Training/coachingGeweldlozeCommunicatieCorrylauraVanBladelwww.blabla-blabla.be

"Vijandbeelden"

"Mocht hij/zij zich anders gedragen … meer meewerken, niet zo koppig zijn, minder egoïstisch zijn en ook eens denken aan anderen, eens iets uit zichzelf doen … dan …" Ken je dit soort gedachten? Bij vijandbeelden denk je misschien onmiddellijk aan wat men noemt ‘terroristische handelingen’, of verkeersagressie, fysiek geweld, … mogelijk denk je vooral aan situaties die niet direct betrekking hebben op jezelf. Toch is dat wat Marshall bedoelt met vijandbeelden, die velen onder ons van kleins af ontwikkelen vanuit het schuld inducerend denken waarin we zijn opgegroeid. Zo herinner ik me nog veel situaties in de klas waarbij de leerkracht een simpele opmerking maakte zoals ‘De bordveger ligt niet op zijn plaats’. Vervolgens voelde ik de spanning in mijn lijf opkomen, zat ik als verstijfd … want meestal volgde er dan een beschuldigende blik die de klas overschouwde en vervolgens de vraag: wie heeft ‘m verstopt?. Iets loopt niet goed, niet zoals je het gewoon bent of zou willen … en vervolgens gaan we op zoek naar de ‘schuldige’. Als ik ’s te laat op een training kom, is mijn spontane denken vaak in deze richting: ‘Ik begrijp niet dat de boeren nu net op het spitsuur met hun tractors de baan op moeten. Kunnen ze dat nu echt niet anders organiseren?’. Of op een familiefeestje: ‘Ik heb me zo geërgerd omdat die ene nonkel, mijn zus, … heel de tijd aan het klagen was … “ Dit is wat Marshall bedoelt met vijanddenken: dat ik andere personen verantwoordelijk maak voor mijn behoeften. Dat als mijn behoeften niet vervuld zijn, dat ligt aan het gedrag van andere personen. Zo lang ik aan dit soort denken/geloven vasthoudt, hangt de vervulling van mijn behoeften dus heel erg af van wat anderen, al dan niet, doen. De eerste stap om hier verandering in te brengen is dus een helder onderscheid te maken tussen behoeften en strategieën, wat ons bewustzijn van hoe we anderen zien heel erg zal beïnvloeden. Op deze manier kunnen we een andere manier van denken creëren waarbij we de vervulling van onze behoeften gaan loskoppelen van de acties van anderen. Omdat we ‘weten’ dat de acties van anderen maar één enkele strategie vormen die kan bijdragen aan de vervulling van behoeften.

Training/coachingGeweldlozeCommunicatieCorrylauraVanBladelwww.blabla-blabla.be

Een voorbeeld uit eigen leven Jaren heb ik meegewerkt in een organisatie waar ik ontzettend genoot van de samenwerking, de gedeelde passie, de fijne contacten, enz. Op een bepaald moment ontstond er echter alsmaar meer ergernis in mezelf omdat 1 persoon, die ook de bevoegdheid had om eindbeslissingen te nemen, niets wilde veranderen, vasthield aan bestaande structuren, alle nieuwe input als bedreiging zag, enzoverder. Hoor je hier mijn vijandbeelden? Maanden voelde ik me gefrustreerd omdat we maar niet vooruit gingen, bij elke vergadering opnieuw en opnieuw over dezelfde onderwerpen struikelen … ik begon me meer en meer wanhopig te voelen omdat ik zo graag begrepen wilde worden en gezien worden in mijn zo pure intenties om een gedeelde passie in de wereld te zetten, en dit samen te doen. En het enige wat ik kon zien, was dat hoe meer moeite ik deed, hoe verder die andere persoon ‘weg’ ging van mij, mij precies niet meer vertrouwde … . En gedachten die door mijn hoofd gingen: “Mocht die persoon er niet zijn, zouden we al lang veel verder gestaan hebben. Mocht ze nu toch eens naar mij luisteren en écht horen wat ik probeer te zeggen … . “ Door veel zelfempathie en empathisch beluisterd te worden in wat er in mij leefde, kon ik meer en meer verbinden met de behoeften die hierin zo dierbaar voor me waren/zijn: vooruitgang, afstemming, efficiënt met mijn tijd en energie omgaan, vernieuwing, creativiteit, … En vanuit de verbinding met die behoeften veranderde heel mijn gemoedstoestand. Vanuit deze plek kon ik nl. veel meer strategieën bedenken om voor deze behoeften te zorgen: bij een andere organisatie aansluiten, een externe ‘hulp’ vragen bij onze gesprekken, mijn eigen organisatie starten … en dat laatste is wat ik uiteindelijk gedaan heb. Zolang we vastzitten in een ‘vijandbeeld’ komen behoeften zich meestal niet spontaan aandienen. Dan zitten we veel meer in beschuldigen, ons machteloos voelen, de oplossing buiten ons zien, vastzitten, … Vijandbeelden transformeren doe ik dus in de eerste plaats voor mezelf. Omdat dit me helpt in mijn eigen kracht te gaan staan en volledige verantwoordelijkheid kan nemen voor de vervulling van mijn eigen behoeften. Uiteraard is het ook een basisvoorwaarde voor een gelijkwaardige wederkerige verbinding met anderen …

Training/coachingGeweldlozeCommunicatieCorrylauraVanBladelwww.blabla-blabla.be

Oefening om er zelf mee aan de slag te gaan … a) Kiezen van een situatie Kies een situatie waarin iemand iets doet/niet doet (je partner, een kind, collega, vriend(in) waardoor jouw behoeften niet ingevuld worden. En waarvan jij de overtuiging hebt dat als de ander zijn/haar behoeften invult, de jouwe niet ingevuld kunnen worden. Noteer vervolgens hoe je je hierbij voelt en identificeer de behoeften die je graag vervuld zou zien. b) Verbinden met de schoonheid van de behoefte En ook voor deze stap zijn vele wegen … je kan hiervoor de zelfmededogendans gebruiken … Een andere manier is om de stilte op te zoeken, evt. je ogen te sluiten … je bewust te worden van hier en nu en je lichaam, je ademhaling … En vervolgens één of meerdere momenten terug in je herinnering brengen waar deze wezenlijke behoefte(n) van jezelf vervuld was. Je speelt als het ware de hele film terug af en gaat helemaal terug in de ervaring en voelt wat het met je doet als deze behoefte vervuld is. En blijf erbij zolang je wil J c) Verruim jezelf … stretch … en gun jezelf nieuwe ervaringen … Vanuit de verbinding met de schoonheid van je behoefte(n) probeer je nu minstens 3 andere strategieën te bedenken waarmee je tegemoet zou kunnen komen aan die behoefte(n).