksuelen in Nederland hebben dezelfde rechten en mogelijkheden met betrekking tot huwelijk, hulp bij kinderwens en adoptie als heteroseksuelen.

In de Nederlandse grondwet is vastgelegd dat lesbische vrouwen, homo- en biseksuelen recht hebben op gelijke behandeling en dat discriminatie strafbaar is.

3. Rond deze opdracht af: ‘Zijn er nog vragen?’

10

4. Uit de kast (35 min.)

U kunt voor deze opdracht kiezen uit twee opties:

a. Homovoorlichter(s) in de klasNodig één of meerdere homovoorlichter(s) uit van een homojongerenorganisatie, het COC of De Kringen om het eigen coming out verhaal te vertellen in de klas. U kunt zelf opzoeken wat de mogelijkheden hiervoor zijn in uw regio of het uw GGD vragen. Vraag naar voorlichters die een speciale training hiervoor gevolgd hebben, zodat zij weten hoe ze met eventuele weerstand en homonegatieve opmerkingen om kunnen gaan.Jongeren vinden het vaak een meerwaarde als ze zelf vragen kunnen stellen aan homoseksuele en lesbische mensen. Dit kan ook helpen om het cliché beeld over homo’s en lesbo’s bij te stellen. Sommige jongeren kennen namelijk zelf geen homoseksuelen in hun directe omgeving en denken dan al snel dat alle homoseksuelen zijn zoals de homo’s die ze kennen uit de media. Verschillende docenten hebben goede ervaringen met homovoorlichters in de klas, ook met oudere voorlichters. Studenten realiseren zich namelijk vaak niet dat er ook oudere homoseksuelen zijn, die bijvoorbeeld al 30 jaar samen zijn en samen oud worden. Studenten kunnen vanuit hun opleiding ook zelf met hen te maken krijgen, bv. in bejaarden- en verzorgingshuizen.

b. Coming out film met (discussie)vragenU gaat klassikaal een aflevering bekijken van KRO’s ‘Uit de kast’. Er bestaan verschillende afleveringen, u kunt zelf kiezen welke u het meest geschikt vindt voor uw klas. Tijdens of na afloop van de film legt u vragen voor aan de klas.

Voor beide opties worden hieronder de lesinstructies beschreven.

4a. Homovoorlichter(s) in de klas

Samenvatting van deze opdrachtIn deze opdracht staat de vraag centraal wat het betekent om uit de kast te komen. Eén of meer homovoorlichters komen hun eigen verhaal vertellen, waarna de studenten vragen kunnen stellen.


- studenten beseffen dat het moeilijk kan zijn om uit de kast te komen - studenten beseffen dat uitkomen voor je homoseksuele gevoelens niet vanzelfsprekend is- studenten beseffen dat ‘jezelf kunnen zijn’ ook belangrijk is voor homoseksuelen

o studenten beseffen dat er ook diversiteit bestaat onder homoseksuelen o studenten beseffen dat vooroordelen vaak niet kloppeno studenten hebben empathie voor homoseksuelen

Stappen

1. Leg uit: We gaan in deze opdracht na wat het betekent om uit de kast te komen:o jongeren vinden het vaak lastig om hun eigen homoseksuele gevoelens te accepteren,

ze willen niet ‘anders’ zijn, en al helemaal niet vertellen aan hun omgeving dat ze niet-hetero zijno iemand bepaalt zelf wat hij wanneer aan wie vertelto vaak duurt het een hele poos voor iemand het voor zichzelf geaccepteerd heefto meestal wordt het daarna pas aan anderen verteld; dit gebeurt meestal in fasen:

bijvoorbeeld eerst vertellen aan beste vrienden, misschien later aan ouders en familie en dan aan anderen

o bij iedere verhuizing, nieuwe opleiding, baan of ontmoeting, moeten homo’s, lesbo’s en bi’s opnieuw besluiten of ze het wel of niet vertellen.

11

We gaan nu luisteren naar homovoorlichters die jullie hun eigen coming out verhaal gaan vertellen. Jullie mogen daarna ook vragen stellen aan hen. Jullie mogen alles vragen, maar de voorlichters bepalen zelf waar ze antwoord op willen geven. Benadruk en bewaak zo nodig dat dit op respectvolle wijze gebeurt.

2. Kies een werkvorm: Laat de studenten vooraf vragen opschrijven op post-its. Verzamel ze en groepeer ze per

onderwerp. Dit kunt u doen voordat de voorlichters aanwezig zijn. Stel vervolgens één voor één de vragen of laat een student dit doen.

Laat de studenten ter plekke de vragen stellen.

3. Bespreking:Probeer het niet alleen te hebben over de verschillen tussen hetero’s en homo’s/lesbo’s, maar zoom ook in op de vele overeenkomsten, bv. met betrekking tot verliefd worden, relaties, kinderwens. Probeer taalgebruik als ‘wij hetero’s’ en ‘jullie homo’s’ te vermijden, dat vergroot juist de tegenstelling. Bovendien zijn homo’s net zo divers als hetero’s.

4. Nabespreking:Vraag de studenten tot slot:

Waarom denken jullie dat deze voorlichters hun verhaal hier op school komen vertellen? Denken jullie dat dit soort voorlichtingen helpt om homoseksualiteit beter bespreekbaar te

maken? Waarom wel/niet? Wisten jullie dat het moeilijk kan zijn om uit de kast te komen?

o Benadruk dat een coming out niet altijd zo moeilijk hoeft te zijn, dat hangt o.a. af van je cultuur/geloof/opvoeding/familie.

o Het is belangrijk om te kunnen zijn wie je bent, óók als je homo, lesbisch of bi bent. o Het verdient respect als iemand ervoor uit durft te komen in een niet altijd

homovriendelijke omgeving. o Als je niet uit de kast kunt of durft te komen, is het belangrijk om elders steun te

zoeken, zodat je er niet alleen mee blijft zitten. Als er genoeg tijd is, kunt u vragen of de studenten weten hoe de coming out van de homo’s, lesbo’s en bi’s die ze zelf kennen is gegaan (zie opdracht 2. De cirkeloefening). Zo wordt extra duidelijk hoe verschillend de coming out kan verlopen.

5. Rond de opdracht af. Zijn er nog vragen?

4b. Coming out film met (discussie)vragen

Samenvatting van deze opdrachtIn deze opdracht staat de vraag centraal wat het betekent om uit de kast te komen. U gaat klassikaal een aflevering bekijken van KRO’s ‘Uit de kast’. Er bestaan verschillende afleveringen. U kunt zelf kiezen welke film u het meest geschikt vindt voor uw klas. Tijdens of na afloop van de film legt u vragen voor aan de klas.

Doel van de opdracht - Studenten hebben empathie voor homoseksuele jongeren - Studenten beseffen hoe moeilijk het kan zijn om uit de kast te komen - Studenten beseffen dat uitkomen voor je homoseksuele gevoelens niet vanzelfsprekend is - Studenten beseffen dat ‘jezelf kunnen zijn’ ook belangrijk is voor homoseksuele jongeren

Stappen1. Leg uit: We gaan in deze opdracht na wat het betekent om uit de kast te komen:

12

o jongeren vinden het vaak lastig om hun eigen homoseksuele gevoelens te accepteren, ze willen niet ‘anders’ zijn, en al helemaal niet vertellen aan hun omgeving dat ze niet-hetero zijn

o vaak duurt het een hele poos voor iemand het voor zichzelf geaccepteerd heefto meestal wordt het daarna pas aan anderen verteld; dit gebeurt meestal in fasen:

bijvoorbeeld eerst vertellen aan beste vrienden, misschien later aan ouders en familie en dan aan anderen

o bij iedere verhuizing, nieuwe opleiding, baan of ontmoeting, moeten homo’s, lesbo’s en bi’s opnieuw besluiten of ze het wel of niet vertellen: iemand bepaalt zelf wat hij wanneer aan wie vertelt

We gaan nu een aflevering bekijken van ‘Uit de kast’, dit is een serie die op televisie is geweest bij de KRO.

2. Kies de film die u het meest geschikt lijkt voor uw klas en ga naar de genoemde bijlage voor de instructie bij deze film. KRO’s ‘Uit de kast’:

o Aflevering Robert: http://www.npo.nl/kro-s-uit-de-kast/19-01-2011/KRO_1407131Robert is 27 jaar en van Antilliaanse afkomst. In deze uitzending gaat Robert zijn ouders op Bonaire vertellen dat hij homo is. Daarna vertelt hij het ook zijn broer in Nederland. (Zie bijlage 4 voor de instructie)

o Aflevering Corné: http://www.npo.nl/kro-s-uit-de-kast/27-12-2011/KRO_1496840Corné is een jongen van 21 jaar, die is opgegroeid in een streng gereformeerd gezin. Hij durft niemand te vertellen dat hij al zijn hele leven op jongens valt. Zelfs niet aan zijn broers en zus. In deze uitzending gaat Corné het eerst aan zijn broers en zus vertellen, daarna aan zijn ouders. (Zie bijlage 5 voor de instructie)

o Aflevering Theo: http://www.npo.nl/kro-s-uit-de-kast/05-01-2011/KRO_1405653Theo uit Limburg vertelt aan zijn familie en vrienden dat hij op jongens valt. Hoe reageert iedereen? (Zie bijlage 6 voor de instructie)

o Aflevering Carlijn: http://www.npo.nl/kro-s-uit-de-kast/26-01-2011/KRO_1421945De 22-jarige Carlijn is juf en speelt met veel plezier bij een toneel- en musicalgroep. Hier weten ze dat ze lesbisch is en ook haar vrienden weten het. Haar ouders en haar broertje echter nog niet. Om haar ouders te kunnen zeggen dat ze op vrouwen valt, besluit ze haar creativiteit te gebruiken.’ (Zie bijlage 7 voor de instructie)

o Aflevering Daan: http://www.npo.nl/uit-de-kast/11-07-2012/KRO_1545473Daan (19) weet al sinds zijn dertiende dat hij op jongens valt, maar hij heeft het lange tijd ontkend. Daans grootste hobby is voetbal. Hoe reageren zijn voetbalvrienden? (Zie bijlage 8 voor de instructie).

Er staan meer afleveringen op http://www.npo.nl (via zoekveld uit de kast afleveringen zoeken), maar daar zijn geen lesinstructies bijgemaakt.

Heeft u onvoldoende tijd voor een aflevering van ‘Uit de kast’, dan kunt u ook kiezen voor kortere filmpjes:

Kort filmpje (1.01 min.) van Mouni, een Marokkaans meisje van 23 jaar dat lesbisch is. Ze werkt nu bij COC Nederland. http://www.youtube.com/watch?v=3MxXecyaNbc&feature=BFa&list=UUfDQizO5rwgPv1xy7mwZlgA&lf=plcp (Zie bijlage 9a voor de instructie).

Kort filmpje over Linda (ca. 4 min.): een katholiek lesbisch meisje, dat niet geaccepteerd wordt in de jongerengroep van de kerk. http://www.langlevedeliefde.nl/mbo/lespakket/mbo-overzicht-alle-lessen-mbo/les/diverse-filmpjes/oefening/homojongeren (Zie bijlage 9b voor de instructie).

Kort filmpje (ca. 4 min.) over Ebru, een Turks meisje dat lesbisch is (je hoort een echt verhaal, maar er is een actrice in beeld, omdat het meisje zelf niet durfde uit angst voor familieproblemen wat op zich al stof voor discussie is). http://www.langlevedeliefde.nl/mbo/lespakket/mbo-overzicht-alle-lessen-mbo/les/diverse-filmpjes/oefening/homojongeren (Zie bijlage 9c voor de instructie).

13

http://www.langlevedeliefde.nl/mbo/lespakket/mbo-overzicht-alle-lessen-mbo/les/diverse-filmpjes/oefening/homojongeren




http://www.youtube.com/watch?v=3MxXecyaNbc&feature=BFa&list=UUfDQizO5rwgPv1xy7mwZlgA&lf=plcp


http://www.npo.nl/

http://www.npo.nl/uit-de-kast/11-07-2012/KRO_1545473

http://www.npo.nl/kro-s-uit-de-kast/26-01-2011/KRO_1421945




Kort filmpje (ca. 4 min.) over Joery (16 jaar), die als meisje geboren is, maar altijd al wist dat hij als jongen geboren had moeten zijn. http://www.langlevedeliefde.nl/mbo/lespakket/mbo-overzicht-alle-lessen-mbo/les/diverse-filmpjes/oefening/homojongeren (Zie bijlage 9d voor de instructie).

5. Debat: Uit de kast komen op school (10 min.)

Samenvatting van de opdrachtDoor stellingen en vragen worden studenten geprikkeld om na te denken over de volgende onderwerpen: of studenten bij u op school ‘veilig’ uit de kast kunnen komen, wat ze zelf kunnen ondernemen tegen pesten en hoe ze een homoseksuele klasgenoot of vriend(in) zouden kunnen steunen in diens coming out proces.


- studenten hebben empathie voor (potentiële) lesbische, homo- of biseksuele school/klasgenoot - studenten beseffen hun eigen invloed op homotolerantie/pesten op school/in de klas - studenten leren hoe ze eventueel een homoseksuele kennis/vriend(in) kunnen steunen

Stappen1. Leg uit: In deze opdracht gaan we aan de hand van stellingen bespreken hoe veilig de sfeer hier

in de klas en op school is voor homojongeren en wat jullie daar zelf aan kunnen doen.

2. Kies een werkvorm: Laat de groepjes per stelling gaan staan op een plek in de ruimte: bv. ‘waar’: aan de

rechterkant, ‘niet waar’ aan de linkerkant. Zet vier stoelen in het midden, twee naast elkaar en twee daartegenover. o Van elke kant neemt er een student plaats om hun mening toe te lichten (als er geen

vrijwilligers zijn, iemand aanwijzen). Zodra iemand van het eigen team wil inspringen neemt die plaats op de tweede stoel. De student die op de eerste stoel zit, gaat nu bij de rest van het team staan. Alléén de studenten die op een stoel zitten hebben spreekrecht.

o Als studenten van mening veranderen kunnen ze naar de overkant lopen en bij de anderen gaan staan. Vraag zo nodig een toelichting. Als een stelling voldoende belicht is, ga dan door naar de volgende stelling. Het kan zijn dat men het niet eens wordt, maar als er geen nieuwe argumenten meer komen, kunt u de discussie sluiten en doorgaan naar de volgende stelling tot alle stellingen besproken zijn.

U kunt de studenten in groepjes van 2 of 3 studenten de stellingen laten bespreken en daarna klassikaal nabespreken. Om de discussie te structureren kunt u de groepjes één vertegenwoordiger laten aanwijzen die het woord mag voeren: o Vraag een vertegenwoordiger van één van de groepjes naar voren om plaats te

nemen op een stoel (vrijwilliger vragen of zelf aanwijzen) en laat hij/zij reageren op de stelling. De vertegenwoordigers van andere groepjes die het met hem/haar eens zijn, gaan achter de stoel staan en vullen zo nodig aan. Alleen degene die op de stoel zit mag praten.

o Vraag de vertegenwoordigers van de groepjes die het niet eens zijn om ook naar voren te komen en plaats te nemen op de stoel er tegenover om hun standpunt te verdedigen. Ook hier geldt dat alleen degene die zit spreekrecht heeft.

o Als de vertegenwoordigers van mening veranderen kunnen ze naar de overkant lopen en bij de anderen gaan staan. Vraag zo nodig een toelichting.

o Als een stelling voldoende belicht is, ga dan door naar de volgende stelling. Het kan zijn dat men het niet eens wordt, maar als er geen nieuwe argumenten meer komen,

14



kunt u de discussie sluiten en doorgaan naar de volgende stelling tot alle stellingen besproken zijn. Laat de studenten dan weer plaatsnemen op hun eigen stoel.

U kunt de stellingen in de vorm van een Lagerhuisdebat bediscussiëren.

3. Bespreek de stellingen:

a. Een homoseksuele jongen of lesbisch meisje kan hier in de klas zonder problemen uit de kast komen . Vraag door:

Waarom wel/waarom niet? o Bij wel: ‘Zijn er homo’s/lesbo’s hier op school/in de klas die uit de kast zijn?’

- Zo nee: ‘Hoe komt dat, denken jullie?’o Bij niet: ‘Wat vinden jullie daarvan, dat iemand zich niet veilig genoeg voelt op

school of in de klas om uit de kast te komen?’ - Wat zegt dat over de school/klas/medestudenten? - Hoe moet dat zijn voor iemand die in de kast zit?

Hoe kun je zorgen dat een homojongere zich veilig voelt op school en zichzelf kan zijn?Bv. niet schelden met ‘homo’ of ‘pot’ etc., niemand buitensluiten, richt een Gay Straight Alliance op (zie onder punt 4).

b. Je bent zelf een loser als je iemand pest of buitensluit omdat hij homo of lesbisch is Vraag door: Waarom wel of waarom niet?

c. Als je niets doet als iemand gepest wordt, ben je zelf ook schuldig Vraag door:

Waarom wel of waarom niet? Gebeurt dat hier op school ook, pesten? Hoe weet je of iemand gepest wordt? Wat is pesten?

O.a. iemand negeren, buitensluiten, uitschelden, opmerkingen maken, cyberpesten Hoe denk je dat de persoon die gepest wordt zich voelt?

O.a. onzeker, angstig, eenzaam, verdrietig, boos Wat kun je doen als je ziet dat iemand wordt gepest vanwege zijn/haar seksuele

geaardheid? o Als jongeren ideeën noemen hoe je iemand kunt helpen die wordt gepest, vraag

dan door: ‘Doe je dat dan ook? Gebeurt dat ook in het echt dat opkomen voor iemand? Zo nee, waarom niet? Wat is er nodig om wel in actie te komen?’

o Hoe kan je iemand die gepest wordt helpen? Hoe denk je dat die persoon zich voelt als jij het voor hem/haar opneemt?

o Mogelijke manieren van helpen bij pesten: 1) Kom met zijn allen op voor die persoon (steun verzamelen). 2) Vraag hulp bij iemand die je vertrouwt. Vraag de klas wie dat zou kunnen zijn: docent, mentor, zorgcoördinator, schoolmaatschappelijk werk, vriend(in), ouders, broer/zus?

d. Als een vriend of vriendin uit de kast komt, is de vriendschap over Zo ja: vraag door: Waarom? Waar ben je dan bang voor? Maakt het nog uit of het een

meisje of jongen is die uit de kast komt? Waarom?o Soms zijn jongeren bang voor hun eigen reputatie: dat anderen denken dat zij

dan zelf ook homo/lesbisch zijn. Maar je kunt als hetero en homo gewoon met elkaar omgaan, het is niet besmettelijk.

o Soms zijn jongeren bang dat hun homovriend of lesbische vriendin verliefd op hen wordt of hen seksueel aantrekkelijk vindt. Vraag dan door: - Bij hetero’s wordt toch ook niet elke heterojongen verliefd of aangetrokken tot elk meisje en andersom? - En als je homovriend of vriendin toevallig wél gevoelens voor je heeft, dan kun je toch gewoon aangeven dat het niet wederzijds is of dat je geen interesse hebt? Zoals je dat ook doet met hetero’s waar je niets mee wilt. Waarom zou dit anders zijn? Wat zou je kunnen zeggen of doen als dit zou gebeuren?

15

Als alle stellingen besproken zijn, nemen de studenten weer plaats op hun eigen stoel.

4. Vraag de studenten: ’Hoe kun je iemand steunen bij het uit de kast komen of in de kast blijven?’ Bijvoorbeeld:

Het is natuurlijk het fijnste als mensen positief reageren. Dat vrienden en vriendinnen bijvoorbeeld zeggen: o ‘Fijn dat je me zo vertrouwt, dat je het mij wilt vertellen.’o ‘Het maakt mij niet uit, je blijft gewoon mijn vriend(in).’o ‘Stoer dat je jezelf durft te zijn.’

Andere mogelijkheden: er over praten, meegaan als die persoon het bijvoorbeeld aan zijn/haar ouders wil vertellen, mee helpen met betrouwbare informatie zoeken en hulp inschakelen van anderen, meegaan naar een homo-organisatie of homokroeg.

Herhaal zo nodig: coming out kun je niet afdwingen. Iedereen heeft zijn eigen tempo. Veel homojongeren moeten eerst zelf erg wennen aan hun gevoelens. De homojongere bepaalt zelf of hij/zij uit de kast wil komen: dus trek iemand niet tegen zijn zin uit de kast! Roep het niet gelijk door heel de school als je denkt dat iemand homo of lesbisch is of als iemand je dat in vertrouwen vertelt en zet het ook niet op Facebook of Twitter.

Je kunt iemand ook steunen als hij/zij ervoor kiest om (nog) in de klas te blijven, bv. een luisterend oor bieden, vertrouwelijk omgaan met de situatie, niet doorvertellen, niet roddelen, helpen met informatie zoeken etc.

Je kunt homojongeren op school steunen door bv. een Gay-Straight Alliance-Netwerk (GSA) op te richten: dat is een groep hetero- en homostudenten en docenten die willen dat hun school veilig is voor iedereen, of je nu hetero, homo, lesbo, bi of in dubio bent. (Zie www.gaystraightalliance.nl). Het GSA heeft een videoclip laten maken waarin bekende acteurs en rappers opkomen voor homojongeren:http://www.youtube.com/watch?v=2w2IiJrOvOk (0.43 min.)o ‘Wat vinden jullie van deze clip?’ o Als er genoeg tijd over is kunt u de studenten vragen: ‘Wie herkennen jullie?’

Hiermee kunt u gelijk laten zien dat bekende Nederlanders van verschillende achtergronden tegen homofobie zijn, bijvoorbeeld:

o TMF-VJ Veronica o Rappers: Gers bekend van Broodje Bakpao

Sef en Glen van Flinke NamenDio Monsif

o Jonge acteurs: Gaite Jansen (‘In therapie’), Robert de Hoog (winnaar Gouden Kalf en eerste Nederlander in een Spielberg-film) Jasper Gottlieb, Talisia Misiedjan en Titia Hoogendoorn (‘Spangas’)

5. Vraag de studenten: ‘Welke tips hebben jullie voor homojongeren?’Bijvoorbeeld:

zoek iemand die je vertrouwt met wie je erover kunt praten: bv. vriend/vriendin, zus, mentor, zorgcoördinator of via forum op website voor homojongeren

zoek contact met andere homojongeren, bv. via internet (www.expreszo.nl en www.jongenout.nl) of via een homojongerenorganisatie: je bent dan niet meer de enige met homogevoelens en je kunt ervaringen en tips uitwisselen

6. Rond deze opdracht af. Zijn er nog vragen?

16

http://www.jongenout.nl/

http://www.expreszo.nl/

http://www.youtube.com/watch?v=2w2IiJrOvOk

http://www.gaystraightalliance.nl/

Afronding van de workshop (ca. 3 min.)

Peil kort de reacties op deze workshop. Rond de workshop af: ‘Zijn er nog vragen?’ Als u in opdracht 1 de woordspin heeft gedaan, check dan: ‘Is alles uit de woordspin aan de

orde geweest?’ Verwijs voor meer informatie naar:

o www.jongenout.nl : voor homojongeren t/m 18 jaaro www.allesovergay.nl : geeft antwoord op meest gestelde vragen over homoseksualiteito www.expreszo.nl : voor homojongeren t/m 25 jaaro www.gaystraightalliance.nl : studenten en docenten voor veilige sfeer op schoolo http://www.switchboard.nl: landelijk informatie- en adviespunt voor alle vragen over

homoseksualiteit, biseksualiteit en transgender leefstijl. Anoniem en vertrouwelijk! Mail: [email protected]

Deze informatie staat ook in het overzicht van organisaties en websites met betrekking tot seksuele gezondheid en seksuele diversiteit (zie bijlage 10; deze kunt u printen en meegeven).

Wijs ook op de mogelijkheid om binnen school met iemand hierover te praten (uzelf, mentor, zorgcoördinator, vertrouwenspersoon?): noem hierbij niet alleen de naam, maar ook de contactmogelijkheden (bv. inloopspreekuur op woensdagmorgen in kamer 114).

Suggesties voor portfolio opdrachtLaat de studenten een persoonlijk reflectieverslag schrijven met daarin (o.a.) de volgende vragen:

Beschrijf in je eigen woorden waar deze les over ging Wat heb je deze les geleerd? Hoe was je gedachte over mensen met een andere seksuele geaardheid dan de jouwe vóór

deze les? Hoe is je gedachte hierover nu? Welke tips zou je een vriend/vriendin geven als hij of zij uit de kast wil komen?

17

mailto:[email protected]

http://www.switchboard.nl/





Bijlage 1. Opdracht 1: Uitleg termen

Deze omschrijvingen komen o.a. van www.allesovergay.nl

seksuele geaardheid : heeft te maken met:- wat je voor een ander voelt (gevoelens)- wat voor seksuele contacten en relaties je hebt (gedrag)- hoe je jezelf noemt (identiteit)

o niet iedereen met homo- of biseksuele gevoelens heeft ook homo- of biseksuele contacten

o 10 -25 % van de jongeren fantaseert wel eens over vrijen met iemand van het zelfde geslacht of heeft dat wel eens gedaan

o hoe iemand zichzelf noemt, is heel persoonlijk: niet iedereen met homoseksuele contacten noemt zichzelf ook homoseksueel (identiteit). In Nederland noemt ongeveer 5% van de mensen zich homoseksueel of lesbisch, onder jongeren 12-25 jaar is dit 4%).

o de meeste mensen zijn niet 100% hetero of 100% homo: je kunt ook voornamelijk hetero zijn en een beetje homo of voornamelijk homo en een beetje hetero

heteroseksueel o iemand die zich aangetrokken voelt tot iemand van het andere geslacht: dus mannen

die op vrouwen vallen en vrouwen die op mannen valleno het gaat om liefde en seksuele aantrekkingskracht

homoseksueel o iemand die zich aangetrokken voelt tot iemand van het zelfde geslacht: dus mannen die

op mannen vallen en vrouwen die op vrouwen vallen o het gaat om liefde en aantrekkingskracht

lesbisch o vrouwen die homoseksueel zijn noem je lesbischo het gaat om liefde en aantrekkingskracht

biseksueel o iemand die op vrouwen én mannen valto het gaat om liefde en seksuele aantrekkingskracht

seksuele diversiteit : daarmee wordt bedoeld:o homo- en biseksuele jongens en mannen én o lesbische en biseksuele meisjes en vrouwen

travestie o het kleden als iemand van het andere geslachto dit komt bij hetero’s en homo’s vooro het heeft niets te maken met liefde en seksuele aantrekkingskracht

transseksueel o iemand die voelt dat hij of zij ‘in het verkeerde lichaam is geboren’o dit gaat over het geslacht (het lichaam), en niet over op wie je valt; een transseksueel

kan hetero of homo zijno iemand kan als jongetje zijn geboren, maar zich vrouw voelen óf als meisje zijn

geboren, maar zich man voelen o transseksualiteit is iets anders dan travestie: bij transseksualiteit wil iemand écht

veranderen van geslachto dit kan door middel van hormonen en operatieso in Nederland mag dit als je 18 jaar of ouder bent en als uitgebreid onderzocht is of je dit

echt wilt

18


coming-out o betekent uit de kast komen: openlijk uitkomen voor je homoseksuele, lesbische of

biseksuele gevoelens o hetero's kennen geen coming out: je hoeft niet te vertellen dat je hetero bent, omdat dat

vanzelfsprekend wordt gevonden

De volgende termen worden in principe NIET besproken, tenzij studenten er zelf over beginnen:

Pedofilie: volwassene die zich aangetrokken voelt door kinderenPedoseksueel: volwassene die seks heeft met kinderenBestialiteit: seks met dieren

In sommige culturen worden deze termen en praktijken automatisch gekoppeld aan homoseksuelen. Het is daarom belangrijk te benadrukken dat pedofilie, pedoseksualiteit en bestialiteit zowel bij mannen en vrouwen, als bij hetero’s en homo’s voorkomen. Maak hierbij duidelijk dat bij deze vormen van seksualiteit gelijkwaardigheid ontbreekt. Wanneer een volwassene seks heeft met kinderen of dieren, kun je niet spreken van een gelijkwaardige relatie. In principe kan het dier of het kind zich niet verzetten tegen de relatie. Bij homoseksuelen gaat het om gelijkwaardige relaties tussen mensen van het zelfde geslacht.

19

Bijlage 2. Opdracht 1: Betekenis van verschillende scheldwoordenDeze beschrijvingen komen van: http://www.edudivers.nl/doc/publicaties_anderen/What%27s%20Your%20Flavour.pdf

Flikker: Dit komt van het Zweedse woord ‘Flicka’ wat meisje betekent.Als vroeger de Nederlandse matrozen langs Zweden voeren, werden ze door de Zweden nageroepen met ‘Flicka’, omdat de Nederlanders er niet zo macho uitzagen als de Noormannen.

Pot: Dit is een afkorting van lollepot.Een lollepot is een pot van keramiek met gloeiend warme kooltjes erin. Vroeger zette vrouwen een lollepot onder hun lange rok om warm te blijven. Deze vrouwen hadden om warm te blijven dus niet langer een man nodig, daarom werden lesbische vrouwen later ook lollepot of pot genoemd.

Mietje: Dit is een afkorting van het woord sodomiet. In de Bijbel en de Koran staat het verhaal van Sodom, een stad waar alles gebeurt wat God/Allah verboden heeft. De mannen van Sodom vroegen Lot, een gelovige man, om zijn gasten aan hen te geven zodat zij er seks mee konden hebben. Uit wraak verwoestte God/Allah de stad. Vanaf de Middeleeuwen werden mensen die seks hadden die niet als doel heeft om een vrouw zwanger te maken, ‘sodomiet’ genoemd.

Lesbi/Lesbo: Is een scheldwoord voor lesbisch. Zie ook de uitleg termen.

Nicht: Dit is natuurlijk een vrouwelijk familielid, maar wordt ook gebruikt als benaming voor een man die zich erg vrouwelijk gedraagt. Wordt door homo’s soms ook als geuzennaam gebruikt of over een andere homo gezegd die zich erg aanstellerig en overdreven (nichterig) gedraagt.

Faggot: Engelstalig scheldwoord voor een homoseksuele man. Fag wordt vaak gebruikt als afkorting. Een faggot is een stukje droog hout om vuur aan te steken. Eigenlijk zeg je met faggot dus dat iemand op de brandstapel moet.

Boeler: Surinaams scheldwoord voor een man die anale seks heeft.

Schuurmeid: Surinaams scheldwoord voor lesbische seks. Het komt van het idee dat lesbische meiden over elkaars buik wrijven voor seks.

Dike/dyke: Scheldwoord, maar ook geuzennaam voor lesbische vrouwen. Betekent mannelijke vrouw.

Zamel/ubnah: Marokkaans scheldwoord voor een man die zich laat penetreren.

Hibne Turks: scheldwoord voor een man die zich laat penetreren.

Zamel, ubnah en hibne worden gebruikt als scheldwoorden voor homo’s, maar zijn eigenlijk geen letterlijke vertaling. De woorden gaan over anale penetratie en de meeste mensen denken daarbij aan kinderverkrachting.

Haram: Islamitische term voor onrein of verboden. Tegenovergestelde van halal. Dit gaat niet alleen over handelingen, maar ook over producten.

Maricon/Marico stinkie: Betekent in het Spaans flikker. Marico stinkie is Antilliaans.Mannelijke versie van Marica, wat weer een verkleinwoord is van Maria. Dus het scheldwoord heeft te maken met verwijfd zijn. Het woord heeft in Latijns Amerika ook de bijbetekenis van laf.

Machoro: Betekent in het Spaans mannelijke vrouw.

20

http://www.edudivers.nl/doc/publicaties_anderen/What's%20Your%20Flavour.pdf

Bijlage 3. Opdracht 3. Stellingen: Waar / Niet waar

Print deze bladzijde op dikker papier en knip de kaartjes uit.

A. Homoseksualiteit is een moderne westerse uitvinding.

Waar/Niet waar

B. Homoseksualiteit is een ziekte die te genezen is door bidden, therapie of heteroseks

Waar/Niet waar

C. Homoseksualiteit is aangeleerd

Waar/Niet waar

D. Een homoman wil eigenlijk een vrouw zijn en een lesbische vrouw wil eigenlijk een man zijn.

Waar/Niet waar

E. Homoseksualiteit is niet natuurlijk

Waar/Niet waar

F. In Nederland mogen homo- en biseksuelen trouwen en kinderen adopteren

Waar/Niet waar

21

Bijlage 4. Uit de kast: aflevering Robert (27 min.)http://www.npo.nl/uit-de-kast/02-08-2011/KRO_1459573 (internetverbinding nodig)

Kies de werkvorm: U kunt de film in 3 fragmenten opsplitsen en na elk fragment de bijbehorende vragen

bespreken (zie onder). Het voordeel is dat u dan de eerste reacties van de studenten krijgt op dat fragment. De leerlingen weten de afloop nog niet en reageren dan anders dan aan het eind van de film. De emoties zijn het heftigst op het moment zelf, naderhand ebt dat alweer weg.

Er zijn ook docenten die liever achter elkaar de film bekijken en dan achteraf de vragen bespreken. Het nadeel is dat de eerste reacties van de studenten op de eerste fragmenten dan al weggeëbd zijn. Maar sommigen klassen willen zo graag doorgaan met het verhaal dat ze te weinig geduld hebben om de vragen tussendoor goed te bespreken.

Inleiding: Robert gaat zijn ouders op Bonaire vertellen dat hij homo is. Ik wil jullie vragen goed op de reactie van de moeder, de vader en de opa van Robert te letten, want daar gaan we straks over doorpraten.

4.01 – 8.56 min. Machocultuur op Bonaire, homoseksualiteit is taboe. Herkennen jullie dit? Kennen jullie dit uit jullie eigen cultuur, vriendengroep? Robert heeft voor zijn familie altijd meegedaan met de machocultuur; hij bracht meisjes mee

naar huis en deed net of hij gek was op vrouwen. Wat vinden jullie hiervan? Hoe moet dat zijn om je zo anders voor te doen dan je bent?

Robert gaat nu naar zijn familie om het te vertellen. Hoe denken jullie dat hij zich voelt?

8.56 - 17.10 min. Robert vertelt het aan zijn familie; met heel geëmotioneerde reactie van zijn moeder. Reacties polsen:wat vinden jullie van de reactie van de moeder? Hoe voelt Robert zich nu,

denken jullie? Zou je eigen moeder anders reageren? Denken jullie dat Robert ervoor gekozen zou hebben om homo te zijn als hij zelf had kunnen

kiezen? Zo nee; waarom niet?Eventueel teruggrijpen op wat eerder besproken is bij coming out.

17.10 - 22.02 min. ‘Nu komt iedereen het te weten’ zegt de moeder Waarom zegt de moeder dit? Waarom vindt ze dit erg?

Ga hier in op sociale controle, verwachtingen van familie, eer/schaamte.Laat studenten op elkaar reageren: Herkennen jullie dit? Zou dat bij jouw familie ook spelen?

Robert’s moeder zegt: ‘Waarschijnlijk ben je nog geen meisje tegengekomen waar je echt van houdt, zodat je jezelf een echte man kan voelen.’ Wat vinden jullie van deze uitspraak?

Vraag een aantal studenten hun antwoord toe te lichten. En als we het omdraaien, klopt het dan ook? Word je als heterojongen homo als je maar de

juiste jongen tegenkomt waar je verliefd op wordt? Bij nee: Waarom zou het andersom dan wel zo zijn?Conclusie: heteroseksualiteit is niet besmettelijk, en homoseksualiteit ook niet.

Uitspraak van Robert’s opa: ‘Je bent niet de eerste mens die zo is en je zult ook niet de laatste zijn. Dus het is voor mij niet zo moeilijk.’ Wat vinden jullie van de reactie van Robert’s opa? Wat vinden jullie van de vader? Is dit herkenbaar?

Leg uit: De reactie van familieleden kan verschillen per cultuur en per familie; vaak vinden homojongens en lesbische meisjes het gemakkelijker om het eerst aan hun moeder of een zus te vertellen.

22


Leg tot slot aan de klas voor: Wat denken jullie: waarom wil Robert het voor de camera vertellen? Denken jullie dat dit soort documentaires helpt om homoseksualiteit beter bespreekbaar te

maken? Waarom wel/niet? Wisten jullie dat het zo moeilijk kan zijn om uit de kast te komen?

Tevens benadrukken dat een coming out niet altijd zo moeilijk hoeft te zijn, dat het o.a. afhangt van je cultuur/geloof/opvoeding/familie. Het is belangrijk om te kunnen zijn wie je bent. Het verdient respect als iemand ervoor uit durft te komen in een niet altijd homovriendelijke omgeving. Als dat niet kan; dan is het belangrijk om elders steun zoeken, zodat je er niet alleen mee rond hoeft te lopen.

Wat zijn de gevolgen van niet kunnen zijn wie je bent en van niet geaccepteerd worden?O.a. meer psychische problemen; stress, onzekerheid, verdriet, angst, depressieve klachten, vaker zelfmoordgedachten en zelfmoordpogingen onder homojongeren dan onder heterojongeren.

o Vraag door: Wat raden jullie een homojongere aan in deze situatie? Antwoord: Als je hiermee blijft rondlopen, wordt het erger en wordt je ongelukkig. Probeer er daarom met iemand over te praten die je vertrouwt: een vriend(in)? Een zus/broer? Je moeder? Een tante of een nicht? Docent? Mentor? Huisarts?

Als er genoeg tijd is, kunt u vragen of ze weten hoe de coming-out van de homo’s, lesbo’s en bi’s die ze zelf kennen (zie cirkeloefening) is gegaan (om duidelijk te maken hoe divers de coming out kan verlopen).

Rond deze opdracht af. Zijn er nog vragen?

23

Bijlage 5. Uit de kast, aflevering Corné (24.44 min.)

Bekijk deze aflevering via de link in de PowerPoint presentatie bij de les of via http://www.npo.nl/kro-s-uit-de-kast/27-12-2011/KRO_1496840 (internetverbinding nodig)




Inleiding: Corné is een jongen van 21 jaar, die is opgegroeid in een streng gereformeerd gezin. Hij durft niemand te vertellen dat hij al zijn hele leven op jongens valt. Zelfs niet aan zijn broers en zus. In deze uitzending gaat Corné het eerst aan zijn broers en zus vertellen, daarna aan zijn ouders. Ik wil jullie vragen goed op de reactie van de broers, de zus, de moeder en de vader te letten, want daar gaan we straks over doorpraten.

0.00 – 8.50 min. (Bij 4.56 min.) Arie Boomsma vraagt aan Corné: ‘Als je kon kiezen: Wel of niet homo?’ Corné

antwoordt: ‘Natuurlijk niet homo, al zouden er twee benen vanaf moeten, dan had ik het gedaan, graag, echt waar! Ik wil het gewoon echt niet. Maar ik heb geen keus. Als ik in de spiegel kijk, denk ik: Getver, gore klotehomo. Ik wil niet dat ik het ben.’

o Wat vinden jullie van deze uitspraken van Corné? o Hoe moet dat zijn als je zo verafschuwt wat je bent?o Wat heeft Corné gedaan om te proberen hetero te worden?

(o.a. bidden, hopen dat het over ging en relatie met meisje) (Bij 6.35 min.)Corné zegt: ‘Ik haak af als broers en zussen negatief reageren. Dan ga ik niet

meer naar mijn ouders. Dan is je steun weg, niemand in je omgeving die nog achter je staat.’o Wat vinden jullie hiervan? o Op welke andere manieren zou je steun kunnen organiseren?

(bv. vriend/vriendin of familielid of volwassene die je vertrouwt meevragen of het gesprek mee oefenen, tips via een forum van jongeren in dezelfde positie, een website met tips opzoeken, een hulplijn bellen of mailen, praat met je mentor/zorgcoördinator/schoolmaatschappelijk werk etc.)

8.50 - 15.00 min. Corné vertelt het aan zijn broers en zus. Reacties polsen: Wat vinden jullie van de reacties van de broers en zus? Hadden jullie dit

verwacht? Licht toe. De zus zegt: ‘Ik dacht het eigenlijk al.’

Dit gebeurt vaak, dat iemand het heel lang geheim houdt, terwijl de ander het allang vermoedt. Hoe zou je dit kunnen voorkomen als ‘de ander’? Bv. openlijk laten merken dat je homo’s en lesbo’s accepteert, dat het jou niets zou uitmaken, dat het je een heel lastige positie lijkt om zo’n geheim te hebben, dat je denkt dat het een opluchting is als je er open voor uit komt. Direct vragen kan lastig zijn:iemand die nog in de kast zit, is misschien nog niet zover om deze stap te zetten of wil dat niet bij jou. Iemand die niet homo is, ergert zich misschien aan zo’n vraag.

Eén van de broers zegt: ‘Als ’n hetero denkt, ik ben hetero, dan weet ie het ook zeker, dan denk je ook niet van is dat nou wel zo en misschien verandert dat later nog. Dus dan hoeft dat met een homo ook niet te veranderen, want dan ben je dat en verandert dat niet.

o Wat vinden jullie van deze uitspraak? o Twijfel je zelf wel eens of je hetero bent of weet je dat heel zeker? Denk je dat het nog

overgaat?

24


15.00 – 21.15 min. Corné gaat het aan zijn ouders vertellen. Reacties polsen: Wat vinden jullie van de reacties van de moeder en vader? Hadden jullie dit

verwacht? Licht toe.o De ouders van Corné accepteren zijn gevoelens, maar niet dat hij die gevoelens gaat

omzetten in een relatie. Wat vinden jullie daarvan?o Wat moet Corné dan doen? De rest van zijn leven alleen blijven? Toch maar met een

meisje trouwen?o Hoe zou het voor jou zijn als je de rest van je leven geen relatie of seksueel contact

mag hebben met iemand van het andere geslacht?Zou een relatie met iemand van het zelfde geslacht dan een oplossing voor jou zijn?

Corné vertelt dat hij heeft gedacht: ‘Ik ga stoppen met dit leven, ik heb er geen zin meer in.’o Wat vinden jullie hiervan?o Kunnen jullie het je voorstellen, dat je zo’n hekel hebt aan wie je bent, dat je er dan

maar liever niet meer wilt zijn? Of dat je zo bang bent dat je (directe) omgeving je niet accepteert?

o Leg uit: Corné is niet de enige homojongere die hiermee worstelt. Het aantal zelfmoordpogingen onder niet-heterojongeren is veel hoger dan onder heterojongeren.

Leg uit: de reactie van familieleden kan verschillen per cultuur, geloof en per familie; vaak vinden homojongens en lesbische meisjes het gemakkelijker om het eerst aan de moeder of een zus te vertellen.

21.15 – 24.44 min. Het is vijf weken later.

Wat heeft de coming out Corné opgeleverd?Hij kan veel vrijer zijn, is veel vrolijker, hij is echt opgeknapt, zeg ie zelf.

Denken jullie dat hij nog steeds liever twee benen kwijt zou zijn dan homo zijn? Leg uit.Als iemand uit de kast is en (grotendeels) geaccepteerd wordt, is dat meestal een enorme opluchting. Er komt dan vaak ook meer ruimte om zichzelf te accepteren. Er blijkt dan ook een leven als homo mogelijk te zijn.

Tot slot aan de klas voorleggen: Wat denken jullie: waarom wil Corné het voor de camera vertellen?

Bv. stok achter de deur om het te vertellen, andere homojongeren helpen, anderen laten zien hoe moeilijk het kan zijn om uit de kast te komen (ook in Nederland)

Denken jullie dat dit soort documentaires helpt om homoseksualiteit beter bespreekbaar te maken? Waarom wel/niet?

Wisten jullie dat het zo moeilijk kan zijn om uit de kast te komen? Benadruk dat een coming out niet altijd zo moeilijk hoeft te zijn, dat het o.a. afhangt van je cultuur/geloof/opvoeding/familie.

Het is belangrijk om te kunnen zijn wie je bent. Het verdient respect als iemand ervoor uit durft te komen in een niet altijd homovriendelijke omgeving. Als dat niet kan; dan is het belangrijk elders steun zoeken, zodat je er niet alleen mee blijft zitten.

Wat zijn de gevolgen van niet kunnen zijn wie je bent en van niet geaccepteerd worden?o.a. meer psychische problemen; stress, onzekerheid, verdriet, angst, depressieve klachten, vaker zelfmoordgedachten en pogingen onder homojongeren dan onder heterojongeren.- Vraag door: Wat raden studenten een homojongere aan in deze situatie?

Als je hiermee blijft rondlopen, wordt het erger en wordt je ongelukkig. Probeer er daarom met iemand over te praten die je vertrouwt: een vriend(in)? Een zus/broer? Je moeder? Een tante of een nicht? Docent? Mentor? Huisarts?

Als er genoeg tijd is, kunt u vragen of ze weten hoe de coming-out van de homo’s, lesbo’s en bi’s die ze zelf kennen (introductierondje met cirkeloefening) is gegaan (om duidelijk te maken hoe verschillend de coming out kan verlopen).

Deze opdracht afronden: Zijn er nog vragen?

25

Bijlage 6. Uit de kast, aflevering Theo (25.27 min.)

Bekijk deze aflevering via de link in de PowerPoint presentatie bij de les of via http://www.npo.nl/kro-s-uit-de-kast/05-01-2011/KRO_1405653 (Internetverbinding nodig)




Inleiding: We gaan nu een deel van een aflevering bekijken, waarin Theo, een student Recreatie en Toerisme van 20 jaar, zijn familie en vrienden in Noord-Limburg gaat vertellen dat hij op jongens valt. In het eerste stukje van de film legt Theo uit dat hij na een lange strijd het wel ongeveer geaccepteerd heeft voor zichzelf, maar niet blij is met zijn homogevoelens. Hij wil nu van zijn dubbelleven af, hij houdt het niet meer vol om te moeten liegen en bedriegen. Ik wil jullie vragen goed op de reactie van de broer, de vader en de vrienden van Theo te letten, want daar gaan we straks over doorpraten.

0.00 – 9.10 min.:4.00 min.: Arie vraagt Theo: ‘Hoe verbied je jezelf om homo te zijn?’

Theo: ‘Het mag gewoon niet, Ik was zo kwaad op mezelf. Ik wilde het niet zijn.Het is veel handiger en normaler om hetero te zijn.’ Als er een pilletje was om hetero te worden, zou hij dat absoluut nemen.

4.50 min.: ‘Bang dat als ik het vertel ik mijn vrienden kwijt ben. Bang dat als ik het vertel de relatie met mijn familie anders wordt. Bang dat ik een relnicht wordt of in elkaar geslagen wordt na het uitgaan. Bang dat ik nooit maar dan ook nooit meer gelukkig zal worden.’

5.20 min.: Zo goed als voor zichzelf geaccepteerd. Dat wil niet zeggen dat hij er blij mee is. Nu wil hij zichzelf de kans gunnen om uit het leven te halen wat erin zit. Ik zou ook graag een relatie willen, je mist dat toch. Altijd liegen en bedriegen, altijd iets verzinnen. Dat hou ik niet meer vol.

7.55 min.: Theo voelt zich op zijn gemak in de gay-bar, dat is buiten wel anders.‘Shit, Hij ziet dat ik homo ben. Ik word er zo onzeker van. Ik schaam me ervoor eigenlijk. Ik heb het nog niet helemaal geaccepteerd.’

Kunnen jullie je voorstellen waarom Theo zo bang is voor de coming out? Wat heeft hij te verliezen?

Wat heeft hij te winnen bij zijn coming out?

9.11 - 16.40 min.: Coming out bij familie: broer reageert goed, vader vindt het erg. Wat vinden jullie van de reactie van de broer? Wat vinden jullie van de reactie van de vader?

De reactie van familieleden kan verschillen per cultuur en per familie; vaak vinden homojongens en lesbische meisjes het gemakkelijker om het eerst aan de moeder of een zus te vertellen. U kunt hier ingaan op verwachtingen van familie.

16.40 - 22.30 min. Coming out bij vrienden tijdens paintballen; de meesten reageren positief. Wat vinden jullie van de reactie van de vrienden? Zou dat in jullie eigen vriendenkring ook zo gaan? Hoe zou je iemand kunnen steunen bij het uit de kast komen?

(bv. aanbieden samen informatie te zoeken, samen te oefenen, meegaan naar vertrouwenspersoon (wie?), meegaan naar ouders?)

22.30 - 25.27 min.: Theo gaat op wereldreis, afscheid op Schiphol waar vader vertelt er steeds meer begrip voor te hebben vanwege de jarenlange worsteling van Theo met zijn gevoelens.

26


Theo: 'Iedereen moet begrijpen dat ik zo geboren ben en niet zo gemaakt ben'. Vader: 'Daar kan ie zelf niets aan doen.’

Wat vinden jullie hiervan? Als het nog niet eerder besproken is, dan kunt hier ingaan op de aangeboren/aangeleerd/eigen keuze discussie: u kunt zo nodig gebruiken:

- Leg eens uit: hoe leert een homojongen het aan in een heterogezin in een heteroklas in een heterosamenleving? Waarom worden kinderen van homo-ouders dan hetero?

- Word je homo als je met homo’s omgaat? Is het besmettelijk? Zo ja: Hoe komt het dan dat homo’s niet hetero worden tussen al die hetero’s met wie ze omgaan? En dat jongeren vaak nog geen enkele homo kennen als ze voor het eerst homoseksuele gevoelens krijgen?

- Wanneer koos jij ervoor hetero te worden? Theo zegt: ‘Ik kan nu eindelijk zijn wie ik wil zijn.’ Is het belangrijk om te kunnen zijn wie je

bent? - Hoe moet het zijn om je zo anders voor te doen dan je bent, dat je een belangrijk deel

van jezelf geheim moet houden voor je familie en vrienden? (leg uit: o.a. meer psychische problemen, vaker zelfmoordgedachten en zelfmoordpogingen onder homojongeren dan onder heterojongeren).

Denken jullie dat Theo nog steeds liever een pilletje zou nemen om hetero te worden als dat kon? Licht toe.

Wisten jullie dat het zo moeilijk kan zijn om uit de kast te komen? Benadruk dat een coming-out niet altijd zo moeilijk hoeft te zijn, dat het o.a. afhangt van je cultuur/geloof/opvoeding/familie/omgeving.

Het is belangrijk om te kunnen zijn wie je bent. Het verdient respect als iemand ervoor uit durft te komen in een niet altijd homovriendelijke omgeving. Als dat niet kan; is het belangrijk om elders steun te zoeken, zodat je er niet alleen mee blijft zitten.

Wat zijn de gevolgen van niet kunnen zijn wie je bent en van niet geaccepteerd worden?O.a. meer psychische problemen; stress, onzekerheid, verdriet, angst, depressieve klachten, vaker zelfmoordgedachten en pogingen onder homojongeren dan onder heterojongeren.

- Vraag door: Wat raden studenten een homojongere aan in deze situatie? Als je hiermee blijft rondlopen, wordt het erger en wordt je ongelukkig. Probeer er daarom met iemand over te praten die je vertrouwt: een vriend(in)? Een zus/broer? Je moeder? Een tante of een nicht? Docent? Mentor? Huisarts?

Als er genoeg tijd is, kunt u vragen of ze weten hoe de coming-out van de homo’s en lesbo’s die ze zelf kennen (zie cirkelopdracht) is gegaan.

Tot slot: Begrijpen jullie waarom Theo het voor de camera wil vertellen?

Bv. stok achter de deur om het te vertellen, andere homojongeren helpen, anderen laten zien hoe moeilijk het kan zijn om uit de kast te komen (ook in Nederland)


Rond deze opdracht af: Zijn er nog vragen?

27

Bijlage 7. Uit de kast, aflevering CarlijnBekijk deze aflevering via de link in de PowerPoint presentatie bij de les of via http://www.npo.nl/kro-s-uit-de-kast/26-01-2011/KRO_1421945 (internetverbinding nodig) (25.11 min.)




Inleiding: De 22-jarige Carlijn is juf en speelt met veel plezier bij een toneel- en musicalgroep. Hier weten ze dat ze lesbisch is en ook haar vrienden weten het. Haar ouders en haar broertje echter nog niet. Om haar ouders te kunnen zeggen dat ze op vrouwen valt, besluit ze haar creativiteit te gebruiken.’Geef een kijkopdracht mee: Ik wil jullie vragen goed op de reactie van de broer, de moeder en de vader te letten, want daar gaan we straks over doorpraten.

0.00 – 13.35 min.: Inhoud in het kort:Omdat ik het dubbelleven ontzettend zat ben; 10 jaar liegen.Musicalgroep weet het wel, heeft ze heel veel steun aan.Komt uit klein dorp in Zeeland. Heeft een eetstoornis gehad, moeder heeft kanker gehad.Lesbisch zijn is toch geen ziekte, nee, dat ben je, daar kan je niet van genezen. Vóór coming-out bij musicalgroep grijze muis, nu opgebloeid tot vlinder.Ziet er heel erg tegen op. Bang dat ze heel boos worden en dat ze er niet meer hoeft te komen. Wil het eerst aan jongere broer vertellen.Ik weet al heel lang dat ik op meisjes val en niet op jongens. Broer: Pardon. Ok. Nee, ik vind het helemaal niet erg. Carlijn: Nou ja, sorry! Broer: Nee, je hoeft je niet te verontschuldigen, het is gewoon zo. Je bent zoals je bent en zo moeten we je ook nemen. Ik ga mee (naar papa en mama), ik help je.Het is en blijft gewoon mijn zus, ik blijf van haar houden. Ik vind het niet veel veranderd.Carlijn: Zo zenuwachtig en waar was het allemaal voor nodig?

Begrijpen jullie waarom Carlijn zenuwachtig is en er tegenop ziet om het te gaan vertellen? Voldoet Carlijn aan jullie beeld van een lesbisch meisje? Wat vinden jullie van de reactie van de broer van Carlijn?

13.35 – 21.26 min. Inhoud in het kort:Carlijn doet verslag. Ze heeft het aan haar ouders verteld: vader wilde niet reageren met camera’s erbij, privé dingen vertel je niet op televisie. Moeder: ‘Ok, was voor mij geen verrassing. Ik heb geprobeerd het uit je te trekken, maar dat is nooit gelukt.’ Moeder knuffelt Carlijn. ‘Ik snap best dat je het heel moeilijk vond om het zo maar te zeggen.’Carlijn: Mijn moeder heeft inderdaad geprobeerd het uit me te trekken. Vaak op het verkeerde moment of met de verkeerde insteek, dus ging ik er niet op in. Vader schrok in eerste instantie en vindt het niet fijn dat ze gekozen heeft om het op deze manier te vertellen en niet aan de keukentafel. Voor Carlijn was alleen aan de keukentafel vertellen juist een hoge drempel. Er gaat tijd overheen. Mijn moeder wil gewoon dat ik gelukkig ben.

Wat vinden jullie van de reactie van de vader? Waarom vindt Carlijn het moeilijker om het alleen aan de keukentafel te vertellen dan voor de

camera?O.a. stok achter de deur om het te vertellen, je staat er niet alleen voor. Andere redenen om het voor de camera te willen vertellen kunnen zijn: andere homojongeren helpen, anderen laten zien hoe moeilijk het kan zijn om uit de kast te komen (ook in Nederland).

28


Moeder heeft geprobeerd het uit Carlijn te trekken. o Wat vinden jullie daarvan?

Direct vragen kan lastig zijn: iemand die nog in de kast zit, is misschien nog niet zover om deze stap te zetten of wil dat niet bij jou doen op dat moment. Iemand die niet homo is, reageert misschien ongemakkelijk of boos bij zo’n vraag. Iemand bepaalt zelf wie hij wanneer wat vertelt. Je moet niet iemand uit de kast trekken, ieder bepaalt zijn eigen tempo hierin. Er zijn ook homoseksuelen die ervoor kiezen om in de kast te blijven, bv. als je bang bent dat je verstoten wordt uit de familie, dat je gepest wordt op school, dat je je vrienden kwijt raakt. Er is géén verplichting om uit de kast te komen, dat bepaalt ieder zelf. Maar een dubbelleven kan heel zwaar zijn en tot allerlei psychische problemen leiden, o.a. depressie, zelfmoordgedachten en zelfmoordpogingen.

o Het gebeurt vaak, dat iemand het heel lang geheim houdt, terwijl de ander het allang vermoedt. Hoe zou je dit kunnen voorkomen als ‘de ander’? Bv. openlijk laten merken dat je homo’s en lesbo’s accepteert, dat het jou niets zou uitmaken, dat het je een heel lastige positie lijkt om zo’n geheim te hebben, dat je denkt dat het een opluchting is als je er open voor uit komt.

21.27 – 25.11 Inhoud in het kort:Het is twee maanden later. Arie Boomsma: ‘Hoe kijk je terug op je coming-out?’ Carlijn: ‘Heel goed, ik hoef niet meer geheimzinnig te doen, alles ligt gewoon open.’ Moeder: ‘Het is goed dat we het nu echt weten.’Vader is verdrietig over de manier van vertellen. In het begin na de coming-out was het ongemakkelijk. Stukjes van de puzzel beginnen nu op hun plek te vallen.

Begrijpen jullie waarom de vader zo reageert?

Tot slot aan de klas voorleggen: Denken jullie dat dit soort documentaires helpt om homoseksualiteit beter bespreekbaar te

maken? Waarom wel/niet? Wisten jullie dat het zo moeilijk kan zijn om uit de kast te komen?

o Benadruk dat een coming out niet altijd zo moeilijk hoeft te zijn, dat hangt o.a. af van je cultuur/geloof/opvoeding/familie.

o Het is belangrijk om te kunnen zijn wie je bent. o Het verdient respect als iemand ervoor uit durft te komen in een niet altijd

homovriendelijke omgeving. o Als dat niet kan; is het belangrijk om elders steun te zoeken, zodat je er niet alleen

mee blijft zitten. Als er genoeg tijd is, kunt u vragen of ze weten hoe de coming-out van de homo’s, lesbo’s en bi’s die ze zelf kennen (introductierondje met cirkeloefening) is gegaan (om duidelijk te maken hoe verschillend de coming out kan verlopen).


29

Bijlage 8. Uit de kast, aflevering DaanBekijk deze aflevering via de link in de PowerPoint presentatie bij de les of via http://www.npo.nl/uit-de-kast/02-02-2012/KRO_1512663 (internetverbinding nodig) (25.15 min.)

Kies de werkvorm: U kunt de film in fragmenten opsplitsen en na elk fragment de bijbehorende vragen bespreken

(zie onder). Het voordeel is dat u dan de eerste reacties van de studenten krijgt op dat fragment. De leerlingen weten de afloop nog niet en reageren dan anders dan aan het eind van de film. De emoties zijn het heftigst op het moment zelf, naderhand ebt dat alweer weg.


Afhankelijk van de tijd kunt u alle fragmenten laten zien of er één of meer uitkiezen.

Inleiding: Daan (19) weet al sinds zijn dertiende dat hij op jongens valt, maar hij heeft het lange tijd ontkend. Daans grootste hobby is voetbal. Hoe reageren zijn voetbalvrienden? Geef een kijkopdracht mee: Ik wil jullie vragen goed op de reactie van de zussen, de ouders, de vrienden en het voetbalteam te letten, want daar gaan we straks over doorpraten.

0.00 – 8.55 min.: Inhoud in het kort:Daan: voetbal is zijn leven, hij heeft veel vrienden op de club en gaat vaak met hen stappen.Daan over homo zijn: ik ben er niet blij mee, ik had het liever niet gehad. Hij kan zich niet voorstellen het ooit positief te zien. Vindt het confronterend om over zichzelf als homo te praten. Hij wil niet langer liegen, dingen verzinnen en zich in allerlei bochten moeten wringen. Hij gaat het eerst aan zijn oudste zus vertellen.Zus: had het wel verwacht, is niet echt verbaasd. Ze vindt het stoer dat hij het vertelt. Voor haar verandert er niets, ze vindt het wel goed. Ze had het niet durven vragen, omdat ze bang was dat hij zich beledigd zou voelen. Ze vond dat hij het zelf moest vertellen.Daan vertelt het zonder camera’s aan ouders, zijn zus gaat mee. Zijn ouders en andere zussen accepteren het. Ze hebben wel tijd nodig om aan het idee te wennen. Ze zijn bang voor de obstakels die Daan tegen zal komen.

Voldoet Daan aan jullie beeld van een homoseksuele jongen? Licht je antwoord toe. Het gebeurt vaak, dat iemand het heel lang geheim houdt, terwijl de ander het allang

vermoedt. Hoe zou je dit kunnen voorkomen als ‘de ander’? Bv. openlijk laten merken dat je homo’s en lesbo’s accepteert, dat het jou niets zou uitmaken, dat het je een heel lastige positie lijkt om zo’n geheim te hebben, dat je denkt dat het een opluchting is als je er open voor uit komt.

De ouders van Daan zijn bang voor welke obstakels Daan zal tegenkomen. Begrijpen jullie deze reactie? Licht je antwoord toe. Welke obstakels bedoelen ze?

8.56 – 17.39 min.: Inhoud in het kort:

Daan gaat het eerst aan zijn voetbalvrienden van een ander team vertellen. Eén van hen vindt een man met een man samen vies om te zien, een ander zegt; ‘Zolang ze niet aan mij zitten is ’t goed’. Daan is bang voor afwijzing, dat ze niets meer met hem te maken willen hebben als ze het eenmaal weten. Er valt een doodse stilte als Daan het vertelt. Eén van zijn vrienden zegt: ‘Als dat jouw keuze is’. ‘Het is geen keuze’, zegt Daan. Voor mij verander je niet, zegt één van zijn vrienden. Een andere vriend denkt eerst dat het niet waar is, hij kan het niet geloven, hij vindt het ‘zwaar kut’. Hij is mijn mattie, maar is toch gek, man. Hij kon altijd zo goed met Daan praten over meisjes en zo. Hij vindt het moeilijk, hij kan zich niet voorstellen dat Daan er nooit over gepraat heeft. Zijn vrienden hadden het niet verwacht. Ze vinden het knap dat Daan het zo verteld heeft, daar hebben ze heel veel respect voor. Ze zullen hem niet laten vallen en zijn blij dat deze last nu van zijn schouders is.

Begrijpen jullie waarom Daan zenuwachtig is en er tegenop ziet om het te gaan vertellen? Waarom vinden ze het knap dat Daan het zo vertelt, denken jullie?

30


17.40 – 22.44 min.: Inhoud in het kort:Daan gaat het nu aan zijn eigen voetbalteam vertellen. Die beschrijven de contacten binnen het team als die van vrienden en familie. Als Daan na de training vertelt dat hij op jongens valt, krijgt hij bijna meteen applaus. Ze vinden het dapper van hem dat hij het vertelt en hebben er respect voor. ‘Laat het een voorbeeld zijn voor anderen’, zegt één van hen. Ze hadden het niet verwacht. Eén van de teamleden zegt: ‘Je bent de laatste waarvan ik het verwachtte, ik schrok ervan’. Een ander vindt het beter als je er eerlijk voor uitkomt, dan iedereen voor de gek te houden. Na de training zitten ze net als altijd samen aan een biertje.

Waarom krijgt Daan applaus als hij het verteld heeft? Het is beter als je er eerlijk voor uitkomt, dan iedereen voor de gek te houden, zegt één van

zijn medespelers. Wat vinden jullie hiervan?

22.45 – 25.15 min.: Inhoud in het kort:Een paar weken later gaat Arie Boomsma bij Daan en zijn familie langs. Het gaat hartstikke goed met Daan, hij kan nu open zijn over alles. De eerste reactie van zijn vader was geweest: ‘Maar jongen toch, dat is toch geen item voor ons, waarom heb je het niet eerder verteld? Daan kan rekenen op de onvoorwaardelijke liefde en steun van zijn familie. Een andere zus van Daan vond het in het begin wel moeilijk, omdat ze ging beseffen wat hij allemaal had doorgemaakt.

Volgens Daan zijn vader is homoseksualiteit helemaal geen punt voor hun. Waarom zou Daan het toch niet eerder verteld hebben?Soms is niet duidelijk hoe anderen over homoseksualiteit denken, omdat er niet over gesproken wordt, of omdat er alleen negatieve opmerkingen of flauwe grappen over gemaakt worden. Het is dan moeilijk inschatten voor een homojongere hoe er gereageerd zal worden. Soms zijn homojongere al zo lang aan het worstelen met homoseksuele gevoelens en het accepteren van de eigen geaardheid, dat ze niet kunnen voorstellen dat het voor anderen niet zo’n punt is.

Tot slot kunt u de volgende vragen aan de klas voorleggen: Wat denken jullie: waarom wil Daan het voor de camera vertellen?

O.a.: het is een stok achter de deur om het te vertellen, hij wil andere homojongeren helpen, hij wil anderen laten zien hoe moeilijk het kan zijn om uit de kast te komen (ook in Nederland).


Wisten jullie dat het zo moeilijk kan zijn om uit de kast te komen? Benadruk dat een coming out niet altijd zo moeilijk hoeft te zijn, het hangt o.a. af van je cultuur/geloof/opvoeding/familie. Het is belangrijk om te kunnen zijn wie je bent. Het verdient respect als iemand ervoor uit durft te komen in een niet altijd homovriendelijke omgeving. Als dat niet kan; dan is het belangrijk om elders steun te zoeken, zodat je er niet alleen mee hoeft te blijven zitten. Als er genoeg tijd is, kunt u vragen of ze weten hoe de coming-out van de homo’s, lesbo’s en bi’s die ze zelf kennen (introductierondje met cirkeloefening) is gegaan (om duidelijk te maken hoe verschillend de coming out kan verlopen).


31

Bijlage 9. Lesinstructie bij alternatief beeldmateriaal

9a. Kort filmpje (1.01 min.) van Mouni, een Marokkaans meisje van 23 jaar dat lesbisch is. Ze werkt nu bij COC Nederland. http://www.youtube.com/watch?v=3MxXecyaNbc&feature=BFa&list=UUfDQizO5rwgPv1xy7mwZlgA&lf=plcp

Inhoud: ‘Mijn vriendin is een bloedmooie meid, ze is zorgzaam, ze is lief en ik hou van haar. Ik ben uit de kast gekomen voor mezelf, toen ik dertien was. Sprak in de spiegel tegen zichzelf: ‘Nou Mouni, je kan het wel.’ Mijn ouders wisten het nog niet en mijn vrienden ook niet. Twee jaar later heb ik het tegen mijn vrienden gezegd. Mijn vrienden hebben het goed opgenomen, papa en mama niet zo goed. Helemaal niet zo goed. Uiteindelijk hebben ze me geaccepteerd, na een hele struggle en strijd. Sinds ik bij het COC ben gaan werken, dat is nu bijna een jaar, gaat het veel beter, omdat mijn moeder ziet wat voor werk ik doe, hoeveel jongeren ik help en all the great things I do in life because I’m gay. Het wordt beter!’ o Eerst accepteerde Mouni het voor zichzelf. Daarna wachtte ze nog twee jaar voor ze uit

de kast kwam. Waarom zou ze dat hebben gedaan?o Daarna had ze tussen haar 15e en 22e strijd met haar ouders. Hoe moet dat voor Mouni

zijn geweest dat haar ouders haar niet accepteerden zoals ze was?o Wat bedoelt Mouni met: ‘Het wordt beter?’

Het kan een hele strijd zijn als je worstelt met je homoseksuele gevoelens, maar uiteindelijk wordt het beter. Dat is de boodschap van een campagne van COC Nederland, waarin verschillende homo’s en lesbo’s een filmpje hebben opgenomen over hun eigen coming-out verhalen met uiteindelijk een goede afloop: het wordt beter. Meer filmpjes van deze campagne: http://www.youtube.com/watch?v=NJA8tw7AX8o

9b. Kort filmpje over Linda (ca. 4 min.): een katholiek lesbisch meisje, dat niet geaccepteerd wordt in de jongerengroep van de kerk. http://www.langlevedeliefde.nl/mbo/lespakket/mbo-overzicht-alle-lessen-mbo/les/diverse-filmpjes/oefening/homojongeren

Inhoud: Linda is 19 jaar en heeft het katholicisme meegekregen vanaf dat ze als baby gedoopt is. In de brugklas nam een meisje haar mee naar een jongerenkerk in Roermond. Dat sprak haar onwijs aan en ze voelde zich geaccepteerd, dat voelde heel goed.Het eerste moment dat ze dacht dat ze op vrouwen kon vallen, was al heel jong, toen was ze een jaar of 11/12. Linda herkende zich in boeken van Carry Slee over homoseksualiteit. Het kwam op school vrij snel uit, binnen een uurtje was het de hele school door, leraren reageerden positief.Vanuit de kerk is het veel minder geaccepteerd toen ze uiteindelijk echt een vriendin kreeg.Leest voor uit de catechismus: … homoseksuele daden zijn in strijd met de natuurwet. Binnen de Katechismus van de katholieke kerk staat dat iemand wel homoseksuele gevoelens mag hebben, maar mag daar niet iets mee doen in een relatie of op seksueel gebied. Kuisheid staat voorop. Linda is vanaf haar twaalfde iedere zondag bij Lifeteam te vinden geweest; een groep jongeren tussen de 12 en 18 die de mis gingen vieren.Toen ze haar vriendin kreeg, hebben ze heel bot gereageerd, bijna een onmenselijke afwijzing. ‘Op het moment dat je een relatie met je vriendin aangaat, dan hoef je hier niet meer te komen.’ Later is dit bijgesteld: Je mag nog wel naar de mis komen, maar bij het programma zelf ben je niet meer welkom. Je bent een slecht voorbeeld. En binnen die viering mocht ze ook niet meer het brood, het lichaam van Christus, ontvangen, want dat was ze niet waard. Dit deed onwijs pijn. Haar geloof heeft toch wel een klap gehad, in haar gebed bijvoorbeeld. Je geweten wordt naar die regels gevormd. Wat is nu mijn eigen gevoel, welk gevoel komt voort uit wat de mensen hebben gezegd, uit de regels dus en wat komt echt van God.Linda heeft in gebed God gevraagd, is het wel goed dat ik zo ben? Is het niet handiger als u mij gewoon een man op mijn pad geeft, bespaart dat me niet een hoop gedoe.Heeft daar tot op de dag van vandaag geen antwoord op, maar God heeft haar naar haar idee wel bevestigd in het idee dat liefde tussen vrouw & vrouw en man & man ook gewoon goed is.o Wat vinden jullie van dit verhaal?o Hoe moet dat voor Linda zijn dat ze zo wordt afgewezen door (jongeren van) haar eigen

geloof?

32



http://www.youtube.com/watch?v=NJA8tw7AX8o



o Wat denken jullie: waarom wil Linda dat haar verhaal verteld wordt?

9c. Kort filmpje (ca. 4 min.) over Ebru, een Turks meisje dat lesbisch is (je hoort een echt verhaal, maar er is een actrice in beeld, omdat het meisje zelf niet durfde uit angst voor familieproblemen, wat op zich al stof voor discussie is). http://www.langlevedeliefde.nl/mbo/lespakket/mbo-overzicht-alle-lessen-mbo/les/diverse-filmpjes/oefening/homojongeren

Inhoud: Ebru is 19 jaar en het allerliefste tekent en schrijft ze. Ze wil journalistiek gaan studeren. Het mooiste aan tekenen vindt Ebru, dat ze kan zijn wie ze wil zijn, ze heeft dan geen geheimen. In de brugklas deed een vriendinnetje haar coming-out bij haar. Pas op dat moment realiseerde Ebru zich heel erg goed dat zij zelf ook op meisjes viel. Ik kon het nooit echt defineren en toen zij het vertelde wist ik eindelijk wat het was. Tot haar 17e heeft ze het voor zich gehouden. Ging veel met Turkse mensen om. De angst om uit haar eigen cultuur verstoten te worden, speelde heel erg. Moeder kwam erachter dat ze ’s nachts niet bij een vriendin was gaan slapen en wilde weten waar ze dan geweest was. Ebru zag geen andere optie dan de waarheid te vertellen. Ze pakte een groot mes uit de keuken, zei tegen moeder, het maakt me nu helemaal niets meer uit, al steek je me neer, al gooi je me uit huis. Dit kan ik echt niet meer verdragen, dit moet ik echt vertellen. Moeder dacht dat ze verkracht was, Ebru vertelde dat ze een vriendinnetje had. Moeder zuchtte toen ‘Waarom moet mij dit nu overkomen?’ Nadat Ebru veel gehuild had, was ze naar haar kamer gegaan.Haar moeder zei dat ze een ziekte had, dat ze het tegen niemand mocht vertellen. Dat haar vader en broers het absoluut niet mochten weten. Dat kwetste haar heel erg. Ebru heeft er nachten van wakker gelegen en was bang dat ze zichzelf wat ging aan doen. Haar moeder maakte elke dag wel de opmerking: ‘Jij hebt mij pijn gedaan, als ik dood ga komt het door jou, want jij hebt mij pijn gedaan’. Ebru had geen kracht meer om nog thuis te blijven met al die kwetsende woorden. Ze is toen weggelopen naar een ‘Blijf van mijn lijf’ huis, uit angst dat haar jongste broer haar wat aan zou doen. Haar familie viel toen haar vriendin lastig en bedreigde de familie van haar vriendin zó, dat ze geen enkele keuze had dan te stoppen met Ebru. Ze hebben nu in het geheim een relatie.Het contact met haar familie in de toekomst, ziet ze aan de ene kant somber in: geen contact meer. Aan de andere kant is ze juist positief: want als ze geen contact heeft met haar familie, hoeft ze niets te verbergen en heeft ze geen geheimen. Ze denkt dat ze dan een stuk gelukkiger kan worden dan nu.o Wat vinden jullie van dit verhaal?o Wat vinden jullie van de reactie en het gedrag van haar moeder? Waarom zou die

moeder zo reageren? o Hoe moet dat voor Ebru zijn dat haar familie haar niet accepteert zoals ze is?o Wat denken jullie: waarom wil Ebru dat haar verhaal verteld wordt? (ook al wil ze zelf

niet in beeld)

9d. Kort filmpje (ca. 4 min.) over Joery (16 jaar), die als meisje geboren is, maar altijd al wist dat hij als jongen geboren had moeten zijn. http://www.langlevedeliefde.nl/mbo/lespakket/mbo-overzicht-alle-lessen-mbo/les/diverse-filmpjes/oefening/homojongeren

Inhoud: ‘Ik ben Joery Bobbing en ik ben 16 jaar oud. Ik vind het leuk om te voetballen. Ik wist altijd wel dat ik als jongen geboren had moeten zijn. Dat wist ik wel gewoon, dat voelde ik ook gewoon. Ik keek ook altijd naar jongens, hoe die eruit zagen en dat ik dat ook wel graag aan wou. Ik had bijvoorbeeld een jurk aan en zij hadden basketbalbroekjes aan, dat wilde ik ook graag. En kort haar, dat wilde ik ook graag. Ik voelde me toen eigenlijk al jongensachtig. Ik wilde liever een jongensnaam hebben.Als ik iets niet mocht omdat het bijvoorbeeld voor jongens was of zo, dan had ik daar moeite mee. Bijvoorbeeld dan werd ik uitgenodigd voor een partijtje, dan hadden de jongens op het eind een blauw cadeautje en meisjes een rood cadeautje. Ik hoefde dat rode cadeautjes dan niet en mocht op een gegeven moment toch dat blauwe cadeautje bijvoorbeeld.Ik denk dat ik ongeveer 4 was, toen wilde ik echt geen meisjeskleding meer aan. Dat kreeg mijn moeder niet meer echt bij me aan. Af en toe als we ergens naartoe gingen dan moest het wel, maar ik had in ieder geval geen jurken meer. Als ik jurken aanhad, dan voelde ik niet mezelf en dan ging mijn zelfvertrouwen omlaag, omdat ik daar moeilijk mezelf in kon zijn.

33





Eigenlijk toen ik naar de middelbare school ging, toen wilde mij moeder heel graag dat ik mijn haren wilde laten groeien. Dat heb ik een jaar gedaan. Toen ging het met mij heel slecht op een gegeven moment, toen had ik 0% zelfvertrouwen. Toen zakte ik helemaal weg in alles, toen werd ik een beetje depressief eigenlijk. Het was op een gegeven moment zo erg dat ik de diagnose PDD-NOS of zo kreeg, omdat ik alleen maar op mijn kamer zat en geen contacten meer had.Ik wilde eigenlijk ook helemaal geen vrouwelijk lichaam hebben. Dat heb ik nu wel en daar heb ik in principe best veel moeite mee. Ik had er nooit aan gedacht dat ik borsten zou krijgen. Ik wist wel dat ik geen jongen was, maar ik dacht ook altijd op een bepaalde manier dat het vanzelf weg zou gaan. Het klopte gewoon niet, zeg maar. Ik wou er ook niet aan denken. Ik draag een hesje om het te verbergen, maar dat wil ik echt niet mijn hele leven houden.Als je 16 bent, dan mag je hormonen slikken of spuiten. Maar die wachtlijst duurt nog heel lang, volgens mij mag ik in mei of zo komen. Het duurt een jaar ongeveer zo’n wachtlijst. Ik zou eigenlijk alle drie de operaties willen doen. Sowieso mijn borsten verwijderen en mijn baarmoeder, en dan op het laatst een piemel. Ik kijk echt naar die operaties uit. De omgeving en alles zal het zelfde blijven. Ze zullen me nog steeds wel zien als een transgender iemand of zo. Maar ik kan meer mezelf zijn als ik mijn borstoperaties heb gehad. Dan kan ik ook weer zwemmen en zo, want dat doe ik nu ook niet.’o Wat vinden jullie van dit verhaal?o Hoe moet dat voor Joery zijn dat hij zoveel moeite heeft met zijn eigen vrouwelijk

lichaam?o Wat denken jullie: waarom wil Joery dat zijn verhaal verteld wordt?

34

Bijlage 10. Overzicht organisaties en websites voor betrouwbare informatie over seksuele gezondheid

School o Contactgegevens vertrouwenspersoon: …………………………………….………………….….

..……………………………………………………………………………………………………….…….

……………………………………………………………………………….………….. (zelf in te vullen)

Voor alle onderwerpen met betrekking tot seksuele gezondheid kun je terecht bij:o www.sense.info ; ook bellen, e-mailen, chatten en spreekuren bij jou in de buurt o je huisarts

Anticonceptieo ga voor een persoonlijk advies naar: www.anticonceptievoorjou.nl

Informatie over gezonde zwangerschap:o www.klaarvooreenkind.nl o www.strakszwangerworden.nl o www.zwangerwijzer.nl o www.fiom.nl

Informatie over onbedoelde zwangerschap:o www.fiom.nl : voor informatie, hulp en ondersteuning per e-mail en chat.

De Fiom-hulpverlening is neutraal. Dat betekent dat ze een open houding hebben over het besluit dat je wilt nemen.

o Hier kun je opzoeken waar je in jouw buurt terecht kan voor hulp, steun en informatie:http://www.fiom.nl/Jong_ouderschap/a113900c/1/Sociale_kaart_en_stroomdiagram_jongoude

rschap.aspx : o www.casa.nl : de website van CASA Nederland: Centra voor Anticonceptie, Seksualiteit en

Abortus. CASA heeft klinieken in Leiden, Den Haag, Rotterdam, Maastricht, Goes en Amsterdam.

o Kies je voor het uitdragen van de zwangerschap? Dan kan je contact opnemen met Siriz (www.siriz.nl) en Fiom. Zij hebben veel ervaring in het begeleiden van jonge moeders en vaders. Ook als je kiest voor het uitdragen van de zwangerschap, maar adoptie of (tijdelijke) pleegplaatsing overweegt, begeleiden ze je daarbij.

o Voor informatie, e-mail, chat, forum en verhalen, zie: www.tienermoeders.nl/o Voor tienervadersfilmpjes, informatie, nieuws en forum, zie:

http://www.tienermoeders.nl/de_website_voor_jonge_vaders/52f42ce3/1/jonge_vaders.aspx o Praktische informatie voor vaders:

http://www.tienermoeders.nl/praktische_informatie/e89c9b2d/1/als_je_vader_wordt.aspx

Veilig vrijen en soa o www.soaaids.nl ; ook bellen, e-mailen én chatteno www.sense.info o Kijk waar jij je kunt laten testen bij jou in de buurt:

www.sense.info/vragen-en-advies/afspraak-soao GGD, huisarts, soa-poli, CASA, Rutgers/Stimezo

35

http://www.sense.info/vragen-en-advies/afspraak-soa

http://www.sense.info/

http://www.soaaids.nl/

http://www.tienermoeders.nl/praktische_informatie/e89c9b2d/1/als_je_vader_wordt.aspx

http://www.tienermoeders.nl/de_website_voor_jonge_vaders/52f42ce3/1/jonge_vaders.aspx

http://www.tienermoeders.nl/

http://www.siriz.nl/

http://www.casa.nl/

http://www.fiom.nl/Jong_ouderschap/a113900c/1/Sociale_kaart_en_stroomdiagram_jongoude%09rschap.aspx

http://www.fiom.nl/Jong_ouderschap/a113900c/1/Sociale_kaart_en_stroomdiagram_jongoude%09rschap.aspx

http://www.fiom.nl/

http://www.fiom.nl/

http://www.zwangerwijzer.nl/

http://www.strakszwangerworden.nl/

http://www.klaarvooreenkind.nl/

http://www.anticonceptievoorjou.nl/

http://www.sense.info/

Seksueel grensoverschrijdend gedrag of seksueel geweldo Bezoek de website ‘Loveralert’ voor informatie en tips over grensoverschrijdend gedrag en

geweld binnen een relatie: http://www.loveralert.nl/ o Kijk hier voor een advies- of steunpunt in jouw buurt:

http://www.loveralert.nl/nl-nl/contact/adviespunten_door_heel_nederland/index.php o Voor hulp en advies bij huiselijk geweld kun je bellen met Steunpunt Huiselijk Geweld 0900

126 26 26 (5 cent per minuut). Je wordt dan doorverbonden met een steunpunt bij jou in de regio. Bellen is veilig. Het 0900-nummer is afgeschermd en daarom niet terug te vinden op je telefoonrekening.

o Als je slachtoffer bent van relatiegeweld of bang bent dit te worden, kun je dit melden bij de politie. In een noodsituatie kun je bellen met de politie op 112 en voor minder ernstige situaties met 0900 8844 (lokaal tarief).

o Slachtofferhulp: www.slachtofferhulp.nl o Stichting Korrelatie: www.korrelatie.nl

Loverboyso www.bewareofloverboys.nl o http://www.stoploverboys.nu o www.vraaghetdepolitie.nl .

Fijne seks o Beter in Bed-app te downloaden via Play Store en App Storeo www.hoehetmoet.nl

Internet en seks

o www.internetsoa.nl

Alcoholgebruiko http://www.alcoholinfo.nl/ o www.trimbos.nl o www.jellinek.nl

Partnerkeuze en huwelijksdwango Op de websites www.hallokezban.nl en www.yourright2choose.nl vind je informatie en

praktische tips. Daarnaast vind je er verhalen: wat hebben anderen meegemaakt, en hoe hebben zij het opgelost. Je kunt je eigen verhaal kwijt op het forum, en vragen stellen aan de vrijwilligers.

o Je kunt ook advies vragen (veilig en anoniem) bij het Steunpunt Huiselijk Geweld in jouw regio: www.huiselijkgeweld.nl.

Meisjesbesnijdeniso Hier kun je meer informatie over besnijdenis vinden en folders downloaden (ook voor ouders):

www.meisjesbesnijdenis.nl.o Je kunt meisjesbesnijdenis anoniem melden bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling:

http://www.amk-nederland.nl

Homoseksualiteit o www.jongenout.nl : voor homojongeren t/m 18 jaaro www.allesovergay.nl : geeft antwoord op de meest gestelde vragen over homoseksualiteito www.expreszo.nl : voor homojongeren t/m 25 jaaro www.gaystraightalliance.nl : studenten en docenten voor veilige sfeer op schoolo www.switchboard.nl: landelijk informatie- en adviespunt voor alle vragen over

homoseksualiteit, biseksualiteit en transgender leefstijl. Anoniem en vertrouwelijk. Mail: [email protected]

o www.dekringen.nl : op een laagdrempelige manier andere homoseksuelen ontmoeten

36

http://www.dekringen.nl/

mailto:[email protected]

http://www.switchboard.nl:/





http://www.amk-nederland.nl/

http://www.meisjesbesnijdenis.nl/

http://www.huiselijkgeweld.nl/

http://www.hallokezban.nl/pages/vraag_het.html

http://www.hallokezban.nl/forum/

http://www.yourright2choose.nl/

http://www.hallokezban.nl/

http://www.jellinek.nl/

http://www.trimbos.nl/

http://www.alcoholinfo.nl/

http://www.internetsoa.nl/

http://www.hoehetmoet.nl/

https://itunes.apple.com/nl/app/beter-in-bed/id877576336?mt=8

https://play.google.com/store/apps/details?id=com.IJsfontein.SoaAids

http://www.vraaghetdepolitie.nl/

http://www.stoploverboys.nu/

http://www.bewareofloverboys.nl/

http://www.korrelatie.nl/

http://www.slachtofferhulp.nl/

http://www.loveralert.nl/nl-nl/contact/adviespunten_door_heel_nederland/index.php

http://www.loveralert.nl/

Werkvormen Seksuele diversiteit - langlevedeliefde.nl€¦ · Web viewSoms ontstaat er discussie...

Documents

Transcript of Werkvormen Seksuele diversiteit - langlevedeliefde.nl€¦ · Web viewSoms ontstaat er discussie...